Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Trường TH & THCS Dân Chủ - Tuần 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 Ngµy so¹n:…../…./2009 Ngµy gi¶ng:…../…./2009. Bµi 8: V¨n b¶n. Qua §Ìo Ngang. TuÇn 8 TiÕt 29. ( Bµ HuyÖn Thanh Quan). A. môc tiªu bµi häc Gióp HS: - Kiến thức:Hình dung được cảnh tượng Đèo Ngang, tâm trạng cô đơn của Bà Huyện Thanh Quan lúc qua đèo.Bước đầu nắm được những đặc điểm của thơ thất ngôn bát cú §­êng luËt. - Kĩ năng: Rèn kỹ năng đọc – phân tích thơ Nôm viết theo thể thơ Đường. - Thái độ: Hiểu rõ tính chất biểu cảm của bài thơ này. B. chuÈn bÞ - ThÇy: SGK, SGV, Tµi liÖu tham kh¶o, b¶ng phô, tranh §Ìo Ngang. - Trß: Häc bµi cò. So¹n bµi míi theo CH§H v¨n b¶n. C. phương pháp - Phương pháp diễn dịch trao đổi, đàm thoại, vấn đáp, thực hành. - Họat động nhóm, cá nhân. D. tiÕn tr×nh d¹y häc I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. III. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm I. T×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ Bµ HuyÖn Thanh Quan? phÈm HS: nªu theo chó thÝch SGK/102 1. T¸c gi¶ - NguyÔn ThÞ Hinh sèng ë GV: Bæ sung: TK XIX. - Xuất thân trong 1 gia đình quan lại nhỏ của phủ - Quª: Nghi Tµm, Hµ Néi. chóa TrÞnh. Næi tiÕng th«ng minh, häc giái vµ cã tµi - N÷ sÜ tµi danh hiÕm cã. lµm th¬. - KÕt duyªn cïng L­u NguyÖn ¤n – lµm quan ë huyÖn Thanh Quan -> Mäi nguêi gäi bµ lµ Bµ HuyÖn Thanh Quan. - Vua Nguyễn Huệ mến cảm tài năng đã vời vào kinh, phong chøc “ Cung trung gi¸o tËp” ( d¹y dç cung nh©n) - Phong c¸ch th¬: Trang nh·, tr÷ t×nh, duyªn d¸ng. - Bà cùng với Đoàn Thị Điểm, Hồ Xuân Hương là 3 nhµ th¬ n÷ næi tiÕng nhÊt cña thÕ kØ XVIII, XIX. Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu: Long thµnh hoµi cæ, ChiÒu h«m nhí nhµ, Chïa TrÊn B¾c… - Thơ bà thường viết về thiên nhiên, phần lớn vào lúc chiÒu tµ, gîi lªn c¸i c¶m gi¸c v¾ng lÆng, buån buån. C¶nh trong th¬ bµ gièng nh­ trong bøc tranh thuû mÆc, chấm phá, diễn tả bằng bút pháp ước lệ. Tả cảnh để gửi gắm tình cảm nhớ thương da diết đối với quá khứ vàng. Hoµng ThÞ T×nh. 136 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 son. Đối với bà cái đẹp là dĩ vãng, hiện tại vắng vẻ, hiu qu¹nh, chØ lµ c¸i bãng mê mê cña dÜ v·ng mµ th«i. ? Nªu mét sè hiÓu biÕt cña em vÒ bµi th¬ ? HS: Tù PBYK GV: Trên đường vào Phú Xuân, bước tới Đèo Ngang lúc chiều tà -> Cảm xúc trào dâng -> bà HTQ đã sáng t¸c bµi th¬. GV: Nêu yêu cầu bài thơ: Chậm rãi, đúng nhịp, nhấn m¹nh ë nh÷ng tõ ng÷ cã gi¸ trÞ gîi t¶ ( tõ l¸y. §T,TT) - C©u cuèi: h¹ giäng. - §äc mÉu GV: Yêu cầu HS quan sát bức tranh đèo Ngang. ? Em biết gì về địa danh này? HS: Chó thÝch SGK ? Gi¶i thÝch tõ Quèc quèc, gia gia? Em hiÓu ®iÓn tÝch vÒ con chim quèc quèc ntn? HS: Gt theo chó thÝch / 103 vµ chó thÝch 6/48 Hoạt động 2: Phân tích văn bản GV: Treo b¶ng phô ghi bµi th¬ ? Bµi th¬ ®­îc lµm theo thÓ th¬ nµo? Nªu nh÷ng đặc điểm của thể thơ ấy? ( Số câu, số tiếng trong mỗi câu, vần, nhịp, kết cấu, cặp đối) HS: PB theo chó thÝch sao / SGK – 102 GV: Bæ sung thªm: - NhÞp 4/3 hoÆc 2/2/3 - Kết cấu 4 phần: 2 câu đề, 2 câu thực, 2 câu luận, 2 c©u kÕt - LuËt b»ng tr¾c. HS: Quan s¸t trªn b¶ng phô. + TiÕng thø 2 ë C1 lµ thanh b»ng-> bµi th¬ viÕt vÇn b»ng. + TiÕng thø 2 ë C1 lµ thanh tr¾c th× bµi th¬ lµ vÇn tr¾c. + TiÕng 1, 3, 5 : B - T tïy ý ( NhÊt , tam , ngò: bÊt luËn) + TiÕng 2, 4, 6 : B -T ph¶i theo tr×nh tù chÆt chÏ ( NhÞ, tø, lôc: ph©n minh) - §èi: gi÷a 2 c©u thùc; 2 c©u luËn. + Đối từng cặp từ trong 2 câu: VD: DT đối với DT, ĐT đối với ĐT và ngược nhau về thanh điệu: GV: Cô thÓ trªn b¶ng phô; §èi ë 2 c©u thùc Lom khom dưới núi tiÒu vµi chó Lác đác bªn s«ng chî mÊy nhµ TT - VN CDT - TRN DT CDT - CN. Hoµng ThÞ T×nh. 137 Lop7.net. 2. T¸c phÈm - S¸ng t¸c trªn ®­êng vµo HuÕ nhËn chøc n÷ quan. -ViÕt b»ng ch÷ N«m. 3. §äc, chó thÝch. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1. KÕt cÊu, bè côc. - ThÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - Niªm: HÖ thèng däc gièng nhau vÒ thanh B-T ë tõ đôi câu: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 ( Các tiếng 2,4,6 giống nhau). - Bè côc: 4phÇn( §Ò-ThùcLuËn-KÕt). GV: Một bài thơ thất ngôn BC ĐL -> Phải viết đúng niêm luật đối và những yêu cầu trên. Nếu không bị coi lµ thÊt luËt. ? VÒ bè côc cña mét bµi thÊt ng«n tø tuyÖt cã 4 phÇn, tương đương với 4 cặp thơ, mỗi cặp 2 câu, gọi theo thứ tự: đề (hai câu đầu), thực (hai câu 3,4), luận (hai câu 2. Ph©n tÝch 5,6), kÕt (hai c©u cuèi). ? PTB§ cña bµi th¬ ? BC trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp? HS: BC + M tả -> BC gián tiếp: Mượn cảnh Đèo Ngang để gửi gắm tâm sự. GV: T¶ c¶nh ngô t×nh lµ biÖn ph¸p quen thuéc trong thơ trung đại HS: Đọc 2 câu đề ( Nêu ND 2 câu đề) ? 2 câu đề cho ta biết ai là chủ thể trữ tình là ai và chủ thể trữ tình có hành động gì? (hành động trữ t×nh)? HS: - Chñ thÓ tr÷ t×nh: nhµ th¬. - Hành động: bước tới Đèo Ngang và dừng chân trên ®­êng ng¾m c¶nh. ? Chñ thÓ tr÷ t×nh – nhµ th¬ dõng ch©n trªn ®­êng ng¾m c¶nh ë ®©u vµ vµo thêi ®iÓm nµo? HS: Pb nh­ b¶ng chÝnh ? Em hiÓu thêi ®iÓm “ Bãng xÕ tµ” lµ thêi gian ntn? HS: Thêi ®iÓm: chiÒu muén, hoµng h«n s¾p t¾t, ngµy sắp tàn.mặt trời đã nằm ngang sườn núi. Ta có cảm gi¸c nh­ kh«ng cßn ¸nh n¾ng mµ chØ cßn lµ “bãng” – lµ ¸nh hµo quang cßn l¹i cña 1 ngµy s¾p tµn. ? Chúng ta đã gặp cách lựa chọn thời gian này trong nh÷ng c©u th¬ nµo? HS: - CD: Chiều chiều ra đứng... V¼ng nghe chim vÞt ... - KiÒu ë lÇu NB: Buån tr«ng...chiÒu h«m - ChiÒu h«m nhí nhµ. ( bµ HTQ): ChiÒu trêi b¶ng l¶ng bãng ...” ? Thêi gian chiÒu tµ vµ kh«ng gian mªnh m«ng thường gợi cho con người cảm giác gì? HS: Tù béc lé GV: §ã lµ kho¶ng kh«ng gian thêi gian mang tÝnh NT thường thấy ở trong thơ ca: - Đèo Ngang là danh giới gi÷a §µng trong vµ §µng ngoµi( TrÞnh - NguyÔn ph©n tranh) -> Ranh giới giữa 2 triều đại -> đó cũng là. Hoµng ThÞ T×nh. 138 Lop7.net. a, 2 câu đề - Kh«ng gian: §Ìo ngang. - Thêi gian: bãng xÕ tµ.. -> Gîi t©m tr¹ng man m¸c. Mang tÝnh NT gîi nçi buồn cô đơn.. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 ranh giíi cña 2 t©m tr¹ng. -> Không gian, thời gian gợi nỗi buồn nhớ, cô đơn. ? C¶nh §Ìo Ngang ®­îc miªu t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo? Nh÷ng chi tiÕt Êy ®­îc biÓu hiÖn b»ng h×nh thức NT đặc sắc nào? HS: PBYK Nh­ b¶ng chÝnh GV: Ghi chèt ? §iÖp tõ “ chen” gióp ta c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g×? HS: Søc sèng m·nh liÖt cña cá c©y rËm r¹p, hoang s¬, chen chóc nhau, tõ “chen” n»m ë hai vÕ c©u th¬ cã t¸c dụng làm tăng thêm ấn tượng về sự hoang dã của con đèo. -> Chưa có bàn tay con nguời. ?Như vậy, cảnh đèo Ngang hiện lên qua 2 câu đề ntn? HS: Tù béc lé. GV: Chủ thể trữ tình là người phụ nữ miền Bắc đã đứng tuổi, từng trải, nhưng lần đầu tiên trong đời phải xa nhµ, xa quª, gÆp c¶nh b¸t ng¸t nói rõng trªn con đèo vừa lúc buổi chiều tà, nắng đang nhạt dần. Đá, c©y cá, l¸, vµ hoa rËm r¹p, chen chóc, c¶nh vËt ph« bµy vÎ hoang d·, ban s¬, v¾ng vÎ cµng khiÕn cho lßng người thêm ngỡ ngàng. HS: §äc 2 c©u thùc. ? ë hai c©u thùc, t¸c gi¶ tiÕp tôc miªu t¶ c¶nh vËt §Ìo Ngang, nh­ng ®iÓm nh×n cña t¸c gi¶ cã g× thay đổi? Cảnh vật Đèo Ngang hiện lên qua chi tiết nào? HS: - Điểm nhìn thay đổi: từ chỗ nhìn cảnh vật Đèo Ngang xung quanh nơi đang đứng, tác giả đẫ đứng trªn cao mµ nh×n xuèng, nh×n sang hai bªn vµ nh×n ra x·. - XuÊt hiÖn thªm “vµi chó tiÒu lom khom” vµ “chî mÊy nhµ” ? Tõ nµo cã t¸c dông gîi t¶ trong 2 c©u th¬? Gîi t¶ ntn? HS: - Lom khom: Gợi hình dáng con người cắm cúi lµm viÖc . - Lác đác: Gợi sự ít ỏi, thưa thớt, vắngvẻ. ? DiÔn xu«i 2 c©u th¬? NghÖ thuËt ®­îc sö dông trong 2 câu thơ? Qua đó em cảm nhận ntn về con người, cuộc sống ở đây? (Dù có thêm bóng dáng của con người nhưng có khiÕn cho c¶nh vËt thªm Êm ¸p kh«ng?) HS: Tù béc lé. GV: Mặc dù cảnh vật Đèo Ngang có thêm con người, cã thªm dÊu hiÖu cña sù sèng nh­ng chØ lµ bãng d¸ng. Hoµng ThÞ T×nh. 139 Lop7.net. - Cảnh vật: Cỏ, cây, đá, lá, hoa. + §iÖp tõ: “ Chen” phÐp liÖt kª. + Cách gieo vần độc đáo. + Phép tiểu đối..  §Çy vÎ rËm r¹p, hoang s¬, v¾ng vÎ.. b, Hai c©u thùc:. - Tiêu phu: lom khom dưới nói. - Nhà chợ: lác đác bên sông. -> Gîi sù nhá nhoi, Ýt ái, th­a thít.. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 nhá nhoi, Ýt ái, th­a thít cµng khiÕn cho c¶nh vËt §Ìo Ngang trë nªn buån tÎ, qu¹nh hiu. Hai c©u th¬ cã ®Çy đủ các yếu tố của một bức tranh sơn thuỷ hữu tình. thế nh­ng qua c¶m nhËn cña t¸c gi¶ l¹i gîi lªn 1 miÒn s¬n cước hoang vu, vắng lặng và buồn tẻ. ? Hai câu thực là phép đối rất chỉnh về nhịp, thanh, - Phép đối rất chỉnh, từ láy từ loại. Hãy chỉ ra điều đó? gợi tả, phép đảo trật tự C-V. HS th¶o luËn nhãm bµn 3 phót. §¸p ¸n: - §¶o trËt tù tõ: vÞ ng÷ lªn ®Çu c©u. - Từ loại: Lom khom/ dưới núi/, tiều/ vài / chó, Lác đác/ bên sông, / chợ/ mấy /nhµ. tõ l¸y Tr¹ng ng÷ DT số lượng DT địa điểm GV:Đó chính là nét nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. HS: §äc hai c©u luËn. ? NÕu ë hai c©u thùc c¶nh vËt ®­îc t¸c gi¶ c¶m nhận bằng thị giác thì đến hai câu luận đã có sự thay đổi như thế nào? Cảnh vật được tiếp tục gợi tả qua chi tiÕt nµo? HS: PBYK GV: Nếu trong 2 câu đề tâm trạng của con người mới chỉ gợi buồn qua hình ảnh “ bóng xế tà” thì đến đây tâm trạng cô đơn, buồn, nhớ của người lữ khách đã rõ nÐt h¬n qua c¸i nh×n c¶nh vËt . §óng lµ “T×nh trong cảnh ấy cảnh trong tình này ”. Là âm thanh đấy, nhưng lại không phải âm thanh của con người mà là ©m thanh do con vËt hoang d· t¹o ra – tiÕng quèc vµ chim ®a ®a kªu. ? ViÖc t¸c gi¶ ®­a ©m thanh tiÕng chim rõng gäi bµy lúc hoàng hôn xuống trên đèo vắng vào bài thơ như vËy gîi cho ta c¶m gi¸c g×? HS: - Càng làm nổi bật cái vắng lặng im lìm trên đỉnh Đèo Ngang lúc xế tà. Qua đó giúp ta cảm nhận rõ hơn nçi lßng cña t¸c gi¶. * HS t×m hiÓu chó thÝch 4,5. ? Quèc vµ gia lµ hai yÕu tè H¸n ViÖt, h·y gi¶i thÝch? HS: Quốc = nước. Gia = nhµ. GV: VËy nçi buån Êy lµ g×? Nhµ th¬ buån vÒ ®iÒu g×? H·y gép hai c©u luËn vµo thµnh 1 c©u, ta sÏ râ ý th¬. Nhớ nước đau lòng con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng cái gia gia. -> nhớ thương, nước nhà, đau lòng, mỏi miệng con quèc, c¸i gia gia. => Diễn xuôi: nhớ thương nước nhà, đau lòng, mỏi. Hoµng ThÞ T×nh. 140 Lop7.net. c. Hai c©u luËn - C¶m nhËn c¶nh vËt b»ng thÝnh gi¸c: + ¢m thanh: tiÕng chim quèc vµ ®a ®a. -> Da diÕt kh¾c kho¶i, buån thương.. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 miÖng quèc gia, quèc gia. ? Nh­ vËy, nçi buån t¸c gi¶ m¹ng trong m×nh lµ nçi nhí, nçi buån g×? HS: Nhớ đất nước, nhớ tổ quốc. GV: Tiếng kêu của con chim quốc nhớ nước, tiếng chim ®a ®a nhí nhµ còng chÝnh lµ tiÕng lßng tha thiÕt, da diết của tác giả nhớ nhà, nhớ quá khứ của đất nước - đó là quá khứ vàng son, rực rỡ của đất nước ta. - Nªu 4 c©u ®Çu t¸c gi¶ miªu t¶ 1 c¸ch kh¸ch quan (nặng cảnh, nhẹ tình) thì đến hai câu luận này đã ngả sang màu sắc chủ quan (mượn cảnh tả tình). Đó là nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh quen thuéc trong th¬ cæ. ? Có người cho rằng hai câu luận của bài thơ thể hiện rõ tài dùng chữ và tài thể hiện thơ luật Đường đến độ điêu luyện của tác giả. Điều đó có đúng không? HS th¶o luËn nhãm 3 phót. Đáp án: 1, Tài dùng chữ: sử dụng từ đồng âm: Nước = Quốc đồng âm với cuốc ( chim). Nhà = gia đồng âm víi chim ®a ®a. -> Quốc quốc – gia gia ->tổ quốc, gia đình. 2. Tài thể hiện thơ Đường luật: niêm luật đối chỉnh: từ lo¹i gièng nhau, thanh ®iÖu kh¸c nhau. 3. Đảo ngữ, phép ẩn dụ -> nhấn mạnh, khẳng định nỗi nhớ nước thương nhà da diết của tác giả. GV: Hai câu thơ tác giả mượn cảnh tả tình, tả tâm tr¹ng, t¶ nçi lßng. Néi buån hiu h¾t, nhÑ nhµng ë ®Çu bài thơ đến đây trở nên mênh mông trĩu nặng trước cảnh vật bát ngát, vô tận của đất trời, trước cái vắng lÆng, mí nh¹t cña sù sèng, c¸i kh¾c kho¶i, v« väng của tiếng chim kêu. Nội buồn đó chính là nỗi thương nước, nhớ nhà. Điệp khúc quốc gia quốc gia vang lên tõ tr¸i tim nh¹y c¶m cña t¸c gi¶ nh­ tiÕng kªu kh¾c khoải thống thiết của vua Thục vì mất nước mà hoá thành chim cuốc để kêu hoài nhớ nước.. - NT: Đối, đảo ngữ, phép ch¬i ch÷, Èn dô.. - Nỗi nhớ nước thương nhà da diết của người lữ khách. - Lấy động tả tĩnh, lấy cảnh t¶ t×nh.. HS §äc 2 c©u kÕt: ? ë hai c©u kÕt, toµn c¶nh §Ìo Ngang hiÖn ra qua nh÷ng chi tiÕt nµo? §ã lµ kh«ng gian nh­ thÕ nµo? HS: trời, non, nước.-> Không gian rộng lớn, mênh d, 2 c©u kÕt m«ng. ? Giữa không gian ấy, con người lặng lẽ một mình đối mặt với nỗi cô đơn. Câu thơ nào diễn tả điều đó? HS: Mét m¶nh t×nh riªng ta víi ta ? Em hiÓu m¶nh t×nh riªng ntn? h·y ph©n tÝch côm tõ ta víi ta? HS: * Mảnh tình riêng: Tâm trạng nhớ nước, thương. Hoµng ThÞ T×nh. 141 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 nhµ chÊt chøa riªng trong lßng t¸c gi¶, kh«ng chia sÎ ®­îc cïng ai. * Côm tõ: “ ta víi ta” - Ta: §¹i tõ ng«i thø nhÊt. - Ta cã ý nghÜa: lµ 1 , lµ c¸ nh©n. -> “ Ta với ta” là 1 mình đối diện với chính mình -> tâm trạng cô đơn đến tột cùng của tác giả. GVBình: Hai câu thơ cuối với 14 tiếng đã gói gọn mäi ý cña bµi. C¶nh §Ìo Ngang ®­îc tæng kÕt ë c©u kết đầu “Dừng chân đứng lại trời, non, nước”. Ta có thÓ h×nh dung h×nh ¶nh n÷ sÜ ®ang ®­êng hoµng, khoan thai bước trên đỉnh đèo bỗng “dừng chân đứng lại”. Trước mắt nữ sĩ là cảnh trời, non, nước của Đèo Ngang bao la, v« tËn, hoang v¾ng c« liªu. C©u th¬ cuèi hÐ më gióp ta hiÓu thÕ giíi riªng cña nhµ th¬ lµ thÕ giíi hoµi cæ, lµ nçi lßng, lµ t©m tr¹ng cña n÷ sÜ. chØ - Côm tõ “ ta víi ta” -> Nçi 7 từ thôi nhưng chữ nào cụng mang lại nỗi niềm đơn cô đơn tuyệt đối không biết chiếc. Trời rộng, non cao, nước mênh mông vô hạn trong khi đó tác giả chỉ có một mình, chỉ có ta với ta, chia sẻ cùng ai. chỉ có mình đối diện với chình mình, với “mảnh tình riêng”- thật cô đơn buồn tủi. 2 câu thơ đã cực tả nỗi cô đơn, xa vắng của người lữ hành khi đứng trên đỉnh đèo ngang. Phải chăng đó chính là tâm tư buồn ch¸n víi thùc t¹i x· héi ®­¬ng thêi, víi c¶nh suy tµn cña x· héi bµ ®ang sèng, nã kh«ng phï hîp víi t©m t­ của bà- tâm tư của người ăn lộc vua Lê, làm quan cho triÒu NguyÔn. Hoạt đông 3: Tổng kết ? Khái quát những nét NT đặc sắc trong bài thơ? ? §äc th¬ cña bµ HTQ , em häc tËp ®­îc g× ë c¸ch m« t¶ vµ béc lé c¶m xóc vña bµ HTQ trong bµi th¬? HS:* p/c Trang nh·. * C¸ch miªu t¶: - Chọn vị trí thích hợp: từ gần - > xa, từ trên -> dưới. Quan s¸t di chuyÓn. - T¶ = c¸ch gi¸c quan ( m¾t, tai) b»ng c¶ sù c¶m nhËn tinh tÕ) * C¸ch béc lé CX trùc tiÕp, gi¸n tiÕp. - §äc ghi nhí/104 Hoạt động 4: Luyện tập ? Thuéc lßng, diÔn c¶m bµi th¬. IV. Cñng cè: Kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi häc. V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau: - Thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c ND phÇn ghi nhí.. Hoµng ThÞ T×nh. 142 Lop7.net. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - T¶ c¶nh ngô t×nh. - PhÐp Èn dô, ch¬ ch÷, ®iÖp từ , đảo ngữ, đối. - Tõ ng÷ chän läc, gîi c¶m. 2. Néi dung - Nỗi nhớ nước thương nhà, tâm trạng hoài cổ cô đơn cña BHTQ. 3. Ghi nhí / 104 IV. LuyÖn tËp. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n nªu c¶m nghÜ vÒ bµi th¬. - Tiết sau: Soạn Bạn đến chơi nhà E. Rót kinh nghiÖm .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ---------------------------------------------Ngµy so¹n:…../…./2009 Ngµy gi¶ng:…../…./2009. Bµi 8: V¨n b¶n. bạn đến chơi nhà. TuÇn 8 TiÕt 30. (NguyÔn KhuyÕn). A. môc tiªu bµi häc Gióp HS: - KIến thức: Hiểu tình cảm chân thành, đậm đà, hồn nhiên, dân dã mà sâu sắc, cảm động của Nguyễn Khuyến đối với bạn.Hiểu được tình huống tạo dựng bài thơ, giọng điệu hóm hỉnh đùa vui của tác giả. - Kĩ năng:Bước đầu hiểu thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật và định hướng cho HS phương pháp tìm hiểu một bài thơ Trung đại. - Thái độ: Hiểu được tính biểu cảm của văn bản. B. chuÈn bÞ - ThÇy: SGK, SGV, s¸ch tham kh¶o, b¶ng phô. - Trß: häc thuéc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi theo CH§H v¨n b¶n. C. phương pháp - Đọc sáng tạo, vấn đáp thảo luận, tích hợp, phân tích, bình giảng. D. tiÕn tr×nh d¹y häc I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò: ? Thuéc lßng bµi th¬ "Qua §Ìo Ngang" ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ hai c©u kÕt bµi th¬? HS: §äc thuéc lßng diÔn c¶m bµi th¬ vµ ph©n tÝch 2 c©u cuèi. III. Bµi míi. * GT bài: Tiết trước chúng ta đã được làm quen với Bà Huyện Thanh Quan – một nữ sĩ tài ba nổi tiếng của nền thơ ca trung đại VN. Hôm nay cô xin giới thiệu với các em mét t¸c gia tiªu biÓu, mét nhµ th¬ N«m kiÖt xuÊt cña d©n téc: Nhµ th¬ NguyÔn KhuyÕn víi bµi th¬ ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ hay nhÊt nãi vÒ t×nh b¹n tõ xưa đến nay. Bài thơ có tựa đề: “ Bạn đến chơi nhà ”. Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. I.T×m hiÓu t¸c gi¶,t¸c phÈm 1. T¸c gi¶ ? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ ? - 1835-1909. HS:Tr¶ lêi theo chó thÝch SGK.. Hoµng ThÞ T×nh. 143 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 GV: Chèt ghi nh÷ng ý c¬ b¶n. +) Tªn "Tam Nguyªn Yªn §æ" GV: gi¶i thÝch v× sao NguyÔn KhuyÕn ®­îc gäi lµ nhµ th¬ cña "Lµng c¶nh VN" v× «ng cã rÊt nhiÒu bµi thơ hay thấm đẫm chất quê, hồn quê, chứa đựng bao nçi buån, niÒm vui Èn dËt n¬i th«n d·. - Một số tác phẩm thơ đặc sắc của Nguyễn Khuyến. Chïm th¬ thu, ba bµi: Thu ®iÕu, Thu vÞnh, Thu Èm. Bạn đến chơi nhà, khóc Dương Khuê … ? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c phÈm? HS: Tù béc lé. - Kho¶ng thêi gian khi «ng c¸o quan vÒ ë Èn -> bµi thơ viết về tình bạn hay nhất, độc đáo nhất. GV? Nêu cách đọc thơ TNBCĐL. HS: Nêu cách đọc. §äc dóng nhÞp th¬: chñ yÕu lµ nhÞp 4/3. GV: Đọc đúng vần, nhịp. Lưu ý câu thơ thứ 7 cách ng¾t nhÞp kh«ng theo quy t¾c 4/3 µ lµ 4/1/2  §©y lµ ®iÓm s¸ng t¹o cña t¸c gi¶. - Đối với bài thơ này cần đọc với giọng vui tươi, hồ hëi, hãm hØnh. GV: §äc mÉu. HS: §äc -> nhËn xÐt - bæ sung. GV. Yªu cÇu HS xem chó thÝch SGK. ? Giải nghĩa từ “nước cả, khôn, rốn”? HS: - Nước cả: nước lớn (to) - Kh«n: Kh«ng thÓ, khã, e r»ng khã. - Rèn: C¸nh hoa bao bäc cuèng (võa rông). GV: Nªu c¸c dÞ b¶n kh¸c .... - Quª: B×nh Lôc, Hµ Nam. - Nhµ th¬ tr÷ t×nh vµ trµo phóng lín. - Nhµ th¬ cña lµng c¶nh VN.. 2. T¸c phÈm - ViÕt b»ng ch÷ N«m. - Bµi th¬ viÕt vÒ t×nh b¹n hay và độc đáo nhất. 3. §äc, chó thÝch. II. T×m hiÓu v¨n b¶n. Họat động 2: Phân tích văn bản 1. KÕt cÊu: - ThÓ th¬:ThÊt ng«n b¸t có GV: Treo b¶ng phô chÐp bµi th¬. ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo PTB§ nµo ? V× sao? X¸c §­êng luËt. định thể thơ và nêu đặc điểm của thể thơ đó? HS. * PTB§: BiÓu c¶m v× bµi th¬ nªu t×nh c¶m cña Nguyễn Khuyến đối với bạn. * ThÓ th¬: thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt vµ nªu l¹i đặc điểm của thể thơ này: - Số lượng câu: 8 câu. - Sè ch÷ trong 1 c©u: 7 ch÷ . - VÇn ®­îc gieo ë c©u 1, 2, 4, 6, 8. - NhÞp: 4/3. - KÕt cÊu: §Ò - thùc - luËn - kÕt. - Phép đối ở câu: 3+4 và 5+6.. Hoµng ThÞ T×nh. 144 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 ? KÕt cÊu cña bµi th¬ thÊt ngon b¸t có §­êng luËt gåm 4 phÇn: §Ò - thùc - luËn – kÕt, mçi phÇn 2 c©u. Theo em bµi th¬ nµy cã tu©n theo kÕt cÊu Êy kh«ng? H·y chØ râ? HS: Bài thơ không theo kết cấu bình thường của thơ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt. GV: - KÕt cÊu bµi th¬ theo tr×nh tù 1/6/1 -> vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o th¬ §­êng. - NhÞp th¬ c©u 7 cã sù s¸ng t¹o: 4/1/2. GV. Chóng ta ph©n tÝch bµi th¬ theo kÕt cÊu trªn. HS: §äc c¶ bµi th¬. §äc c©u1. ? Giäng ®iÖu, c¸ch x­ng h« trong c©u th¬ cã g× đặc biệt? HS: Giäng: phÊn khëi, th©n mËt, méc m¹c nh­ lêi nói thường ngày. - X­ng b¸c Th©n mËt. ? Côm tõ "§· bÊy l©u nay" Cã ý g×, chØ thêi gian hay bày tỏ niềm chờ đợi bạn của chủ nhà ? HS: C¶ 2 ý. ? Qua giọng điệu và cách xưng hô đó cho thấy tình cảm của tác giả đối với bạn ntn? HS: Ch©n thµnh, gÇn gòi, th¾m thiÕt. GV bình: Câu nhập đề rất tự nhiên, như một lời reo vui méc m¹c cña nhµ th¬ sau bao ngµy th¸ng xa c¸ch nay mới gặp lại bạn hiền. Chữ bác gợi lên thái độ vừa niÒm në th©n mËt, võa kÝnh träng. §· bÊy l©u nay lµ bao n¨m th¸ng? §»ng sau sù chµo hái cã lÏ lµ nh÷ng giọt nước mắt vừa vui mừng vừa bùi ngùi của hai người bạn già.Vậy họ tiếp đãi nhau ntn? Chúng ta cïng t×m hiÓu 6 c©u tiÕp theo.. - 1/ 6 /1 -> VËn dông s¸ng t¹o th¬ §­êng luËt.. 2. Ph©n tÝch * C©u 1. - Giäng ®iÖu: tù nhiªn, méc m¹c . - X­ng h«: th©n mËt..  T×nh c¶m ch©n thµnh gÇn gòi, th¾m thiÕt.. HS. §äc 6 c©u tiÕp theo. ? Lẽ thường khi bạn thân lâu ngày đến chơi chủ * 6 câu tiếp theo. nhà nghĩ ngay đến việc thết đãi bạn để tỏ lòng thân thiÖn, mÕn kh¸ch. NguyÔn KhuyÕn còng vËy, «ng cũng muốn thết đãi bạn cho ra trò nhưng tình huống nào đã xảy ra ? HS. Tù béc lé - TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thêi xa. - T×nh huèng: o¸i o¨m, khã GV. Chèt ghi: xö. - TrÎ ®i v¾ng, chî xa. Câu thơ chứa nụ cười vui, đặt ông chủ nhà, quý kh¸ch vµo mét t×nh huèng o¸i o¨m, khã xö. BiÕt lÊy gì để đãi bạn đây? ? Vậy nhà thơ của chúng ta đãi bạn ntn ? Các em dïng bót ch× g¹ch ch©n nh÷ng c©u th¬ kÓ, t¶. Hoµng ThÞ T×nh. 145 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 những thứ mà Nguyễn Khuyến định dùng để tiếp b¹n? HS: Hoạt động nhóm. Ao s©u nước cả kh«n chµi c¸ Vườn rộng rµo th­a khã ®uæi gµ. C¶i chöa ra c©y cµ míi nô BÇu võa rông rèn mướp đương hoa. §Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã. ? NhËn xÐt c¸ch dïng tõ ng÷ vµ giäng ®iÖu cña những câu thơ đó ? Gợi ý : Các câu thơ đó có dùng từ HV không ? Có dễ hiÓu kh«ng ? Chó ý c¸c tõ g¹ch ch©n lµ nh÷ng tõ ®­îc dïng víi s¾c th¸i nµo HS:- Tõ ng÷ thuÇn N«m, gi¶n dÞ, d©n d·.. - Tõ ng÷ thuÇn N«m, b×nh dÞ, - Phép đối, liệt kê. d©n d·. - Giọng điều nhẹ nhàng, vui tươi, hóm hỉnh GV: Chỉ rõ phép liệt kê, phép đối trong các câu thơ. ? Qua c¸c c©u th¬ trªn, em thÊy cô Tam Nguyªn Yên Đổ đã tiếp đãi bạn ntn? HS: Tù do béc lé: GV Định hướng : - Kể ra những thứ cây nhà lá vườn để tiếp khách. - Đầu tiên là những thứ ngon: Cá, gà sau đó là món rau qu¶ ... - Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp…-> đều ở dạng: Khôn, khã, chöa ra, míi, võa, ®­¬ng -> ch­a thÓ dïng ®­îc. GV: Kh¸i qu¸t - chèt ghi - Tất cả đều có: chỉ tiếc một nỗi không chài được cá vì ao quá sâu, nước cả; không đuổi bắt được gà vì… -> Tất cả đều ở dạng khả năng, tiềm ẩn, nhưng chưa lÊy ®­îc v× ch­a dïng ®­îc -> cã mµ ho¸ kh«ng cã g×. Kh«ng nh­ng l¹i lµ cã. GV: Nhưng đến câu thơ thứ 7, cái sự không có gì để tiếp khách đã phát triển tới đỉnh điểm. Chúng ta cùng t×m hiÓu c©u th¬ nµy. - HS: §äc c©u th¬ thø 7. ? Có phải cụ Tam Nguyên Yên Đổ đến miếng trầu tiÕp b¹n còng kh«ng cã kh«ng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nãi mµ t¸c gi¶ sö dông ë ®©y Cã ph¶i cô NK ®ang than nghÌo kÓ khæ víi b¹n m×nh ch¨ng? HS: C¸ch nãi qu¸, lèi nãi thËm x­ng. §©y lµ 1 lêi thơ hóm hỉnh, pha chút tự trào vui vui để bày tỏ cuộc sèng thanh b¹ch, mét t©m hån thanh cao cña mét nhµ nho khước từ lương bổng của TDP , lui về sống bình. Hoµng ThÞ T×nh. 146 Lop7.net. - Phép đối, liệt kê. - Giọng điệu vui tươi, hóm hØnh..  Có nhiều thứ để đãi bạn nh­ng kh«ng dïng ®­îc v× chưa đến lúc, đến thời.. - PhÐp nãi qu¸, tù trµo hãm hØnh.. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 dị giữa xóm làng quê hương. ? Em h×nh dung ntn vÒ cuéc sèng cña NguyÔn KhuyÕn qua 6 c©u th¬?  Cuéc sèng thanh b¹ch, HS: Tù béc lé. gi¶n dÞ. GVb×nh: ChØ vµi nÐt miªu t¶ chÊm ph¸, ta nh­ thÊy hiện lên trước mắt bức tranh vườn tược trù phú, giàu đẹp, cây cối đang đơm hoa, kết trái sinh sôi, nảy nở, Èn chøa mét søc sèng tiÒm tµng, mét nÕp sèng th«n dã, bình dị, một cuộc đời thanh bạch, ấm áp tình người, một "hồn xanh vườn tược". Cảm giác như NK đang dẫn bạn đi thăm vườn cây, ao cá, để tận hưởng thó vui d©n d· b×nh dÞ mµ ®Çy thi vÞ nµy. ChÝnh v× vậy mà có người nói NK là nhà thơ của làng cảnh VN.Ta còn gặp cái “Hồn xanh vườn tược ”của NguyÔn KhuyÕn trong rÊt nhiÒu bµi th¬ vÒ lµng quª VN. VD : Thu ®iÕu - Ao thu lạnh lẽo nước trong veo, Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo. Sãng biÕc theo lµn h¬i gîn tÝ, Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo. TÇng m©y l¬ löng trêi xanh ng¾t, Ngâ tróc quanh co kh¸ch v¾ng teo. Tùa gèi «m cÇn l©u ch¼ng ®­îc, Cá đâu đớp động dưới chân bèo. - Trêi thu xanh ng¾t mÊy tÇng cao CÇn tróc l¬ ph¬ giã h¾t hiu... - Da trêi ai nhuém mµ xanh ng¾t ... GV: Trong bµi th¬ TNBC§L, c©u th¬ kÕt cã vai trß rất quan trọng. Nó chốt lại toàn bộ ý tứ, tư tưởng của bµi th¬. Chóng ta cïng t×m hiÓu c©u kÕt cña bµi th¬. HS: §äc c©u 8: ? C©u th¬ kÕt lµ kiÓu c©u g× ? T¸c dông cña kiÓu * C©u8 c©u Êy ? - C©u c¶m th¸n BiÓu c¶m HS: C©u c¶m th¸n  Béc lé c¶m xóc. ?Trong câu thơ kết, từ ngữ nào làm em ấn tượng trực tiếp. nhÊt ? HS: Côm tõ "Ta víi ta". ? Cho biết cách sử dụng từ “ta ” trong cụm từ đó vµ t¸c dông cña nã ? HS: -Ta: §¹i tõ nh©n x­ng ng«i thø 1sè Ýt. - ë ®©y Ta : + Võa chØ ng«i thø nhÊt sè Ýt. + Võa chØ ng«i thø 2 sè Ýt . + Võa chØ ng«i thø 2 sè nhiÒu.. Hoµng ThÞ T×nh. 147 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - Ta víi ta: lµ nh·n tù cña bµi th¬. Ta lµ t«i, lµ b¸c, lµ 2 chóng ta g¾n bã hoµ hîp. Tuy 2 mµ 1. Tuy 1 mµ 2  ThÓ hiÖn t×nh b¹n tri ©m, tri kû kh«ng g× thay thÕ ®­îc. ? So s¸nh "Ta víi ta" trong bµi th¬ "Qua §Ìo Ngang" ? HS: - §äc phÇn kÕt bµi th¬ Qua §Ìo Ngang vµ c©u cuối bài thơ Bạn đến chơi nhà. - Phân tích để thấy sắc thái biểu cảm khác nhau trong mçi bµi th¬. GV: Chèt : - Nếu như Ta với ta ở bài thơ Bạn đến chơi nhà biểu lộ niềm vui trọn vẹn, tràn đầy, lắng đọng trong t©m hån , to¶ réng trong kh«ng gian vµ thêi gian, th× Ta víi ta trong bµi th¬ Qua §Ìo Ngang l¹i diÔn t¶ nỗi cô đơn tuyệt đối, một mình đối diện với chính mình của người khách li hương khi đứng trên đỉnh đèo lúc hoàng hôn buông xuống. - Râ rµng cïng mét lêi th¬ song ë mçi t©m tr¹ng, mçi hoµn c¶nh, mçi c¸ tÝnh kh¸c nhau th× s¾c th¸i biÓu c¶m còng kh¸c xa nhau. GV: Bµi th¬ ®­îc lËp ý b»ng c¸ch cè t×nh dùng lªn một tình huống khó xử khi bạn đến chơi, để rồi hạ một câu kết :”Bác đến chơi đây, ta với ta ” Cách lập ý này có tác dụng khẳng định tình bạn chân thành th¾m thiÕt, tri ©m, tri kØ mµ kh«ng mét thø vËt chÊt nµo cã thÓ thay thÕ ®­îc. GVB×nh: C©u th¬ kÕt chèt l¹i bµi th¬, nh­ng gîi më biÕt bao suy nghÜ. Ta víi ta: Ta lµ t«i, lµ b¸c, lµ c¶ hai chóng ta. Ta víi ta biÓu lé niÒm vui trän vÑn tiÕp bạn mà mọi thứ đều không có chẳng có mâm cao, cỗ đầy mà chỉ có tấm lòng. Đó là tất cả, là cái đáng quí nhất mà không có gì thay thế được. Tình bạn đó mới đẹp đẽ, thiêng liêng biết nhường nào!. - Ta với ta: Cách dùng từ độc đáo  sự hoà hợp trọn vẹn gi÷a chñ vµ kh¸ch.  T×nh b¹n tri ©m, tri kû, đậm đà , thắm thiết.. Hoạt động 3: Tổng kết: ? Khái quát những nét cơ bản về NT ? Chọn đáp III. Tổng kết 1. NghÖ thuËt án đúng? GV: §­a b¶ng phô: A. T×nh huèng bÊt ngê, thó vÞ B. Giäng ®iÖu: Hãm hØnh, nhÑ nhµng 2. Néi dung C. Tõ ng÷ thuÇn: N«m, b×nh dÞ, gÇn gòi - Tình bạn đậm đà, thắm thiết D: VËn dông s¸ng t¹o thÓ TN BC§L và cảm động. E: Cả A,B,C,D đều đúng. 3. Ghi nhí: sgk/105.. HS: Chép những nét NT đặc sắc vào vở.. Hoµng ThÞ T×nh. 148 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 ? Bài thơ để lại điều gì trong lòng người đọc ? HS: - Nªu néi dung bµi th¬ - §äc ghi nhí?105 Hoạt động 3 : Luyện tập : IV: LuyÖn tËp HS : §oc thuéc lßng bµi th¬. GV? Ngôn ngữ của bài Bạn đến chơi nhà có khác gì ngôn ngữ của đoạn thơ Sau phót chia li ? HS: - Ng«n ng÷ trong bµi th¬ B§CN: B×nh dÞ, d©n d·, thuÇn N«m. - Ng«n ng÷ trong bµi th¬ Sau phót chia li ng«n ng÷ b¸c häc. -> Đều đạt tới độ kết tinh, hấp dẫn, điêu luyện, hàm súc. ? Qua bài thơ em có suy nghĩ gì về tình bạn ? Em đã xây dựng tình bạn ntn? HS : Tù béc lé. IV. Cñng cè: Kh¸i qu¸t ND bµi häc ?Qua việc tìm hiểu bài thơ, em đã nắm được các bước tìm hiểu một bài thơ Trung đại ntn? HS : Tr¶ lêi . GV: Chốt lại phương pháp tìm hiểu phân tích bài thơ Trung đại cho học sinh : 1. Thuéc lßng bµi th¬. 2. Xác định đúng thể thơ  kết cấu bố cục bài thơ để định hướng phân tích bài thơ theo kÕt cÊu . - Cô thÓ: + NÕu lµ bµi th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt, cÇn ph©n tÝch theo bè côc khai- thõa – chuyÓn – hîp . VD bµi Nam quèc s¬n hµ. + NÕu lµ bµi th¬ TNBC§L cÇn ph©n tÝch theo bè côc §Ò - thùc - luËn kÕt. VD: bµi thơ Qua Đèo Ngang hay bài thơ Bạn đến chơi nhà.( Lưu ý bài thơ Bạn đến chơi nhà cã sù s¸ng t¹o trong kÕt cÊu ). Víi bµi th¬ cæ thÓ hoÆc song thÊt lôc b¸t, chóng ta còng phải nắm chắc thể loại, đặc điểm để phân tích. + Nếu là bài thơ viết bằng chữ Hán , khi phân tích cần đối chiếu với bản phiên âm. 3. Đọc kĩ từng từ ngữ, câu chữ, từ đó hiểu rõ được ND của bài thơ. 4. Chú ý đến cách sử dụng từ ngữ, các biện pháp NT, đặc biệt là các từ ngữ quan trọng (nhãn tự) chứa đựng ý nghĩa, tư tưởng chủ đề của bài thơ. V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau: - Thuộc lòng bài thơ, ghi nhớ. Nắm được phương pháp p.tích một bài thơ trung đại. - Viết 1 đoạn biểu cảm ( từ 5 đến 7 câu) nêu cảm nghĩ về bài thơ. Nhãm 1: C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n cña NguyÔn KhuyÕn. Nhãm 2: C¶m nghÜ vÒ nh÷ng s¸ng t¹o NT cña NgyuÔn KhuyÕn trong bµi th¬. - Ôn tập văn biểu cảm . Xem đề bài tham khảo trang 108. Tiết sau viết TLV số 2. E. Rót kinh nghiÖm: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Hoµng ThÞ T×nh. 149 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 Ngµy so¹n:…../…./2009 Ngµy gi¶ng:…../…./2009. Bµi 8: TËp lµm v¨n. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2. TuÇn 8 TiÕt 31-32. V¨n biÓu c¶m. A. môc tiªu bµi häc Gióp HS: - KiÕn thøc:ViÕt ®­îc bµi v¨n, biÓu c¶m vÒ thiªn nhiªn, thùc vËt, thÓ hiÖn ®­îc t×nh cảm yêu thương cây cối theo truyền thống của nhân dân ta. - KÜ n¨ng:KiÓm tra kÜ n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m cña häc sinh. - Thái độ:Nghiêm túc khi làm bài. B. chuÈn bÞ - Thầy: sgk, sgv, nhóm ra đề, đáp án, biểu điểm. - Trß: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m. C. phương pháp - Giáo viên chép đề lên bảng. - Học sinh đọc đề, làm bài. D. tiÕn tr×nh d¹y häc I. ổn định tổ chức II. KiÓm tra bµi cò : Kh«ng. III. Bµi míi §Ò bµi: Loµi c©y mµ em yªu thÝch. - HS chép đề bài, làm bài theo các bước tạo lập VB. - GV theo dâi HS lµm bµi. - Thu bµi khi hÕt giê. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm 1. §¸p ¸n I. Më bµi - Nªu loµi c©y em yªu thÝch. - Lý do em yêu thích loài cây đó. II.Th©n bµi 1, Nêu các đặc điểm gợi cảm của cây. - Miêu tả đặc điểm, hình dạng, lá, hoa, thân cây. - Những điểm ấy gợi cảm xúc gì trong lòng người viết. 2, Loài cây ấy trong cuộc sống của mọi người. - Vai trò ý nghĩa của loài cây với mọi người -> gợi những liên tưởng suy nghĩ, cảm xúc, đánh giá về nó. 3, Loài cây yêu thích đối với cuộc sống của em. - Kỉ niệm gắn bó thời quá khứ (hồi tưởng). - ý nghĩa đối với em trong cuộc sống hiện tại. III. Kết bài: - Tình cảm của em đối với loài cây đó. - Mong ­íc.. Hoµng ThÞ T×nh. 150 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 2. BiÓu ®iÓm *) Yªu cÇu: - Bố cục đầy đủ, rõ ràng, đúng yêu cầu, mạch lạc. - §¶m b¶o c¸c ý trong dµn bµi. - Diễn đạt lưu loát, có hình ảnh có cảm xúc. - Biết kết hợp các PTBĐ đã học để bài viết có hình ảnh, có cảm xúc. - Không sai lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. * BiÓu ®iÓm: - §iÓm 9: §¹t c¸c yªu cÇu trªn. - Điểm 8-7: Đạt các yêu cầu trên nhưng đôi chỗ còn (D.đạt) sai 1 vài lỗi chính tả. - Điểm 6-5: Bài viết ở mức bình thường, đúng yêu cầu về nội dung nhưng diễn đạt, cách dùng từ còn đôi chỗ lúng túng. - §iÓm 4-3: Bµi viÕt yÕu, sai nhiÒu lo¹i lçi. - Điểm 2-1: Bài viết kém hoặc chỉ là 1 đoạn văn ngắn hạn lạc đề. IV. Cñng cè: NX giê lµm bµi, thu bµi khi hÕt giê. V. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài sau: - ¤n tËp l¹i v¨n biÓu c¶m. - TiÕt sau: §äc tr¶ lêi c©u hái bµi: Ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ. E. Rót kinh nghiÖm: .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Hoµng ThÞ T×nh. 151 Lop7.net. Trường TH& THCS Dân Chủ.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>