Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 10 - Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Tuần 10 Tiết 37 NÓI QUÁ I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Khái niệm nói quá. - Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. - Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá. 2. Kĩ năng: - Vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc hiểu văn bản. 3. Thái độ: - Phê phán những lời nói khoác, sai sự thật. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Các ví dụ. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. - Nêu vấn đề. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn học sinh.(2 phút) 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.. NS: 22/10/2011 ND: 24/10/2011. Nội dung ghi bảng. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Nói quá và tác dụng của nói quá.. I. Nói quá và tác dụng của nói quá:. Mục tiêu: Hs nắm được khái niệm nói quá và tác dụng của nó.. Ghi nhớ: sgk. Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. Thời gian: 15 phút. - Gọi HS đọc vd trong sgk. (bảng phụ) - Em hiểu thế nào là “chưa nằm đã sáng”, “chưa cười đã tối”? - Em hiểu thế nào là “thánh thót như mưa ruộng cày”?. - Đọc. - Thời gian trôi qua quá nhanh, đêm và ngày quá ngắn. - Mồ hôi đổ ra rất. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. nhiều, như mưa. - Không đúng với sự thật, nhưng có tác dụng nhấn mạnh quy mô, kích thước, tính chất của sự vật, sự việc nhằm gây ấn tượng cho người đọc. - Những trường hợp như trên gọi - Lắng nghe và đọc là Nói quá. Theo em thế nào là ghi nhớ. nói quá? - Gọi HS đọc ghi nhớ. Bài tập nhanh. - Cho biết tác dụng biểu cảm của - Làm nhanh. nói quá trong các câu sau đây! 1.Gánh cực mà đổ lên non Còng lưng mà chạy cực còn theo sau 2. Bao giờ cây cải làm đình Gỗ lim làm ghém thì mình lấy ta Hoạt động 3: Luyện tập. II. Luyện tập: Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức 1. a. Thành quả của lao động gian khổ, vào bài tập thực hành. vất vả, nhọc nhằn; niềm tin vào bàn tay lao động. Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận b. Vết thương không có nghĩ lí gì, không nhóm. phải bận tâm. Thời gian: 20 phút. c. Kẻ có quyền sinh, quyền sát đối với người khác. - Hd học sinh làm bt 1, 2, 4 - Thảo luận và trình 2. a. chó ăn đá, gà ăn sỏi. b. bầm gan tím ruột. bày. c. ruột để ngoài da. d. nở từng khúc ruột. e. vắt chân lên cổ. 4. a. Ngáy như sấm. b.Trơn như mỡ. Hoạt động 4: Củng cố. c. Nhanh như cắt. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài d. Lúng túng như gà mắc tóc. học. e. Lừ đừ như ông từ vào đền. Phương pháp: So sánh. - Theo em, “chưa nằm đã sáng”, “chưa cười đã tối”, “thánh thót như mưa ruộng cày” có đúng sự thật hay không?. Thời gian: 4 phút. - Phân biệt nói quá và nói khoác. Hoạt động 6: Dặn dò. Thời gian: 1 phút - Học bài. - Chuẩn bị Nói giảm, nói tránh. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Tuần 10 NS: 22/10/2011 Tiết 38 ND: 24/10/2011 ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Sự giống nhau và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật. - Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. - Đặc điểm của nhân vật trong các tác phẩm truyện. 2. Kĩ năng: - Khái quát, hệ thống hóa và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể. - Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tác phẩm đã học. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Bảng hệ thống các tác phẩm đã học. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. - Nêu vấn đề. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (1 phút) Kiểm tra vở soạn của HS. 3. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 1 phút. Hoạt động 2: Hệ thống hoá các văn bản truyện kí Việt Nam đã học. Mục tiêu: Hs nắm được khái niệm tình thái từ. Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. Thời gian: 14 phút. Thể loại - Phương Nội dung chủ yếu Đặc sắc nghệ thuật thức biểu đạt. Tôi đi học (1941) – Truyện ngắn - Tự Những kỉ niệm trong sáng Kể chuyện kết hợp với miêu tả Thanh Tịnh sự trữ tình về ngày đầu tiên được đến và biểu cảm, đánh giá. Những trường đi học. hình ảnh so sánh mới mẻ và gợi cảm. Trong lòng mẹ Hồi kí - Tự sự trữ Nỗi cay đắng, tủi cực và Kể chuyện kết hợp với miêu tả, (Trích Những ngày tình tình thương yêu mẹ mãnh biểu cảm và đánh giá. Sử dụng thơ ấu - 1940) liệt của bé Hồng khi xa mẹ, những hình ảnh so sánh, liên Nguyên Hồng khi được nằm trong lòng tưởng táo bạo. mẹ. Tức nước vỡ bờ Tiểu thuyết - Tự Vạch trần bộ mặt tàn ác, Ngòi bút hiện thực khoẻ khoắn, Văn bản - Tác giả. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. (Trích Tắt đèn – sự 1939) – Ngô Tất Tố.. bất nhân của chế độ thực giàu tinh thần lạc quan. Xây dân nửa phong kiến, tố cáo dựng tình huống truyện bất chính sách thuế khoá vô ngờ, có cao trào và giải quyết nhân đạo. Ca ngợi những hợp lí. Xây dựng, miêu tả nhân phẩm chất cao quý và sức vật chủ yếu qua ngôn ngữ và mạnh tiềm tàng của người hành động trong thế tương phụ nữ Việt Nam trước phản với các nhân vật khác. cách mạng. Lão Hạc (Trích Lão Truyện ngắn - Tự Số phận đau thương và Tài năng khắc hoạ nhân vật rất Hạc - 1943) – Nam sự xen lẫn trữ phẩm chất cap quý của cụ thể, sống động; đặc biệt là Cao tình. người nông dân cùng khổ miêu tả và phân tích diễn biến trong xã hội Việt Nam tâm trạng của nhân vật. Cách trước cách mạng tháng kể linh hoạt, ngôn ngữ chân Tám. Thái độ trân trọng thưc, giản dị, đậm chất nông của tác giả đối với họ. thôn. Hoạt động 3: So sánh các văn bản. Mục tiêu: Hs nắm được hoàn cảnh ra đời, phương thức biểu đạt, nội dung và nghệ thuật các văn bản đã học. Phương pháp: So sánh, đối chiếu. Thời gian: 15 phút. 1. Giống nhau: - Phương thức biểu đạt: Tự sự. - Thời gian ra đời: Trước cách mạng tháng Tám, 1945. - Chủ đề: Con người và cuộc sống xã hội đương thời. - Gía trị tư tưởng: Chan chứa tinh thần nhân đạo (yêu thương, trân trọng những tình cảm, những phẩm chất đẹp đẽ, cao quý của con người; Tố cáo những gì tàn ác , xấu xa) - Gía trị nghệ thuật: Bút pháp chân thực, gần gũi với đời sống, ngôn ngữ giản dị, cách kể, tả và biểu cảm cụ thể, hấp dẫn. 2. Khác nhau: Phương thức Văn bản Nội dung chủ yếu Đặc sắc nghệ thuật biểu đạt Trong lòng mẹ Tự sự trữ tình Nỗi đau của chú bé mồ côi và Văn hồi kí chân thực, trữ tình tình yêu thương mẹ của chú bé. thiết tha. Tức nước vỡ Tự sự Phê phán chế độ tàn ác, bất nhân Khắc hoạ nhân vật và miêu tả bờ và ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức hiện thực một cách chân sống tiềm tàng của người phụ nữ thực, sinh động. nông thôn trước cách mạng. Lão Hạc Tự sự xen trữ Số phận bi thảm của người nông Nhân vật được đào sâu tâm lí, tình dân cùng khổ và nhân phẩm cao cách kể chuyện tự nhiên, linh đẹp của họ. hoạt, vừa chân thực vừa đậm chất triết lí và trữ tình. Hoạt động 4: Luyện tập. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành. Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm. Thời gian: 10 phút. - Giải thích ý nghĩa câu thành ngữ: “Tức nước vỡ bờ”!. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. - Viết nối thêm một cái kết truyện khác cho truyện ngắn Lão Hạc! Hoạt động 5: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề. Thời gian: 2 phút. - Trong các văn bản kể trên, em thích nhất nhân vật hoặc đoạn văn nào? Vì sao? Hoạt động 6: Dặn dò. Thời gian: 1 phút - Học bài. - Chuẩn bị Kiểm tra Văn. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Tuần 10 NS: 23/10/2011 THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000 Tiết 39 ND: 25/10/2011 I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Thấy được mối nguy hại đến môi trường sống và sức khỏe con người của thói quen sử dụng bao ni lông. - Tính khả thi trong những đề xuất được trình bày. - Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục của văn bản. 2. Kĩ năng: - Tích hợp phần TLV để viết bài văn thuyết minh. - Đọc- hiểu văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Tài liệu về môi trường. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. - Nêu vấn đề. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (1 phút) Kiểm tra vở học sinh. 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút.. I. Đọc và tìm hiểu chung:. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung. Mục tiêu: Hs đọc, nắm được tác giả, tác phẩm. Phương pháp: Vấn đáp. Thời gian: 13 phút. - GV đọc mẫu văn bản. - Gọi hs đọc. - Hs đọc lại. - Yêu cầu các em đọc chú thích - Hs đọc. về tác giả và từ khó. Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm. 1. Đọc: 2. Chú thích:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. hiểu chi tiết. Mục tiêu: Hs nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ.. II. Tìm hiểu chi tiết:. Phương pháp: Vấn đáp, phân tích, nêu và giải quyết vấn đề. Thời gian: 20 phút. - Ngày Trái đất được ra đời như thế nào? Vì sao Việt Nam lại lấy tên gọi Một ngày không sử dụng bao bì ni lông? - Việc sử dụng bao bì ni lông có tác hại như thế nào? - Nguyên nhân nào gây nên các tác hại đó? - Trước những tác hại của bao bì ni lông, bài viết đã nêu ra những biện pháp khắc phục nào? - Em có nhận xét gì về việc sử dụng bao bì ni lông hiện nay? - Em nhận xét gì về tính khả thi của các biện pháp được nêu ra? - Lâu nay, gia đình em sử dụng bao bì ni lông như thế nào? - Lời kêu gọi bảo vệ môi trường được thể hiện dưới hình thức những câu gì? - Mục đích chính của bài viết là gì? - Để thực hiện mục đích đó, thứ tự trình bày của bài viết như thế nào? Hoạt động 3: Tổng kết. Mục tiêu: Hs khái quát kiến thức.. - Tên gọi là vấn đề bức xúc ở 1. Tác hại của bao bì ni lông: từng quốc gia. - Ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của đông, thực vật và gây tác hại nghiêm trọng đến sức - Thảo luận và TL khoẻ của con người. - Do đặc tính không phân huỷ của plaxtic, do bao bì ni lông chứa các chất rất độc. - Trả lời căn cứ vào các biện pháp được nêu trong sgk. 2. Biện pháp khắc phục: - Lạm dụng, sử dụng mọi nơi, - Phải sử dụng hợp lí bao bì ni mọi lúc, đôi lúc không cần thiết. lông và phải tuyên truyền mọi - Đó là những biện pháp hoàn người cùng thực hiện. toàn có thể thực hiện được. - Liên hệ thực tế gia đình để trả lời. - Kiểu câu cầu khiến. - Kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường. -Tác hại  Biện pháp khắc phục  Lời kêu gọi. - Đọc Ghi nhớ, sgk/107. Phương pháp: Khái quát hóa. Thời gian: 5 phút. - Qua bài viết, em rút ra điều gì? Hoạt động 4: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 2 phút. - Liên hệ ở gia đình em.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Hoạt động 5: Dặn dò. Thời gian: 1 phút - Học bài. - Chuẩn bị Kiểm tra Văn. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Tuần 10 NS: 26/10/2011 NÓI GIẢM NÓI TRÁNH Tiết 40 ND: 28/10/2011 I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Khái niệm nói giảm nói tránh. - Biết sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh. 2. Kĩ năng: - Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật. - Sử dụng nói giảm, nói tránh đúng lúc, đúng chỗ để tạo lời nói trang nhã, lịch sự. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. - Nêu vấn đề. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp:(1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) Thế nào là nói quá? Tác dụng của nói quá? Hãy xác định và nêu tác dụng của biện pháp nói quá ở câu sau: Cô ấy nghĩ nát óc mà vẫn không giải bài tập ấy được. 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 1 phút.. I. Nói giảm nói tránh và tác dụng:. Hoạt động 2: Nói giảm nói tránh và tác dụng. Mục tiêu: Hs nắm được khái niệm nói giảm nói tránh và tác dụng của nó. Phương pháp: Thảo luận. Thời gian: 17 phút. - Gọi HS đọc ví dụ ghi ở bảng phụ và thảo luận các câu hỏi. - Những từ ngữ in đậm ở 3 ví dụ - Đều chỉ về cái chết. trên có ý nghĩa gì? - Hãy thay từ chết vào 3 ví dụ - Thay vào và đọc to. trên. - Hãy so sánh hai cách nói - Dùng các từ in đậm là. 1. Tìm hiểu bài: - Những từ ngữ "đi gặp cụ Cac Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác", "đi", "chẳng còn" đều chỉ về cái chết. - Tác dụng giảm bớt cảm giác đau buồn.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. (Dùng từ in đậm và dùng từ hợp lí hơn vì: chết) + câu a, b: Nói về cái chết của Bác Hồ nên cần sự trân trọng. + câu c: Thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ với Lượng. - Tác dụng của các từ in đậm - Giảm bớt cảm giác đau trong 3 ví dụ trên là gì? buồn. - Chốt lại nội dung và cho HS - Đọc. đọc mục 2. - Trong câu văn trên, từ đồng - Từ đồng nghĩa: vú, nghĩa với bầu sữa là gì? Vì sao ngực… Không dùng vú tác giả lại dùng bầu sữa mà để tránh gây sự thô tục, không dùng từ khác? gây cười cho người nghe, thể hiện được tình mẹ… - Chốt lại nội dung và gọi HS đọc mục 3. - Trong hai cách nói, cách nào - Cách thứ hai vì người nhẹ nhàng, tế nhị hơn với người nghe vẫn thấy lỗi của mình nghe? mà khắc phục, lại tránh được cảm giác nặng nề. - Điểm chung của hai cách nói - Đều là nhận xét con lười. này là gì? - Vậy nói giảm nói tránh là gì? - HS đọc Ghi nhớ Tác dụng của chúng ra sao? - Chốt lại nội dung bài học và cho HS đọc Ghi nhớ. - Gv phân biệt nói giảm nói - Hs cho thêm vd. tránh với nói không đúng sự thật cho hs hiểu. + Ví dụ: Nếu một bạn học dốt, các em có thể nói giảm nói tránh là "Bạn học không được giỏi lắm" chứ không phải nói sai sự thật là "Bạn học giỏi lắm" * Bài tập nhanh: - Xác định biện pháp nói giảm - Học sinh lên bảng gạch nói tránh trong các câu sau: dưới biện pháp nói giảm a. Cậu vàng đi đời rồi, ông giáo nói tránh. ạ! b. Bác đã lên đường theo tổ tiên. c. Bác Dương thôi đã thôi rồi! d. Họ đã về chầu thượng đế. Hoạt động 3: Luyện tập. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành.. 2. Bài học: Ghi nhớ: SGK. II. Luyện tập: Bài 1: a. đi nghỉ. b. chia tay nhau. c. khiếm thị. d. có tuổi e. đi bước nữa Bài 2: a. Anh nên hoà nhã với bạn bè! b. Anh không nên ở đây nữa! c. Xin đừng hút thuốc trong phòng! d. Nó nói như thế là thiếu thiện chí. e. Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.. Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Thời gian: 15 phút. - Cá nhân làm - Cho hs làm bài tập 1 - Chia học sinh làm 2 đội chơi - Thảo luận và làm. làm bài tập 2. Lần lượt các đội nhận các cặp câu đã cho, sau đó lên bảng dán câu có biện pháp nói giảm, nói tránh. Đội nào nhanh hơn và đúng nhiều hơn sẽ thắng. Hoạt động 4: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Giải quyết vấn đề. Thời gian: 6 phút. - Hãy tìm cách nói giảm, nói - Làm tránh cho các ví dụ sau: - Anh hát dở quá. - Cô ấy rất xấu. - Hoa học dốt quá. - Sao mà bạn đen thế Hoạt động 5: Dặn dò. Thời gian: 1 phút - Học bài. - Chuẩn bị Câu ghép. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span>