Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 85: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 Ngµy so¹n: th¸ng n¨m 2010 Ngµy d¹y: th¸ng n¨m 2010. Gi¸o viªn:. . TuÇn 23. TiÕt : 85 Sự giàu đẹp của tiếng việt I. Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh:hiểu được sự giàu đẹp của tiếng Việt qua sự phân tÝch, chøng minh cña t¸c gi¶. N¾m ®­îc nh÷ng ®iÓm næi bËt trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña bµi v¨n: lËp luËn chÆt chÏ, chøng cø toµn diÖn, v¨n phong cã tÝnh khoa häc. *KÜ n¨ng cÇn rÌn: RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch 1 VBNL: bè côc, hÖ thèng lËp luËn, lÝ lÏ, d/c. *Giáo dục tư tưởng: thấy được cái đẹp của tiếng việt, biết giữ gìn sự trong sáng của tiÕng viÖt. II.Träng t©m cña bµi: T×m hiÓu chi tiÕt III.ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, tµi liÖu tham kh¶o *Học sinh: Học bài cũ, xem trước bài mới ở nhà IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: A/KiÓm tra bµi cò (4’) - Để chứng minh vấn đề t/thần yêu nước 1.Nhận định chung về lòng yêu nước. của nhân dân ta, HCM đã luận chứng theo 2.Chứng minh những biểu hiện của lòng yêu nước. nh÷ng hÖ thèng nµo ? T¸c dông cña c¸c 3. NhiÖm vô cña chóng ta. luận chứng đó ? B/Bµi míi (36’) 1.Vào bài (1’) Chúng ta là người VN, hằng ngày dùng tiếng mẹ đẻ-tiếng nói của toàn dân-tiếng Việt-để suy nghĩ, nói năng, giao tiếp. Nhưng đã mấy ai biết tiếng nói VN có những đặc điểm, những giá trị gì và sức sống của nó ra sao. Muốn hiểu sâu để cảm nhận một cách thích thú vẻ đẹp, sự độc đáo của tiếng nói DT VN. Chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu Văn bản: Sự giàu đẹp của TV của Đặng Thai Mai. 2.Néi dung bµi d¹y (35’) Tg Hoạt động của Thầy và trò Néi dung kiÕn thøc 05’ Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu I. Đọc tìm hiểu chung chung 1.T¸c gi¶ : §Æng Thai Mai (1902? Dùa vµo phÇn chó thÝch *, em h·y 1984). Lµ nhµ v¨n, nhµ nghiªn cøu giíi thiÖu mét vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ? văn học, nhà hoạt động xã hội có uy tín được nhà nước phong tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ ? Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ? thuËt (1996) 2. T¸c phÈm: a. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : §o¹n trÝch trong bµi nghiªn cøu: “TiÕng ViÖt – mét biÓu hiÖn hïng hån cña søc sèng d©n téc” – 1967. Tæ Khoa häc X· héi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 10’. 20’.  ? VB trªn ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo ? V× sao em biÕt ? Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc hiểu v¨n b¶n. Cách đọc : lưu ý những câu có bộ phận mở rộng thành phần, cần đọc rõ rµng, m¹ch l¹c. Hs đọc văn bản. Giải thích một vài từ khã. ? Bµi v¨n cã mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn?. Gi¸o viªn: b. ThÓ lo¹i : NghÞ luËn chøng minh.. II. §äc t×m hiÓu chi tiÕt 1. §äc t×m hiÓu tõ khã *§äc: *Từ khó: Nhân chứng: người làm chøng, cã mÆt, thÊy sv. 2. §¹i ý :gi¸ trÞ to lín cña TV trong đời sống giao tiếp của người VN 3. Bè côc:2 phÇn - Đoạn 1,2: Nhận định chung về phẩm chất giàu đẹp của tiếng Việt. - Đoạn 3: Chứng minh cái đẹp, cái hay cña tiÕng ViÖt vÒ c¸c mÆt: ng÷ ©m, tõ vùng, ng÷ ph¸p. Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu 4.Tìm hiểu chi tiết chi tiÕt a. Nhận định chung về p.chất giàu Hs đọc đoạn 1,2. Hai đoạn này nêu gì đẹp của TV: -TV có những đặc sắc của 1 thứ tiếng ? ? Câu văn nào nêu ý kq về p.chất của đẹp, 1 thứ tiếng hay. ->NhËn xÐt k.qu¸t vÒ ph.chÊt cña TV TV ? (luận đề-luận điểm chính). ? Trong nhận xét đó, tác giả đã phát - Một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hiÖn ph.chÊt TV trªn nh÷ng ph.diÖn hay. nµo ? -T.chÊt gi¶i thÝch cña ®.v nµy ®­îc thÓ hiÖn b»ng 1 côm tõ lÆp l¹i đó là cụm từ nào ? -Vẻ đẹp của TV được giải thích trên - Nãi thÕ cã nghÜa lµ nãi r»ng: nh÷ng yÕu tè nµo ? ->Côm tõ lÆp l¹i cã tÝnh chÊt gi¶i thÝch. -Nhịp điệu: hài hoà về âm hưởng -Dựa trên căn cứ nào để tác giả nhận thanh điệu. -Có ph¸p: tÕ nhÞ uyÓn chuyÓn trong xÐt TV lµ 1 thø tiÕng hay ? cách đặt câu. ->Giải thích cái đẹp của TV. -Đủ kh.năng để diễn đạt tư tưởng, tình cảm của người VN. -§V nµy LK 3 c©u víi 3 ND: C©u 1 -Tho¶ m·n cho yªu cÇu cña ®.s v.ho¸ nªu nhËn xÐt kq vÒ p.chÊt cña TV, nc nhµ qua c¸c thêi k× LS. câu 2 giải thích cái đẹp của TV và c©u 3 gi¶i thÝch c¸i hay cña TV. Qua ->Gi¶i thÝch c¸i hay cña TV. đó em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả ? Cách lập luận đó có =>C¸ch lËp luËn ng¾n gän, rµnh t.dông g× ? -Hs đọc đoạn 3. ý chính của đoạn 3 là mạch, đi từ ý kq đến ý cụ thể – Làm Tæ Khoa häc X· héi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7.  gì ? Khi CM cái hay, cái đẹp của TV, tác giả đã lập luận bằng những luận ®iÓm phô nµo ? -Để CM vẻ đẹp của TV, tác giả đã dựa trên những đặc sắc nào trong c.t¹o cña nã ? -ChÊt nh¹c cña TV ®­îc x¸c lËp trªn c¸c chøng cí nµo trong ®.s vµ trong kh.häc ? -ë ®©y t¸c gi¶ ch­a cã dÞp ®­a ra những d.c sinh động về sự giàu chất nh¹c cña TV. Em h·y t×m 1 c©u th¬ hoÆc ca dao giµu chÊt nh¹c ? (Chó bÐ lo¾t cho¾t... nghªnh nghªnh). -TÝnh uyÓn chuyÓn trong c©u kÐo TV ®­îc t¸c gi¶ x¸c nhËn trªn chøng cí ®.s nµo ? -Hãy giúp tác giả đưa ra 1 d.c để CM cho câu TV rất uyển chuyển ? (Người sống đống vàng. Đứng bên ni đồng...). -Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nghÞ luËn của tác giả về vẻ đẹp của TV ?. Gi¸o viªn: cho người đọc, người nghe dễ theo dâi, dÔ hiÓu. 2-Chứng minh cái đẹp, cái hay của tiÕng ViÖt: a-Tiếng Việt đẹp như thế nào : *Trong c.t¹o cña nã: -Giµu chÊt nh¹c: +Người ngoại quốc nhận xét: TV là 1 thø tiÐng giµu chÊt nh¹c. +H.thèng ng.©m vµ phô ©m kh¸ ph.phó... giµu thanh ®iÖu... giµu h×nh tượng ngữ âm. ->Nh÷ng chøng cí trong ®.s vµ trong XH. -RÊt uyÓn chuyÓn trong c©u kÐo: Mét gi¸o sÜ nc ngoµi: TV nh­ 1 thø tiếng “đẹp” và “rất rành mạch...uyển chuyÓn...ngon lµnh trong nh÷ng c©u tôc ng÷ ” ->Chứng cớ từ đời sống. =>C¸ch lËp luËn kÕt hîp chøng cí kh.học và đời sống làm cho lí lẽ trở nªn s©u s¾c. b-TiÕng ViÖt hay nh­ thÕ nµo: -Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm ý nghĩ giữa người với người. -Tho¶ m·n yªu cÇu cña ®.s v¨n ho¸ ngµy cµng phøc t¹p. -Dåi dµo vÒ c.t¹o tõ ng÷... vÒ h×nh thức diễn đạt. -Tõ vùng... t¨ng lªn mçi ngµy 1 nhiÒu. -Ng÷ ph¸p... uyÓn chuyÓn, c.x¸c h¬n. -Không ngừng đặt ra những từ mới.... -Theo dâi ®o¹n tiÕp theo vµ cho biÕt: Tác giả đã quan niệm như thế nào về 1 thø tiÕng hay ? -Dựa vào chứng cớ nào để tác giả xác nhận các khả năng hay đó của TV ? -Em h·y gióp t¸c gi¶ lµm râ thªm c¸c khả năng đó của TV bằng 1 vài d.c cụ thÓ trong ng«n ng÷ v¨n häc hoÆc ®.s ? (C¸c mµu xanh kh¸c nhau trong ®.v t¶ nc biÓn C« T« cña NguyÔn Tu©n. S¾c thái khác nhau của các đại từ ta trong th¬ BHTQ vµ th¬ Ng.KhuyÕn). -NhËn xÐt lËp luËn cña t¸c gi¶ vÒ TV =>C¸ch lËp luËn dïng lÝ lÏ vµ c¸c hay trong ®.v nµy ? chøng cí kh.häc, cã søc thuyÕt phôc người đọc ở sự c.xác kh.học nhưng thiÕu d.c cô thÓ. 5. Tæng kÕt a.NghÖ thuËt: Tæ Khoa häc X· héi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. . Gi¸o viªn: b.Néi dung: *Ghi nhí: sgk (37 ).. C.LuyÖn tËp(3’) -Bµi nghÞ luËn nµy mang l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c nµo vÒ TV ? Tr¶ lêi: T¸c gi¶ lµ nhµ v¨n kh.häc am hiÓu TV, tr©n träng nh÷ng g.trÞ cña TV, yªu tiếng mẹ đẻ, có tinh thần DT, tin tưởng vào tương lai TV. D.Cñng cè(1’) - Vì sao có thể k.đ TV giàu, đẹp? - Muèn gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TV, chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ? (Chống tư tưởng sính ngoại, ko lạm dụng từ mượn, ko nói tắt, nói chen từ nước ngoài). E.Hướng dẫn về nhà(1’) - Học bài. Vận dụng nói, viết đúng chuẩn. - Bµi tËp (tr 37). §äc thªm tr 38. - ChuÈn bÞ: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u.. Tæ Khoa häc X· héi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>