Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (163.76 KB, 17 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 5.1.09 Ngµy gi¶ng : 12.1.09. TiÕt77 Hoạt động ngữ văn lµm th¬ 7ch÷. A. Mục tiêu cần đạt:. - Biết cách làm thơ 7 chữ với những yêu cầu tối thiểu, đặt câu thơ 7 chữ biết ng¾t nhÞp 4/3 biÕt gieo vÇn. - T¹o høng thó cho viÖc häc NV vµ íc m¬ s¸ng t¹o th¬ v¨n. B. ChuÈn bÞ:. - GV: Gi¸n ¸n. - HS: Su tÇm vµ tËp lµm th¬ 7 ch÷. C. Các bước lên lớp:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc mét bµi th¬ b¶y ch÷ mµ em biÕt . ThuyÕt minh ng¾n gän vÒ thÓ th¬ ? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động. Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung HĐ1: Khởi động 2 Giờ trước chúng ta đã tìm hiểu và nhËn diÖn thÓ th¬ b¶y ch÷ . H«m nay để rèn luyện kĩ năng thực hành lµm th¬ b¶y ch÷ chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay . Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện 20 1. Tập làm thơ 7 chữ. a, tËp - Tôi thấy người ta có bảo rằng Học sinh đọc bài tập a, b B¶o r»ng th»ng cuéi ë cung tr¨ng. Häc sinh th¶o luËn theo nhãm Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá (NL) Hút bụi suốt ngày đã sớng chăng. Yêu cầu từng nhóm đọc phần bài - Tôi thấy người ta có bảo rằng lµm cña m×nh B¶o r»ng th»ng cuéi ë cung tr¨ng GV nhËn xÐt §¸ng cho c¸i téi qu©n lõa dèi - Häc sinh cã thÓ lµm bµi theo ý Giµ kh¾p nh©n gian gäi lµ th»ng mÝnh, theo luËt th¬ §êng: "nhÊt, - Tôi thấy người ta có bảo rằng tam ngò bÊt luËn", “nhÞ, tø, lôc B¶o r»ng th»ng cuéi ë cung tr¨ng ph©n minh". Nã hay nãi dèi nªn bÞ téi Téi nã ph¶i ngåi gèc ®a ch¨ng ? ? Lµm tiÕp bµi th¬ dang dë cho b.. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> chän vÑn theo ý cña m×nh?. - Vui sao ngày đã chuyển sang hè Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve. PhÊp phíi trong lßng bao tiÕng gäi Thoảng hương lúa chín gió đồng quê. - Vui sao ngày đã chuyển sang hè Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve. B¹n bÌ kh¾p n¬i vang tiÕng h¸t H¸t m·i bµi ca s¾p nghØ hÌ. - GV gọi 1 số học sinh đọc bài cña m×nh. Häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - GV nêu u điểm, nhược điểm và c¸ch söa. - GV gọi học sinh đọc 1 số bài thơ đọc thêm SGK. Hoạt động 3 : Hướng dẫn thực 20 2. Thùc hµnh hµnh Gv chia líp thµnh 4 nhãm . Mçi nhóm làm một bài thơ 7 chữ chủ đề tù chän GV gäi c¸c nhãm tr×nh bµy bµi th¬ cña m×nh GV – Häc sinh nhËn xÐt GV gäi c¸ nh©n häc sinh tr×nh bµy cho ®iÓm nÕu bµi lµm hay cã chñ đề , đúng luật thơ. 4 . Cñng cè:1p ? Muốn làm 1 bài thơ 7 chữ 4 câu hoặc 8 câu). Cần phải xác định những yếu tố nµo? 5. Hướng dẫn học bài: 1p - Bµi cò: TiÕp tôc t×m hiÓu kü n¨ng vÒ thÓ th¬ 7 ch÷. - Bµi míi: ¤ng §å Chú ý đọc và trả lời phần đọc hiểu văn bản -----------------------------------------------------------------------. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n: 10.1.09 Ngµy gi¶ng: 16.1.09. V¨n b¶n. TiÕt 78. : ¤ng §å ( Vò §×nh Liªn). A.Môc tiªu : - Giúp HS cảm nhận được tình cảnh tàn tạ của Ông Đồ,qua đó thấy được niềm cảm thông & nỗi nhớ tiếc ngậm ngùi của tác giả đối với cảnh cũ người xa gắn liền với nét văn hóa cổ truyền .Thấy được sức truyền cảm nghệ thuật đặc sắc của bài thơ - Rèn luyện kĩ năng đọc thơ diễn cảm, tìm hiểu thể thơ 5 chữ -Giáo dục lòng thơng cảm với lớp ngời đã lỗi thời. B .ChuÈn bÞ - GV;So¹n bµi,Sgk,sgv,tµi liÖu tham kh¶o - HS: Vở viết,Sgk, đọc trước bài. C.Các bước lên lớp 1. ổn định: 2. KiÓm tra: 1p ? §äc thuéc lßng bµi khæ th¬ ®Çu bµi Nhí rõng ? Cho biÕt t©m trạng của Hổ ở vườn Bách thú ? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung Hoạt động 1 : Khởi động 2 Chóng ta cßn nhí mét thêi “ ThÞt mì, dưa hành bánh trưng xanh, câu đối đỏ”là những hương vị không thể thiếu trong mét c¸i tÕt cæ truyÒn cña d©n téc . Nã vèn lµ truyÒn thèng , lµ di s¶n v¨n hoá tốt đẹp của dân tộc . Nhưng liệu đến bây giờ chúng ta còn lưu giữ vẻ đẹp truyÒn thèng nµy kh«ng ? Chóng ta cïng nhau t×m hiÓu bµi häc bµi häc h«m nay .... Hoạt động 2 : Đọc – hiểu văn bản 40 I. §äc – Th¶o luËn chó thÝch 1 . §äc v¨n b¶n Gv hướng dẫn học sinh đọc . Cần đọc 5 t×nh c¶m tr÷ t×nh pha chót tù sù . Khæ 3,4,5 đọc giọng buồn nuối tiếc ? Häc sinh chó vµo chó thÝch sao vµ nªu 2. Th¶o luËn chó thÝch nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm ? a. T¸c gi¶ : Vò §×nh Liªn ( 1913-1996) lµ nhµ th¬ cã t©m hån nhạy cảm , thường hay viết về nh÷ng hoµi niÖm b. Tác phẩm : Bài thơ Ông đồ là mét trong nh÷ng bµi th¬ tiªu biÓu ? Bµi th¬ s¸ng t¸c theo thÓ nµo ? t¸c xuÊt s¾c cña «ng . dông cña thÓ th¬ ?. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Bµi th¬ chia lµm mÊy phÇn ? Néi dung 5 cña mçi phÇn ?. Gv yêu cầu học sinh đọc khổ thơ đầu. ? Ông đồ được giới thiệu qua những chi tiÕt thêi gian vµ kh«ng gian nµo ? ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt gì để tái hiện hình ảnh ông đồ? Chi tiết nghệ thuật đó có ý nghĩa như thế nào ?. ? Từ đó em nhận xét gì về cảnh sắc thiên nhiên và con người trong khổ thơ thø nhÊt ? Sù hoµ hîp gi÷a thiªn nhiªn vµ con người , con người với con người có sức gîi t¶ niÒm vui vµ h¹nh phóc Học sinh đọc tiếp khổ thơ thứ hai ? Tài năng viết chữ của ông đồ tác giả gîi t¶ qua chi tiÕt nµo ? ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt gì ? Từ đó em hình dung như thế nào về tài năng của ông đồ qua hình ảnh miêu tả đó ? ? Nét chữ tạo cho ông đồ có địa vị như thế nào trong lòng mọi người ?. Lop8.net. 30 11. II. Bè côc Chia 3 phÇn + PhÇn 1: 2 khæ th¬ ®Çu -> H×nh ảnh ông đồ xưa + PhÇn 2: 2 khæ th¬ tiÕp -> H×nh ảnh ông đồ nay + PhÇn 3 : Cßn l¹i -> Nçi lßng cña t¸c gi¶ III. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Hình ảnh ông đồ xưa Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Bầy mực tàu giấy đỏ Bên phố đông người qua - Thêi gian : vµo dÞp tÕt - Không gian : Bên phố đông người qua lại -> T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt hoán dụ qua hình ảnh “ hoa đào” lµ tÝn hiÖu cña mïa xu©n vµ tÕt cæ truyÒn cña d©n téc . Quan hÖ tõ “lại” miêu tả sự xuất hiện đều đặn hoµ hîp gi÷a c¶nh s¾c ngµy tÕt – Mùa xuân với hình ảnh ông đồ viÕt ch÷ nho. “ Bao nhiêu người thuê viết TÊm t¾c ngîi khen tµi Hoa tay th¶o nh÷ng nÐt Như phượng múa rồng bay”. -Nghệ thuật so sánh để khẳng định nét chữ của ông đồ mang vẻ đẹp phóng khoáng , bay bổng sinh động và cao quí - Mọi người rất quí trọng và mến mộ tài năng viết chữ của ông đồ.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? VËy em nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng cña ông đồ trong hai khổ thơ trên ? ? Nh vËy theo em liÖu ®©y cã ph¶i lµ thời kì hoàng kim của ông đồ không ? V× sao ? Häc sinh th¶o luËn (NL) Häc sinh b¸o c¸o §©y kh«ng ph¶i lµ thêi k× hoµng kim của ông đồ . Ông đồ vốn sinh ra là để dạy học, được mọi người trong vọng kính nể . Tuy nhiên do sự trượt dốc của nho học đã kéo theo một lớp người trở thành nạn nhân . Ông đồ của Vũ Đình Liên là chứng tích cho một vẻ đẹp kh«ng bao giê trë l¹i . Sù tuÇn hoµn cña hoa đào , của ông đồ của mực tàu giấy đỏ tạo nên một nét thiêng liêng của không gian văn hoá dân tộc khi Tết đến xuân về . Nhưng người ta không khỏi chạnh lòng trước cảnh ông đồ phải sống lay l¾t trªn con ®êng mu sinh cña mình . Vẻ già nua đáng thương hay đạo häc suy tµn ? Trí trªu thay , n¬i «ng nói giữ vẻ đẹp văn hoá , nơi ông có thể kiếm sống lại “ Bên phố đông người qua” Hình bóng lẻ loi cô độc của con người như bất lực trước hiện thực phũ phµng . Học sinh đọc hai khổ thơ tiếp 12. ë khæ th¬ nay ta vÉn thÊy hiÖn lªn h×nh ảnh ông đồ với mục tàu giấy đỏ bên hè phè ngµy tÕt ? Chóng ta h·y so s¸nh xem cã ®iÓm g× khác so với khổ thơ trước ? Khác ở chỗ trước kia bao nhiêu người thuê viết thì bây giờ người thuê viết nay ®©u ? Mét c©u hái buån xa v¾ng . ¤ng đồ vẫn ngồi lặng lẽ buồn trong cảnh vắng vẻ đến thê lương ? Nỗi buồn đó được diễn ta qua những. Lop8.net. => Ông đồ được sống một cuộc sèng cã niÒm vui vµ h¹nh phóc. 2. Hình ảnh ông đồ nay Nhng mçi n¨m mçi v¾ng Người thuê viết nay đâu Giấy đỏ buồn không thắm Mực đọng trong nghiêng sầu.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> h×nh ¶nh th¬ nµo ? ? Tác gỉa đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Biện pháp nghệ thuật đó có t¸c dông g× trong viÖc diÔn t¶ t×nh c¶nh của ông đồ ? Gv Bình : Biện pháp nhân hoá đã đem nỗi buồn của con người phú cho giấy mùc lµm cho nçi buån cµng thÊm thÝa . Trong s¾c bÏ bµng cña giÊy , sù kÕt đọng lạnh lùng của mực tự thân nó đã d©ng lªn mét nçi buån . Lµ ngo¹i c¶nh nhng còng lµ t©m c¶nh mét nçi buån khiÕn cho nh÷ng vËt v« tri v« gi¸c còng nhuèm sÇu nh chñ nh©n cña chóng . ? Đến khổ thơ thứ tư hình ảnh ông đồ tiÕp tôc ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo ? ë khæ th¬ trªn “ Mçi n¨m mçi v¾ng , tøc là dù ít ỏi nhưng vẫn có người thuê viết , vẫn còn có người biết đến ông . Nhưng rồi cuối cùng cũng đến lúc : Ông đồ ...ai hay ? So s¸nh thêi gian vµ kh«ng gian ë khæ th¬ nµy víi khæ th¬ thø nhÊt xem ®iÒu gì đã thay đổi và điều gì không thay đổi ? Từ đó tác giả đã sử dụng biện pháp nghÖ thuËt g× ?. ? Tại sao lại có sự thay đổi này ? Phải chăng ông đồ không còn giữ được nét ch÷ nh ngµy xa? häc sinh tr¶ lêi Gv nhËn xÐt ?H·y chØ ra biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong hai c©u th¬ “ L¸ vµng r¬i trªn ....bôi bay” ? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuật đó ?. Lop8.net. -Tác giả mượn phép nhân hoá diễn tả nỗi cô đơn , buồn tủi đến hiu hắt của ông đồ. Ông đồ vẫn ngồi đấy Qua ®êng kh«ng ai hay L¸ vµng r¬i trªn giÊy Ngoµi trêi ma bôi bay. - Nghệ thuật đối lập đầy xót xa giữa cái không thay đổi và và cái đã thay đổi để làm nổi bật sự lãng quên tuyệt đối . Ông đồ ngồi đó lạc lõng giữa cuộc đời , đó là một nçi niÒm ®Çy bi kÞch. - Lời thơ đã mượn cảnh ngụ tình . §©y lµ hai c©u th¬ giµu tÝnh t¹o hình , đặc sắc nhất trong cả bài.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> th¬ Gv b×nh : Hai c©u th¬ t¶ c¶nh nhng chÝnh lµ t¶ nçi lßng , lµ ngo¹i c¶nh nhng chÝnh lµ t©m c¶nh , lµ hai c©u th¬ giàu chất tạo hình đặc sắc nhất . Trước mắt người đọc hiện lên hình ảnh ông đồ ngåi bã gèi trªn vØa hÌ , l¸ vµng r¬i trªn giÊy kh«ng muèn nhÆt , m¾t ng¬ ng¸c buån rÇu nh×n ma bôi bay . L¸ vµng r¬i bao giê còng gîi lªn c¶m gi¸c buån b· tàn tạ , cũng như số vận ông đồ đã đến lóc suy tµn . Ma bôi bay lÊt phÊt ®Çy trời gợi không gian mờ mịt , ảm đạm nh chÝnh sè phËn cña «ng . ? Tõ viÖc ph©n tÝch trªn , em cã c¶m nhận như thế nào về hình ảnh ông đồ ?. 7 Học sinh đọc khổ thơ cuối. ? Cã g× gièng vµ kh¸c nhau trong chi tiết hoa đào và ông đồ ở khổ thơ này so víi khæ th¬ ®Çu ? ? Sù gièng vµ kh¸c nhau nµy cã ý nghÜa g× ? Theo em cã c¶m xóc nµo Èn sau c¸i nhìn đó ?. Và cái nhìn đó chuyển vào bên trong cảm xúc để nhà thơ viết tiếp hai câu cuèi : Những người muôn năm cũ Hån ë ®©u b©y giê ? ? Theo em c©u hái cuèi c©u th¬ cã ph¶i dùng để hỏi không ? Có ý nghĩa như thế. Lop8.net. -> Hình ảnh ông đồ gợi sự buồn thương cho cả một lớp người đã trở lên nỗi thời . Từ đó gợi sự thương cảm cho những gì đã từng lµ gi¸ trÞ nay trë nªn tµn t¹ , bÞ r¬i vµo quªn l·ng . 3 . Nçi lßng cña t¸c gi¶ Năm nay đào lại nở Không thấy ông đồ xưa Những người muôn năn cũ Hån ë ®©u bao giê ? - Giống nhau: đều xuất hiện hoa đào nở - Kh¸c nhau : Kh«ng cßn thÊy ông đồ xuất hiện -> Thiên nhiên trường tồn bất biến nhưng con người thì không thể . Ông đồ đã trở thành xưa cũ . Tác giả bày tỏ niềm xót thương cho hình ảnh ông đồ .. => Câu hỏi ở cuối bài để bày tỏ.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> nµo ?. niềm cảm thương cho những nhà nho danh giá một thời, nay đã bị lãng quên do thời thế thay đổi . T¸c gi¶ còng bµy tá niÒm tiÕc thương những giá trị tinh thần tốt đẹp bị tàn tạ quên lãng . IV . Ghi nhí ( SGK). Hoạt động 4 ; Hướng dẫn tổng kết – 1 ghi nhí ? Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? ? Theo em yÕu tè nµo khiÕn bµi th¬ «ng đồ có sức lay động và cảm hoá lòng người ? - Niềm thương cảm chân thành của t¸c gi¶ - Lêi th¬ gi¶n dÞ hµm xóc - Bµi th¬ giµu h×nh ¶nh nh¹c ®iÖu 4.Cñng cè: 1 - Gọi HS đọc diễn cảm bài thơ và khái quát nội dung và nghệ thuật 5. Hướng dẫn học bài : 1 - Häc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ®îc ND vµ NT cña bµi th¬ - Soạn bài : Hai chữ nước nhà Đọc thuộc lòng bài thơ - Chú câu hỏi đọc hiểu văn bản .. Ngµy so¹n : 12.1.09 Ngµy gضng : 16.1.09. TiÕt 79. hai chữ nước nhà - TrÇn TuÊn Kh¶i A. Môc tiªu bµi häc: - Kiến thức : HS cảm nhận được nỗi lòng người cha trong cảnh ngộ phải rời xa đất nước. Qua việc mượn đề tài lịch sử, lựa chọn thể thơ song thất lục bát rất thÝch hîp t¹o dùng kh«ng khÝ t©m tr¹ng, giäng th¬ thèng thiÕt, c¶m nhËn ®îc néi dung chữ tình yêu nước trong đoạn thơ trích: Nỗi đau mất nước và ý chí phục thù cứu nước. - Kĩ năng : Rèn luyện kỹ năng đọc, phân tích thơ song thất lục bát. - Giáo dục học sinh tinh thần yêu nước. B. chuÈn bÞ: - GV: Giáo án, đọc tham khảo các bài thơ của Trần Tuấn Khải. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> - HS: Soạn bài và đọc thêm các bài “Gánh nước đêm”, “Tiễn chân anh kho¸...” C. Các bước lên lớp . 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ:(1p )Đọc thuộc lòng bài thơ Ông đồ của VĐL , nêu nội dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động . Hoạt động của thầy và trò TG Hoạt động : Khởi động : 2 "Hai chữ nước nhà"là bài thơ đầu tiªn trong tËp Bót quan hoµi ®îc xem lµ bµi th¬ hay nhÊt trong nh÷ng bài thơ mượn đề tài lịch sử để thầm kín nói lên tư tưởng yêu nước... Hoạt động 2 : Đọc – hiểu văn bản 35 đọc 10 ? H·y thuyÕt minh ng¾n gän vÒ thÓ th¬ ?. ? Trong chương trình lớp 7 em đã häc bµi th¬ nµo viÕt theo thÓ th¬ nµy ? Bµi th¬ Sau phót chia li cña §T§ Gv hướng dẫn học sinh đọc : giọng cứng cỏi mạnh mẽ , câu 6-8 đọc giọng thống thiết kích động GV đọc bài thơ một lần Gọi 3-4 học sinh đọc bài Yêu cầu nhận xét giọng đọc của bạn 5 Häc sinh chó ý vµo chó thÝch sao SGK. Lop8.net. Néi dung. I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch. 1. §äc v¨n b¶n. - ThÓ th¬ : Song thÊt lôc b¸t + Gåm 4 c©u : - hai c©u 7 - mét cÆp c©u 6-8 + C¸ch hiÖp vÇn : TiÕng thø 6 cña c©u 6 vÇn víi tiÕng thø 6 cña c©u 8 + Đối : hai câu 7 đối với nhau .. 2. Th¶o luËn chó thÝch * T¸c gi¶ - t¸c phÈm a. T¸c gi¶ : TrÇn TuÊn Kh¶i ( 1895-.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm ?. ? Từ nhan đề bài thơ hãy cho biết néi dung chÝnh cña bµi th¬ ?. 20. ? T¸c gi¶ bµi th¬ kh«ng trùc tiÕp béc lộ cảm nghĩ yêu nước của mình , ông đã có cách biểu hiện nào riêng ?. ? Vậy trong bài thơ người cha đã nói víi con lµ NguyÔn Tr·i nh÷ng g× ?. ? Qua lời dặn dò của người cha trước lóc lªn ®êng , em hiÓu g× vÒ t©m sù cña TrÇn TuÊn Kh¶i ?. ? Bµi th¬ cã søc diÔn t¶ , khëi gîi tình cảm thống thiết của lòng người. Lop8.net. 1983) th¬ «ng chan chøa tinh thÇn yêu nước b. T¸c phÈm : Bµi th¬ ®îc t¸c gi¶ mượn từ câu chuyện lịch sử về cha con Nguyễn Phi Khanh để bộc lộ tình cảm yêu nước của mình . II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T×m hiÓu néi dung - Bµi th¬ thÓ hiÖn râ t×nh c¶m yªu nước thương nòi qua đó kích động tinh thần yêu nước. - Bài thơ mượn lời của ông Nguyễn Phi Khanh nãi víi con khi «ng bÞ qu©n Minh gi¶i sang Trung Quèc . + Gợi con nhớ đến nguồn cội tổ tiên cao quÝ ( Gièng Hång L¹c hoµng thiên đã ...) + Nãi vÒ chñ quyÒn d©n téc ( Giêi Nam riªng...) + Nỗi đau mất nước , lòng căm phẫn vô hạn , trước tội ác giặc Minh . + Nh¾c truyÒn thèng d©n téc. => Trần Tuấn Khải mượn câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm để bộc lộ cảm xúc của mình , từ đó khích lệ lòng yêu nước , chí căm thù giÆc . 2. T×m hiÓu nghÖ thuËt.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> còn là nhờ vào âm điệu tình cảm đặc biÖt cña mét thÓ th¬ d©n téc mµ c¸c em đã học đó là thể thơ nào ? Nêu t¸c dông thÓ cña thÓ th¬ ? - T×nh c¶m s©u ®Ëm m·nh liÖt cña tác giả đối với nước nhà được tác giả göi g¾m trän vÑn qua thÓ th¬ “ Song thÊt lôc b¸t” . §©y lµ thÓ th¬ diÔn t¶ tốt nhất tâm sự kín đáo của con người ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu cña bµi th¬ ?. - Giäng ®iÖu tha thiÕt tr÷ t×nh t¹o nên giá trị đặc sắc cho bài thơ. ? Từ đó em đánh giá như thế nào về gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? Hoạt động 3 : Hướng dẫn tổng kết 2. III. Ghi nhí (SGK). – ghÞ nhí ? Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện 3. IV. LuyÖn tËp. tËp Häc sinh lµm bµi GV hướng dẫn và yêu cầu về nhà lµm 4.Cñng cè: 1 - Gọi HS đọc diễn cảm bài thơ và khái quát nội dung và nghệ thuật 5. Hướng dẫn học bài : 1 - Häc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ®îc ND vµ NT cña bµi th¬ - Soạn bài : Quê hương . §äc thuéc lßng th¬ Tìm hiểu phần câu hỏi ở phần đọc hiểu văn bản ---------------------------------------------------------------. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy so¹n : 13.1.09 Ngµy gi¶ng : 17.1.09. TiÕt 80. Quê hương - Tế Hanh A. Mục tiêu cần đạt.. - Học sinh cảm nhận được vẻ tươi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền biển được miêu tả trong bài thơ và tình cảm quý báu đằm thắm của tác giả, thấy được những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ. - Giáo dục lòng yêu mến tự hào về quê hương xứ sở. Bồi dưỡng tinh thần say mê cảm nhận và khám phá nét đẹp riêng của mỗi vïng quª. - Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm, cảm thụ bài thơ. B. ChuÈn bÞ:. - GV: Bµi so¹n , ¶nh ch©n dung nhµ th¬. - HS: So¹n bµi: C. Tiến trình tổ chức các họat động dạy học.. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ :(1p) Đọc thuộc 8 câu đầu bài thơ Hai chữ nước nhà của Trần TuÊn Kh¶i ? Nªu néi dung bµi th¬ . 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. TG Néi dung. HĐ1: Khởi động:. 2. Quê hương mỗi người chỉ một Nh lµ chØ mét mµ th«i Quê hương nếu ai không nhớ Sẽ không lớn nổi thành người. Lời bài ca "Quê hương" khiến chúng ta không khỏi xúc động. Dù ai có đi xa quª còng kh«ng bao giê quªn ®îc những vẽ đẹp về quê hương. Mỗi vùng quê có một nét đẹp riêng. Bài thơ "Quê hương" của nhà thơ Tế. Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Hanh sÏ cho chóng ta c¶m nhËn ®îc h×nh ¶nh mét lµng chµi ven biÓn miÒn Trung Trung Bé h¬n nöa thÓ kû nay. Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. 37. I. §äc vµ th¶o luËn. chó. thÝch.. Giáo viên hướng dẫn đọc: Giọng nhẹ, 2 giäng trong trÎo, chó ý nhÞp phæ biÕn: 3/2/3 hoÆc 3/5. Giáo viên đọc mẫu, học sinh đọc, nhận xÐt. 3 Gi¸o viªn giíi thiÖu ch©n dung t¸c gi¶. ? Nêu đôi nét về tác giả, tác phẩm ?. 1. §äc.. 2. Th¶o luËn chó thÝch - T¸cgi¶: TÕ Hanh (1921) quª:Qu¶ng Ng·i. ¤ng ®îc Nhµ nước truy tặng giải thưởng HCM về VHNT (1996).. Gi¸o viªn më réng thªm vÒ t¸c gi¶.. - Bµi th¬ rót trong tËp nghÑn ngµo (1939) sau ®îc tin trong tËp Hoa niªn xuÊt b¶n 1945. - Tác phẩm: Quê hương là nguồn cảm hứng lớn trong suốt đời thơ Tế Hanh và bài "Quê hương" là sự mở ®Çu.. - Gi¸o viªn giíi thiÖu tuyÓn tËp th¬ TÕ Hanh.. - Tõ khã : ? Em hiÓu thÕ nµo lµ trai tr¸ng? tuÊn m·? ghe? Gi¸o viªn gi¶i thÝch. + C¸c buåm v«i: C¶nh buèm b»ng v¶i mµu tr¾ng nh v«i: + Phăng mái chèo, nghề chái lưới. 3. ? Theo em, v¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn?. Lop8.net. II. T×m hiÓu bè côc.. - 3 phÇn. + PhÇn 1: 8 c©u th¬ ®Çu -> c¶nh d©n chµi lµng chµi b¬i thuyÒn ra khơi đánh cá..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> + PhÇn 2: 8 c©u tiÕp -> c¶nh ®oµn thuyền đánh cá trở về. + PhÇn 3: C©u cuèi: 4 c©u cuèi - > nçi nhí quª h¬ng. ? V¨n b¶n ®îc lµm theo thÓ th¬ g×? - ThÓ t¸m tiÕng/dßng -> mét thÓ th¬ kh¸ phæ biÕn trong phong trµo th¬ míi. Gi¸o viªn nh¾c l¹i chó ý 8 c©u ®Çu. ? Më ®Çu bµi th¬, t¸c gi¶ giíi thiÖu vÒ lµng quª cña m×nh nh thÕ nµo ?. 29. III. T×m hiÓu v¨n b¶n.. 10. 1. C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i * Giíi thiÖu vÒ lµng - Nghề nghiệp : đánh cá - VÞ trÝ cña lµng : ven biÓn. ? Em nhËn xÐt g× vÒ lêi giíi thiÖu ?. ? Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá trong ®iÒu kiÖn thêi gian vµ kh«ng gian thÕ nµo ? ? NhËn xÐt vÒ thêi gian vµ kh«ng gian cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá ? GV b×nh : ChØ b»ng mÊy ch÷ mµ t¸c giả đã dựng lên cả không gian và thời gian : C¶nh bÇu trêi trong trÎo , giã nhÑ , rùc rì n¾ng hång buæi b×nh minh . Khung c¶nh Êy rÊt hîp víi t©m tr¹ng phÊn chÊn cña d©n chµi b¬i thuyÒn ®i đánh cá ? H×nh ¶nh chiÕc thuyÒn ra kh¬i ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo ?. -> Lêi giíi thiÖu tù nhiªn méc m¹c gi¶n dÞ * Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh c¸ - Khi trêi trong , giã nhÑ , s¸ng mai hång -> Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh c¸ trong kh«ng gian b¸t ng¸t rùc rì cña buæi b×nh minh. ChiÕc thuyÒn nhÑ h¨ng nh con tuÊn m· Ph¨ng m¸i chÌo .... C¸nh buåm ...nh m¶nh hån lµng. ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt. Lop8.net. Rướn thân trắng .....
<span class='text_page_counter'>(15)</span> g× trong nh÷ng h×nh ¶nh th¬ trªn ? Qua biện pháp nghệ thuật đó tác giả diễn tả kh«ng khÝ ra kh¬i thÕ nµo ?. ? Ph©n tÝch nghÖ thuËt hai c©u th¬ “ Cánh buồm giương to ...góp gió” ? Khi miªu t¶ t¸c gi¶ sö dông h×nh ¶nh nhân hoá “ Rướn thân trắng....” Hình ¶nh c¸nh buåm tr¾ng c¨ng giã biÓn kh¬i vèn gÇn gòi quªn thuéc bçng trë nªn lín lao thiªng liªng , võa th¬ méng võa hïng tr¸ng . Nhµ th¬ chît nhËn ra linh hồn của làng chài quê hương trong h×nh ¶nh c¸nh buåm . C©u th¬ võa vÏ ra chÝnh x¸c h×nh thÓ , võa gîi ra c¸i linh hån cña sù vËt . Tuy nhiªn phÐp so s¸nh ë ®©y kh«ng cho lµm cho viÖc miêu tả cụ thể hơn mà đã gợi ra một vẻ đẹp bay bổng , mang ý nghĩa lớn lao . Bao nhiªu tr×u mªn thiªng liªng , bao nhiêu hi vọng mưu sinh của người dân lµng chµi cßn cã thÓ göi g¾m vµo ®©u đầy đủ hơn là hình ảnh cánh buồm 10 c¨ng giã gi÷a biÓn kh¬i ?. - NghÖ thuËt: §éng tõ m¹nh (b¨ng, phăng, rướn) hình ảnh so sánh (như con tuÊn m·),nh©n ho¸ , Èn dô lµm nổi bật vẽ đẹp mạnh mẽ của những con thuyÒn ra kh¬i trong khÝ thÕ mạnh mẽ cường tráng , khoẻ khoắn r¾n rái. 2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở vÒ .. ? Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về ®îc miªu t¶ b»ng nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? ? Em nhËn xÐt g× vÒ khung c¶nh nµy ?. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt “ Nhê ¬n trêi ...”. Em hiÓu “ Nhê ¬n trêi” cã nghÜa nh thÕ nµo ? Là lời cảm tạ trời đất đã phù hộ cho người dân làng chài , bởi mỗi lần đi biÓn lµ sù sèng g¾n liÒn víi c¸i chÕt ,. Lop8.net. - Bến đỗ : ồn ào - D©n lµng : tÊp nÊp - Cá đầy ghe, tươi ngon - > Không khí sôi động nhộn nhịp. ¨m ¾p niÒm vui vµ sù sèng . ThÓ hiÖn cuéc sèng Êm no trï phó.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> người ở nhà đầy tâm trạng lo âu , khấn cầu cho người đi biển gặp may mắn an toàn và đánh được nhiều cá . ? H×nh ¶nh trai tr¸ng vµ con thuyÒn ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ qua h×nh ¶nh th¬ nµo ? ? NhËn xÐt vÒ tõ ng÷ h×nh ¶nh vµ nghÖ thuËt cña bèn c©u th¬ trªn ?. ? Cảm nhận của em về người dân chài tõ chi tiÕt nµy ? §©y lµ nh÷ng c©u th¬ hay nhÊt vµ tinh tÕ nhÊt cña bµicña bµi th¬ , c©u ®Çu t¶ làn da ngăm ...của người dân làng chài theo lèi t¶ thùc , c©u sau l¹i t¶ b»ng mét c¶m nhËn rÊt l·ng m¹n : “C¶ th©n h×nh nång thë ...” th©n h×nh v¹m vì của người dân làng chài thấm đậm hơi thë cña biÓn c¶, nång nµn vÞ xa x¨m của đại dương bao la . Cái hay độc đáo cña hai c©u th¬ lµ gîi t¶ linh hån vµ tầm vóc của những người con biển cả . Hai c©u th¬ miªu t¶ con thuyÒn n»m im trªn bÕn sau khi vËt lén víi sãng giã trë vÒ còng lµ mét s¸ng t¹o nghÖ thuật độc đáo .... ? Từ đó em có cảm nhận được vẻ đẹp nµo trong t©m hån cña nhµ th¬ TÕ Hanh ?. ? Nỗi như quê hương được tác giả diễn 9 t¶ qua nh÷ng tõ ng÷ , h×nh ¶nh th¬ nµo ? ? Em nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng h×nh ¶nh ®îc diÔn t¶ trong nçi nhí cña t¸c gi¶ ? ? Tại sao khi nhớ về quê hương tác giả không nhớ đến mùi vị nào khác mà lại. Lop8.net. “ Dân chài lưới làn da ngăm ... C¶ th©n h×nh nång thë vÞ xa x¨m ChiÕc thuyÒn im bÕn mái ... Nghe chÊt mèi thÊm dÇn ... - Tõ ng÷ tinh tÕ giµu h×nh ¶nh , phÐp , nh©n ho¸, - Èn dô ( chiÕc thuyÒn ) lµm nổi bật hình ảnh người dân làng chài mang vẻ đẹp và søc sèng nång nhiÖt cña biÓn c¶. => Tác giả là người có tâm hồn nh¹y c¶m , tinh tÕ nghe ®îc sù sèng ©m thÇm trong nh÷ng sù vËt quê hương 3. Nỗi nhớ quê hương - Nhí : biÓn , c¸ , c¸nh buåm , con thuyÒn , mïi biÓn ... -> Nhí tÊt c¶ nh÷ng g× quªn thuéc của quê hương.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> nhí “mïi nång mÆn” ? Vì đó là mùi đặc trưng của biển cả lµng chµi : mïi cña muèi mÆn , mïi của biển cả , rong rêu , mồ hôi ... đó là mùi vị thân thương của nhà thơ ? Từ đó em hiểu tác giả gắn bó tình c¶m cña m×nh nh thÕ nµo víi quª => Tác giả là người gắn bó , thuỷ hương ? 3 chung với quê hương cho dù xa Hoạt động 3: Tổng kết ghi nhớ c¸ch ? Đọc bài thơ quê hương , em cảm IV Ghi nhí (SGK) nhận những điều tốt đẹp nào của sự sống và lòng người ? Häc sinh nªu c¶m nhËn Gv nhËn xÐt kÕt luËn ? Em häc tËp ®îc g× tõ nghÖ thuËt thÓ hiện tình cảm quê hương từ bài thơ này ? Häc sinh th¶o luËn (NL) §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi – GV nhËn xÐt T×nh c¶m ch©n thµnh , th¾m thiÕt trong c¶m xóc . T¹o dùng nh÷ng h×nh ¶nh khoẻ khoắn , chân thực mới lạ để thể hiÖn t©m hån 4.Cñng cè: 1 - Gọi HS đọc diễn cảm bài thơ và khái quát nội dung và nghệ thuật 5. Hướng dẫn học bài : 1 - Häc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ®îc ND vµ NT cña bµi th¬ - So¹n bµi : Khi con tu hó §äc thuéc lßng th¬ Tìm hiểu phần câu hỏi ở phần đọc hiểu văn bản --------------------------------------------------------------Buån cho líp häc cña chóng t«i Giê häc h«m nay thËt lµ tåi Mét b¹n dë vë bÞ b¾t sèng Thế là công sức đổ xuông sông Thôi nhé từ nay đừng học chống kh«ng th× cã ngµy mÆt ®eo mo. TÝnh xÊu tõ nay cÇn ph¶i bá C¶m ¬n mÑ nhiÒu l¾m. Sorry mÑ..... Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(18)</span>