Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 85: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Thø 5 ngµy 10 th¸ng 2 n¨m 2011 TiÕt 85 SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT I. Mục tiêu 1. Kiến thức - HS nhận biết được những nét chung về sự giàu đẹp của Tiếng Việt qua sự phân tích, chúng minh của tác giả. - Nắm được những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn. 2. Kĩ năng - HS có kĩ năng nhận biết và phân tích một văn bản nghị luận, chứng minh, bố cục, hệ thống lập luận, lí lẽ, dẫn chứng. 3. Thái độ - HS thêm yêu tiếng Việt và có ý thức giữ gìn sựtrong sáng của tiếng Việt. II. Chuẩn bị - Giáo viên: tài liệu tham khảo - Học sinh: soạn bµi III. Tổ chức giờ học 1.Ổn định tổ chức 2.Kiểm tra bài cũ: ? Em hiểu câu “ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý, có khi được trưng bày trong tủ kính…. Trong rương, trong hòm” như thế nào?. 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính *Hoạt động 1: Khởi động  Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS tiếp thu kiến thức về văn bản "Sự giàu đẹp của tiếng Việt"  Phương pháp : thuyết trình Tiếng Việt của chúng ta rất giàu và đẹp, sự giàu đẹp ấy đã được nhà văn Đặng Thai Mai chứng minh cụ thể và sinh động trong bài nghị luận mà hôm nay chúng ta sẽ học. I. Đọc và thảo luận chú thích *Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản  Mục tiêu: HS nhận biết được những nét chung về sự giàu đẹp của Tiếng Việt qua sự phân tích, chúng minh của tác giả. - Nắm được những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn.  Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích. . - GV hướng dẫn đọc: rõ ràng, mạch lạc, 1. Đọc nhấn giọng ở những câu in nghiêng. - GV đọc mẫu. Học sinh đọc Học sinh nhận xét.GV nhận xét - HS đọc thầm chú thích * sgk Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Nêu vài nét về tác giả.. 2. Chú thích * Tác giả: ? Hiểu biết của em về văn bản? Đặng Thai Mai (1902-1984) là nhà văn, nhà nghiên cứu văn học nổi tiếng, nhà hoạt động xã hội có uy tín ? Xác định thể loại của văn bản? * Tác phẩm - Nghị luận chứng minh Văn bản thuộc phần đầu bài nghiên cứu ? Tìm bố cục của bài và nêu ý chính của Tiếng Việt in 1967 trong tuyển tập Đặng mỗi đoạn. Thai Mai tập 2 + P1: từ đầu -> "thời kỳ lịch sử" +P2: tiếp theo -> "văn nghệ" II.Thể loại, bố cục +P3: còn lại - Thể loại: Nghị luận chứng minh GV: mỗi phần tương ứng: mở bài, thân - Bố cục: 3 phần bài, kết bài - Mở bài: Nêu luận đề và luận điểm chủ đạo - Thân bài: Chứng minh luận điểm - Kết bài: kết thúc vấn đề Học sinh đọc thầm đoạn 1 ? Câu văn nào khái quát phẩm chất của tiếng Việt? ? Trong nhận xét đó, tác giả đã phát hiện phẩm chất của tiếng Việt trên những phương diện nào? - Tiếng Việt đẹp III. Tìm hiểu văn bản - Têíng Việt hay ? Tác giả giải thích cái hay, cái đẹp đó 1. Nhận định phẩm chất của tiếng Việt bằng lập luận nào? Chỉ rõ? - Nói thế có nghĩa nói rằng… - Nói thế cũng có nghĩa nói rằng… " Tiếng Việt có những đặc sắc của một ? Tác giả dùng biện pháp nghệ thuật gì để thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay" lập luận? Tác dụng của nó? ? Tác giả giải thích cái hay, cái đẹp của Tiếng Việt như thế nào? Qua khía cạnh - Dùng điệp ngữ, quán ngữ để nhấn mạnh nào? - Về phát ấm, ngữ âm, hài hoà về âm và mở rộng cái hay cái đẹp của Tiếng Việt: hưởng, thanh điệu - Về cú pháp: tế nhị, uyển chuyển trong + Hài hoà về âm hưởng, thanh điệu cách đặt câu + Tế nhị, uyển chuyển - Khả năng diễn đạt: Có khả năng diễn đạt + Có khả năng diễn đạt cao thoả mãn yêu cầu về đởi sống văn hoá ? Em có nhận xét gì về cách giải thích đó? - Cách giải thích có tính chất khái quát cao thể hiện tầm nhìn uyên bác của người viết *Học sinh theo dõi đoạn: "Tiếng Việt trong cấu tạo của nó" – trang 35 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Nhiệm vụ của đoạn này? - Chứng minh vẻ đẹp và cái hay của Tiếng Việt ? Để làm rõ Tiếng Việt đẹp, người viết nêu ra mấy dẫn chứng? ( - Nhận xét của người ngoại quốc 2. Biểu hiện giàu đẹp của tiếng Việt - Trích lời của giáo sĩ nước ngoài) * Tiếng Việt đẹp ? Em có nhận xét gì về dẫn chứng được tác giả dẫn ra? - Dẫn chứng khách quan và tiêu biểu -> tích hợp với yêu cầu về luận cứ trong văn nghị luận. GV: Nếu tác giả dẫn lời nhận xét của người Việt sẽ thiếu khách quan, vì “tự khen mình” ? Tác giả chứng minh và giải thích vẻ đẹp - Hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong của Tiếng Việt ở những phương diện nào? phú ? ở đây - Giàu thanh điệu ? Em hãy nhận xét cách nghị luận của tác - Cú pháp cân đối, nhẹ nhàng giả về vẻ đẹp của tiếng Việt? - Từ vựng dồi dào 3 mặt thơ, nhạc , hoạ *Đọc đoạn còn lại ( 1 em) -Kết hợp những chứng cớ khoa học và đời ? Tác giả chứng minh Tiếng Việt hay sống làm cho lí lẽ trở nên sâu sắc, tác giả bằng những luận điểm nhỏ nào? đã khẳng định làm rõ vẻ đẹp của tiếng Ta thấy cái hay của Tiếng Việt mà tác giả Việt. phân tích giống cái giàu của Tiếng Việt mà Phạm Văn Đồng đã khẳng định * Tiếng Việt là thứ tiếng hay *Hoạt động 3: Tổng kết rút ra ghi nhớ - Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm, ý nghĩa  Mục tiêu: HS khái quát được nội - Từ vựng tăng nhiều dung và nghệ thuật nghị luận của bài. - Ngữ pháp dần dần uyển chuyển, chính  Phương pháp : Đàm thoại ? Bài nghị luận này mang lại cho em xác hơn những hiểu biết sâu sắc nào về tiếng Việt? IV.Ghi nhớ ( sgk) - Học sinh đọc ghi nhớ. GV chốt kiến V. Luyện tập thức *Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập  Mục tiêu: HS biết vận dụng thực hành * Đọc thêm : Tiếng Việt giàu và đẹp Cách tiến hành - GV Hướng dẫn HS thực hiện bài tập ddã Phạm Văn Đồng sưu tầm. 4.Củng cố: Tiếng Việt hay và đẹp như thế nào? 5. Hướng dẫn học bài: - Học ghi nhớ và nội dung phân tích. Làm bài tập phần luyện tập - Sọan bài: Thêm trạng ngữ cho câu + trả lời câu hỏi phần I và làm trước một số bài tập theo khả năng. --------------------------------------------------Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>