Giáo án Ngữ văn 8 kì 1 - GV: Nguyễn Hùng Cường

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GV: Nguyễn Hùng Cường Ngµy: 13/08/2011 Tiết 1 – 2 Văn bản :. Tôi đi học. A. Mục tiêu cần đạt : - Hiểu và phát triển được những cảm giác êm dịu, trong s¸ng, man mác buồn của nhân vật “Tôi” ở buổi tùu trường đầu tiên trong đời, qua áng văn hồi tưởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. - Thấy được ngòi bút giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh - Rèn kĩ năng đọc diẽn cảm văn bản hồi ức, biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “Tôi”, liªn tưởng đến những kĩ niệm tựu trường của bản th©n. B. ChuÈn bÞ : B¶ng phô C. ThiÕt kÕ bµi d¹y häc: I. ổn định tổ chức: II.Bµi míi: Trong cuộc đời mỗi con người, những kĩ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kĩ niệm về buổi học đến trường đầu tiên : “Ngày đầu tiên đi học… bên em”. “Tôi đi học” của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngì của nhân vật “Tôi”, chú bé đự¬c mẹ đưa đến trường cào học lớp năm trong ngày tịu trường. III.Các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chung G/v đọc mẫu, 2 – 3 h/s nối nhau đọc toàn bài. - Nhận xét cách đọc ? Hãy trình bày ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh ?. H/s đọc chú thích, giải thích các từ ? Văn bản “Tụi đi học” được viết theo thể loại nào ? ? Cảm nhận đầu tiên của em về văn bản là gì ? ? Kể tên những nhân vật được nói đến trong tác văn bản ? Hãy cho biết nhân vật chính là ai ? Vì sao đó là nhân vật chính ?. Néi dung bµi häc I. Tìm hiểu chung : 1, Đọc : 2, Tác giả Thanh Tịnh (1911–1988) - Quê: Huế - Tên thật: Trần văn Ninh - Tác phẩm chính: Quê mẹ, Đi giữa một mùa sen - Sáng tác của ông đậmm chất trữ tình, toát lên vẽ đằm thắm, nhẹ nhàng mà lắng sâu, tình cảm êm dịu, trong trẻo. - “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” (1941) 3, Giải thích từ khó: - Ông đóc, lạm nhận, lớp 5 4, Thể loại : - Truyện ngắn trữ tình H/s tự bộc lộ 5, Bố cục: - Nhân vật: Tôi, mẹ, ông đốc - Cậu học trò - Nhân vật chính “Tôi” 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường + Cảm nhận của “Tôi” trên dường tới trường ? Kỷ niệm ngày đầu đến trường của từ đầu… ngọn núi + Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường tiếp “Tôi” được kể theo trình tự không gian và thời gian nào? Tương ứng với theo… nghĩ cả ngày nữa. đoạn nào cảu văn bản? + Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học còn lại Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc hiểu văn bản Theo dõi phần đầu văn bản và cho biết: ? Nỗi nhớ buổi tịu trường của tác giả đi khỏi nguồn từ thời điểm nào? Vì sao?. ? Tâm trạng của “Tôi” khi nhớ lại kĩ niệm cũ như thế nào ? Hãy phân tích giá trị biểu đạt cảu các từ ngữ ấy ? ? Câu văn “Con đường này tôi… tự nhiên thấy lạ”, cảm giác quen mà lạ của nhân vật tôi có ý nghĩa gì ?. ? Chi tiết “tôi không còn lội qua sông thả diều như như thường ngày… sơn nữa” có ý nghĩa gì ?. II. Đọc hiểu nội dung văn bản 1, Cảm nhận của “Tôi” trên đường tới trường * Thời điểm gợi nhớ: Cuối thu - thời điểm khai trường - Thiên nhiên : Lá rụng nhiều, mây bang bạc. - Cảnh sinh hoạt : Mấy em bé rụt rè cùng, mẹ đến trường. => Đó là không gian : Tên con đường dài và hẹp. => Đó là thời điểm, nơi chốn quen thuộc gần gủi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương. Đó là lần đầu tiên được cắp sách tới trường => Đó là sự lien tưởng giữa hiện tại và quá khứ của bản thân => Điều đó chứng tỏ tác giả là người yêu quê hương tha thiết * Tâm trạng của “Tôi” : Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã => Từ láy diễn tả 1 cách cụ thể tâm trạng khi nhớ lại cảm xúc thực của “Tôi” khi ấy => góp phần rút gắn thời gian giữa quá khứ và hiện tại * Các cảm nhận của “Tôi’ trên đường tới trường : - Cảm nhận về con đường : Quen đi lại lắm lần => thấy lạ, cảnh vật đèu thay đổi => dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu đến trường - Thay đổi hành vi : Lội qua sông thả diều, đi ra đồng nó đùa => đi học => cậu bế tự thấy mình lớn lên, nhận thức của cậu bé về sự nghiêm túc học hành - Đoạn văn “Trong… ngọn núi”. ? Việc học hành gắn liền với sách vở, bút thước bên mình học trò. Điều này được taá giả nhớ lại bằng đoạn văn nào ? ? Có thể hiểu gì về nhân vật “Tôi” qua - Có chí học ngay từ đàu muốn tự mình đảm chi tiết “ghì thật chặt 2 cuốn vở mới nhiệm việc học tập, muốn được chỉnh chạc trên tay và muốn thử sức mình tự cầm như bạn bè, không thua kém họ … 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường bút thước”. => Yêu học, yêu bạn bè, mái trường quê hương. ? Trong những cảm nhận mới mẽ trên H/s thảo luận nhóm để trả lời con đường làng =>trường“Tôi” đã bộc lộ đức tính gì của mình ? ? Khi nhớ lại ý nghĩ chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước, tác giả viết “ý nghĩa… ngọn núi” Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa - Nghệ thuật so sánh - Kĩ niệm đẹp, cao siêu của biện pháp nghệ thuật được sử - Đề cao sự học của con người dụng trong câu văn trên Quan sát phần văn bản tiếp theo cho biết ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí tác giảcó gì nổi bật ? Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì ?. 2, Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường - Trường Mĩ Lí : Rất đông người, ngời nào cũng đẹp => Phong cảnh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường. Thể hiện tư tưởng hiếu học của nhân ta, bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác ? Nhân vật “Tôi” đã cảm nhận như thế giả đối với mái trường tuổi thơ. - Trường Mĩ Lí : Cao ráo, sạch sẽ hơn các nào về ngôi trường Mĩ Lí của mình trong lần đầu tiên đến trường? nhà trường trong làng => xinh xắn, oai ? Em hiểu như thế nào về hình ảnh so nghiêm như đình làng… khiến tôi lo sợ vẩn vơ sánh này ? => Hình ảnh so sánh : Lớp học => đình làng nơi thờ cúng tế lễ, thiêng liêng, cất giấu những điều bí ẩn => Diễn tả cảm xúc trang nghiêm của tác giả về mái trường, đề cao tri thức của con người trong trường học… ? Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần - Hình ảnh so sánh : “Họ như con chim nn đầu đến trường, tác giả dung hình ảnh đứng bên bờ tổ… e sợ” so sánh nào ? => miêu tả sinh động hình ảnh, tâm trạng các ? Em hiểu gì qua hình ảnh so sánh em nhỏ lần đầu tới trường - Đề cao sức hấp dẫn của nhà trường này? - Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả đối với trường học ? Hình ảnh mái trường gắn liền với - H/s tự liệt kê ông đốc. Em hãy cho biết hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua chi tiết nào? ? Qua đó cho thấy tác giả nhớ đến ông - Quí trọng tin tưởng biết ơn đốc bằng tình ảcm nào ? - H/s đọc đoạn văn : Các cậu lưng lẻo… trong cổ. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường H/s thảo luận nhóm ? Em nghĩ gì về tiếng khóc của cậu - Khóc, một phần vì lo sợ, một phần vì sùn học trò sướng - Đó là những giọt nước mắt báo hiệu sự trưởng thành ? Đến đây em hiểu thêm gì về nhân => Nhân vật tôi là người giàu xúc cảm với vật “Tôi” ? trường, lớp, người th©n, có dấu hiệu trưởng thành trong nhận thức và tình cảm ngay từ H/s đọc đoạn cuối ngày đầu tiên đi học ? Vì sao trong khi xếp hang đợi vào 3, Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học lớp, nhân vật “Tôi ” lại cảm thấy - Cảm nhận xa mẹ vì tôi bát đầu cảm nhận “trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào được sự độc lập của mình khi đi học. Bước thấy xa mẹ tôi như lần này” ? vào lớp học là thế giới riêng của mình, phải ? Những cảm giác của nhân vật tôi tự làm tất cả, không có mẹ bên cạnh như ở nhận được khi bước vào lớp học là gì? nhà. ? Những cảm giác ấy cho thấy tình - Nhìn cái gì cũng thấy mới lạ và hay hay, cảm nào của nhân vật “Tôi” đối với lạm nhận chổ ngồi… là của riêng mình, nhìn lớp học của mình ? người bạn mới quen mà thấy quyến luyến… => Sự biến đổi tự nhiên của tâm lí vì lần đầu ? Đoạn cuối văn bản có 2 chi tiết được học ở lớp, trường sạch sẽ, ý thức được - “Một con chim luôn liệng đến gắn bó với bạn bè, mái trường. trường… cánh chim” => tình cảm trong sang tha thiết - Và “những tiếng phấn… vần đọc” - Chi tiết : Con chim non… bay cao gợi nhớ, gợi tiếc, một chút buồn khi từ giã tuổi thơ. ? Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc Thể hiện sự bắt đầu trong nhận thức và việc truyện có ý nghĩa gì ? học hành của bản than. G/v bình - Chi tiết : “Những tiếng phấn… vần đọc” => yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ, nhưng yêu cả sự học hành để trưởng thành * Cách kết thúc tự nhiên, bất ngờ “Tôi đi học” vừa khép lại bài văn và mở ra một thế giới nới, một bầu trời mới, một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. Dòng chữ chậm chạp, chập chững xuất hiện lần đầu trên trang giấy trắng tinh, thơm tho tinh khiết như niềm tự hào hồn nhiên và trong sang của “Tôi” và của nổi long ta khi hồi nhớ lại buổi thiếu thời => thể hiện chủ đề của truuyện ngắn này Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết III. Tổng kết : Câu 1 : Văn bản đã sử dụng các phương thức biểu đạt nµo? Trong các phương thức đó, theo em phương thức nào trội lên để làm thành sức tình cảm nhẹ nhàng mà thấm thía của truyện ngắn? H/s thảo luận nhóm 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Nổi trội là phương thức biểu cảm. TruyÖn mang đËm chất trữ tình. Tôi đi học cho thấy: Đối với mỗi con người những kĩ niệm thời ấu thơ, đặc biệt là buổi tựu trường đầu tiên có sức mạnh ám ảnh và lưu giữ sâu sắc trong kí ức như thế nào. Câu 2 : Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm? - Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi theo trình tự thời gian của một buổi tịu trường, không có cốt truyện. - Kết hợp hài hoà : Tự sự, miêu tả, biểu cảm => Tạo nên chất trữ tình cña tác phẩm * Sức cuốn hút của tác phẩm - Tình huống truyện - Tình cảm ấm áp, trìu mến của những người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đến trường - Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường, các so sánh giàu sức gợi cảm của tác giả - Toàn bộ truyện ngắn toát lên chất trữ tình thiết tha Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập IV. Luyện tập ? Những cảm giác trong sang nảy nở trong long tôi là những cảm giác nào ? (Tình yêu, niềm trân trọng sách vở, bàn ghế, lớp học, thầy giáo gắn liền với mẹ và quên hương) ? Từ đó em cảm nhận những điều tốt đẹp nào từ nhân vật tôi và cũng chính là tác giả (Giàu cảm xúc với tuổi thơ, mái trường, quê hương) ? Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong trưyện ngắn H/s làm theo nhóm - H/s tự tìm các hình ảnh so sánh - Các so sánh xuất hiện ở các thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng cảm xúc của nhân vật => Đây là các so sánh giàu hình ảnh, giàu gợi cảm được gắn với cảnh thiên nhiên tươi s¸ng, trữ tình => Nhờ đó mà chúng ta cảm nhận cụ thể, rõ ràng cảm giác ý nghĩ của nhân vật tôi => Làm cho truyện ngắn thªm man mác chất trữ tình trong trẻo. Hoạt động 5: Hướng dẫn học ở nhà Câu 1 : Chất thơ của truyện thể hiện ở những yếu tố nào ? Câu 2 : Em học tập được gì từ nghệ thuật kể truyện của tác giả ? Câu 3 : Tình cảm nào được khơi gợi, bồi đắp khi em đọc truyện ngắn Làm bài tập 1, 2 sgk Soạn bài “Cấp độ khái quát nghĩa của từ”. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Ngµy:13/08/2011 Tiết 3. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. Mục tiêu cần đạt : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ khái quiát của nghĩa từ ngữ. - Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng. B. ChuÈn bÞ: B¶ng phô C. ThiÕt kÕ bµi d¹y häc: I. ổn định tổ chức: II.Bµi míi: III .Các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò. Néi dung bµi häc. Hoạt động 1 : Ôn tập từ đồng nghĩa, Kết quả của các hoạt động của trò (Nội trái nghĩa dung bài học) Hoạt động của trò dưới sự hướng dẫn - Từ đồng nghĩa : cña gv Mây bay -tàu bay-phi cơ - Từ trái nghĩa : ? Em hãy lấy ví dụ về từ đồng nghĩa ? Sống - chết; nóng - lạnh; tốt - xấu Từ trái nghĩa  Các từ có mối quan hệ bình đẳng về ngữ nghĩa ? Em có nhận xét gì về mối quan hệ ngữ nghĩa giữa các từ ngữ trong 2 nhóm trên ? G/v : Hôm nay chúng ta học bài “Cấp đé khái quát của nghĩa từ ngữ”. Nghĩa của từ có tính chất khái quát nhưng trong một ngôn ngữ, phạm vi khái quát nghĩa của từ không giống nhau. Hoạt động 2 : Hình thành từ nghĩa rông, từ nghĩa hẹp * G/v phóng to sơ đồ trong sgk vào bảng phụ, treo lên bảng và hỏi ? Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn của các từ thú, chim, cá…? Tại sao ? ? Nghĩa của từ “thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, hưu…? Của. I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp * Nghĩa từ : Động vật > thú, chim, cá => Vì phạm vi ngữ nghĩa của từ “động vật” bao hàm nghĩa của 3 từ thú, chim, cá. * Nghĩa từ thú, chim, cá > voi, hư¬u, tu hú, sáo, cá rô, cá thu. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường “chim” rộng hơn hay hẹp hơn “tu hú, sáo…” ? Tại sao ? Của “cá” rộng hơn hay hẹp hơn cá rô, cá thu…? Tại sao ? ? Nghĩa các từ thú chim, cá rộng hơn Nghĩa từ : Động vật > thú, chim, cá > voi, hưu, tu nghĩa cảu các từ nào, đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào ? hú, sáo, cá rô, cá thu. * Bây giờ cô có các từ : cây, cỏ, hoa. Thực vật > cây, hoa, cỏ > cây cam, cây ? Tìm các từ có phạm vi nghĩa hẹp hơn lim, cây dừa, cỏ gấu, cỏ gà, cỏ mật, hoa và rộng hơn ba từ đó cúc, hoa lan, hoa hụê… ? Qua phân tích ví dụ, em hiểu thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng ? ? Thế nào là một từ ngữ có nghĩa hẹp ? ? Một từ ngữ vừa có nghĩa rộng, vừa có nghĩa hẹp được không ? Vì sao ?. 1, Từ ngữ nghĩa rộng là phạm vi nghĩa của từ ngữ đó, bao hàm phạm vi của một số từ ngữ khác. 2, Từ ngữ có nghĩa hẹp : phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghiã của từ ngữ khác. 3, Một từ vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp => tính chất hẹp, rộng của từ ngữ chỉ là tương đối.. Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập Bài tập 1 : G/v hướng dẫn h/s tự làm Bài tập 2 : Các từ là : chất đốt, nghệ thuật, thức ăn, nhìn, đánh Bài tập 3 : a, Từ xe cộ : Xe đạp, xe máy, xe hơi b, Kim loại : Sắt, đồng, nhôm c, Họ hµng : Họ nội, họ ngoại, chú, bác, cô, dì d, Hoa quả : Chanh, cam, chuối… e, Mang : Xách, khiêng, gánh Bài tập 4: a, Thuốc lào b, Thủ quỹ c, Bút điện d, Hoa tai Bài tập 5 : - Động từ có nghĩa rộng : Khóc - Động từ có nghĩa hẹp : Nức nở, sụt sùi Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà Bài tập : Của ta, trời đất, đêm ngày Núi kia, đồi nọ, sông này của ta ! (Tố Hữu) Hãy tìm các từ ngữ theo 2 phạm vi nghĩa chỉ không gian, thời gian trong 2 câu trên. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Ngµy:15/08/2011 Tiết 4. Tình thống nhất về chủ đề của văn bản A. Mục tiêu cần đạt : - Giúp h/s nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề, biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, chọn lựa, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình. B. ChÈn bÞ: C. Tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định tổ chức: II. KiÓm tra bµi cò: III.Bµi míi: IV.Các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm chủ đề của văn bản Đọc thầm văn bản “Tôi đi học” và trả lời câu hỏi ? Văn bản miêu tả những việc đang xảy ra, hay đã xảy ra ? ? Tác giả đã nhớ lại những kĩ niệm sâu sắc nào của thời thơ ấu của mình ?. Néi dung bµi häc I. Chủ đề của văn bản :. - Văn bản miêu tả những việc đã xÈy ra - Kỹ niệm sâu sắc trong thời thơ ấu của mình là buổi đầu tiên đi học => Đố tượng mà văn bản biểu đạt - Nhằm phát biểu ý kiến và bộc lộ cảm xúc của mình về một kỷ niệm thuở thiếu thời => vấn đề chủ yếu là tư tưởng xuyên suốt trong tác phẩm. ? Tác giả viết văn bản này nhằm mục đích gì ? Vậy vấn đề chính, đối tượng được tác giả nêu lên trong văn bản người ta gọi là chủ đề. 1, Chủ đề là đối tượng và vấn đề chủ yếu (chính) mà văn bản biểu đạt - Chủ đề văn bản “Tôi đi học” : Là những kỷ niệm sâu sắc về buổi tịu trường đầu tiên + Đối tượng của văn bản : Có thể là có thật, tưởng tượng, người, vấn đề nào đó. + Chủ đề của văn bản là ý đò, ý kiến cảm xúc của tác giả. 2, Phân biệt chủ đề với đại ý : - Đại ý : Ý lớn trong một đoạn thơ, 1 tình tiết, 1 đoạn, 1 phần của truyện. ? Em hiểu chủ đề của văn bản là gì? Hãy phát biểu chủ đề của văn bản “Tôi đi học” * H/s đọc ghi nhớ, sgk G/v cho h/s phân biệt chủ đề với đại ý qua một ví dụ cụ thể VD : “Qua đèo ngang” của bà Huyện Thanh Quan - 6 câu thơ đầu : Đại ý là tả cảnh đèo ngang lúc xế tà. 8. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường - 4 câu thơ cuối : Đại ý là nỗi buồn cô đơn của nữ sĩ * Chủ đề : Tâm trạng buồn, cô đơn của li khách khi bước tới đèo ngang lúc xế tà Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm II.Tính thống nhất về chủ đề của văn tính thống nhất về chủ đề của văn bản bản Chuyển ý : Nếu các câu thơ, đoạn văn, đoạn thơ, các tình tiết… là xương thịt cu¶ tác phẩm thì chủ đề là linh hồn của bài thơ, của truyện. Nếu không nắm được toàn bộ các chi tiết của văn bản thì khó hình dung được chủ đề tư tưởng của tác phẩm. Các chi tiết, bộ phận của tác phẩm liªn kết chặt chẽ với nhau tạo thành chủ đề. - Nhan đề : Tôi đi học => Nói về chuyện đi học - Từ ngữ, câu : + Đại từ “tôi” được lặp lại nhiều lần + Các câu đều nhắc đến kỷ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời : Hôm nay tôi đi học; hằng năm... mơn man của buổi tịu trường ; Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sang ấy… * Tâm trạng của nhân vật “tôi” ? Trong văn bản tưởng đã miêu tả rất rõ - Trên đường đi học : sự thay đổi tâm trạng của nhân vật tôi + Con đường : Quen đi lại => thấy lạ trong buổi tùu trường đầu tiên. Em hãy => thay đổi. phân tích? + Hành vi : Lội sông, thả diều… => H/s thảo luận, g/v tập hợp ý kiến đúng đi học => có sự thay đổi. chiếu lên máy chiếu - Trên sân trường : + Cảm nhận về ngôi trường cao sạch, đẹp hơn… lo sợ vẩn v¬. + Cảm giác bì ngì, lóng túng khi xếp hàng vào lớp - Trong lớp học : ? Em hiểu thế nào là tính thống nhất về 1, Tính thống nhất về chủ đề của văn chủ đề văn bản ? bản là sự biểu đạt chủ đề đã xác định ? Tính thống nhất này thể hiện ở các không xa rời hay lạc lạc sang chủ đề khác phương diện nào ? 2, Tính thống nhất về chủ đề của văn G/v : Việc đặt tên cho văn bản thể hiện ý đồ bộc lộ chủ đề. Đối víi văn bản nghệ bản thể hiện ở phương diện. * Hình thức : Biểu hiện ở nhan đề của thuật thì đa dạng hơn, có khi lấy tên nhân văn bản vật chính hoặc hình tưọng trung tâm để đặt tên.. ? Để tái hiện những kỷ niệm ngày đầu tiên đi học tác giả đã đặt nhan đề và sử dụng từ ngư, câu như thế nào ?. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường VD : Lão Hạc, Rằm tháng giêng, hoặc cụm từ để bộc lộ chủ đề VD : “Những trò lố…” => Khi tìm chủ đề của văn bản, nên xác định, cách thức, ý nghĩa của nhan đề … của văn bản.. * Nội dung : Quan hệ giữa các phần phải mạch lạc, gắn bó, lien kết chặt chẽ… , các từ ngữ chi tiết pahỉ tập trung làm rõ chủ đề (ý kiến, cảm xúc). * Đối tượng : Xoay quanh nhân vật chính, nhân vật trung tâm thể hiện ý đồ, tư tưởng của tác giả. Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập III. Luyện tập. Bài tập 1 : a, Văn bản “Rừng cọ quê tôi” nói về cây cọ ở rừng sông Thao, quê hương của tác giả => Nhan đề của văn bản * Thứ tự trình bày : Miêu tả hình dáng cây cọ, sự gắn bó của cây với hình tượng tác giả, tác dụng của cây cọ, tình cảm của cây cọ với người dân sông Thao. * Không nên thay đổi trật tự sắp xếp này. Vì đã có sự rang mạch, lien kết giữa các ý. b, Chủ đề : Vẽ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi. c, Chủ đề được thể hiện trong toàn văn bản : Qua nhan đề và các ý cña văn bản đều có sự liên kết, miêu tả hình dáng sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả, tác dụng của cây cọ. * Chủ đề : - Vẻ đẹp rừng cọ là vẻ đẹp của vùng sông Thao. - Tình yêu mến quê nhà của người sông Thao. d, Các từ ngữ được lặp lại nhiều lần : Rừng cọ, lá cọ, các ý lớn trong phần thân bài. - Miêu tả hình dáng cây cọ. - Nêu lên sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ với nhân vật tôi. - Các công dụng của cây cọ đối với cuộc sống. Bài tập 2 : H/s trao đổi theo nhóm. Nên bỏ ý b, d vì lạc đề Bài tập 3 : H/s thảo luận nhóm Nên bỏ câu c, h, viết lại câu b : Con đường quen này bổng này dường như bổng trở nên mới lạ. Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà Bài tập : + Hãy phân tích tính thống nhất của chủ đề trong văn bản “Cuộc chia tay của con búp bê”. Hãy nêu chủ đề của văn bản ấy. + Cho chủ đề : Tình cảm gắn bó của tuổi thơ đối với dòng sông quê. Hãy viết một văn bản biểu cảm ngắn theo chủ đề trên. Cần thể hiện tính thống nhất của chủ đề trong toàn văn bản.. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Ngµy:22/08/2011 Tiết 5 – 6 Văn bản :. Trong lòng mẹ (Trích: Những ngày thơ ấu) -Nguyên Hồng-. A. Mục tiêu cần đạt : - Đồng cảm với nổi đau tư tưởng, tình yêu mãnh liệt, nồng nàn của chú bé Hồng đối với người mẹ đáng thương được thể hiện qua ngòi bút hồi kí - Tự truyện thấm đượm chất trữ tình chân thành và truyền cảm của tác giả. - Rèn kỹ năng phân tích nhân vật, khái quát đặc điÓm tính chất qua lời nói, nét mặt, tâm trạng. Phân tích cách kể truyện phối hợp nhuần nhuyễn với tả tâm trạng, cảm xúc bằng lời văn thống thiết. - Hiểu khái niệm thể loại tự truyện hồi kí B. Tổ chức hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ ? Văn bản “Tôi đi học” được viết theo thể loại nào ? Đã dïng phương thức biểu đạt nào ? ? Phân tích 3 hình ảnh so sánh hay nhất trong bài Hoạt động 2 : Giới thiệu bài G/v cho h/s xem ảnh của nhà văn Nguyên Hồng và giới thiệu Nguyên Hồng là một trong những nhà văn có một thời thơ ấu thật cay đắng, khốn khổ. Những kỷ niệm ấy đã đự¬c nhà văn viết lại với“rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại” trong tập tiểu thuyết tự thuật “Những ngày thơ ấu”. Kỷ niệm về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những truyện cảm động nhất Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc Hoạt động 3 : Hướng dẫn tìm hiểu chung - G/v hướng dẫn cách đọc - G/v đọc mẫu, 3 – 4 h/s đọc => nét. I. Tìm hiểu chung 1, Đọc :. ? Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyên Hồng. 2, Tác giả : Nguyên Hồng (1918 – 1982) - Tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng. Quê ở Nam Định - Văn xuôi của ông giàu chất trữ tình tập - ÔNg là một trong những nhà văn lớn trung ca ngợi những người con nghèo của văn học Việt Nam hiện đại khổ với sự đồng cảm và yêu thương sâu - Tác phẩm nổi tiếng : Tiểu thuyết Bỉ Vỏ, sắc Cửa biển, Những ngày thơ ấu… viết về những người nghèo khổ,…chứa chan tư tưởng nhân đạo. - Thời thơ ấu trải qua nhiều đắng cay đó trở thành nguồn cảm hứng cho cuốn tiểu thuyết - hồi kí - tự truyện cảm động. “Những ngày thơ ấu” (1938 – 1940). Tác 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường phẩm gồm : Chương V, “Trong lòng mẹ” Chương nào cũng chứa đầy kỷ niệm tuổi là chương IV thơ và đầy nước mắt… 3, Thể loại : ? Văn bản được viết theo thể loại nào ? - Tiểu thuyết - tự luận (tự truyện) ? Tác giả đã sử dụng phương thức biểu - Kết hợp tự sự - miêu tả - biểu cảm đạt nào ? ? Nhân vật chính là ai ? Quan hệ giữa - Nhân vật chính : Bé Hồng – chính là tác nhân vật chính và tác giả cần được hiểu giả như thế nào? 4, Từ khó : G/v kiểm tra việc giải nghĩa, nhớ từ khó của h/s ? Văn bản gồm mấy sự việc chính ? Đoạn trích được chia làm mấy phần? 5, Bố cục : Nội dung từng phần Phần 1 : Từ đầu… người ta hỏi đến chứ => Cuộc đối thoại giữa người cô cay đọc và chú bé Hồng, ý nghĩ cảm xúc của chú về người mẹ bất hạnh. Phần 2 : Đoạn còn lại => Cuộc gặp lại bất ngờ với người mẹ và tình yêu mãnh liệt của chú bé Hồng với người mẹ bất hạnh. ? Chủ đề của đoạn trích là gì? 6, Chủ đề : Tình cảnh đáng thương, nổi . đau tư tưởng của nhân vật chú bé Hồng Hoạt động 4 : Phân tích văn bản và tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với người mẹ bất hạnh II. Phân tích văn bản ? Cảnh ngộ của bộ Hồng được giải thớch 1, Tõm độc ác của nhõn vật người cụ. qua câu văn nào? a, Hoàn cảnh thương tâm của chú bé ? Cảnh ngộ của bé Hồng có gì đặc biệt? Hồng. ? Cảnh ngộ ấy tạo nên thân phận bé - “Tôi bỏ cái khăn tang… băng đen”. => Hồng như thế nào? mồ côi cha, mẹ do nghèo túng phải tha phương cầu thực. Hai an hem Hồng phải G/v giải thích sự xuất hiện nhân vật sống nhờ bà cô ruột, không đựoc thương người cô yêu còn bị hắt hủi. => Cô đéc, đau khổ, luôn khao khát tình thương người mẹ. Trong cuộc đối thoại, tâm địa của người b, Tâm địa độc ác của người cô cô hiện ra rất rõ nét qua lời nói, cử chỉ, - Cử chỉ cười hỏi : Mày… mày không? thái độ của bà. Em hãy lần lượt liệt kê => tỏ vẻ quan tâm, nhưng vốn nhạy cảm và phân tích? nặng long yêu thương mẹ bé Hồng đã ? Em có nhận xét gì về thái đọ và nội nhận ra ý nghĩ cay độc trong giọng nói và dung câu hỏi của người cô? nét mặt khi cười rất kịch của cô. - Cười “rất kịch” : Bộc lộ sự giả dối, ẩn ? Cười rất kịch nghiã là gì? chứa ýa nghĩ không tốt đẹp gì. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Vì sao bà cô lại có thái độ và cách cư xử - Giọng vẫn ngọt : “Sao lại không vào… như thế? trước”, đâu? => bình thản, mỉa mai => ? Sau lời từ chối của bé Hồng bà cô lại mắt long lanh nhìn cháu chằm chọc hỏi gì? Nét mặt, thái đọ thay đổi ra sao? =>ngời cô vẫn tiếp tục đóng kịch, giả dối, Điều đó thể hiện gì? đọc ác - Dù cháu cúi đầu im lặng, khoé mắt cay cay => vỗ vai cười nói rằng : “Mày dại quá… em bé chứ” => bộc lộ sự ác ý => châm chọc, nhục mạ, độc địa… đứa bé tự trọng, ngây thơ bằng cách xoáy vào nổi G/v bình : Bà cô muốn kéo đứa cháu đáng thương vào một trò chơi độc ác dã khổ tâm của nó. man tính sẵn. Dù đứa cháu khóc mà vẫn tấn công. Cái cử chỉ liền vỗ vai… mới giã dối, độc ác làm sao. “Mày…” đã bộc lộ rõ sự ác ý, châm chọc nhục mạ không gì cay đắng bằng vết thương long bị người khác (chính cô mình) cứ săm soi hành hạ. “Em bé” ngân dài ra thật - Khi bé Hồng nức nở… rồi “cười dài ngọt càng thấy sự ác ý, cay nghiệt, độc trong tiếng khóc thì bà cô vẫn tươi cười địa, nhục mạ đứa bé, xoáy vào nổi đau, kể chuyện bà chị dâu mình…” khổ tâm của nó => Sự lành lung vô cảm sắc lạnh đến ghê ? Điều đó đã làm rõ bản chất gì của cô? rợn người của người cô, đối lập với tâm ? Đối lập với tâm trạng của người cô, trạng đau đớn, xót xa như bị gai cào, muối sát của đứa cháu tâm trạng người cháu ở đây ra sao? G/v : Tình cảnh túng quẫn, đói rách của người mẹ chú bé được người cô miêu tả một cách tỉ mĩ với vẻ thích thú rõ rệt. Cử chỉ vỗ vai, nhìn vào mặt cháu đổi giọng ngiêm nghị của cô thực sự là thay đổi đấu pháp tấn công. Khi đứa cháu tức tưởi, phẫn uất bà ta mới tỏ giọng ngậm ngùi sót thương đã mất. Đến đây sự giả dối của người cô đã phơi bày toàn bộ ? Qua sự phân tích trên em có nhận xét gì về nhân vật người cô? ? Tác giả đã xây dựng người cô với tính => Người cô là người đàn bà kạnh lùng, cách như vậy trong văn bản có ý nghĩa độc ác, thâm hiểm. Đó là một hình ảnh gì? mang ý nghĩa tố cáo người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mũ ruột rà trong xã Càng nhận ra sự thâm độc của người hội thực dân nữa phong kiến lúc bấy giừo cô, bé Hồng càng đau đớn uất hận, càng (sản phẩm của những định kiến đối với trào lên cảm xúc yêu thương mãnh liệt phụ nữ xã hội lúc bấy giờ) đối với người mẹ bất hạnh của mình Trong cuộc gặp gỡ và trò truyện với bà cô - người đóng vai trò đạo diễn - diễn 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường viên có hạnh, hoàn toàn chủ động, diễn biến tâm trạng bé Hồng thật tự nhiên hợp lý, hợp tình. 2, Tình yêu thương mãnh liệt của bé ? Vậy khi nghe những lời nói gi¶ dối, Hồng đối với người mẹ bất hạnh a, Trong cuộc đối thoại với người cô thâm độc xúc phạm đối với mẹ chú, bé Hồng đã có những phản ứng tâm lý gì? - Nhắc đến mẹ => trí óc : sống dậy hình ảnh mẹ với vẻ rầu rầu, hiền từ. - Từ : Cúi đầu không đáp => cười đáp => sự thong minh, nhạy cảm, long tin yêu mẹ… không muốn những sắp tâm tanh bẩn sâm phạm đến - Đến : Lòng thất bại, khoé mắt cay cay => ròng ròng => chan hoà đầm đìa => cười dài trong tiếng khóc => thể hiện sự kìm nén, nổi đau xót tức tưởi đang dâng lên trong lòng - Cuối cùng khi nghe cô tươi cười kể tình cảm tội nghiệp của mẹ mình “Cô tôi chưa rứt lời, cổ họng tôi nghẹn ứ… mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì vụn mới thôi” ở đây, tác giả đã sử dụng BPNT gì? Tác => Chi tiết đầy ấn tượng, với cỏc hỡnh ảnh động từ mạnh. dông cña nã? =. Bộc lộ tâm trạng đau đớn, uất ức cực điểm, lòng căm tức tột cùng của bé Hồng b, Cảm giác sung sướng cực điểm khi ở Tiếng gọi thoảng thốt, bối dối “Mẹ ơi ! trong lòng mẹ. Của bé Hồng và giả thiết đặt ra”. Nếu người mẹ quay mặt ấy là người khác… - Tiếng gọi cuống quýt, mừng tủi, xót xa sa mạc? Cho em biết gì về tâm trạng của đau đớn, hi vọng => thể hiện sự khát khao tình mẹ, gặp mẹ đang cháy sôi trong bé Hồng hiệu quả nghÖ thuật của phép tâm hồn non nớt của đứa trẻ mồ côi. Cái so sánh? so sánh, giả thiết tác giả đặt ra diễn tả xúc H/s thảo luận động của bé Hồng ở đây là một sự so G/v bình: sánh độc đáo, rất hay phù hợp với tâm trạng thất vọng cùng cực bằng tuyệt vọng. H/s đọc lại đoạn lại đoạn văn tả cảnh bé Hy vọng tột cùng, cảm giác gần với cái chết => phong cách văn chương,cái sâu Hồng gặp mẹ sắc, cái nồng nhiệt riêng của Nguyên ? Cử chỉ, hành động, tâm trạng của bé Hồng khi bất ngờ gặp mẹ được thể hiện Hồng như thế nào? Hãy phân tích - Hành động : Chạy đuổi theo chiếc xe G/v bình : Đoạn văn tả cảnh bé Hồng - Cử chỉ : Vội vã, bối dối, lập cập gặp mẹ trên đường, được mẹ xốc nách lên xe và hạnh phúc nằm trong long mẹ, - Hành động : Khóc oà => dỗi hờn, mà hạnh phúc, tức tưởi, mà mãn nguyện quên hết những tủi hận, ưu phiền, thoả nỗi mong nhớ bấy lâu là một đoạn 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường truyện đậm chất trữ tình một bài ca tuyệt vời về tình mẹ con vừa gần gũi, vừa thiêng liêng. Những hành động vội vã, cuống cuồng đuổi theo xe mẹ, thở hồng hộc, ríu cả chân, oà khóc nức nở… nhịp văn gấp, vui mừng, hờn tủi mà rất trẻ con nũng nịu, nhỏ bé trước tình mẹ bao la ? Cảm giác của bé Hồng khi ở trong * Cảm giác : Sung sướng vô bờ , miên long mẹ được miêu tả như thế nào? Hãy man được nằm trong lòng mẹ: Giây phút thử bình chi tiết này? rạo rực, ấm áp, êm dịu vô cùng, không mảy may nghĩ ngợi gì… được cảm nhận bằng tất cả các giác quan, đặc biệt là khứu giác => diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê, cùng những sung động tinh tế . Đoạn văn đã tạo ra một không gian của ánh sang, máu sắc, của hương thơm vừa lạ lung, vừa gần gũi, nó là một hình ảnh một thế giới đang bừng nở, hồi sinh, một thế giới dịu dàng kỉ niệm và ăm ắp tình mẫu tử. Bé Hồng bồng bềnh trôi trong cảm giác vui sướng, rạo rực, không mảy may nghĩ ngợi… những tủi cực vừa qua bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man ấy. => Đoạn cuối là bài ca chân thành về long yêu kính mẹ, niềm sung sướng tự hào khi gặp lại mẹ và là bài ca cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệy. * Bé Hồng : Rất đáng thương, đáng yêu, Qua đoạn trích này em cảm nhận được trong đau khổ vẫn dành cho người mẹ gì về nhân vật bé Hồng? một cách đằm thắm trọn vẹn, là chú bé giàu tình cảm, giàu tự trọng III. Tổng kết : Hoạt động 5 : Hướng dẫn tổng kết ? Qua văn bản em hiểu hồi kí là gì?. Ghi nhớ sgk 1, Hồi kí : Là một thể của kí, ở đó người viết kể lại những chuyện những điều chính mình đã trãi qua, chứng kiến 2, Nội dung : ? Nội dung văn bản mà tác giả muốn gửi - Nổi đau xót, tủi cực của bé Hồng trong gắm đến chúng ta qua văn bản là gì? sự hắt hủi của họ hàng bên nội (ngời cô) - Niềm hạnh phúc sung sướng của bé Hồng khi được sống “trong lòng mẹ” đó là lòng kính yêu mẹ, long tự hào sung sướng, tình mẫu tử bất diệt. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường 3, Nghệ thuật : - Khối hợp phương thức miêu tả, tự sự, ? Đặc sắc nghệ thuật của “trong lòng biểu cảm. - Các hình ảnh, so sánh thể hiện tâm mẹ” là gì? trạng, gây ấn tượng gợi cảm. - Lời văn : Mượt mà, mơn man, dào dạt. Hoạt động 6 : Hướng dẫn học ở nhà 1, Làm bài tập số 3, 5 sgk 2, ? Vì sao xếp “Tôi đi học” và “trong lòng mẹ” là hồi kí - tự truyện (Tác giả kể lại thời ấu thơ của mình một cách chân thực) ? Vì sao nói, “Trong lòng mẹ” mang đạm yếu tố trữ tình 3, Soạn tiếp bài: Trường từ vựng.. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Ngµy:28/08/2011 Tiết 7. Trường từ vựng A. Mục tiêu cần đạt - Nắm được khái niệm trường từ vựng, biết xác lập trường từ vựng đơn giãn - Nắm được mối quan hệ ngữ nghĩa giữa từ vựng với các hình tượng đồng nghĩa, trái nghiã, các thủ pháp ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá - Rèn kỹ năng lập trường từ vựng trong nói và viết B. Tổ chức các hoạt động dạy - học trên lớp * Kiểm tra bài cũ: Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? Cho ví dụ. * Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc I. Thế nào là trường từ vựng Hoạt động 1 : Hình thành khái niệm Hoạt động của h/s (Dưới sự hướng dẫn của g/v) - G/v chép đạon văn trong sgk vào bảng phụ, chú ý từ gạch chân ? Các từ in đạm dung để chỉ đối tượng là người, động vật, hay sự vật. Vì sao? ? Nét chung của nghĩa của nhóm từ trên là gì? G/v : Tập các từ mặt, mắt… đều nằm trong một trường từ vựng có chung một nét nghĩa, là chỉ bộ phận cơ thể con người ? Vậy nếu tập hợp các từ in đậm ấy bằng một nhóm từ thì chúng ta có một trường từ vựng. Theo em, trường từ vựng là gì? Cho nhóm từ : Cao, thấp, lùn, béo, gầy,… ? Nếu dung nhóm từ trên để tả người thì trường từ vựng của nhóm là gì? (chỉ hình dáng con người) Hoạt động 2 : Một số lưu ý ? Trường từ vựng “mắt” bao gồm những từ vựng nhỏ nào ? Cho ví dụ. Kết quả các hoạt động (Nội dung bài học) * Bài tập : - Mặt, mắt, da, gò má, đùi, cánh tay, miệng,… + Đối tượng : Người + Nét chung về nghĩa: Chỉ bộ phận của cơ thể con người. 1, Khái niệm : Trường từ vựng là tập hợp các từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.. 2, lưu ý : * Trường từ vựng mắt : - Bộ phận của mắt : Lòng đen, con người… - Hoạt động của mắt : Ngó, liếc, trông… ? Từ đó em rút ra nhận xét và giải thích - Đặc điểm của mắt : Lờ đờ, toét, mù loà… => Một trươnngf từ vựng bao gômg nhiều từ vựng ? (Lưu ý a) 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường ? Trong một trường từ vựng có thể tập trường từ vựng nhỏ hơn * Trường “mắt” : hợp những từ loại khác nhau không? Tại sao ? - Động từ chỉ hành động : Ngó, liếc… ? Qua đó em rút ra được lưu ý gì về - Danh từ chỉ sự vật, con người, long trường từ vựng ? (Lưu ý b) mày… - Tính từ chỉ tính chất : Lờ đờ tinh anh ? Do hiện tượng nhiều nghiã, một từ có => Các từ trong một trường từ vựng thể thuộc nhiều trường từ vựng khac (“mắt”) có thể khác nhau về từ loại nhau không ? Cho ví dụ => Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau. Ví dụ từ bgọt thuộc : - Trường mùi vị : chát, thơm - Trường âm thanh : the thé, êm dịu - Trường thời tiết : hanh ẩm… ? Tác dụng của chuyển trưòng từ vựng => Tác dụng của cách chuyển từ vựng trong thơ văn và trong cuộc sống hàng trong thơ văn làm tăng sức gợi cảm ngày ? Cho ví dụ ? VD : Trường từ vựng về người chuyển sang trường từ vựng về động vật - Suy nghĩ của con người : Tưởng, ngỡ, nghĩ… - Hành động của người : Mừng, vui, đón… - Xưng hô của người : Cô, cậu, tớ Phân biệt trường từ vựng và cấp độ Hoạt động 3 : khái quát của từ ngữ ? Trường từ vựng và cấp độ khái quát a, Trường từ vựng là tập hợp những từ có của nghĩa từ ngữ khác nhau ở điểm ít nhất một nét chung về nghĩa, trong đó nào? các từ có thể khác nhau về từ loại VD : Trường từ vựng về cây - Bộ phận cây : rễ, thân, cành (DT) - Hình dáng cây : cao, thấp (TT) b, Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ là một tập hợp các từ có quan hệ so sánh về phạm vi nghĩa rộng hay hẹp, trong đó các từ phải có cùng từ loại. Bàn (nghĩa rộng) : Bàn gỗ (hẹp) => DT Đánh (Nghĩa rộng) : Cắn (hẹp) => ĐT Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập II. Luyện tập : Bài 1 : G/v hướng dẫn h/s tự làm Từ vựng “người ruột thịt” : tôi, thầy, mẹ tôi, cô tô, anh em tôi Bìa 2 : H/s làm theo nhóm a, Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản b, Dụng cụ để đựng c, Hoạt động của chân 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường d, Trạng thái tâm lý e, Tính cách g, Dụng cụ để viết Bài 3 : Các từ in đậm thuộc từ vựng “thái độ” Bài 4 : Khứu giác : mũi, thơm, điếc, thính Thính giác : tai, nghe, điếc, rõ, thính Bài 5 : * Từ lưới : - Trường dụng cụ đánh bắt thuy sản : lưới, nơm… - Trường đồ dung cho bộ đội : Lưới, võng, tăng, bạt - Trường hoạt động săn bắt : Lưới, bẫy, bắn… * Từ lạnh : - Trường thời tiết : lạnh, nóng ấm… - Tính chất của thực phẩm : đồ lạnh, nóng - Tính chất tâm lý của con người : lạnh lung, lạnh nhạt, ấm áp - Bệnh lí : cảm lạnh … * Tấn công : - Trường chiến thuật quân sự : phòng ngự, phòng thủ, phản công, tấn công . - Trường chiến thuật thể thao : - Trường chiến thuật hành động : Bài tâp 6 : Những từ in đậm chuyển từ trường quân sự sang trường ngôn ngữ Bài tập 7 : G/v chuẩn bị sẵn 2 câu văn mẫu Hoạt động 5 : Hướng dẫn học ở nhà : - Học lý thuyết - Làm hết cỏc bài tập cũn lại; chuẩn bị trước bài: Bố cục của văn bản... 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> GV : Nguyễn Hùng Cường Ngµy:28/08/2011 Tiết 8. Bố cục của văn bản A. Mục tiêu cần đạt : - Nắm được bố cục văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp trong phần thân bài. - Biết xây dựng bố cục mạch lạc, phù hợp với đối tượng và đối tượng và nhận thức cần đọc. - Rèn luyện kỹ năng xây dựng bố cục văn bản nói, viết. B. Tổ chức các hoạt động dạy học : Hoạt động của h/s (Dưới sự hướng dẫn của g/v). Kết quả cần đạt của các hoạt động (Nội dung bài học). Hoạt động 1 : Ôn tập kiến thức lớp 6, I. Bố cục của văn bản * Văn bản : “Người thầy…trong” * Văn bản gồm 3 phần ? Văn bản trên có thể chia làm mấy - Từ đầu… danh lợi=> Mở bài : giải thích phần? Chỉ ra các phần đó? ông Chu Văn An => nêu ra chủ đề - Tiếp theo… vào thăm=> Thân bài : Công ? Cho biết nhiệm vụ từng phần trong lao, uy tín, tính cách của ông => Trình bày văn bản nội dung chủ yếu làm rõ chủ định. - Phần còn lại => Kết bài : Tình cảm của mọi người đối với ông Chu Văn An => tổng kết ? Phân tích mối quan hệ từng phần chủ đề văn bản * Mối quan hệ giữa các phần trong văn bản trong văn bản? - Các phần có chức năng nhiệm vụ riêng nhưng luôn gắn bó chặt chẽ với nhau ? Từ đó em hãy cho biết : - Bố cục của văn bản gồm mấy phần - Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề của - Nhiệm vụ của từng phần là gì? văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” - Mối quan hệ giữa các phần trong * Ghi nhớ : sgk (1, 2) văn bản Hoạt động 2 : Tìm hiểu cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản Chia lớp làm 4 nhóm để thảo luận các câu hỏi : * Văn bản “Tôi đi học” Nhóm 1 ,Nhóm 2 ? Thân bài của văn bản “Tôi đi học” kể về những sự kiện nào? ? Các sự kiện ấy được sắp xếp như thế nào? H/s thảo luận, phát biểu, nhận xét. II. Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài cảu văn bản * Cách sắp xếp nội dung phần thân bài - Sắp xếp theo thứ tự hồi tưởng những kỷ niệm về buổi tịu trường đầu tiên của tác giả. - Cảm xúc được sắp xếp theo thứ tự thời gian – không gian : Trên đường tới trường => khi vào lớp học, theo sự liên tưởng, so sánh, đối chiếu những suy nghĩ và hồi ức và hiện tại. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>