Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 17 - Trường THCS Trực Đại

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== TuÇn 17 TiÕt 65-66 Ngµy so¹n 12/12/2008 Ngµy d¹y / / 2008. V¨n b¶n. ¤ng §å ( Vò §×nh Liªn). I Mục tiêu cần đạt - Học sinh thấy được hình ảnh ông đồ mờ dần đi theo thời gian và tình cảm của nhà thơ thương cảm cho một thế hệ nho học mất vị trí trong xã hội. Cảm nhận được thể thơ ngũ ng«n. - RÌn kÜ n¨ng c¶m nhËn th¬. - Gi¸o dôc ý thøc tù häc tù c¶m nhË th¬. II ChuÈn bÞ 1, ThÇy : Nghiªn cøu so¹n bµi 2. Trò: Học bài theo sự hướng dẫn của thầy. III TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 1, ổn định lớp(1’) 2, KiÓm tra bµi cò: (3’) ? ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Đập đá ở Côn Lôn” và cảm nhận của em về bài thơ đó 3 Bµi míi Hoạt động 2 Giíi thiÖu bµi : (1’) Vµo nh­ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX , nÒn H¸n häc vµ ch÷ Nho ngµy cang mÊt vÞ thÕ dÇn trong đời sống văn hoá Vịêt Nam, chế độ khoa cử phong kiến bị bãi bỏ (khoa thi cuối cùng ở Bắc Kì vào năm 1915), cả một thành trì văn hoá cũ như bị sụp đổ. Và các nhà nho từ chỗ là nhân vật trung tânm của đời sống văn hoá dân tộc, được xã hội tôn vinh, bỗng trở nên lạc bước trong thời đại mới, bị cuộc đời bỏ quên và cuối cùng là vắng bóng. Ông đồ là người nho học nhưng không đỗ đạt, sống thanh bần bằng nghề dạy học.theo phong tục, khi tết đến , người ta sắm câu đối hoặc mua một đôi chữ viết chữ nho dán trên vách, dán lên cột, vừa để trang hoàng nhà của , vừa để gửi ngắm lời chúc tốt làng trong năm mới. Khi đó ông đồ được mọi người tìm đến và rất kính trọng.Thế rồi chế độ thi cử chữ Hán bãi bỏ, chữ nho bị rẻ rúng, ông đồ trở lên hết thời, để ghi lại cảm xúc đó và ghi lại cái một thời người ta trọng dụng nhà thơ Vũ Đình Liên đã viết bài thơ “ Ông đồ” . Vậy nội dung bµi th¬ nh­ thÕ nµo c¸c em më vë , ta häc bµi ngaú h«m nay. Hoạt động 3 I Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c ? tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ th¬ Vò §×nh phÈm( 5’) Liªn? 1, T¸c gi¶: Vò §×nh Liªn(19131996) HS: - Lµ mét trong nh÷ng líp nhµ GV: th¬ ®Çu tiªn trong phong trµo th¬ míi - Thơ ông thường mang nặng ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== lòng hoài niệm, lòng thương người. - Lµ nhµ nghiªn cøu, nhµ dÞch thuËt, lµ thÇy gi¸o. ? Em hiểu biết gì về bài thơ “ Ông đồ”? 2, V¨n b¶n: “ Ông đồ” viết theo thể thơ Hoạt động 4 trường thiên GV: Hướng dẫn đọc §äc nhÊn giäng vµo nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶, khæ 1-2 II §äc, t×m hiÓu bè côc, chó giäng vui. thÝch (5’) Khổ 3-4 giọng buồn, khô4 cuối đọc giongj nuối tiếc thương cảm. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chú thích? ? H×nh ¶nh næi bËt trong bµi th¬ lµ ai? ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy ý? §ã lµ nh÷ng nµo nªu néi dung, giíi h¹n tõng ý? GV: ChuyÓn ý ? em hiểu ông đồ là ai? ? §äc khæ 1-2? ? ông đồ xuất hiện trong thời điểm nào? - Mỗi năm hoa đào nở Bên phố đông người qua ? Hoa đào nở, phố xá đông người qua gợi tới khung c¶nh thêi gian nµo? - Xuân về, tết đến ? ông đồ xuất hiện trong khung cảnh như thế nào? ? ? Trong khung canht tươi đẹp ấy , oong đồ xuất hiện, để làm gì? - Bày mực tàu giấy đỏ - Bªn phè ? Em hiểu ông đồ bày mực tàu giấy đổ để làm gì? - -Ôn viết câu đối thuê *GV: Theo phong tục cổ truyền thì mỗi dịp tết đến xuân về, nhân dân ta thường có câu đối đỏ dán trong nhà để vui đón xuân về. ? Tài viết câu đối của ông được miêu tả qua những h×nh ¶nh, tõ ng÷ nµo? - Hoa tay th¶o nh÷ng nÐt - như phượng muad rồng bay ? Em hiểu gì về tài năng của ông đồ? - Ông đồ viét chữ đẹp, câu đối thành thạo.. III T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n (20’) 1, Hình ảnh ông đồ a, Hình ảnh ông đồ xưa. - Ông đồ xuất hiện trong cảnh mùa xuân tươi thắm đầy sức sèng.. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== ? Thái độ của mọi người với ông ra sao? - Bao nhiêu người viết thuê - Tấm tắc đều khen ngợi ? Em hiểu được gì về công việc của ông đồ qua hình ¶nh trªn? - C«ng viÖc cña «ng rÊt bËn vµ «ng viÕt thuª rÊt ch¹y ? Em cảm nhận được tình cảm của mọi người đối với «ng nh­ thÕnµo? - Mọi người trọng vọng, hâm mộ, kính nể. ? Em có nhận xét gì về vai trog của ông đồ và chữ nho trong đời sống của nhân dân ta? - Ông đồ được trọng dụng, chữ nho cã mét vÞ trÝ quan träng GV: Ông đồ có vị trí quan trọng trong đời sống của nhân dân- Có người nói đây là thời kid hoàng kim của trong đời sống của nhân dân ta. ông đồ, em có đồng ý không? Vì sao? HS: GV: Nói như vậy cũng có ý đúng nhưng ông đồ bước ra ngoài đường để bán chữ, để kiếm sống nên ở đây đã phảng phất sự tàn lụi của ông đồ. §äc khæ 3-4 ? Em hiểu ông đồ vẫn ngồi ở đây là ngồi đâuvà làm gì? b, ông đồ nay - Ông đồ vẫn ngồi ở lể phố để viết thuê. ? nhưng người thuê viết như thế nào? - Mçi n¨m- mèi v¾ng - người thuê viết nay đâu? ? Em có suy nghĩ gì về hình ảnh” Giấy đỏ buồn không thắm – Mực đọng trong nghiên sầu” - Tờ giấy đỏ để lâu không dùng, mưa nắng thời gian làm phai màu- Mực lâu không dùng nên đọng lại ở trong nghiªn. GV: GiÊy buån, mùc sÇu ? Hai c©u th¬ cã sö dông phÐp tu tõ g×? - PhÐp tu tõ nh©n ho¸ ? PhÐp tu tõ nh©n ho¸ nÇy gióp em c¶m nhË ®­îc c«ng việc của ông đồ ra sao? - Thêi gian tr«i ®i , c«ng viÖc ? Mọi người có thái độ như thế nào với ông? viết thuê của ông đồ trở nên ế - - Mọi người qua đường vẫn đông vui nhưng họ dửng ẩm. dưng với ông coi như ông không có ở trên đời này. ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả hình ảnh ông đồ ở khæ th¬1-2 víi khæ th¬ 3-4? - Hình ảnh ông đồ có sự đối lập… ? Hình ảnh đối lập ấy giúp em cảm nhận rõ hơn gì về về cuộc đời và công việc của ông đồ? ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== - Ông đồ dần dần mát vị trí trong cuộc sống. *GV: H×nh ¶nh “ l¸ vµng” thÓ hÞªn sù tµn lôi . L¸ vµng rơi trên giấy đổ đã phai màu , trên bờ vai ông đồ trong lµn m­a bay- H×nh ¶nh lµn m­a bôi lµm cho h×nh n¶h ông đồ mờ nhạt trong mắt người đời. ? §äc khæ th¬ 5? ? Nhận xét cảnh thiên hiên được nhắc đến trong khổ 2, T×nh c¶m cña nhµ th¬ th¬ thø 5? - Vẫn khung cảnh mùa xuân tươi đẹp ? Nh­ng so víi khæ 1-th× khæ 5 cã g× kh¸c? -Không hề thấy hình bóng ông đồ ? Những người muôn nắm cũ ở đây là ai? - Là lớp lớp người theo nền Nho học ? Em có nhận xét gì cách diễn đạt của nhà thở ở câu cuèi cïng? - Dïng c©u hái ? C©u hái” Hái hån ®©u b©y giê “ cã ý nghÜa diÔn t¶ ®iÒu g×? - Nhấn mạnh ông đồ mất hẳn vị trí trong xã hội *GV: Nói đến ông đồ là nói đến nền nho học, ông đồ mê dÇn vµ mÊt h¼n vÞ trÝ trong x· héi. ? Từ đây em có liên tưởng gì đến nền nho hoc? - nÒn Nho häc mÊt vÞ trÝ trong x· héi ? Nhà thơ mượn hình ảnh ông đồ để diễn tả điều gì? - Mượn hình ảnh ông đồ để nói đến nền Nho học đã mÊt vÞ trÝ vµ ®­îc thay thÕ b»ng ch÷ Quèc ng÷ * Liên hệ Tú Xương “ Nào có ra gì….nằm co” ? Nhµ th¬ gäi «ng nh­ thÕ nµo? - Ông đồ : già X­a ? Víi c¸ch gäi nh­ ttrªn vµ c©u hái tu tõ ë cuèi bµi th¬ , em c¶m nhË ®­îc g× vÒ t×nh c¶m cña nhµ th¬? *GV: Hai cau cuối là lời tự vấn , là nỗi niềm thương tiếckhắc khoải của nhà thơ trước việc vắng bóng “ông đồ xưa” Từ sự vắng bóng của ông đồ khi tết đến, nhà thơ bâng khuâng, xót xa nghĩ tới những người” muôn n¨m cò” kh«ng bao giê cßn thÊy n÷a . C©u hái kh«ng có câu trả lời, gieo vào lòng đọc những cảm thương nuối tiếc không dứt. Đó là niềm cảm thương chân thành đối với tình cảnh những ông đồ đang tàn tạ trước sự thay đổi của cuộc đời. Chính tình cảm này mà nhà thơ đã trở thành nhà thơ của tình hoài cổ. Hoạt động 5. - Nhà thơ thương ti4ếc cho cuộc đời ông đồ, thương tiếc cho c¶ mét thÕ hÖ nÒn nho häc.. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== Bµi th¬ cã nh÷ng thµnh c«ng g× vÒ mÆt nghÖ thuËt?. IV Tæng kÕt (5’) 1, nghÖ thuËt - ThÓ th¬ : ThÊt ng«n, giäng ®iÖu trÇm l¾ng, ngËm ngïi, - Nghệ thuật đối, tương phản, bót ph¸p l·ng m¹n, hiÖn thùc Víi nh÷ng thµnh c«ng vÒ mÆt nghÖ thuËt bµi th¬ diÔn tr÷ t×nh, ng«n ng÷ gi¶n dÞ, gîi đạt nội dung gì? c¶m 2, néi dung - Bµi th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶nh *`Bµi th¬ viÕt theo thêi gian nh­ mét c©u chuyÖn, mµ đáng thương của “ Ông đồ” , nhân vật là ông đồ , khép lại câu chuyện là lời bình của toát lên niềm cảm thương chân t¸c gi¶ thành của nhà thơ trước một lớp người đang tàn tạvà nỗi tiếc ? Học sinh dựa vào sgk và kiến thức đã học để miêu tả. nhớ cảnh cũ người xưa của nhà Hoạt động 6 (3’) th¬ 4, Cñng cè: GV: Kh¾c s©u kiÕn thøc cña bµi b»ng c¸ch nh¾c l¹i néi V: LuyÖn tËp (2’) ? Dùa vµo bøc tranh “«ng dung cơ bản đã học đồ”của Bùi Xuân Phái /SGK/10 tËp 2 . Em h·y miªu t¶ l¹i h×nh ảnh ông đồ?. 5, Hướng dẫn về nhà : Học thuộc lòng bài thơ và nêu được cảm nhận của mình về hình ảnh ông đồ , và nêu được cảm xúc của nhà thơ thể hiện trong bài thơ đó. Chuẩn bị bài “Hai chữ nước nhà” * Rót kinh nghiÖm:. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== TiÕt- 66(1/2 tiÕt) Ngµy so¹n 12/12/2008 Ngµy d¹y / /2008 Hướng dẫn đọc thêm:. V¨n b¶n. Hai chữ nước nhà ( TrÇn TuÊn Kh¶i). I Mục tiêu cần đạt - Học sinh cảm nhậ được : Qua việc mượn đề tài lịch sử, lựa chọn thể thơ thơ song thất lục bátthích hợp để tạo dựng lên không khí , tâm trạng thơ thống thiết, cảm nhận được nội dung trữ tình yêu nước trong đoạn trích : Nỗi đau mất nước và ý chí phục thù cứu nước. - tÝch hîp víi lÞch sö ViÖt nam ®Çu thÕ kØ XV vµ ®Çu thÕ kØ XX. - Rèn kĩ năng đọc, phân tích thơ song thất lục bát, so sánh với “ Chinh phụ ngâm khúc” - Giáo dục lòng yêu nước. II ChuÈn bÞ 1, Thầy : Tìm tài liệu đọc về trần Tuấn Khải 2, Trò: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của thầy III TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 1, ổn định lớp (1’) 2, KiÓm tra bµi cò: (3’) ? §äc thuéc lßng bµi th¬” Muãn lµm th»ng Cuéi” va ph©n tÝch ? 3, Bµi míi Hoạt động 2 Giíi thiÖu bµi míi.(1’) Vào thế kỉ XV giặc Minh xâm lược nước ta, nhà Hồ sụp đổ- Nguyễn Phi Khanh bị giặc Minh bắt về Trung Quốc- Nguyễn Trãi theo cha đến biên giới và chia tay cha . ồn trở về rồi gây dựng sự nghiệp cứu nước- Trần Tuấn Khải đã mượn câu chuyện lịch sử cảm động này để dãy bài tâm sự yêu nước thương nòi của mình trước cảnh đâta nước bị thực dân Pháp đô hộ vào thế kỉ XX.. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== Hoạt động 3 (5’) I Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm ? B»ng sù chuÈn bÞ ë nhµ , em h·y tr×nh bµy 1, T¸c gi¶: TrÇn TuÊn Kh¶i(1895nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ nhµ th¬ TrÇn TuÊn 1983) Kh¶i? - Quª ë MÜ Léc – Nam §Þnh 2, Tác phẩm: “Hai chữ nước nhà” ? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh như thế nào? 1924 Hoạt động 4 (6’) II §äc , t×m hiÓu chó thÝch, bè côc ? GV: Nêu yêu cầu đọc: Giọng thống thiết, kích động. Ph©n biÖt râ nhÞp ë 2 c©u 7 víi c©u 6-8 ? Gọi học sinh đọc theo từng đoạn? Tìm nội dung ?? bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ g×? Gièng víi bµi thơ nào đã học? *GV: Thể thơ song thất lục bát êm đềm mượt mà, có khi dâu đớn, da diết , kích dộng , sâu sắc , dữc déi , phï hîp víi viÖc diÕn t¶ t©m tr¹ng. * Hướng dẫn tìm hiểu chú thích? : G Gi¶i thÝch thªm tõ” §o¸i” : ghÐ, ngã, ngo¸i + Châu: Nước mắt, lệ, giọt châu , giọt hồng + Quách : Bọc ngoài áo quan, ngoài cỗ ván để chôn người chết ( Trong quan , ngoài quách) + Thành quách: Bức tường thành kiên cố xưa. + Sa cî: GÆp chuyÖn kh«ng may, bÊt ngê , kh«ng kịp đối phó , phải chịu thất bại…. ? Theo em ®o¹n trÝch cã bè côc nh­ thÕ nµo? - 1- tám câu đầu : Tâm trạng của người cha khi từ biÖt con n¬i ¶i B¾c. 2- Hai mươi cau tiếp theo:Tình cảnh đất nước và nỗi lòng người ra đi. 3- T¸m c©u cuèi: Lêi trao göi sù nghiÖp cho con trai. : GV: Toµn bµi cã 101 c©u ( PhÇn trÝch cã 36 c©u) Hoạt động 5 (22’) III T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n GV: Văn bản có nhan đề chính: Hai chữ nước nhà- Có ý nghĩa gắn tổ quốc với gia đình- nhưng tổ quốc , đất nước được đặt lên trên. ? Văn bản còn có nhan đề phụ là: “ NghÜ lêi «ng nguyÔn Phi Khanh dÆn «ng NguyÔn Tr·i khi «ng bÞ quan Minh b¾t gi¶i sang tµu”. Nhân kể lại câu chuyện lịch sử để nói câu chuyện hiện đậi. Dùng xưa để nói nay. ? Cã thÓ nªu kh¸i qu¸t néi dung cña toµn ®o¹n trÝch lµ g×? ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== - Đoạn thơ là lơid trăng chối của người cha trước lời vính biệt , trong cảnh nước mất nhà tan, ân tình nặng trĩu, đau đớn xót xa. ? §äc t¸m c©u ®Çu vµ nh¾c l¹i néi sung t¸m c©u ®Çu? ? C¶nh vËt thiªn nhiªn ë t¸m c©u ®Çu miªu t¶ cã 1, Tâm trạng của người cha khi chia gì đặc biệt? tay con. - mây sầu ảm đạm- gió thảm đìu hiu - Bèn bÒ hæ thÐt chim kªu ? C¶nh vËt thiªn nhiÖn gîi cho em c¶m gi¸c g×? - C¶nh heo hót gîi c¶m gi¸c ghª sî, buån sÇu ? C¶nh vËt gãp phÇn diÔn t¶ ®iÒu g×? - Diễn tả tâm trạng đau đớn lúc sinh li? Tâm trạng của người ch được miêu tả cụ thể qua từ ngữ , chi tiÕt nµo? - hạt máu nóng thấm quanh hồn nước- Chút thân tàn lần bước dặm khơi - TÇm t· ch©u r¬i ? Em cã nhËn xÐt g× nh÷ng h×nh ¶nh miªu t¶ t©m tr¹ng cña cha? - Hình ảnh quen thuộc thể hiện : Nước mất nhà tan, cha con li biệt – Con muốn theo cha để làm tròn đạo hiếu , cha dằn lòng khuyên con trở lại lo tính chuyện cứu nước, trả thù nhà.Đối với cha và con tình nhà nghĩa nước đều sâu nặng. *GV: Nh÷ng h×nh ¶nh nµy lµ c¸ch nãi ­íc lÖ trong thơ văn trung đại, những hình ảnh này có ý nghÜa diÔn t¶ g× vÒ lÞch sö thêi Êy? - H×nh ¶nh rÊt phï hîp víi lÞch sö thêi Êy, gîi kh«ng khÝ trang nghiªm, thiªng liªng nh­ lêi chăng chối thật xúc động ? Tõ khung c¶nh thiªn hiªn vµ t©m tr¹ng ®­îc miªu t¶ trong ®o¹n th¬, em c¶m nhËn ®­îc g× vÒ t©m - Người cha vô cùng xúc động, nặng trạng của người cha khi chia tay con trai? chịu nỗi đau nước mất nhà tan. GV: Khung c¶nh thiªn nhiªn ®­îc miªu t¶ phïa hîp víi hoµn c¶nh chia taycha con n¬i tËn cïng đất nước, cảnh vật nhuốm màu tang tóc , góp phần diễn tả tâm trạng vô cùng đau đơn của người cha . §ã chÝnh lµ t©m tr¹ng cña nguyªn Phi Khanh khi chia tay con trai Nguyễn Trãi , khi bị lưu đày sang trung Quốc trong cảnh nước mất nhà tan. Đâu chính là không khí nước Nam trong những ngày đầu thế kỉ XX. Tác giả đã mượn câu chuyện lịch ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== sử để diễn tả tâm trạng đau xót của mình trước cảnh đất nước sống tròn vòng nô lệ. 2, Tình hình hiện tại của đất nước ? Đọc “ Giống Hồng lạc hoàng thiên đã định….. …. Lờy ai tế độ đàn sau đó mà” ? §äc th¬ cã néi dung g×? - §äc th¬ tù hoµ vÒ truyÒn thèng , vÒ nßi gièng a, lßng tù hµo d©n téc cña d©n téc ? Hình ảnh “ hồng Lạc thiên hoàng đã định Giêi Nam riªng mét câi nµy Anh hïng hiÖp nì x­a nay kÐm g×? thÓ hiÖ ®iÒu g×? - ThÓ hiÖn lßng tù hµo s©u s¾c vÒ nãi - VÉn nh÷ng h×nh ¶nh ­íc lÖ, thÓ hiÖn niÒm tù hµo gièng, vÒ truyÒn thèng d©n téc dan ta cã nßi gièng riªng, cã bê câi rµnh rµnh,cã nh÷ng anh hïng hµo kiÖt. ? Đọc “ Than vận nước…. đó mà” ? Đoạn thơ có néi dung g×? b, Đất nước dưới ách đô hộ của giặc - Tình hình đất nước dưới ách đô hộ của giặc Minh Minh ? Dưới ách đô hộ của của giặc Minh đất nước ta l©m vµo t×nh c¶nh nh­ thÕ nµo? - Bốn phương khói lửa bừng bừng - Bao thảm hoạ xương rừng máu sông! - §« thÞ: Thµnh qu¸ch vì tung - Nh©n gian: Bá vî, l×a con. ? Nh÷ng h×nh ¶nh nµy mang tÝch chÊt g×? - mang tính chât ước lệ tượng trưng ? Hình ảnh ước lệ tượng trưng có ý nghĩa diễn tả ®iÒu g×? - - Cảnh đất nước tơi bời trong khói lửa chiến tranh, chết chóc, đổ vỡ, chia lìa đau thương. * Nh÷ng h×nh ¶nh ­íc lÖ nµy nh­ mét b¶n ¸n kÕt tội giặc minh đã giày xéo non sông đất nước ta. ? Trước tình cảnh đau thương ấy tâm trạng người cha ®­îc thÓ hiÖn qua tõ ng÷ h×nh n¶nh nµo? - - Vß xÐ t©m can - NgËm ngui – khãc , than Thương tâm – xây khối uất VËt c¬n sÇu - Cµng nãi cµng ®au ? Em cã nhËn xÐt g× c¸ch dïng ë ®©y? - Dùng một loạt các từ cùng trường từ vựngchỉ tâm trạng, đau xót, giằng xé đến tột cùng. * Khãi Nïng LÜnh nh­ x©y khèi uÊt- §Êt khãc-. - Đất nước nhân dân bi thương cìm trong biÓn m¸u löa. c, Tâm trạng của người cha. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== trêi than- S«ng h«ng Giang nhõng c¬n vËt sÇu”? ?Hai c©u th¬ sö dông phÐp tu tõ g×? - So s¸nh , nh©n ho¸ - T©m tr¹ng ®au xãt uÊt hËn ?PhÐp tu tõ Êy cã ý nghÜa g×? đấn tột độ ? Em hioªñ ®©y lµ t©m tr¹ng cña ai ? Em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× vÒ t©m tr¹ng Êy? - Đây là tâm trạng của người cha dặn con trai trước khi đi sang tàu, trước lúc sinh li thống thiết, mçi lóc cµng d©ng cao. §©y lµ t©m tr¹ng cña NguyÔn Phi Khanhvµ nh©n d©n §¹i ViÖt thÕ kØ XV vµ còng lµ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ cña nh©n d©n 3, Lêi trao göi cuèi cïng Việt Nam mất nước đầu thế kỉ XX. ? §äc diÔn c¶m “ Cha cµng… cßn d©y” ? Người ch nói nhiều đến mình qua từ ngữ nào? - thân tàn- tuỏi già sức yếu- sa cơ- đành chịu bó tay. ? Em hiểu người cha nói gì về bản thân? - người cha nói đến thất bại , tuổi gì , sức yếu, đến hoàn cảnh bất lực của mình. ? Từ cảnh ngộ của mình , người cha dặn con nh÷ng g×? - Thân lươn bao quản vũng vầy - Giang s¬n g¸nh v¸c sau nµy cËy con. ? Em hiÓu g× vÒ nh÷ng lêi th¬ nµy? - HS * GV: Nguyễn Du có viết: “Thân lươn bao quản lÊm ®Çu – Chót lßng trinh b¹ch tõ sau xin chõa!” - Cã ya nghÜa chØ t©m tr¹ng bÊt lùc , tuyÖt väng cña KiÒu Lờy câu thơ này diễn tả tâm trạng của người cha. Ông tự coi mình là người bỏ đi, sống chết nơi quêngười -Lêi trao göi thËt thiªng liªng cao ? Người cha bày tỏ với con điều gì? c¶. - Người cha tin cậy vào người con trai sẽ thay mình rửa nhục cho nước trả thù cho cha- Lời trao gëi cho con trong phót li biÖt thËt thiªng liªng cao c¶. GV: Cung cÊp thªm tµi liÖu vÒ Nguyªn Phi Khanh trong lÞch sö. ? Qua lêi trao gëi nµy thÓ hiÖn NguyÔn Phi Khanh là người như thế nào? - Nguyễn Phi Khanh là người anh hùng hào kiệt , kh«ngngÜ cho riªng minhg mµ mét lßng, mét d¹ v× dân, vì nước. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== ? H×nh ¶nh cha con NguyÔn Phi khanh ®­îc nh¾c đến ở bài thơ có ý nghĩa gì? - Ca ngợi tấm lòng yêu nước của cha con Nguyễn Phi khanh- NguyÔn Tr·i. - Khơi dậy lòng yêu nước nơi người đọc IV Tæng kÕt Hoạt động 6 (7’) ? §äc diÔn c¶m bµi th¬? 1, nghÖ thuËt: ? Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ nµo? ? ThÓ th¬ nµy cã ý nghÜa diÏn t¶ ®iÒu g×? ? Đoạn trích đã nêu bật nội dung gì? ? §äc phÇn ghi nhí/SGK/163 2, Néi dung ? Nhan đề của bài thơ có ý nghĩa gì? Ghi nhí /SGK - Nhan đề của bài thơ có ý nghĩa: nhắc nhở chúng V Luyện tập ta: nước và nhà, tổ quốc và gia đình , tình nhà và nghĩa nước- Nghĩa nước phải đặt lên trên tình nhà. Trung và Hiếu: Trung với nước, hiếu với cha, mẹ.trung với nước là đại hiếu, hiếu với ch mẹ là tiểu hiểu hiếu . Nước mất thì nhà tna,- Cứu nước cũng là có hiếu với cha mẹ. Thù nước đã trả thì thï nhµ còng ®­îc b¸o. Hoạt động 7 4, Cñng cè: 5, Hướng dẫn về nhà : - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch - chuÈn bÞ lµm bµi kiÓm tra * Rót kinh nghiÖm:. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== TuÇn 18 - TiÕt67-68 Ngµy so¹n : 16/12/2008 Ngµy d¹y:. KiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I I Mục tiêu cần đạt: - Qua bài kiểm tra đánh giá dược sự tiếp nhận của học sinhvề từ vựng, ngữ pháp, và cáh cảm nhận đánh giá về đoạn văn, đoạn thơ. - Sử dụng phương pháp thuyết minh linh hoạt cho một bài cụ thể. - Gi¸o dôc ý thùc häc tËp nghiÖm tóc, «n tËp tænghpä kiÕn thøc - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi tr¾c nghiÖm vµ bµi tù lô©n. II ChuÈn bÞ: 1, GV: Thảo luận nhóm thống nhất đề kiểm tra, ra đề 2, trò : Ôn tập theo sự hướng dẫn của thầy III TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 1, ổn định lớp(1’) 2, KiÓm tra bµi cò : kh«ng kiÓm tra 3, bµi míi Hoạt động 2 Học sinh nhận đề và làm bài §Ò bµi : Phần I: trắc nghiệm: Đánh dấu vào câu trả lười đúng nhất 1, Trong c©u th¬ sau cã sö dông biÖn ph¸p nãi qóa kh«ng? “ b¸c ¬i tim B¸c mªnh m«ng thÕ Ôm cả non sông mọi kiếp người” (Tè H÷u) A: cã B: kh«ng C©u 2: Trong c¸c c©u sau , c©u nµo kh«ng ph¶i lµ c©u ghÐp? A: Råi h¾n cói xuèng, tÇn mµn gät c¸i bµn lim. B: Hắn chửi trời và hắn chửi đời. C: Hắn uống say mềm người rồi hắn đi. Câu 3: Dấu hai chấm và dấu ngoặc kép trong ví dụ dùng để làm gì? Hôm sau, bác sĩ bảo Xiu: “ Cô ấy khỏi nguy hiểm rồi, chĩ đã thắng.Giờ chỉ còn việc bồi dưỡng và chăm nom- thế thôi” ( ChiÕc l¸ cuèi cïng- ¤ hen ri) A: §¸nh dÊu sù bæ sung vµ lêi dÉn trùc tiÕp. B: §¸nh dÊu sù thuyÕt minh vµ lêi dÉn trùc tiÕp. C: Cùng đánh dấu lời dẫn trực tiếp. D; §¸nh dÊu sù gi¶i thÝch vµ lêi daanx trùc tiÕp. C©u 4: C©u hay nhãm tõ sau ®©y kh«ng cã trî tõ. A: Ngay c¶ trong ¸nh hoµng h«n B; Em thËt lµ con bÐ h­ C; Mỗi năm vào độ rét, cây mận lại nở hao. PhÇn II : tù luËn ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 Trường THCS Trực Đại =========================================================================== Câi 1: Trình bày cảm nhậ của em về bốn câu thơ đầu trong bài “ Đập đá ở Côn lôn” – Phan Ch©u trinh. C©u2: Giíi thiÖu chiÕc ¸o dµi ViÖt Nam §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm Phần trắc nghiệm: Mỗi câu đúng cho 0,5 điểm 1-A, 2-A, 3-C, 4- C PhÇn tù luËn: C©u 1:Häc sinh c¶m nhËn ®­îc: + Câu thơ đầu miêu tả bối cảnh khong gian và đồng thờitạo dựng tư thế của con người đứng giữa đất trời Côn Lôn, thể hiện quan niệm nhân sinh truyền thống về chí “làm trai”. Đó là lòng kiêu hãnh , ý hí tự khẳng định mình, là khát vọnghành động mãnh liệt. Con người như thế klại đàng hoàng đứng giữa đất trời Côn Đảo, đứng giữa bỉen rộng non cao, đầu đội trời , chân đạp đất, tư thế hiên ngang sừng sững. câu thơ toát lên vẻ đệp hùng tr¸ng. - Ba câu tiếp theo bằng bút pháp lãng mạn khoa trương kết hợp với việc sử dụng động từ mạnh vừa miêu tả chân thực công việc lao động nặng nhọcvừa khắc hoạ tầm vóc khổng lồ của người anh hùng. - Bốn câu thơ khắc hoịa hình ảnh người tù cách mạngtrong tư thế ngạo nghễ vươn câongng tầm vũ trụ, coi thường mọi thử thách gian lao. - Hình ảnh người tù ở Côn Đảo cũng chính là hình ảnh mngười chí sĩ cách mạng yêu nước lóc bÊy giê. * Yªu cÇu: Diễn đạt trong sáng, mạch lạc đủ ý (2,5 -3điểm) Diễn đạt trong sáng cảm thụ sâu sắc đôi chỗcòn sai lỗi chính tả (2-2,5đ) Cảm nhậ sơ sài, diễn đạt thiếu ý (0,5-1đ) Sai hoµn toµn kh«ng cho ®iÓm C©u 2: a, më bµi: giíi thiÖu ®­îc chiÕc ¸o dµi- trang phôc truyÒn thèng b, th©n bµi: tr×nh bµy nguån gèc, chÊt liÖu, cÊu t¹o, c«ng dông, ý nghÜa c¶u ¸o dµi. c, Bày tỏ thái độ tình cảm của mình với trang phủctuyền thống. * Yªu cÇu: - Thuyết minh đầy đủ, sâu sắc rõ ràng bố cục đầy đủ (4,5-5 điểm) - Đảm bảo có đủ các yếu tố, thuyết minh đủ ý, rõ ràng (3-4 điểm) -Thuyết minh đủ ý nhưng đôi chỗ còn lủng củng (2-2,5điểm) -ThuyÕt minh thiÕu ý (0,5-1 ®iÓm) - Lạc đề không cho điểm. Hoạt động 3 : Thu bài 4, Cñng cè: NhËn xÐt ý thøc häc sinh lµm bµi 5, Hướng dẫn về nhà:Ôn tập tổng hợp chuẩn bị kiểm tra học kì * Rót kinh nghiÖm:. ==========================================================================. Người thực hiện : TrầnThị Chinh. N¨m häc 2008-2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>