Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Lê Thị Nhung

<span class='text_page_counter'>(1)</span>LÊ THỊ NHUNG-THCS BẢO CƯỜNG Tuần 7: Tiết 25:. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 25:. /9/2010 /9/ 2010. Bánh trôi nước. ( Hồ Xuân Hương) A. Mục tiêu cần đạt : * Gióp HS - Cảm nhận được vẻ đẹp, bản lĩnh sắt son, thân phận chìm nổi của người phụ nữ qua sự trân trọng, cảm thông của Hồ Xuân Hương trong bài thơ - Có kĩ năng đọc hiểu văn bản biểu cảm - Hiểu và cảm thông với người phụ nữ trong xã hội phong kiến. B. ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi so¹n + SGK C.Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra : - §äc thuéc lßng: “Bµi ca C«n S¬n”? Ph©n tÝch néi dung vµ nghÖ thuËt? 3. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs -Phương pháp: thuyết trình -Thời gian: 1p Hồ Xuân Hương ( ? - ? ) lai lịch chưa thật rõ được mệnh danh là bà chúa thơ Nôm. Bài thơ viết về cuộc đời long đong chìm nổi của những thân phận phụ nữ trong xã hội PK “ Bánh trôi nước” là một trong những bài thơ nổi tiếng, tiêu biểu cho tư tưởng nghệ thuật của bà… Hoạt động của giáo viên. Hoạt động cña häc sinh. Ghi bµi. Hoạt động 2: T×m hiÓu chung -Mục tiêu: N¾m ®­îc t¸c gi¶ t¸c phÈm, thÓ th¬. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: 10p - GV đọc mẫu gọi 2 hs đọc I. T×m hiÓu chung - Nêu yêu cầu đọc: nhịp 2/2/3 1. §äc - §äc chó thÝch * . 2.Chó thÝch ? Nói rõ những nét nổi bật về con người, - HXH; Chưa rõ lai lịch, là người tÝnh c¸ch HXH? cã tµi, s¾c, cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, - HXH; Chưa rõ lai lịch, là người có tài, sắc, ®­îc mÖnh danh lµ bµ chóa th¬ HS trả lời cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, ®­îc mÖnh danh lµ bµ N«m chóa th¬ N«m - Bánh trôi nước nằm trong chùm ? Em cho biÕt mét vµi nÐt vÒ bµi th¬ b¸nh bµi th¬ vÞnh vËt( vÞnh c¸i qu¹t, trôi nước? quả mít, con ốc, đánh đu) - Bánh trôi nước nằm trong chùm bài thơ vịnh vật( vịnh cái quạt, quả mít, con ốc, đánh đu) ? H·y nhËn d¹ng thÓ th¬ cña bµi th¬ ? -Bánh trôi nước: Thất ngôn tứ tuyệt.  Bánh trôi nước: Thất ngôn tứ tuyÖt Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? V¨n b¶n nµy cã sù ®an xen cña nhiÒu phương thức biểu đạt như tự sự, miêu tả, BC. Theo em xác định phương thức nào là chÝnh ? Gi¶i thÝch ?.  Biểu cảm là phương thức chính HS cùng bàn v× c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù ë ®ay luận suy nghĩ chØ cã t¸c dông phôc vô cho BC. Hoạt động 3:Ph©n tÝch chi tiÕt. -Mục tiờu:Cảm nhận được vẻ đẹp, bản lĩnh sắt son, thân phận chìm nổi của người phụ nữ qua sự trân trọng, cảm thông của Hồ Xuân Hương trong bài thơ -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: 20p II . Ph©n tÝch chi tiÕt. ? Hình ảnh chiếc bánh trôi nước được miêu 1. Hai c©u ®Çu : t¶ qua tõ ng÷ nµo ? ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶, h/a b¸nh tr«i HS cùng bàn hiÖn ra NTN? luận suy nghĩ. T¶ thùc chiÕc b¸nh tr«i mang -T¶ thùc chiÕc b¸nh tr«i mang mµu tr¾ng cña mµu tr¾ng cña bét nÕp, cã h×nh bột nếp, có hình tròn xinh xắn, cho vào nước tròn xinh xắn, cho vào nước nguội bánh chìm, lúc nước sôi chín tới sẽ nổi nguội bánh chìm, lúc nước sôi lªn. chÝn tíi sÏ næi lªn. ? Èn sau chiÕc b¸nh tr«i Êy lµ nçi niÒm, t©m sù cña ai? NhËn xÐt vÒ m« tÝp “Th©n em”? -( Mô típ quen thuộc thường gặp trong những bµi ca dao than th©n, ë nh÷ng bµi nµy kh«ng cã ©m ®iÖu Êy ) -Người phụ nữ. ? Người phụ nữ đã giới thiệu về mình NTN? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ? “võa tr¾ng l¹i võa trßn”  Nghgệ thuật dùng từ thật khéo léo người phụ nữ tự hào về vẻ đẹp của mình, giới thiệu vÒ nhan s¾c cña m×nh mét c¸ch m¹nh b¹o tù tin, vẻ đẹp trong trắng, tinh khiết.. HS chia nhãm tr¶ lêi. -“võa tr¾ng l¹i võa trßn”  NghgÖ thuËt dïng tõ thËt khÐo léo người phụ nữ tự hào về vẻ đẹp của mình, giới thiệu về nhan s¾c cña m×nh mét c¸ch m¹nh b¹o tự tin, vẻ đẹp trong trắng, tinh khiÕt.. ? Với vẻ đep ấy người phụ nữ có quyền sống - Hä cã NTN trong x· héi c«ng b»ng? quyÒn ®­îc - Hä cã quyÒn ®­îc n©ng niu tr©n träng, ®­îc n©ng niu tr©n hưởng hạnh phúc được làm đẹp cho đời. träng, ®­îc hưởng hạnh ? Nh­ng trong x· héi cò th©n phËn cña hä phóc ®­îc ra sao? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt mµ TG sö làm đẹp cho đời. dụng- Gợi cho em liên tưởng điều gì? -“ Bảy nổi ba chìm”  tác giả đã vận dụng s¸ng t¹o thµnh ng÷ d©n gian gîi cho ta liªn tưởng đến sự long đong, vất vả của con người. GV: Hä lªn th¸c xuèng ghÒnh v× chång, v× con vì cả mọi người. Một cuộc đời xả thân vị tha như thế cao cả bao nhiêu, đáng thương c¶m vµ tr©n träng bao nhiªu. ? NghÜa t¶ thùc ë ®©y lµ g×? - Cụm từ “ với nước non” cho ta hiểu số. -“ Bảy nổi ba chìm”  liên tưởng đến sự long đong, vất vả của con người.. - Cụm từ “ với nước non” cho ta hiểu số phận, cuộc đời người phụ Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> phận, cuộc đời người phụ nữ bấp bênh chìm næi. HS đọc 2 câu cuối. ? NÕu c©u th¬ hai Èn dô sù than thë vÒ sè phận long đong của người phụ nữ thì đến c©u ba sù Èn dô vÒ th©n phËn Êy NTN? Chất lượng bánh là do người nặn bề ngoài cã thÓ r¾n n¸t nh­ng c¸i nh©n ®­êng bªn trong vÉn ngät, vÉn th¬m.  Số phận bất hạnh của người PN trong XHPK sèng phô thuéc, hä kh«ng cã quyÒn quyết định cuộc đời mình . ? Nh­ng b¶n lÜnh cña hä, phÈm chÊt bªn trong của họ có thay đổi theo số phận kh«ng? - Hai tõ “ mÆc dÇu”- “ mµ em” ë hai c©u th¬ có cấu trúc liền mạch tạo nghĩa đối lập rất ấn tượng  sự cố gắng vươn lên để tự khẳng định mình, chiến thắng hoàn cảnh ?“ TÊm lßng son” nªn hiÓu nh­ thÕ nµo ? -“ Giữ tấm lòng son” Tấm gương son sắt, thuû chung lµ bÊt biÕn trong mäi hoµn c¶nh. n÷ bÊp bªnh ch×m næi. HS đọc 2 c©u cuèi.. 2. Hai c©u cuèi -Chất lượng bánh là do người nặn bÒ ngoµi cã thÓ r¾n n¸t nh­ng c¸i nh©n ®­êng bªn trong vÉn ngät, vÉn th¬m.  Số phận bất hạnh của người PN trong XHPK sèng phô thuéc, họ không có quyền quyết định cuộc đời mình .. HS cùng bàn luận suy nghĩ. Tấm gương son s¾t, thuû chung lµ bÊt biÕn trong mäi hoµn c¶nh. - Hai tõ “ mÆc dÇu”- “ mµ em”  sự cố gắng vươn lên để tự khẳng định mình, chiến thắng hoµn c¶nh -“ Gi÷ tÊm lßng son” TÊm gương son sắt, thuỷ chung là bất biÕn trong mäi hoµn c¶nh. GV: Với “tấm lòng son” Hồ Xuân Hương đã có tuyên ngôn cho người phụ nữ… khẳng định.. ? Liªn hÖ trong XH ngµy nay? - Xã hội nam nữ bình đẳng, người PN làm chủ cuộc sống… nhiều người giữ chức vụ cao trong XH…. Hoạt động 4.Tæng kÕt -Mục tiêu:HS nắm được nội dung cơ bản của bài.. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 6p ? Nghệ thuật độc đáo nào góp phần vào giá III. Tæng kÕt – ghi nhí Èn dô, sö dông 1. NghÖ thuËt: Èn dô, sö dông trÞ bµi th¬ ? -Èn dô, sö dông thµnh ng÷ ®iªu luyÖn phï hîp thµnh ng÷ thµnh ng÷ ®iªu luyÖn phï hîp lµm ®iªu lµm t¨ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬ t¨ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? Néi dung cña bµi? -Vẻ đẹp phong cách cao quý của người PN trong XH cò víi cuéc sèng ch×m næi bÊp bªnh - TiÕng nãi ph¶n kh¸ng x· héi. 2. Nội dung: Vẻ đẹp phong cách cao quý của người PN trong XH cò víi cuéc sèng ch×m næi bÊp bªnh - TiÕng nãi ph¶n kh¸ng x· héi. ? Ghi c¸c c©u h¸t than th©n, më ®Çu b»ng “ Th©n em” ? - Thân em như tấm lụa đào - Th©n em nh­ h¹t m­a sa - Thân em như chẽn lúa đòng đòng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ?Em hãy so sánh h/a người phụ nữ trong bài thơ và trong những bài ca dao đã học? ( Chịu nhiều cay đắng trong XHPK trọng nam khinh n÷ , cã th©n phËn chim næi nh­ng 1 c¸ch cøng cái, d¸m chÊp nhËn sù thua thiÖt ®Çy lßng tin vµo phÈm gi¸ cña m×nh ). HS đọc ghi nhí trong SGK .. * Ghi nhí ( SGK ). Hoạt động 5:Củng cố. -Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 6p ? Ghi c¸c c©u h¸t than th©n, më ®Çu b»ng “ - Thân em như tấm lụa đào Th©n em” ? - Th©n em nh­ h¹t m­a sa - Thân em như chẽn lúa đòng ?Em hãy so sánh h/a người phụ nữ trong đòng bài thơ và trong những bài ca dao đã học? ( Chịu nhiều cay đắng trong XHPK trọng nam khinh n÷ , cã th©n phËn chim næi nh­ng 1 c¸ch cøng cái, d¸m chÊp nhËn sù thua thiÖt ®Çy lßng tin vµo phÈm gi¸ cña m×nh ) *-Hướng dẫn tự học: 1) Bài vừa học: - Cần nắm vững nd bài, học thuộc ghi nhớ. 2) Bài sắp học: Soạn bài: Sau phút chia ly. - Đọc kĩ từng bài thơ (phần tác giả , chú thích ) - Trả lời các câu hỏi SGK. IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:. ……………………………………………………………………………………………………. ……..……………………………………………………………………………………………… …………..………............................................................................................................................. ------------------------@----------------------Tuần 7: Tiết 26:. Ngày soạn: Ngày giảng:. /9/2010 /9/ 2010. TiÕt 26: HD§T: Sau phót chia ly (TrÝch : Chinh phô ng©m khóc). ( §Æng TrÇn C«n). A. Mục tiêu cần đạt : - C¶m nhËn ®­îc nçi sÇu chia ly sau phót chia tay , gi¸ trÞ tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa, niÒm kh¸t khao hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật của ngôn từ trong đoạn trích “ Chinh phụ ngâm khúc” - Bước đầu hiểu được thể thơ song thất lục bát - Giáo dục học sinh cảm thông trước nỗi sầu khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến B. ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi so¹n + SGK C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2. Kiểm tra : - Đọc thuộc lòng bài thơ : “ Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương? Tại sao nói bài thơ là một tuyên ngôn cho người phụ nữ? 3. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs -Phương pháp: thuyết trình -Thời gian: 1p Chinh phụ ngậm khúc: Khúc ngâm của người vợ có chồng ra trận cũng gọi là chinh phụ ngâm. Nguyên văn chữ Hán của Đặng Trần Côn… Đây là đoạn có nội dung thể hiện nỗi sầu của người vợ ngay sau khi tiÔn chång ra trËn Hoạt động của giáo viên Hoạt động Ghi bµi cña häc sinh Hoạt động 2: Giíi thiÖu chung -Mục tiêu: N¾m ®­îc t¸c gi¶ t¸c phÈm, thÓ th¬. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: 10p GVgọi HS đọc SGK trang 91. I. Giới thiệu chung. ? Em hãy cho biết vài nét về tác giả Đặng _ Đặng Trần Côn người làng Trần Côn và Đoàn Thị Điểm? Nhân Mục sống vào khoảng nữa đầu thế kỉ XVIII. _ Đặng Trần Côn người làng Nhân Mục sống vào khoảng nữa đầu thế kỉ XVIII. _ Đoàn Thị Điểm ( 1705 _ 1748) người phụ nữ có tài _ Đoàn Thị Điểm ( 1705 _ 1748) người HS trả lời sắc,người làng Giai Phạm,huyện phụ nữ có tài sắc,người làng Giai Văn Giang,xứ Kinh Bắc nay Phạm,huyện Văn Giang,xứ Kinh Bắc nay huyện Yên Mĩ tỉnh Hưng Yên. huyện Yên Mĩ tỉnh Hưng Yên. ? Đoạn trích được diễn Nôm theo thể nào? -GVDG về song thất lục bát. _ Đoạn trích thể hiện nỗi sầu ? Đoạn trích thể hiện nội dung gì? HS cùng bàn của người vợ ngay sau khi tiễn _ Đoạn trích thể hiện nỗi sầu của người luận suy nghĩ chồng ra trận. vợ ngay sau khi tiễn chồng ra trận. Hoạt động 3:Ph©n tÝch chi tiÕt. -Mục tiêu: C¶m nhËn ®­îc nçi sÇu chia ly sau phót chia tay , gi¸ trÞ tè c¸o chiến tranh phi nghĩa, niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật của ngôn từ trong ®o¹n trÝch “ Chinh phô ng©m khóc -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: 20p GV gọi HS đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi. II. Đọc hiểu. ? Đoạn trích chia làm mấy đoạn?Mỗi đoạn mấy câu? Ba đoạn,mỗi đoạn 4 câu. Ba đoạn,mỗi ? Bốn câu đầu nêu lên nội dung gì? đoạn 4 câu. -Nỗi sầu chia li của người vợ. 1. Bốn câu đầu. ?Nỗi sầu đó được gợi tả như thế nào?Đoạn trích dùng nghệ thuật gì để gợi tả? _ Bằng phép đối “chàng thì đi – thiếp thì về”tác giả cho thấy thực trạng của cuộc chia li.Chàng đi vào cõi vất vả,thiếp thì vò võ cô đơn.. Nỗi sầu chia li của người vợ. _ Bằng phép đối “chàng thì đi – thiếp thì về”tác giả cho thấy thực trạng của cuộc chia li.Chàng đi vào cõi vất vả,thiếp thì vò võ cô Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ?Hình ảnh “tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh” có tác dụng gì? _ Hình ảnh “mây biếc,núi ngàn” là các hình ảnh góp phần gợi lên cái độ mênh mông cái tầm vũ trụ của nỗi sầu chia li. HS cùng bàn -Sự ngăn cách đã là sự thật khắc nghiệt,và luận suy nghĩ. nỗi sầu chia li nặng nề tưởng như đã phủ lên màu biếc của trời mây,trải vào màu xanh của núi ngàn.. đơn.. ?Bốn câu tiếp theo diễn tả điều gì? Gợi tả thêm nỗi sầu chia li.. 2. Bốn câu khổ thứ hai. Gợi tả thêm nỗi sầu chia li.. _ Hình ảnh “mây biếc,núi ngàn” là các hình ảnh góp phần gợi lên cái độ mênh mông cái tầm vũ trụ của nỗi sầu chia li.. ? Tác giả dùng nghệ thuật gì diễn tả nỗi Gợi tả sầu? thêm nỗi sầu _ Phép đối + điệp ngữ và _ Phép đối + điệp ngữ và đảo vị trí hai địa chia li. đảo vị trí hai địa danh Hàm danh Hàm Dương ,Tiêu Tương đã diễn tả sự Dương ,Tiêu Tương đã diễn tả sự ngăn cách muôn trùng. ngăn cách muôn trùng. ?Tuy xa nhau nhưng tâm hồn họ như thế _ Sự chia sẻ về thể xác , nào? trong khi tình cảm tâm hồn vẫn _ Sự chia sẻ về thể xác , trong khi tình gắn bó thiết tha cực độ. cảm tâm hồn vẫn gắn bó thiết tha cực độ. Nỗi sầu chia li còn có sự oái Nỗi sầu chia li còn có sự oăm,nghịch chướng, gắn bó mà không được oái oăm,nghịch chướng, gắn bó gắn bó lại phải chia li. mà không được gắn bó lại phải chia li. ?Nỗi sầu đó được tiếp tục gợi tả và nâng lên như thế nào? _ Nỗi sầu chia li tăng trưởng đến cực độ 3. Bốn câu cuối. HS chia nhãm thể hiện bằng phép đối,điệp ngữ,điệp ý. tr¶ lêi -Ở khổ trên ít ra còn có địa danh Hàm _ Nỗi sầu chia li tăng trưởng Dương ,Tiêu Tương để có ý niệm về độ xa đến cực độ thể hiện bằng phép cách. đối,điệp ngữ,điệp ý. ?Sự xa cách này bây giờ ra sao? _ Sự xa cách đã hoàn toàn mất hút vào _ Sự xa cách đã hoàn toàn mất ngàn dâu “những mấy ngàn dâu”. hút vào ngàn dâu “những mấy ngàn dâu”. ?Màu xanh của ngàn dâu có tác dụng gì? _ Màu xanh của ngàn dâu gợi tả trời đất cao rộng,thăm thẳm mênh mông,nơi gửi _ Màu xanh của ngàn dâu gợi gấm,lan tỏa vào nỗi sầu chi li. tả trời đất cao rộng,thăm thẳm -Màu xanh ở độ xanh xanh rồi lại xanh mênh mông,nơi gửi gấm,lan tỏa ngắt trong câu thơ ở đây không liên quan đến vào nỗi sầu chi li. HS cùng bàn màu xanh hi vọng. luận suy nghĩ _ Chữ “sầu” trở thành khối sầu,núi sầu đồng thời nhấn rõ nỗi ?Chữ “sầu”trong bài thơ có tác dụng gì? sầu cao độ của người chinh phụ. _ Chữ “sầu” trở thành khối sầu,núi sầu đồng thời nhấn rõ nỗi sầu cao độ của người chinh phụ. Hoạt động 4.Tæng kÕt -Mục tiêu:HS nắm được nội dung cơ bản của bài.. -Phương pháp: Hỏi đáp Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -Thời gian: 6p ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ néi dung nghÖ thuËt cña bµi th¬?. HS đọc ghi nhí trong SGK. III. Kết luận. * Ghi nhí ( SGK ). Hoạt động 5:Củng cố. -Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 6p -Đọc thuộc lòng bài thơ. - Cần nắm vững nd bài, học thuộc ghi nhớ. *-Hướng dẫn tự học: - C¸ch sö dông ng«n tõ, BPNT - Néi dung cña ®o¹n trÝch - Hoµn thµnh bµi tËp - §äc, t×m hiÓu “ Quan hÖ tõ” IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………. ……..……………………………………………………………………………………………… …………..………............................................................................................................................. Tuần 7: Tiết 27:. Ngày soạn: Ngày giảng:. Quan hÖ tõ. /9/2010 /9/ 2010. TiÕt 27: A. Mục tiêu cần đạt :* Giúp HS - N¾m ®­îc thÕ nµo lµ quan hÖ tõ - Nâng cao kỹ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu B. ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi ë nhµ C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra : - Khi nµo ta nªn vµ kh«ng nªn sö dông tõ HV ? Cho vÝ dô? Tõ HV t¹o ra nh÷ng s¾c th¸i BC nµo? - Ch÷a bµi tËp 4, 5 ( SGK ) BT 6 ( SBT ) 3. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs -Phương pháp: thuyết trình -Thời gian: 1p Trong Tiếng Việt có một số từ không có ý nghĩa định danh sự việc mà chỉ bỏ xung ý nghĩa về một phương diện nào đó hoặc làm công cụ ngữ pháp trong diễn đạt….một trong những từ có chức năng đó là quan hệ từ. Thế nào là quan hệ từ và chúng ta nên sử dụng quan hệ từ như thế nào ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em giải đáp điều đó. Hoạt động của giáo viên Hoạt động Ghi bµi cña häc sinh Hoạt động 2: Thế nào là quan hệ từ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> -Mục tiêu: N¾m ®­îc thÕ nµo lµ quan hÖ tõ -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: 15p Quan hệ từ chiếm khối lượng không lớn I. Thế nào là quan hệ từ. nhưng có tần số sử dụng rất cao.Quan hệ từ có chức năng diễn đạt các mối quan hệ giữa 1- Ví dụ. các thành phần của các cụm từ,của câu. Ví dụ : và ,với ,cũng, của ở ,tại ,bởi… GV gọi HS đọc mục 1 SGK trang 96 và trả lời câu hỏi. ? Xác định quan hệ từ trong ví dụ? - Của: Nối định ngữ với phần TT a. Của b. Như HS trả lời  së h÷u c. Bởi, nên d. Nhưng. - Nh­: Nèi BN víi TT  so s¸nh - Bëi, nªn: Nèi 2 vÕ c©u ghÐp – ?Nêu ý nghĩa của các quan hệ từ trên? quan hÖ , nguyªn nh©n – kÕt qu¶ Của:quan hệ sở hữu. Như: quan hệ so sánh. 2-Ghi nhớ. Bởi…..nên :quan hệ nhân quả. Quan hệ từ dùng để biểu thị các ý ?Thế nào là quan hệ từ?Cho ví dụ? nghĩa quan hệ như : so sánh ,sở Quan hệ từ dùng để biểu thị các ý nghĩa hữu,nhân quả…giữa các bộ phận quan hệ như : so sánh ,sở hữu,nhân quả…giữa các bộ phận của các câu hay giữa HS cùng bàn của các câu hay giữa câu với câu câu với câu trong đoạn văn. luận suy nghĩ trong đoạn văn. Ví dụ : _ Mắt của cô ấy đen láy. _ Thân em như hạt mưa sa. Hạt vào đài cát hạt ra ruộng cày. _ Bởi tôi ăn uống điều độ nên tôi chóng lớn lắm. Hoạt động 3:Sử dụng quan hệ từ. -Mục tiờu: Nâng cao kỹ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: 15p GV dùng hình thức trắc nghiệm để xác định II. Sử dụng quan hệ từ. trường hợp bắt buộc(+) và không bắt buộc(-) dùng quan hệ từ. 1- Ví dụ. ? Trong các trường hợp mục II.1 SGK HS cùng bàn trang 97.Trường hợp nào bắt buộc dùng luận suy nghĩ. quan hệ từ trường hợp nào không bắt buộc dùng quan hệ từ? a ( - ), .b ( + ), c ( - ) , d ( + ), e ( - ) ,g ( + ), h ( + ), i ( - ). ?Tìm các quan hệ từ có thể dùng thành cặp với các quan hệ từ sau? Nếu………..thì. HS chia nhãm Vì………….nên. tr¶ lêi Tuy…………nhung. Hễ…………..là,thì. Sở dĩ…………..là vì. ?Quan hệ từ được dùng như thế nào? 2-Ghi nhớ. Ví dụ : - Khi nói hoặc viết có những _ Nó đến trường bằng xe đạp. trường hợp bắt buộc phải dùng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> _ Việc làm ở nhà. quan hệ từ.Đó là những trường hợp nếu không có quan hệ từ thì * Bên cạnh đó cũng có trường hợp HS đọc ghi nhớ. không bắt buộc dùng quan hệ từ ( dùng cũng câu văn sẽ không rõ nghĩa hoặc đổi nghĩa. được,không dùng cũng được ) Ví dụ : _ Khuôn mặt ( của )cô giáo. _ Giỏi ( về ) toán. * Có một số trường hợp quan hệ từ được dùng thành cặp. Ví dụ : Vì ………nên. Nếu ……..thì. Hoạt động 4.LuyÖn tËp -Mục tiêu:HS làm được bài tập -Phương pháp: Hỏi đáp, nhón. -Thời gian: 13p II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: Cña, cßn, vµ, nh­. ? T×m QHT trong ®o¹n ®Çu VB “Cæng trường mở ra” ? Bµi tËp 1: Cña, cßn, vµ, nh­ ? §iÒn QHT thÝch hîp vµo chç trèng ? Bµi tËp 2: Víi, vµ, víi, b»ng, khi… th×, vµ. HS cùng bàn luận suy nghĩ. Bµi tËp 2: Víi, vµ, víi, b»ng, khi… th×, vµ Bµi tËp 3 §óng : b, d, g, i ,k ,l Sai : cßn l¹i. ? Xác định câu đúng, câu sai ? §óng : b, d, g, i ,k ,l Sai : cßn l¹i ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n sö dông QHT? ? Ph©n biÖt ý nghÜa QHT trong cÆp c©u ? Bµi tËp 5: S¾c th¸i BC kh¸c nhau - Nã gÇy nh­ng khoÎ ( ý khen ) - Nã khoÎ nh­ng gÇy ( ý chª ). Bµi tËp 4 HS chia nhãm HS tËp chung viÕt, gäi nhËn xÐt, söa ch÷a tr¶ lêi Bµi tËp 5: S¾c th¸i BC kh¸c nhau - Nã gÇy nh­ng khoÎ ( ý khen ) - Nã khoÎ nh­ng gÇy ( ý chª ). Hoạt động 5:Củng cố. -Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 3p - Nắm vững khái niệm , cách sử dụng quan hệ từ . E-Hướng dẫn tự học: 1) Bài vừa học: - Nắm vững khái niệm , cách sử dụng quan hệ từ . - Laøm baøi taäp 2, 4/98, 99 2) Baøi saép hoïc: Luyeän taäp caùch laøm vaên vaên bieåu caûm - Đề bài: Loài cây em yêu. + Tìm hiểu đề và tìm ý. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + Laäp daøn yù. + Viết đoạn văn (viết đoạn MB và KB) G- Boå sung: - Quan hệ từ còn gọi là “từ nối”, “kết từ”. IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………. ……..……………………………………………………………………………………………… …………..………............................................................................................................................. ------------------------@----------------------Tuần 7: Tiết 28:. Ngày soạn: Ngày giảng:. /9/2010 /9/ 2010. luyÖn tËp c¸ch lµm v¨n biÓu c¶m. TiÕt 28: A. Mục tiêu cần đạt : - Luyện tập các thao tác làm văn BC : Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài - Có thói quen động não, tưởng tượng, suy nghĩ cảm xúc trước một đề văn biểu cảm - Giáo dục tình cảm yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp. B. ChuÈn bÞ - GV : Bài soạn + đề văn mẫu - HS: SGK + giÊy nh¸p C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra : - Nêu đặc điểm của đề văn BC ? Các bước làm một bài văn BC ? - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña HS 3. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs -Phương pháp: thuyết trình -Thời gian: 1p Giờ trước các em đã được học về các bước làm bài văn biểu cảm ? Hôm nay chúng ta vận dụng vào việc tạo lập dàn ý cho một đề văn và viết bài văn BC một cách hoàn chỉnh Hoạt động của giáo viên. Hoạt động cña häc sinh. Ghi bµi. Hoạt động 2:ChuÈn bÞ ë nhµ. -Mục tiờu: Luyện tập các thao tác làm văn BC : Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: 15p ? Đọc lại đề bài. Cho biết đề yêu cầu gì ? I-ChuÈn bÞ ë nhµ. ( Thái độ, tình 1. Đề bài: ( Thái độ, tình cảm của em đối với một loại c¶m cña em c©y cô thÓ ) Loµi c©y em yªu( c©y đối với một phượng) loại cây cụ thể 2. Tìm hiểu đề, tìm ý ? Giải thích yêu cầu của đề qua các từ ” ) Loµi c©y em yªu” - Loài cây: Đối tượng biểu cảm là - Loài cây: Đối tượng biểu cảm là loài cây loµi c©y ( không phải là loài vật hay con người ) ( kh«ng ph¶i lµ loµi vËt hay con - Em: Người viết là chủ thể, bày tỏ tình cảm người ) con người - Em: Người viết là chủ thể, bày Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Yªu: TËp trung khai th¸c tÝnh chÊt tÝch cùc của cây để nói lên sự gắn bó, thân thiết của loài cây đó đối với đời sống mỗi con. tỏ tình cảm con người - Yªu: TËp trung khai th¸c tÝnh chất tích cực của cây để nói lên sù g¾n bã, th©n thiÕt cña loµi c©y đó đối với đời sống mỗi con ? Vì sao em yêu cây đó hơn các cây khác ? người ( Do p/c cña c©y, sù g¾n bã, Ých lîi ..) * T×m ý: ? Loài cây có những đặc điểm nào đáng - Loµi c©y g¾n bã víi tuæi th¬, yêu, sự gắn bó với con người? gắn bó với mái trường. - T¸n l¸ xanh che m¸t nh÷ng tr­a - Loµi c©y g¾n bã víi tuæi th¬, g¾n bã víi m¸i hÌ trường. - TiÕng ve kªu r©m ran gîi bao - T¸n l¸ xanh che m¸t nh÷ng tr­a hÌ nhiªu kØ niÖm - TiÕng ve kªu r©m ran gîi bao nhiªu kØ niÖm - Cánh lá phượng li ti vương trên - Cánh lá phượng li ti vương trên áo, trên tóc ¸o, trªn tãc m©y häc trß, gîi lªn mây học trò, gợi lên tình cảm yêu thương với tình cảm yêu thương với mái mái trường, với thầy cô… HS cùng bàn trường, với thầy cô… - Mùa hoa phượng dỏ rực trên lá gợi bao nỗi luận suy nghĩ - Mùa hoa phượng dỏ rực trên lá xao xuyÕn, buån vui…. gîi bao nçi xao xuyÕn, buån vui…. ? H·y lªn b¶ng tr×nh bµy phÇn dµn bµi cña 3. Dµn bµi m×nh ? 3. Dµn bµi * MB: Loµi c©y vµ lÝ do yªu thÝch * MB: Loµi c©y vµ lÝ do yªu thÝch - Giới thiệu chung về cây phượng, - Giới thiệu chung về cây phượng, loài cây loµi c©y g¾n bã víi tuæi th¬, g¾n gắn bó với tuổi thơ, gắn bó với mái trường. bó với mái trường. *TB: *TB: + Các đặc điểm gợi cảm của cây + Loài cây (…) trong đời sống con người + Loµi c©y (… ) trong cuéc sèng cña em Cô thÓ: - Qua bốn mùa; xuân, hạ, thu, đông phượng luôn thay đổi nhưng mùa nào cũng là người b¹n cña tuæi häc trß HS lªn b¶ng - Mùa thu lá phượng li ti đón em trong ngày tr×nh bµy. khai trường. Những lá vàng rắc nhẹ trong gí thu, r¬i trªn s©n, trªn tãc, trªn vai ¸o nh­ người bạn thân thiết, gắn bó - Đông về cành phượng khẳng khiu vươn trong gió bắc với sức chịu đụng tuyệt vời. - Xu©n sang t¸n l¸ xanh, ¸nh n¾ng xu©n chiÕu vào vẻ đệp nên thơ. Ta yêu màu xanh ấy, yêu ánh nắng xuân quê, yêu mái trường tha thiết. Dưới bóng phượng già, bao trò chơi, bao kỉ niÖm… - Hè về : tiếng ve râm ran, hoa phượng đỏ…xao xuyến bao nỗi nhớ, bao kỉ niệm…phượng đỏ rực cả bầu trời thương nhớ, ta Ðp c¸nh hoa r¬i nh­ l­u gi÷ kØ niÖm cña tuæi häc trß * KB: Tình cảm của em đối với loài cây đó * KB: Tình cảm của em đối với loài cây đó ? C¸c ý ®­îc s¾p xÕp NTN? ? Cảm xúc về cây phượng vào mùa hoa nở? HS trả lời. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hoạt động 3:Thực hành trên lớp. -Mục tiêu:HS biÕt c¸ch lµm bµi. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: 20p II. Thực hành trên lớp. HS Trình bày đoạn văn đã viết ở nhà? - §o¹n MB NhËn xÐt- söa bµi cho HS - §o¹n TB HS viÕt bµi. - §o¹n KB Hoạt động 5:Củng cố. -Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 5p - Các bước làm bài văn BC - Cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, diễn đạt E-Hướng dẫn tự học: 1) Bài vừa học: - Viết hoàn chỉnh đề bài trên. - Naém kó laïi caùch laøm baøi vaên bieåu caûm . 2) Bài sắp học: Soạn bài: Qua Đèo Ngang. - Đọc kĩ bài thơ, phần chú thích. - Trả lời các câu hỏi SGK/103. IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………. ……..……………………………………………………………………………………………… …………..………............................................................................................................................. ------------------------@----------------------Tuần 8: Tiết 29:. Ngày soạn: Ngày giảng:. TiÕt 29:. /9/2010 /9/ 2010. Qua đèo ngang. ( Bµ HuyÖn Thanh Quan ) A.Mục tiêu cần đạt :* Giúp HS : - Hình dung được cảnh tượng Đèo ngang, tâm trạng cô đơn của Bà Huyện Thanh Quan lúc qua đèo. - Bước đầu hiểu thể thơ thất ngôn bát cú đường luật. - Giáo dục tình cảm yêu quê hương, đất nước. B. ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK + th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan - HS: Bµi so¹n + SGK C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra : - §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch“ Sau phót chia li” cña §Æng TrÇn C«n Vµ nªu néi dung chÝnh cña bµi? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 3. Giíi thiÖu bµi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs -Phương pháp: thuyết trình -Thời gian: 1p Đèo ngang thuộc dãy núi Hoành Sơn, phân cách địa giới 2 tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình, là một địa danh nổi tiếng trên đất nước ta. Đã có nhiều thi nhân làm thơ vịnh Đèo ngang như Cao Bá Qu¸t cã bµi “ §¨ng Hoµnh S¬n” (Lªn nói Hoµnh S¬n ), NguyÔn KhuyÕn cã bµi “ Qu¸ Hoµnh S¬n “ ( Qua núi Hoành Sơn), Nguyễn Thượng Hiền có bài “ Hoành Sơn xuân vọng “ ( Mùa xuân trông núi Hoành Sơn ). Nhưng tựu chung được nhiều người biết và yêu thích nhất vẫn là bài “ Qua đèo ngang” cña bµ HuyÖn Thanh Quan. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động cña häc sinh. Ghi bµi. Hoạt động 2: T×m hiÓu chung -Mục tiờu: Nắm được tác giả tác phẩm, thể thơ. Bước đầu hiểu thể thơ thất ngôn bát cú ®­êng luËt. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: 10p GV gọi HS đọc chú thích SGK trang 102 và trả I. Tìm hiểu chung lời câu hỏi. _ Bà Huyện Thanh Quan tên ?Em hãy cho biết vài nét về tác giả ? thật là Nguyễn Thị Hinh quê làng Nghi Tàm ( Tây Hồ _ Hà GV gọi HS đọc bài thơ. Nội ) là một trong những nữ sĩ HS trả lời tài danh hiếm có. ?Bài thơ sáng tác theo thể thơ nào?Nhận xét cách gieo vần? -Đường luật là luật thơ có từ đời Đường ( 618 – _ Bài thơ thuộc thể thơ thất 907 ) Trung Quốc, gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.Chỉ ngôn bát cú Đường Luật , gồm gieo vần ở chữ cuối mỗi câu 1 ,2 , 4 , 6, 8 giữa 8 câu, mỗi câu 7 chữ.Chỉ gieo câu 5 – 6 có luật bằng trắc. vần ở chữ cuối mỗi câu 1 ,2 , 4 , 6, 8 giữa câu 5 – 6 có luật -Tính cô đúc và súc tích được coi là một trong bằng trắc. những đặc trưng tiêu biểu của thể thơ này. Nhận dạng thể thơ,cách gieo vần,phép đối giữa câu 3,4 câu 5,6. HS cùng Phép đối giữa câu 3,4: ( lom khom dưới núi – bàn luận suy lác đác bên sông , tiều vài chú – chợ mấy nhà ) nghĩ Phép đối giữa câu 5,6 : ( nhớ nước đau lòng – thương nhà mỏi miệng , con Quốc Quốc – cái gia gia ) Hoạt động 3:Ph©n tÝch chi tiÕt. -Mục tiờu: Hình dung được cảnh tượng Đèo ngang, tâm trạng cô đơn của Bà Huyện Thanh Quan lúc qua đèo -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: 20p II. Ph©n tÝch v¨n b¶n - Đọc 2 câu thơ đề ? C¶nh §Ìo ngang ®­îc gîi t¶ b»ng nh÷ng chi 1- Hai câu đề tiÕt nµo ? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷? -Từ chen được lặp lại hai lần: cỏ, cây, đá, lá hoa chen lÉn vµo nhau, x©m lÊn vµo nhau kh«ng ra hµng lèi. ? Cảnh tượng ĐN được miêu tả ở thời điểm nào trong ngµy ? - Thờ gian: chiều tà, nắng đã xế bóng . ? Gợi tả cảnh tượng NTN?  thêi gian gîi buån. ?Nhận xét gì về cảnh được gì ở 2 câu đề ? -c¶nh vËt hoang s¬, v¾ng lÆng GV: C¶nh dï cã sù sèng song vÉn cã c¸i g× hiu h¾t, tiªu ®iÒu. §ã lµ do chÝnh c¶nh vËt hay do nhuộm trong bóng chiều hay do hồn người phản ¸nh vµo c¶nh vËt?. - Thê gian: chiÒu tµ, nắng đã xế bãng .. -NT: Tõ chen ®­îc lÆp l¹i hai lần: cỏ, cây, đá, lá hoa chen lẫn vµo nhau, x©m lÊn vµo nhau kh«ng ra hµng lèi. - Thờ gian: chiều tà, nắng đã xÕ bãng.  thêi gian gîi buån c¶nh vËt hoang s¬, v¾ng lÆng. -GV cho hs quan s¸t bøc ¶nh chôp §Ìo ngang ( HS quan s¸t T103 )- có giống với tưởng tượng của em về bøc ¶nh c¶nh §Ìo ngang trong bµi th¬ cña Bµ HTQ kh«ng ? ? Cảnh ĐN xuất hiện ở hai câu đề, còn hình ảnh con người xuất hiện qua chi tiết nào? Lom khom dưới núi tiều vài chú Lác đác bên sông chợ mấy nhà ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? søc gợi tả của biện pháp nghệ thuật đó? Nghệ thuật đảo trật tự cú pháp và từ láy tượng h×nh +Lom khom: gîi h×nh d¸ng vÊt v¶, nhá nhoi cña người tiều phu. +Lác đác: gợi sự ít ỏi, thưa thớt.. HS cựng -Nghệ thuật: đảo trật tự cú bàn luận suy pháp và từ láy tượng hình nghĩ. lom khom: gîi h×nh d¸ng vÊt vả, nhỏ nhoi của người tiều phu lác đác: gợi sự ít ỏi, thưa thớt.. ? Em có nhận xét gì về sự sống của con người n¬i ®©y? hÐ më tr¹ng th¸i t©m hån nµo cña nhµ th¬? - Sự sống của con người ở đèo ngang: thưa thớt, hoang s¬ vµ Ýt ái. ThÓ hiÖn nçi buån man m¸c cña lòng người trước cảnh tượng hoang sơ, xa lạ.. -Sự sống của con người ở đèo ngang: th­a thít, hoang s¬ vµ Ýt ái. ThÓ hiÖn nçi buån man m¸c.. GV : Không nhìn thấy rõ nét người hái củi chỉ thấy thấp thoáng bóng dáng cúi lom khom dưới nói xa, vµi ng«i nhµ th­a thít bªn s«ng. Thªm cảnh, thên người nhưng cảnh vật lại càng heo hút, vắng vẻ hình bóng con người đã nhỏ lại càng mờ nhạt. Câu thơ có đủ yếu tố của bức tranh sơn thuỷ h÷u t×nh nh­ng tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè c¶m nhËn cña nhµ th¬ l¹i gîi lªn quang c¶nh heo hót miÒn biªn ¶i. 2- Hai c©u thùc.. HS chia nhãm tr¶ lêi. - §äc 2 c©u luËn? Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc. 3- Hai c©u luËn -NT:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Thương nhà mỏi miệng cái gia gia ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? T¸c dông cña nghÖ thuËt ? - Đối ý ( giữa hai câu ),đối thanh (B-T)  tạo nhịp điệu cân đối cho lời thơ - Nghệ thuật chơi chữ- ẩn dụ( quốc: nước, gia: nhà) tiếng chim bày tỏ lòng người ? ở 2 câu luận này tác giả đã Thể hiện trạng th¸i c¶m sóc g×? -(Tâm trạng được bộc lộ kín đáo, tế nhị nhưng đau đáu, khắc khoải  bộc lộ tình cảm gián tiếp)  Hai trạng thái cảm xúc nhớ nước, thương nhà. Mượn những âm thanh buồn, khắc khoải triền miên không dứt để bày tỏ tâm hồn nặng lòng với đất nước, với quê hương. GV:Những âm thanh ấy là có thật hay tưởng tượng của 1 tâm hồn đang nặng lòng hoài cổ nhớ thương 1 triều đại đã qua ? Câu thơ đã gợi tả rõ tâm trạng nhớ nhà, nhớ nước và tâm trạng hoài cổ của nhà thơ. Nước và nhà, giang sơn và gia đình gắn liền với nhau trong cảm quan của người lữ thứ, không có tâm trạng nhớ nhà, thương nước mà nhà xa, nước mất ( triều Lê đã mất ) thì làm sao cã thÓ viÕt ®­îc nh÷ng dßng t©m tr¹ng hoµi cæ, hoài thương như thế. Dừng chân đứng lại trời, non, nước Mét m¶nh t×nh riªng ta víi ta. ?§äc 2 c©u th¬ kÕt cho biÕt toµn c¶nh §N hiÖn ra nh­ thÕ nµo qua c¸i nh×n cña t¸c gi¶? - Em có nhân xét gì về mối tương quan giữa cảnh và người? Mối tương quan đối lập, ngược chiều. - Trời, non, nước: cảnh trải ra trước mắt người đọc bao la, rộng lớn. Cảnh: bát ngát, rộng mở, mªnh m«ng. - Mảnh tình riêng: tình thương nhà, nhớ nước luyÕn tiÕc qu¸ khø vµng son da diÕt, ©m thÇm. T×nh: nÆng nÒ, khÐp kÝn. ? C©u th¬ gîi cho em h×nh dung kh«ng gian c¶nh §N nh­ thÕ nµo ? Gi÷a kh«ng gian Êy, t©m tr¹ng nhµ th¬ ra sao? - Ta với ta (đại từ số ít ) nỗi buồn, nỗi cô đơn kh«ng ai chia sÎ. + Đối ý ( giữa hai câu ),đối thanh (B-T) t¹o nhÞp ®iÖu cân đối cho lời thơ +Chơi chữ- ẩn dụ( quốc: nước, gia: nhµ) tiÕng chim bµy tá lòng người. HS cùng bàn luận suy nghĩ.  Hai tr¹ng th¸i c¶m xóc nhí nước, thương nhà.. HS chia nhãm tr¶ lêi 4- Hai c©u kÕt - Trời, non, nước: Cảnh: bát ng¸t, réng më, mªnh m«ng. - Mảnh tình riêng: tình thương nhà, nhớ nước luyến tiếc quá khø vµng son da diÕt, ©m thÇm. T×nh: nÆng nÒ, khÐp kÝn.. - Ta víi ta (đại từ số ít ) nçi buån, nỗi cô đơn kh«ng ai chia sÎ. Hoạt động 4.Tæng kÕt Lop7.net. - Ta với ta (đại từ số ít ) nỗi buồn, nỗi cô đơn không ai chia sÎ  Nghệ thuật tương phản (TN rộng lớn >< con người nhỏ bé đơn chiếc ) càng làm nổi bật tâm trạng cô đơn, nỗi buồn sâu th¼m vêi vîi.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> -Mục tiêu:HS hiểu nội dung nghệ thuật của bài. -Phương pháp: Hỏi đáp, thuyết trình, nhóm. -Thời gian: 6p ?Nét đặc sắc về nghệ thuật ? III- Tæng kÕt – ghi nhí -ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có, tõ ng÷ gîi t¶, tõ l¸y 1. NghÖ thuËt : ThÓ th¬ thÊt tượng hình, đối, đảo, ẩn dụ… ng«n b¸t có, tõ ng÷ gîi t¶, tõ láy tượng hình, đối, đảo, ẩn ? Theo em bµi th¬ t¶ c¶nh hay t¶ t×nh? §Æc s¾c dô… cña bµi th¬ lµ g×? 2. Néi dung: Bµi th¬ t¶ c¶nh -Bài thơ tả cảnh ĐN vào buổi chiều tà, tĩnh vắng, HS đọc ghi §N vµo buæi chiÒu tµ, tÜnh thê lương - BT bộc lộ tâm trạng nhớ nước, thương nhớ trong vắng, thê lương - BT bộc lộ SGK . nhµ cña t¸c gi¶ tâm trạng nhớ nước, thương nhµ cña t¸c gi¶ ( bµi th¬ t¶ c¶nh ngô t×nh) * Ghi nhí Hoạt động 5:Củng cố. -Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 4p - §äc diÔn c¶m bµi th¬, Nªu néi dung chÝnh E-Hướng dẫn tự học: 1) Bài vừa học: - Học thuộc bài thơ, ghi nhớ. - Nắm vững tác giả, tác phẩm , thể thơ, nội dung . 2) Bài sắp học: Soạn bài: “Bạn đến chơi nhà” - Đọc kĩ chú thích, bài thơ. - Trả lời các câu hỏi SGK/105. IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………. ……..……………………………………………………………………………………………… …………..………............................................................................................................................. ------------------------@----------------------Tuần 8: Tiết 30:. Ngày soạn: Ngày giảng: TiÕt 30:. bạn đến chơi nhà. /9/2010 /9/ 2010. ( NguyÔn KhuyÕn ) A. Mục tiêu cần đạt :* Giúp HS - Thấy được tình bạn đậm đà, hồn nhiên, chân thành, dân dã mà sâu sắc, cảm động của Nguyễn Khuyến đối với bạn. - TiÕp tôc cñng cè kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt vÒ th¬ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt - Gi¸o dôc t×nh c¶m b¹n bÌ trong s¸ng, v« t­. B. ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK + TLTK - HS: Bµi so¹n + SGK C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: 2.KiÓm tra bµi cò: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Đọc thuộc lòng bài thơ “Qua đèo ngang” cho biết nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật ? 3. Giíi thiÖu bµi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. -Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs -Phương pháp: thuyết trình -Thời gian: 1p Tình bạn là một trong số những đề tài thường thấy trong VHVN. Bạn đến chơi nhà của NK là một bài thơ thuộc loại hay nhất trong đề tài tình bạn và cũng là thuộc loại hay nhất trong thơ Nguyễn KhuyÕn nãi riªng, th¬ n«m cña VHVN nãi chung. Hoạt động của giáo viên Hoạt động Ghi bµi cña häc sinh Hoạt động 2: T×m hiÓu chung -Mục tiêu: N¾m ®­îc t¸c gi¶ t¸c phÈm, thÓ th¬. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề. -Thời gian: 10p I. Tìm hiểu chung 1-T¸c gi¶. ? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ th¬ NK? * T¸c gi¶: NguyÔn KhuyÕn(1835* T¸c gi¶: NguyÔn KhuyÕn(1835-1909) quª 1909) quª Yªn §æ ( Lôc B×nh, Yên Đổ ( Lục Bình, tỉnh Hà Nam ) đỗ đầu 3 tØnh Hµ Nam ) Lµ nhµ th¬ lín kú thi  Tam nguyªn Yªn §æ; lµm quan cho HS trả lời cña DT nhµ NguyÔn . Lµ nhµ th¬ lín cña DT ? Quan s¸t sè c©u, sè ch÷, c¸ch hiÖp vÇn  gäi tªn thÓ th¬ cña bµi th¬ ? * ThÓ th¬: thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt HS §äc - Giäng chËm r·i, ung dung, hãm hØnh - NhÞp 4/3. HS cùng bàn * ThÓ th¬: thÊt ng«n b¸t có luận suy nghĩ §­êng luËt 2. §äc - Giäng chËm r·i, ung dung, hãm hØnh - NhÞp 4/3 3. Bè côc Câu1: Cảm xúc khi bạn đến chơi Câu2 đến câu 7: cảm xúc về gia c¶nh C©u8: C¶m xóc vÒ t×nh b¹n. ? DiÔn biÕn c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi b¹n đến chơi nhà?. Hoạt động 3:Ph©n tÝch chi tiÕt. -Mục tiờu:Thấy được tình bạn đậm đà, hồn nhiên, chân thành, dân dã mà sâu sắc, cảm động của Nguyễn Khuyến đối với bạn. -Phương pháp: Vấn đáp, giải thích. -Thời gian: 25p II. Ph©n tÝch v¨n b¶n ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thêi gian vµ c¸ch 1. Cảm xúc khi bạn đến chơi x­ng h«? nhµ; “ §· bÊy l©u nay b¸c tíi nhµ” HS cùng bàn Thời gian được nhắc đến chứng tỏ niềm luận suy nghĩ. chờ đợi bạn đến chơi đã từ lâu. Cách xưng hô -Thêi gian: §· rÊt l©u. “ b¸c” thÓ hiÖn sù th©n t×nh, gÇn gòi, t«n - C¸ch x­ng h« “ b¸c” thÓ hiÖn sù träng b¹n bÌ. th©n t×nh, gÇn gòi, t«n träng b¹n bÌ. ? Em h×nh dung t©m tr¹ng cña chñ nh©n Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> khi có bạn đến chơi?  Lời thông báo bạn đến chơi nhà cũng là tiÕng reo vui ®Çy hå hëi, phÊn chÊn vµ tho¶ lòng mong đợi. GV: Thời gian này NK đã cáo quan về ở ẩn, ông tự cho mình là đã quá già ( muốn đi lại tuæi giµ thªm nh¸c ).B¹n bÌ t©m giao ®i l¹i cũng ít  ông rất vui khi bạn đến chơi nhà câu thơ mở đầu tự nhiên như lời nói thường ngµy.. HS chia nhãm tr¶ lêi. -T©m tr¹ng: vui, hå hëi, phÊn chấn và thoả lòng mong đợi.. 2. C¶m xóc vÒ gia c¶nh - Lẽ thường khi có bạn đến chơi, chủ nhà thường nghĩ đến việc thiết đãi để bày tỏ tình th©n thiÖn. ?Nh­ng ë bµi th¬ nµy, hoµn c¶nh cña chñ nhà có gì đặc biệt ? TrÎ ®i v¾ng, chî xa Cá  ao sâu nước cả Gà  vườn rộng rào thưa C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô. Bầu vừa rụng rốn mướp đương hoa. ? NhËn xÐt g× vÒ nhÞp th¬ ? em cã nhËn xÐt gì về điều kiện, hoàn cảnh tác giả muốn đãi b¹n?  Nhịp thơ 4/4 tạo âm hưởng nhịp nhàng, chậm rãi. Điều kiện tưởng chừng có mà lại kh«ng. C©u th¬ nh­ lêi ph©n trÇn cña t¸c gi¶ vì điều kiện khách quan đã không cho phép chủ nhà tiếp đãi bạn bè chu đáo ? C¸ch nãi lÊp löng Êy cã ý nghÜa g×? nãi như vậy để làm gì? - Sơn hào hải vị đành là không mơ tưởng nh÷ng mãn ¨n sang träng còng cã thÓ bá qua, vì chợ xa mà lại không có người đi chợ. Nh­ng nhiÒu mãn nhµ cã s½n còng kh«ng thÓ làm mâm cơm đãi khách : ao đã sâu, nước lại lớn, vườn rộng rào thưa đến rau quả cũng không và đặc biệt: Thì tất cả là con số không to tướng. Thật đáng ngạc nhiên. Do cảnh thanh bần ? Do bạn đến thăm bất ngờ không được chuẩn bị ? Tạo ra tình huống đặc biệt éo le  cách nói trào lộng, đùa vui ? NghÖ thuËt? -Lµ c¸ch nãi cho vui thÓ hiÖn sù hãm hØnh, hài hước, yêu đời, yêu bạn bằng tình cảm dân d·, chÊt ph¸c  cách nói trào lộng, đùa vui. HS cùng bàn luận suy nghĩ. NhÞp th¬ 4/4 tạo âm hưởng nhÞp nhµng. -Hoµn c¶nh: TrÎ ®i v¾ng, chî xa Cá  ao sâu nước cả Gà  vườn rộng rào thưa C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô. Bầu vừa rụng rốn mướp đương hoa. - Nhịp thơ 4/4 tạo âm hưởng nhịp nhµng, chËm r·i.. - §ã lµ sù thËt vÒ hoµn c¶nh, thiÕu thèn vÒ vËt chÊt. - “TrÇu kh«ng cã”  lÔ nghi tiÕp kh¸ch tèi thiÓu còng kh«ng cã.. c¸ch nãi trµo lộng, đùa vui. ? §Ó nãi th¼ng, nãi vui nh­ thÕ Tg ph¶i lµ người NTN? Lop7.net. -NghÖ thuËt: c¸ch nãi trµo léng, đùa vui.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Träng t×nh nghÜa h¬n vËt chÊt, tin ë sù cao c¶ cña t×nh b¹n.. Träng t×nh nghÜa h¬n vËt chÊt, tin ë sù cao c¶ cña t×nh b¹n.. Bác đến chơi đây ta với ta. 3. C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n. ? Quan hệ từ : “ với” đã liên kết hai từ “ ta” víi nhau “ Ta” chØ ai? Ta: Chñ nhµ ( t¸c gi¶ ) Ta: kh¸ch ( b¹n ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m b¹n bÌ ë trong bµi? -Chñ kh¸ch kh«ng cßn kho¶ng c¸ch, chØ cßn “ ta với ta” hai người đã là một  gắn bó hoà hîp, vui vÎ. T×nh b¹n s©u s¾c trong s¸ng vù¬t lên trên nhuẽng vật chất tầm thường.. Ta: Chñ nhµ ( t¸c gi¶ ) Ta: kh¸ch ( b¹n ). Ta: Chñ nhµ ( t¸c gi¶ ) Ta: kh¸ch ( b¹n )  Chñ kh¸ch kh«ng cßn kho¶ng c¸ch, chØ cßn “ ta víi ta” hai người đã là một  gắn bó hoà hîp, vui vÎ. T×nh b¹n s©u s¾c trong s¸ng vù¬t lªn trªn vËt chÊt tầm thường.. ?Em đã gặp cụm từ “ta với ta “ trong VB nµo ? H·y so s¸nh côm tõ ë hai VB ? -Văn bản “ Bạn đến chơi nhà” hai từ ta chỉ hai người , sự hoà hợp gắn bó mật thiết giữa hai con người trong một tình bạn chung thuỷ ở VB “ Qua ĐN” hai từ ta chỉ một người – một tâm trạng. Đó là nỗi cô đơn thăm thẳm của con người giữa không gian bao la hùng vĩ đến rợn ngợp  nỗi khoải càng khắc kho¶i, thÊm thÝa, xãt xa. Hoạt động 4.Tæng kÕt -Mục tiêu:HS hiểu bài học sâu hơn. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 4p ? Nªu biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông III- Tæng kÕt trong bµi th¬? 1. NghÖ thuËt -HÖ thèng tõ ng÷, h×nh ¶nh th¬ gÇn gòi, d©n 2. Néi dung: d·  bµi th¬ cã c¸i trong s¸ng, th©n t×nh, mộc mạc của TB, gần gũi với người đọc. HS đọc ghi ? Néi dung ? nhí trong -Qua bµi th¬ thÓ hiÖn NguyÔn KhuyÕn lµ SGK . người hồn nhiên, dân dã, trong sáng. Tình * Ghi nhí ( SGK ) b¹n cña «ng lµ t×nh b¹n ch©n thµnh, Êm ¸p, bÒn chÆt dùa trªn nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn. Hoạt động 5:Củng cố. -Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học. -Phương pháp: Hỏi đáp -Thời gian: 2p - T×m nh÷ng c©u ca dao, thµnh ng÷, tôc ng÷ nãi vÒ t×nh b¹n - Cã ý kiÕn cho r»ng bµi th¬ kh«ng chØ ca HS trả lời ngîi t×nh b¹n mµ cßn gîi ra kh«ng khÝ lµng quª ë §BBB ý kiÕn cña em ? - GV kh¸i qu¸t bµi E-Hướng dẫn tự học: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 1) Bài vừa học: - Học thuộc bài thơ, ghi nhớ. - Noäi dung vaø ngheä thuaät baøi thô. - Laøm baøi taäp 1(luyeän taäp). 2) Baøi saép hoïc: - Laøm baøi vieát soá 2 – vaên bieåu caûm . - Ôn lại kiến thức về cách làm bài văn biểu cảm . IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………. ……..……………………………………………………………………………………………… …………..………............................................................................................................................. ------------------------@----------------------Tuần 8: Tiết 31,32:. Ngày soạn: Ngày giảng:. /9/2010 /9/ 2010. BAØI VIEÁT SOÁ 2-VAÊN BIEÅU CAÛM A-Muïc tieâu: - Kiến thức: Viết được bài văn biểu cảm về thiên nhiên , thực vật. - Kĩ năng: Rèn kĩ năng cảm thụ những điều tốt đẹp trong thiên nhiên, câu văn maïch laïc, boá cuïc roõ raøng. - Thái độ: Bày tỏ tình cảm tốt đẹp, chân thực của mình, thể hiện tình yêu thương caây coái theo truyeàn thoáng cuûa nhaân daân ta. B-Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - Thầy: Đề bài. - Troø: Giaáy laøm baøi. C-Kieåm tra baøi cuõ:- Khoâng. D-Bài mới: * Vào bài: Tiết trước chúng ta đã luyện tập về cách làm văn biểu cảm , tiết này ta seõ vieát baøi vaên bieåu caûm . * Đề bài: Nêu cảm nghĩ về một loài cây mà em yêu quý nhất. GV gợi ý: + Chọn loài cây em thực sự yêu thích và có sự hiểu biết về loài cây đó. + Neâu lí do em thích. + Tả những nét gợi cảm của cây. + Nêu những tình cảm chân thành của mình đối với cây. + Chú ý sắp xếp bố cục cho rõ ràng, hợp lí. * Đáp án và biểu điểm: a) MB: (1.5ñ) - Nêu loài cây và lí do yêu thích. b) TB: (6ñ) - Tả chi tiết hình ảnh của cây để khêu gợi cảm xúc. - Vai trò của cây trong đời sống con người. - Hình ảnh của cây trong đời sống tình cảm của em. c) KB: (1.5ñ) - TÌnh cảm của em đối với cây. (Trình bày bài sạch, đẹp (1đ)) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>