Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 19 - Tiết 73 đến 75

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 19: Tieát 73,74:. Ngày soạn 10/01/2010 Ngaøy daïy 12/01/2010 NHỚ RỪNG (Thế Lữ). A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Cảm nhận được niềm khát khao tự do mãnh liệt , nỗi chán ghét sâu sắc cái thực tại tù túng , tầm thường , giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú - Thấy được bút pháp lãng mạn đầy truyền cảm của nhà thơ B.Chuaån bò : 1.GV : Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn với bài Oâng đồ , một số thể thơ tự do ; phần Tiếng việt qua bài Câu nghi vấn ; phần TLV qua bài Viết đoạn văn trong vb thuyết minh 2.HS : Học bài , soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, Oån định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : ( Kiểm tra việc soạn bài của hs ) 3, Bài mới : GV giới thiệu bài I, Tìm hiểu về tác giả – tác phẩm: Yêu cầu hs đọc phần chú thích I, Tìm hiểu về tác giả – tác phẩm sgk 1.T¸c gi¶. ? em hãy nêu những nát chính về tác giả?. Tªn khai sinh lµ NguyÔn Thø LÔ ( 1907. Ông đã đem lại chiến thắng vẻ vang cho thơ mới trong việc giao tranh - 1989) là nhà thơ tiêu biểu nhất của quyÕt liÖt víi th¬ cò... phong trµo th¬ míi ( 1932 - 1945). ?Hãy nêu những tác giả gắn liền với phong trào thơ mới?. ThÓ th¬ 8 ch÷, gieo vÇn liÒn.. Th¬ míi g¾n liÒn víi nh÷ng tªn tuæi nh­: ThÕ L÷, Xu©n DiÖu, Huy -2.T¸c phÈm: Tác giả mượn lời con hổ để nói lên CËn, L­u Träng L­... tâm trạng u uất của một lớp người sống trong c¶nh tï h·m mÊt tù do. 3, Bè côc:. ? Bài thơ được làm theo thể thơ nào?. => 5 PhÇn: - PhÇn 1 tõ c©u 1->8. ? Tác phẩm mang nội dung gì?. + T©m tr¹ng cña con hæ trong cñi s¾t ë vườn bách thú. - PhÇn 2,3: Tõ c©u 9-> 30 + Nhí tiÕc qu¸ khø .. ? em hãy chia bố cục văn bản? ? cho biết nội dung mỗi phần ?. - PhÇn 4,5: tõ c©u 31-> 47 +Niềm uất hận ngàn thâu trước cảnh tầm thường giả dối để càng theo giấc méng nhí rõng.. Lop8.net 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> II, Đọc – tìm hiểu chú thích : 1. Đọc văn bản –chú thích:GV cùng hs đọc ( yêu cầu khi đọc chú ý đến giọng điệu phải phù hợp với nội dung cảm xúc của mỗi đoạn thơ ) Giải thích từ khó 2. Phaân tích vaên baûn: a.Tâm trạng con hổ trong vườn bách thú (?) Khi mượn lời con hổ ở vườn bách thú , nhà thơ muốn ta liên tưởng điều gì về con người ? - Liên tưởng đến tâm sự con người (?) Nếu thế phương thức biểu đạt của vb này là gì ? ( bc). II, Đọc – tìm hiểu văn bản: 1. Đọc văn bản –chú thích: 2. Phaân tích vaên baûn: a.Tâm trạng con hổ trong vườn baùch thuù - Bieán thaønh troø chôi cho thieân haï taàm thường - Ởû chung cùng bọn thấp kém Hoå voâ cuøng caêm uaát , ngao ngaùn. (?) Hãy quan sát bài thơ nhớ rừng chỉ ra những điểm mới của hình thức bài thơ này so với các bài thơ đã học , chẳng hạn thơ Đường luật. - Sử dụng một loạt từ ngữ liệt kê, liên tiếp , với cách ngắt nhịp dồn dập ở 2 câu đầu , giọng điệu giễu nhại , chán chường , khinh miệt - Tất cả chỉ là đơn điệu , đều chỉ là nhân tạo , do bàn tay sửa sang , tỉa tót của con người chứ không phải là thế giới của tự nhiên to lớn , mạnh mẽ , bí (?)? Trước cuộc sống từ hãm đó tâm trạng con hổ như thế nào? vỡ sao? hieåm - Vì hổ là chúa tể của muôn loài , đang tung hoành chốn nước  Chán ghét thực tại tù túng , tầm non huøng vó , nay laïi bò nhoát trong cuõi saét thường , giả dối .Khao khát được sống -> " Gầm ... củi sắt": Căm hờn, uất hận đã chứa chất thành "Khối, gậm" tửù do. ? Hổ thường sống ở đâu? Hoàn cảnh hiện tại của nó như thế nào? (?) Hổ cảm nhận những nổi khổ nào trong khi bị nhốt trong cũi sắt ở vườn bách thú ? - Nỗi khổ không được hoạt động , trong một không gian tù hãm thời gian keùo daøi ( ta naèm daøi … daàn qua) - Nỗi nhục bị biến thành trò chơi cho thiên hạ tầm thường - Nỗi bất bình vì bị ở chung cùng với bọn thấp kém. mãi mà chẳng tan mà còn thêm cay đắng. Chỉ còn biết nằm dài bất lực, đau khổ. Trở thành thứ đồ chơi cho lũ người kia... nhưng cái khổ nhất là chúa sơn lâm nay bị tầm thường hoá, bị xuống cấp. => Trong hoàn cảnh đất nước khi bài thơ ra đời ( 1934) thì nổi tủi nhục, căm hờn cay đắng của con hổ cũng đồng điệu với bi kịch của nhân dân ta trong xiÒng xÝch n« lÖ... (?) Cảnh vườn bách thú được diễn tả qua những chi tiết nào ? -Hoa chăm , cỏ xén , lối phẳng cây trồng – Dải ngước đen giả suối , chẳng thông dòng – Len dưới nách những mô gò thấp kém (?) Em có nhận xét gì về từ ngữ , giọng điệu của 2 khổ thơ này ? (?) Qua các chi tiết đó cho ta thấy cảnh vườn bách thú hiện ra dưới caùi nhìn cuûa chuùa sôn laâm ntn? (?) Từ hai đoạn thơ vừa phân tích , em hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn bách thú , từ đó là tâm sự của con người ? b. Nỗi nhớ thời oanh liệt Gọi hs đọc đoạn 2 (?) Cảnh sơn lâm được gợi tả qua những chi tiết nào ? (?) Nhận xét về cách dùng từ trong những lời thơ này ? - Điệp từ với , các động từ ( gào , thét ) (?) Hình ảnh chúa tể của muôn loài hiện lên như thế nào giữa không gian aáy ? - Ta bước chân lên , dõng dạc , đường hoàng – Lượn tấm thân như Lop8.net 2. b. Nỗi nhớ thời oanh liệt - Boùng caû , caây giaø , gioù ngaøn , nguoàn hét núi , thét khúch trường ca dữ dội - Con hổ hiện ra với vẻ đẹp oai phong lẫm liệt , dũng mãnh vừa mềm mại vừa uyển chuyển.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> sóng cuộn nhịp nhàng – Vờn bóng âm thầm , lá gai , cỏ sắt – Trong hang tối , mắt thần khi đã quắc – là khiến cho mọi vật đều im hơi (?) Có gì đặc sắc trong từ ngữ , nhịp điệu của những lời thơ miêu tả chúa tể của muôn loài ? - Các từ ngữ gợi tả hình dáng , tính cách hổ . Nhịp thơ ngắn , thay đổi (?) Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn loài được khắc hoạ mang vẻ đẹp ntn?( Đọc đoạn thơ tả cảnh rừng , nơi con hổ đã từng sống thời oanh lieät ) (?) Cảnh rừng ở đây là cảnh của thời điểm nào ? ( Những đêm , những ngày mưa , những bình minh , những chiều ) (?) Cảnh sắc trong mỗi thời điểm có gì nổi bật ? - Ñeâm vaøng , ngaøy möa chuyeån boán phöông ngaøn , bình minh caây xanh nắng gội , những chiều lênh láng máu sau rừng (?) Từ đó , thiên nhiên hiện lên như thế nào ? - Rực rỡ , huy hoàng , náo động , hùng vĩ , bí ẩn (?) Giữa thiên nhiên ấy , chúa tể của muôn loài sống 1 cuộc sống ra sao ? Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt (?) Đại từ ta lặp lại trong các lời thơ trên có ý nghĩa gì ? (?) em hiểu gì về câu: “ than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”? (?) Đoạn thơ này xuất hiện những câu thơ thất mới lạ . Em thích nhất caâu thô naøo ? Vì sao ? Nào đâu những đêm vàng bên suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Làm nổi bật sự tương phản , đối lập gay gắt hai cảnh tượng , hai thế giới , nhà thơ đã thể hiện nỗi bất hoà sâu sắc đối với thực tại và niểm khát khao tự do mãnh liệt của nhân vật trữ tình . Đó là tâm trạng của nhà thơ lãng mạn , đồng thời cũng là tâm trạng chung của người dân Việt Nam mất nước khi đó . Họ cảm thấy lời con hổ trong bài thơ chính laø tieáng loøng saâu kín cuûa hoï c. Khao khát giấc mộng ngàn: Gọi hs đọc khổ thơ cuối (?) Giấc mộng ngàn của con hổ hướng về một không gian ntn? - Oai linh , hình vĩ , thênh thang . Nhưng đó là không gian trong mộng (?) Từ đó giậc mộng ngàn của con hổ là giậc mộng ntn? - Mãnh liệt , to lớn , nhưng đau xót , bất lực (?) Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn ấy phản ánh khát vọng mãnh liệt nào của con hổ ở vườn bách thú cũng là của con người ? (?)? B/T này được công chúng đón nhận vì đã nói giùm họ điều gì? IV, Ghi nhớ: HS đọc SGK. - Theå hieän khí phaùch ngang taøng , mang dáng dấp một đế vương - Diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc khôn nguôi của con hổ đối với những cảnh không bao giờ còn thấy được nữa. Than «i..... ThÓ hiÖn sù nuèi tiÕc xãt. xa trong qu¸ khø thêi oanh liÖt.  Làm nổi bật sự tương phản , đối lập gay gắt hai cảnh tượng , hai thế giới , nhà thơ thể hiện nỗi bất hoà đối với thực tại và niềm khát khao tự do mạnh lieät. c. Khao khaùt giaác moäng ngaøn - Khao khát cuộc sống chân thực cuộc sống của chính mình , trong xứ sở của chính mình - Đó là khát khao giải phóng , khát vọng tự do. IV, Ghi nhớ : Sgk. 4. Củng cố: - Thể thơ mới, mượn tâm trạng, lời của con hổ để nói lên nỗi khổ cực của con người dưới thời kí Pháp thuộc. 5.Dặn dị : học thuộc bài thơ , phần ghi nhớ trong sgk . Soạn bài “ Quê hương” Lop8.net 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tuaàn 19: Tieát 75:. Ngày soạn 10/01/2010 Ngaøy daïy ………./01/2010 CAÂU NGHI VAÁN. A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs : - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn . Phân biệt câu nghi vấn với các kiểu câu khác - Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn : dùng để hỏi B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Nhớ Rừng , Oâng đồ ; Tiếng việt qua các vb có liên quan về kieåu caâu phaân theo muïc ñích noùi .Baûng phuï 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài C.Tiến trình lên lớp : 1, ổn định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc soạn bài của hs 3, Bài mới : Trong tiếng việt , cũng như nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới , mỗi kiểu câu có đặc điểm hình thức nhất định . Những đặc điểm hình thức này thường gắn với một chức năng chính . Chẳng hạn , như câu có hình thức câu cầu khiến có chức năng chính là dùng để ra lệnh , sai khiến , yêu cầu , khuyên bảo … Vậy , câu nghi vấn có đặc điểm hình thức và chứng năng chính như thế nào ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó . I.Đặc điểm và hình thức câu nghi vấn I.Đặc điểm hình thức và chức năng câu nghi vấn Gọi hs đọc vd sgk 1.Ví duï: (?) Trong đoạn trích trên , câu nào là câu nghi vấn ? - câu : Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không ? ; Thế làm sao u cứ a.Đặc điểm: - Có những từ nghi vấn ( ai , gì , khóc mãi mà không ăn khoai? ; Hay là u thương chúng con đói quá? nào , sao , tại sao , bao giờ , bao (?) Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn ? nhieâu … - Hình thức câu nghi vấn trên thể hiện ở dấu chấm hỏi - kết thúc bằng dấu chấm hỏi. - Và còn thể hiện ở những từ nghi vấn như : không, làm sao , hay là (?) Câu nghi vấn trên dùng để làm gì ? - Dùng để hỏi ( bao gồm cả tự hỏi như câu trong Truyện kiều : “ Người b.Chức năng : đâu gặp gở làm chi , trăm năm biết có duyên gì hay không?” - Dùng để hỏi (?) Trong những trường hợp nào dùng câu nghi vấn ? - Trong giao tiếp , khi có những điều chưa biết hoặc còn hoài nghi , người ta sử dụng câu nghi vấn để yêu cầu trả lời giải thích 2. Kết luận: Ghi nhớ SGK (?) Hãy đặt một vài câu nghi vấn ? (Hs tự làm ) 2. Kết luận: Ghi nhớ SGK (?) Hãy nêu đặc điểm và hình thức nghi vấn ? ( sgk) II, Luyeän taäp Bài tập 1 : Xác định câu nghi vấn và đặc điểm hình thức của nó a, Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không ? b, Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế ? c, vaên laø gì ? , Chöông laø gì ? d, Chúng mình muốn cùng tớ đùa vui không ? ; Đùa trò gì ? ; Cái gì thế ? ; Chị cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta đấy hả ? Bài tập 2 : Căn cứ vào từ : hay ở các câu - Trong câu nghi vấn từ hay không thể thay thế bằng từ hoặc được . Nếu thay từ hay trong câu nghi vấn bằng từ hoặc thì câu trở nên sai ngữ pháp hoặc biến thành một câu trần thuật có ý nghĩa khác hẳn Baøi taäp 3 : Khoâng , vì khoâng phaûi laø caâu nghi vaán Lop8.net 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Câu ( a ) và ( b) có từ nghi vấn như có …không , tại sao , nhưng kết cấu chứa những từ này chỉ làm chức năng bổ ngữ trong 1 câu - Trong câu ( c) , ( d) có từ nào ( cũng) , ai ( cũng) là những từ phiếm định * Lưu ý : trong tiếng việt , tổ hợp X củng như ai cũng , gì cũng , nào cũng , sao cũng , âu cũng , bao giờ cũng , bao nhiêu cũng … bao giờ cũng có ý nghĩa khẳng định tuyệt đối ( vd : Ai cũng thấy thế ) Bài tập 4 : Khác nhau về hình thức : có …không ; đã … chưa Khác về ý nghĩa : câu thứ 2 có giả định là người được hỏi trước đó có vấn đề về sức khoẻ , nếu điều giả định này không đúng thì câu trả lời trở nên vô lí . Câu thứ nhất không hề có giả định đó VD : Caùi aùo naøy coù cuõ ( laém ) khoâng ? ( ñ ) 2. Cái áo này đã cũ ( lắm ) chưa? (đ) 3. Cái áo này có mới ( lắm ) không ? ( đ) Cái áo này đã mới ( lắm) không ? ( s) 4.Củng cố - Câu nghi vấn dùng để hỏi, có các từ nghi vấn, kết thúc câu bằng dấu hỏi chấm 5. Dặn dị: : Học thuộc chi nhớ , làm hết bài tập còn lại . Soạn bài “ Câu nghi vấn tiếp” Kiểm tra. Ngày……….tháng 01 năm 2010 Người kiểm tra. …………………………………………. Lop8.net 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>