Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 1 đến tiết 4 - Hoàng Đình Khuyến

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NGỮ VĂN 7. Trường THCS Hải Dương.. Hoµng §×nh KhuyÕn. Ngày 9 tháng 8 năm 2009 Tiết: 1 Tên bài dạy: Cổng trường mở ra I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: Cảm nhận và thấm thía những tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái cũng như ý nghĩa lớn lao của nhà trường với cuộc đời mỗi con người .Từ đó xác định rõ hơn trách nhiệm, tình cảm của mình với cha mẹ . b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc, hiểu văn bản. c. Thái độ: thấm thía những tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên: tËp truyÖn “ Nh÷ng tÊm lßng cao c¶ ” b. Của học sinh: Đọc và soạn bài trước ở nhà III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời Nội dung kiểm tra Hình thức kiểm tra Đối tượng kiểm tra gian Kiểm tra việc chuẩn bị của HS c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời gian 10. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. * Giới thiệu bài. Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu chung - GV đọc mẫu, gọi HS đọc diễn cảm HS đọc diễn cảm tiÕp theo. - GV h-íng dÉn HS gi¶i thÝch mét sè tõ gi¶i thÝch mét sè tõ khã (SGK, 8). khã. - Tãm t¾t néi dung cña v¨n b¶n “ Cæng Tóm tắt trường mở ra ” bằng một vài câu ngắn gän (t¸c gi¶ viÕt vÒ c¸i g×? vÒ viÖc g×?). Lop7.net. Nội dung ghi bảng I. T×m hiÓu chung 1. §äc 2. Chó thÝch (SGK, 8) 3. V¨n b¶n nhËt dông (cã néi dung liªn quan đến vấn đề người mẹ và nhà trường) II. Ph©n tÝch 1. Tâm trạng của người con : Háo hức nh­ng thanh th¶n, nhÑ nhµng, v« t­. 2. Tâm trạng của người mẹ : Thao thức kh«ng ngñ, phÊp pháng suy nghÜ triÒn miªn. - Nôn nao nghĩ về ngày khai trường năm.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Hải Dương.. 15. 10. 5. Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu chi tiÕt v¨n b¶n - Trong đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người mẹ và người con có gì khác nhau? Điều đó được thể hiện ở nh÷ng chi tiÕt nµo? - Theo em, tại sao người mẹ lại không ngñ ®­îc? - Người mẹ không trực tiếp nói với con hoặc nói với ai cả. Người mẹ nhìn con ngñ, nh­ t©m sù víi con, nh­ng thùc ra lµ ®ang nãi víi chÝnh m×nh, ®ang tù «n l¹i kû niÖm cña riªng m×nh. - Trong đêm không ngủ, người mẹ đã ch¨m sãc giÊc ngñ cña con, nhí tíi những kỷ niệm thân thương về bà ngoại và mái trường xưa. TÊt c¶ cho em h×nh dung vÒ mét người mẹ như thế nào? Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa văn b¶n - Nh­ nh÷ng dßng nhËt ký t©m t×nh, nhá nhÑ vµ s©u l¾ng, em c¶m nhËn ®­îc g× qua bµi viÕt nµy? - Tình mẫu tử cao đẹp - Vai trò to lớn của gia đình, nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người. Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập - BT sè 1 : T¸n thµnh. V× : T©m tr¹ng háo hức tươi mới, bỡ ngỡ trước ngôi trường mới, bạn bè, thầy cô, sự rung cảm đầu tiên đối với mỗi người.. NGỮ VĂN 7. - Người con : Ngủ dễ dàng như uèng mét ly s÷a, ¨n mét c¸i kÑo, trong lßng kh«ng cã mèi bËn t©m nµo ngoµi chuyÖn ngµy mai thøc dËy cho kÞp giê, h¸o høc dän dÑp đồ chơi giúp mẹ từ chiều.  T©m tr¹ng h¸o høc nh­ng v« t­, trÎ con. - Người mẹ : + Kh«ng ngñ ®­îc - HS thảo luận, trao đổi vì: + Lo l¾ng, chuÈn bÞ cho con. + PhÇn v× n«n nao nghÜ vÒ ngµy khai trường của năm xưa của chính m×nh : cø nh¾m m¾t l¹i lµ mÑ dường như nghe tiếng đọc bài trầm bæng : “ H»ng n¨m, cø vµo cuèi thu… MÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp ”. - Mét lßng v× con. LÊy giÊc ngñ cña con lµm niÒm vui cho mÑ  Đức hy sinh thầm lặng của người mÑ. - Vai trò của nhà trường đối với cuộc sống, đối với mỗi con người : “ Mçi sai lÇm trong gi¸o dôc sÏ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, vµ sai lÇm mét li cã thÓ ®­a thÕ hÖ Êy ®i chÖch c¶ hµng dÆm sau nµy ”.. Hoµng §×nh KhuyÕn. x­a cña chÝnh m×nh. - ThÓ hiÖn : §øc hy sinh thÇm lÆng cña mÑ vì sự tiến bộ của con cái, tin tưởng ở tương lai cña con. 3. C¶m nghÜ cña mÑ vÒ gi¸o dôc trong nhµ trường - Nhà trường là môi trường giáo dục con người toàn diện, phù hợp với yêu cầu của x· héi. III. Tæng kÕt (SGK, 9). IV. LuyÖn tËp. IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Bài tập về nhà : BT2 (SGK, 9)- Đọc thêm bài “ Trường học ”- Soạn bài “ Mẹ tôi ” V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> NGỮ VĂN 7. Trường THCS Hải Dương.. Hoµng §×nh KhuyÕn. Ngày 9 tháng 8 năm 2009 Tiết: 2. MÑ t«i. Tên bài dạy: I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: - Cảm nhận và thấm thía những t/cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái. b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc, hiểu VB, đọc sáng tạo c. Thái độ: GD Tình cảm gia đình II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên: Bảng phụ b. Của học sinh: Đọc và soạn bài trước ở nhà. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời Nội dung kiểm tra Hình thức kiểm tra Đối tượng kiểm tra gian Theo em, tại sao người mẹ lại không ngủ được? 5 miệng Tb,kh c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời gian 15. 25. Hoạt động của giáo viên * Giới thiệu bài. Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu chung - GV đọc và hướng dẫn cách đọc : Đọc chËm r·i, râ rµng. Giäng tha thiÕt nh­ng nghiªm nghÞ. Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu chi tiÕt - T¹i sao néi dung v¨n b¶n lµ mét bøc thư người bố gửi cho con, nhưng nhan đề lại lấy tên là “ Mẹ tôi ”? - Theo em, tại sao người bố không nói. Hoạt động của học sinh. Nội dung ghi bảng I. T×m hiÓu chung 1. §äc. - HS quan s¸t phÇn * trong chó 2. T¸c gi¶ (1846 – 1908) thích và giới thiệu đôi nét về nhà - Nhà văn I – ta – li –a 3. Chó thÝch (SGK, 11) v¨n A – mi - xi 4. V¨n b¶n nhËt dông - Nhan đề là do tác giả đặt Tuy lµ bµ mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiếp trong câu chuyện, nhưng đó lại lµ tiªu ®iÓm mµ c¸c nh©n vËt vµ chi tiết đều hướng tới để làm sáng tỏ. Lop7.net. II. Ph©n tÝch 1. Nhan đề thể hiện - Nhân vật trung tâm là người mẹ. - Tính khách quan của người nói. - Thái độ, tình cảm của người kể..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Hải Dương.. trùc tiÕp víi En – ri – c« mµ l¹i viÕt th­? - Nguyên nhân nào khiến người bố viết thư để cảnh cáo En – ri – cô? - En – ri – c« nhì thèt ra mét lêi thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến th¨m. - Thái độ của người bố đối với En – ri – cô qua bức thư là thái độ như thế nµo? Dùa vµo ®©u mµ em biÕt ®­îc? Lý do gì đã khiến ông có thái độ ấy? - Em hiÓu thÕ nµo vÒ t×nh c¶m thiªng liªng trong lêi nh¾n nhñ sau ®©y cña người cha : “ Con h·y nhí r»ng tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶ ”. - Qua bøc th­, em thÊy mÑ cña En – ri – cô là người như thế nào? Tìm những chi tiết trong truyện thể hiện điều đó? - §äc xong bøc th­ nµy, En – ri – c« đã rất “ xúc động ”. Theo em, điều gì đã khiến En – ri – cô xúc động đến như vậy? Hoạt động 3 : Hướng dẫn tìm hiểu ý nghÜa v¨n b¶n (8) Tõ v¨n b¶n “ MÑ t«i ”, em c¶m nhËn nh÷ng ®iÒu s©u s¾c nµo cña t×nh c¶m con người? Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập (9) Em biÕt nh÷ng c©u ca dao nµo, nh÷ng bµi h¸t nµo ngîi ca tÊm lßng cha mÑ dµnh cho con c¸i, con c¸i dµnh cho cha mÑ?. NGỮ VĂN 7. - Béc lé ®­îc t×nh c¶m s©u s¾c, tÕ nhị, kín đáo. - Nói riêng cho người mắc lỗi biết mà không làm người mắc lỗi mất lßng tù träng. - Thái độ buồn bã, tức giận. - C¨n cø : + ViÖc nh­ thÕ con kh«ng ®­îc t¸i ph¹m n÷a. + Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy. + Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó. + Con ph¶i xin lçi mÑ, cÇu xin mÑ hôn con để cho chiếc hôn ấy xoá đi c¸i dÊu vÕt vong ©n béi nghÜa. + Bè rÊt yªu con… trong mét thêi gian con đừng hôn bố. Bố sẽ không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con ®­îc. - Lý do : + V× En – ri – c« v« lÔ víi mÑ. + Vì người cha hết lòng yêu thương con. + Người cha có tình cảm yêu ghét râ rµng. - Hết lòng yêu thương con :  Một người mẹ tuyệt vời đáng để chóng ta kÝnh träng, t«n thê.. Hoµng §×nh KhuyÕn. 2. H×nh thøc viÕt th­ - Vừa tế nhị, kín đáo, vừa không làm người m¾c lçi mÊt lßng tù träng. 3. Thái độ và lời nhắn nhủ của người bố - Thái độ buồn bã, tức giận, nghiêm khắc vì một lời nói thiếu lễ độ của En - ri – cô với mẹ khi cô giáo đến thăm, vì người cha hết lòng yêu thương con. - Nhắn nhủ : Phải biết yêu thương, kính träng cha mÑ. §ã lµ t×nh c¶m cao quý vµ thiªng liªng. 4. Hình ảnh người mẹ - HÕt lßng v× con - DÞu dµng vµ hiÒn hËu - Lµ chç dùa t×nh c¶m ngay c¶ khi con trưởng thành, khôn lớn.  Một người mẹ tuyệt vời đáng để chúng ta kÝnh träng, t«n thê. III. Tæng kÕt (SGK, 12). IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc nội dung bài học.- Đọc bài đọc thêm “ Thư gửi mẹ ” - Soạn bài: “ Cuộc chia tay của những con búp bê ”.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> NGỮ VĂN 7. Trường THCS Hải Dương.. Hoµng §×nh KhuyÕn. V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG: Ngày 9 tháng 8 năm 2009 Tiết: 3 Tên bài dạy:. Tõ ghÐp. I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép : chính phụ và đẳng lập. - Hiểu được nghĩa của các loại từ ghép. b. Kĩ năng: - Nhận diện và sử dụng từ ghép để trau dồi thêm vốn từ.. c. Thái độ: II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên: Bảng phụ , phiếu học tập. b. Của học sinh: Đọc và soạn bài trước ở nhà. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời Nội dung kiểm tra gian ở lớp 6 em đã học về từ ghép – hãy nhắc lại về từ ghép? Cho VD? 5. Hình thức kiểm tra miệng. Đối tượng kiểm tra khá. c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời gian. Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 : Hướng dẫn nhận diện c¸ch cÊu t¹o vµ ý nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô - Trong ba tõ ghÐp trªn, tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng phô? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña hai tiÕng chÝnh vµ phô trong tõ? - C¸c tiÕng cã hai tõ ghÐp : quÇn ¸o, trÇm bæng, cã ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng. Hoạt động của học sinh TiÕng chÝnh + TiÕng phô - bµ ngo¹i  bµ ngo¹i - th¬m phøc  th¬m phøc - cµ chua  cµ chua . Lop7.net. Nội dung ghi bảng I. C¸c lo¹i tõ ghÐp + * VÝ dô : TGCP  TiÕng chÝnh + tiÕng phô + - bµ ngo¹i  bµ + ngo¹i - th¬m phøc  th¬m + phøc + - cµ chua  cµ + chua   nghÜa ph©n.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> NGỮ VĂN 7. Trường THCS Hải Dương.. phô kh«ng? + Không – ghép đẳng lập. . nghÜa chung. Hoµng §×nh KhuyÕn. ph©n. chung lo¹i chØ nhá lo¹i nghÜa lín lín Cã hai lo¹i tõ ghÐp : - TG chÝnh phô - TG đẳng lập * Ghi nhí (SGK) II. NghÜa cña tõ ghÐp - NghÜa cña TGCP hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh. -NghÜa cña TG§L cã tÝnh hîp nghÜa, kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã.. lo¹i nhá - Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp? ThÕ nµo lµ TG chØ lo¹i lín nghÜa lín chính phụ – TG đẳng lập? + TiÕng chÝnh + HS đọc to ghi nhớ trong SGK + TiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh Hoạt động 2 : - So sánh nghĩa của từ “ bà ngoại ” với + Vị trí : Tiếng chính đứng trước nghÜa cña tõ “ bµ ”, nghÜa cña tõ “ th¬m tiÕng phô. phøc ” víi nghÜa cña tõ “ th¬m ”, nghÜa - TiÕng chÝnh cã nghÜa chØ lo¹i lín, cña tõ “ cµ chua ” víi nghÜa cña tõ “ cµ kh¸i qu¸t. - TiÕng phô ph©n lo¹i nghÜa cña ”. Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña TGCP? tiÕng chÝnh thµnh nghÜa nhá h¬n. - C¸c tiÕng trong ba tõ “ quÇn ¸o ”, “ trÇm bæng ”, “ s¾t son ” cã ph©n ra - 3 tõ kh«ng ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng? - Em hiểu thế nào là qhệ bình đẳng về tiếng phụ, các tiếng bình đẳng về mÆt ng÷ ph¸p. mÆt ng÷ ph¸p? (HS giái) - Từ đó, em rút ra nhận xét gì về nghĩa - Không có tiếng chính, tiếng phụ. - C¸c tiÕng cã thÓ t¸ch ra thµnh cña TG§L? * Ghi nhí (SGK) những từ độc lập. Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập III. LuyÖn tËp BT1 : H® nhãm (2 bµn) - TGCP : xanh ng¾t, nhµ m¸y, nhµ ¨n, cười nụ. - TGĐL : suy nghĩ, chài lưới, cây cỏ, ®Çu ®u«i. BT2 (15) (H® c¸ nh©n) - bót ch× - m­a rµo - thước nhựa - làm vườn BT3 (15) (H® líp). IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc ( ghi nhớ ) nắm chắc nội dung bài học .- Hoàn thiện tiếp các bài tập : 4 , 6, 7 ( SGK - tr 16 ). V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> NGỮ VĂN 7. Trường THCS Hải Dương.. Hoµng §×nh KhuyÕn. Ngày 9 tháng 8 năm 2009 Tiết: 4 Tên bài dạy: Liªn kÕt trong v¨n b¶n I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì VB phải có tính liên kết ở cả 2 mặt : hình thức và nội dung . b. Kĩ năng: Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được VB có tính liên kết . c. Thái độ: II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên: Bảng phụ b. Của học sinh: Đọc và soạn bài trước ở nhà. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời Nội dung kiểm tra Hình thức kiểm tra Đối tượng kiểm tra gian ? ở lớp 6, các em đã được học về VB , vậy em cho biết VB là gì ? có 5 miệng Kh,giỏi nhữnh tính chất nào ?. c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời Hoạt động của giáo viên gian Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu 20. tÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n - Theo em, nÕu bè cña En – ri – c« chỉ viết mấy câu đó thì En – ri – cô cã thÓ hiÓu ®iÒu bè nãi ch­a? - NÕu En – ri – c« ch­a hiÓu bè th× h·y cho biÕt lý do nµo trong c¸c lý do ? - VËy muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc th× nã ph¶i cã tÝnh chÊt g×? Hoạt động 3 : Hướng dẫn tìm hiểu. Hoạt động của học sinh. - Ch­a hiÓu ®iÒu bè muèn nãi V× gi÷a c¸c c©u ch­a cã sù liªn kÕt. - §o¹n v¨n ph¶i cã tÝnh liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa vµ h×nh thøc nghÖt thuËt. Lop7.net. Nội dung ghi bảng I. Liên kết và phương tiện liên kết trong v¨n b¶n 1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n a. VÝ dô 1a (SGK, 17) b. NhËn xÐt : - LK lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña VB, lµm cho VB trë nªn cã ý nghÜa, dÔ hiÓu. 2. Phương tiện LK trong VB.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Hải Dương.. 20. phương tiện liên kết trong văn bản - §o¹n v¨n 1a thiÕu sù liªn kÕt vÒ ND. Em hãy sửa lại đoạn văn đó để En – ri – c« hiÓu ®­îc ý nghÜa cña bè. - §äc ®o¹n v¨n vµ cho biÕt sù thiÕu liªn kÕt gi÷a c¸c c©u v¨n? (§èi chiÕu VB “ Cổng trường mở ra ”) * Gọi HS đọc ghi nhớ (SGK, 18) Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập BT1, 2 (18, 19) * BT1 (18) * BT2 (19) - VÒ h×nh thøc ®o¹n v¨n, c¸c c©u v¨n nµy cã vÎ rÊt LK. - Nh­ng xÐt vÒ ND, YN th× kh«ng cã sù LK Bëi v× mçi c©u v¨n cã mét ý kh¸c nhau kh«ng liªn quan, g¾n chÆt víi nhau.. NGỮ VĂN 7. - Câu văn chính xác, rõ ràng, đúng ng÷ ph¸p. -… viÖc nh­ thÕ kh«ng bao giê con ®­îc t¸i ph¹m n÷a. En – ri – c« ¹! Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy - Kh«ng râ rµng vÒ mÆt thêi gian. - Nhầm chữ con thành chữ đứa trẻ. Gîi ý : 1 – 4 – 2- 5 – 3. Hoµng §×nh KhuyÕn. - Liªn kÕt vÒ ND, YN + C¸c ý + DiÔn biÕn, t×nh tiÕt + C¸c nh©n vËt + Kh«ng gian, thêi gian, t©m tr¹ng. - LK vÒ h×nh thøc ng«n ng÷ : tõ, c©u, côm tõ,… * Ghi nhí (SGK, 18) II. LuyÖn tËp. IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc “ ghi nhớ ” + đọc bài đọc thêm ( SGK - 19 , 20 ). - Làm tiếp bài tập : 2, 4 , 5 vào vở bài tập.- Xem trước bài : Bố cục trong VB. V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>