Thiết kế giáo án môn Sinh học 8 - Tiết 50: Hệ thần kinh sinh dưỡng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ND: .2009 Tuaàn 26 Tieát 50 I. Muïc tieâu: 1. Kiến thức: - Phân biệt được phản xạ sinh dưỡng với phản xạ vận động - Phân biệt đựơc bộ phận bộ phận giao cảm với bộ phận đổi giao cảm trong hệ thần kinh sinh dưỡng về cấu tạo và chức năng. 2. Kyõ naêng: - Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình - Rèn luyện kỹ năng so sánh; hoạt động nhóm. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ hệ thần kinh. II. Chuaån bò: - GV: + Tranh veõ + Baûng phuï - HS: + Đọc nội dung bài học + Kẽ phiếu học tập vào vở bài tập III. Hoạt động dạy học : 1. Ổn định tình hình lớp :( 1’) - Naém só soá vaø tình hình chuaån bi cuûa HS. 2. Kieåm tra baøi cuõ : (5’) Caâu hoûi (G) Đáp án Ñieåm 1. Nêu đặc điểm cấu tạo 1. - Cấu tạo ngoài: 3ñ của đại não người + Rảnh bên bán cầu chia đại nảo thành hai nửa. Raõnh saâu chia baùng caàu naõo thaønh boán thuøy (traùng, ñænh, traåm, thaùi döông) + Khe vaø raûnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo  taêng dieän tích beà maët naõo. 2ñ - Caáu taïo trong : + Chất xám (ngoài) tạo thành vỏ não là trung tâm của các phaûn xaï coù ñieàu kieän + Chất trắng: mằm dưới võ nảo là những đường thần kinh nối các phần của vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới cuûa heä thaàn kinh trong chaát traéng coøn coù caùc nhaân neàn. 2. Kể tên cacù vùng chức 2. - Võ nảo có 8 vùng chức năng : 3ñ năng của đại não ? + Vuøng caûm giaùc + Vùng vận động + Vuøng thò giaùc + Vùng hiểu chữ viết. + Vùng vận động ngôn ngữ (nói, viết). + Vuøng hieåu tieáng noùi. + Vuøng thính giaùc + Vuøng vò giaùc 3. Nêu các đặc điểm 3. + Khối lượng não so với khối lượng cơ thể ở người lớn hơn so 2ñ cấu tạo và chức năng với thú. của đại naõ người + Vỏ não có nhiều khe rãnh  tăng S, khối lượng chất xám ,chứng tổ sự tiến hóa lớn. của người so với động + Có các vùng vận động ngôn ngữ (nói viết), vùng hiểu tiếng. 40 Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> vật khác trong lớp thú ? nói, hiểu chữ viết . 3. Giảng bài mới : * Giới thiệu bài : (1’) - Cho HS nhắc lại : xét về mặt chức năng thì hệ thần kinh được phân chia như thế nào ?  hệ thần kinh sinh dưỡng * Tieán trình tieát daïy: TG. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Noâi dung. 13’ Hoạt động 1: Cung phản xạ sinh dưỡng 1. Cung phaûn xaï sinh dưỡng - Yêu cầu HS đọc thông tin ở - HS nghiên cứu thông tin  - Heä thaàn kinh sinh SGK. xaùc ñònh 2 boä phaän cuûa (phaân) dưỡng gồm hai phần hệ  Hệ thần kinh sinh dưỡng hệ thần kinh sinh dưỡng. giao cảm và đối giao cảm. bao gồm những phân hệ nào. - GV treo tranh hình 48.1 vaø HS quan sát kỹ tranh đọc chú 48.2  giới thiệu và Hướng thích và ghi nhớ. daãn HS quan saùt tranh vaø phaàn chuù thích  Yeâu caàu HS - Một HS mô tả đường đi của + Mô tả đường đi của xung xung thaàn kinh trong cung phaûn thần kinh trong khung phản xạ xạ vận động (A) và ở cung ở hình 48.1 (A và B) phản xạ sinh dưỡng (B). - GV boå sung (neáu caàn) - Yêu cầu thảo luận, trả lời các - Các nhóm tiến hành thảo câu hởi sau: luaän, thoáng nhaát yù kieán. Yeáu + Trung khu cuûa caùc phaûn xaï caàu: + Xác định được vị trí chính xác vận động và phản xạ sinh dưỡng nằm ở đâu ? cuûa caùc trung khu. + So saùnh cung phaûn xaï sinh + Nắm được đường đi của dưỡng với cung phản xạ vận đường hướng tâm và li tâm động. trong moãi cung phaûn xaï. - Yêu cầu HS hoàn thành - HS ñieàn noäi dung vaøo phieáu phieáu hoïc taäp. học tập (vở bài tập) - Treo baûng phuï keõ saün . Goïi - HS lần lượt nêu kết quả. HS neâu keát quaû  GV ghi laïi keát quaû vaøo baûng - Boå sung, nhaän xeùt phuï - Cho cả lớp nhận xét bổ sung (cho HS ghi noäi dung - Keát luaän (baûng chuaån) baûng) Ñaëc ñieåm Cung phản xạ vận động Cung phản xạ sinh dưỡng - Chaát xaùm : - Chaát xaùm: + Đại não + Truï naõo - Heä thaàn kinh + Tuûy soáng + Sừng bên/tuỷ sống - Hoạch thần kinh - Không có - Coù Caáu - Đường hướng - Từ ở quan thụ cảm  - Từ ở quan thụ cảm  trung taïo taâm. trung öông. öông. - Đến thẳng cơ quan cảm - Qua: + Sợi trước hạch. + Sợi sau hạch chuyển giao ở hạch - Đường ly tâm ứng. thaàn kinh. Điều khiển hoạt động cơ - Điều khiển hoạt động nội quan Chức năng quan (có ý thức) (không ý thức). Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An. 41.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 10’ Hoạt động 2: Cấu tạo của hệ thần kinh sinh dưỡng - Yêu cầu HS nguyên cứu - HS thực hiện theo yêu cầu thông tin ở SGK cuûa GV . - Xem baûng 48.3 - Quan saùt hình 48.3 - Quan saùt tranh  Neâu ñaët ñieåm caáu taïo cuûa  Nêu được cấu tạo gồm: + phaàn trung öông hệ thần kinh sinh dưỡng ? + phần ngoại biên - Yeâu caàu thaûo luaän nhoùm. - Caùc nhoùm tieán haønh thaûo luaän Trình bày rõ sự khác nhau giữa  nên được các điểm khác hai phân hệ giao cảm và đối nhau: + Trung öông giao caûm. + Ngoại biên - GV hướng dẫn HS so sánh. - GV goïi caùc nhoùm trình baøy keát quaû. - Cho moät HS baûng 48-1  GV kết luận dựa vào nội Baûng 48.1. 7’. 6’. - Các nhóm lần lượt báo cáo keát quaû. - Nhaän xeùt boå sung. Hoạt động 3: Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng - Yeâu caàu HS quan saùt hình 48- - HS quan saùt hình veõ nghieân 3 và đọc kỹ nội dung bảng 48.2 cứu bảng 48.2. SGK. - Thaûo luaän - Thaûo luaän nhoùm + Nhận xét chức năng của 2 Yêu cầu nêu được : + Tác dụng đối lập của hai phân hệ giao cảm và đối giao caûm ? phaân heä. + Điều đó có ý nghĩa gì đối với + Ý nghĩa : điều hòa hoạt động. đời sống ? - Cho HS neâu keát quaû. - Caùc nhoùm trình baøy keát quaû - GV nhaän xeùt vaø keát luaän. thaûo luaän. - Nhaän xeùt boå xung Hoạt động 4: Củng cố - Yêu cầu HS trình bày sự gioáng nhau vaø khaùc nhau veà mặt cấu trúc và chức năng giữa hai phân hệ giao cảm và đối giao caûm trong heä thaàn kinh sinh dưỡng.. 42 Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. Hệ thần kinh sinh dưỡng goàm - Phaân heä giao caûm: coù trung ương nằm ở chất xám thuột xừng ben tủy sống (đốt tủy ngực I đến đốt tủy thắt lưng III). Các sợi nơron trước hạch đị tới chuoåi haïch giao caûm vaø tiếp cận với nơron sau haïch - Phần hệ đối giao cảm: Coù trung öông laø caùc nhaân xaùm trong truïc naõo vaø đoạn cùng tủy sống. Các nơron trước hạch đị tới các hạch đối gíao cảm để tiếp cận các nổn sau hoạch. - Các sợi trước hạch của cả hai phân hệ đều có bao mêmlin, còn các sợi sau haïch khoâng coù bao.. - Phaân heä giao caûm và đối giao cảm có tác dụng đối lập với nhau. - YÙ nghóa: guùp ñieàu hoøa được hoạt động của các cơ quan noäi taïng.. GV: Hoà Chí An.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> H : Trình baøy phaûn xaï ñieàu hoøa hoạt động của tim và hệ mạch trong các trường hợp sau : - Luùc huyeát aùp taêng cao * Luùc huyeát aùp cao: aùp phuï quan bò kích thích xuaát hieän xung truyeàn veà trung öông phuï traùch tim maïch naèm trong caùc phaân nhaân xaùm thuoäc phaân heä đối giao cảm theo dây ly tâm (dây X hay mê tẩu) với tim làm giảm nhịp co và lực co đồng thời làm dãn các mạch da và maïch ruoät gaây haï huyeát aùp. - Lúc hoạt động lao động * Lúc hoạt động lao động: khi lao động xảy ra sự ôxi hóa glucô  tạo năng lượng cần cho sự co cơ đồng thời sản phaåm phaân huûy cuûa quaù trình naøy laø co2 tích luõy daàn trong máu (đúng ra là H+ được hình thaønhdo: H+ CO2 + H2O + H2CO3 HCl3H+ seõ kích thích hoùa thuïï quan gây ra xung thần kinh hướng taâm truyeàn voá trung khu hoâ haáp và tuần hoàn nằm trong hành tủy truyền tới trung khu giao cảm theo dây giao cảm đến tim và mạch máu đến cơ làm tăng nhịp, lực co tim và mạch máu đến cơ dãn để cấp O2 cần cho nhu cầu năng lượng co cơ ,đồng thời chuyển nhanh sản phẩm phân hủy đến các cơ quan bài tieát 4. Daën doø HS chuaån bò cho baøi hoïc tieáp theo:(2’) - Học bài trả lời câu hỏi cuối bài tr 154.SGK - GV hướng dẫn câu 1 : Dựa vào hình 48-1A,B SGK và kết luận của nội dung 1 để lập bảng so sánh , dựa vào thông tin mục 2 , kết luận của mục 3 để trình bày sự giống, khác nhau giữa hai phân hệ GC và ĐGC về cấu tạo, chức năng. - Đọc phần Em có biết ?. - Chuẩn bị bài sau : đọc trước bài 49. IV- Ruùt kinh nghieäm – boå sung :. Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An. 43.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>