Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Học kì II năm 2008

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n12/1/08 Ngµy d¹y 15/1/08. Häc k× II – Ng÷ v¨n 7. TuÇn 19 TiÕt 73 Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất I. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu sơ lược thế nào là tục ngữ. HiÓu néi dung, mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt (kÕt cÊu, nhÞp ®iÖu, c¸ch lËp luËn) vµ ý nghÜa cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch ý nghÜa cña tôc ng÷, häc thuéc lßng. Bước đầu có ý thức sử dụng tục ngữ phù hợp khi nói, viết. II. Hoạt động dạy và học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: (PhÇn chuÈn bÞ bµi, sgk cña hs). 3. Giíi thiÖu bµi. * Hoạt động 2: Kiến thức mới. I. Giíi thiÖu chung. - H. §äc chó thÝch. 1. Kh¸i niÖm. Tôc ng÷ lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian diÔn ? Em hiÓu tôc ng÷ lµ g×? đạt những kinh nghiệm của nhân dân về - H. tr¶ lêi. th/nh, con người, XH... - G. Bæ sung, nhÊn m¹nh vÒ néi 2. §Æc ®iÓm: dung, h×nh thøccña tôc ng÷. - Ng¾n gän, cã kÕt cÊu bÒn v÷ng, cã h/a, nhÞp ®iÖu. ? Với đặc điểm như vậy, tục ngữ có - Dễ nhớ, dễ lưu truyền. t¸c dông g×? - Cã 2 líp nghÜa. -> Làm cho lời nói thêm hay, sinh động. - H. đọc văn bản. - Cách đọc: Chậm, rõ ràng, vần II. Đọc hiểu văn bản. l­ng, ng¾t nhÞp. 1. §äc, chó thÝch.(sgk) ? Theo em, c©u tôc ng÷ nµo thuéc đề tài th/nh, câu nào thuộc lao 2. Bố cục: động sx? - Tôc ng÷ vÒ th/nh: 1,2,3,4. ? Nhóm tục ngữ này đúc rút kinh - Tục ngữ về lao động sx: 5,6,7,8. nghiệm từ những hiện tượng nào? -> Hai đề tài có liên quan: Th/nh có liên - H.+ Th/nh: hiện tượng (t), thời tiết quan đến sx, nhất là trồng trọt, chăn nuôi. (n¾ng, m­a, b·o, lôt) Các câu đều được cấu tạo ngắn, có vần, + Lao động sx: Giá trị của đất, nhịp, đều do dân gian sáng tạo và truyền ch¨n nu«i, c¸c yÕu tè quan träng miÖng. trong trång trät. II. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn: 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Hai đề tài trên có điểm nào gần * Câu 1: gòi mµ cã thÓ gép vµo 1 vb? - Tháng 5 (Âm lịch) đêm ngắn / ngày dài - H. suy luËn, tr¶ lêi. Tháng 10 (Âm lịch) đêm dài / ngày ngắn - Vần lưng, đối, phóng đại làm nổi bật t/c trái ngược giữa đêm và ngày trong mùa hạ, mùa đông. - Gv : Hướng dẫn hs phân tích từng - Vận dụng: Tính toán thời gian, sắp xếp c«ng viÖc cho phï hîp, gi÷ g×n søc kháe c©u tôc ng÷, t×m hiÓu c¸c mÆt: cho phï hîp víi tõng mïa. + NghÜa cña c©u tôc ng÷. + C¬ së thùc tiÔn cña kinh nghiÖm * C©u 2: - Đêm trước trời có nhiều sao, ngày hôm nªu trong c©u tôc ng÷. sau có nắng to.( Và ngược lại) + Trường hợp vận dụng. - C¬ së thùc tÕ: Trêi nhiÒu sao -> Ýt m©y -> n¾ng. Trêi Ýt sao -> nhiÒu m©y -> m­a. - L­u ý: Kinh nghiÖm trªn kh«ng - VËn dông: Nh×n sao dù ®o¸n ®­îc thêi phải bao giờ cũng đúng. (câu 2) tiết để chủ động trong công việc ngày hôm sau (sx hoÆc ®i l¹i). * C©u 3: - Liªn hÖ: + “Th¸ng 7 heo may, chuån - Ch©n trêi xuÊt hiÖn nh÷ng ¸ng m©y cã mµu mì gµ lµ trêi s¾p cã b·o. chuån bay th× b·o”. + “ Tháng 7 kiến đàn, đại hàn - Vận dụng: Dự đoán bão, chủ động giữ g×n nhµ cöa hoa mµu. hång thñy”. - Gv: Nhân dân đã quan sát tỉ mỉ từ * Câu 4: nh÷ng biÓu hiÖn nhá nhÊt trong tù - KiÕn bß nhiÒu lªn cao vµo th¸ng 7 lµ dÊu nhiên để từ đó rút ra được những hiệu trời sắp mưa to, bão lụt. - Vận dụng: chủ động phòng chống bão nhËn xÐt to lín, chÝnh x¸c. lôt. 2. Những câu tục ngữ về lao động sản xuÊt. - Gv: Hướng dẫn hs tìm hiểu: * C©u 5: + NghÜa cña tõng c©u tôc ng÷. - §Êt ®­îc coi nh­ vµng, thËm chÝ quý h¬n + Xđ kinh nghiệm được đúc rút. vµng. + Bài học từ kinh nghiệm đó. - Vận dụng: Phê phán hiện tượng lãng phí ? Cách nói như câu tục ngữ có hợp đất , đề cao giá trị của đất. lí ko? Tại sao đất quý hơn vàng? (Hợp lý vì đất là nơi nuôi sống con * Câu 6: người, là nơi con người sinh sống, - Nói về thứ tự các nghề, các công việc lµ nguån lîi v« h¹n) đem lại lợi ích kinh tế: Nuôi cá - làm vườn? Vận dụng câu này trong trường làm ruộng. hîp nµo? - VËn dông: Khai th¸c tèt ®iÒu kiÖn, hoµn - Gv: Tuy nhiên cũng cần chú ý cảnh để làm ra nhiều của cải vật chất. ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña mçi vïng miền khác nhau, giúp con người * Câu 7: biết khai thác điều kiện hoàn cảnh - Khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tự nhiên để sản xuất ra của cải vật tố nước, phân, chăm sóc, giống đối với chÊt. nghề trồng trọt, đặc biệt là lúa nước. - Vận dụng: Cần bảo đảm đủ 4 yếu tố thì ? T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ kh¸c nãi lóa tèt, mïa mµng béi thu. lªn vai trß cña nh÷ng yÕu tè nµy? - Một lượt tát, 1 bát cơm. * C©u 8: - Người đẹp vì lụa, ... - Khẳng định tầm quan trọng của thời vụ và của việc cày xới, làm đất đồi với nghề - Gv: Tục ngữ lao động sx thể hiện trồng trọt. sự am hiểu sâu sắc nghề nông, nhất - Vận dụng: - Gieo cấy đúng thời vụ. lµ trång trät, ch¨n nu«i, nh÷ng kinh - Cải tạo đất sau mỗi vụ. nghiệm quý báu có ý nghĩa thực 3. Đặc điểm diễn đạt của tục ngữ. tiÔn cao. - Ng¾n gän, xóc tÝch. - VÇn l­ng, nhÞp. - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu đặc - Các vế: Đối xứng cả về hình thức lẫn nội ®iÓm nghÖ thuËt cña c¸c c©u tôc dung. ng÷. - LËp luËn chÆt chÏ, h×nh ¶nh cô thÓ sinh - Hs đọc ghi nhớ, đọc thêm. động, sử dụng cách nói quá, so sánh. ? Tìm thêm tục ngữ thuộc 2 chủ đề * Ghi nhí: sgk (5). trªn? * Hoạt động 3: Củng cố. - §Æc ®iÓm cña tôc ng÷? - Nội dung đề tài của tục ngữ trong vb? * Hoạt động 4: Hướng dẫn. - Häc thuéc vb. - Sưu tầm thêm tục ngữ theo đề tài đã học. - Soạn: Chương trình địa phương. Ngµy so¹n 12/1/08 Ngµy d¹y 15/1/08. TiÕt 74 Chương trình địa phương (V¨n - TËp lµm v¨n). I. Môc tiªu: Giúp học sinh biết cách sưu tầm ca dao, tục ngữ theo chủ đề và bước đầu biết chän läc, s¾p xÕp vµ t×m hiÓu ý nghÜa cña chóng. Tăng thêm hiểu biết và tình cảm gắn bó với địa phương, quê hương mình. II. Hoạt động dạy và học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra. 3. Giới thiệu bài: (Gv nêu mục đích của tiết học). 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> * Hoạt động 2: Kiến thức mới.. I. Tôc ng÷, ca dao, d©n ca lµ g×? - Hs «n l¹i kh¸i niÖm tôc ng÷, - §Òu lµ nh÷ng s¸ng t¸c d©n gian, cã t/c tËp thÓ ca dao, dân ca (đặc điểm, khái và truyền miệng. niÖm). Ca dao: lµ phÇn lêi th¬ cña d©n ca. D©n ca: lµ phÇn lêi th¬ kÕt hîp víi nh¹c. Tôc ng÷: (xem tiÕt 73). - Gv nªu yªu cÇu thùc hiÖn. II. Néi dung thùc hiÖn. S­u tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao, d©n ca - Hs phân biệt tục ngữ, ca dao nói về địa phương (Hà Nội). lưu hành ở địa phương và tục * Một số điều cần lưu ý. ngữ, ca dao về địa phương. 1. ThÕ nµo lµ “c©u ca dao”? - Ýt nhÊt lµ 1 cÆp lôc b¸t: cã vÇn, luËt, râ rµng vÒ - H. Ph©n biÖt: néi dung. C©u ca dao - bµi ca dao. 2. Mçi dÞ b¶n ®­îc tÝnh lµ mét c©u. C©u ca dao - c©u lôc b¸t. 3. Yªu cÇu: - S­u tÇm kho¶ng 20 c©u. - Thêi gian: hÕt tuÇn 29. III. Phương pháp thực hiện. - Gv chốt 1 số yêu cầu. Hướng 1. Cách sưu tầm. dÉn c¸ch thùc hiÖn. - Tìm hỏi cha mẹ, người địa phương. (L­u ý hs s­u tÇm phong phó - §äc, chÐp l¹i tõ s¸ch b¸o. về sản vật, di tích, danh lam, 2. Phương pháp. danh nh©n...). - §äc ®­îc, ghi chÐp l­u t­ liÖu. - Ph©n lo¹i ca dao, tôc ng÷. - S¾p xÕp theo thø tù A,B,C. IV. LuyÖn tËp.. - Gv cho 1 sè c©u. - Hs ph©n lo¹i vÒ thÓ lo¹i, néi VÝ dô: dung. a, Gió đưa cành trúc la đà... Tây Hồ. ( C¸c c©u thuéc thÓ lo¹i ca dao b, Phån hoa thø nhÊt Long thµnh vÒ Hµ Néi. Phè gi¨ng m¾c cöi, ®­êng quanh bµn cê. Thø tù: (a) - (b) - (c). c, Sông Tô nước chảy trong ngần a, Th¾ng c¶nh. Con thuyÒn buåm tr¾ng ch¹y gÇn ch¹y xa b, Văn hóa đô thị. Thon thon hai mòi chÌo hoa c, §Þa danh.) Lướt đi lướt lại như là bướm bay. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> * Hoạt động 3: Củng cố. - Nhắc nhở cách thức và thái độ học tập, sưu tầm. * Hoạt động 4: Hướng dẫn. - Sưu tầm ghi chép thường xuyên. - ChuÈn bÞ: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn.. Ngµy so¹n 14/1/08 Ngµy d¹y 18/1/08. TiÕt 75 T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. I. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống xã hội và đặc chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: (chuÈn bÞ bµi cña häc sinh) 3. Giíi thiÖu bµi: * Hoạt động 2: Kiến thức mới. - H. Tr¶ lêi c©u hái sgk tr7. Cho c¸c vÝ dô hái kh¸c. ? Hãy chỉ ra những VBNL thường gặp trên báo chí, trên đài phát thanh? - H: C¸c bµi x· luËn, b×nh luËn, c¸c môc nghiªn cøu... - Gv chuÈn bÞ mét sè tµi liÖu nghÞ luËn, hs t×m hiÓu gäi tªn c¸c lo¹i bµi nghÞ luËn. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ VBNL? - H. ph¸t biÓu. - G. Chèt k/n. - H. đọc văn bản (7). ? B¸c Hå viÕt v¨n b¶n nµy nh»m hướng đến ai? Nói với ai? - H. Nói với mọi người dân VN. ? Bác viết bài này nhằm mục đích. I. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn: 1. Nhu cÇu nghÞ luËn. + VÝ dô: -V× sao em ®i häc? - Vì sao con người phải có bạn? -> KiÓu c©u hái nµy rÊt phæ biÕn. Tr¶ lêi b»ng v¨n nghÞ luËn (dïng lÝ lÏ, dÉn chøng, lËp luËn, kh¸i niÖm ...) + Mét sè kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn: Chøng minh, gi¶i thÝch, ph©n tÝch, b×nh luËn. 2. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? VBNL lµ lo¹i v¨n b¶n ®­îc viÕt (nãi) nhằm xác lập cho người đọc (người nghe) một tư tưởng, một quan điểm nào đó. 3. §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn. (a) V¨n b¶n: “Chèng n¹n thÊt häc”. + Mục đích của văn bản: Kêu gọi nhân dân häc, chèng n¹n thÊt häc, mï ch÷. + C¸c ý chÝnh: - Nªu nguyªn nh©n cña viÖc nh©n d©n ta thÊt häc, d©n trÝ thÊp vµ t¸c h¹i cña nã. - Khẳng định công việc cấp thiết lúc này là 5. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> g×? ? Để thực hiện mục đích ấy, Bác ®­a ra nh÷ng ý kiÕn nµo? - H. th¶o luËn. ? T×m nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn néi dung đó ? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u luËn ®iÓm ? (Là những câu văn khẳng định 1 ý kiến, 1 quan điểm tư tưởng của tác gi¶).. n©ng cao d©n trÝ. - Quyền lợi và bổn phận của mỗi người trong viÖc tham gia chèng thÊt häc. + C¸c c©u mang luËn ®iÓm: - “Mét trong nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm cÊp tèc ... d©n trÝ”. - “Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyÒn lîi ... ch÷ quèc ng÷”. + Nh÷ng lÝ lÏ: - Tình trạng thất học, lạc hậu trước CM th¸ng 8 (95% d©n sè mï ch÷). - Những điều kiện cần phải có để người ? Để ý kiến có sức thuyết phục, bài dân tham gia xây dựng nước nhà (biết đọc, biÕt viÕt). viÕt ®­a ra lÝ lÏ nµo? - Nh÷ng kh¶ n¨ng thùc tÕ trong viÖc chèng - H. ph¸t hiÖn, tr¶ lêi. n¹n thÊt häc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nªu vấn đề và thuyết phục của người (b) Đặc điểm: - LuËn ®iÓm râ rµng. viÕt? - LÝ lÏ, dÉn chøng thuyÕt phôc. - H. NhËn xÐt. - H. §äc ghi nhí (9) * Ghi nhí: sgk (9). - Gv. Chốt ý. VBNL phải hướng đến giải quyết những vấn đề đặt ra trong cuéc sèng. * Hoạt động 3: Củng cố. - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? - §Æc ®iÓm cña VBNL? * Hoạt động 4: Hướng dẫn. - Häc bµi. §äc l¹i VB n¾m ch¾c luËn ®iÓm, lÝ lÏ. S­u tÇm VBNL. - ChuÈn bÞ: PhÇn luyÖn tËp (tiÕp).. Ngµy so¹n 14/1/08 Ngµy d¹y 18/1/08. TiÕt 76 T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (TiÕp). I. Môc tiªu. Thông qua việc phân tích đặc điểm của VBNL, tiếp tục củng cố kiến thức về v¨n nghÞ luËn cho hs. Häc sinh biÕt ph©n biÖt VBNL so víi c¸c VB kh¸c. Bước đầu nắm được các cách nghị luận: trực tiếp, gián tiếp. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 2. KiÓm tra:. - ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? §Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn? 3. Giíi thiÖu bµi: * Hoạt động 2: Luyện tập. - H. §äc v¨n b¶n (9). - Gv dẫn dắt, hướng dẫn hs tr¶ lêi c©u hái. L­u ý hs t×m luËn ®iÓm, lÝ lÏ. - H. Th¶o luËn, t×m hiÓu vb. - Gv chèt ý. - H. Ghi vë.. ? Theo em, vb trªn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? - H.Th¶o luËn. - G. Lưu ý: Nhan đề bài nghị luËn lµ mét ý kiÕn, mét luËn ®iÓm. - H. §äc vb “Hai biÓn hå”. - Gv nªu v.®. ? Theo em, ý kiến nào đúng? V× sao? - H. ý (d). Gi¶i thÝch. - H. Ph¸t hiÖn yÕu tè kÓ, t¶, b/c trong vb. ? Theo em, mục đích của người viết là muốn nêu lên ®iÒu g×? - Gv: VBNL thường chặt chẽ, râ rµng, trùc tiÕp nh­ng còng. II. LuyÖn tËp: 1. Bµi v¨n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt ... (a) §©y lµ 1 bµi v¨n nghÞ luËn. - Vấn đề nêu ra để bàn luận và giải quyết là v.đ XH, 1 v.đ thuộc lối sống đạo đức. - T¸c gi¶ sö dông rÊt nhiÒu lÝ lÏ, lËp luËn vµ dÉn chứng để thuyết phục. (b) + LuËn ®iÓm: CÇn t¹o ra nh÷ng thãi quen tèt trong x· héi. + LÝ lÏ: - Khái quát về thói quen của con người. - Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña thãi quen xÊu. + Khuyªn: Cần rèn luyện thói quen tốt (dù điều đó rất khã) vµ kh¾c phôc thãi quen xÊu trong cuéc sèng từ những việc làm tưởng chừng rất nhỏ. (c) T¸n thµnh ý kiÕn trªn v× nh÷ng ý kiÕn t/g nªu ra đều đúng đắn, cụ thể. (d) Bè côc: + Më bµi: Kh¸i qu¸t c¸c thãi quen tèt vµ xÊu. + Th©n bµi: - C¸c biÓu hiÖn cña thãi quen tèt. - C¸c biÓu hiÖn cña thãi quen xÊu. + KÕt bµi: §Ò xuÊt ý kiÕn. 2. Bµi v¨n: Hai biÓn hå. (1) Cã ý kiÕn cho r»ng: a, VB trªn thuéc kiÓu vb miªu t¶, miªu t¶ 2 biÓn hå ë Pa- let- xtin. b, KÓ chuyÖn vÒ 2 biÓn hå. c, BiÓu c¶m vÒ 2 biÓn hå. d, NghÞ luËn vÒ cuéc sèng (vÒ 2 c¸ch sèng) qua viÖc kÓ chuyÖn vÒ 2 biÓn hå. (2) NhËn xÐt v¨n b¶n: - Vb có tả: tả hồ, cuộc sống tự nhiên và con người quanh hå. - Vb cã kÓ: kÓ vÒ cuéc sèng cña c­ d©n. - Vb cã biÓu c¶m: c¶m nghÜ vÒ hå. - Mục đích: làm sáng tỏ về 2 cách sống. C¸ch sèng c¸ nh©n. C¸ch sèng chia sÎ. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> cã khi ®­îc tr×nh bµy 1 c¸ch -> Vb “CÇn t¹o ra thãi quen tèt...” -> NghÞ luËn gián tiếp, h/a, kín đáo. trùc tiÕp. Vb “Hai biÓn hå” -> NghÞ luËn gi¸n tiÕp. ? Trong 2 vb trªn, theo em, v.® nµo ®­îc nghÞ luËn trùc tiÕp, v.® nµo ®­îc nghÞ luËn gi¸n tiÕp? * Hoạt động 3: Củng cố. - VBNL thường đảm bảo rõ 4 yếu tố: ... - Cã 2 kiÓu nghÞ luËn: trùc tiÕp, gi¸n tiÕp. - VBNL thường ngắn gọn, rõ ràng, đề cập đến v.đ của đời sống xã hội. * Hoạt động 4: Hướng dẫn. - TiÕp tôc t×m hiÓu vÒ v¨n nghÞ luËn. - Chuẩn bị: Tục ngữ về con người, xã hội. Ngµy so¹n 18/1/08 Ngµy d¹y 21/1/08. TuÇn 20. TiÕt 77 Tục ngữ về con người và xã hội. I. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu được kinh nghiệm sống, đồng thời là lời khuyên của nhân dân về phẩm chất, học tập tu dưỡng và quan hệ ứng xử của con người. Nắm được một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ,...) của những câu tục ng÷ trong bµi häc. RÌn häc thuéc lßng, c¶m thô vÒ tôc ng÷. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: - §äc thuéc 4 c©u tôc ng÷ vÒ th/nh. Ph©n tÝch 1 bµi. Đọc 3 - 4 câu cùng đề tài trên mà em sưu tầm được. - Tục ngữ là gì? Đọc thuộc 4 câu tục ngữ về lao động sx... 3. Giíi thiÖu bµi: * Hoạt động 2: Kiến thức mới. - H. §äc sgk. (Chó ý nhÊn ë vÇn).. I. §äc - hiÓu v¨n b¶n.. ? VÒ néi dung, cã thÓ chia vb nµy thµnh 3 nhãm nãi vÒ phÈm chÊt, häc tập tu dưỡng, quan hệ ứng xử. H·y s¾p xÕp c¸c c©u tôc ng÷ trªn vµo 3 nhãm?. 1. §äc , chó thÝch. (sgk) 2. Bè côc. - Tục ngữ về phẩm chất con người: 1,2,3. - Tục ngữ về học tập, tu dưỡng: 4,5,6. - Tôc ng÷ vÒ quan hÖ, øng xö: 7,8,9. 8. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? §Æc ®iÓm gièng nhau vÒ ND, HT cña 3 nhãm vb trªn? - Ng¾n, cã vÇn nhÞp, dïng so s¸nh, Èn dô, nªu kinh nghiÖm, bµi häc vÒ con người, XH. * G. DÉn d¾t, nªu c©u hái, chèt ý. H: Th¶o luËn: -T×m hiÓu néi dung, nghÖ thuËt. -ý nghÜa, liªn hÖ më réng cña tõng c©u tôc ng÷. - Liên hệ : Người sống đống vàng ; Người là vàng, của là ngãi ; Người làm ra của chứ của ko làm ra người. ? Góc con người nên hiểu theo nghĩa nµo : A. 1 phần của cơ thể con người. (B). Dáng vẻ, đường nét con người. - Gv : R¨ng, tãc ®­îc nhËn xÐt trªn phương diện thẩm mĩ, là những chi tiÕt nhá nhÊt. ? Tõ c©u nµy em cã thÓ suy réng ra ®iÒu g×? ? NhËn xÐt vÒ h×nh thøc ? “ §ãi, r¸ch”, "S¹ch, th¬m” chØ vÒ ®iÒu g× ë con người? + §ãi, r¸ch: khã kh¨n thiÕu thèn vÒ vËt chÊt. + S¹ch, th¬m: Nh÷ng phÈm chÊt tèt đẹp mà con người cần có. ? C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa ntn? - Liªn hÖ: Chết trong còn hơn sống đục. GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ. ? Nhận xét đặc điểm ngôn từ? ý nghÜa cña c©u tôc ng÷? ? Thùc chÊt cña “häc gãi, häc më” lµ g×? - Liªn hÖ: Ăn trông nồi, ngồi trông hướng. ¡n tïy n¬i, ch¬i tïy chèn. Mét lêi nãi dèi, s¸m hèi b¶y ngµy.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ phẩm chất con người. * C©u 1: - NghÖ thuËt : vÇn l­ng, nh©n hãa, so s¸nh. - Nội dung : Người quý hơn của, quí hơn gÊp béi lÇn. - ý nghÜa : + Đề cao giá trị của con người so với của c¶i. + Phê phán những trường hợp coi của hơn người. + An ủi động viên những người mất của. * C©u 2: - Néi dung: Nh÷ng chi tiÕt nhá nhÊt còng làm thành vẻ đẹp con người. - ý nghÜa: + Khuyên nhủ con người phải biết giữ gìn, chăm sóc răng, tóc cho sạch đẹp. + H·y biÕt hoµn thiÖn m×nh tõ nh÷ng ®iÒu nhá nhÊt. + Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con người của nhân dân. * C©u 3: - Nghệ thuật: vần lưng, đối. - Néi dung: + Nghĩa đen: Dù đói vẫn phải ăn uống s¹ch sÏ, dï quÇn ¸o r¸ch vÉn ph¶i gi÷ cho s¹ch cho th¬m. + NghÜa bãng: Dï nghÌo khæ, thiÕu thèn vÉn ph¶i sèng trong s¹ch. Kh«ng ph¶i v× nghÌo khæ mµ lµm bõa, ph¹m téi. - ý nghÜa: + Tù nhñ, tù r¨n b¶n th©n. + Nhắc nhở người khác phải có lòng tự träng. 2. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ học tập tu dưỡng. * C©u 4: - Néi dung: ¡n nãi ph¶i gi÷ phÐp t¾c, ph¶i biÕt häc xung quanh, học để biết làm, biết giao tiếp với mọi người. - ý nghÜa: NhÊn m¹nh viÖc häc toµn diÖn, tØ mØ. 9. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Nãi hay h¬n hay nãi. - C©u 5,6: ? Gi¶i nghÜa c¸c tõ trong c©u tôc ng÷? NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×? ? Bµi häc nµo ®­îc rót ra tõ kinh nghiệm đó? ? 2 c©u tôc ng÷ cã m©u thuÉn nhau ko? V× sao? - Gv: 2 c©u bæ sung ý nghÜa cho nhau, cùng đề cao việc học tập. - H. T×m hiÓu nghÜa, rót ra bµi häc... - Liªn hÖ: Lá lành đùm lá rách. Tiªn tr¸ch kØ, hËu tr¸ch nh©n. Bầu ơi thương lấy.... - Liên hệ: Uống nước nhớ nguồn.. ? VÒ h×nh thøc, vb tôc ng÷ nµy cã g× đặc biệt? Vì sao nhân dân chọn hình thøc Êy? + Lêi khuyªn tù nhiªn, thÊm thÝa. + Diễn đạt: - B»ng so s¸nh c©u 1,6,7. - B»ng h×nh ¶nh Èn dô c©u 8,9. - B»ng tõ vµ c©u cã nhiÒu nghÜa c©u 2,3,4,8,9.. * C©u 5: - Kh«ng thÇy d¹y b¶o sÏ ko lµm ®­îc viÖc g× thµnh c«ng. - ý nghÜa: + Phải tìm thầy giỏi mới có cơ thành đạt. + Kh«ng ®­îc quªn c«ng ¬n cña thÇy. * C©u 6: - §Ò cao ý nghÜa cña viÖc häc b¹n. - ý nghÜa; +Phải t/cực, chủ động trong việc học tập. + Muèn häc tèt ph¶i më réng sù häc ra xung quanh, nhÊt lµ liªn kÕt sù häc víi bạn bè, đồng nghiệp. 3. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ quan hÖ øng xö. * C©u 7: - Phải biết yêu thương những người xung quanh cũng như yêu thương chính bản th©n m×nh. - ý nghÜa: + H·y sèng b»ng lßng nh©n ¸i, vÞ tha. + Kh«ng nªn sèng Ých kØ. * C©u 8: - Khi được hưởng thành quả phải nhớ công ơn người đã vất vả làm ra thành quả đó. - ý nghÜa: + Cần trân trọng sức l.đ của mọi người. + Kh«ng ®­îc l·ng phÝ. + Phải biết ơn người đi trước, ko được ph¶n béi qu¸ khø. * C©u 9: - §oµn kÕt sÏ t¹o thµnh søc m¹nh, chia rÏ sÏ ko viÖc nµo thµnh c«ng. - ý nghÜa : Tr¸nh lèi sèng c¸ nh©n ; CÇn cã tinh thÇn tËp thÓ trong lèi sèng vµ lµm viÖc. * Ghi nhí: sgk (13).. * Hoạt động 3: Củng cố. (1) Qua vb, em hiểu những quan điểm, thái độ sâu sắc nào của nhân dân? - Đòi hỏi cao về cách sống, cách làm người. - Mong muốn con người hoàn thiện. - Đề cao, tôn vinh giá trị làm người. (2) Cảm nghĩ của em về sức sống của những câu tục ngữ này trong đời sống hiÖn t¹i? 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> *Hoạt động 4: Hướng dẫn. - Häc thuéc vb. Em thÊm thÝa nhÊt lêi khuyªn tõ c©u tôc ng÷ nµo? V× sao? - Sưu tầm các câu tục ngữ cùng chủ đề. - ChuÈn bÞ: Rót gän c©u.. Ngµy so¹n 18/1/08 Ngµy d¹y 22/1/08. TiÕt 78 Rót gän c©u. I. Môc tiªu. Häc sinh n¾m ®­îc c¸ch r¸t gän c©u. HiÓu ®­îc t¸c dông cña c©u rót gän. Rèn cách chuyển đổi từ câu đầy đủ sang câu rút gọn và ngược lại. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: - Theo em c¸c th/phÇn chÝnh nµo b¾t buéc ph¶i cã mÆt trong c©u? 3. Giíi thiÖu bµi: * Hoạt động 2: Kiến thức mới. I. ThÕ nµo lµ rót gän c©u. 1. VÝ dô 1: sgk (14). * NhËn xÐt: - C©u (a) thiÕu chñ ng÷. Câu (b) có đủ CN- VN - CN cho câu (a) : Chúng ta, tôi, con người... - Có thể lược CN câu (a) vì : tục ngữ ko nói riêng về ai mà đúc rút và đưa ra những lời khuyên chung cho mọi người. 2. VÝ dô 2: - H. §äc vÝ dô phÇn (4). * NhËn xÐt: ? Trong 2 câu này thành phần nào - Câu (a) lược bỏ VN. của câu được lược bỏ? Tại sao có - Câu (b) lược bỏ cả CN, VN. thể lược bỏ được mà vẫn hiểu -> Tác dụng: Làm cho câu gọn hơn, tránh ®­îc nghÜa cña c©u? lặp từ ngữ mà vẫn đủ thông tin. - H. NhËn xÐt, gi¶i thÝch. * Ghi nhí: sgk (15). ? Tác dụng của việc lược bỏ nh÷ng thµnh phÇn nµy? II. C¸ch dïng c©u rót gän: ? ThÕ nµo lµ rót gän c©u? Môc 1. VÝ dô: (sgk). đích của việc rút gọn câu? 2. NhËn xÐt: - H. §äc ghi nhí. - Ví dụ 1: lược bỏ cả CN -> khó hiểu. ? NhËn xÐt c¸ch rót gän c©u trong - VÝ dô 2: S¾c th¸i b/c ch­a phï hîp. vÝ dô? -> Kh«ng nªn rót gän c©u. ? CÇn thªm nh÷ng tõ ng÷ nµo vµo - Thªm thµnh phÇn: - H. §äc vÝ dô. ? Cấu tạo trong hai câu đã cho có tõ ng÷ nµo kh¸c nhau? ? T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm chñ ng÷ trong c©u (a)? - H. T×m tõ vµ ®iÒn phï hîp. ? Theo em, v× sao chñ ng÷ trong câu (a) có thể được lược bỏ? - H. Th¶o luËn.. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> c©u rót gän trªn cho phï hîp? ? Khi rót gän c©u cÇn l­u ý ®iÒu g×? - H. Xem ghi nhí. * Hoạt động 3: Luyện tập. - H. Làm bài độc lập. - H. Th¶o luËn c©u hái. TËp kh«i phôc thµnh phÇn. - Gv. Chốt đáp án. - H. Th¶o luËn nhãm. ? X.đ các thành phần bị lược bớt? NÕu kh«i phôc ta cÇn sö dông tõ ng÷ nµo? ? Cho biÕt v× sao trong th¬, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vËy? - H. §äc bµi tËp, gi¶i thÝch. - Gv. Chèt ®iÒu cÇn chó ý. - G. Cho bµi tËp. - H. Nªu c¸ch rót gän.. VÝ dô 1: Chñ ng÷: Em, C¸c b¹n n÷, c¸c b¹n nam... VÝ dô 2: Tõ b/c: mÑ ¹; Th­a mÑ,....¹! * Ghi nhí 2: sgk (16) III. LuyÖn tËp: Bµi 1: X.® c©u rót gän. T¸c dông: - C©u (b): rót gän chñ ng÷: “Chóng ta”. - Câu (c): rút gọn CN: “Người...người”. - C©u (d): rót gän nßng cèt c©u: “Chóng ta nªn nhí r»ng”. -> Ng¾n gän, nªu quy t¾c øng xö chung. Bµi 2: Kh«i phôc thµnh phÇn. - Rót gän chñ ng÷. - T¸c dông: Ng¾n, vÇn, phï hîp thÓ th¬. - Kh«i phôc thµnh phÇn:... Bµi 3,4: Lưu ý: Hiện tượng rút gọn câu dễ gây hiểu lầm; gây cười vì rút gọn đến mức ko hiểu ®­îc vµ rÊt th« lç. -> Bµi häc: Ph¶i cÈn thËn khi dïng c©u rót gọn vì dùng câu rút gọn ko đúng có thể gây hiÓu lÇm. Bµi 5: TËp rót gän c©u: a, MÑ ¬i! Sao mÑ ®i l©u vÒ thÕ? M·i mÑ ko vÒ! b, - Những ai ngồi đấy? - Ông Lí cựu với ông Chánh hội ngồi đấy!. * Hoạt động 4: Củng cố. - Rót gän c©u lµ mét trong nh÷ng c¸ch gãp phÇn lµm cho viÖc nãi, viÕt trë nên sinh động, có hiệu quả hơn. - Muèn rót gän c©u ph¶i phô thuéc vµo ng÷ c¶nh (t×nh huèng giao tiÕp). * Hoạt động 5: Hướng dẫn. - Häc bµi. VËn dông c©u rót gän trong nãi, viÕt. - ChuÈn bÞ: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn.. Ngµy so¹n 19/1/08. Ngµy d¹y 24/1/08.. TiÕt 79 §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. I. Môc tiªu. Gióp häc sinh nhËn biÕt râ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau. Bước đầu biết cách xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong 1 VBNL; biết xây dựng luận điểm, luận cứ và triển khai lập luận cho một đề bài. II. Hoạt động dạy - học: 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. định tổ chức. 2. KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? 3. Giíi thiÖu bµi. * Hoạt động 2: Kiến thức mới. I. LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn: - H. Th¶o luËn c©u hái trong V¨n b¶n: Chèng n¹n thÊt häc. sgk (18,19). 1. LuËn ®iÓm: + LuËn ®iÓm: nh÷ng ý chÝnh cña VB, lµ ý kiÕn thể hiện tư tưởng, q.đ của bài văn NL. + Luận điểm được biểu hiện tập trung ở nhan đề “ Chèng n¹n thÊt häc” nh­ mét khÈu hiÖu. - Gv. Chèt kiÕn thøc. + Luận điểm được trình bày đầy đủ ở câu: “ + LuËn ®iÓm. Mọi người . . . chữ Quốc ngữ”. + Yªu cÇu vÒ luËn ®iÓm. + Cô thÓ ho¸ thµnh viÖc lµm: - Những người biết chữ dạy cho những người ch­a biÕt ch÷. - Những người chưa biết cố gắng học cho biết. - Phô n÷ l¹i cµng cÇn ph¶i häc . * KÕt luËn 1: - Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. ? Người viết triển khai ý chính - Yêu cầu về luận điểm : bằng cách nào? Vai trò của lí + Được thể hiện trong nhan đề, dưới dạng câu lÏ vµ dÉn chøng ntn? khẳng định nhiệm vụ chung (luận điểm chính) - Gv gi¶i thÝch thªm: vµ nhiÖm vô cô thÓ (luËn ®iÓm phô) + Lí lẽ là những đạo lí, lẽ + Phải rõ ràng, đúng đắn, sâu sắc, có tính phổ phải đã được thừa nhận nói ra biến đáp ứng nhu cầu thực tế. là được đồng tình. 2. LuËn cø: + DÉn chøng lµ sù viÖc sè + ~ lµ nh÷ng lÝ lÏ, dÉn chøng lµm c¬ së cho liệu, bằng cớ để xác nhận cho luận điểm, giúp l.đ sáng rõ, đúng đắn, có sức lÝ lÏ thuyÕt phôc. + LÝ lÏ: ? X.® luËn cø trong bµi viÕt? - Do chÝnh s¸ch ... kh«ng tiÕn bé. - H. Th¶o luËn. - Nay nước độc lập rồi ... đất nước. + DÉn chøng: - Gv. L.đ thường có tính khái - Những người đã biết chữ . . . qu¸t cao. V× thÕ, muèn cho - Vî ch­a biÕt . . . người đọc hiểu và tin, luận cứ - Em chưa biết . . . phải cụ thể, sinh động, chặt + Các luận cứ trả lời các câu hỏi: chÏ. - V× sao? - §Ó lµm g×? ? NÕu kh«ng tr×nh bµy nh÷ng - Nh­ thÕ nµo? luËn cø nµy mµ chØ ®­a ra * KÕt luËn 2: 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> những câu văn nêu luận điểm - Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu th× cã ®­îc kh«ng ? míi khiÕn cho luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc. ? Theo em,luËn cø cÇn nh÷ng - LuËn cø ph¶i cã hÖ thèng vµ b¸m s¸t luËn yªu cÇu g×? ®iÓm. 3. LËp luËn : ? LËp luËn lµ g×? Vai trß cña + ~ lµ c¸ch lùa chän s¾p xÕp , tr×nh bµy luËn cø lËp luËn trong VBNL? một cách phù hợp để làm rõ luận điểm . + Tr×nh tù lËp luËn trong v¨n b¶n . ? H·y chØ ra tr×nh tù lËp luËn - Nªu lÝ do v× sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc . của văn bản “Chống nạn thất - Chống nạn thất học để làm gì ? häc” . NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp - Chèng n¹n thÊt häc b»ng c¸ch nµo ? -> LËp luËn chÆt chÏ , giµu søc thuyÕt phôc , lÝ luËn trªn? lÏ , dÉn chøng s¾p xÕp theo thêi gian , løa tuæi , giíi tÝnh , giai cÊp hîp lý. - H. §äc ghi nhí. * Ghi nhí : sgk (19). III. LuyÖn tËp . * Hoạt động 3: Luyện tập. Bµi v¨n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt... - H. Đọc lại vb “Cần tạo ra + Luận điểm: (Nhan đề). + LuËn cø : thãi quen ...”. - H. Th¶o luËn chØ râ luËn * LÝ lÏ: điểm, luận cứ, cách lập luận - Khái quát về thói quen của con người. - Thãi xÊu rÊt khã söa. trong bµi. - Thãi quen xÊu sÏ g©y h¹i. - Thói quen tốt sẽ làm cuộc sống trở nên tốt đẹp - Gv: Chèt ý. h¬n. * DÉn chøng: - Nh÷ng biÓu hiÖn cña thãi quen xÊu. + LËp luËn chÆt chÏ, cã søc thuyÕt phôc. * Hoạt động 4: Củng cố. - C¸c yÕu tè trong VBNL? - Mèi quan hÖ cña c¸c yÕu tè? * Hoạt động 5: Hướng dẫn. - Häc bµi. - Bµi tËp: X.® luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn trong bµi “Häc thÇy, häc b¹n”- - ChuÈn bÞ: §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. Ngµy so¹n 19/1/08. Ngµy d¹y 24/1/08.. TiÕt 80 §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. I. Môc tiªu. Học sinh nhận rõ đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận; Nắm được các bước tìm hiểu đề, cách lập ý và các yêu cầu chung của bài văn nghị luận. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Rèn kĩ năng nhận biết luận điểm, tìm hiểu đề bài nghị luận và tìm ý, lập ý. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: - V¨n nghÞ luËn cÇn cã nh÷ng yÕu tè nµo ? Cho biÕt vai trß cña mçi yÕu tè ? - Trong VBNL, người viết phải vận dụng chủ yếu là: lí lẽ/ hình ảnh/ chi tiÕt/ dÉn chøng? §Æc ®iÓm cña lÝ lÏ, dÉn chøng? 3. Giíi thiÖu bµi. * Hoạt động 2: Kiến thức mới. I. Tìm hiểu đề văn nghị luận . - H. Đọc đề bài (sgk 21). 1. Nội dung và tính chất của đề văn nghị Th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái sgk. luËn. ? Những câu đã cho có thể xem là a. Đề bài : sgk (21). một đề bài , đầu đề được không ? b. NhËn xÐt : - Được , nêu ra một vấn đề cần xem - Các đề nêu ra các vấn đề khác nhau xét đánh giá , làm rõ. nhưng đều bắt nguồn từ cuộc sống XH con người. ? Các đề bài trên có phải là đề văn nghÞ luËn ko? V× sao? - Mục đích : Để người viết bàn luận, làm - Cã;V× hµm chøa mét kh¸i niÖm, s¸ng râ. vấn đề, lý luận, tư tưởng ... - §ã lµ c¸c luËn ®iÓm. ? Đặt ra đề như vậy nhằm mục đích gì? Những v.đ được đưa ra đó gọi - Tính chất của đề sẽ định hướng cho người lµ g×? viết để biết vận dụng phương pháp, có thái ? Các đề bài trên cần được giải độ, giọng điệu cho phù hợp với đề bài đã quyết bằng phương pháp làm văn cho. nµo? (phân tích, chứng minh, giải - Hầu hết các đề nêu ra một luận điểm. Các thÝch) đề 2,8,9,10 : mỗi luận điểm gồm 2 luận ®iÓm nhá. ? Vậy tính chất của đề bài có ý * Ghi nhí : (23). nghĩa gì đối với việc làm văn? - H. So sánh, phát hiện, phân tích 2. Tìm hiểu đề văn nghị luận. l.đ ở các đề 2,8,9,10. a. VÝ dô: §Ò v¨n “ Chí nªn tù phô” + Vấn đề nghị luận : Tác hại của tính tự - Gv: Muốn có l.đ nhỏ hơn để làm phụ và sự cần thiết của việc con người bài, người viết tự mình phải suy không nên tự phụ. nghÜ vµ ph©n t¸ch 1 c¸ch hîp lÝ. -> LuËn ®iÓm: CÇn ph¶i khiªm tèn. + Đối tượng và phạm vi nghị luận: Tính tự phụ của con người với tác hại của nó. + Khuynh hướng tư tưởng của đề: - Phủ định tính tự phụ của con người. + Nh÷ng ý chÝnh cña bµi: 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? Em hiÓu thÕ nµo lµ “tù phô”? ( tù cho m×nh lµ giái nªn xem thường người khác). - H. §äc, suy nghÜ, th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái tr 22.. - Gv: Hướng dẫn hs sắp xếp cho hîp lý cho bµi v¨n.. - H. Nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ đề văn, tìm hiểu đề, lập ý cho bài v¨n nghÞ luËn. - H. §äc ghi nhí.. - HiÓu thÕ nµo lµ tÝnh tù phô? - NhËn xÐt nh÷ng biÓu hiÖn cña tÝnh tù phô. - Phân tích tác hại của nó để khuyên răn con người. b. Khi tìm hiểu đề cần: - X.đ đúng vấn đề (đúng luận điểm). - X.đ đúng phạm vi, tính chất của đề. II. LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. §Ò bµi: “ Chí nªn tù phô” 1. LuËn ®iÓm. + Tự phụ là 1 thói quen xấu của con người. + Tự phụ đề cao vai trò của bản thân thiếu tôn trọng người khác. + Tù phô khiÕn cho b¶n th©n bÞ chª tr¸ch, mọi người xa lánh. + Tù phô lu«n m©u thuÉn víi khiªm nhường, học hỏi. 2. LuËn cø. + Tù phô tù cho m×nh lµ giái nªn coi thường người khác: - BÞ c« lËp. - Lµm viÖc g× còng khã. - Không tự đánh giá được mình. + T¸c h¹i: - Thường tự ti khi thất bại. - Ko chÞu häc hái, ko tiÕn bé. - Hoạt động bị hạn chế, dễ thất bại. + DÉn chøng: - T×m trong thùc tÕ. - LÊy dÉn chøng tõ b¶n th©n. - DÉn chøng tõ s¸ch b¸o, bµi häc. 3. X©y dùng lËp luËn: + Tù phô lµ g×? + Nh÷ng t¸c h¹i cña tù phô(dÉn chøng) +Vì sao con người ta không nên tự phụ? + Söa thãi xÊu nµy b»ng c¸ch nµo? * Ghi nhí: sgk (23). * Hoạt động 3: Luyện tập. Lập ý cho đề bài: Sách là người bạn lớn của con người. 1. Tìm hiểu đề. - Vấn đề bàn đến: Vai trò của sách đối với con người. - Phạm vi: Xác định giá trị của sách. - Tính chất: Khẳng định, đề cao vai trò của sách với cuộc sống con người. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 2. LËp ý: Luận điểm 1: Con người ko thể thiếu bạn (lí lẽ, d/c) Luận điểm 2: Sách là người bạn lớn của con người. - Gióp ta häc tËp, rÌn luyÖn hµng ngµy. - Më mang trÝ tuÖ, t×m hiÓu thÕ giíi. - Nối liền quá khứ, hiện tại, tương lai. - Cảm thông, chia sẻ với con người và nhân loại. - Thư giãn, thưởng thức. LuËn ®iÓm 3: CÇn g¾n bã víi s¸ch. - Ham mê đọc sách. - Biết lựa chọn sách để đọc. - Vận dụng điều đọc được vào cuộc sống. 2. LËp luËn: - Con người ko thể ko có bạn. Cần bạn để làm gì? - Sách đã mang lại những lợi ích gì? Tại sao sách được coi là bạn lớn...? * Hoạt động 4: Củng cố. - Đặc điểm đề văn nghị luận? - Khi lập ý cho đề văn nghị luận là chúng ta làm những gì? * Hoạt động 5: Hướng dẫn. - Học bài. Hoàn thiện tìm luận cứ cho đề trên. - Chuẩn bị: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.. Ngµy so¹n 27/1/08 Ngµy d¹y 29/1/08. TuÇn 21. TiÕt 81. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ( Hå ChÝ Minh). I. Môc tiªu: Giúp hs hiểu được tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta. T/cảm đó được biểu hiện rực rỡ trong từng thời kì chống ngoại xâm. N¾m ®­îc nghÖ thuËt nghÞ luËn chÆt chÏ, s¸ng gän, cã tÝnh mÉu mùc cña bµi v¨n. Nhí ®­îc c©u chèt cña bµi vµ h/a so s¸nh trong bµi v¨n. Rèn kĩ năng đọc, tìm hiểu, phân tích bố cục, cách nêu luận điểm, cách luËn chøng trong bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: + Đọc thuộc lòng những câu tục ngữ về con người và xã hội? Phân tích hai c©u mµ em thÊy hay nhÊt? + Đọc những câu tục ngữ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với những câu đã học mµ em s­u tÇm ®­îc. 3. Giíi thiÖu bµi. * Hoạt động 2: Kiến thức mới. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - H. Nh¾c l¹i vÒ kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn. - G. Hướng dẫn đọc : giọng mạch lạc, râ rµng, døt kho¸t. - H. Đọc vb. Nhận xét cách đọc. - G,H : Gi¶i nghÜa 1 sè tõ : KiÒu bµo, ®iÒn chñ, vïng t¹m chiÕm, quyªn, nång nµn. ? V¨n b¶n cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Nªu néi dung tõng phÇn? - H. Th¶o luËn, chia ®o¹n. - G. VB tuy ng¾n nh­ng rÊt hoµn chØnh. Cã thÓ coi ®©y lµ 1 bµi v¨n NL chøng minh mÉu mùc. ? Bài văn nghị luận về vấn đề gì? Câu nªu néi dung c¬ b¶n cña v.® NL trong bµi? ? Giải thích từ: nồng nàn yêu nước, t/thèng, quý b¸u? ? Nhận xét cách dùng BPNT, động từ được sử dụng trong câu 3 có gì đặc biÖt? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch nªu v.® cña t/g? - H. Ph¸t hiÖn, suy luËn, nhËn xÐt. ?* §Æt trong bè côc bµi v¨n nghÞ luËn ®o¹n më ®Çu nµy cã vai trß, ý nghÜa g×? ? Lòng yêu nước của nhân dân ta được nhÊn m¹nh trªn lÜnh vùc nµo? T¹i sao ë lĩnh vực đó tinh thần yêu nước lại bộc lé m¹nh mÏ vµ to lín nhÊt? (Vì đặc điểm lịch sử dân tộc ta luôn có giặc ngoại xâm -> cần đến lòng yêu nước). ? Để làm rõ nhận định trên, tác giả đã ®­a ra nh÷ng dÉn chøng nµo? S¾p xÕp theo tr×nh tù nµo?. I. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶: Hå ChÝ Minh 2. T¸c phÈm: a, §äc, chó thÝch. b, XuÊt xø: trÝch trong B¸o c¸o chÝnh trị tại đại hội Đảng lần II (Tháng 2/1951) c, Bè côc: - Đoạn 1: Nhận định chung về lòng yêu nước. - §o¹n 2,3: Chøng minh sù biÓu hiÖn của lòng yêu nước. - §o¹n 4: NhiÖm vô cña chóng ta. d, ThÓ lo¹i: NghÞ luËn x· héi.(Chøng minh) II. T×m hiÓu néi dung. 1. Nhận định chung về lòng yêu nước. + Vấn đề NL: Truyền thống yêu nước cña nh©n d©n ta. (C©u 1,2) - C¸c tõ “nång nµn”, “t/thèng quý b¸u” đã cụ thể hóa mức độ t/thần yêu nước: s«i næi, m¹nh mÏ, d©ng trµo. - H/a so s¸nh: chÝnh x¸c, míi mÎ gióp người đọc hình dung sức mạnh to lớn, vô tận, tất yếu của lòng yêu nước. - Động từ “lướt, nhấn chìm” (phù hợp với đặc tính của sóng) -> thể hiện sự linh ho¹t, nhanh chãng, bÒn v÷ng, mạnh mẽ của t/thần yêu nước. + C¸ch nªu v.® ng¾n gän, râ rµng, sinh động, hấp dẫn theo lối trực tiếp, khẳng định, so sánh cụ thể và mở rộng. 2. Nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng yªu nước. + Từ xa xưa dân ta đã chứng tỏ lòng yêu nước qua những trang sử vẻ vang : - Dẫn chứng: Thời đại Bà Trưng, Bà TriÖu, TrÇn H­ng §¹o, Lª Lîi,... -> DÉn chøng tiªu biÓu, ®­îc liÖt kª theo tr×nh tù (t) lÞch sö. - C¸ch lËp luËn chÆt chÏ: Nªu ý KQ mang tÝnh giíi thiÖu -> DÉn chøng -> Nh¾c nhë ghi nhí c«ng lao. + Đồng bào ta ngày nay... yêu nước.. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - DÉn chøng: liÖt kª theo løa tuæi, kh«ng gian, c«ng viÖc, giai cÊp, thµnh phÇn rÊt phong phó, toµn diÖn, võa kh¸i qu¸t, võa cô thÓ, rµnh m¹ch. Hµnh động thể hiện sự yêu nước khác nhau. - C¸ch lËp luËn gi¶n dÞ, chñ yÕu lµ d/c, điệp cấu trúc “từ... đến...”: Kết nối, mở đoạn -> Dẫn chứng -> KQ, đánh giá chung.. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch ®­a d/c, c¸ch lËp luËn trong ®.v? - H. Ph©n tÝch, nhËn xÐt. - G. L­u ý hs mçi ®.v ®­îc cÊu tróc hoµn chØnh, chÆt chÏ.... - Gv. D/c ®­îc tr×nh bµy theo m« h×nh cÊu tróc ®­îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn t¹o giäng v¨n liÒn m¹ch, dån dËp, khÈn trương. D/c gồm con người, sự việc sự thËt trong c/sèng -> minh chøng hïng 3. NhiÖm vô cña chóng ta. hån, thuyÕt phôc. + H/a so sánh đặc sắc: Tinh thần yêu nước như các thứ của ? H/a so s¸nh ë ®o¹n cuèi cã t¸c dông quý. g×? -> Đề cao giá trị của t/thần yêu nước. + Lòng yêu nước có 2 dạng tồn tại: ? Em hiểu thế nào là lòng yêu nước - Bộc lộ rõ ràng đầy đủ. được trưng bày và lòng yêu nước giấu - Tiềm tàng kín đáo. kÝn? -> Cả hai đều đáng quý. - Liên hệ: “Lòng yêu nước” của I. Ê - + Bổn phận của chúng ta: tuyên truyền, ren - bua. động viên, tổ chức, khích lệ tiềm năng ? Khi bàn về bổn phận của chúng ta, yêu nước của mọi người được thực t/g đã bộc lộ q.đ yêu nước ntn? hµnh vµo c«ng cuéc k/c. ? Em có nhận xét gì về cách lập luận * Cách diễn đạt bằng hình ảnh rất cụ cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n nµy? thÓ dÔ h×nh dung, dÔ hiÓu. C¸ch kÕt thóc tù nhiªn, hîp lÝ, gi¶n dÞ, râ rµng, chÆt chÏ, thuyÕt phôc. ? Bài văn NL này có gì đặc sắc? (Bè côc, lËp luËn, d/c...) III. Tæng kÕt: - H. §äc ghi nhí. Ghi nhí: (sgk 27) * Hoạt động 3: Củng cố. - Qua bµi v¨n, em nhËn thøc thªm ®­îc ®iÒu g×? ( Lòng yêu nước là giá trị t/thần cao quý; Dân ta ai cũng có lòng yêu nước; Cần phải thể hiện lòng yêu nước của mình bằng những việc làm cụ thể) - §äc diÔn c¶m vb. * Hoạt động 4: Hướng dẫn. - Häc thuéc ghi nhí. §äc kÜ bµi, häc c¸ch lËp luËn, ®­a dÉn chøng. - Lµm bµi luyÖn tËp (27). - Chuẩn bị: Câu đặc biệt.. 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n 28/1/08 Ngµy d¹y 30/1/08. TiÕt 82 Câu đặc biệt. I. Môc tiªu: Học sinh nắm được khái niệm về câu đặc biệt, hiểu tác dụng câu đặc biệt. Biết cách sử dụng câu đặc biệt trong nói hoặc viết. II. Hoạt động dạy - học: * Hoạt động 1 : Khởi động. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ c©u rót gän? T¸c dông vµ c¸ch dïng c©u rót gän? Cho vÝ dô? 3. Giíi thiÖu bµi. * Hoạt động 2: Kiến thức mới. - H. §äc vÝ dô, th¶o luËn (sgk).. I. Thế nào là câu đặc biệt? 1. VÝ dô: (sgk 27). ? Em hiểu thế nào là câu đặc biệt? - H. Rót ra kÕt luËn. - H. Vận dụng tìm câu đặc biệt: “ Rầm! Mọi người ngoảnh lại nhìn. Hai chiÕc xe m¸y ®©m vµo nhau. ThËt khñng khiÕp!”. * NhËn xÐt: - C©u “¤i, em Thuû!” lµ mét c©u kh«ng thÓ cã CN hay VN. Nã ko ph¶i lµ c©u rót gän v× ko kh«i phôc ®­îc thµnh phÇn. -> Câu đặc biệt.. - H. Phân biệt câu đặc biệt với câu đơn 2. Ghi nhớ: (sgk 28) 2 thµnh phÇn vµ c©u rót gän. II. Tác dụng của câu đặc biệt. - H. §äc kÜ vÝ dô sgk 28. 1. Xác định thời gian, nơi chốn. ? X.đ tác dụng của câu đặc biệt ? VD: Một đêm mùa xuân. - H. Ph¸t hiÖn, tr¶ lêi, t×m thªm mçi 2. LiÖt kª, th«ng b¸o vÒ sù tån t¹i cña lo¹i 2 c©u. sự vật, hiện tượng. * Bµi tËp vËn dông : VD: TiÕng reo, tiÕng vç tay. “Hai «ng sî vî t©m sù víi nhau. Mét 3. Béc lé c¶m xóc. «ng thë dµi: VD: Trêi ¬i! - Hôm qua, sau 1 trận cãi vã tơi bời 4. Gọi, đáp. khãi löa tí buéc bµ Êy ph¶i quú... VD: - S¬n! Em S¬n! S¬n ¬i! - BÞa ! - ChÞ An ¬i! - ThËt mµ ! * Ghi nhí 2: (sgk 29) - ThÕ c¬ µ ? Råi sao n÷a ? - Bà ấy quỳ xuống đất và bảo : Thôi ! III. LuyÖn tËp. Bò ra khỏi gậm giường đi ! ” Bài 1: Xác định câu đặc biệt, câu rút gän. * Hoạt động 3 : Luyện tập. a, - Không có câu đặc biệt. - 3 c©u rót gän (...) - H. §äc bµi tËp. 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>