Giáo án dạy Ngữ văn 8 - Học kỳ 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>So¹n: 14/8/2010 Gi¶ng: 16/8/2010 Bµi 1. V¨n b¶n: T«i. ®i häc -Thanh TÞnh-. I: Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Häc sinh c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời, học sinh thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “tôi”, liên tưởng đến buổi tựu trường đầu tiên của bản thân. 3. Tư tưởng: - Qua bµi gi¸o dôc häc sinh cã nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng khi håi øc vÒ tuæi th¬ của mình, đặc biệt là ngày đầu tiên tới trường, học hỏi cách viết truyện ngắn của Thanh TÞnh. II: §å Dïng - Giáo viên: Soạn giáo án,đọc tư liệu tham khảo. - Học sinh: Ôn lại một số bài văn bản nhật dụng ở chương trình Ngư văn 7.Soạn bài trước ở nhà. III: Phương pháp: Đàm thoại , thực hành , nêu vấn đề.. IV: Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1’) H¸t, kiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra ®Çu giê: (4’) KT sù chuÈn bÞ s¸ch vë cña häc sinh 3. Më bµi (1’) Hoạt động của thầy- Trò Néi dung H§1: (9’) I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch: - Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh đọc văn bản, t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm -Bước 1: 1. §äc: Hướng dẫn học sinh đọc văn bản +§o¹n v¨n diÔn t¶ dßng t©m tr¹ng cña nh©n vật “tôi” nên cần đọc với giọng thay đổi theo dßng t©m tr¹ng cña nh©n vËt. Cho học sinh đọc văn bản. Bước 2: 2. Chó thÝch: Cho học sinh đọc chú thích * SGK tr8 a. T¸c gi¶ t¸c phÈm: H: Qua phÇn chó thÝch * em h·y tãm t¾t vÒ -Thanh TÞnh(1911-1988) SGK tr8 nhµ v¨n Thanh TÞnh. -TruyÖn ng¾n mang ®Ëm tÝnh tù truyÖn. -In trong tËp “Quª mÑ-1941” H: V¨n b¶n “T«i ®i häc” cña Thanh TÞnh ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i g×.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> H: Phương thức biểu đạt chính của văn bảm nµy lµ g×. -KÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ, miªu t¶ víi biÓu c¶m. Cho Häc sinh t×m hiÓu chó thÝch 2,3,7 b-Chó thÝch. Chú ý chú thích “Ông đốc;Lạm nhận” -Ông đốc:ở đây là ông hiệu trưởng. -L¹m nhËn:nhËn qu¸ ®i, nhËn vµo m×nh nh÷ng phÇn, nh÷ng ®iÒu kh«ng ph¶i cña m×nh. H§2:( 5’) II-Bè côc. -Mục tiêu: Xác định bố cục của văn bản -Những cảnh cuối thu đã khiến tác giả Bài văn được viết theo dòng hồi tưởng của nhớ về buổi tự trường. +T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt nhà văn về những ngày đầu tựu trường. H: Em hãy chỉ ra quá trình hồi tưởng của tác “tôi” trên con đường cùng mẹ tới giả về buổi tựu trường đầu tiên thể hiện trong trường. +T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt bµi. “tôi” khi nhìn ngôi trường, các bạn, mọi người,lúc nghe tên mình, khi phải rêi tay mÑ vµo líp. + T©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “tôi”lúc ngồi vào chỗ của mình và đón nhËn giê häc ®Çu tiªn. III-T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n: H§3: (17’) - Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung cña v¨n b¶n B1: 1-Kh¬i nguån nçi nhí. H: Em h·y nªu nh÷ng hoµn c¶nh vµ thêi -Thêi ®iÓm: Cuèi thu điểm khiến tác giả nhớ về buổi tựu trường -Cảnh thiên nhiên: Lá ngoài đường ®Çu tiªn cña m×nh. rông nhiÒu, m©y bµng b¹c. H: Vì sao vào thời điểm đó tác giả lại nhớ về -Cảnh sinh hoạt: Mấy em nhỏ cùng mẹ buổi tựu trường đầu tiên của mình. tới trường. H: T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i khi nhí vÒ Thêi ®iÓm khai gi¶ng hµng n¨m. những kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên như -Tâm trạng: Náo nức; mơn man; tưng thÕ nµo. bõng; rén r·. H: Để diễn tả tâm trạng đó tác giả đã sử dụng C¶m xóc ch©n thùc, cô thÓ gãp phÇn nh÷ng tõ ng÷ nh­ thÕ nµo? Em h·y ph©n tÝch rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a giá trị biểu cảm của những từ ngữ đó qu¸ khø vµ hiÖn t¹i.. 4.Củng cố- Hướng dẫn học bài (3’) - Häc l¹i bµi cò, kÓ tãm t¾t l¹i v¨n b¶n. -So¹n tiÕp phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n( T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i theo nh÷ng dßng hồi tưởng về buổi tựu trường đầu tiên). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n:16/8/2010 Ngµy d¹y:18/8/2010 TiÕt 2. V¨n b¶n: T«i. ®i häc (TiÕp) -Thanh TÞnh-. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Häc sinh c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời, học sinh thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật “tôi”, liên tưởng đến buổi tựu trường đầu tiên của bản thân. 3. Tư tưởng: - Qua bµi gi¸o dôc häc sinh cã nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng khi håi øc vÒ tuæi th¬ của mình, đặc biệt là ngày đầu tiên tới trường, học hỏi cách viết truyện ngắn của Thanh TÞnh. II. ChuÈn bÞ: - Giáo viên:Soạn giáo án, đọc tài liệu tham khảo, bảng phụ ghi câu hỏi bài tập củng cố. - Học sinh: Học bài cũ, soạn trước bài mới. III.Phương pháp: Đàm thoại, nêu vấn đề,phân tích IV Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức lớp.(1’) 2. KiÓm tra bµi cò.(4’) H: Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n Thanh TÞnh vµ t¸c phÈm “ T«i ®i häc”. H: H·y ph©n tÝch diÔn bÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt “ T«i”-T«i ®i häc,khi cïng mÑ ®i đến trường. Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. 3. Më bµi: (1’) H§ cña thÇy vµ trß Néi dung H§3 (10’) III.T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n.(TiÕp ) - Môc tiªu : Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña nh©n 2-T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i khi vật tôi khi cùng mẹ trên đường đi tới trường cùng mẹ trên đường tới trường. H: Khi nhí vÒ nh÷ng kØ niÖm buæØ tùu trường đầu tiên những cảm xúc của mình ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh­ thÕ nµo. - “Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy l¹i nảy nở…bầu trời quang đãng”. H: Nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt nµo trong v¨n. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> b¶n cho ta biÕt ®­îc t©m tr¹ng cña chó bÐ khi cùng mẹ tới trường. - “Buæi mai h«m Êy …MÑ t«i l¾m tay tôi …Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần…có sự thay đổi lớn :hôm nay t«i ®i häc” - “Tôi có ý nghĩ …lướt ngang trên ngọn nói …” H: khi kÓ truyÖn trong ®o¹n v¨n nµy t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×.Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nµy. C¸ch kÓ truyªn nhÑ nhµng , miªu t¶ nh÷ng c¶m gi¸c b»ng nh÷ng lêi v¨n giµu chÊt th¬ , h×nh ¶nh so s¸nh ®Çy th¬ méng cho thấy sự thay đổi lớn trong “tôi” H§4: (8’) 3-T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n - Mục tiêu : Phân tích tâm trạng của nhân vật tôi khi trên sân trường và khi vật tôi ở trường nghe thÊy tªn m×nh. H: Khi đã cùng mẹ đến trước trường làng Mĩ Lí nhân vật tôi đã nhìn thấy cảnh tượng -Sân trường dày đặc những người . g×.T©m tr¹ng ra sao. Người nào quần áo cũng sạch sẽ gương mặt vui tươi sáng sủa n¶y sinh c¶m gi¸c míi “®©m ra lo sî vÈn v¬… bì ngì đứng nép bên người thân …thêm vụng và ước ao thầm được như những người häc trß cò ” H: Khi nghe thÊy tiÕng trèng vµ khi nghe đến tên mình nhân vật tôi đã có tâm trạng -Tiếng trống trường vang lên đã làm g×. “vang déi c¶ lßng”c¶m thÊy m×nh ch¬ v¬ , vông vÒ lóng tóng . H: V× sao nh©n vËt t«i l¹i bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc në khãc khi s¾p vµo líp. ? Qua t×m hiÓu trªn em thÊy nh©n vËt t«i lµ mét cËu bÐ nh­ thÕ nµo. CËu cã ph¶i lµ -V× xa l¹ sî h·i cña mét cËu bÐ n«ng người yếu đuối không. thôn rụt rè ít tiếp xúc với đám đông… kh«ng ph¶i lµ mét cËu bÐ yÕu ®uèi H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ t©m (C¶m gi¸c nhÊt thêi) tr¹ng cña nh©n vËt t«i.. - Dïng lèi so s¸nh , tõ ng÷ miªu t¶ t©m tr¹ng chÝnh x¸c c¶m xóc cña nh©n vËt. H§4: (10’) 4-T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i khi - Môc tiªu : Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña nh©n ngåi vµo trong líp häc. vật tôi ở trường. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> H: Nhân vật tôi khi bước vào chỗ ngồi có t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo. -Nh×n c¸i g× còng thÊy míi,thÊy hay hay, c¶m gi¸c l¹m nhËn (NhËn bõa)Chç ngåi kia lµ cña riªng m×nh, nh×n H: Hình ảnh một con chim liệng đến đứng bạn mới quen mà thấy quyến luyến trªn bËc cöa sæ hãt mÊy tiÕng rôt rÌ råi vç cánh bay đi có phải đơn thuần chỉ có nghĩa thùc hay kh«ng.V× sao. -Hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng gợi sự luèi tiÕc nh÷ng ngµy trÎ th¬ ch¬i bêi tù do đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới của cuộc đời-Làm học sinh H: Dßng ch÷ t«i ®i häc kÕt thóc truyÖn cã ý nghÜa g×. -C¸ch kÕt thóc truyÖn tù nhiªn bÊt ngê. Dßng ch÷ “T«i ®i häc” võa khÐp l¹i bµi v¨n vµ më ra mét thÕ giíi míi. Dßng ch÷ gîi cho ta håi nhí l¹i buæi thiÕu thời, thể hiện chủ đề truyện. -Ông đốc: Từ tốn, bao dung. -Thµy gi¸o trÎ: Vui tÝnh, giµu t×nh yªu thương. -Phụ huynh: Chu đáo, trân trọng ngày H: Em có nhận xét gì về thái độ cử chỉ của khai trường. những người lớn (Ông đốc;thầy giáo;phụ huynh )đối với các em lần đầu tiên đi học. - Trách nhiệm, tấm lòng của gia đình nhà trường đối với thế hệ trẻ tương lai. H§4:(3’) V. Ghi nhí.SGK tr9 - Môc tiªu: Tæng kÕt rót ra ghi nhí H: Qua h×nh ¶nh,cö chØ vµ tÊm lßng cña người lớn đối với các em nhỏ em cảm nhận ®­îc g×. Cho học sinh đọc ghi nhớ G/v nhÊn m¹nh ghi nhí. H§5: (4’) VI.LuyÖn tËp. - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học làm -Học sinh kể những kỉ niệm tiêu biểu bµi tËp nhÊt. ? Em h·y kÓ l¹i nh÷ng kØ niÖm ngµy ®Çu tiên đến trường của bản thân? ? H·y nªu nh÷ng c¶m xóc cña em khi ®i tíi trường trong ngày đầu tiên đó?. -Häc sinh nªu c¶m xóc. 4.Củng cố. Hướng dẫn học (4’). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1.Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã c©u hái tr¾c nghiÖm lªn b¶ng. Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm bµi H: Văn bản tôi đi học có sự kết hợp của những phương tức biểu đạt nào? A-Tù sù. C.BiÓu c¶m. B.Miªu t¶. D.C¶ A,B,C 2.H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong v¨n b¶n “T«i ®i häc” khi cïng mẹ tới trường. - Häc l¹i bµi cò. - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp. - Soạn trước bài “Trong lòng mẹ”qua hệ thống câu hỏi phần Đọc-Hiểu văn bản. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngµy so¹n18/8/2010 Ngµy d¹y:20/8/2010 TiÕt 3. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ 2. Kü n¨ng: - RÌn cho häc sinh t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. 3. Tư tưởng: - Giáo dục học sinh sử dụng từ Tiếng Việt cho đúng. II. §å dïng - Giáo viên:Soạn giáo án, đọc tài liệu tham khảo. - Học sinh: Học bài cũ, ôn lại kiến thức về từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa. III.Phương pháp: Đàm thoại, nêu vấn đề IV Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức: (1’) 2. KiÓm ta ®Çu giê: ( Kh«ng kiÓm tra) 3. Më bµi: (1’) Hoạt động của thầy và trò Néi dung H§1: (15’) 1Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. - Môc tiªu: Ph©n tÝch tõ ng÷ réng vµ tõ ng÷ hÑp 1.Bµi t©p Bước 1: Học sinh quan sát sơ đồ Bước 2: 2.NhËn xÐt. H: Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hÑp h¬n c¸c tõ “thó,c¸, chim”. -Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa V× sao. của các từ “thú chim cá” vì: Từ “động -GV: Nghĩa của từ “động vật” bao hàm cả vật” chỉ chung cho tất cả các sinh vật có ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ “thó chim c¸”. cảm giác và tự vận động được: người, thó,chim, s©u H: NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n hay hÑp … hơn nghĩa của các từ “voi hươu”. -NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n nghÜa cña ?V× sao. các từ “voi, hươu” vì từ “thú” có nghĩa -GV: Nghĩa của từ “thú” bao hàm cả khái quát , bao hàm tất cả các động vất phạm vi nghĩa của các từ “voi, hươu”. có xương sống bậc cao , có lông mao,tuyÕn vó, nu«i con b»ng s÷a … H: NghÜa cña tõ “c¸” réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ “c¸ thu, c¸ r«”?V× sao. -Réng h¬n v× : Ph¹m vi nghÜa cña tõ “c¸”. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> H: NghÜa cña tõ “chim” réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ “tu hó, s¸o”?V× sao. H: NghÜa cña c¸c tõ “thó, chim, c¸” réng hơn nghĩa của các từ nào và đồng thời hẹp h¬n nghÜa cña c¸c tõ nµo.. bao hµm nghÜa c¸c tõ “c¸ r«,c¸ thu”.. -Réng h¬n v× : Ph¹m vi nghÜa cña tõ “chim” bao hµm nghÜa c¸c tõ “tu hó, s¸o”. -NghÜa cña tõ “thó, chim, c¸” réng h¬n nghĩa của các từ “voi, hươu, tu hú,sáo, cá rô,cá thu” đồng thời hẹp hơn nghĩa từ “động vật”. H§2: (7’) H: Qua phÇn t×m hiÓu trªn em hiÓu thÕ II Ghi nhí. SGK tr10 nµo lµ mét tõ cã nghÜa réng vµ mét tõ cã nghÜa hÑp. H: Một từ có thể vừa có đồng thời nghĩa réng vµ cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? V× sao -Cho học sinh đọc ghi nhớ -G/v nhÊn m¹nh ghi nhí. H§3: (13’) - Môc tiªu: Häc sinh vËn dông kiÕn thøc 2.LuyÖn tËp. để làm bài tập Bước 1: -Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm bµi 1-Bµi tËp 1 tËp. a. Y phôc -Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. -Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. quÇn ¸o quần đùi; q dài b.. Vò khÝ sóng. Bước 2: -Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn theo bµn -Gọi học sinh trả lời sau khi đã thảo luận -G/vnhËn xÐt, cho ®iÓm. Bước 3: -Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp. -Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. -Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. Bươc 4:. ¸o dµi; s¬ mi. s.trường; đại bác. bom b.ba cµng; b.bi. 2-Bµi tËp 2. a. chất đốt d.nh×n b.nghÖ thuËt c.thức ăn. e.đánh 3-Bµi tËp 3. a. xe cộ: xe đạp; xe máy; ôtô… b. kim loại: đồng; sắt; vàng… c. hoa qu¶: cam; xoµi; nh·n… d. hä hµng: hä néi; hä ngo¹i… e. mang: x¸ch; ®eo; g¸nh…. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> -Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm bµi 4-Bµi tËp 4. tËp. a. thuèc lµo. -Cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. b. thñ quü -Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm.. c. bót ®iÖn. d. hoa tai.. 4.Củng cố Hướng dẫn học bài.(3’) H: Qua bài học em thấy được gì về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . H: LÊy vÝ dô vÒ tõ ng÷ cã nghÜa réng, vÝ dô vÒ tõ ng÷ cã nghÜa hÑp, tõ ng÷ võa cã nghÜa réng võa cã nghÜa hÑp. - Häc l¹i bµi cò. - Lµm hoµn chØnh bµi tËp 5 SGK. - Chuẩn bị bài: Trường từ vựng.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy soo¹n: 18/8/2010 Ngµy d¹y:20/8/2010 TiÕt 4. tính thống nhất về chủ đề của văn bản. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản 2.Kü n¨ng: - Rèn cho học sinh biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . 3. Tư tưởng: - Giáo dục học sinh có ý thức tích hợp với văn bản đã học II. §å dïng - Giáo viên:Soạn giáo án, đọc tài liệu tham khảo. - Học sinh: Học bài cũ, ôn lại kiến thức các kiểu văn bản đã học, xem trước bài mới. III. Phương pháp: Đàm thoại, phân tích IV Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức: (1’) 2. KiÓm tra ®Çu giê: (4’) 3: Më bµi: (1’) C. Các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy và trò Hoạt động của trò H§1: (10’) I.Chủ đề của văn bản. - Mục tiêu: Tìm hiẻu chủ đề của văn bản Bước 1: 1.Bµi tËp: -Häc sinh t­ duy l¹i v¨n b¶n “T«i ®i häc” Những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên. Bước2: 2NhËn xÐt H: T¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh. H: Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng g× trong lßng t¸c gi¶. H: Hãy phát biểu chủ đề của văn bản “Tôi ®i häc”. H: Em h·y kÓ l¹i nh÷ng kØ niÖm buæi tùu trường của mình và nêu ý nghĩa, cảm xúc của bản thân về buổi tựu trường đó. H: Tõ c¸c nhËn thøc trªn, em h·y cho biÕt chủ đề của văn bản là gì.. -Chủ đề : Trong cuộc đời mỗi người những ấn tượng tốt đẹp về buổi tựu trường đầu tiên trong đời không bao giê phai mê trong kÝ øc… Nã lµm cho con người ta xúc động khi nhớ nó. -Chủ đề là đối tượng là vấn đề chính (Chu yếu) được tác giả nêu lên, đặt ra trong toµn bé v¨n b¶n.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> H§2: (10’) - Môc tiªu: T×m hiÓu tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của văn bản Bước 1: H: C¨n cø vµo ®©u em biÕt v¨n b¶n “T«i ®i häc”nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña t¸c gi¶ vÒ buổi tựu trường đầu tiên. Nhan đề. C¸c tõ ng÷ vµ c©u v¨n. Bước 2: H: T×m vµ ph©n tÝch c¸c tõ ng÷, c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bë nghì của nhận vật tôi khi cùng mẹ tới trường, khi cïng c¸c b¹n ®i vµo líp. -§ã lµ nh÷ng kØ niÖm vÒ buæi ®Çu ®i häc của “tôi” nên đại từ “Tôi”, các từ ngữ biểu thÞ ý nghÜa ®i häc ®­îc lÆp ®i l¾p l¹i nhiÒu lÇn. -Các câu đều nhắc tới kỉ niệm . +H«m nay t«i ®i häc. +Hàng năm cứ vào… tựu trường. +T«i quªn thÕ nµo ®­îc…Êy. +Hai quyÓn vë míi…nÆng. +Tôi …xuống đất. -Trªn ®­êng ®i häc +C¶m nhËn vÒ con ®­êng : quen ®i l¹i l¾m lần bỗng thấy lạ, đổi khác. +Thay đổi hành vi: lội qua sông thả diều, đi ra đồng nô đùa chuyển thành việc đi học, cè lµm nh­ mét häc trß thùc sù. -Trên sân trường. +Cảm nhận về sân trường: Ngôi trường cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng,chuyÓn thµnh xinh x¾noai nghiªm khiÕn lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬ . +C¶m gi¸c lóng tóng, ngì ngµng khi xÕp hàng vào lớp. Đứng nép bên người thân, chỉ d¸m nh×n mét nöa… -Trong líp häc. Cảm giác bâng khuâng khi xa mẹ. Trước ®©y cã thÓ ®i ch¬i c¶ ngµy…giê ®©y míi bước vào lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà.. II. Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n. 1. Bµi tËp: -Nhan đề văn bản “ Tôi đi học” cho phÐp dù ®o¸n v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn “T«i” ®i häc. 2.NhËn xÐt: +Là sự nhất quán về ý định, ý đồ, cảm xóc cña t¸c gi¶®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. +Thể hiện ở hai phương diện H×nh thøc. Néi dung. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> -C¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng nhân vật tôi ở buổi tựu trường đầu tiên đã được các chi tiết các phương tiện ngôn ngữ trong v¨n b¶n tËp chung t« ®Ëm, lµm râ. H§3: (5’) III. Ghi nhí. SGK tr12. -Môc tiªu:Tæng kÕt rót ra ghi nhí Học sinh đọc ghi nhớ. -G/v cho häc sinh th¶o luËn c¸c c©u hái sau. +ThÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n? +Tính thống nhất về chủ đề của văn bản được thể hiện ở những phương diện nào của v¨n b¶n? +Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề? -Cho học sinh đọc ghi nhớ -G/v nhÊn m¹nh ghi nhí. H§ 4: (10’) - Môc tiªu: VËn dông kiÕn thøc lµm bµi tËp IV.LuyÖn tËp . Bước 1: 1-Bµi tËp 1. H/s đọc văn bản “Rừng cọ quê tôi”. G/v hướng dẫn học sinh phân tích tính -Viết về : Rừng cọ quê tôi (Nhan đề) thống nhất về chủ đề của văn bản. -Vấn đề: Tình cảm của người sông ?Hãy cho biết văn bản trên viết về đối Thao với rừng cọ. tượng nào và vấn đề gì. -Theo thø tù 3 phÇn: ?Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và +Mở bài: Niềm tự hào của người sông vấn đề theo một thứ tự như thế nào. Thao vÒ rõng cä. ? Chủ đề của văn bản trên là gì. +Thân bài: Nói về đẹp của rừng cọ. +Kết bài: Tình cảm gắn bó của người d©n s«ng Thao víi rõng cä. Bước 2: 2-Bµi tËp 2. G/v hướng dẫn học sinh phất hiện và gạt bỏ -ý (b); (d). ý lạc hoặc quá xa chủ đề. Bước 3: 3-Bµi tËp 3. -Cã thÓ ®iÒu chØnh, bæ sung vµo dµn ý H/s th¶o luËn trong bµn ®iÒu chØnh l¹i c¸c cña b¹n. từ, các ý cho sát với yêu cầu của đề bài. a-Cø vµo mïa thu vÒ, mçi lÇn thÊy c¸c G/v lưu ý: c;g –lạc đề. em nhá…xang. Söa l¹i: b; e; h b-Cảm thấy con đường thường đi lại l¾m lÇn tù nhiªn thÊy l¹. c-lạc đề. d-Mét ý…thô. e-Đến sân trường. g-Rêi bµn tay… sî h·i , ch¬ v¬.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> h-Cảm thấy gần gũi, thân yêu đối với lớp học, thầy và những người bạn mới. 4.Củng cố.Hướng dẫn học .(4phút) H: Em hiểu gì về chủ đề của văn bản và tính thống nhất về chủ đề của văn bản. H: Khi viết văn cần chú ý những gì để văn bản có tính thống nhất về chủ đề. - Häc l¹i bµi cò. - Lµm l¹i cho hoµn chØnh c¸c bµi tËp SGK. - Đọc và tìm ra tính thống nhất về chủ đề trong các văn bản đã học. - Xem trước bài: Bố cục của văn bản.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> So¹n: 21/8/2010 Gi¶ng:23/8/2010 TiÕt 5 V¨n b¶n :. Trong lßng mÑ (Nguyªn Hång). I. Môc tiªu 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu được tình cảm đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Học sinh bước đầu hiểu được văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyªn Hång, thÊm ®­îc chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt, c¸ch kÓ chuyÖn, cñng cè hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i tù truyÖn - håi kÝ. 3.Tư tưởng: - Gi¸o dôc t×nh c¶m mÑ con. II. ChuÈn bÞ: - Thµy: TËp truyÖn "Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' ; ch©n dung Nguyªn Hång; b¶ng phô: Bµi tËp tr¾c nghiÖm. - Trß: So¹n bµi. III. Phương pháp: Đàm thoại, thực hành ,phân tích IV Tæ chøc giê häc: 1. ổn định tổ chức: (1') II. KiÓm tra ®Çu giê:: (4') H: V¨n b¶n '' T«i ®i häc'' ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo, v× sao em biÕt? (thÓ lo¹i truyện ngắn, phương thức biểu đạt...) H: BiÖn ph¸p tu tõ nµo ®­îc sö dông nhiÒu trong v¨n b¶n? H·y nh¾c l¹i 3 h×nh ¶nh vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña nã. 3.Më bµi: (1’) - Giíi thiÖu bµi: Cho häc sinh xem ch©n dung Nguyªn Hång vµ cuèn ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' Hoạt động của thầy và trò Néi dung H§1: (15’) I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch - Mục tiêu: HD học sinh đọc và thảo luận chó thÝch Bước 1: 1. §äc GV hướng dẫn học sinh đọc- Giọng chậm, t×nh c¶m, chó ý c¶m xóc cña nh©n vËt ''tôi'', cuộc đối thoại, giọng cay nghiệt của. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> bµ c«. , học sinh đọc cá nhân Bước 2: - Học sinh đọc chú thích trong SGK H: H·y nªu kh¸i qu¸t nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång. H: §Æc ®iÓm phong c¸ch s¸ng t¸c cña «ng. *V¨n xu«i Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh, d¹t dµo c¶m xóc thiÕt tha, rÊt mùc ch©n thµnh. H: Em hiÓu g× vÒ t¸c phÈm ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' *''Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' lµ tËp håi ký cña t¸c gi¶. Bước2: +Đoạn trích là chươngIV của tác phẩm. - Giíi thiÖu thÓ håi ký:thÓ v¨n ghi l¹i những truyện có thật đã xảy ra trong cuộc đời một con người cụ thể H: Giải nghĩa: ''rất kịch''; ''tha hương cầu thùc'' H: Tong sè c¸c tõ sau, tõ nµo lµ tõ thuÇn viÖt, tõ nµo lµ tõ h¸n viÖt. H: Tìm từ đồng nghĩa với từ ''đoạn tang'' H§2: (5’) - Mục tiêu: Xác định bố cục của văn bản H: Cã thÓ chia ®o¹n trÝch thµnh mÊy ®o¹n. H: ý chÝnh cña tõng ®o¹n H§3: (15’) Bước 1: - Môc tiªu: Ph©n tÝch tÝnh c¸ch nh©n vËt bµ c« H: Cảnh ngộ của Hồng có gì đặc biệt. - ''Tôi đã bỏ chiếc khăn tang...'' - MÑ t«i ë Thanh Ho¸ ch­a vÒ...  Hång må c«i cha; mÑ do nghÌo tóng phải tha hương cầu thực. Hai anh em sống nhờ nhà người cô ruột. + Cô tôi gọi tôi đến, cười hỏi: Hồng, mày. 2. T¸c gi¶, t¸c phÈm: a. T¸c gi¶ T¸c phÈm - Nguyªn Hång (1918-1982) sím thÊm thÝa nçi c¬ cùc vµ gÇn gòi nh÷ng người nghèo khổ. Ông được coi là nhà văn của những người lao động cùng khổ, lớp người ''dưới đáy'' xã hội sáng tác của ông hướng về họ với tình yêu thương mãnh liệt, trân trọng... - T¸c phÈm lµ tËp håi ký kÓ vÒ tuæi th¬ cay đắng của tác giả; gồm 9 chương. b.Tõ khã: (SGK). II. Bè côc + Đoạn 1: từ đầu  người ta hỏi đến chø: cuéc trß truyÖn víi bµ c« + §o¹n 2: cßn l¹i: cuéc gÆp gì gi÷a 2 mÑ con bÐ Hång. III. T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n 1. Nh©n vËt bµ c«.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> cã muèn vµo Thanh Ho¸ kh«ng? H: Nh©n vËt bµ c« xuÊt hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt, lêi nãi nµo. H: Có gì đặc biệt trong cách hỏi của bà c«. H: Từ ngữ nào đã phản ánh thực chất thái độ của bà. ''cười hỏi'' chứ không phải lo lắng hỏi, nghiªm nghÞ hái, ©u yÕm hái. LÏ ra víi một chú bé thiếu thốn tình thương, chú ph¶i tr¶ lêi lµ cã. Nh­ng chó nhËn ra ý nghĩa cay độc của bà cô nên không đáp. - Cười rất kịch...: rất giống người đóng kÞch  rÊt gi¶ dèi, gi¶ vê. Bµ c« hái víi giäng ngät ngµo nh­ng kh«ng hÒ cã ý định tốt đẹp mà như đang bắt đầu 1 trò chơi tai ác đối với đứa cháu đáng thương cña m×nh. H: Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång, bµ c« l¹i hái g×. Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi l¾m... - Hai con m¾t long lanh... ch»m chÆp nh×n. H: Nét mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao. H: Điều đó thể hiện cái gì. - Mµy d¹i qu¸ ...th¨m em bÐ chø - Hai tiÕng em bÐ ng©n dµi thËt ngät * Ch©m chäc, nhôc m¹ Hång. - Giáo viên nhắc học sinh chú ý đến giọng ®iÖu cña bµ c«. H: Khi Hồng khóc, bà cô đã có thái độ nh­ thÕ nµo . - Vẫn tươi cười kể các chuyện về chị dâu mình(mâu thuẫn với phát tài lắm), rồi đổi giọng vỗ vai nghiêm nghị, tỏ rõ sự thương xãt anh trai (bè bÐ Hång) H: Qua ph©n tÝch trªn em cã nhËn xÐt kh¸i qu¸t g× vÒ bµ c« cña Hång. - Gi¸o viªn chèt l¹i * Bản chất của bà cô là lạnh lùng độc ác, th©m hiÓm, gi¶ dèi. §ã lµ h×nh ¶nh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn,.  Cuộc gặp gỡ và đối thoại do chính bµ c« t¹o ra. * Thái độ của bà cô giả dối được che đậy dưới giọng ngọt ngào.. -  lêi nãi, cö chØ nµy chøng tá sù gi¶ dối, độc ác của bà, tiếp tục trêu cợt cháu. Hành động tai ác theo dõi cháu  Bà cô đã châm chọc, nhục mạ, săm soi, hành hạ, động chạm vào vết thương lòng của Hồng. + C¸ch ng©n dµi 2 tiÕng ''em bÐ'' cña bµ rÊt hiÖu qu¶ khiÕn Hång v« cïng đau đớn: xoáyvào nỗi đau. Bà tỏ ra lạnh lùng trước sự đau đớn của đứa cháu kể về người mẹ túng * Lạnh lùng, vô cảm, giả đối, trơ trẽn. * ¡n nãi m©u thuÉn, tr¸o trë. . .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ, ruét rµ trong x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn lóc bÊy giê.. - Giäng ngät ngµo nh­ng mô hµnh động tàn nhẫn: nói xấu mẹ Hồng để Hång c¨m ghÐt mÑ, ph¸ vì t×nh mÉu tö cña ch¸u.. 4. Củng cố Hướng dẫn học ở nhà:: (4') H: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bµ c« . - KÓ tãm t¾t v¨n b¶n, n¾m ®­îc b¶n chÊt nh©n vËt bµ c« . - T×m nh÷ng c©u thµnh ng÷ nãi lªn b¶n chÊt bµ c« ( giÆc bªn Ng« kh«ng b»ng... ) - So¹n tiÕt 2 cña bµi.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ngµy so¹n:23/8/2010 Ngµy d¹y:25/8/2010 TiÕt 6 V¨n b¶n : Trong lßng mÑ (tiÕp) (Nguyªn Hång) A. Môc tiªu. 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu được tình cảm đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Học sinh bước đầu hiểu được văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyªn Hång, thÊm ®­îc chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù nguyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. 2.Kü n¨ng - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt, c¸ch kÓ tchuyÖn, cñng cè hiÓu biÕt vÒ thÓ lo¹i tù truyÖn - håi kÝ. 3. Tư tưởng: - Gi¸o dôc t×nh c¶m mÑ con. II. ChuÈn bÞ: - Thµy: B¶ng phô: ghi c©u hái tr¾c nghiÖm phÇn kiÓm tra bµi cò, phÇn cñng cè. - Trß: Häc phÇn tãm t¾t, phÇn ph©n tÝch vÒ bµ c« , so¹n bµi. III.Phương pháp: Đàm thoại, phân tích IV Tæ chøc g׬ häc: 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò: (4') 3.Më bµi - Gi¸o viªn treo b¶ng phô: 1) Bµi tËp tr¾c nghiÖm: nh©n vËt bµ c« hiÖn lªn trong cuéc trß chuyÖn lµ mét người như thế nào : A. Là 1 người đàn bà xấu xa, xảo quyệt, thâm độc với những ''rắp tâm tanh bÈn'' B. Là một người đại diện cho những thành kiến phi nhân đạo, cổ hủ của xã héi lóc bÊy giê C. Là một người có tính cách tiêu biểu cho những phụ nữ từ xưa đến nay. D. gåm A vµ B. 2) KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch? III.Bµi míi: Hoạt động của thày H§1: (20’) - Môc tiªu: Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña bÐ. Hoạt động của trò 2) Nh©n vËt bÐ Hång * Nh÷ng ý nghÜa, c¶m xóc cña chó bÐ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> hång khi tr¶ lêi bµ c« H: Nhắc lại hoàn cảnh sống của bé Hồng - Hoàn cảnh đáng thương H: DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång sau c©u hái ®Çu tiªn cña bµ c« . Míi ®Çu nghe bµ c« hái, lËp tøc trong ký øc chó bÐ sèng dËy h×nh ¶nh, vÎ mÆt rÇu rÇu, hiÒn tõ cña mÑ ph¶n øng th«ng minh, nh¹y c¶m, lßng tin yªu mÑ cña chó bÐ. Bởi chú đã nhận ra ý nghĩ cay độc trong giäng nãi vµ nÐt mÆt cña bµ c« , biÕt c« chØ muèn gieo r¾c... - Không muốn tình thương yêu và quí mÕn mÑ bÞ nh÷ng r¾p t©m tanh bÈn x©m phạm đến nên em đã trả lời'' Không...'' víi lý do rÊt cã lý. - B»ng sù th«ng minh, nh¹y c·m xuÊt phát từ lòng kính yêu mẹ, Hồng đã nhận ra sự cay độc của bà cô . H: Sau câu hỏi thứ 2 của bà cô, thái độ cña Hång nh­ thÕ nµo . - Lßng cµng th¾t l¹i, khoÐ m¾t cay cay  đau đớn, tủi nhục, thương mẹ, thương thân. H: C¶m nghÜ cña Hång sau lÇn nãi thø 3 cña bµ c« . - Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cæ  xúc động tích tụ, trào dâng , không kìm nén nổi khi Hồng thấy rõ mục đích mỉa mai, nhục mạ của bà cô đã trắng trîn ph¬i bµy '' 2 tiÕng em bÐ...ng©n H: Chi tiết''cười dài trong tiếng khóc''có dài...xoắn chặt tâm can tôi'' ý nghÜa g×. *Càng nhận ra sự thâm độc của người cô, Hồng càng uất hận và càng yêu thương người mẹ bất hạnh của mình nhiều hơn. - C©u v¨n thÓ hiÖn râ phong c¸chviÕt rÊt Nguyªn Hång: thÓ hiÖn 1 c¸ch nång nhiệt, mạnh mẽ cường độ, trường độ tâm tr¹ng nh©n vËt. - ThÓ hiÖn nh÷ng c¶m xóc t©m tr¹ng nh©n vËt: ®au xãt mµ vÉn tin yªu mÑ. Càng nhận ra sự thâm độc của người cô, Hồng càng đau đớn uất hận; càng trào lên cảm xúc yêu thương mãnh liệt đối với người mẹ bất hạnh của mình. H: Sau những lời bà cô tươi cười kể về. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> mÑ Hång th× Hång cã c¶m nghÜ nh­ thÕ nµo. ? Ph©n tÝch nghÖ thuËt vµ gi¸ trÞ cña chóng trong ®o¹n v¨n. * - NT so s¸nh, lêi v¨n dån dËp h×nh ¶nh, c¸c ®iÖp tõ m¹nh mÏ: béc lé lßng c¨m tức tột cùng dâng lên đến cực điểm ở trong Hång. - Cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng  đau đớn uất hận đến cực điểm. - Giá những cổ tục...như hòn đá hay cục thuû tinh... n¸t vôn míi th«i.. - NT so s¸nh, lêi v¨n dån dËp h×nh ¶nh, c¸c ®iÖp tõ m¹nh mÏ: béc lé lßng c¨m tức tột độ bằng các chi tiết đầy ấn tượng.. H: Phương thức biểu đạt ở đoạn này là g×. ? T¸c dông. (Tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn nhãm kh¨n tr¶i bµn) - Häc sinh th¶o luËn vµ b¸o c¸o: + Phương thức biểu cảm: bộc lộ trực tiếp và gợi cảm trạng thái tâm hồn đau đớn cña bÐ Hång . + Phép tương phản Người cô: hẹp TÝnh c¸ch cña hßi, tµn nhÉn Hång : trong s¸ng, giµu t×nh yêu thương. * Khi ë trong lßng mÑ - Mî ¬i! Mî ¬i!.... H: Em hiÓu g× vÒ Hång ë ®o¹n v¨n nµy. H: TiÕng gäi bèi rèi cña Hång khi nh×n thÊy mÑ gióp ta hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña chó bÐ..  cuèng quýt, mõng tñi, xãt xa, ®au. đớn, hy vọng, khao khát tình mẹ.. - Giả định người đó không phải mẹ Hồng , khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm hiện ra. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>