Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 1: Văn bản : Cổng trường mở ra (Tiết 16)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. ===========================================================. TuÇn 1. TiÕt 1. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Văn bản : Cổng trường (Theo Lý Lan). më ra. I. Môc tiªu bµi häc: - Giúp học sinh: cảm nhận được những tình cảm tốt đẹp của người mẹ dành cho con nhân ngày khai trường. Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi người. - Giáo dục cho học sinh lòng yêu thương và kính trọng mẹ, có ý thức học tập tu dưỡng đạo đức để trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước. - TÝch hîp víi ph©n m«n tiÕng ViÖt ë mét sè kh¸i niÖm: Tõ ghÐp, víi ph©n m«n tËp lµm v¨n ë kh¸i niÖm liªn kÕt trong v¨n b¶n. - RÌn kü n¨ng khai th¸c nghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng, kü n¨ng sö dông từ ghép, bước đầu biết cách liên kết xây dựng văn bản viết. II. ChuÈn bÞ GV: HÖ thèng c©u hái, t­ liÖu cã liªn quan tíi bµi häc, b¶ng phô, so¹n gi¸o ¸n HS: So¹n bµi theo c©u hái SGK III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Ôn định tổ chức (1') 2. KiÓm tra bµi cò (2’) (?) Thế nào là văn bản nhật dụng. ở lớp 6 các em đã được học những văn bản nhật dụng nào? Trong các văn bản đó em thích nhất văn bản nào? 3. Bµi míi *Giíi thiÖu bµi: §· lµ häc sinh mçi chóng ta dÒu cã nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ ªm đẹp. Song có lẽ, kỉ niêm về ngày khai trường đầu tiên là kỉ niệm khó phai.Vậy trong ngày khai trường đó, người mẹ đã làm gì, đã suy nghĩ như thế nào để chuẩn bị cho con vào lớp một ... Để hiểu được phần nào điếu đó giờ học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu văn bản “Cổng trường mở ra” Phương pháp Néi dung ? H·y nh¾c l¹i hiÓu biÕt cña em vÒ v¨n b¶n nhËt dông? I. Giíi thiÖu v¨n b¶n (2') - Là những bài viết có nội dung gần gũi, bức thiết đối - Đây là một văn bản nhật với cuộc sống trứớc mắt của con người và cộng đồng dụng Lý Lan trích trong trong xã hội hiện đại như thiên nhiên, môi trường, báo yêu trẻ 166 TPHCM năng lượng, dân số, quyền trẻ em,ma tuý (1-9-2000) GV: V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ dïng trong tÊt c¶ c¸c thÓ lo¹i còng nh­ tÊt c¶ c¸c kiÓu v¨n b¶n. ? Nói đến văn bản nhật dụng người ta nói đến mặt nào cña v¨n b¶n - Nốiđến tính chất của nội dung văn bản. GV: Nêu yêu cầu đọc: đọc với giọng nhẹ nhàng tha ======================================================= 1. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== thiÕt. I. §äc vµ t×m bè côc v¨n ? Em có nhận xét gì về giọng đọc của bạn? b¶n (8') HS nhËn xÐt, GV nhËn xÐt ? Các em hãy đọc thầm phần chú thích ? Qua phÇn chó thÝch em thÊy cã mÊy tõ H¸n ViÖt? - Từ can đảm ? Em hiểu "can đảm" có nghĩa là gì? Em hãy đặt câu với từ đó? ? V¨n b¶n ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? - Ng«i thø I ? T¹i sao em l¹i cho lµ v¨n b¶n kÓ theo ng«i thø nhÊt? ? Toµn bé v¨n b¶n lµ lêi kÓ cña mÑ vÒ t©m tr¹ng cña mình trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con. ? Víi c¸ch kÓ nµy cã t¸c dông g×? - Bộc lộ tâm tư tình cảm của người mẹ. ? NÕu kÓ theo ng«i thø nhÊt th× nh©n vËt chÝnh lµ ai? - Nhân vật chính là người mẹ ? Theo dõi diễn biến tâm tư của người mẹ. Em hãy t×m bè côc cña v¨n b¶n? - V¨n b¶n chia lµm 2 phÇn + Phần 1: Từ đầu ... Mẹ vừa bước vào + PhÇn 2: Cßn l¹i ? Em h·y nªu néi dung kh¸i qu¸t tõng phÇn? - Phần 1: Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con. - Phần 2: Cảm nghĩ của người về vai trò của xã hội và trường trong việc giáo dục trẻ em. II. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n GV chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu chi tiÕt bè côc cña v¨n b¶n b¶n (25') GV yêu cầu học sinh đọc thầm phần đầu của văn bản 1. Tâm trạng của người ? Theo dõi phần đầu ta thấy người mẹ nghĩ tới đứa con mẹ trong đêm trước ngày trong hoµn c¶nh nµo? khai trường đầu tiên của - Vào đêm trước ngày con chính thức bước vào lớp 1 con (12') ? Khi nghĩ đến con người mẹ có tâm trạng ntn? - Kh«ng ngñ ®­îc ? Trong đêm mẹ không ngủ được còn đứa con thì ra sao? Con: Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một ly s÷a, ¨n mét c¸i kÑo. ? Những chi tiết nào nói đến điều này? - Gương mặt thanh thoát, đôi môi hé mở thỉnh thoảng chóm l¹i nh­ ®ang mót kÑo - Trong lßng con nh­ kh«ng cã mét chót bËn t©m nµo ? Em có suy nghĩ gì về giấc ngủ của đứa con? - Giấc ngủ của đứa con thật ngon lành và vô tư ======================================================= 2. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== GV Trở lại với tâm trạng của người mẹ. Theo em vì sao người mẹ lại không ngủ được? - HS th¶o luËn Mẹ : + Mừng vì con đã lớn + Háo hức chờ đợi ngày khai trường của con + Lo l¾ng cho con ? Trong các lý do trên, lý do nào khiến cho người mẹ kh«ng ngñ ®­îc? - TÊt c¶ c¸c lý do trªn ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng kÓ ë ®o¹n v¨n nµy? ? Víi c¸ch kÓ nµy cã t¸c dông g×? - Mẹ háo hức chờ đợi lo lắng cho con trước ngày - Thể hiện rõ nét tâm trạng của người mẹ khai trường đầu tiên. ? Qua đây em thấy tâm trạng của người mẹ ntn? GV: Đây không phải là lần đến trường đầu tiên của con nhưng mẹ vẫn háo hức chờ đợi mong cho chóng đến ngày mai. Mặc dù những ngày trước đó con đã từng đến trường. Nhưng ngày mai lại có một ý nghĩa khác đối với con. Ngày mai như một cái mốc quan trọng trong đời con. Ngày mai là ngày chính thức bước vào bậc học cao hơn mầm non, là ngày khai - Mẹ yêu thương chăm trường đầu tiên của con trong bậc tiểu học. chút chu đáo cho con. GV: Theo dâi tiÕp v¨n b¶n ? Trong đêm không ngủ được mẹ đã làm gì cho con? - Đắp mền, buông mùng: xem lại những thứ đã chuẩn bÞ cho con ? Em cã suy nghÜ g× vÒ nh÷ng viÖc lµm cña mÑ? GV: Nh÷ng viÖc lµm cña mÑ kh«ng chØ lo l¾ng cho con mµ qua nh÷ng viÖc lµm cña mÑ thÓ hiÖn sù ©n cÇn chu đáo của người mẹ. GV b×nh: Nh÷ng viÖc lµm cña mÑ thËt lµ b×nh dÞ ©m thầm và lặng lẽ nhưng đã toát lên được tình cảm rất đỗi yêu thương của người mẹ dành cho con của mình. Vậy sau khi đã chuẩn bị xong mọi thứ cho con mẹ có yªn t©m ngñ ngon hay kh«ng. Các em đọc thầm từ chỗ: "Mẹ thường... dài và hẹp" ? Qua đoạn văn này em nhận thấy người mẹ vẫn ở tr¹ng th¸i nµo? - MÑ vÉn tr»n träc kh«ng ngñ ®­îc GV: Tưởng rằng sau khi đã chuẩn bị chu đáo những thø cÇn thiÕt cho con th× mÑ cã thÓ yªn t©m ngñ ®­îc. ThÕ mµ mÑ vÉn tr»n träc kh«ng ngñ ®­îc. ? VËy theo em mÑ kh«ng ngñ ®­îc v× lÏ g×? HS th¶o luËn ======================================================= 3. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== - ý 1: Nhớ ngày mẹ còn nhỏ và ngày khai trường - ý 2: Nhớ sự nôn nao hồi hộp khi cùng bà ngoại đến gần cổng trường ? MÑ nhí l¹i khi b»ng tuæi con th× mÑ cã t©m tr¹ng ntn khi bước vào ngày khai trưòng? - MÑ n«n nao, hèt ho¶ng, ch¬i v¬i vµ håi hép ? Vậy đối với mẹ ký ức về ngày khai trường đầu tiên lµ mét kû niÖm ntn? - Đó là một ấn tượng sâu sắc về tuổi học trò. ? Khi nhí vÒ nh÷ng kû niÖm Êy mÑ cã t©m tr¹ng ntn? - MÑ thÊy trong lßng r¹o rùc, b©ng khu©ng, xao xuyÕn ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ trong ®o¹n v¨n trªn cña t¸c gi¶? - Dùng từ láy như bâng khuâng, xao xuyến ... để miêu t¶ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶. ? Dïng tõ l¸y nh­ vËy cã t¸c dông g×? - Gợi cảm xúc trong lòng người mẹ vui lẫn nhớ thương về ngày đầu tiên đến trường ? Khi nhớ về ngày đầu tiên đến trường mẹ còn nhớ đến ai nhớ về cái gì nữa? + Nhí vÒ bµ ngo¹i + Nhớ về mái trường xưa GV có lẽ những kỷ niệm về ngày khai trường đầu tiên của mẹ đã để lại một dấu ấn thật sâu đậm. Khi nhớ lại, mÑ thÊy trong lßng r¹o rùc, xao xuyÕn nhÑ nhµng. MÑ nh­ muèn truyÒn cho con nh÷ng c¶m xóc Êy. Muèn con khắc ghi trong lòng ngày khai trường đầu tiên nµy. ? Qua đây em có nhận xét gì về tâm trạng của người mẹ nhớ về ngày khai trường đầu tiên của mình? - Mẹ nhớ về ngày khai trường đầu tiên của mình với t©m tr¹ng b©ng khu©ng, xao xuyÕn nh­ ®­îc sèng trong vòng tay yêu thương của bà ngoại. ? Bản thân các em cũng được dự ngày khai trường và đặc biệt là ngày khai trường đầu tiên. Lúc đó tâm tr¹ng cña chóng ta nh­ thÕ nµo? - Cũng rạo rực xao xuyến, bồi hồi xúc động. Gv phải chăng trong mỗi cuộc đời chúng ta kỷ niệm về ngày khai trường đầu tiên là một dấu ấn khó phai và đây là bước ngoặt trong cuộc đời chúng ta. Bắt đầu từ đây chúng ta bước vào một lĩnh vực hoàn toàn mới. §ã lµ lÜnh vùc tri thøc. §Ó råi tõ ®©y nh÷ng kiÕn thøc mà hàng ngày chúng ta lĩnh hội dược mai ngày sẽ góp công sức để bảo vệ Tổ quốc - Và qua diễn biến tâm trạng của người mẹ chúng ta ======================================================= 4. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== cũng hiểu thêm về tình cảm của người mẹ dành cho 2. Cảm nghĩ của người con rất sâu đậm, mẹ luôn yêu thương trìu mến đối với mẹ về ngày khai trường con. Và mỗi năm học mới đến khắp nơi trên thế giới (8') đều tưng bừng làm lễ khai giảng. Vậy người mẹ nghĩ gì về ngày khai trường chúng ta sang phần 2 ? Từ ngày khai trường ở nước ta mẹ nghĩ đến ngày khai trường ở đâu? - Nghĩ đến ngày khai trường ở Nhật GV tõ t©m tr¹ng ®ang miªn man nghÜ vÒ ngµy khai trường đầu tiên của mình người mẹ lại chuyển sang nghĩ đến ngày khai trường đầu tiên của Nhật. Câu văn nào đã nói về sự chuyển biến một cách tự nhiên như vËy? - Mẹ nói: ngày khai trường ở Nhật Gv đây chính là phương tiện liên kết trong văn bản. ? Ngày khai trường của Nhật diễn ra ntn - Người lớn nghỉ việc đưa trẻ đến trường - Đường phố dọn quang đãng - C¸c quan chøc chia nhau dù lÔ khai gi¶ng vµ gÆp gì ban gi¸m hiÖu. ? Theo em mÑ ®ang nghÜ g× vÒ tr¸ch nhiÖm cña x· héi ở Nhật đối với ngày khai trường nghành giáo dục? - Gi¸o dôc cã vai trß cùc Gv từ sự lo lắng chuẩn bị cho con ngày mai vào lớp 1 kỳ quan trọng trong đời mẹ đã nhớ về kỷ niệm ngày xưa và nghĩ đến vai trò sống mỗi con người. cña x· héi trong viÖc gi¸o dôc trÎ em. Dßng suy nghÜ cứ miên man làm cho người mẹ không sao ngủ được. ? Từ suy nghĩ của người mẹ em hiểu gì về vai trò của nghµnh gi¸o dôc? Gv yªu cÇu häc sinh quan s¸t bøc tranh sgk ? Bøc tranh nµy miªu t¶ ®iÒu g×? Gv trong bøc tranh nµy cã nhiÒu «ng bè bµ mÑ ®ang đưa con đến trường trong ngày khai giảng. ? Qua bøc tranh nµy t¸c gi¶ muèn nãi lªn ®iÒu g×? - Muốn nói lên sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái. Đồng thời nói lên tầm quan trọng của nhà trương trong viÖc gi¸o dôc trÎ em. 3. Suy nghĩ của người GV Như vậy không chỉ có ở nước Nhật mà ngay cả ở mẹ về tương lai của nước ta xã hội và gia đình cũng quan tâm đến trẻ em, quan tâm đến giáo dục. Chính vì vậy ngày 5-9 đã trở con (5’) thành ngày hội của toàn dân đưa trẻ đến trường được cả xã hội quan tâm. Giáo dục quyết định đến tương lai của mỗi con người. ? Theo dâi vµo cuèi v¨n b¶n em thÊy trong nh÷ng lóc kh«ng ngñ ®­îc mÑ muèn t©m sù víi con ®iÒu g×? ======================================================= 5. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== - Mẹ nói: Mẹ sẽ đưa con đến trường cầm tay con dắt tay con qua c¸nh cæng. ? Em hiÓu thÕ giíi kú l¹ mµ mÑ muèn nãi víi con lµ thÕ giíi nµo? - Đó chính là thế giới tri thức. Thế giới đó chứa đựng cả một tương lai tươi sáng cùng bao nhiêu kỷ niệm của tuổi học trò đang chờ đón các em. - Mẹ tin vào đứa con yêu ? Qua câu nói của người mẹ với con ở cuối đã nói nên quý của mẹ. Tin vào thế tình cảm gì của người mẹ? giới kỳ diệu con sẽ bước - C©u nãi nµy kh«ng nh÷ng thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu vµo, tin vµo sî gi¸o dôc thương của người mẹ dành cho con mà còn thể hiện của nhà trường và xã hội niềm tin của người mẹ tin vào đứa con yêu quý của nơi giúp cho niềm tin của m×nh. mÑ ®­îc ngêi s¸ng ? Vậy người mẹ đã đặt niềm tin này vào những ai? - Con, nhà trường, xã hội ? Em hiểu suy nghĩ của người mẹ lúc này ntn? GV đoạn văn ngắn gọn giàu chất trữ tình đã giúp ta hiểu được tấm lòng của người mẹ yêu con tha thiết luôn mong cho con mình gặp nhiều điều tốt đẹp nhất. Câu nói của người mẹ một lần nữa khẳng định cái vai trò của nhà trường và xã hội trong việc giáo dục thế hệ trẻ của đất nước. ? Từ đây em liên tưởng đén câu nói nào của Bác Hồ nói đến tàm quan trọng việc giáo dục thế hệ trẻ của đất nước? - "Non s«ng...chÝnh lµ phÇn lín nhê c«ng häc tËp cña c¸c ch¸u” III. Tæng kÕt (5') 1. NghÖ thuËt ? Những lời tâm sự trong đêm không ngủ này là tâm sự với ai? - Đây là lời tâm sự với con nhưng lại chính là lời người mẹ tâm sự với chính m×nh. ? Lối viết này người ta gọi là gì? - §©y lµ lèi viÕt nhËt ký ? Lèi viÕt nµy cã t¸c dông g×? - Làm nổi bật lên tâm trạng cũng như tình cảm sâu thẳm của người mẹ mà khó nãi trùc tiÕp b»ng lêi. Gv ở văn bản tác giả sử dụng lối viết văn biểu cảm bằng cách độc thoại nội tâm người mẹ đã bộc lộ trực tiếp cảm nghĩ của mình trong đêm trước ngày khai trường cña con. Gv để tìm hiểu được kỹ hơn lối viết văn biểu cảm này các em sẽ tìm hiểu ở tiết học sau. ? Cách sử dụng từ ngữ của tác giả có gì đặc sắc? - Sö dông tõ l¸y, ®iÖp tõ ? ViÖc sö dông tõ l¸y, tõ ghÐp, ®iÖp ng÷ cã t¸c dông g×? ======================================================= 6. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== - Lµm lêi v¨n nhÑ nhµng, s©u l¾ng. 2. Néi dung: ? Th«ng qua v¨n b¶n em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× s©u s¾c nhÊt? - Nh­ nh÷ng dßng nhËt kÝ t©m t×nh nhá nhÑ mµ s©u l¾ng, bµi v¨n góp ta hiÓu thªm tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người. GV: V¨n b¶n d· chØ râ mét dÊu Ên s©u ®Ëm trong t©m hån tuæi th¬ vµ trong cuéc đời mỗi con người. Đó là ngày khai trường đầu tiên. ở đó, cổng trường rộng mở bao nhiêu, tình mẹ dạt dào sâu nặng bấy nhiêu. Mẹ cha, gia đình thầy cô bè bạn, trường lớp luôn hài hoà với nhau để đưa chúng ta vào một thế giới kì diệu vô cùng đẹp đẽ và cao cả... hãy can đảm lên. Niềm tin sẽ cho ta nghị lực để đến với tương lai tốt đẹp. D. Cñng cè: (1') ? Hãy tìm câu văn nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? Hãy kể một kỉ niêm về ngày khai trường đầu tiên mà em nhớ nhất. E. Hướng dẫn về nhà (1') - Lµm bµi tËp ë phÇn luyÖn tËp sgk - Trình bày cảm nhận của em về tình cảm của người mẹ dành cho con? - Tìm hiểu trước văn bản “Mẹ tôi”. TiÕt 2 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. V¨n b¶n :. MÑ t«i (E.a-mi-xi). I. Mục tiêu cần đạt: - Giúp hs cảm nhận được những tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của cha, mẹ đối với con cái, để từ đó biết tôn trọng giữ gìn, không được trà đạp lên tình cảm đó - Hs nắm được nét độc đáo trong cách thể hiện văn bản của tác giả A-mi-xi - Rèn kĩ năng đọc cảm nhận để liên hệ tích hợp làm văn biểu cảm. Giáo dục những t×nh c¶m trong s¸ng khi nghÜ vÒ cha mÑ. II. ChuÈn bÞ - Thầy: Nghiên cứu bài, soạn giáo án. Tìm đọc tham khảo thêm về E.A-mi-xi. Cã thÓ dông b¶ng phô ghi mét sè dÉn chøng Trò: Tìm hiểu trước sgk, trả lời câu hỏi phần “Đọc hiểu văn bản”. III. TiÕn tr×nh lªn líp A. æn dÞnh tæ chøc: (1') B. KiÓm tra: (3’) ? Qua văn bản “Cổng trường mở ra”, em hiểu gì về tình. cảm của người mẹ dành cho con? Em có suy nghĩ gì trước tình cảm đó?. ======================================================= 7. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== ? Trong suy nghĩ, người mẹ đã nhận thức như thế nào về giáo dục? - Giáo dục có vai trò hết sức quan trọng đối với thế hệ trẻ.Vì tương lai của đất nước, vì hạnh phúc của tuổi thơ, hãy chăm lo nhiều hơn nữa cho thế hệ trẻ. C. Bµi míi: *Giới thiệu bài: Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hÕt søc lín lao. T×nh c¶m cña mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng vµ v« cïng cao c¶. Nh­ng không phải khi nào ta cũng ý thức được điều đó. Chỉ đến khi mắc lỗi lầm, ta mới có thể nhận ra được. Cậu bé En-ri-cô là một ví dụ. Để hiểu được điều đó, giờ học hôm nay chóng ta cïng t×m hiÓu v¨n b¶n “MÑ t«i” Gọi hs đọc chú thích sgk ? Nªu tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ E.A-mi-xi.? GV: Tên ông là Et-môn-đô đơ A-mi-xi, là nhà hoạt động xã hội, nhà văn hoá lỗi lạc của nước ý. ông sinh 31-10-1846, mÊt 12-3-1908 thä 61 tuæi. - 1866 khi chưa đầy 20 tuổi, ông đã là sĩ quan quân đội chiến đấu cho nền độc lập thống nhất đát nước. - Hai n¨m sau khi chiÕn tranh kÕt thóc, «ng rêi qu©n ngũ đi du lịch tới nhiều nước như Hà Lan, Tây Ban Nha, Ma Rèc, Ph¸p ... - 1891 ông gia nhập đảng XH ý chiến đấu cho con ®­êng c«ng b»ng XH v× h¹nh phóc cña nh©n d©n lao động - Ông để lại sự nghiệp văn chương rất đáng tự hào cho v¨n häc ý víi rÊt nhiÒu thÓ lo¹i: truyÖn, kÝ, phª b×nh vh. ? Em hiÓu g× vÒ v¨n b¶n “MÑ t«i”? - Đây là cuốn nhật kí của cậu bé En-ri-cô người ý năm 11 tuổi, đang học tiểu học. Cậu đã ghi lại những bức thư của bố mẹ, những truyện đọc hàng tháng, nh÷ng kØ niiÖm s©u s¾c vÒ thÇy c«... T¸c phÈm gåm 6bøc th­ cña bè, 3 bøc th­ cña mÑ göi cho cËu con trai En-ri-c«. MÆc dï sèng chung trong mét m¸i nhµ nhưng tháng nào bố mẹ cậu cũng viết cho đứa con yêu quý mét bøc th­ nh»m khuyªn r¨n, d¹y b¶o con nh÷ng bài học đạo đức. Đó là cách giáo dục con tế nhị mà sâu sắc, độc đáo thường có trong một gia đình trung lưu hoặc trí thức ở ý. Đây cũng là nét độc đáo của tác phÈm Bµi "MÑ t«i" lµ trang nhËt ký ®­îc cËu bÐ ghi vµo thø 5/10/11. Năm đó chú mới 11 tuổi và đang học lớp 3. ? §o¹n v¨n ®­îc kÓ theo ng«i kÓ nµo? - Ngôi thứ nhất - nhân vật tôi kể chuyện dưới dạng ghi nhËt kÝ: ghi chÐp t©m t×nh sù viÖc qua tõng ngµy.. I. Giíi thiÖu t¸c gi¶ ,t¸c phÈm (5’) 1. T¸c gi¶: E. A-mi-xi (1846-1908) - Ông là nhà hoạt động x· héi, nhµ v¨n ho¸, nhµ văn lỗi lạc của nước ý. 2. V¨n b¶n : “MÑ t«i” trÝch trong tËp truyÖn: “Nh÷ng tÊm lßng cao c¶”. ======================================================= 8. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== GV Nh­ vËy ë v¨n b¶n nµy cã tíi 4 thÓ lo¹i kÕt hîp: nhËt kÝ - Tù sù viÕt th­ nghÞ luËn nh­ng xÐt cô thÓ trªn văn bản ta vẫn thấy kiểu viết thư, nghị luận đóng vai II. Đọc và tìm hiẻu chú trß chñ yÕu thÝch GV yêu cầu đọc: Giọng đọc phải truyền cảm thể (5’) hiện được tâm tư buồn khổ của bố trước lỗi lầm của con và tâm trạng của ông với vợ, ta phải đọc với giọng nghiêm trang. Gv đọc mẫu một đoạn. Gọi hs đọc tiếp ? VËy em hiÓu nhËt ký lµ g×? - NhËt ký lµ ghi l¹i nh÷ng g× m×nh nghe thÊy, c¶m nhận dược hoặc ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc của m×nh theo thêi gian ? Trang nhật ký này là của ai? Có đặc điểm gì nổi bËt? - Nói lên cảm xúc của En- ri cô khi đọc thư của bố và em đã ghi lại bức thư của bố. ? HÇu nh­ toµn bé v¨n b¶n nãi vÒ bøc th­ cña bè göi cho En-ri-cô nhưng lại lấy nhan đề là “Mẹ tôi” vì sao? - Tên nhan đề là do tác giả đặt - Người mẹ trong truyện là tiêu điểm để các chi tiết trong truyÖn ®­îc s¸ng tá ? Qua trang nhËt ký nµy em cã thÓ chia lµm mÊy phÇn Bè côc 3 phÇn 1. Từ đầu đến... con mất mẹ - Hình ảnh người mẹ En -ri -c« 2. Tiếp đến… tình thương yêu đó - Lời nhắn nhủ của người cha 3. Còn lại: thái độ của cha En-ri-cô trước lỗi lầm cña con GV Còng cã thÓ chia theo c¸ch thø 2: v¨n b¶n gåm 2 ®o¹n - Dòng đầu: tâm trạng của En-ri-cô khi đọc thư của III. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n bè b¶n - PhÇn cßn l¹i: B­c th­ cña bè En-ri-c« (25’) 1. PhÇn ®Çu v¨n b¶n: ChuyÓn chóng ta ®i t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. Giíi thiÖu lÝ do bè viÕt th­ Cho hs đọc thầm từ đầu đến xúc động vô cùng và cảm xúc của người con ? Phần văn bản vừa đọc cho ta biết gì? khi đọc thư của bố Vì sao khi đọc thư của bố En-ri-cô lại xúc độngvô cïng ta h·y theo dâi tiÕp néi dung v¨n b¶n ? Trong ®o¹n v¨n më ®Çu En-ri-c« cho biÕt bè viÕt th­ v× lÝ do g×? - Cô giáo đén thăm, em lỡ nói lời thiếu lễ độ với mẹ ? Khi đọc thư En-ri-cô có thái độ như thế nào? ======================================================= 9. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== - Xúc động vô cùng ? Theo em vì sao En-ri-cô lại xúc động vô cùng? Cho häc sinh th¶o luËn nhãm - Qua th­ cËu hiÓu ®­îc sai lÇm cña m×nh - Ân hận vì trót thiếu lễ độ với mẹ - Thái độ nghiêm khắc nhưng chân tình thấm thía trong lêi th­ cña bè ... GV: Trước lỗi lầm của En-ri-cô bố cho rằng con đã xúc phạm danh dự của mẹ trước mặt khách nhất là - En-ri-cô đọc thư bố và khách đó lại là cô giáo. Đọc thư cậu đã hiểu ra lỗi lâm chắc đã thực sự hối hận về viÖc lµm lÇm lçi cña m×nh. vµ ch¾c rÊt ©n hËn vÒ hµnh vi v« lÔ cña m×nh ? Nh­ vËy th«ng qua lêi giíi thiÖu em hiÓu g× vÒ t©m 2. Bøc th­ cña bè En-ritr¹ng cña en-ri-c«? c« Gọi HS đọc lại toàn bộ bức thư ? Theo em người bố viết bức thư với mục đích gì? - Thể hiên thái độ truớc sự hỗn láo của con - Chỉ cho con thấy vai trò của người mẹ ? Trong bức thư bố En-ri-cô đã bộc lộ tâm trạng của mình như thế nào trước lỗi lầm của con? - Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy. ? Cïng víi viÖc béc lé t©m tr¹ng, bè En-ri-c« cßn bµy tỏ thái độ nnhư thế nào? - ViÖc nh­ thÕ con kh«ng bao giê ®­îc t¸i ph¹m n÷a. - Bố không thể nén được cơn tức giận đối với con - Con mà lai xúc phạm đến mẹ con ư? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch béc lé t©m tr¹ng cña bè cËu bÐ? - Sö dông h×h ¶nh so s¸nh vµ lêi nãi døt kho¸t nh­ mÖnh lÖnh ? Cách diễn đạt đó có tác dụng gì? ? Trong cơn tức giận đó để En-ri-cô hiểu rõ nguyên nhân sự bực bội của mình bố cậu đã làm gì? - Kh¬i dËy cho en -ri-c« hiÓu t×nh c¶m cña mÑ ? Bố En-ri-cô đã nêu ra những biểu hiện tiêu biểu nào vÒ t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho en-ri-c«? thức suốt đêm trông chừng hơi thở hổn hển của con - Qu»n qu¹i v× nçi lo sî - Khãc nøc në khi nghÜ r»ng sÏ mÊt con - Có thể đi ăn xin để nuôi con ... ? Qua những lời giảng giải ấy, em hiểu gì về người mẹ En-ri-c«? ? Vµ nh­ vËy, bè muèn En-ri-c« hiÓu ®­îc ®iÒu g×?. - Bố En-ri-cô đã bộc lộ tâm trạng tức giận, bực bội đến s÷ng sê vµ ®au xãt v« cïng khi chøng kiÕn sù v« lÔ cu¶ con với mẹ trước mặt cô gi¸o. Bè còng phª b×nh nghiªm kh¾c hµnh vi v« lÔ cña con. - Bố đã khơi dậy cho En-ricô hiểu rằng: mẹ là người yêu thương con hết mực. Mẹ đã dành tất cả tình cảm, lòng yêu thương và sự s½n sµng quªn m×nh v× con. C«ng lao cña mÑ thËt lµ to lín.. ======================================================= 10. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== GV: Cũng như bao bà mẹ trên thế gian này, mẹ Enri-cô đã từng chăm sóc, yêu thương quên mình vì con, hi sinh tÊt c¶ hanh phóc cho con. T×nh mÉu tö qu¶ lµ thiªng liªng s©u nÆng ? Cùng với lời nhắc nhở đó, bố En-ri-cô còn nhắc nhở En-ri-c« nh÷ng g×? - Ngµy buån th¶m nhÊt sÏ lµ ngµy con mÊt mÑ - SÏ cã lóc con mong ®­îc nnghe l¹i tiÕng nãi cña mÑ - Dï kh«n lín khoÎ m¹nh thÕ nµo con vÉn tù thÊy mình là đứa trẻ tội nghiệp, yếu đuối và không được chë che - Con sẽ cay đắng khi nhớ lại những lúc làm mẹ đau lßng, con sÏ kh«ng thÓ sèng thanh th¶n, sÏ kh«ng mét phót nµo yªn tÜnh ... ? V× sao cha l¹i nãi víi En -ri - c« nh÷ng ®iÒu nh­ thÕ? ? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u nãi cña cha En-ri-c« t×nh yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng h¬n c¶? GV Chính vì vậy mà người cha đã chỉ rỗ cho En -ri-cô thấy rằng thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình cảm đó. ? Từ những lời khuyên đó, trong đọan cuối văn bản lời lẽ của bố En-ri-cô có gì đáng chú ý? - Yªu cÇu con ph¶i xn lçi mÑ - H·y cÇu xin mÑ h«n con - Thµ r»ng bè kh«ng cã con cßn h¬n thÊy con béi b¹c víi mÑ Lêi lÏ giäng ®iÖu cña cha võa døt kho¸t, võa nghiªm kh¾c nh­ ra lÖnh nh­ng l¹i ch©n t×nh nh­ khuyªn nhñ ? V× sao bè khuyªn En-ri-c« ph¶i xin lçi mÑ? - V× cha muèn con thµnh thËt tù nh©n lçi, tù biÕt hèi lỗi vì thương yêu mẹ chứ không phải là vì khiếp sợ. ? Nh­ vËy qua bøc th­, em cã nhËn xÐt g× vÒ bè Enri-c«? GV: Thái độ của bố En-ri-cô ở cuối văn bản quả là quyÕt liÖt .yªu vµ ghÐt ®­îc bè nªu ra rÊt kiªn quyÕt, r¹ch rßi, tuy yªu con nh­ng bè vÉn nhiªm kh¾c gi¸o dôc con ? Đến đây em hiểu vì sao khi đọc thư của bố, En-ricô lại cảm thấy xúc động vô cùng - Th­ cña bè gióp En-ri-c« thhÊm thÝa ®­îc t×nh yªu thương của mẹ - ThÊy ®­îc sù ch©n t×nh, tÕ nhÞ vµ còng hÕt søc kiªn. - Theo cha đứa con hư đốn sẽ không thể xứng đáng với h×nh ¶nh dÞu dµng, nh©n hËu cña mÑ. Cha muèn cảnh tỉnh những đứa con béi b¹c víi cha mÑ - Cha muèn nhÊn m¹nh cho En-ri-c« hiÓu r»ng trong rÊt nhiÒu t×nh c¶m cao quý th× tình yêu thương và kính träng cha mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶.. * Bố En-ri-cô là người vô cïng tr©n träng t×nh c¶m gia đình ,hết lòng yêu thương con nhưng cũng rất nghiªm kh¾c trong viÖc gi¸o dôc con. ======================================================= 11. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== quyÕt, nghiªm kh¾c cña bè trong viÖc b¶o vÖ t×nh c¶m gia đình - En-ri-cô tự thấy xấu hổ,ân hận trước lỗi lầm của m×nh GV Bức thư của bố En-ri-cô quả là một lời giáo huấn * Bố đã dạy cho En-ri-cô kh«ng hÒ kh« khan mµ lµ lêi nh¾c nhñ v« cïng thÊm bµi häc vÒ lßng hiÕu th¶o: thía và xúc động, chứa chan tình mẫu tử, phụ tử con c¸i ph¶i biªt ¬n, kÝnh ? Qua đó, bố đã dạy cho En-ri-cô bài học gì? träng cha mÑ, kh«ng ®­îc vong ©n béi nghÜa víi cha ? §äc xong bøc th­ em cã c¶m nghÜ g×? - Xúc đông, ân hận vì cũng đã từng có lần mắc lỗi mẹ. lµm cha mÑ phiÒn lßng. - HiÓu ®­îc s©u s¾c h¬n sù thiªng liªng cña t×nh mẫu tử. Và ý thức được thấi độ của chính mình trong quan hÖ víi cha, mÑ. III. Tæng kÕt (4’) 1. NghÖ thuËt: GV: văn bản này được viết dưới dạng nhật ký của cậu bé En-ri-cô. ? Trong cách viết của tác giả có gì đặc sắc? - Lối nhật ký,dưới dạng viết thư, có đan xen yếu tố nghị luận ? Em cã nhËn xÕt g× vÒ giäng v¨n cña t¸c gi¶ ë v¨n b¶n nµy? - Giäng v¨n nhÑ nhµng, võa ch©n thµnh tha thiÕt,võa nghiªm kh¾c døt kho¸t võa thÊm thÝa s©u s¾c ®Çy søc thuyÕt phôc, phï hîp t©m lÝ tuæi th¬. 2. Néi dung: ? Qua văn bản "Mẹ tôi" tác giả muốn nói với bạn đọc thông điệp gì? - Mẹ tôi là bài ca tuyệt đẹp của nhữmg tấm lòng cao cả tác giả đã để lại trong lòng người đọc hình ảnh thân thương của người mẹ hiền. Đồng thời qua văn bản này tác gi¶ muèn gi¸o dôc chóng ta lßng hiÕu th¶o víi cha mÑ. 4. Cñng cè (2') ? Qua bức thư của bố gửi cho En-ri-cô ta thấy bố En-ri-cô là người ntn? ? Tìm những câu ca dao, tục ngữ, hoặc bài hat nói về tình cảm của con cái đối với cha mÑ? ? Nêu cảm nhận của em về chính người mẹ của mình? Đã có khi nào em làm cho mẹ buồn chưa? Lúc đó em đã xử sự ntn? Theo em như vậy đã đúng mực chưa, cần như thế nào là đúng? 5. Hướng dẫn về nhà (1’) - VÒ nhµ häc bµi, tù rót ra bµi häc cho m×nh. ? Nêu cảm nhận của em về tâm trạng của En-ri-cô khi đọc thư của bố? Tìm hiểu trước bài "Từ ghép". TiÕt 3 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. ======================================================= 12. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. ===========================================================. Tõ ghÐp I. Môc tiªu bµi häc. - Gióp häc sinh n¾m ®­îc cÊu t¹o cña hai lo¹i tõ ghÐp lµ tõ ghÐp: chÝnh phô vµ tõ ghép đẳng lập. Hiểuđược nghĩa của các loại từ ghép này. Phân biệt được hai loại từ ghÐp. - Gi¸o dôc häc sinh c¸ch dïng tõ ghÐp trong khi nãi vµ viÕt. - Rèn kỹ năng dùng tư ghép đúng lúc, đúng chỗ. II. ChuÈn bÞ. ThÇy: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n bµi. Trò: Đọc bài trước khi học. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. æn dÞnh tæ chøc (1') 2. KiÓm tra. KÕt hîp trong giê 3. Bµi míi. *Giới thiệu: ở lớp 6 các em đã được học cấu tạo của từ trong tiếng Việt gồm có hai loại, từ đơn, từ phức. Trong từ phức được chia làm hai loại nhỏ từ láy và từ ghép. VËy tõ ghÐp cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo. Chóng ta ®i t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Phương pháp Néi dung Gv ghi ví dụ ra bảng phụ gọi học sinh đọc I. C¸c lo¹i tõ Vd1: "MÑ cßn nhí sù n«n nao, håi hép khi cïng bµ ngo¹i ®i gÇn ghÐp (20') ngôi trường ... cổng trường đóng lại" 1. VÝ dô 1 sgk ( Lý Lan) Gv đây là đoạn văn trích trong văn bản "Cổng trường mở ra" ? Em h·y t×m c¸c tõ ghÐp trong ®o¹n v¨n trªn? Hs t×m gv g¹ch ch©n. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè tiÕng trongmçi tõ nµy? - Cã cÊu t¹o gåm hai tiÕng. ? Trong tõ ghÐp bµ ngo¹i tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh? - TiÕng bµ lµ tiÕng chÝnh, tiÕng ngo¹i lµ tiÕng bæ sung lµm râ nghĩa và hạn định nghĩa cho tiếng bà. Gv tương tự như vậy các em xác định tiếp tiếng chính và tiếng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh ë hai tê cßn l¹i - Hs t×m Gv Nh­ vËy c¸c tiÕng chÝnh trong tõ ghÐp chóng ta võa t×m hiÓu có ý nghĩa rất rộng và dùng để chỉ chung một số loại sự vật. Ví dụ: tiếng bà dùng để chỉ người phụ nữ đẻ ra bố, mẹ có quan hệ gÇn gòi víi m×nh nh­ bµ néi, bµ ngo¹i. - Và tiếng ngoại đứng sau tiếng bà làm rõ nghĩa cho tiếng bà gióp ta ph©n biÖt ®­îc ®©y lµ bµ ngo¹i hay bµ néi. Tương tự như vậy gv giảng tiếp 2 từ ghép còn lại Gv kl : Nh­ vËy nh÷ng tõ ghÐp cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ ======================================================= 13. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== sung vµ lµm râ nghÜa cho tiÕng chÝnh nh­ c¸c tõ bµ ngo¹i, ng«i trường ... người ta gọi là từ ghép chính phụ Gv ghi bảng phụ yêu cầu học sinh đọc VÝ dô 2 sgk - ViÖc chuÈn bÞ quÇn ¸o míi, cÆp s¸ch míi, tËp vë míi ... ? H·y t×m tõ ghÐp trong vÝ dô trªn? - Hs t×m ? Tõ ghÐp nµy cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? - Gåm hai tiÕng: "quÇn" vµ "¸o" ? Nếu ta tách hai tiếng này thành hai từ đơn thì hai từ đơn này cã nghÜa kh«ng? - Có thể tách hai tiếng thành hai từ đơn và hai từ đơn này đều có nghÜa. ? Hai từ đơn này thuộc từ loại nào? - Danh từ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a hai tiÕng trong tõ ghÐp nµy? - Hai tiÕng nµy cã quan hÖ ng÷ nghÜa ngang hµng nhau. Gv những từ ghép mà có thể tách từng tiếng thành các từ đơn riªng biÖt, c¸c tõ ghÐp cã chøc n¨ng ng÷ nghÜa ngang hµng nhau người ta gọi là từ ghép đẳng lập. + Cã hai lo¹i tõ ? Qua t×m hiÓu vÝ dô em thÊy cã mÊy lo¹i tõ ghÐp? §ã lµ nh÷ng ghÐp lo¹i nµo? - Tõ ghÐp chÝnh phô Gv c¸c em chó ý vµo tõ ghÐp "bµ ngo¹i" - Từ ghép đẳng lập ? Em hiÓu tõ ghÐp "bµ ngo¹i" cã nghÜa nh­ thÕ nµo? 1. Tõ ghÐp - Bà ngoại là người sinh ra và nuôi dưỡng mẹ mình. chÝnh phô ? Người sinh ra và nuôi dưỡng bố mình dược gọi là gì? a. VÝ dô - Bµ néi ? Cïng lµ tõ ghÐp cã cÊu t¹o hai tiÕng nh­ng tõ bµ ngo¹i kh¸c víi tõ bµ néi ë ®iÓm nµo? - Giống: đều là từ ghép có hai tiếng có quan hệ ý nghĩa chỉ về người bà nói chung. - Khác: ở hai tiếng nội và ngoại phân biệt ai là người sinh ra bố, ai là người sinh ra mẹ Gv nh­ vËy hai tiÕng néi vµ ngo¹i lµ hai tiÕng phô bæ sung cho tiéng bà nó hạn định nghĩa cho tiếng bà ? Trong hai tõ ghÐp nµy tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh tiÕng nµo lµ tiÕng phô? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña c¸c tiÕng trong c¸c tõ ghÐp trªn? - Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau b. Kh¸i niÖm sgk ? Qua ®©y em hiÓu g× vÒ tõ ghÐp chÝnh phô? ? Dùa vµo kh¸i niÖm võa häc em h·y lÊy hai vÝ dô vÒ tõ ghÐp chÝnh phô? - Xe đạp, xe máy... ? Hai tõ ghÐp nµy tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh tiÕng nµo lµ tiÕng phô? V× sao? ======================================================= 14. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== - Häc sinh tr¶ lêi Gv trong tiÕng ViÖt tõ ghÐp chÝnh phô bao giê tiÕng chÝnh còng đứng trước tiếng phụ đứng sau. Con trong từ Hán Việt thì ngược l¹i Gv c¸c em chó ý vµo tõ ghÐp "quÇn ¸o" 2. Từ ghép đẳng ? Gi÷a hai tõ "quÇn" "¸o" cã quan hÖ ng÷ nghÜa víi nhau ntn? lËp. - Hai tiếng này bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp. ? NÕu bá mét trong hai tiÕng ë tõ ghÐp nµy ®i tiÕng cßn l¹i cã nghÜa kh«ng? - Cã nghÜa ? V× sao? - Vì các tiếng trong từ ghép có quan hệ bình đẳng với nhau về mÆt ng÷ ph¸p nªn ta t¸ch rêi hai tiÕng th× chóng vÉn cã nghÜa kh«ng ph©n biÖt ®©u lµ tiÕng chÝnh ®©u lµ tiÕng phô. ? Vậy em hiểu thế nào là từ ghép đẳng lập? - Từ ghép đẳng lập ? Hãy tìm một sốví dụ về từ ghép đẳng lập? cã c¸c tiÕng b×nh - S¸ch vë, nhµ cöa ... đẳng nhau về mặt ? H·y nh¾c l¹i nghÜa cña tõ ghÐp "bµ ngo¹i" ng÷ ph¸p ? TiÕng bµ cã nghÜa ntn? II. NghÜa cña tõ - Bà là chỉ người phụ nữ cao tuổi có quan hệ gần gũi với chúng ghÐp (15') ta. ? So s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi nghÜa cña tõ bµ tõ nµo cã 1. NghÜa cña t­ nghÜa réng h¬n? ghÐp chÝnh phô - NghÜa cña tõ bµ réng h¬n. ? H·y so s¸nh nghÜa cña tõ th¬m vµ tõ th¬m phøc? - Th¬m lµ 1 thø mïi dÔ chÞu lµm cho ta dÔ thÝch nghi - Th¬m phøc lµ mét thø mïi bèc lªn m¹nh, hÊp dÉn. - NghÜa cña tõ th¬m réng h¬n nghÜa cña tõ th¬m phøc ? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô so víi nghÜa cña tiÕng chÝnh? Gv nh­ vËy tõ ghÐp chÝnh phô cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa thµnh c¸c cấp độ khác nhau Vd tõ: Th¬m, th¬m phøc ... ? Qua ®©y em rót ra kÕt luËn g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô? Gv cho häc sinh quan s¸t vd - Tõ ghÐp chÝnh phô cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa ? H·y cho biÕt nghÜa cña tõ ghÐp "quÇn ¸o" vµ nghÜa cña tõng cña tiÕng chÝnh. tiÕng "quÇn", "¸o". 2. NghÜa tõ ghÐp ? Khi hai tiÕng nµy kÕt hîp l¹i víi nhau th× t¹o nªn nghÜa ntn? đẳng lập. - ChØ quÇn ¸o nãi chung. ? H·y so s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸o vµ nghÜa cña tõng tiÕng "quÇn" "¸o"? - NghÜa cña tõ "quÇn ¸o” lµ sù tæng hîp nghÜa cña hai tiÕng "quÇn" "¸o" (NghÜa cña tõ quÇn ¸o kh¸i qu¸t h¬n so víi nghÜa ======================================================= 15. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== cña tõng tiÕng " quÇn " + " ¸o") ? Từ ví dụ vừa phân tích em hiểu gì về nghĩa của từ ghép đẳng - Từ ghép đẳng lập lËp? cã tÝnh chÊt hîp Gv gọi hs đọc ví dụ ? Hãy tìm các từ ghép đẳng lập ở các ví dụ trên? nghÜa. NghÜa cña tõ - Tõ "TrÇm bæng" ghép đẳng lập khái qu¸t h¬n nghÜa cña ? H·y gi¶i nghÜa tõng tiÕng trong tõ ghÐp nµy? - Trầm âm thanh có thang độ thấp và ấm tõng tiÕng t¹o nªn - Bổng là âm thanh có thang độ cao và vang. nã. ? VËy "trÇm bæng" cã nghÜa lµ g×? - Lµ ©m thanh lóc cao lóc thÊp. ? Qua bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÕu g×? * Ghi nhí sgk III. LuyÖn tËp (15'). 1. Bµi tËp 1/15 sgk ? Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu bài tập. ? §Ó gi¶i quyÕt ®­îc bµi tËp nµy em ph¶i lµm ntn? - Hiểu được nghĩa của tư ghép và so sánh với nghĩa của từng tiếng trong từ ghép đó. -TGCP: Xanh ng¾t, nhµ m¸y - TGĐL: Suy nghĩ , chài lưới, ẩm ướt, đầu đuôi. 2. Bµi tËp 2 / 15sgk ? Em đọc và xác định yêu cầu bài tập? ? Bµi tËp nµy cho chóng ta biÕt ®iÒu g×? - Cho chóng ta biÕt tiÕng chÝnh ? Có tiếng chính rồi ta chỉ làm gì nữa để có được từ ghép chính phụ? - Thêm tiếng phụ vào đằng sau tiếng chính Gv chia líp thµnh bèn nhãm mçi nhãm lµm hai tõ.- Hs lµm 3. Bµi tËp 3/15sgk ? Đọc và xác định yêu cầu bài tập? ? Bµi tËp cho ta biÐt ®iÒu g×? ? §Ó lµm ®­îc bµi tËp em ph¶i ntn? - Tìm thêm các tiếng có quan hệ ngữ nghĩa ngang hàng với các từ đã cho. Gv gäi häc sinh lµm mÉu 1 tõ - Häc sinh lµm - Núi + đồi MÆt + mòi Ham + muèn Häc + hµnh + rõng + mµy + thÝch + hái 4. Bµi tËp 4 /15. ? Em hãy đọc bài tập. Xác định yêu cầu của bài? Gv gîi ý cho häc sinh lµm. Một cuốn sách, một cuốn vở là những danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể có thể đếm được. Còn sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa chỉ chung cả hai loại nên kh«ng thÓ nãi mét cuèn s¸ch vë. 4. Cñng cè (3') ? Em hãy đọc lại hai phần ghi nhớ sgk ? Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập khác nhau ở điểm nào? ======================================================= 16. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== 5. Hướng dẫn (1') - VÒ nhµ lµm l¹i bµi tËp 1,2,3,4 vµ lµm tiÕp nh÷ng bµi cßn l¹i - Viết một đoạn văn có độ dài khoảng 5 dòng về chủ đề tự chọn. Gạch chân những từ ghép đã sử dụng. Phân loại những từ ghép đó.. TiÕt 4. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Liªn kÕt trong v¨n b¶n I. Môc tiªu bµi häc. - Gióp häc sinh hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ liªn kÕt trogn v¨n b¶n vµ viÖc sö dông c¸c phương tiện liên kết trong văn bản. - Rèn luyyện kỹ năng sử dụng các phương tiện liên kết trong văn bản. - Gi¸o dôc ý thøc s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. II. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu sgk, sgv, so¹n gi¸o ¸n dïng b¶ng phô chÐp mét sè vd, lÊy thªm vÝ dụ ngoài sgk để hs tham khảo Trò: Tìm hiểu trước bài học ở nhà III. Lªn líp. 1. ổn định tổ chức (1') 2. KiÓm tra (4') ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n. Nªu c¸c tÝnh chÊt cña v¨n b¶n? 3. Bµi míi * Giíi thiÖu bµi - Vănbản là chuỗi lời nói hoặc viết có chủ đề thống nhất, được liên kết mạch lạc nhằm đạt được mục đích giao tiép .một trongnhững tính chất quan trọng nhất khi tạo v¨n b¶n lµ liªn kÕt. VËy liªn kÕt trong v¨n b¶n lµ g×, giê häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ liªn kÕt trong v¨n b¶n. Phương pháp. Néi dung. Liªn kÕt vµ phương tiện liên Gv ghi ví dụ ra bảng phụ gọi học sinh đọc kÕt trong v¨n b¶n ? Đoạn văn này gồm mấy câu. Xác định giới hạn của từng (20') c©u? - Gåm 5 c©u ? Nh÷ng c©u v¨n trong ®o¹n v¨n nµy trÝch trong v¨n b¶n nµo 1. VÝ dô sgk I.. -V¨n b¶n MÑ t«i ? Hãy xác định cấu trúc các câu văn trên bảng? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc ng÷ ph¸p cña c¸c c©u v¨n nµy? - Các câu văn này đều được viết đúng theo cấu trúc ngữ pháp ======================================================= 17. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== CN- VN Gv như vậy cá câu văn này đễu được viết đúng cấu trúc ngữ ph¸p. B©y giê chóng ta xÐt sang mÆt ý nghÜa cña c¸c c©u v¨n. ? C©u v¨n 1 cã néi dung g×? - Nói về việc thiếu lễ độ của En-ri-cô đối với mẹ. ? C©u v¨n 2, 3, 4 diÔn t¶ ®iÒu g×? - Nhắc lại sự lo lắng sẵn sàng hi sinh vì con của người mẹ và mong En-ri-cô có suy nghĩ về điều đó. ? C©u v¨n sè 5 th«ng b¸o néi dung gi? - Thể hiện sự buồn giận của bố đối với En-ri-cô. ? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ näi dung ý nghÜa cña c¸c c©u v¨n nµy? - Các câu văn đếu có nội dung chính xác rõ ràng. ? Nội dung các câu văn này có liên quan đến nhau không? - Không có liên quan đến nhau. Gv cả câu trúc ngữ pháp và nội dung của các câu văn đều rõ rµng. Nh­ng qua ®o¹n v¨n nµy em cã hiÓu ®­îc bè En-ri-c« ®iªï g× kh«ng? - Kh«ng hiÓu bè En -ri-c« muèn nãi ®iÒu. ? V× sao ta l¹i kh«ng hiÓu ®­îc? - V× c¸c c©u v¨n rêi r¹c, kh«ng g¾n bã víi nhau vÒ mÆt ý nghÜa. ? Vậy để đoạn văn dễ hiểu thì phải đảm bảo nội dung gì? - C¸c c©u v¨n trong ®o¹n v¨n ph¶i nèi liÒn víi nhau g¾n bã víi nhau vÒ mÆt néi dung ý nghÜa vµ ng÷ ph¸p. Gv người ta gọi là các câu văn phải có tính liên kết với nhau. - Đúng vậy nếu một đoạn văn chỉ có các câu văn viết đúng cÊu tróc ng÷ ph¸p, néi dung râ rµng, chÝnh x¸c th× vÉn ch­a đủ mà các câu văn ấy cần phải được liên kết chặt chẽ với nhau vÒ mÆt néi dung vµ ý nghÜa míi t¹o thµnh mét do¹n v¨n - Liªn kÕt lµ mét trong hoµn chØnh ? Tõ ®©y em thÊy tÝnh liªn kÕt cã vai trß ntn trong v¨n b¶n nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña v¨n còng nh­ trong do¹n v¨n? - Liªn kÕt lµ tÝnh quan träng nhÊt cña v¨n b¶n còng nh­ trong b¶n ®o¹n v¨n ? §èi víi ®o¹n v¨n võa t×m hiÓu liªn kÕt cã vai trß g×? - Liªn kÕt lµm cho v¨n Gv yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ sgk b¶n trë nªn cã ý nghÜa vµ dÔ hiÓu. Chuyển: Liên kết có vai trò rất quan trọng nhưng làm cách 2. Phương tiện liên nào để dảm bảo tinh liên kết đó chúng ta chuyển sang phần kết trong văn bản . hai. ? H·y so s¸nh ®o¹n v¨n ë vd víi ®o¹n v¨n trong sgk ë v¨n b¶n "MÑ t«i" ? Hai v¨n b¶n nµy cã ®iÓm nµo kh¸c nhau? - Hs lµm ======================================================= 18. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== ? Qua đây em thấy đoạn văn trên không đảm bảo được tính liªn kÕt? - Đoạn văn đã bỏ đi một số câu, một số cụm mà những câu văn đó, cụm từ đó lại có vai trò liên kết các vần trong đoạn v¨n víi nhau lµm cho néi dung ®o¹n v¨n cã ý nghÜa vµ dÔ hiÓu. Gv để đảm bảo tính liên kết giữa các câu văn trong đọan văn vµ liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n l¹i víi nhau người ta phải dùng những câu văn hoặc những cụm từ có tác dông liªn kÕt (tøc lµ ph¶i lµm cho c©u v¨n, thèng nhÊt vµ g¾n bó chặt chẽ với nhau. Gọi là phương tiện liên kết). - §Ó v¨n b¶n cã tÝnh ? Vậy để đảm bảo tính liên kết chặt chẽ về hình thức trong liên kết người ta viết ph¶i lµm cho néi dung v¨n b¶n ta ph¶i lµm g×? c©u v¨n, ®o¹n v¨n -Dùng phương tiện ngôn ngữ: từ, cụm từ, câu ? §Ó c©u v¨n vµ c¸c ®o¹n v¨n thèng nhÊt vµ g¾n bã chÆt chÏ thèng nhÊt vµ g¾n bè víi nhau ta lµm nh­ thÕ nµo? chÆt chÏ víi nhau. - Cần đảm bảo liên kết cả nội dung lẫn hình thức - Ph¶i kÕt nèi c¸c c©u văn đó bằng phương tiÖn ng«n tõ (tõ, c©u...) thÝch hîp gäi lµ phương tiện liên kết ? Qua bµi ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? * Ghi nhí sgk GV: Tuy nhiªn trong thùc tÕ, cã nh÷ng ®o¹n v¨n kh«ng sö dụng phương tiện liên két về hình thức vẫn có thể đảm bảo ®­îc néi dung th«ng b¸o trän vÑn, dÔ hiÓu. V× vËy khi t¹o v¨n b¶n kh«ng ph¶i khi nµo ta còng ph¶i phô thuéc c¶ hai yếu tố liên kết đó * L­u ý: Néi dung bµi häc h«m nay ta míi chØ nghiªn cøu tÝnh liªn kÕt trong mét ®o¹n v¨n. Cßn trong v¨n b¶n, khi t¹o lập văn bản ta cũng có thể sử dụng phương tiện này và nhiều phương tiện khác nữa để tạo tính liên kết, những bài học sau chóng ta sÏ t×m hiÓu. II. LuyÖh tËp (15') 1. Bµi tËp 1 Gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu của bài tập? ? Các câu văn trong đọan văn ở bài tập đã liên kết chưa? - Ch­a cã tÝnh liªn kÕt ? §Ò bµi yªu cÇu ta lµm g×? ? Sắp xếp lại các cụm từ để doạn văn đảm bảo tính liên kết? - Mét quan chøc, ra khái ®©y, vµ «ng ®­a tay, nghe lêi, c¸c thÇy c« gi¸o. 2. Bµi tËp 2. ? Em hãy đọc và xác định yêu cầu của đề bài? ? Bµi tËp cho ta biÕt ®iÒu g×? ======================================================= 19. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS TT Quỹ Nhất. -. NghÜa H­ng. -. Nam §Þnh. =========================================================== - VÒ h×nh thøc c©u v¨n cã vÎ rÊt liªn kÕt. Tøc lµ c©u v¨n cã cÊu tróc ng÷ ph¸p đúng và cùng nói về người mẹ. Gv như vậy về hình thức đã đảm bảo tính liên kết. Nhưng để biết nội dung ý nghĩa gi÷a c¸c c©u v¨n nµy cã tÝnh liªn kÕt hay kh«ng chóng ta t×m hiÓu tõng c©u mét. ? Hai câu văn đều nói điều gì? - Sự hồi tưởng của người con về người mẹ quá cố. ? C©u v¨n thø 3 cã néi dung g×? - Sự hồi tưởng của người con về hành vi sai trái của mình với mẹ lúc sáng nay. ? Còn câu văn cuối cùng nói về vấn đề gì? - KÓ vÒ viÖc lµm cña mÑ chiÒu nay víi m×nh. ? Em có nhận xét gì về các đối tượng nói tới trong câu văn? - Các đối tượng được nói tới trong các câu văn này hoàn toàn khác nhau dẫn đến nội dung cña chóngcòng hoµn toµn kh¸c nhau, kh«ng cã sù liªn kÕt víi nhau. ? VËy ®o¹n v¨n nµy cã tÝnh liªn kÕt ch­a? - §o¹n v¨n nµy ch­a cã tÝnh liªn kÕt. 4. Cñng cè (4') ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt trong v¨n b¶n. Muèn v¨n b¶n liªn kÕt ®­îc víi nhau ta cÇn những phương tiện gì? 5. Hướng dẫn (1') N¾m ch¾c c¸c yªu cÇu vÒ liªn kÕt ®oan v¨n - VÒ nhµ häc bµi lµm nh÷ng bµi tËp cßn l¹i? - Tìm hiểu trươc văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê Quü NhÊt, ngµy. th¸ng. n¨m. Hiệu trưởng ký duyệt. ======================================================= 20. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. –. Lop7.net. Gi¸o Viªn: TrÇn Quang Huy.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>