Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 1 - Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Tuần 1 Tiết 1-2. NS: 20/8/2011 ND: 22/8/2011. TÔI ĐI HỌC Thanh Tịnh. I. Mục tiêu: Giúp học sinh: 1. Kiến thức : - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Tôi đi học” . - Nghệ thuật miêu tả tâm lý của trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút tg. 2. Kĩ năng : - Đọc - hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm . - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Chân dung Thanh Tịnh, tranh ngày khai trường. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: (1 phút) 2.Kiểm tra bài cũ: (2 phút) - Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. 3.Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài I. Đọc và tìm hiểu chung: mới. 1. Đọc: HS chú ý nghe gv đọc; đọc lại bài Mục tiêu: Tạo tâm thế, định 2. Chú thích: văn theo chỉ định của giáo viên. hướng chú ý cho hs. - Hs đọc. 3. Bố cục: Phương pháp: Thuyết trình. - Đoạn 1: Từ đầu đến rộn rã. Thời gian: 2 phút. - Đoạn 2: tiếp theo đến ngọn núi. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc - Đoạn 3: tiếp theo đến cả ngày. và tìm hiểu chung. - Đoạn 4: Phần còn lại. Mục tiêu: Hs đọc, nắm được tác II. Tìm hiểu chi tiết: giả, tác phẩm, bố cục của đoạn - TL trích. 1. Cảm nhận của Tôi trên con đường cùng mẹ tới trường. Phương pháp: Vấn đáp. - Thời gian buổi sáng cuối thu. Thời gian: 20 phút. - Không gian: trên con đường - GV đọc mẫu văn bản. làng dài và hẹp. - Vì đó là thời điểm và nơi chốn - Gọi hs đọc lại, uốn nắn cách - Nhân vật Tôi có cảm giác thấy quen thuộc, gắn liền với tuổi thơ đọc cho hs. lạ trong buổi đầu tiên đến của tác giả và thời điểm Tôi lần - Yêu cầu các em đọc chú thích trường. đầu tiên được cắp sách đến trường. về tác giả và từ khó. - Cậu có cảm thấy mình như đã - Ghì thật chặt hai quyển vở mới - Cho hs xác định bố cục văn lớn lên, vì thế mà thấy con đừng trên tay, muốn thử sức tự cầm bút,. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. bản.. Giáo án Ngữ văn 8. thước... - TL. Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết. Mục tiêu: Hs nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn - Khi chưa đi học Tôi thấy trường trích. Mỹ Lý cao ráo và sạch sẽ hơn các Phương pháp: Vấn đáp, phân nhà trong làng. Nhưng khi đi học tích, nêu và giải quyết vấn đề. Tôi lại thấy Trường Mỹ Lý vừa Thời gian: 45 phút. xinh xắn, vừa oai nghiệm như cái đình làng Hòa Ấp khiến lòng Tôi - Thời gian và không gian ngày đầu tiên tới trừơng được Tôi nhớ đâm ra lo sợ vẫn vơ. lại ntn? Vì sao chúng lại trở - So sánh họ như con chim non thành những kỷ niệm sâu sắc đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay nhưng còn ngập trong lòng tác giả? - Vì sao Tôi lại có cảm giác thấy ngừng. Hình ảnh so sánh này diễn lạ trong buổi đầu tiên đến trường tả sinh động, cụ thể tâm trạng của mặc dù trên con đường ấy, Tôi người học trò nhỏ lần đầu tiên tới trường. quen đi lại lắm lần? - Chi tiết nào thể hiện từ đây, - TL người học trò nhỏ cố gắng học hành quyết tâm và chăm chỉ? - Thông qua những cảm nhận của bản thân trên con đường đến trường Tôi đã tự bộc lộ đức tính gì của mình? Hết tiết 1 chuyển sang tiết 2. - Ngôi trường Mỹ Lý hiện lên trong mắt Tôi trước và sau khi đi học có những gì khác nhau, có ý nghĩa gì?. - TL. - Tất cả chi tiết ấy thể hiện lòng yêu thiên nhiên, cảnh vật, yêu tuổi thơ và ý thức về sự học hành của người học trò nhỏ.. - Khi tả các học trò nhỏ lần dầu tiên tới trường, tác gỉa đã dùng - TL hình ảnh so sánh gì, và điều ấy có ý nghĩa gì?. - Hình ảnh ông đốc được Tôi nhớ lại như thế nào? Qua chi tiết ấy, chúng ta cảm thấy tình cảm của người học trò như thế nào - Đọc ghi nhớ. 2. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. làng không còn dài và rộng như trước. - Cậu thể hiện lòng yêu mái trường tuổi thơ, yêu bạn bè, cảnh vật quê hương, và đặc biệt là ý chí học tập. 2. Cảm nhận của Tôi lúc ở sân trường: - Sự nhận thức có phần khác nhau về ngôi trường Mỹ Lý thể hiện rõ sự thay đổi trong tình cảm và nhận thức của Tôi. Đặc biệt Tôi nhìn thấy lớp học như cái đình làng. Phép so sánh trên đã diễn tả cảm xúc trang nghiêm, thành kính của người học trò nhỏ với ngôi trường. - Tôi đã biết quý trọng, biết ơn và tin tưởng sâu sắc vào con người đưa tri thức đến cho mình. 3. Cảm nhận của Tôi trong lớp học. - Cảm nhận nỗi xa mẹ thật lớn khi sắp hàng vào lớp học thể hiện người học trò nhỏ bắt đầu thấy được sự lớn lên của mình khi đi học. - Nhân vật Tôi cảm thấy lạ khi lần đầu được vào lớp học, một ngôi trường sạch sẽ, ngăn nắp. Song Tôi vẫn cảm thấy không xa lạ với bàn ghế, bạn bè vì bắt đầu ý thức được rằng rồi đây sẽ gắn bó với mình mãi mãi. - “Những cảm giác” đẹp đẽ của nhân vật tôi đã thể hiện rõ tâm hồn giàu cảm xúc với tuổi thơ, tình yêu đối với quê hương, trường lớp và quá khứ của nhà văn Thanh Tịnh. III. Tổng kết: - Ghi nhớ: sgk.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. đối với ông đốc? -Vì sao khi vào lớp học, trong lòng Tôi lại cảm thấy nỗi xa mẹ thật lớn, và Tôi có những cảm nhận gì khác khi bước vào lớp? - Ngồi trong lớp học, vừa đưa mắt nhìn theo cánh chim, nhưng nghe tiếng phấn thì Tôi chăm chú nhìn thầy viết rồi lẩm nhẩm đọc theo. Những chi tiết ấy thể hiện điều gì trong tâm hồn của nhân vật Tôi? - “Những cảm giác trong sáng” nảy nở của Tôi trong ngày đầu tiên đi học đối với trường lớp, thầy cô, bạn bè đã thể hiện điều gì trong tâm hồn Tôi? Từ đó, chúng ta cảm thấy được điều gì trong tâm hồn nhà văn? Hoạt động 4: Tổng kết. Mục tiêu: Hs khái quát kiến thức. Phương pháp: Khái quát hóa. Thời gian: 10 phút. - Khái quát lại nội dung nghệ thuật bài học. - Cho HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 5: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: So sánh, đối chiếu. Thời gian: 7 phút. - Hãy nhắc lại nội dung, nghệ thuật truyện ngắn. Hoạt động 6: Dặn dò. Thời gian: 3 phút - Học bài. - Chuẩn bị bài Trong lòng mẹ. 4. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Tuần 1 Tiết 3. Giáo án Ngữ văn 8. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ (HDĐT). NS: 20/8/2011 ND: 23/8/2011. I. Mục tiêu: 1. Kiến thức : - Cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ . 2. Kĩ năng : - Thực hành so sánh, phân tích cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ . II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: (1 phút) 2.Kiểm tra bài cũ: (2 phút)- Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. 3.Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. Mục tiêu: Hs nắm được khái niệm từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp.. I. Từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. Ghi nhớ: SGK. Phương pháp: Thời gian: 15 phút. - HD học sinh tìm hiểu nội dung bài - Tìm hiểu. học. . Hoạt động 3: Luyện tập. Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức vào bài tập thực hành.. II.Luyện tập:. Phương pháp: Thuyết trình Thời gian: 20 phút. - Hd học sinh làm bt 2, 3, 4, 5. Hoạt động 4: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học.. - Làm. Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn. 4. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. đề. Thời gian: 4 phút. - Nêu các cấp độ khái quát nghĩa của từ? Hoạt động 5: Dặn dò. Thời gian: 1 phút - Học bài. - Chuẩn bị bài Trường từ vựng. 4. Dặn dò: 5. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. Tuần 1 NS: 24/8/2011 TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Tiết 4 ND: 26/8/2011 I. Mục tiêu: 1. Kiến thức : - Chủ đề văn bản . - Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản . 2. Kĩ năng : - Đọc - hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản . - Trình bày một văn bản (nói, viết) thống nhất về chủ đề . II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Bảng phụ, các ví dụ. 2. Học sinh: - Soạn bài. III. Phương pháp: - Thảo luận nhóm. - Bình giảng, thuyết trình. IV. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: (1 phút) 2.Kiểm tra bài cũ: (2 phút) - Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. 3.Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho hs. Phương pháp: Thuyết trình. Thời gian: 2 phút.. I. Chủ đề của văn bản:. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm chủ đề của văn bản. Mục tiêu: Hs nắm được khái niệm chủ đề của văn bản. Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình.. - Văn bản chỉ tập trung đề cập đến đối tượng và các vấn đề liên quan đến tâm trạng của tác giả trong ngày tựu trường đầu tiên. - Ghi nhớ: sgk/12. Thời gian: 8 phút.. - Kỉ niệm về buổi tựu - Qua văn bản “Tôi đi học”, tác trường đầu tiên với tâm giả nhớ lại những kỉ niệm sâu trạng hồi hợp, bỡ ngỡ. sắc nào trong thời thơ ấu? - Tác giả thấy lòng rộn rã, - Sự hồi tưởng ấy gợi những. 6. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. ấn tượng gì trong lòng tác giả?. bâng khuâng như đang được sống lại những ngày tuổi thơ trong sáng ấy. - Văn bản có đề cập đến vấn - Vb xoay quanh việc kể lại đề nào khác không? những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học với nhiều tâm trạng khác nhau. - Đối tượng chính được đề cập - Tâm trạng của nhân vật trong văn bản là gì? tôi. - Vậy chủ đề của văn bản là - Đọc ghi nhớ. gì? Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm II. Tính thống nhất về chủ đề của hiểu tính thống nhất về chủ văn bản: đề của văn bản. Mục tiêu: Hs tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của văn - Văn bản phải thống nhất về chủ bản. đề. Phương pháp: Vấn đáp, thuyết + Văn bản có đối tượng xác định, trình. có tính mạch lạc. Thời gian: 8 phút. + Nhan đề + Quan hệ giữa các phần của văn - Căn cứ vào đâu em biết văn - Thể hiện ở bản + Nhan đề : Tôi đi học bản Tôi đi học” nói lên những + Các câu, các từ ngữ tập trung kỉ niệm của tác giả về buồi đầu + Các câu đều nhắc đến kỉ niệm của buổi tựu trường biểu hiện chủ đề. tiên đến trường? Ghi nhớ: Sgk đầu tiên trong đời. + Hôm nay tôi đi học. - Hãy tìm các từ ngữ chứng tỏ tậm trạng đó in sâu trong lòng + Hằng năm cứ vào cuối thu... lòng tôi lại nao nức nhân vật ''tôi'' suốt cuộc đời. những niệm mơn man của buổi tựu trường - Tìm các từ ngữ, các chi tiết + Tôi quên thế nào đươc nêu bật cảm giác mới lạ xen những cảm giác trong sáng lẫn bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' âý. khi cùng mẹ đi đến trường, khi + Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy cùng các bạn đi vào lớp. nặng. + Tôi bặm tay ghì thật chặt nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi - Hãy cho biết thế nào là tính xuống đất. - Đọc ghi nhớ. thống nhất về chủ đề của vb. Hoạt động 4: Luyện tập. Mục tiêu: Hs nắm được lí thuyết vận dụng vào thực - Hs thảo luận và trình bày.. III. Luyện tập: Bài tập 1 a) Nhan đề: “ Rừng cọ quê tôi”.. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS BTCX Nguyễn Bá Ngọc. Giáo án Ngữ văn 8. hành. Phương nhóm.. pháp:. Thảo. - Phần một: Miêu tả rừng cọ. - Phần hai: Rừng cọ gắn bó với tuổi thơ của tôi. - Phần cuối: Rừng cọ gắn bó với người dân quê tôi. * Ở mỗi phần đều có các câu thể hiện chủ đề: - Chẳng có nơi nào đẹp như sông Thao quê tôi rừng cọ trập trùng. - Căn nhà tôi ở núp dưới rừng cọ. Ngôi trường tôi học cũng khụất trong rừng cọ. Ngày ngày đến lớp, tôi đi trong rừng cọ. - Cuộc sống quê tôi gắn bó với rừng cọ: Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là người sông Thao. b) Các ý lớn : - Miêu tả rừng cọ quê tôi - Rừng cọ gắn bó tuổi thơ của tôi - Rừng cọ gắn bó với người dân quê tôi * Các ý này rất rành mạch, theo một trình tự hợp lý. d) Hai câu trong bài trực tiếp nói tới tình cảm đó: Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là ngưởi sông Thao.. luận. Thời gian: 20 phút. - Hd học sinh làm bài tập 1,3.. Hoạt động 5: Củng cố. Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức bài học. Phương pháp: Tái hiện. Thời gian: 3 phút. - Tìm chủ đề của 1 văn bản mà em đã học. Hoạt động 6: Dặn dò. Thời gian: 1 phút. - Học bài, làm các bài tập còn lại. - Chuẩn bị bài Xây dựng đoạn văn trong văn bản. 4. Rút kinh nghiệm:. 8. Giáo viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>