Thiết kế giáo án môn Sinh học 8 - Tiết 54: Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ND: .2009 Tuaàn 28 Tieát 54 I. Muïc tieâu 1. Kiến thức : - Phân biệt được phản xạ có điều kiện và phản xạ có điều kiện - Trình bày được quá trình hình thành các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ, nêu rõ các ñieàu kieän caàn khi thaønh laäp caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän . - Nêu rõ ý nghĩa của phạn xạ có điều kiện đối với đời sống 2. Kyõ naêng - Reøn kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích tình hình - Rèn tư duy so sánh, liên hệ thực tế - Hoạt động nhóm 3. Thái độ : Giáo dục thái độ linh hoạt, óc trừu tượng. II. Chuaån bò 1.Chuaån bò cuûa GV : + Các hình vẽ ở SGK + Baûng phuï ghi noäi dung caùc baûng 52.1 vaø 52.2 2.Chuaån bò cuûa HS: + Xem trước nội dung bài học + Kẻ các bảng ở SGK vào vở bài tập III. Hoạt động dạy học : 1. Ổn định tình hình lớp :( 1’) Naém só soá vaø tình hình chuaån bò cuûa HS 2. Kieåm tra baøi cuõ (4’) Caâu hoûi Đáp án Ñieåm 1. Trình bày cấu tạo của ốc 1. Nêu được : 4ñ tai ? - Ốc tai xương ở ngoài, ốc tai ngoài ở trong - Màng tiền đình ở trên, màng cơ sở ở dưới, treân maøng - Cơ sở có cơ quan Cooti chứa tế bào thụ cảm thính giaùc 2. Trình bày quá trình thu 2. Nêu được : 6ñ nhaän kích thích soùng aâm ? Soùng aâm  maøng nhó  chuoãi söông tai  cửa bầu  chuyển đọng ngoại dịch và nội dịch  sung màng cơ sở  kích thích cơ quan Cooti  xuaát hieän xung thaàn kinh  vuøng thính giaùc  nhaän bieát aâm thanh 3. Giảng bài mới : * Giới thiệu bài : (1’) GV cho HS nhắc lại khái niệm phản xạ  bài mới. * Tieán trình tieát daïy:. TG 10’. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. Noäi dung. Hoạt động 1: Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ 1.Phân biệt phản xạ có ñieàu kieän vaø phaûn xaï khoâng coù ñieàu kieän. 56 Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV treo baûng phuï ghi saün noäi dung baûng 52.1 - Yeâu caàu HS xaùc ñònh xem trong caùc ví duï, ñaâu laø phaûn xaï khoâng ñieàu kieän, ñaâu laø phản xạ có đièu kiện và đánh dấu (v) vào cột tương ứng. - Goïi HS neâu keát quaû  GV ghi keát quaû vaøo baûng phuï - Cho HS nhaän xeùt - GV công bố đáp án : + Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän: 1, 2, 4 + Phaûn xaï coù ñieàu kieän: 3, 5, 6 - Yeâu caàu HS tìm 1 vaøi ví duï cho mỗi loại phản xạ ?. 15’. - HS đọc kỹ nội dung của baûng 52.1 - Thảo luận nhóm hoàn thaønh baøi taäp, thoáng nhaát đáp án. khoâng coù ñieàu kieän. - Caùc nhoùm baùo caùo laïi keát quaû thaûo luaän - Nhận xét, sửa chữa (nếu caàn) - HS hoàn thành trong vở baøi taäp. - HS cho ví duï - Caùc nhoùm coù yù kieán boå sung, ñieàu chænh - Yêu cầu HS đọc thông tin  - HS nêu được sự khác nhau - Phản xạ không điều kiện phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu giữa 2 loại phản xạ: không là phản xạ sinh ra đã có kieän vaø phaûn xaï khoâng ñieàu ñieàu kieän vaø coù ñieàu kieän. khoâng caàn phaûi hoïc taäp. kieän ? - Phaûn xaï coù ñieàu kieän laø phản xạ được hình thành - GV ñieàu chænh boå sung trong đời sống cá thể, là keát quaû cuûa quaù trình hoïc taäp, reøn luyeän. 2. Sự hình thành phản xạ Hoạt động 2: Sự hình thành phản xạ có điều kiện coù ñieàu kieän - GV treo tranh a. Hình thaønh phaûn xaï coù ñieàu - Yêu cầu HS nghiên cứu thí - HS quan sát và nghiên cứu kiện nghieäm cuûa nhaø sinh lyù hoïc các hình vẽ ở SGK, đọc người Nga : Ivan phaàn chuù thích Petrovich Paploâp  Trình baøy thí nghieäm thaønh - Thaûo luaän nhoùm  neâu laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän tieát được các bước tiến hành thí nước bọt đối với ánh đèn (ở nghieäm. choù). - Goïi moät HS leân trình baøy thí nghieäm. - GV keát luaän - Qua thí nghieäm : cho HS thaûo luaän : + Để thành lập được phản xạ có điều kiện cần có những ñieàu kieän gì ? + Thực chất có việc thành lập. Trường Thcs Mỹ Thắng. - HS trình bày dựa vào tranh veõ. - Nhaän xeùt, boå sung - Thaûo luaän nhoùm : + Nêu được các điều để thaønh laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän. - Điều kiện để thành lập phaûn xaï coù: + Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện với kích thích khoâng ñieàu kieän + Thực chất là quá trình học + Quá trình kết kợp đó phải Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An. 57.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> coù ñieàu kieän laø gì ? taäp, reøn luyeän - Goïi HS baùo caùo keát quaû thaûo - HS baùo caùo keát quaû luaän. - GV nhaän xeùt , keát luaän - Nhaän xet, boå sung. 10’. - GV löu yù HS : coù theå thay kích thích coù ñieàu kieän (aùnh đèn) bằng 1 kích thích bất kỳ khaùc (tieáng chuoâng)  cuõng có kết quả tương tự. - GV có thể liên hệ thực tế  taïo thoùi quen toát. - GV nêu vấn đề : Trong thí nghieäm treân, neáu ta chỉ bật đèn mà không cho chó ăn nhiều lần thì hiện tượng gì seõ xaûy ra ? - GV liên hệ : đường liên hệ tạm thời giống như : bãi cỏ nếu ta đi thường xuyên  sẽ có đường mòn, nếu ta không đi nữa  cỏ sẽ lấp kín - Nêu ý nghĩa của sự hình thành và ức chế của phản xạ có điều kiện đối với đời sống ? - Liên hệ thực tế : Loại bỏ các thoùi quen xaáu nhö cai nghieän ma tuyù. - HS thu nhaän thoâng tin. - GV có thể nêu trường hợp : Sau khi đã hình thành phản xạ có điều kiệntiết nước bọt với ánh đèn, ta dùng một gậy tre giơ cao  có hiện tượng gì xaûy ra ? Vì sao?. - HS nêu được: Chó ngừng tiết nước bọt, bỏ chạy, do đường liên hệ tạm thời bị đứt.. - HS dựa vào thông tin  nêu được : chó sẽ không tiết nước bọt khi có ánh đèn nữa.. được lập đi lập lại nhiều laàn. - Thực chất có việc thành laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän là sự hình thành đường liên hệ thần kinh tậm thời nối các vùng của vỏ đại não với nhau. b. Ức chế phản xạ có điều kieän :. - Khi phaûn xaï coù ñieàu kieän không được củng cố  phản xạ mất dần (ức chế taét daàn) - HS neâu yù nghóa  giuùp thích nghi. - Ý nghĩa : Đảm bảo sự thích nghi với sự thay đổi của môi trường. - GV kết luận: Ức chế, rập tắt - Nêu ý nghĩa của việc ức chế  Baûo veä raäp taét ? Hoạt động 3: So sánh các tính chất của phản xạ không điều kieän vaø phaûn xaï coù ñieàu kieän - Treo baûng phuï ghi saün noäi - HS nghiên cứu nội dung dung baûng 52.2(SGK) baûng - Yêu cầu HS hoàn thành - Hoàn thành bài tập so baûng so saùnh tính chaát cuûa saùnh (thaûo luaän nhoùm). phaûn xa coù ñieàu kieän vaø phaûn. 58 Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> xaï khoâng ñieàu kieän. - Goïi HS neâu keát quaû. - GV ghi keát quaû leân baûng phuï. - Nhận xét, công bố đáp án đúng + Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän 3. Bền vững 5. Số lượng hạn chế + Phaûn xaï coù ñieàu kieän : 2’: Hình thành trong đời sống qua hoïc taäp, reøn luyeän 4’: Coù tính chaát caù theå khoâng di truyeàn 7’: Trung ương chủ yếu có sự tham gia cuûa voû naõo - Yêu cầu HS đọc thông tin ở SGK  xaùc ñònh moái lieân heä giữa 2 loại phản xạ có đk và khoâng ñieàu kieän ? - GV boå sung vaø keát luaän. - HS baùo caùo keát quaû. - Nhaän xeùt, boå sung - HS ghi kết quả đúng vào vở bài tập đã kẻ sẵn bảng 52.2. - Noäi dung baûng 52.2. - HS nghiên cứu O  Nêu được mối liên hệ giữa 2 loại phản xạ. - Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän là cơ sở để thành lập phản xaï coù ñieàu kieän. - Phải có sự kết hợp một kích thích có điều kiện với moät kích thích khoâng ñieàu kieän.. 2’. Hoạt động 4: Củng cố - Phaân bieät phaûn xaï khoâng ñieàu kieän vaø phaûn xaï coù ñieàu kieän - Nêu rõ ý nghĩa của sự thành lập và sự ức chế phản xạ có đk đối với đời sống con người và động vật. 4. Daën doø HS chuaån bò cho baøi hoïc tieáp theo:(2’) - Học bài trả lừi các câu hỏi trang 168. SGK - Xem muïc “ Em coù bieát “ - Giaûi thích ví duï sau + Tại sao mèo rình chuột ở một nơi, sau một thời gian nào đó ? + Xiếc thú : Chó đếm được 1, 2, 3, 4 bằng tiếng sủa khi trông thấy số 1, 2, 3. Hiện tượng này giaûi thích nhö theá naøo ? - Chuaån bò baøi sau : + Ôân tập kỹ kiến thức từ tiết 37 đến tiết 54 + Chuaån bò tieát 55 : Kieåm tra 45’ IV- Ruùt kinh nghieäm – boå sung :. Trường Thcs Mỹ Thắng. Giaùo Aùn Sinh Hoïc 8 Lop8.net. GV: Hoà Chí An. 59.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>