Bài soạn Ngữ văn 11 tiết 45, 46 Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (trích“số đỏ”của Vũ Trọng Phụng)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án ngữ văn khối 11 Tuaàn:12 Tieát ppct:45,46 Ngày soạn:23/10/10 Ngaøy daïy:26/10/10. GV: Nguyeãn Ngoïc Lieân. đọc văn : Hạnh phúc của một tang gia (Trích“Số đỏ”của Vũ Trọng Phụng) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Thấy được bản chất lố lăng đồi bại của xã hội thượng lưu thánh thị trước cách mạng. Hiểu được nét đặc sắc nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1.Kieỏn thửực: Hiểu được thái độ mỉa mai châm biếm của Vũ Trong Phụng đối với thói đạo đức giả, hợm hĩnh, rởm đời trong xã hội thượng lưu. Nhận ra bản chất lố lăng, đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị những năm trước cách mạng tháng tám năm 1945. - Thấy được thái độ phê phán mạnh mẽ và bút pháp châm biếm mãnh liệt, đầy tài năng của Vũ Trọng Phụng: vừa xoay quanh m©u thuÉn trµo phóng c¬ b¶n, võa s¸ng t¹o ra nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau, t¹o nªn mét mµn hµi kÞch phong phú, biến hoá ở chương XV của tiểu thuyết “Số đỏ”. 2. Kú naờng: Rèn kĩ năng đọc - hiểu văn bản văn học.Thấy được nghệ thuật trào phúng độc đáo sắc sảo của tác gi¶. 3. Thaựi ủoọ: Học sinh nhận thức được thế nào là sự lố lăng đồi bại, giả dối và lên án chúng. Yeõu meỏn vaờn học, có thái độ đánh giá đúng đắn trước những tệ nạn xã hội, học đòi Tây hóa kệch cỡm. C. PHƯƠNG PHÁP: Phương thức thuyết trình, nêu vấn đề, giảng giải, hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi gợi mở. Phương pháp đọc – hiểu, đọc diễn cảm kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức nêu vấn đề, trao đổi và thảo luận. - Tích hợp phân môn Lam văn, Tiếng việt và đọc văn D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra: Bài cũ, bài soạn của học sinh. 3. Bài mới: Phân tích cảnh cho chữ trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” và lí giải tại sao tác giả nói đây là cảnh tượng “Xưa nay chưa từng có” ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY - Học sinh suy nghĩa câu hỏi, bổ I. GIỚI THIỆU CHUNG 1.T¸c gi¶ ( 1912- 1939) t¹i Hµ Néi. Quª qu¸n: lµng H¶o, nay thuéc sung, ghi chép. Học sinh thảo huyÖn Mü Hµo, tØnh H­ng Yªn luận nhóm, nhận xét trình bày ý - Hoàn cảnh xuất thân: trong một gia đình nghèo. kiến cá nhân để trả lời câu hỏi - Cuộc đời ngắn ngủi, nghèo túng, bệnh tật. theo định hướng của GV. - Giáo viên hỏi học sinh, bổ sung - Là một người bình dị,người cuả khuôn phép,cuả nề nếp. Căm ghét xã hội thực dân nưả phong kiến đương thời. Chăm học,có sức sáng tạo dồi cho đầy đu ûchốt ý chính bổ sung dào phong phú. Không đầy 10 năm cầm bút (1930-1939),nhưng đã cho cho đầy đủchốt ý chính ra đời một khối lượng tác phẩm phong phú gồm nhiều thể Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? ý nghÜa cđa t¸c phÈm? §äc tãm loại:kịch,truyện ngắn, phóng sự, tiểu thuyết. Ví dụ:  Giông tố, số đỏt¾t t¸c phÈm? tiểu thuyết.  Cạm bẫy người, cơm thầy cơm cô-phóng sự. Oâng được - Giáo viên hướng dẫn học sinh mệnh danh là “ông vua phóng sự cuả Bắc Kì”và là nhà văn hiện thực gạch những ý chính trong sách suất sắc giai đoạn 1936-1939. - Bắt đầu có truyện đăng báo từ năm 1930 Xuất thân trong một gia đình giaùo khoa. nghèo khó, mồ côi từ nhỏ. Phải làm việc cật lực để có thể nuôi gia đình. - GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn MÊt khi 27 tuæi v× bÖnh lao SGK sau đó tóm tắt nội dung - V¨n nghiÖp: ViÕt ë nhiÒu thÓ lo¹i næi tiÕng ë: phãng sù , tiÓu thuyÕt  chÝnh. GV chèt l¹i - GVhướng dẫn HS Tìm hiểu vị trí Ông vua phóng sự Bắc kỳ - Sự nghiệp sáng tác đồ sộ , được mệnh danh là “ Ông vua phóng sự đất vµ bè côc - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi B¾c” 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án ngữ văn khối 11 - Học sinh đọc tiểu dẫn sách giaựo khoa. - HS đọc diễn cảm - Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản - Nªu t×nh huèng trµo phóng trong ®o¹n trÝch? - HS chia nhóm nhỏ trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi sau đó cử người trình bày trước lớp - Vị trí đoạn trích: Chương XV cuả tác phẩm. Trước đoạn trích Xuaân voâ tình gaây ra caùi cheát cuaû cuï toå. - Cảnh đưa đám dược miêu tả như thÕ nµo? - Mọi người đều được hưởng hạnh phúc từ đám tang này? Văn Minh vµ vî h¹nh phóc nh­ thÕ nµo? Cè Hång ®­îc kh¾c ho¹ nh­ thÕ nµo? Niêm hạnh phúc của mọi người trong gia đình của cụ cố Hồng như thª nµo? ý nghĩa trào phúng của đầu đề? - Giáo viên hướng dẫn học sinh gaïch moät soá caâu tieâu bieåu mang tính traøo phuùng. - Niềm vui chung của gia đình cụ cè Hång lµ g×? - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi - GV hướng dẫn HS làm bài tập luyÖn tËp - Qua các chân dung biến hoạ suất sắc tác giả đã lật tẩy bộ mặt giả dối bịp bợm cuả những kẻ baát taøi trong xaõ hoäi nhoá nhaêng đương thời. -Hoïc sinh toùm taét taùc phaåm theo saùch giaùo khoa. - Vì sao mọi nguời đều hạnh phuùc? - Dẫn chứng:sách giáo khoa. - Học sinh nhận xét cảnh đám ma. - Hoïc sinh neâu nhaän xeùt veà ngheä thuaät qua moät soá chi tieát cu theå. - NiÒm vui kh¸c nhau cña nh÷ng thành viên trong gia đình cụ cố tổ ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh­ thÕ nµo?. GV: Nguyeãn Ngoïc Lieân => To¸t lªn niÒm c¨m phÉn m·nh liÖt c¸i x· héi ®en tèi thèi n¸t ®­¬ng thêi được thể hiện bằng phong cách nghệ thuật độc đáo. Ông là một trong những nhà văn hiện thực lớn, có đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn xuôi VN hiện đại. - Quan điểm sáng tác: “Các ông cho tiểu thuyết cứ là tiểu thuyết. Tôi và những người cùng chí hướng với tôi cho tiểu thuyết là sự thực ở đời”. 2.Tiểu thuyết “Số đỏ” - Viết năm 1936. Số đỏ là tác phẩm tiêu biểu nhất cuả Vũ Trọng Phụng. Tác phẩm là một tấu tuồng hài kịch lớn. - Qua số đỏ bằng ngòi bút trào phúng bậc thầy nhà văn đả kích sâu cay cái xã hội thực dân thành thị đang chạy theo lối sống nhố nhăng đồi bại đương thời. + XuÊt xø : ®¨ng lÇn ®Çu trªn Hµ Néi b¸o 1936 + Tãm t¾t néi dung: Nguoàn goác, baûn chaát, tính caùch, Haønh vi voâ vaên hóa( nhìn trộm phụ nữ tắm) bị bắt. Nhờ bà phó Đoan – một me Tây mụ đầm xin cho. Bà giới thiệu Xuân vào phục vụ ở tiệm may Aâu hóa- Xuân bắt đầu ra nhập thế giới thượng lưu… Sgk + ThÓ lo¹i: tiÓu thuyÕt trµo phóng II. §äc- hiÓu ®o¹n trÝch 1. §äc v¨n b¶n: Gi¶i thÝch tõ khã - Vị trí: chương XV có nhan đề đầy đủ là Hạnh phúc của một tang gia- Văn minh nữa cũng nói vào- Một đám ma gương mẫu. - Bè côc: (1) Tõ ®Çu.......cho TuyÕt vËy: NiÒm vui vµ h¹nh phóc cña c¸c thành viên gia đình và mọi người khi cụ cố tổ qua đời (2) Tiếp.....đám cứ đi: Cảnh đám ma gương mẫu (3) Cßn l¹i: c¶nh h¹ huyÖt II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc 2. Tìm hiểu văn bản 1. Tình huống trào phúng - ý nghĩa trào phúng của đầu đề: - Đầu đề có một sự mâu thuẫn: tang gia > < hạnh phúc. Trang nghieõm thành kính >< bát nháo, nhố nhăng, hạnh phúc và bất hạnh, vui sướng vaø khoå ñau. - Đây là mâu thuẫn ngược đời, bởi theo quy luạt chung có tang thì đau đớn, mất mát còn ở đay lại là hạnh phúc. Đầu đề như một lời thông báo về một tÊn hµi kÞch s¾p x¶y ra. - Nhan đề rất lạ, rất giật gân, khiến người đọc phải chú ý: Tang gia mà lại hạnh phúc. Nhà có người chết mà lại vui vẻ, sung sướng, hạnh phúc -> Hạnh phúc của một gia đình vô phúc, niềm vui của một lũ con cháu đại bất hiÕu - Phản ánh đúng một sự thật mỉa mai, hài hước: con cháu của đại gia đình này thật sự sung sướng, hạnh phúc khi cụ cố tổ chết => Tình huống trào phúng chính yếu của toàn bộ chương truyện - Tố cáo hiện thực bằng bức tranh đông đảo , đa dạng tầng lớp thượng lưu thµnh thÞ víi nh÷ng phong trµo nh­ “v¨n minh”, “©u ho¸” “ phô n÷ t©n v¨n”. TiÓu thuyÕt ho¹t kª- trµo phóng bËc nhÊt trong nÒn v¨n häc ViÖt Nam. 2. Niềm hạnh phúc của mọi người trong gia đình cụ cố Hồng a. Mµn ch¹y ch÷a cho cô cè tæ: - Mời đủ lang băm đông, lang băm tây để thực hiện cho đúng lý thuyết lắm thÇy thèi ma. 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án ngữ văn khối 11 - HS chia nhãm nhá theo bµn trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi cử người trình bày trước lớp - HS chia nhóm nhỏ trao đổi thảo luËn tr¶ lêi c©u hái - Qua ®o¹n trÝch nhµ th¬ muèn nãi ®iÒu g×? GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi - LHBVMT: T¸c gi¶ t¸I hiÖn m«I trường xã hội thượng lưu thành thị hết sức nhố nhăng, đồi bại nhằm phª ph¸n x· héi Êy, göi g¾m mét ước mơ về môI trườn xã hôI lành m¹nh. Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸, chuẩn mực đạo đức được tôn träng. Dc: + “Cô cè Hång nh¾m nghiÒn m¾t m¬ mµng “võa ho kh¹c, võa khóc mếu”. Sung sướng vì lần đầu tiên được diễn trò già yếu trước đám đông cụ “nhắm nghiền mắt lại để mơ màng...”. GV: Nguyeãn Ngoïc Lieân - Xuân tóc đỏ trở thành đốc tờ Xuân oai phong “thiếu ông Xuân là thiếu tất c¶” - Cụ già tám mười hai tuổi phải chết một cách bình tĩnh.  Hạnh phúc đầu tiên của mọi người tronhg nhà này là hạnh phúc của cụ cố tổ bởi cụ đã phải chết một cách bình tĩnh. Niềm vui lớn nhất chung cho cả đại gia đình: Cụ cố tổ chết và “ Cái chúc thư kia sẽ đi vào thời kì thực hành chứ không còn là lí thuyết viển vông nữa” ->Một đại gia đình bất hiếu b. H¹nh phóc cña cè Hång: - Cố Hồng là con trai trưởng của cụ cố tổ, hơn 50 tuổi, luôn tỏ ra thông thái víi c©u cöa miÖng “biÕt råi khæ l¾m nãi m·I” (nãi 1872) duø cuï chaúng bieát gì caû cuï khoâng lo vieäc tang leã maø laïi lo cho haïnh phuùc cuûa coâ con gaùi uùt. thích được xem là già yếu nên bắt mọi người gọi là “cố Hồng”  chỉ giới thiệu qua vài dòng ta đã thấy được đây là một bức chân dung hài hước bậc nhất, cố Hồng hiện lên như một bức biếm hoạ sinh động. - Cè Hång h¹nh phóc v× bè chÕt l·o s¾p cã c¬ häi thÓ hiÖn sù giµ yÕu cña m×nh.  Cè Hång lµ hiÖn th©n cña mét sù thèi tha cña x· héi, ®iÓn h×nh cho lo¹i người ngu dốt, háo danh c. NiÒm h¹nh phóc cña V¨n Minh chång V¨n Minh vî: - Văn Minh (cháu nội): Thích thú vì cái chúc thư kia đã đi vào thời kì thực hµnh chø kh«ng cßn lµ lÝ thuyÕt viÓn v«ng n÷a. S¾p ®­îc thùc hiÖn c¸i di chóc, chia gia tµi. - Vî V¨n Minh ( ch¸u d©u): mõng rì v× ®­îc dÞp l¨ng xª nh÷ng mèt y phôc táo bạo nhất của tiệm may “Âu hoá” -> cơ hội quảng cáo hàng để kiếm tiÒn.  NiÒm h¹nh phóc nµy cã lý h¬n, v× nã g¾n víi nh÷ng g× thùc tÕ h¬n, được bộc lộ kín đáo hơn nhưng cũng vì thế mà nó xấu xa và tệ hại hơn vì nó biểu hiện sự băng hoại đạo đức, đạo lý một cách khủng khiếp trong cái xã héi kim tiÒn nµy. d. Niềm hạnh phúc của mọi người: Tuyết, Phó Đoan, Hoàng Hôn, Tú T©n . - Tuyết (cháu gái): được dịp để quảng cáo cho cái trinh tiết của mình “ mặc bé ng©y th¬ “trinh tiÕt ch­a bÞ m©t”. Aên mặc hở hang, buồn vì bạn trai chưa tới viếng chứ không phải buồn vì ông nội mất. - Cậu Tú Tân (cháu nội): Sướng điên người lên vì được dùng đến cái máy ảnh mới mua -> cơ hội hiếm có để cậu giải trí và chứng tỏ tài nghệ chụp ¶nh cña m×nh - Bà cố Hồng hạnh phúc vì có đám ma to tát. - Niềm hạnh phúc của mọi người xung quanh: đó là được tụ tập, gặp gỡ, khoe khoang, phô diễn trong đám tang., trai thanh gaựi lũch coự dũp heùn hoứ, cười tính với nhau, chê bai nhau. - Hai vị cảnh sát Min Đơ và Min Toa “ Sung sướng cực điểm” vì đang thất nghiệp được thuê dẹp trật tự cho đám đông - Bạn bè cụ Cố Hồng: Cơ hội phô trương những huân huy chương, hoặc râu ria đủ loại, được ngắm cảnh “mát mắt”. Giô dép Thiết, typn, sư Tang Phú” đều có dịp phô dién hết những gì mình có. - ¤ng Ph¸n mäc sõng(Chồng cô Hoàng Hôn) Chẳng còn tình chồng nghĩa vợ vì tiến mà nhận về phần mình điều ngu ngốc nhất, nhúc nhã nhất: có vụù ngoaùi tỡnh : Thật sung sướng vì giá trị đôi sừng hươu vô hình trên đầu mình, nhừ nó ông sẽ được trả công xứng đáng - Xu©n Tóc Đỏ: Danh gi¸ vµ uy tÝn cµng cao thªm v× chÝnh nhê h¾n mµ cơ cè tæ chÕt. 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án ngữ văn khối 11. GV: Nguyeãn Ngoïc Lieân - Đám phụ nữ quí phái, đám giai thanh gái lịch, hàng phố...: được dịp chiêm ngưỡng một đám ma to tát nhất danh giá nhất, được dịp khoe khoang, hẹn hò tán tỉnh nhau, chim nhau, cười tình với nhau => Gia đình có tang mà lại tang cụ tổ, không ai thương tiếc. Tất cả đều hả hê, sung sướng. Thái độ hành động của họ tuy khác nhau nhưng đều giống nhau ở sự bất hiếu, vô đạo đức, mất hết nhân tâm. Tác giả đã khai thác những yếu tố mâu thuẫn để gây cười, cái cười phê phán đầy mỉa mai châm biÕm 3. Cảnh đám ma (Tieát 46) a. Cái nhìn toàn cảnh: Cảnh đám ma như đám rước - Đám ma to chưa từng thấy ở đất Hà Thành, có đủ kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, vài ba trăm câu đối.. vài ba trăm người đi đưa đám, tiếng kèn huyên n¸o tæ chøc theo c¶ ta, tµu, t©y... + §¸m ma rÊt to t¸t -> Khoe sang, khoe giµu mét c¸ch lè bÞch vµ hîm hÜnh. *300 câu đối, vòng hoa. Một đám ma làm cho người ta liên tưởng đến một đám rước. * 200- 300 người đi đưa. - Người đi đưa đám giả dối, lố bịch. Dân phố hai bên đường đổ xô ra xem * Cã lîn quay ®i läng “ nh­ xem mét sù l¹ * Đám ma đi đến đâu làm huyên b. Cái nhìn cận cảnh: lụứi ong tieỏng ve, Hành động diện mạo của những náo đến đó. người đưa đám: Tiếng trò chuyện thì thầm, Hành động cấu chí, chim chuột * tæ chøc theo c¶ lèi ta, tµu, t©y. nhau. Nh÷ng lêi hÑn hß, nh÷ng c¸i liÕc m¾t ®­a t×nh tö t¸t c¶ ®­îc thÓ hiÖn * cã lîn quay ®i läng, lãc bãc với một khuon mặt đưa đám. Tác giả tô đậm cái hài hước đày mâu thuẫn xo¶ng, kÌn, bó dicd”. giữa bộ mặt và hành động của ngườ dưa đám, gây cười. - Như một đám rước:Kiệu bát - Đám ma đi đến đâu làm huyên náo đến đấy. Nguời đi đưa đám:cười, cống. Lợn quay đi lọng. Kèn ta, noùi, bình phaåm nhau, heïn hoø, cheâ bai…ai cuõng coù “ veû maët buoàn raàu cuaû kèn tây , kèn tàu. 300 câu đối người đưa đám ma”. ,vài trăm người đi đưa. c. C¶nh h¹ huyÖt - CËu Tĩ T©n biĨu diƠn chơp ¶nh... luộm thụôm chụp ảnh, bẻ từng người một, giả tạo để che mắt thế gian, còn thực tế thì mọi người đã thấy, Như + ”thật là một đám ma to tát có diển viên trên sân khấu. Sự phối hợp giữa cảnh xa và gần, làm nổi bật thể làm người chết nằm trong sự mâu thuẫn giữa chân thành và giả dối đánh vào đầu kẻ háo danh. quan tài cũng phải mỉm cuời - Xuân tóc đỏ cầm mũ nghiêm trang một cách giả vờ. - Cô cè Hång ho kh¹c, mÕu m¸o vµ ngÊt ®i. ¤ng Ph¸n mäc sõng cø oÆt sung sướng, nếu không gật gù người đi khóc to bằng những âm thanh lạ: hứt!..hứt!...hứt!.. cái đầu”. - Sử dụng hình ảnh tái hiện nhiều lần: “ Đám cứ đi” có tác dụng khắc sâu trong lòng người đọc về một đám ma bề ngoài có vẻ nổi đình nổi Học sinh đọc và học phần tham đám nhưng bên trong là trống rỗng, giả tạo. khoả sách giáo khoa. - Nªu => Đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch nói lên sự lố lăng, đồi bại những nét nghệ thuật đặc sắc của của xã hội tư sản thượng lưu thời trước CM. Quả thực đó là một đám ma thiªn truyÖn? gương mẫu cho sự giả dối, hợm hĩnh, háo danh của một gia đình giàu sang - HS lµm bµi tËp luyÖn tËp mµ bÊt hiÕu, bÊt nghÜa. 4. Nét đặc sắc nghệ thuật - NghƯ thuËt trµo phĩng bËc thÇy thông qua các thủ pháp: đối lập,cường điệu, nói ngược, nói miả.tõ mét t×nh huèng trµo phĩng c¬ b¶n nhµ v¨n triển khai mâu thuẫn theo nhiều tình huống khác nhau tạo nên một màn đại hµi kÞch phong phó vµ rÊt biÕn ho¸ - Chọn những chi tiết đối lập nhau gay gắt nhưng cùng tồn tại trong một sự vật, một con người -> bật lên tiếng cười - Thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa..được sử dụng linh hoạt mang l¹i hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cao - Những mâu thuẫn: Cả đại gia đình đều giả dối không đúng vời thực tâm. Oâng Typn- Tôi yêu phụ nữ là người ích kỉ với vợ. Bà Phó Đoan 4 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án ngữ văn khối 11. GV: Nguyeãn Ngoïc Lieân được trao tăng bằng “Tiết hạnh khả phong” với hai đời chồng. Cụ cố Hồng háo danh nhưng chẳng biết gì cả.Đám con cháu tỏ ra chí tình, chí hiếu nhứng bất hiếu. Đám con cháu muốn tạo ra cảnh đám ma sang trọng nhưng nhốn nháo, lố lăng, đồi bại, phải thuê cảnh sát giữ trật tự cho đám ma. 3. Tổng kết: Đoạn trích tiêu biểu cho tác phẩm “số đỏ” đã dựng lại đầy đủ bọ mặt xấu xa rởm hợm của tầng lớp thượng lưu thành thị hồi bấy giừo. ®o¹n trÝch cßn tiªu biÓu cho nghÖ thuËt trµo phóng cña t¸c phÈm . III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Niềm hạnh phúc của mọi người trong gia đình cụ cố Hồng; Cảnh đám ma qua cái nhìn toàn cảnh, cái nhìn cận cảnh. Nét đặc sắc nghệ thuật trào phóng bËc thÇy. - HS về nhà chuẩn bị: M©u thuÉn gi÷a tinh thÇn thÓ dôc vµ tinh thÇn cña người dân. Một thực trạng thảm hại của tinh thần thể dục, ý nghĩa phê phán cña truyÖn D. Rút kinh nghiệm…………………………………………………………………………………………………... Đọc thêm: TINH THAÀN THEÅ DUÏC A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nhận thức được bản chất bịt bợm của Phong trào thể dục mà Thực dân Pháp khởi xướng. Nghệ thuật dựng cảnh, chọn tình huống, tạo mâu thuẫn… B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1.Kiến thức: Cuộc săn lùng ngừịi đi xem bĩng đá: sự mâu thuẫn của các chức dịch địa phương và tinh thần thể dục của những người dân nghèo đói. Nghệ thuật dựng cảnh, chọn tình huống, tạo mâu thuẫn… 2. Kó naêng: Đọc hiểu tác phẩm theo đặc trưng thể loại. 3. Thái độ: Häc sinh nhËn thøc ®­ỵc thÕ nµo lµ Yêu mến văn học, có thái độ đánh giá đúng đắn trước nhửừng teọ naùn xaừ hoọi, sự lố lăng đồi bại và lên án TDP. . C. PHƯƠNG PHÁP: Phương thức thuyết trình, nêu vấn đề, giảng giải, hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các c©u hái gợi mở. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra: Bài cũ, bài soạn của học sinh. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY I. GIỚI THIỆU CHUNG - Học sinh suy nghĩa câu hỏi, bổ 1. T¸c gi¶ NguyÔn C«ng Hoan (1903 - 1977) (SGK) sung, ghi chép. Học sinh thảo + Năm 1935 khẳng định tài năng qua tập truyện ngắn Kép Tư bền luận nhóm, nhận xét trình bày ý + Ông viết khoảng 20 tiểu thuyết, 200 truyện ngắn, đặc biệt có sở trường kiến cá nhân để trả lời câu hỏi viết truyện ngắn trào phúng. Tác giả được xem như là người đặt nền móng theo định hướng của GV. cho nền văn xuôi VN hiện đại. - Giáo viên hỏi học sinh, boå sung 2. V¨n B¶n: V¨n b¶n chia lµm 03 ®o¹n: cho đầy đu ûchốt ý chính bổ sung + Đoạn 1: Từ đầu đến “ Nay sức Lê Thăng”: lệnh trên qua trát quan về cho đầy đủchốt ý chính lµng. - Phần tiểu dẫn (SGK) ta cần nắm + Đoạn 2: tiếp đó đến “Vâng” Những nạn nhân bị ép đi xem đá bang xin v÷ng hai néi dung g× ? víi «ng LÝ. - Anh (chị) hãy cho biết văn bản + Đoạn 3: Còn lại: cảnh lùng sục những người trốn đi xem… cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi => TruyÖn miªu t¶ m©u thuÉn gi÷a mét bªn lµ chÝnh quyÒn TD vµ bän dung của mối phần và chủ đề của chức dịch kì hào cổ vũ khuếch trương phong trào thể dục với một bên là t¸c phÈm? tình cảnh đói khổ của dân nghèo để bật lên tiếng cười châm biếm. - HS đọc phần tiểu dẫn SGK II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN - Tãm t¾t ý chÝnh ? 1. Đọc - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi 5 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án ngữ văn khối 11 - HS đọc - Nªu bè côc? - Gv ph¸t vÊn HS tr¶ lêi - Mục đích của việc quan trên bắt người xem đá bóng ? - Mâu thuẫn gi÷a tinh thÇn thÓ dôc vµ tinh thÇn của người dân ? - GV hướng dẫn HS tìm hiÓu v¨n b¶n - Chính quyền >< người dân. Tổ chøc >< G©y khã kh¨nCæ vò >< xin ®­îc ë nhµ, trèn. - NghÖ thuËt cña truyÖn: NghÖ thuật dựng cảnh. Tình huống đối tho¹i, chi tiÕt lùa chän, t¹o m©u thuÉn (trªn). - HS chia 6 nhãm + Nhãm1,2: tr¶ lêi c©u 1 + Nhãm3,4 tr¶ lêi c©u 2 + Nhãm5,6: tr¶ lêi c©u 3 - HS trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi sau đó cử người trình bày trước lớp - GV chèt l¹i. GV: Nguyeãn Ngoïc Lieân 2. Tìm hiểu văn bản 2.1. PhiÕn tr¸t cña tri huyện sức hương lí xã Ngũ Vọng - Nội dung tờ trát: Tầm quan trọng của cuộc giao đấu, mệnh lệnh nghiêm như quân lệnh, lời chỉ dẫn rõ ràng về số lượng người tham gia, về cách ăn mặc, thời gian, thái độ… - Việc được xem giờ là bị xem, tính chủ động tự giác giờ thành nỗi sợ hãi cho người dân để bọn chức dịch kì hào đục nước béo cò. - Nội dung mệnh lệnh yêu cầu gắt gao bắt buộc dân làng phải xem đá bóng trªn huyÖn vµ sù sî h·i, lÈn trèn, t×m mäi c¸ch kh«ng tu©n lÖnh cña d©n lµng - Bọn TDPK muốn bày trò phong trào thể dục thể thao để cổ vũ cho lối sống văn minh vui vẻ, trẻ trung. Bản chất của vấn đề không sai. Nhưng mục đích của chúng là muốn lôi kéo thanh niên xa rời nhiệm vụ cứu nước. Tờ trát của quan trên rất cụ thể, đầy đủ, thể hiện bọn chúng rất coi trọng công viÖc. 2.2 Sự hưởng ứng của người dân. - LiÖt kª nh©n vËt: Anh MÞch; B¸c Ph« g¸i; bµ cô phã BÝnh; Th»ng Cò…mỗi người một vẻ, một cách nhưng đều sợ phải đi cổ vũ và xem bóng đá. Nguyên nhân chính là sự nghèo đói, thực chưa đủ sao nghĩa đến đạo, đến chơi. => Cái tinh thần của tờ trát quan gửi xuống (tinh thần thể dục) đã đối lập với tinh thần của người dân. Nhà văn đã kín đáo chỉ ra trò nhố nhăng của chính quyền thực dân. Sự cáu giận, chửi bới của ông Lí trưởng đã chứng minh cho sù th¶m h¹i cña c¸i gäi lµ tinh thÇn thÓ dôc. 2. 3. Nghệ thuật dựng truyện độc đáo: - 5 cảnh liên kết chặt chẽ với nhau để thể hiện chủ đề, trào phúng cái tinh thần thể dục của một thời trước cách mạng + C¶nh1: Tê tr¸t vÒ lµng víi giäng cøng nh¾c, h¸ch dÞch lµ nguyªn nh©n cho tÊt c¶ c¸c c¶nh sau + 3 cảnh sau là 3 cảnh đối phó khác nhau của dân làng trước cái lệnh sắt đá của quan huyện +Cảnh cuối cùng là cảnh tróc nã dữ dội, đưa người đi xem bóng đá mà như dÉn gi¶i tï binh..còng do sî c¸i uy cña quan huyÖn qua tê tr¸t mµ ra 3. Tổng kết: Ý nghÜa phª ph¸n cña truyÖn: Sù gi¶ dèi bÞp bîm cña phong trào TDTT thời Pháp thuộc trong khi đời sống ND còn vô cùng khổ cực III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Gv kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña bµi häc. HS về nhà chuẩn bị Luyeän taäp thao taùc laäp luaän so saùnh theo caâu hoûi trong SGK. D. Rút kinh nghiệm………………………………………………………………………………………………….. Caâu hoûi traéc nghieäm: 1)Taùc giaû Vuõ Troïng Phuïng laø nhaø vaên suaát saéc cuaû doøng: a) Vaên hoïc laõng maïng c) Văn học hiện thực phê phán b) Vaên hoïc caùch maïng d) Cả 3 đều đúng 2)Nhaân vaät”luoâm thuoäm trong chieác aùo thung trang”laø: a) Cuï Hoàng c) Oâng Phán mọc sừng b) Vaên Minh d) Caäu Tuù taân 3)Dòng văn miêu tả Xuân tóc đỏ”tình cờ gây ra cái chết cuả ông cụ già đáng chết”dùng nghệ thuaät: a) Noùi quaù c) Nói ngược b) Hài hước d) Cả 3 đều đúng 4)Vuõ Troïng Phuïng sinh naêm: 6 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án ngữ văn khối 11 Ngoïc Lieân. GV: Nguyeãn. a) 1912 b) 1913 5)Tieåu thuyeát naøo cuaû taùc giaû Vuõ Troïng Phuïng: a) Vỡ bờ b) Bước đường cùng. c) d). 1914 1915. c) d). Gioâng toá Tắt đèn. 7 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN. 8 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>