Giáo án Ngữ văn khối 11 - Tiết 1: Cổng trường mở ra

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 23/8/2009 Ngày giảng : 25/8/2009. : Cổng trường mở ra.. TiÕt 1. ( LÝ Lan). A. Mục tiêu cần đạt: - Kiến thức: HScCảm nhận được tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của cha mẹ đối víi con c¸i. - KÜ n¨ng: T×m hiÓu v¨n b¶n nhËt dông. - Thái độ:Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người.Trân trọng tình cảm cha mẹ dành cho mình. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, SGK, SGV, STK. - Häc sinh: So¹n bµi. C. TiÕn tr×nh d¹y-häc: 1.Tæ chøc líp: SÜ sè : 7a1 7a2: 2. Kiểm tra bài cũ: Hãy đọc một đoạn thơ hoặc bài thơ nói về ngày khai trường? 3.Bµi míi: Giíi thiÖu: Tiếng trống ngân dài đánh thức mùa thu §¸nh thøc c¶ mét miÒn tuæi th¬ kÝ øc. Đã bao lần ta được nghe tiếng trống khai trường tưng bừng, rộn rã. Nhưng có lẽ tiếng trống ngày tựu trường đầu tiên sẽ còn mãi ngân vang trong kí ức của cô vµ c¸c em. Nhí vÒ ngµy ®Çu tiªn Êy, c« muèn c¸c em hiÓu r»ng cã biÕt bao «ng bố bà mẹ đã quan tâm lo lắng đến bước đi đầu đời của đứa con yêu, nhưng đứa con có khi chưa hẳn đã hiểu được tấm lòng của mẹ, cha khi ấy. Vì vậy, hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu văn bản: Cổng trường mở ra để hình dung được rõ hơn tâm trạng của một bà mẹ khi con mình bước vào lớp 1. - Giáo viên nêu yêu cầu đọc -> §äc mÉu. - Gọi học sinh đọc -> Nhận xÐt.. ? V¨n b¶n cã cèt truyÖn kh«ng? Thuéc thÓ lo¹i g×? ( TruyÖn hay kÝ ?) ? XÐt vÒ tÝnh chÊt néi dung. I. TiÕp xóc v¨n b¶n : 1. §äc: Văn bản hầu như không có đối thoại, chỉ là dòng c¶m xóc , t©m tr¹ng víi nh÷ng cung bËc kh¸c nhau. Khi đọc: - Từ đầu đến học : giọng nhẹ nhàng. - Tiếp đến “ bước vào” : giọng chậm, thể hiện tâm trạng bồi hồi, xao xuyến của người mẹ. - §o¹n cuèi : giäng râ rµng ; kÕt thóc : h¹ giäng thÓ hiÖn t©m tr¹ng xao xuyÕn. 2. T×m hiÓu chó thÝch : *T¸c gi¶: LÝ Lan. *T¸c phÈm: TrÝch b¸o Yªu trÎ sè 166, Thµnh phè Hå ChÝ Minh-2000. ThÓ lo¹i : KÝ. 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> v¨n b¶n ®­îc xÕp vµo nhãm v¨n b¶n nµo ? ? V¨n b¶n ®­îc tr×nh bµy theo phương thức biểu đạt nµo lµ chÝnh? ? Quan s¸t chó thÝch : Tõ nµo lµ tõ thuÇn ViÖt, tõ mượn ? Giải thích? ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? Néi dung chÝnh cña tõng ®o¹n? ? Néi dung chÝnh cña v¨n b¶n lµ g×? ? Người mẹ bày tỏ suy nghĩ cña m×nh vµo thêi ®iÓm nµo? Nh©n sù viÖc g×? ? Trong thời điểm đó mẹ và con cã t©m tr¹ng, c¶m xóc ntn? BiÓu hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - Tr»n träc nghÜa lµ thÕ nµo? ( Bån chån, thao thøc trë m×nh ) ? Tâm trạng người mẹ và con cã g× kh¸c nhau? Nh­ng v× sao mÑ kh«ng ngñ ®­îc? MÑ kh«ng ngñ cã phải vì lo cho đứa con ngày mai đến trường không? Vì sao? ?Côm tõ mÑ tin nh¾c l¹i cã t¸c dông g×? ? MÑ kh«ng ngñ ®­îc v× lÝ do nµo kh¸c? ? Chi tiÕt nµo chøng tá ngµy khai trường đầu tiên để lại dÊu Ên s©u ®Ëm trong t©m hồn người mẹ? ? T¸c gi¶ sö dông lo¹i tõ nào để làm rõ cảm giác của người mẹ trong buổi đầu đến lớp? Vì sao người mẹ lại có ấn tượng như thế? ? MÑ nhí l¹i kØ niÖm x­a không chỉ để được sống lại tuổi thơ đẹp đẽ của mình mµ cßn muèn ®iÒu g×?. - V¨n b¶n nhËt dông. - BiÓu c¶m. * Tõ khã : 1, 3, 5, 6, 7, 8. (SGK tr8) 3. Bè côc : 2 ®o¹n. - Đoạn 1: Từ đầu đến “ vừa bước vào” : Tâm trạng, suy nghĩ của mẹ và con trong buổi tối trước ngày khai trường. - Đoạn 2 : Còn lại : Vai trò lớn lao của nhà trường đối với thế hệ trẻ. 4. Đại ý : Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n : 1. T©m tr¹ng cña mÑ vµ con trong buæi tèi trước ngày khai trường. - Thời gian ; Đêm trước ngày khai trường đầu tiên con vµo líp Mét. * Con * MÑ - H¸o høc - Kh«ng biÕt lµm g× n÷a - Kh«ng cã mèi bËn - Kh«ng tËp trung ®­îc t©m nµo kh¸c : dËy vµo viÖc g×. Xem l¹i kÞp giê. những thứ đã chuẩn bị cho con. -Giấc ngủ đến dễ dàng - Trằn trọc không ngủ được -> Ng©y th¬, hån -> Thao thøc kh«ng ngñ nhiªn, thanh th¶n, v« t­ ®­îc 2. Nh÷ng suy nghÜ cña mÑ: - Người mẹ không ngủ được không phải vì lo lắng cho con mµ bëi v× mÑ tin r»ng: + Con kh«ng bì ngì + Con lín + Vào sự chuẩn bị chu đáo. -> Nhắc lại 3 lần -> Chứng tỏ người mẹ đã yên lßng kh«ng ph¶i lo l¾ng g× vÒ con, vÒ m×nh. - Nhớ kỉ niệm ngày khai trường đầu tiên ( Kỉ niệm sống dậy mạnh mẽ sâu sắc trong tâm tưởng ) + Tiếng đọc bài trầm bổng. + Sự nôn nao hồi hộp tới gần trường + Nçi ch¬i v¬i hèt ho¶ng, r¹o rùc, b©ng khu©ng… -> Từ ghép, từ láy diễn tả nội tâm nhân vật người mẹ ( Đây là kỉ niệm đánh dấu bước ngoặt cuộc đời : §· kh«n lín ®­îc gÆp thÇy c« b¹n bÌ, tiÕp xóc với tri thức…để bước vào cuộc sống. 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Sau những hồi tưởng và mơ ng ước, người mẹ còn liên tưởng nghĩ đến sự việc g×? ë ®©u? ? ở Vnam ngày khai trường ®­îc toµn x· héi quan t©m ntn? ? Qua suy nghÜ vÒ ngµy khai trường ở Nhật, mẹ muèn bµy tá ®iÒu g×? ? C©u v¨n nµo nãi lªn tÇm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ? ( Ai…) ? Sau cùng nghĩ đến ngày mai : Ngày khai trường đầu tiªn cña con, mÑ cã t©m sù nh­ thÕ nµo? - §· qua thêi líp 1. nay lµ hocj sinh líp 7, em hiÓu thÕ giíi k× diÖu sau c¸nh cæng trường là gì? ( Kì diệu: vừa lạ vừa đẹp) ? ThÕ giíi Êy cã thÓ cã khi đứa trẻ chưa đến trường kh«ng? ? Theo em c©u nãi cña người mẹ có ý nghĩa gì?. - Người mẹ ấy nhớ lại những kỉ niệm xưa không chỉ để sống lại kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ mà muốn : + Khắc sâu ấn tượng về ngày đầu tiên đi học trong lòng con ( để rồi bất cứ ngày nào đó trong đời, khi nhí l¹i lßng con l¹i r¹o rùc nh÷ng c¶m xóc b©ng khu©ng, xao xuyÕn ) + TruyÒn cho cËu häc trß líp 1 nh÷ng cung bËc tình cảm đẹp đẽ của cuộc đời khi lần đầu cắp sách tới trường. - Nghĩ về ngày khai trường ở Nhật : + Ngµy lÔ cña toµn x· héi. + Kh«ng cã ­u tiªn nµo lín h¬n ­u tiªn gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ. + Ai còng biÕt sau nµy…. -> Muèn trÎ em ( con ) ®­îc ch¨m sãc gi¸o dôc với tất cả tình yêu thương, sự quan tâm của toàn x· héi. - Tầm quan trọng của giáo dục đối với sự phát triÓn cña c¸c thÕ hÖ mai sau ( MÑ hiÓu vµ ghi nhí tr¸ch nhiÖm vinh quang vµ nÆng nÒ cña chÝnh b¶n thân mình đối với việc chăm lo giáo dục con cái nói riêng và cả thế hệ trẻ của đất nước nói chung ) - Nghĩ đến ngày mai : Quyết định cầm tay con dắt qua cæng -> bu«ng tay giôc con : H·y can đảm…thế giới kì diệu sẽ mở ra : Thế giới của tri thức, tư tưởng, tình cảm, đạo lí, tình bạn bè, thầy trò, mơ ước tương lai… ( Nh­ trong c©u chuyÖn cæ tÝch k× diÖu phÝa sau cánh cổng trường là cả thế giớ vô cùng hấp dẫn, những con người ham hiểu biết, yêu lao động, yêu cuộc sống. Bước qua cánh cổng trường là cả một thế giới tốt đẹp mở ra chờ đón ta : Đây là thế giới bao la cña tri thøc v¨n hãa, tri thøc cuéc sèng, thÕ giới của tư tưởng tình cảm cao đẹp, của đạo lí làm người, của tình bạn, tình thầy trò ấm cúng tha thiÕt, thÕ giíi cña nghÞ lùc, niÒm tin, lßng thËt thµ, dòng c¶m, thÕ giíi cña nh÷ng ­íc m¬kh¸t väng bay cao, bay xa. Bước qua cánh cỏng trường chính là từ một tuổi thơ bé nhiều khờ dại để từng bước lớn lên trưởng thành. Như vậy dù nghĩ đến cái gì rồi cuối cùng người mẹ vẫn nghĩ về đứa con, đến giây phút hệ trọng nhất của cuộc đời con, không phải lo cho con ngày mai sẽ đến trường ntn mà lo cho cả cuộc đời con, nó bắt đầu từ giây phút quyết định này) => Khẳng định vai trò to lớn của nhà trường đối 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> với cuộc sống mỗi người. - Thể hiện niềm tin tưởng, hi vọng ở sự nghiệp ? Trong bài có phải người gi¸o dôc. mÑ ®ang trùc tiÕp nãi víi - Khích lệ động viên con đến trường học tập. con không? Theo em, người Như vậy tình yêu con sâu nặng của mẹ đã gắn liền với niềm tin vào vai trò to lớn của nhà trường đối mÑ ®ang t©m sù víi ai? với cuộc sống mỗi con người. ? C¸ch viÕt nh­ vËy cã t¸c - MÑ kh«ng trùc tiÕp nãi víi con hay víi ai. Nh×n dông g×? hình thứ bề ngoài qua cách xưng hô -> Dường như người mẹ đang nói với con, tâm sự với con nhưng ? Qua nh÷ng lêi t©m sù Êy cña mÑ, em hiÓu thÕ nµo vÒ thùc tÕ mÑ ®ang nãi víi chÝnh m×nh ( Tù «n l¹i kØ niệm của riêng mình, nhớ đến ngày khai trường ở tấm lòng của người mẹ và những điều mẹ muốn nhắn Nhật, nghĩ đến giây phút ngày mai đưa con đến göi? trường) : Độc thoại nội tâm ( sẽ học ở lớp 9) - T¸c dông : + Võa thÓ hiÖn ®­îc t×nh c¶m m·nh liÖt cña mÑ víi con. + Võa lµm næi bËt ®­îc t©m tr¹ng, kh¾c häa ®­îc tâm tư, tình cảm của nhân vật, diễn đạt được nh÷ng ®iÒu khã nãi ra b»ng lêi trùc tiÕp. + Võa bµy tá ®­îc t©m t­ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ göi gắm trong lời nhân vật để tâm sự với bạn đọc một c¸ch nhÑ nhµng tinh tÕ mµ v« cïng thÊm thÝa lay động tới ý nghĩ, tư tưởng, tình cảm, cảm xúc của người đọc làm tăng chất trữ tình cho văn bản => Người mẹ có tấm lòng yêu thương con sâu nặng, thiết tha, lo lắng đến tương lai của con, quan tâm bồi dưỡng tình cảm, ý thức đối với việc học của con. => Vai trò to lớn của nhà trường đối với toàn xã hội và cuộc sống của mỗi người. ? Khái quát lại nét đặc sắc vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n : III. Tæng kÕt, ghi nhí: Thể loại, phương thức biểu 1. Nghệ thuật: đạt, hình thức diễn tả tâm - Thể loại kí, phương thức biểu cảm, lời văn giàu tr¹ng nh©n vËt? c¶m xóc, thñ thØ, t©m t×nh s©u l¾ng. ? Văn bản đề cập đến những - Diễn tả tâm trạng bằng độc thoại nội tâm. vấn đề nào? Tác giả muốn 2. Néi dung: nhắn gửi tới bạn đọc điều - Tình yêu thương sâu nặng của cha mẹ đối với g×? con c¸i. - Vai trò lớn lao của nhà trường đối với mỗi người. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ 4. Củng cố,hướng dẫn về nhà. * LuyÖn tËp: Bµi 1 ( SGK ) : T¸n thµnh cã thÓ v× nhiÒu lÝ do( Häc sinh tù do ph¸t biÓu ) Bµi 2 ( SGK ) - Häc sinh viÕt -> Tr×nh bµy 4 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Giáo viên nhận xét cách diễn đạt. * Cñng cè : - Sau khi hiểu điều tác giả muốn nhắn gửi, em có tình cảm thái độ ntn đối với cha mẹ, nhà trường, xã hội ? Em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của bản thân? - Tại sao cho rằng văn bản Cổng trường mở ra là văn bản nhật dụng? * HDVN: - Häc bµi. - Hoµn thµnh bµi tËp 2. - So¹n bµi : MÑ t«i. ********************************************************** Ngµy so¹n:23/8/2009 Ngµy d¹y: 27/8/2009. : MÑ t«i.. TiÕt 2. (ét-môn- đô - đơ A- mi- xi ). A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh : - Cảm nhận được và hiểu những tình cảm thiêng liêng cao đẹp của cha mẹ đối víi con c¸i. - Thấy được ý nghĩa lớn lao của tình cảm đẹp đẽ ấy, từ đó có tình cảm, thái độ đúng với cha mẹ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, SGK, SGV. - Học sinh : Soạn bài, sưu tầm thơ, ca dao về tình cảm gia đình. C. TiÕn tr×nh d¹y- häc: 1. Tæ chøc líp : SÜ sè : 7a1 7a2: 2. KiÓm tra bµi cò: Bµi häc s©u s¾c nhÊt mµ em rót ra ®­îc tõ v¨n b¶n Cổng trường mở ra là gì? 3. Giới thiệu bài, bài mới : Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa lớn lao thiêng cao cả : Dẫu con đi hết cuộc đời Còng kh«ng ®i hÕt nh÷ng lêi mÑ ru. Nhưng không phải lúc nào ta cũng ý thưc được điều đó. Chỉ đến khi ta mắc lỗi lÇm, ta míi nhËn ra tÊt c¶. V¨n b¶n MÑ t«i cho ta mét bµi häc nh­ thÕ. - Giáo viên hướng dẫn học sinh cách đọc -> đọc mẫu. - Gọi học sinh đọc. - Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? vÒ v¨n b¶n?. I. TiÕp xóc v¨n b¶n: 1. §äc: 2. T×m hiÓu chó thÝch: * Tác giả : ét-môn-đô-đơ A- mi- xi ( 18461908) nhà văn I-ta-li-a. - Từng là sĩ quan quân đội ( 20 tuổi), chiến tranh kết thúc -> đi du lịch nhiều nước. Gia nhập Đảng Xã hội chiến đấu cho công bằng hạnh phúc của nhân dân lao động. 5 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ? Gi¶i thÝch mét sè tõ khã? ? XÐt vÒ mÆt tÝnh chÊt, néi dung v¨n b¶n nµy ®­îc xÕp vµo lo¹i nµo? ? V¨n b¶n cã h×nh thøc cña thÓ lo¹i v¨n b¶n nµo? Sö dông phương thức biểu đạt nào là chÝnh? ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? Néi dung chÝnh cña tõng ®o¹n?. * V¨n b¶n : TrÝch trong Nh÷ng tÊm lßng cao c¶. - MÑ t«i lµ trang nhËt kÝ ®­îc En-ri-c« ghi vµo thø n¨m ngµy 10/11 ( 11 tuæi, häc líp 3) * Tõ khã: 1,2, 3, 4, 5, 6, 9. - V¨n b¶n nhËt dông. - ViÕt th­ - biÓu c¶m. 3. Bè côc: - Đoạn 1: Từ đầu đến vô cùng : Lí do bố viết thư cho En-ri-cô và cảm xúc của cậu khi đọc thư bố. - Đoạn 2: Còn lại: nội dung bức thư của người bè. ? Nêu đại ý của văn bản? 4. §¹i ý : Bè nghiªm kh¾c, kiªn quyÕt phª ph¸n sù v« lÔ cña En-ri-c« víi mÑ, chØ cho E thÊy công ơn tình thương của mẹ và khuyên E xin lỗi mÑ. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: ? V× sao néi dung v¨n b¶n lµ - Tuy mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp trong c©u một bức thư người bố gửi cho chuyện nhưng đó là tiêu điểm của các nhân vật con nhưng tác giả lại lấy nhan và chi tiết đều hướng tới : Qua bức thư người bố đề là Mẹ tôi? gửi con, người đọc thấy một hình ảnh người mẹ cao c¶ lín lao hiÖn lªn qua c¸i nh×n, sù c¶m nhận của người bố -> Đề cao vai trò của người mẹ, giáo dục con có thái độ, tình cảm kính yêu biÕt ¬n mÑ. 1. Thái độ của người bố và hình ảnh người mẹ ? Vì sao người cha lại viết thư ( En-ri-cô phạm lỗi, thiếu lễ độ với mẹ khi cô cho En-ri- c«? giáo đến thăm) ? Qua bức thư, em thấy người - Thái độ của người cha: bố có thái độ ntn trước lỗi + Không thể nén cơn tức giận đối với con lÇm cña E? + Sù hçn l¸o…nh­ nh¸t dao ®©m vµo tim bè. ? Tuy tøc giËn, buån b· -> Buồn bã, đau đớn, tức giận vô cùng. nhưng để con thấm thía lỗi + Kh«ng bao giê ®­îc t¸i ph¹m n÷a lầm, người cha đã viết cho + Cảnh cáo : "Con sẽ cay đắng khi nhớ lại những con ntn? lúc làm cha mẹ đau lòng…lương tâm không yên Người cha bày tỏ thái độ và tÜnh" t×nh c¶m ntn? + Người cha bày tỏ thái độ và tình cảm " Rất yêu con nh­ng thµ r»ng bè kh«ng….cßn h¬n thÊy…víi mÑ". + §õng h«n bè. ? Bởi vậy, người bố chỉ cho - Dự cảm, giả định tình huống ngày buồn thảm con thÊy nçi bi th¶m, bÊt nhÊt : mÊt mÑ. Nçi bÊt h¹nh lín nhÊt lµ mÊt mÑ, h¹nh lín nhÊt lµ g×? không được hưởng sự yêu thương, chăm sóc, chở che nơi người mẹ. => khâửng định chân lí bất 6 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> diÖt cña t×nh mÉu tö. Người cha đã khuyên nhủ - Khuyªn nhñ con: con ra sao? + Khôn lớn…cay đắng nhớ lại lúc làm mẹ đau lßng. Em thấy đó là những lời + Hãy nhớ tình yêu thương kính trọng cha mẹ là khuyªn nh­ thÕ nµo? Cã t¸c t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶. dông g× víi En-ri-c«? + Kh«ng ®­îc nãi nÆng lêi víi mÑ. + Ph¶i xin lçi mÑ, cÇu xin mÑ h«n con. -> Lêi khuyªn ch©n t×nh võa døt kho¸t nh­ ra Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt lÖnh, võa mÒm máng s©u s¾c võa thÓ hiÖn th¸i của người cha trong văn bản? độ kiên quyết, nghiêm khắc đối với lỗi lầm của con. ? T×m nh÷ng chi tiÕt trong =>Sử dụng hình ảnh so sánh để diễn tả nỗi lòng văn bản để làm rõ nhận xét của người cha vô cùng đau đớn buồn bã, vừa cña em? giận con vừa xót xa thất vọng vì đứa con không xứng đáng với tình yêu và niềm mong mỏi của «ng. Nh÷ng c©u v¨n nhÑ nhµng tha thiÕt kh«ng qu¸t th¸o m¾ng má nh­ng cã søc c¶m hãa m·nh ? Qua ®©y, em cã c¶m nhËn liệt" Thà rằng…lương tâm con không yên tĩnh" gì về người cha? ThÓ hiÖn t.c¶m võa tha thiÕt l¾ng s©u võa nhÑ nhµng mµ nghiªm kh¾c c¶nh tØnh lçi lÇm cña ? Khi đọc xong bức thư của cËu con trai. người bố, E-ri cô có tâm trạng -> Thương yêu con, có cách giáo dục dạy dỗ ntn? nghiêm khắc( nghiêm khắc trong giáo dục đạo đức cho con) đồng thời là người nhân hậu độ -? Qua bức thư của người bố, lượng. em thÊy bµ mÑ cña E- ri c« lµ Nh¾c nhë chØ cho E- ri c« thÊy c«ng ¬n to lín, người ntn? tình yêu thương bao la của mẹ; phải tôn trọng kính yêu cha mẹ bởi đó là gốc của đạo làm người; phải biết thành khẩn sửa chữa lỗi lầm . * Hình ảnh người mẹ qua bức thư: - Người mẹ hết lòng yêu thương, hi sinh về con: +Thức suốt đêm săn sóc con, lo âu đau đớn, qu»n qu¹i, khãc nøc në v× nghÜ cã thÓ mÊt con + S½n sµng hi sinh tÊt c¶ v× con: Bỏ một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn Có thể đi ăn xin để nuôi con hi sinh tính mạng để cứa sống con. Sau khi đọc bức thư En có 2. T©m tr¹ng cña En- ri- c«: t©m tr¹ng ra sao? - Xúc động vô cùng vì: Nh÷ng c©u v¨n nµo thÓ hiÖn + Bè gîi l¹i nh÷ng kØ niÖm gi÷a mÑ vµ En. t©m tr¹ng cña En? + Thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố Theo em vì sao En xúc động? + Lời nói chân tình sâu sắc của bố. => NhËn ra lçi lÇm cña m×nh vµ sÏ söa ch÷a theo lêi khuyªn cña bè. Tại sao người bố không nói ->§iÒu thó vÞ lµ nh÷ng ®iÒu r¨n d¹y quý b¸u Êy 7 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> trùc tiÕp víi E mµ ph¶i viÕt th­?. người bố không trự tiếp nói bằng lời mà qua bức thư. Bởi vì tình cảm sau sắc thường tế nhị và kín đáo, nhiều khi không thể nói trực tiếp được. Nói bằng VB thường chi tyiết hơn, sắp xếp chặt chẽ h¬n ý cÇn thÓ hiÖn.ViÕt th­: ChØ nãi riªng víi người mắc lỗi biết vừa giữ được sự kín đáo, tế nhị vừa không làm cho người mắc lỗi mất lòng tù träng.) ( Qua bức thư của người bố, ta thấy lời giáo huấn không hề khô khan mà vô cung xúc động chứa chan t×nh phô tö, mÉu tö. Bè võa giËn võa thương con, bố đã dạy con bài học về lòng hiếu th¶o biÕt kÝnh träng vµ biÕt ¬n cha mÑ. TÊm lßng cha mÑ bao la mªnh m«ng. con kh«ng ®­îc v« Qua đó em học tập được gì về lễ, không được vong ân bội nghĩa với cha mẹ.) c¸ch øng xö? Lµ bµi häc vÒ c¸ch øng xö trong cuéc sèng, trong gia đình cũng như ngoài xã hội. III. Tæng kÕt, ghi nhí: ? H·y kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt 1. NghÖ thuËt: đặc sắc về nghệ thuật? - Câu chuyện viết dưới dạng một trang nhật kí, lời khuyên của người cha được trình bày dưới d¹ng mét bøc th­. - Lêi lÏ t©m t×nh tha thiÕt dÔ thÊm s©u vµo t©m hån. ? Bøc th«ng ®iÖp mµ nhµ v¨n 2. Néi dung: muốn gửi đến bạn đọc qua - Tình cảm yêu thương của cha mẹ đối với con v¨n b¶n lµ g×? cái là vô cùng đẹp đẽ thiêng liêng. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ. - Bài học về đạo lí làm con: Hiếu thảo, yêu quý, kÝnh träng cha mÑ. * Luyện tập: T.sao nội dung VB là một bức thư của người bố gửi cho con nhưng nhan đề lấy tên Mẹ tôi? Tuy bà mẹ không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện nhưng đó là tiêu điểm mà các nhân vật và chi tiết đều hướng tới để làm sáng tỏ. Qua bức thư ng đọc thấy hiện lên hình tượng ng mẹ cao cả và lớn lao. Người mẹ không xuất hiện trực tiếp nhưng ng đọc cảm nhận được thái độ quí trọng của ng bố đối với mẹ th× míi cã thÓ nãi ®­îc mét c¸ch tÕ nhÞ vµ s©u s¾cnh÷ng gian khæ mµ ng mÑ ph¶i tr¶i qua. §iÓm nh×n xuÊt ph¸t tõ ng bè, qua c¸i nh×n c¶u nguêi bè mµ thÊy h×nh ¶nh phÈm chất ng mẹ. => Tăng tính khách quan cho sự việc và đối tượg được kể, mặt khác thể hiện được t.cảm, thái độ của người kể. Bài 1 (SGK): Chọn đọc một đoạn trong bức thư nói về vai trò lớn lao của người mẹ đối với con. - Học sinh đọc to. Bµi 2(SGK) : KÓ l¹i m«t sù viÖc em lì g©y ra khiÕn cha mÑ buån phiÒn? ( Häc sinh kÓ -> rót ra bµi häc) 8 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 4.Cñng cè : - Sau khi häc v¨n b¶n em cã suy nghÜ g×? Em tiÕp thu ®­îc ®iÒu g×? - Theo em con cái cần phải có thái độ, tình cảm ntn đối với cha mẹ? 5.HDVN: - Häc bµi. - §äc B×nh gi¶ng Ng÷ v¨n 7. - ChuÈn bÞ bµi Tõ ghÐp. *************************************** Ngµy so¹n :23/8/2009 Ngµy d¹y: 27/8/2009. TiÕt 3. : Tõ ghÐp. A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép: chính phụ và đẳng lập. - HiÓu ®­îc ý nghÜa cña hai lo¹i tõ ghÐp trªn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, SGK, SGV - Häc sinh: ¤n l¹i kiÕn thøc líp 6. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc líp: SÜ sè: 7A1: 7A2: 2. KiÓm tra: ? Tõ lµ g×? ? XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o, tõ TiÕng ViÖt ®­îc chia lµm mÊy lo¹i? 3. Giíi thiÖu bµi,bµi míi: Tõ ghÐp cã mÊy lo¹i, lµ nh÷ng lo¹i nµo? NghÜa cña chóng ra sao chóng ta t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Ng÷ liÖu: - Gọi học sinh đọc ngữ liệu 1, 2( trang 13,14). T×m nh÷ng tõ in ®Ëm. I. ë ng÷ liÖu 1: TiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng phô bæ sung cho tiÕng chÝnh? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù c¸c tiÕng trong tõ ghÐp chÝnh phô? ? ë NL2: cã tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng?C¸c tiÕng cã quan hÖ nh­ thÕ nµo vÒ ng÷ ph¸p? ? Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp?. I. Bµi häc 1. C¸c lo¹i tõ ghÐp - Ng÷ liÖu1 Bµ ngo¹i Th¬m phøc Ngôi trường C P Tõ ghÐp chÝnh phô. - Ng÷ liÖu2 QuÇn ¸o TrÇm bæng ©u yÕm Từ ghép đẳng lập. NL1 Tiếng chính đứng chính: trước; phụ: sau => C¸c tiÕng cã quan hÖ : tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh. NL2 Kh«ng ph©n ra ®­îc tiÕng chÝnh tiÕng phụ.Các tiếng có quan hệ bình đẳng về ngữ ph¸p. 9 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ** cã 2 lo¹i tõ ghÐp: tõ ghÐp chÝnh phô Từ ghép đẳng lập - Tõ ghÐp chÝnh phô: Cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng ? Thế nào là từ ghép đẳng lập phụ, tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính, ? Cho VD? tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau - Từ ghép đẳng lập: Các tiếng có quan hệ bình II.1? So sánh nghĩa của từ “bà đẳng về ngữ pháp. ngo¹i” víi nghÜa cña “bµ”? 2. NghÜa cña tõ ghÐp: - Bà: nghĩa khái quát: người đàn bà sinh ra mẹ “Thơm phức” với “thơm” có cha( đáng tuổi bà) g× kh¸c nhau? Bà ngoại: nghĩa cụ thể: người đàn bà sinh ra mẹ. ? KÕt luËn g× vÌ nghÜa cña - Thơm : có mùi như hương của hoa, dễ chịu. ghÐp chÝnh phô ? Th¬m phøc: th¬m bèc lªn m¹nh hÊp dÉn ** Tõ ghÐp chÝnh phô cã tÝnh chÊt ph©n ? So s¸nh nghÜa cña tõ “quÇn nghÜa. NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n ¸o” víi cña mçi tiÕng? KÕt nghÜa cña tiÕng chÝnh. luËn g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp đẳng lập? - QuÇn ¸o: chØ quÇn ¸o nãi chung. “quÇn”, “¸o”: chØ tõng sù vËt riªng lÎ - TrÇm bæng: ©m thanh lóc cao lóc thÊp “tràm”, “bổng”: chỉ từng cao độ cụ thể của âm thanh ** Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa. Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn Căn cứ vào đâu người ta phân nghĩa của tiếng tạo nên nó. lo¹i tõ ghÐp §L vµ tõ ghÐp CP ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô? Cho VD?. - Gi¸o viªn l­u ý mét sè trường hợp!. Căn cứ vào mqh ý nghĩa giữa các tiếng người ta ph©n lo¹i tõ ghÐp. + NÕu quan hÖ gi÷a c¸c tiÕng lµ q.hÖ b×nh đẳng về NP thì tạo ra từ ghép ĐL. + NÕu quan hÖ gi÷a c¸c tiÕng cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô vÒ NP th× t¹o ra tõ ghÐp CP. * Chó ý: Trong TiÕng ViÖt, mét sè tõ ghÐp cã tiêng đã mất nghĩa, mờ nghĩa. Căn cứ vào ý nghĩa của các tiếng trong từ mới mà xác định. VÝ dô: TiÕng hÊu trong d­a hÊu trÝch c¸ trÝch bươu ốc bươu kh«ng râ nghÜa ghÐp CP v× nghÜa cña c¸c tõ hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh . 10 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TiÕng m¸ trong giÊy m¸ l¸ch viÕt l¸ch c¸p quµ c¸p kh«ng râ nghÜa ghÐp §L v× nghÜa cña c¸c tõ kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña tõng tiÕng. ? Bµi häc cÇn ghi nhí lµ g×? * Ghi nhí: SGK II. LuyÖn tËp: HS nªu yªu cÇu bµi tËp Bµi 1: ? XÕp c¸c tõ ghÐp theo b¶ng - Từ ghép chính phụ: xanh ngắt, lâu đời, nhà ph©n lo¹i? máy, nhà ăn, cười nụ. - Từ ghép đẳng lập : suy nghĩ , chài lưới, cây cỏ, Èm ­ít, ®Çu ®u«i. Điền thêm tiếng để được từ Bµi 2: ghÐp chÝnh phô? - Bót ch× - ¨n b¸m - Thước gỗ - tr¾ng xãa - M­a rµo - vui tai - Lµm quen - nh¸t gan ? Điền thêm tiếng để được từ Bài 3: ghép đẳng lập? - Nói -non (s«ng) - Ham - thÝch - đồi - mª - Xinh - đẹp - MÆt - mòi - xinh tươi - mµy - Häc - hµnh - Tươi - đẹp ? T¹i sao cã thÓ nãi “mét - hái - non cuèn s¸ch”, “mét cuèn vë”? Bµi 4: - Cã thÓ nãi mét cuèn s¸ch, mét cuèn vë v× sách, vở là những danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được. Còn sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa tổng hợp chỉ chung các lo¹i nªn kh«ng thÕ nãi mét cuèn s¸ch vë. Cã ph¶i mäi thø hoa cã mµu Bµi 5: hồng đều gọi là hoa hồng a, Kh«ng. V× hoa hång: tõ ghÐp chØ tªn mét loµi kh«ng? - §äc tiÕp c¸c yªu cÇu b, c, d hoa b, Em Nam nói như thế là đúng.Vì áo dài là tên mét lo¹i ¸o( tõ ghÐp) c, Kh«ng. V× cµ chua lµ tªn mét lo¹i cµ(khi ¨n, nhËn biÕt ®­îc vÞ chua hoÆc ngät cña qu¶ cµ ) d, Kh«ng. C¸ vµng: tªn mét lo¹i c¸ c¶nh. Bµi 6: So sánh nghĩa của từ ghép với - Mát tay: chỉ người có kinh nghiệm hoặc một phÈm chÊt nghÒ nghiÖp: cã tay nghÒ giái, dÔ nghÜa cña tõng tiÕng t¹o nªn thµnh c«ng trong c«ng viÖc. chóng? + M¸t: chØ tr¹ng th¸i vËt lÝ tr¸i víi nãng. + Tay: bé phËn cña c¬ thÓ. - Nãng lßng: t©m tr¹ng mong muèn lµm mét 11 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> việc gì đó + Nãng: chØ tr¹ng th¸i vËt lÝ tr¸i m¸t + Lßng: chØ bé phËn c¬ thÓ - Gang thÐp: ý chÝ, tinh thÇn dòng c¶m, kh«ng sî gian khæ hi sinh + Gang kim lo¹i r¾n khã ph¸ vì +ThÐp -Tay chân: người để sai bảo. + Tay bé phËn trªn c¬ thÓ + Ch©n. 4: Cñng cè - Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp? - Phân biệt từ ghép đẳng lập - chính phụ? Cho VD 5. HDVN: Bµi 7: Gîi ý - máy hơi nước. - than. tæ. ong. - b¸nh ®a nem => Phân tích theo tầng bậc để thấy rõ quan hệ giữa chúng. - Häc ghi nhí - Lµm bµi tËp trong SBT V¨n 7 - §äc bµi: Liªn kÕt trong v¨n b¶n.. *************************************** Ngµy so¹n :23/8/2009 Ngµy d¹y: 27/8/2009. TiÕt 4:. Liªn kÕt trong v¨n b¶n. A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp hs thấy: Muốn đạt mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kÕt. Sù liªn kÕt Êy cÇn ®­îc thÓ hiÖn ë c¶ hai mÆt: H×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa. - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được một v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt. B. ChuÈn bÞ: 12 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Gi¸o viªn: SGK, SGV, STK. - Học sinh đọc và ôn kiến thức lớp 6. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc líp: SÜ sè: 7A2: 2. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ v¨n b¶n? 3. Bµi míi: Ng÷ liÖu I. Bµi häc: - Học sinh đọc NL trong 1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n: SGK. 1.a, “NÕu bè En- ri- c« chØ viÕt mÊy c©u nµy th× En cã thể hiểu đều bố muốn nói - Ch­a hiÓu ch­a? - V× c¸c c©u nãi vÒ c¸c sù viÖc kh¸c nhau , t¹o sù b,? Theo em En ch­a hiÓu ý rêi r¹c, lén xén=> khã hiÓu ý muèn diÔn bè v× nh÷ng lÝ do g×? đạt=>giữa các câu chưa có sự liên kết ? Liªn kÕt lµ tõ thuÇn viÖt hay tõ H¸n- ViÖt? Gi¶i - Liªn: liÒn; kÕt: nèi, buéc.=> nèi liÒn g¾n bã víi nghÜa? nhau. ? VËy muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc th× nã ph¶i cã nh÷ng tÝnh chÊt g×? - Ph¶i cã tÝnh chÊt liªn kÕt. ?ThÕ nµo lµ tÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n? **Liªn kÕt lµ mét trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña v¨n b¶n, lµm cho v¨n b¶n trë nªn cã nghÜa vµ dÔ hiÓu. - Gọi học sinh đọc ngữ liệu 2. Phương tiện liên kết trong văn bản: 2.a,Do thiÕu ý g× mµ ®o¹n - Đoạn văn (1) do thiếu ý: Chưa thể hiện thái độ v¨n trë nªn khã hiÓu? của bố trước việc làm thiếu lễ độ với mẹ của E ? H·y söa l¹i? lµm cho néi dung ý nghÜa gi÷a c¸c c©u kh«ng thèng nhÊt -> Kh«ng liªn kÕt. -> Söa l¹i: + Thªm vµo sau c©u( 1) nh÷ng c©u trong v¨n b¶n MÑ t«i hoÆc thªm vµo sau c©u 1: C©u thÓ hiÖn ? Muốn cho văn bản có tính thái độ đau xót của bố: VD: bố rất buồn và rất liªn kÕt c¸c c©u ph¶i nh­ thÕ giËn con. nµo? => Liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa: Néi dung c¸c c©u , c¸c ®o¹n thèng nhÊt vµ g¾n bã chÆt chÏ víi -§äc ng÷ liÖu 2.b, §o¹n v¨n nhau. cã sù liªn kÕt ch­a? Kh«ng - §o¹n v¨n 2: Ch­a liªn kÕt. liªn kÕt ë ®iÓm nµo? So s¸nh + ThiÕu tõ B©y giê ë ®Çu C2: B©y giê liªn kÕt với văn bản Cổng trường mở câu1 với câu 2. ra? ? T¹i sao nhÇm lÉn nh­ thÕ: + Nhầm con thành đứa trẻ: Con C3 liên kết với c©u v¨n ®ang liªn kÕt bçng con C1+2 13 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> rêi r¹c? ?VËy ngoµi liªn kÕt vÒ néi dung ý nghÜa v¨n b¶n cÇn cã sù liªn kÕt vÒ mÆt nµo n÷a? c, Theo em mét v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt ph¶i cã ®iÒu kiÖn g× vÒ néi dung, h×nh thøc? - Học sinh đọc ghi nhớ. => Liên kết về phương diện hình thức ngôn ngữ: Dùng từ, cụm từ, câu để liên kết các câu.. ** Để VB có tính liên kết, người viết, người nói ph¶i lµm cho néi dung cña c¸c c©u , c¸c ®o¹n thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau , đồng thời phải biết kết nối các câu các đoạn đó bằng những phương tiện ngôn ngữ (từ, câu…) thích hîp. * Ghi nhí : SGK II. LuyÖn tËp: GV cho học sinh xác định Bµi 1: yêu cầu của đề S¾p xÕp c¸c c©u : S¾p xÕp nh÷ng c©u v¨n theo 1 - 4 - 2 -5 - 3. một thứ tự hợp lí để tạo thành Bài 2: ®o¹n v¨n cã tÝnh liªn kÕt chÆt - C¸c c©u v¨n ch­a liªn kÕt: VÒ h×nh thøc cã vÎ chÏ. liªn kÕt. Các câu văn đã có tính liên - Nội dung: Do các câu không cùng hướng về kÕt ch­a v× sao? một nội dung nhất định. Bµi 3: §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo §iÒn tõ thÝch hîp: Bµ, bµ,ch¸u, bµ, bµ ch¸u,thÕ chç trèng… lµ. Bµi 4: Gi¶i thÝch vÒ sù liªn kÕt ë hai c©u v¨n. Gi¶i thÝch vÒ sù liªn kÕt ë hai - NÕu t¸ch khái v¨n b¶n: Hai c©u sÏ dêi d¹c, c©u v¨n. thiÕu liªn kÕt c¶ vÒ näi dung vµ h×nh thøc: C1: Nãi vÒ mÑ C2: Nãi vÒ con. - §Æt trong v¨n b¶n C3 kÕt nèi víi hai c©u trªn ND: Mẹ đưa con đến trường Hình thức: Mẹ, con: lặp lại; trường => Hai c©u vÉn liªn kÕt víi nhau nhê C3 => T¹o thµnh mét ®o¹n v¨n liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau-> kh«ng cÇn söa 4* Cñng cè: - T¹i sao v¨n b¶n cÇn cã tÝnh liªn kÕt. - Khi t¹o lËp v¨n b¶n tù sù, miªu t¶ cã cÇn liªn kÕt kh«ng? 5* HDVN: -So¹n: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. - Lµm bµi tËp 5 ( SGK)+ bµi tËp 1, 23( SBT) - Häc ghi nhí. Tæ CM duyÖt ngµy 24 th¸ng 8 n¨m 2009: Phan Hoµi Thanh 14 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ngµy so¹n :30/8/2009 Ngµy gi¶ng: 1/9/2009. :Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª TiÕt 5. (Kh¸nh Hoµi) A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - ThÊy ®­îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña hai anh em trong truyÖn. - Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và sẻ chia với những người bạn ấy. - Thấy được cái hay của truyện là ở cách kể chuyện chân thật cảm động. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, bài thơ nói về gia đình li tán. - Häc sinh: So¹n bµi, S­u tÇm nh÷ng bµi th¬ mÈu chuyÖn vÒ nçi bÊt h¹nh cña trr em khi bè mÑ li h«n. C. TiÕn tr×nh d¹y-häc: 1. Tæ chøc líp: SÜ sè: 7A2: : 2. Kiểm tra: Trình bày suy nghĩ của em au khi đọc văn bản “Mẹ tôi”? 3. Bài mới: Có biết bao bạn nhỏ được sống trong gia đình hạnh phúc, hửơng sự thương yêu của cha mẹ nhưng cũng còn có những em nhỏ phải sống trong cảnh ngộ đau lòng khi hạnh phúc gia đình tan vỡ. Hai anh em Thành và Thủy rất ngoan và thương nhau vây mà phải đau đớn chia tay với những con búp bê khi bố mẹ chúng không sống với nhau nữa. Cuộc chia tay đó diễn ra ntn? Qua đây người kể muốn nói lên vấn đề gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay… I. TiÕp xóc v¨n b¶n -Giáo viên yêu cầu đọc- Đoc 1. Đọc - kể mÉu mét ®o¹n? – Gäi häc sinh đọc tiếp - H·y kÓ tãm t¾t cèt truyÖn 2. T×m hiÓu chó thÝch ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c * T¸c gi¶ : Kh¸nh Hoµi( Phó Thä) gi¶, t¸c phÈm? Tê thật là Đỗ Văn Xuyền: nguyên hiệu trưởng trường C2 Sa Đéc- Phó banVN tỉnh Phú Thọ * T¸c phÈm: §­îc gi¶i nh× cuéc thi viÕt vÒ quyÒn trÎ em do viÖn KHGGX tæ chøc cøa trî trÎ em B¸t- ®a B¸c- nen- Thôy §iÓn tæ chøc 1992 ? Thể loại và phương thức * ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n- Tù sù biểu đạt chính của tác phẩm? * Từ khó: SGK 3. Bè côc: 2 ®o¹n - §o¹n 1: Tõ ®Çu …… th«i- Giíi thiÖu hai anh ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm em Thµnh, Thñy. mÊy ®o¹n? Néi dung chÝnh §o¹n 2: Cßn l¹i- Nh÷ng cuéc chia tay. cña tõng ®o¹n lµ g×? 4. §¹i ý: ChuyÖn kÓ vÒ cuéc chia tay cña nh÷ng ? Néi dung chÝnh cña truyÖn? con bóp bª vµ chÝnh lµ cña hai anh em khi gia 15 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh trong truyÖn? ? C©u truyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? ViÖc lùa chän ng«i kÎ nµy cã t¸c dông g×? ? Tại sao tác giả không đặt tªn truyÖn lµ:Cuéc… hai anh em mµ lµ: Cuéc ….bóp bª? ? Nhan đề của truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện kh«ng? - H/s quan s¸t ®o¹n 1? ? PhÇn ®Çu gióp em hiÓu thÕ nµo vÒ hoµn c¶nh( c¶nh ngé)cña hai anh em ThµnhThñy? ? Qua đó em có cảm nhận gì vÒ hai anh em? C¶nh ngé Êy gîi cho em c¶m xóc g×? ? Trong hoµn c¶nh nh­ thÕ, nh÷ng t×nh c¶m cña hai anh em ®­îc biÓu hiÖn ra sao? Qua nh÷ng chi tiÕt nµo?. ? Trong hoàn cảnh gia đình tan vì b¾t buéc hai anh em sÏ ph¶i xa l×a, 2 anh em cã t©m tr¹ng ntn? DÆc biÖt khi mẹ nói: Chia đồ chơi ? H·y nhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶? Em h×nh dung ntn vÒ t©m tr¹ng cña ha anh em? Tâm trạng đó gợi cho em c¶m xóc g×? - T×m nh÷ng c©u thµnh ng÷, ca dao nãi vÒ sù g¾n bã cña hai anh em trong gia đình?. đình tan vỡ, qua đó thấy được tình cảm anh em trong s¸ng, sù g¾n bã m¸u thÞt, tÊm lßng vÞ tha cña c¸c em. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: - Nh©n vËt chÝnh: Hai anh em. - KÓ theo ng«i thø nhÊt-> gióp t¸c gi¶ thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng suy nghÜ t×nh c¶m, t©m tr¹ng cña nhân vật đồng thời tăng tính chân hực cho câu chuyÖn-> Søc thuyÕt phôc cña truÖn cao h¬n. - Búp bê vốn là đồ chơi của tuổi thơ-> gợi lên sự ngé nghÜnh trong s¸ng ng©y th¬, v« t­. Nh÷ng con bóp bª trong truyÖn còng nh­ hai anh em Thµnh- Thñy còng trong s¸ng, kh«ng cã téi g× thÕ mµ l¹i ph¶i chia tay nhau. Tªn truyÖn gîi mét tình huống buộc người đọc phải theo dõi mới hiểu được ý đồ tư tưởng của tác giả. 1. Giíi thiÖu hai anh em Thµnh- Thñy: - Hoàn cảnh gia đình: - Gia đình khá giả - Bè mÑ chia tay nhau - Hai anh em ph¶i xa nhau -> Hoµn c¶nh g® Ðo le- h¹nh phóc tan vì: c¶nh ngộ đó gợi sự thương cảm - T×nh c¶m anh em: - Anh em thương nhau - Em v¸ ¸o cho anh - Chiều nào cũng đón em - N¾m tay nhau trß chuyÖn -> Hai anh em luôn yêu thương gắn bó, chia sẻ vµ quan t©m tíi nhau. - T©m tr¹ng cña hai anh em: - Em: + Run bÇn bËt kinh hoµng, tuyÖt väng. + M¾t buån th¨m th¼m, s­ng mäng, nøc në. - Anh: + C¾n chÆt m«i khái khãc to. + Nước mắt tuôn ra như suối. -> T¸c g¶ sö dông mét lo¹t tÝnh tõ gîi c¶m,tõ l¸y, h×nh ¶nh so s¸nh-> miªu t¶ tr¹ng th¸i buån b·, lo l¾ng, tuyÖt väng lo sî cña hai anh em ( xúc động, thương yêu- lo lắng thông cảm). 16 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 4* Cñng cè: - Tãm t¾t truyÖn? - Suy nghÜ vÒ c¶nh ngé cña hai anh em? 5* HDVN - Häc bµi - So¹n tiÕp bµi( theo c©u hái SGK) - TËp lµm th¬, viÕt ®o¹n v¨n bµy tá suy nghÜ vÒ truyÖn? *****************************************. Ngµy so¹n :30/8/2009 Ngµy gi¶ng: 3/9/2009. TiÕt 6:Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª(t2) (Kh¸nh Hoµi) A. Mục tiêu cần đạt: TiÕp theo tiÕt 5 B. ChuÈn bÞ: - Giáo án: Giáo án, SGK, SGV, những câu chuyện, bài thơ về đề tài này. - Häc sinh: Häc bµi, so¹n bµi C. TiÕn tr×nh d¹y-häc: 1. Tæ chøc líp: SÜ sè: 7A2: 2. KiÓm tra: Ph©n tÝch t×nh c¶m t©m tr¹ng cña hai anh em Thµnh- Thñy trước khi cuôc chia tay diễn ra. 3. Bài mới: Giờ trước các em đã tìm hiểu hoàn cảnh và tâm trạng của hai anh em Thµnh- Thñy. VËy c©u chuyÖn tiÕp tôc diÔn biÕn ra sao, cã nh÷ng cuéc chia tay nµo? Chóng ta t×m hiÓu bµi h«m nay…. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n ( tiÕp ) ?PhÇn tiÕp theo cña vb kÓ vÒ 2. Nh÷ng cuéc chia tay nh÷ng cuéc chia tay nµo? ? Bóp bª cã ý nghÜa ntn trong a, Cuéc chia tay bóp bª cuéc sèng cña hai anh em? - Bè mÑ l h«n, hai anh em ph¶i xa nhau ( §å ch¬i g¾n liÒn víi tuæi -> búp bê chia đôi theo lệnh của mẹ th¬) -Tâm trạng: như người mất hồn-> buồn bã, loạng ? V× sao ph¶i chia tay bóp cho¹ng. bª? ? Lóc nghe mÑ ra lÖnh, hai anh em cã t©m tr¹ng ntn? ? H·y thuËt l¹i viÖc chia bóp bª cña hai anh em? - Chia bóp bª 17 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Thủy có lời nói và hành động ntn khi thÊy anh chia hai con Anh Em bóp bª-> cã g× m©u thuÉn? Cho em tÊt §Ó l¹i hÕt cho anh ? V× sao Thñy giËn d÷ råi l¹i LÊy bóp bª ra chia hai Tru trÐo, giËn d÷: Sao vui vÎ? phÝa anh ¸c thÕ! ( GiËn d÷ : kh«ng chÊp nhËn §Æt VÖ sÜ c¹nh Em DÞu l¹i, kªu: “Ai chia rÏ hai con bóp bª nhá g¸c….anh”, vui vÎ Vui vẻ: khi búp bê đặt ở bên => Thủy giận dữ không muốn chia rẽ hai con búp nhau) bê nhưng mặt khác lại rất thương anh, sợ đêm đêm không có con Vệ sĩ canh giấc ngủ cho anh ? Theo em, có cách nào để nªn em bèi rèi sau khi tru trÐo giËn d÷. gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy - Cách: gia đình đoàn tụ, anh em không phải chia kh«ng? tay. ? Nhưng điều đó không thể có trong câu chuyện này nên - Thủy chọn: Để lại con Em nhỏ cạnh Vệ sĩ để ở kết thúc truyện, Thủy đã chúng không bao giờ xa nhau-> chi tiết xúc động chän c¸ch gi¶i quyÕt g×? chøng tá Thñy: em bÐ giµu lßng vÞ tha nh©n hËu, ? C¸ch gi¶i quyÕt cña Thñy thương anh, thương cả búp bê; thà mình chịu chia cho em thấy nét đẹp nào lìa chứ không để búp bê phải chia tay, thà mình trong tamm hån, t×nh c¶m chịu thiệt thòi-> để anh có Vệ sĩ gác cho yên giấc cña em bÐ nµy? ngñ. Cuộc chia búp bêđã thể hiện -> Hai anh em luôn ở bên nhau, gần gũi, chi a sẻ t×nh c¶m cña hai anh em ra nh÷ng niÒm vui nçi buånvµ rÊt mùc quan t©m sao? đến nhau:"Hai con quàng lênvai nhau , ghé đầu Gîi cho em suy nghÜ va t×nh vµo nhau th©n thiÕt. Tõ ngµy vÒ nhµ t«i chóng c¶m g×? chưa phải xa nhau ngày nào. " Gợi nơi người đọc ** V× sao hai anh em kh«ng sù th«ng c¶m xãt xa-> sù chia tay cña hai em thÓ mang bóp bª ra chia?( nhá lµ lµ v« lÝ kh«ng nªn cã. Vì:+ Búp bê gắn với gia đình sum häp ®Çm Êm. + Là kỉ niệm êm đềm của tuæi th¬. + Lµ h×nh ¶nh anh em ruét thÞt.) Khi người anh dẫn em đến trường tâm trạng của Thuỷ biÓu hiÖn ë nh÷ng chi tiÕt nµo? ?T×m nh÷ng chi tiÕt t¸i hiÖn cuéc chia tay cña Thñy víi c« gi¸o vµ c¸c b¹n? ? NhËn xÐt vÒ t×nh c¶m cña c« gi¸o vµ c¸c b¹n dµnh cho Thñy( yªu quý, th«ng c¶m, xót xa trước nỗi bất hạnh của Thñy)?. b, Cuéc chia tay víi líp häc: - Trường học là nơi ghi dấu kỉ niệm của tuổi thơ Thuỷ đột nhiên dừng lại mắt nhìn đau đáu; cắn chÆt m«i im lÆng; bËt khãc thót thÝt..-> Tuæi th¬ s¾p ph¶i chia xa m·i m·i, kh«ng cßn ®­îc ®i häc. - C« gi¸o: + ¤m chÆt + Thương lắm + TÆng vë bót + Tái mặt- giàn giuạ nước mắt - C¸c b¹n: + S÷ng sê 18 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ? Chi tiÕt nµo trong cuéc chia + Khãc thót thÝt + N¾m chÆt tay ch¼ng muèn rêi tay cña Thñy víi líp häc lµm c« gi¸o bµng hoµng, lµm em - Thñy kh«ng ®­îc ®i häc n÷a, do nhµ bµ ë xa bÊt ngê? Chi tiÕt nµo khiÕn em cảm động nhất? Vì sao? trường, Thủy phải ra chợ bán hàng. Đây là điều đau đớn, xót xa: 1 em bé ở tuổi đi häc, kh«ng ®­îc ®i häc-> C« gi¸o t¸i mÆt, giµn giụa nước mắt, các bạn khóc mỗi lúc một to-> chi tiết xúc động nhất thể hiện sự đồng cảm sâu s¾c víi nçi bÊt h¹nh cña Thñy. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viªt cña t¸c gi¶? T.g khai thác một t.cảm đẹp đ.với tuổi học trò, đó lµ t×nh c¶m thÇy co, t.c¶m b¹n bЩm ¸p th©n thiÕt và trong sáng. Giúp người đọc không những vừa cảm động trước t.cảm thầy trò mà vừa thêm xót KÓ l¹i cuéc chia tay ®Ém thương cho cảnh ngộ éo le của hai anh em, đó là nước mắt ấy Thành tâm sự một cuộc chia tay đẫm nước mắt. ntn khi d¾t em ra khiái " Ra khỏi trường tôi kinh ngạc thấy mọi người trường? vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm ?V× sao Thµnh cã t©m tr¹ng trïm lªn c¶nh vËt" như vậy? ( Mọi người có biết nçi ®au cña Thµnh kh«ng? - Tâm lí thường gặp ở những người đau khổ khi Thiªn nhiªn cã liªn quan g× nh×n ra xung quanh, Thµnh kinh ng¹c v× trong đến nỗi đau của Thành?) khi em đang đau đớn xót xa phải chia tay em gái, So sánh đoạn đầu của truyện chịu sự mất mát quá lớn mà cảnh vật vẫn đẹp vẫn b×nh yªn , kh«ng x¸o trén-> NghÖ thuËt miªu t¶ ( hai anh em ngồi dưới gốc tâm lí nhân vật đặc sắc góp phần thể hiện nỗi c©y hång xiªm lßng buån rười rượi thì đằng đông trời buồn sâu thẳm, trạng thái thất vọng bơ vơ của nh©n vËt. höng dÇn, chim chiÒn chiÖn hót, hoa thược dược khoe c¸nh) Qua nh÷ng chi tiÕt nµy t.g => Lời nhắc khẽ: Mọi người hãy lắng nghe chú ý muốn nhắc khẽ người đọc những gì đang diễn ra quanh ta để san sẻ nỗi đau ®iÒu g×? cùng đồng loại: không nên sống dửng dưng, vô t×nh c, Cuéc chia tay cña hai anh em: ? H×nh ¶nh Thµnh vµ Thñy - Thủy: + như người mất hồn chia tay ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ + mÆt t¸i xanh nh­ tµu lµ ntn? NhËn xÐt g× vÒ cuéc + «m gh× h«n bóp bª chia tay? + dÆn dß anh + Trở lại đặt Em nhỏ quàng tay Vệ sĩ + dặn anh đừng để chúng cách xa - Anh: mếu máo, đứng như chôn chân nhìn theo bãng em. -> Cuộc chia tay đau đớn, xót xa ? Từ cuộc chia tay đau đớn => Thể hiện niềm cảm thông sâu sắc đối với cña hai anh em ruét trong 1 những đứa trẻ khong may bị rơi vào hoàn cảnh nhà, đặc biệt từ việc Thủy bÊt h¹nh. 19 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> kh«ng ®­îc ®i häc, tõ ­íc nguyÖn cña em kh«ng muèn hai bóp bª ph¶i xa nhau-> Tác giả muốn nhắn gửi đến bạn đọc điều gì?. Hoạt động 3: TK- GN Em häc tËp ®­îc g× tõ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ trong VB? ?Néi dung cña t¸c phÈm vµ điều tác giả muốn đặt ra cho mọi người? - Học sinh đọc ghi nhớ? - Gäi häc sinh tr×nh bµy ý kiÕn?. => Tổ ấm gia đình là quan trọng, hãy chấm dứt những cuộc chia tay đau đớn để bảo vệ và giữ g×n nh÷ng t×nh c¶m tù nhiªn trong s¸ng cña gia đình, để làm tròn trách nhiệm của bố mẹ đối với con cái, để trẻ em được sống trong tình yêu thương của cha mẹ. ( Nh¾c nhë c¸c bËc cha mÑ h·y lµm trßn tr¸ch nhiÖm cña m×nh, h·y v× h¹nh phóc trÎ th¬) III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt: - Lêi kÓ ch©n thµnh gi¶n dÞ, kÕt hîp miªu t¶ c¶nh vật để thể hiện tâm trạng nhân vật; nghệ thuât miªu t¶ néi t©m nh©n vËt. - Sö dông ng«i kÓ thø nhÊt -> t¨ng tÝnh ch©n thËt cho t¸c phÈm. 2. Néi dung: - Ngîi ca t×nh c¶m nh©n hËu trong s¸ng vÞ tha của hai anh em, thể hiện nềm cảm thương đối với những đứa trẻ bất hạnh. - Khẳng định sự quý giá, quý trọng trong tổ ấm gia đình; cần phải có gắng bảo vệ giữ gìn. Ghi nhí: SGK LuyÖn tËp: - Giả sử câu chuyện chia tay đau đớn này được kÓ theo ng«i thø 3 th× hiÖu qu¶ sÏ ntn? V× sao? - Đọc bài đọc thêm: Thế giới rộng vô cùng.. 4* Cñng cè: - Bức thông điệp tác giả muốn gửi tới mọi người qua tác phẩm? 5* HDVN: - Häc bµi - Bµi vÒ nhµ: Trong c©u chuyÖn cã mÊy cuéc chia tay? Theo em cuéc chia tay nào là cảm động nhất? ( Gợi ý: HS trả lời theo cách nghĩ của mình, phải nêu được lí do vì sao cuộc chia tay em chọn là cảm động nhất) - Đọc trước bài: Bố cục của văn bản.. *************************************. 20 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>