Bài soạn Ngữ văn 11 tiết 55: Phong cách ngôn ngữ báo chí (Tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11 Tuaàn:14 Tieát ppct:55 Ngày soạn:06/11/10 Ngaøy daïy:09/11/10. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN. Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ (Tiếp theo). A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được khái niệm ngôn ngữ báo chí, phong cách ngôn ngữ báo chí. Các đặc trưng của ngôn ngữ báo chí, phân biệt với các phong cách ngôn ngữ khác. Có kĩ năng lĩnh hội và phân tích những văn bản thông dụng thuộc ngôn ngữ báo chí. Bước đâù biết viết một số thể loại loại văn bản báo chí ở mức đơn giản: tin ngắn, phong vấn, quảng cáo… B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: Nắm được khái niệm, đặc trưng ngôn ngữ báo chí và phong cách ngôn ngữ báo chí; phân biệt được ng«n ng÷ b¸o chÝ víi ng«n ng÷ ë nh÷ng v¨n b¶n kh¸c ®­îc ®¨ng t¶i trªn b¸o. 2. KÜ n¨ng: Cã kÜ n¨ng viÕt mét mÈu tin, ph©n tÝch mét bµi phãng sù b¸o chÝ. BiÕt vËn dông kiÕn thøc trªn vµo việc đọc- hiểu văn bản và làm văn. Phõn tớch đặc điểm của ngụn ngữ bỏo chớ ở từ, ngữ, cõu văn, biện phỏp tu từ. Bước đâù biết viết một số thể loại loại văn bản báo chí ở mức đơn giản: tin ngắn, phong vấn, quảng cáo… 3. Thái độ: Cú ý thức khi tiếp cận thể loại này, sử dung thể loại này. Bồi dưỡng và nâng cao tình cảm yêu quý vèn tõ ng÷ phong phó, giµu søc biÓu hiÖn cña tiÕng ViÖt C. PHƯƠNG PHÁP: Phương thức thuyết trình, nêu vấn đề, giảng giải, hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi gợi mở. GV tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp nêu vấn đề, trao đổi thảo luận, trả lời câu hỏi. Tích hợp với đọc văn và làm văn D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bµi míi: LVB: Lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân vốn là kho nguyên liệu vô tận của ngôn ngữ văn bản, Nhưng mỗi loại văn bản lại sử dụng ngôn ngữ theo một phong cách riêng. Để hiểu thêm điều đó, hôm nay chúng ta tìm hiểu phong cách ngôn ngữ báo chí. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY I. GIỚI THIỆU CHUNG: CÁC PHƯƠNG TIỆN DIỄN ĐẠT VÀ - Học sinh suy nghĩa câu hỏi, bổ ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ BÁO CHÍ. sung, ghi chép. Học sinh thảo 1. CÁC PHƯƠNG TIỆN DIỄN ĐẠT luận nhóm, nhận xét trình bày ý a. VÒ tõ vùng: ng÷ ©m - ch÷ viÕt: kiến cá nhân để trả lời câu hỏi Báo nghe: phát thanh viên phải phát âm chuẩn, tôn trọng người nghe. theo định hướng của GV. Chú ý chính tả, cách viết hoa, viết tắt, phiên âm tiếng nước ngoài. - Giáo viên hỏi học sinh, boå sung - Báo đọc: quy định về chính tả, viết tắt, dùng tiếng nước ngoài phải cho đầy đu ûchốt ý chính bổ sung triệt để tôn trọng. Đọc phải rõ ràng (với PTV), Tôn trọng người nghe. cho đầy đủchốt ý chính - Cã thÓ dïng tõ ng÷ khoa häc, kÜ thuËt… - Tõ ng÷ dïng ph¶i cã tÝnh toµn d©n, ®a phong c¸ch. Cô thÓ cã thÓ Học sinh nêu một cách ngắn gọn dùng từ ngữ ở nhiều lĩnh vực khác nhau để có thể phản ánh mọi mặt nhưng phương tiện diễn đạt của của đời sống như: Từ ngữ KHKT, hành chính, văn chương, thông tục. phong cách ngôn ngữ báo chí. - Còng cÇn tr¸nh nh÷ng thuËt ng÷ chuyªn ngµnh kh«ng th«ng dông. - Học sinh tóm tắt ý cơ bản ? NÕu cã dïng ph¶i chó thÝch. Tr¸nh tõ dung tôc, th« tôc. Cach vËn dông c¸c biÖn ph¸p tu b. VÒ ng÷ ph¸p: tõ?Ng«n ng÷ b¸o chÝ ph¶i t¹o - Câu văn rõ ràng, chính xác: Dùng cụm từ để đặt tên cho bài tạo ấn ®­îc søc h¸p dÉn? - Chia HS thành nhóm để các enm tượng ngắn gọn, súc tích. Ví dụ: (học sinh tự chuẩn bị) thảo luận từng yêu cầu, sau đó + dùng mo hình câu: thời gian - địa điểm - sự kiện mở đầu cho các bản tin để nhấn mạnh vào tính thời sự. ph¸t biÓu. + dïng c©u më réng thµnh phÇn kÕt hîp lêi dÉn trùc tiÕp, lêi dÉn gi¸n - Bè côc tr×nh bµy? Ng«n ngu b¸o chÝ dïng kiÓu ng÷ tiÕp. ©m, ch÷ viÕt nh­ thÕ nµo? Tõ ng÷ + C©u ph¶i râ rµng, chÝnh x¸c vÒ nghÜa, kh«ng khã hiÓu, m¬ hå. + Dùng cụm Danh, Động, Tính từ làm tiêu đề “Tít” cho bài báo trong b¸o chÝ? Một trong những hạnh phúc lớn nhất ở đời này là tình bạn, và một trong những hạnh phúc của tình bạn là có 1 một người để gửi gắm những tâm sự thầm kín. A. Manzoni. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GIÁO ÁN NGỮ VĂN 11 - Ng÷ ph¸p trong ng«n ng÷ b¸o chÝ ph¶i ra sao? - Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ lµ g×? - Các đặc điẻm của ngôn ngữ báo chÝ? - TÝnh th«ng tin thÓ hiÖn trªn những phương diện nào? - TÝnh ng¾n gän biÓu hiÖn cô thÓ nh­ thÕ nµo? - Anh (chị) hãy lần lượt trình bày những yêu cầu đối với các phương tiện diễn đạt trong phong cách báo chÝ ?. GV: NGUYỄN NGỌC LIÊN c. VÒ biÖn ph¸p tu tõ - Dïng tu tõ rÊt quan träng trong b¸o chÝ: dïng so s¸nh, Èn dô, ho¸n dô, ch¬i ch÷.. Sö dông biÖn ph¸p tu tõ phï hîp víi tõng thÓ lo¹i bµi viÕt nhằm nâng cao tính hấp dẫn, định hướng của báo chí d. VÒ bè côc tr×nh bµy - Bố cục rõ ràng hợp lí, lo gic đễ tiếp thu. VD: Tin thời sự phải theo bố cục: Nguồn tin, thời gian, địa điểm, sự kiện. - Tên bài báo thường được trình bày theo kiểu chữ đặc biệt. - Sử dụng một đoạn có tính tóm tắt nội dung bài báo đặt đầu bài đẻ giúp người đọc tiết kiệm thời gian. Tên “Tit” các bài báo viết thường trình bày có những kiẻu chữ đặc biệt, tạo ấn tượng, có kèm ảnh (nếu có liên quan đến nội dung trình bày) 2. ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ BÁO CHÍ. Là kiểu diễn đạt dùng trong các văn bản thuộc lĩnh vực truyền thông đại chúng, như đài phát thanh báo in, đài truyền hình, báo điện tử.. - Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ lµ a. TÝnh th«ng tin sù kiªn: g×? - §Æc ®iÓm quan träng lµ tÝnh thêi sù: - Ngôn ngữ báo chí phải tạo được + Thông tin phải cập nhật, cụ thể chính xác và đầy đủ. søc h¸p dÉn? + Thông tin phải khách quan, vừa có tác dụng hướng dẫn dư luận. - Tính ngắn gọn biểu hiện cụ thể + ngôn ngữ phải là ngôn ngữ sự kiện, phản ánh vấn đề thời sự xã hội. nh­ thÕ nµo? b. TÝnh ng¾n gän: - Các đặc điẻm của ngôn ngữ báo - Ngắn gọn ở số lượng ngôn từ, câu, chữ. chÝ? - Ngắn gọn ở lượng thông tin, cónghĩa là phải đưa lượng thônh tin cần - TÝnh th«ng tin thÓ hiÖn trªn thiíet nhất trong mọt lượng ngon từ và thời gian ít nhất. những phương diện nào? - Tr¸nh lèi dïng tõ trïng lÆp, tr¸nh lèi nãi vßng. - Anh (chÞ h·y nªu ng¾n nh÷ng c. TÝnh hÊp dÉn: đặc trưng của ngôn ngữ báo chí ? - Hấp dẫn ở loại thông tin: thông tin phải thu hút được người đoc, nghe tức là thông tin đó liên quan đến đời sống cộng đồng một cách trực tiếp - Hình thức phải hấp dẫn, từ dùng kiểu chữ, dùng từ đặt câu, xếp tiêu đề, xếp vị trí các tin.. III.. Luyện tập: 1. Bài tập 1: Bản tin => thông tin sự việc ngắn gọn, kịp thời, cập nhật.Phóng sự: thông tin sự việc, miêu tả sinh động, cụ thể, yêu cầu gợi cảm, gây được hứng thú. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Đặc điểm chung và cách sử dụng phương tiện ngôn ngữ trong phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ. Phương tiện diễn đạt và đặc trưng của Phong cách ngôn ngữ báo chí. . - HS về nhà chuẩn bị: Soạn bài thực hành lựa chọn các bộ phận trong câu theo hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa. D. Rút kinh nghiệm…………………………………………………………………………………………………. BiÓu hiÖn TÝnh th«ng tin thêi sù TÝnh ng¾n gän Tính sinh động hấp dẫn. §Æc tr­ng c¬ b¶n Đảm bảo chất lượng thông tin, ngôn ngữ phải chính xá về thời gian, địa ®iÓm, nh©n vËt, sù kiÖn. Lời văn báo chí phải ngắn gọn, lượng thông tin cao. Ngôn ngữ báo chí phải kích thích sự tò mò của người đọc.. Một trong những hạnh phúc lớn nhất ở đời này là tình bạn, và một trong những hạnh phúc của tình bạn là có 2 một người để gửi gắm những tâm sự thầm kín. A. Manzoni. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>