Giáo án Ngữ văn khối 11 - Tiết 1 đến tiết 13

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Người soạn : Nguyễn Thị Hồng Lương So¹n ngµy TiÕt Gi¶ng: I- Môc tiªu: Gióp h/s hiÓu II- ChuÈn bÞ: Phương tiện:sgk, sgv, giáo án ThiÕt bÞ: kh«ng. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1- Tæ chøc: SÜ sè 2- KiÓm tra: -. 3- Bµi míi:. Hoạt động của T- H. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n. 4- Cñng cè: 5- Hướng dẫn về nhà:: -. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Người soạn : Nguyễn Thị Hồng Lương So¹n ngµy TiÕt 73 Lưu biệt khi xuất dương (Phan Béi Ch©u) Gi¶ng: I- Môc tiªu: Gióp h/s hiÓu - Cảm nhận được vể đẹp lãng mạn, hào hùng của nahf chí sĩ cách mạng đầu thế kỉ XX. Những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ, nhất là giọng thơ tâm huyÕt, s«i sôc cña Phan Bé Ch©u. - Kĩ năng đọc- hiểu thơ cách mạng chữ Hán. - Bồi dưỡng chí khí, tinh thần yêu nước. II- ChuÈn bÞ: Phương tiện:sgk, sgv, giáo án ThiÕt bÞ: kh«ng. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1- Tæ chøc: SÜ sè 2- KiÓm tra: Em hiÓu g× vÒ phong trµo §«ng Du? 3- Bµi míi: Hoạt động của T- H T: DÉn vµo bµi, cho xem ¶nh PBC.. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n  DÉn vµo bµi: Phan Béi Ch©u c©u th¬ dËy sãng Bạn cùng ai đất khách dãi dầu? ( Tè H÷u- Theo ch©n B¸c) Đó là những đánh giá rất cao về con người và thơ văn của nhµ c¸ch m¹ng ViÖt nam kiÖt xuÊt nhÊt 25 n¨m ®Çu thÕ kØ XX. Trong buổi từ biệt an hem đồng chí trước khi bí mật lên đường sang Nhật Bản, tổ chức và chỉ đạo phong trào Đông Du (19051908), Phan Bộ Châu đã cảm hứng viết bài thơ này.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> I- §äc –hiÓu kh¸i qu¸t: 1- Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶: - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng: + 1900 đỗ giải nguyên. + 1905 xuất dương sang Nhật. + 1925 bÞ Ph¸p b¾t. + 1940 qua đời ở Huế. - Sự nghiệp văn học phong phú, đồ sộ, chủ yếu viết bằng chữ Hán theo các thể loại truyền thống của văn học trung đại. - Tư duy nhậy bén, không ngừng đổi mới, cây bút xuất sắc nhất cña th¬ v¨n c¸ch m¹ng ViÖt Nam mÊy choc n¨m ®Çu thÕ kØ XX. - Quan niệm văn chương là vũ khí tuyên truyền yêu nước và cách mạng; khơi nguồn cho loại văn chương trữ tình chính trị, một trong những mũi tiến công kẻ thù và vận động cách mạng. 2- VÒ t¸c phÈm: Hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? - VÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Cuèi thÕ kØ XIX, phong trµo CÇn Vương thất bại, thực dân Pháp độc chiếm hoàn toàn Đông Dương. Tình hình chính trị đất nước vô cùng đen tối. Đầu thế kØ XX, mét ch©n trêi míi b¾t ®Çu lã r¹ng. - Đọc trong buổi chia tay đồng chí, an hem bạn bè trước khi bí mật vượt biển (xuất dương)sang Nhật Bản, tổ chức và chỉ đạo phong trµo §«ng Du (1905- 1908), khai më con ®­êng cøu nước mới nhờ ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản truyền bá tõ Ph¸p, Tõ trung Hoa theo con ®­êng T©n Th­. 3- §äc diÔn c¶m: - §äc c¶ b¶n phiªn ©m ch÷ H¸n, dÞch nghÜa vµ dÞch th¬. Träng T: Hướng dẫn H/S đọc, 2-> 3 h/s tâm là bản dịch thơ. Chú ý thể hiện giọng thơ tâm huyết, lôi cuốn, hào hùng nhưng vẫn giữ đúng vần nhịp của thể thơ thất đọc. ng«n b¸t có §­êng luËt. 4- Tõ khã : chó thÝch ch©n trang. 5- Bè côc: Bố cục? Dựa trên cơ sở nào để Chia theo kết cấu chung của bài thơ Đường luật (đè, thực, luận, chia nh­ vËy? kÕt). 1- Hai câu đề: Đọc diễn cảm 2 câu đề và bản - Hai câu đầu nói đến chí làm trai nói chung. Một đề tài không dÞch nghÜa th¬. mới, không hiếm trong văn thơ trung đại từ Phạm Ngũ Lão, T­ duy míi mÎ, kh¸t väng hµnh NguyÔn Tr·i, NguyÔn C«ng Trø, Cao B¸ Qu¸t… động của nhà chí sĩ cách mạng trong buæi ra ®i t×m ®­êng cøu Dùa vµo tiÓu dÉn, cho biÕt những nét khái quát về cuộc đời vµ sù nghiÖp v¨n häc cña Phan Béi Ch©u?. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nước được biểu lộ trong 2 câu th¬ ®Çu nh­ thÕ nµo? Cách nói ấy gợi liên hệ đễn bài thơ nào? của ai? hãy đọc những c©u th¬ Êy?. Quan niÖm cña cô Phan vÒ chÝ lµm trai cã g× míi mÎ, t¸o b¹o so víi tiÒn nh©n? Gi¶i thÝch c¸c tõ cµn kh«n, hi k×. ChuyÖn l¹ ë ®©y lµ chuyÖn g×? Tại sao không để mặc thiên nhiªn, vò trô nã chuyÓn rêi, vËn động?. Em hiÓu kho¶ng tr¨m n¨m (­ b¸ch niªn) lµ g×? C¸i t«i xuÊt hiÖn nh­ thÕ nµo? §©y cã ph¶i lµ c¸i t«i hoµn toµn mang tÝnh chÊt c¸ nh©n kh«ng? V× sao?. - Liên hệ đến những câu thơ ngang tàng của ông Hi Văn (NguyÔn C«ng Trø): Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc Nî anh hïng vay tr¶ tr¶ vay Chí làm train am bắc đông tây Cho phØ chÝ anh hïng tung bèn bÓ… Làm trai đứng ở trong trời đất Ph¶i cã danh g× víi nói s«ng? - Giang s¬n cßn t« vÏ mÆt nam nhi Sinh thêi thÕ ph¶i xoay nªn thêi thÕ. (Ch¬i xu©n) - Với Phan Bội Châu ở đầu thế kỉ XX, khi đã tiếp thu ảnh hưởng của Tân thư, luồng gió mạnh của thời đại mới, trong quan niÖm chÝ lµm trai cã nh÷ng ®iÓm kÕ thõa truyÒn thèng cha anh, nh­ng còng cã nh÷ng ®iÓm míi mÎ, t¸o b¹o. - Hai câu thơ khẳng định một lẽ sống đẹp, cao cả Phải lạ (hi kì) nghĩa là biết sống cho phi thường, hiển hách, dám mưu đồ những việc kinh thiên động địa, xoay chuyển trời đất, vũ trụ (càn khôn), chứ không thể sống tầm thường, tẻ nhạt, buông xuôi theo số phận, chịu để mặc con tạo vần xoay. +§ã lµ kh¸t väng sèng cña chµng trai ®Çy nhiÖt huyÕt. + Cảm hứng gần gũi với lí tưởng nhân sinh của các nhà nho truyÒn thèng nh­ng t¸o b¹o vµ quyÕt liÖt. - Con người dám đối mặt với cả vũ trụ, đất trời để tự khẳng định mình, vượt lên cái mộng công danh thường gắn liền với hai chữ trung, hiếu với vua, cha, gia đình để vươn tới những lí tưởng nhân quần, xã hội rộng lớn, cao cả. - Xưa nay con tạo xoay vần vốn là lẽ thường tình, nhưng Phan Bội Châu lại ôm ấp khát vọng, có thể xoay chuyển trời đất, không để nó tự chuyển vần, không chịu khuất phục trước thực tại, trước số phận, trước hoàn cảnh. - Lí tưởng sống ấy tạo cho con người một tư thế mới, khoẻ kho¾n, ngang tµng, d¸m ng¹o nghÔ, th¸ch thøc víi cµn kh«n. 2- Hai c©u thùc: - Triển khái ý tưởng chí làm trai đã mở ra ở trên đời. - Ư bách niên (khoảng trăm năm) là nói đến khoảng thời gian một đời người, một thế hệ. - Duy h÷u ng· (cÇn cã tí (t«i)). C¸i t«i xuÊt hiÖn nh­ng ë ®©y kh«ng ph¶i lµ c¸i t«i riªng t­ nhá bÐ mµ lµ c¸i t«i c«ng d©n ®Çy tinh thần trách nhiệm trước cuộc đời. Cuộc đời cần có ta không phải để hưởng thụ mà là để cống hiến cho đời, đáng mặt nam. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Sự chuyển đổi giọng thơ từ khẳng định (câu 3) sang giọng nghi vÊn (c©u 4)( h¸ kh«ng ai?c¸nh v« thuú?) cã ý nghÜa g×?. H: §äc diÔn c¶m hai c©u luËn. Tác giả đặt ra những vấn đề míi ë c©u 5-6? T¹i sao nãi quan niÖm vµ t­ duy cña Phan Béi Ch©u hÕt søc míi mÎ vµ dòng c¶m? Cã ph¶i t¸c gi¶ hoµn toµn phñ nhËn s¸ch th¸nh hiÒn trong khi bản thân là bậc đại nho? Đọc những câu thơ tương tự trong “Bµi ca chóc tÕt thanh niªn”? H: §äc l¹i “Sèng lµm chi theo quân tà đạo…”. T: Nªu nhiÖm vô : so s¸nh b¶n dÞch th¬ víi b¶n dÞch nghÜa ë c©u 6 vµ rót ra nhËn xÐt?. nhi đại trượng phu tung hoành thiên hạ, lưu danh thiên cổ. Đó là một lời khẳng định dứt khoát, chắc nịch, dựa trên một niềm tin sắt đá của tài chí bản thân. - Nhưng đến câu khác, tác giả lại chuyển giọng nghi vấn (cánh vô thuỳ, há không ai?). Đó chỉ là cách nói nhằm khẳng định cương quyết hơn khát vọng sống hiển hách, phi thường, phát huy hết tài năng, trí tuệ dâng hiến cho đời. ý thơ tăng cấp, đồng thời thêm giọng khuyến khích, giục giã con người. Với lẽ sống nh­ thÕ tÊt sÏ lµm nªn sù nghiÖp, vµ tªn tuæi cã lÏ nµo l¹i không được lưu truyền mãi đến ngàn năm? Thân nam nhi bảy thước há lại chịu nát với cỏ cây, để mai một tài năng, chí khí cá chËu chim lång? - §Æt trong hoµn c¶nh mÊy choc n¨m ®Çu thÕ kØ XX, sau nh÷ng thất bại liên tiếp của phong trào Cần Vương chống Pháp, một tâm lí thất vọng, bi quan đang đè nặng những người Việt Nam yêu nước- Tâm lí buông xuôi, chán nản, cam phận, cam chịu cảnh cá chậu chim lồng có nguy cơ phát triển, đó là cái vạ chết lßng- th× hai c©u th¬ nh­ håi chu«ng thøc tØnh cã søc rung vang rÊt m¹nh. 3- Hai c©u luËn: - Tõ kh¸i qu¸t cµn kh«n (kh«ng gian), kho¶ng tr¨m n¨m (thêi gian), tác giả đã đặt chủ đề chí làm trai vào hoàn cảnh thực tế của nước nhà. Lẽ nhục- vinh được đặt ra gắn với sự tồn vong của đất nước, của dân tộc: Non sông đã chết sống thêm nhục. - Cội nguồn cảm hứng yêu nước của Phan Bội Châu là: Bôi mặt thê kÎ thï sÏ lµ mét vËt bÈn thØu trong vò trô: Sao b»ng ngÈng đầu lên làm một người lỗi lạc của Tổ Quốc?. - Gợi cho ta nhớ đến quan niệm sống chết của Nguyễn §×nh ChiÓu trong VTNSCG. - Đến câu 6, tư tưởng của PBC đã vượt qua Nguyễn Đình Chiểu, mang sắc thái mới của thời đại mới: + Nếu trước đó vài choc năm, Nguyễn Đình Chiểu còn: sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, nhưng sống thờ vua, thác cũng thờ vua. Lời dụ dạy đã dành dành một chữ ấm, đủ đền công đó. + Thì Phan Bội Châu không còn chút vương vấn quân thần hai vai, đạo sơ chung, nghĩa vua tôi như trước nữa. Ông đã dám đối mặt với cả nền học vấn cũ để nhận thức chân lí: sách vở. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Nho gia, thánh hiền từng là rường cột tư tưởng, đạo lí, văn hoá cho nhà nước phong kiến Việt Nam hàng nghìn năm lịch sử thì giờ đây chẳng giúp ích gì trong buổi nước mất nhà tan. Nếu cứ kh­ kh­ nÖ cæ, trung qu©n mï qu¸ng chØ lµ ngu mµ th«i. Tất nhiên PBC chưa đến nỗi phủ nhận hoàn toàn nền học vấn Nho giáo mà chính bản thân Phan là một đại biểu xuất sắc; nhưng có tư tưởng như thế quả là hết sức táo bạo, mới mẻ và dòng c¶m. Có được dũng khí và nhận thức sáng suốt đó, trước hết phải kể đến tấm lòng yêu nước cháy bang của ông quyết đổi mới tư duy để tìm con đường đưa nước nahf thoát khỏi vòng nô lệ tối t¨m. Cũng không thể không nói tới ảnh hưởng của những luồng tư tưởng mới mẻ dội vào các Tân thư. Nhân vật trữ tình đã thể hiÖn khÝ ph¸ch ngang tµng, t¸o b¹o, quyÕt liÖt cña nhµ c¸ch m¹ng tiªn phong cho thêi ®aÞ míi. - Tuy nhiªn so víi nguyªn t¸c (tông diÖc phi) th× lêi th¬ dÞch (häc còng hoµi) chØ thÓ hiÖn ý phñ nhËn mµ ch­a thÓ hiÖn râ c¸i t­ thÕ, khÝ ph¸ch ngang tµng, døt kho¸t c¶u t¸c gi¶: häc cũng chỉ ngu dốt, càng học càng làm cho đầu óc người ta ngu muéi mµ th«i! Mới mẻ và táo bạo là ở đó. - Phá bỏ, phản đối cách học cũ, cách học từ chương Nho gi¸o cò, h¬n 20 n¨m sau, PBC cßn nh¾c l¹i trong lêi chóc tÕt thanh niªn: Ch¼ng thÌm ch¬i, ch¼ng thÌm mÆc, ch¼ng thÌm ¨n! Đúc gan sắt để dời non lấp biển Xèi m¸u nãng röa vÕt nh¬ n« lÖ Trời đã mới, người càng thêm đổi mới Më m¾t thÊy râ rµng t©n vËn héi Xóm vai vµo xèc v¸c l¹i giang s¬n… 4- Hai c©u kÕt: - Các hình ảnh khoa trương, lớn lao, kì vĩ: trường phong, Đông H: §äc diÔn c¶m hai c©u kÕt. hải, thiên trùng, bạch lãng (Cánh gió, bể đông, muôn trùng, So s¸nh gi÷a c©u cuèi cïng sóng bạc…) Tất cả đều cùng như hoà nhập với con người trong trong b¶n dÞch nghÜa vµ b¶n dÞch t­ thÕ cïng bay lªn. H×nh ¶nh thËt l·ng m¹n, hµo hïng. Con thơ để rút ra nhận xét? người được chắp cánh thiên thần, bay bổng trên thực tại tăm H×nh ¶nh vµ t­ thÕ nh©n vËt tr÷ tối, khác nghiệt, vươn ngang tầm vũ trụ bao la. tình trước lúc chia tay đồng chí Trong thùc tÕ ®©y lµ cuéc ra ®i bÝ mËt, tiÔn ®­a chØ vµi ba ra đi tìm đường cứu nước hiện đồng chí thân cận nhất, phía trước mặt chỉ lẻ loi mơ ước, khát lªn cïng víi mu«n trïng sãng vọng. Vậy mà người ra đi vẫn hăm hở, tự tin, đầy khí thế. Hình. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> bạc cùng bay lên gợi liên tưởng vµ c¶m høng nh­ thÕ nµo? (H: Trao đổi nhóm, đại diện nhãm tr¶ lêi).. tượng thật đẹp và giàu chất sử thi. Hai câu thơ tạo thành một tứ thơ đẹp. Con người đuổi theo ngọn gió dài trên đại dương bao la cùng muôn nghìn con sóng bạc bay lên. Bức tranh hoành tráng mà hài hoà, ở đó con người lµm trung t©m, ch¾p c¸nh kh¸t väng hïng vÜ, vót bay cao cïng ngän giã, ngän sãng, l«ng léng gi÷a biÓn trêi mªnh m«ng, vót bay tíi ch©n trêi m¬ ­íc. H×nh ¶nh sö thi th¾p s¸ng niÒm tin vµ hi vọng cho một thời đại mới, một thế kỉ mới. - C©u th¬ dÞch míi t¹o ®­îc d¸ng ªm ¶, mµ ch­a t¹o d¸ng vµ t¹o khÝ thÕ, t¹o tø th¬ hïng m¹nh, bay bæng nh­ nguyªn t¸c. III- Tæng kÕt- luyÖn tËp: A- Tæng kÕt: - Nh÷ng ý chÝnh cÇn kh¾c s©u trong bµi th¬: + Kh¸t väng sèng hµo hïng, m·nh liÖt. + Tư thế con người kì vĩ, sánh ngang tầm vũ trụ. + Lòng yêu nước cháy bang và ý thức về lẽ vinh- nhục gắn với sự tồn vong của đất nước. + Tư tưởng đổi mới táo bạo, đi tiên phong của thời đại. + KhÝ ph¸ch ngang tµng, d¸m ®­¬ng ®Çu víi mäi thö th¸ch. + Giäng th¬ t©m huyÕt, s«i sôc mµ l¾ng s©u. - §Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt: + §æi míi thÓ th¬ nãi chÝ, tá lßng. + H×nh ¶nh võa mang tÝnh truyÒn thèng, võa míi mÎ, bay bæng, l·ng m¹n, hµo hïng. * Ghi nhí sgk Tr5. B- LuyÖn tËp. 4- Cñng cè: - Những ý cần khắc sâu về nội dung tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của bài th¬. 5- DÆn dß: - chuÈn bÞ TiÕt 74 NghÜa cña c©u.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Người soạn : Nguyễn Thị Hồng Lương So¹n ngµy TiÕt 74 NghÜa cña c©u Gi¶ng: I- Môc tiªu: Gióp h/s hiÓu - N¾m ®­îc hai thµnh phÇn nghÜa cña c©u ë nh÷ng néi dung phæ biÕn vµ dÔ nhËn thÊy cña chóng. - Tích hợp với Văn qua văn bản “Lưu biệt khi xuất dương”, với Làm văn ở kiÓu bµi nghÞ luËn. - Có kĩ năng phân tích, lĩnh hội nghĩa của câu và kĩ năng đặt câu thể hiện ®­îc c¸c thµnh phÇn nghÜa mét c¸ch phï hîp nhÊt. II- ChuÈn bÞ: Phương tiện:sgk, sgv, giáo án ThiÕt bÞ: kh«ng. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1- Tæ chøc: SÜ sè 2- KiÓm tra: KÕt hîp trong giê vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ 3- Bµi míi: Hoạt động của T- H Hoạt động 1: tìm hiểu các thành phÇn nghÜa cña c©u. Thao t¸c 1: H: §äc môc 1-I (sgk T14). Trao đổi nhóm và trả lời.. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n A- LÝ thuyÕt I- Hai thµnh phÇn nghÜa cña c©u: 1- So s¸nh hai c©u trong tõng cËp: * C¸c sù viÖc: - Cặp a; cả hai đều nói đến sự việc Chí Phèo từng có thời “ao ước có một gia đình nho nhỏ” - Cặp b: cả hai đều cùng đề cập đến sự việc “người ta cũng b»ng lßng”. * NhËn xÐt: - Câu a1: có dùng “hình như” : thể hiện thái độ tin cậy chưa cao - Câu a2: Không dùng từ “hình như” thể hiện độ tin cậy cao.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Câu b1: có dùng từ “chắc”: thể hiện sự phỏng đoán có độ tin cậy nhất định - Câu b2: thể hiện thái độ khách quan đối với sự việc (nhắc đến sự việc không kèm theo sự đánh giá hay phỏng đoán) Thao t¸c 2. H: T×m hiÓu c©u hái sgk môc 2.I vµ tr¶ lêi c©u hái: - Mỗi câu thường có mấy thành phÇn nghÜa? Lµ nh÷ng thµnh phÇn nghÜa nµo? - C¸c thµnh phÇn nghÜa cña c©u thường có quan hệ với nhau như thÕ nµo? Hoạt động 2: tìm hiểu nghĩa sự viÖc. NghÜa sù viÖc lµ g×?. 2- Từ sự so sánh trên, ta có thể đi những nhận định sau: - Mỗi câu thường có hai thành phần nghĩa: + Thµnh phÇn nghÜa sù viÖc. + Thµnh phÇn nghÜa t×nh th¸i. - Hai thành phần nghĩa của câu thường có quan hệ gắn bó mật thiÕt: kh«ng thÓ cã nghÜa sù viÖc mµ kh«ng cã nghÜa t×nh th¸i, trừ trường hợp câu chỉ cấu tạo bằng từ cảm thán (Dạ bẩm, thế ra y văn võ đều có cả. Chà chà!): Chµ chµ! (c©u chØ cã nghÜa t×nh th¸i). II- NghÜa sù viÖc: * NghÜa sù viÖc cña c©u lµ thµnh phÇn nghÜa øng víi mét sù việc mà câu đề cập đến.( Trong câu cần tác ra hai thành phần: nghÜa miªu t¶ (nghÜa sù viÖc), nghÜa t×nh th¸i). NghÜa miªu t¶ trong c©u: lµ thµnh tè ph¸n ¸nh: vËt, viÖc, hiÖn tượng được phản ánh đó được gọi bằng một từ chung là “sự viÖc”. VD: 1- Xe s¾p ch¹y råi. 2- Đứa bé ốm hôm nay đã đỡ nhiều. 3- Chuét. 4- Chao «i!  NghÜa miªu t¶ ë c©u 1,2: ph¶ ¸nh sù viÖc. C©u 3: Ph¶n ¸nh (sù tån t¹i) cña con vËt. C©u 4: kh«ng cã nghÜa miªu t¶. + Khi xem xÐt nghÜa miªu t¶ cña c©u, chóng ta ch­a qua t©m đến việc câu đó dùng để làm gì, tức là được dùng để thực hiện hành động nào. *)TL NghÜa miªu t¶ cña c©u lµ thµnh tè ph¶n ¸nh : vËt, viÖc, hiện tượng được nói đến trong câu. Sù ph¶n ¸nh nµy chÞu sù chi phèi cña kinh nghiÖm cña con người và sự chi phối của lô gích.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> H: §äc ghi nhí sgk T8. Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tËp. H·y ph©n tÝch nghÜa sù viÖc trong tõng c©u th¬?. * Mét sè biÓu hiÖn cña nghÜa sù viÖc: - Nghĩa sự việc biểu hiện hành động: Xuân Tóc Đỏ cắt đặt đâu vào đấy rồi mới xuống chỗ những người đi đưa. - Nghĩa sự việc biểu hiện trạng thái, tính chất, đặc điểm: + Trêi thu… + Ng¸n nçi…. - C©u biÓu hiÖn qu¸ tr×nh: + L¸ vang… - NghÜa sù viÖc biÓu hiÖn t­ thÕ: + Lom khom… + Giữa giường… - NghÜa sù viÖc biÓu hiÖn sù tån t¹i: +Cßn bac… +Ngoµi song thá thÎ… - NghÜa sù viÖc biÓu hiÖn quan hÖ: + §éi T¶o lµ…. + Ngùa xe nh­…. * Nghĩa sự việc của câu thường được biểu hiện nhờ những thµnh phÇn ng÷ ph¸p nh­ : CN, VN, TN, khëi ng÷… vµ mét sè thµnh phÇn phô kh¸c. * Ghi nhí sgk T8. III- NghÜa t×nh th¸i (Bµi tiÕp theo) B- LuyÖn tËp: 1- Bµi tËp 1: - Câu 1: Diễn tả sự việc (trạng thái): ao thu lạnh/ nước thu trong. - Câu2: Nêu một sự việc (đặc điểm): thuyền bé. - C©u 3: nªu mét sù viÖc (qu¸ tr×nh) : sãng- giã. - C©u 4: nªu mét sù viÖc: (qu¸ tr×nh). - C©u 5: Nªu 2 sù viÖc: + Mét sù viÖc (tr¹ng th¸i): tÇng m©y l¬ löng. + Một sự việc (đặc điểm) : trời xanh ngắt. - C©u 6: nªu 2 sù viÖc: + Một sự việc (đặc điểm): ngõ trúc quanh co. + Mét sù viÖc (tr¹ng th¸i) kh¸ch v¾ng teo. - C©u 7: nªu 2 sù viÖc (t­ thÕ): tùa gèi/ «m cÇn. - Câu 8: nêu một sự việc (hành động): cá …đớp.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> T¸ch nghÜa t×nh th¸i vµ nghÜa sù viÖc trong c¸c c©u ?. Chän tõ ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chỗ trống để câu thể hiện đúng hai thµnh phÇn: nghÜa sù viÖc, nghÜa t×nh th¸i.. 2- Bµi tËp 2: a- Nghĩa tình thái thể hiện ở các từ: kể, thực, đáng. Các từ ngữ cßn l¹i biÓu hiÖn nghÜa sù viÖc: cã mét «ng rÓ quÝ nh­ Xu©n/ danh giá/ đáng sợ: nghĩa sự việc “danh giá” nhưng cũng chỉ là mặt trái của sự việc ‘danh giá” là “đáng sợ”. b- Tõ t×nh th¸i “cã lÏ”: thÓ hiÖn mét pháng ®o¸n chØ míi lµ kh¶ n¨ng, ch­a hoµn toµn ch¾c ch¾n sù viÖc “chän nhÇm nghÒ”. c- Cã hai sù viÖc vµ hai nghÜa t×nh th¸i: - Sù viÖc 1: “hä còng ph©n v©n nh­ m×nh”: sù viÖc nµy míi chØ lµ pháng ®o¸n, ch­a ch¾c ch¾n (dÔ= cã lÏ, h×nh nh­). - Sù viÖc 2: “m×nh còng kh«ng biÕt râ con g¸i m×nh cã h­ hay không”: người nói nhấn mạnh bằng 3 từ tình thái : đến chính ngay m×nh (m×nh). 3- Bµi tËp 3: - Chọn từ “hắn”: khẳng định mạn mẽ (nói đến một người có nhiÒu phÈm chÊt tèt (biÕt kÝnh mÕn, khÝ ph¸ch, biÕt tiÕc, biÕt kính trọng người tài).. 4- Cñng cè: - NghÜa sù viÖc vµ nghÜa t×nh th¸i 5- Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ TiÕt 75: bµi viÕt sè 5 (NL x· héi).. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Người soạn : Nguyễn Thị Hồng Lương So¹n ngµy TiÕt 75 ViÕt bµi sè 5 (NLXH) Gi¶ng: I- Môc tiªu: Gióp h/s hiÓu - Ôn tập và củng cố các kĩ năng về nghị luận như: phân tích đề, lập dàn ý, thao t¸c lËp luËn phana tÝch, thao t¸c lËp luËn so s¸nh. - Tích hợp với các văn bản Văn đã học và tích hợp với vốn sống thực tế. - Ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn mét sè kÜ n¨ng lËp luËn ®iÓm, luËn cø, hµnh v¨n. II- ChuÈn bÞ: Phương tiện:sgk, sgv, giáo án ThiÕt bÞ: kh«ng. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1- Tæ chøc: SÜ sè 2- KiÓm tra: - ChuÈn bÞ giÊy kiÓm tra. 3- Bµi míi: Hoạt động của T- H. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n. 4- Cñng cè: 5- Hướng dẫn về nhà:: -. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Người soạn : Nguyễn Thị Hồng Lương So¹n ngµy TiÕt 76 HÇu trêi (T¶n §µ) Gi¶ng: I- Môc tiªu: Gióp h/s hiÓu - Cảm nhận được tâm hồn lãng mạn của Tản Đà: tư tưởng thoát li, ý thức về cái tôi, cá tính ngông và những dấu hiệu đổi mới theo hướng hiện đại thơ ViÖt Nam nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kØ XX (thÓ th¬, c¶m høng, ng«n tõ) - Thấy được giá trị nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. - Kĩ năng đọc- hiểu bài thơ. - C¶m nhËn vµ c¶m phôc c¸i t«i phãng tóng, t©m hån l·ng m¹n cña T¶n §µ muốn khẳng định mình trước cuộc đời. II- ChuÈn bÞ: Phương tiện:sgk, sgv, giáo án ThiÕt bÞ: kh«ng. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1- Tæ chøc: SÜ sè 2- KiÓm tra: - Chuẩn bị bài: soạn bài, đọc trước ở nhà phần tiểu dẫn. 3- Bµi míi: Hoạt động của T- H Gi¶i thÝch bót danh cña T¶n §µ? V× sao nãi T¶n §µ lµ ngêi cña hai thÕ kØ, ngêi d¹o khóc nh¹c më ®Çu cho. Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n I- TiÓu dÉn: 1- T¸c gi¶: (1889- 1939) * Lµ dßng dâi khoa b¶ng, nhµ Nho tinh th«ng ch÷ H¸n: +nh­ng l¹i s¸ng t¸c v¨n b»ng ch÷ Quèc Ng÷.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> hßa nh¹c t©n k× ®ang s¾p söa? (Hoµi Thanh)? (Thao Tiểu dẫn sgk để trả lêi).. + Sö dông c¸c thÓ lo¹i truyÒn thèng ca trï, th¬ §êng luËt víi c¶m høng míi mÎ. - T¶n §µ lµ nhµ v¨n ®Çu tiªn ë VN sèng b»ng nghÒ v¨n, nghÒ b¸o. - ¤ng méng c¶i c¸ch x· héi b»ng v¨n ch¬ng kh«ng thµnh, sãng phóng khoáng, đi khắp 3 kì, nếm đủ vinh nhục, lận đận với đời, với nghÒ b¸o, nghÒ v¨n. - Tản Đà vẫn giữ đợc cốt cách nhà văn tài tử. - Ông qua đời ở hà Nội 1939 trong cảnh bệnh, nghèo. * §i ®Çu trong nhiÒu thÓ lo¹i v¨n ch¬ng, næi tiÕng nhÊt lµ th¬. C¸i t«i l·ng m¹n bay bæng võa phãng kho¸ng, võa c¶m th¬ng, võa tìm về cội nguồn dân tộc, vừa có sáng tạo tài hoa độc đáo. Thơ ông là cái gạch nối giữa thời đại: trung và hiện đại. * C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu: Khèi t×nh con 1,2,3, Cßn ch¬i, Th¬ T¶n §µ, GiÊc méng lín, GiÊc méng con1,2, T¶n §µ vËn v¨n, Tuång t©y Thi, Thiªn Thai, dÞch th¬ §êng, chó gi¶i TruyÖn KiÒu. 2- Bµi th¬: - TrÝch tËp th¬ “Cßn ch¬i”, “Lo v¨n Õ”, “Tèng biÖt”. II- §äc- hiÓu: A- §äc- hiÓu kh¸i qu¸t: * ThÓ th¬: ThÊt ng«n trêng thiªn: 4 c©u/ 7 tiÕng/ khæ, kÐo dµi kh«ng hạn định, vần, nhịp tơng đối tự do, phóng khoáng, có khổ vần B, có khæ vÇn T. * Bè côc: Theo thêi gian, diÔn biÕn sù viÖc + Đoạn 1: (4 cầu đầu): Nhớ lại cảm xúc đêm qua đợc lên tiên. + §o¹n 2 (tiÕp -> nguyªn lóc canh ba): kÓ chuyÖn theo hai c« tiªn lªn thiªn m«n gÆp trêi. + Đoạn 3 (-> ngại chi sơng tuyết: Kể chuyện về Tản Đà đọc thơ v¨n cho trêi vµ ch tiªn nghe, c¶m xóc cña trêi vµ ch tiªn khi nghe thơ văn của Tản đà và những lời hỏi thăm của trời, những bộc b¹ch cña thi nh©n. + Đoạn 4: cảnh và cảm xúc trên đờng về hạ giới; tỉnh giấc và muốn đêm nào cũng đợc mơ lên hầu trời. - HÖ thèng c¸c t×nh huèng vµ c¸c chi tiÕt: buån -> n»m mét m×nh -> ®un níc uèng -> ng©m v¨n -> ®i l¹i ch¬i tr¨ng -> tiªn xuèng -> nªu Đọc diễn cảm khổ thơ, chú lí do- > đa lên trời -> cảnh đón tiếp trang trọn -> đợc mời đọc thơ -> ý điệp từ “thật”, nhịp thơ ở hào hứng đọc -> đợc trời và ch tiên tán thởng -> Trời hỏi tên, tuổi, quª qu¸n, nghÒ nghiÖp - > kÓ t×nh c¶n, tá bµy t©m sù -> Trêi an ñi -> c©u 1,2,3,4. CH: Nhận xét cách mở đầu Trời sai đóng xe đa về -> tỉnh mộng. bµi th¬. Më ®Çu c©u chuyÖn * NhËn xÐt: TruyÖn bÞa hoµn toµn mµ nh thËt, l¹i rÊt vui, rÊt l¹, rÊt hãm hØnh. §ã chÝnh lµ nÐt míi trong nghÖ thuËt cÊu tø bµi th¬ dµi m¬ tiªn cña t¸c gi¶ nh thÕ cña t¸c gi¶.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> nµo?. H: §äc vµ tãm t¾t ý cña ®o¹n?. C¸ch t¶ c¶nh thi sÜ h¹ giíi đọc văn thơ cho Trời và ch tiªn nghe nh thÕ nµo? Qua cách đọc ấy, thấy đợc điều g× ë nhµ th¬ (con ngêi vµ tÝnh c¸ch)?. II- §äc –hiÓu chi tiÕt: 1- Bèn c©u th¬ ®Çu: - C¸ch më ®Çu c©u chuyÖn rÊt duyªn vµ ®Çy s¸ng t¹o: + ChuyÖn kÓ vÒ mét giÊc m¬ nªn kh«ng khÝ h ¶o, kh«ng thËt ph¶i chiếm vị trí chủ đạo nhng nhà thơ lại cố ý nhấn mạnh rằng đây không phải là mơ mà là sự thật đợc tác giả trải qua. + Điệp từ “ Thật” đợc sử dụng 4 lần trong câu 2, câu 3-4: thật hồn, thật phách, thật thân thể, thật đợc lên tiên… => ý nói không còn ®iÒu g× nghi ngê n÷a! + cái bàng hoàng vì lạ lùng bị lấn át đi bởi cái sớng lạ lùng vì đợc lên trời gặp tiên. Lên trời trong mộng nh thế nào/ đó là lô gíc tiếp nèi cña c¸c khæ th¬ tiÕp theo. - Chi tiÕt tiÕng ng©m th¬ sang s¶ng vang väng kh¾p bÇu trêi, lµm kinh động cả Trời và ch tiên chính là tình huống khơi nguồn cho câu chuyện có cớ hợpt lí phát triển. Chi tiết sáng tạo, thú vị độc đáo thể hiÖn phÇn nµo tÝnh c¸ch ng«ng cña nhµ th¬. 2- Đoạn 2: Lí do lên trời, đờng lên thiên cung và cảnh đón tiếp: - Kể chuyện Tản Đà nửa đêm (canh ba) nằm một mình, dới đèn, dậy ®un níc uèng, uèng xong n»m ng©m v¨n, ch¬i v¨n. ( Lu ý: Tản Đà ngâm văn: đọc văn có nhạc, nhịp điệu riêng), một m×nh, tù m×nh thëng thøc v¨n m×nh còng lµ mét trß ch¬i, mét thó tiêu dao, tiêu khiển thanh nhã, độc dáo. - Ch¬i tr¨ng cïng bãng d¹o tung t¨ng: hÕt søc tù do, tù t¹i. - Hai cô tiên giáng trần, mời trích tiên tản Đà lên trời đọc văn cho Trêi nghe. Chi tiết thú vị sáng tạo mà thân mật, ngộ nghĩnh mà đời thờng: Trời mất ngủ vì tiếng đọc thơ vang vọng của Tản Đà, Trời mắng và đòi lên đọc. - Đờng lên trời theo mây không cánh mà nh bay, cảnh thiên môncửa Trời đỏ chói, oai rực rỡ. - Cảnh thi nhân lạy Trời đợc tiên nữ lôi dậy, dắt lên ngồi ghế bành văn nh tuyết, nh mây, chờ đợi các ch tiên đến đông đủ. => Cách kể, tả cụ thể, bình dị, cảnh nhà Trời thiên đờng mà không qu¸ xa x«i, c¸ch biÖt víi trÇn thÕ. C©u chuyÖn diÔn biÕn tù nhiªn, hîp lÝ mµ vÉn nh truyÖn cæ tÝch: thùc, méng lÉn lén. 3- Đoạn 3: Nhà thơ đợc mời đọc thơ và trò chuyện với Trời cùng ch tiªn: * C¸ch t¶ rÊt cô thÓ, tØ mØ: - Trời sai pha nớc nhấp giọng, rồi mới truyền đọc.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Thi sĩ trả lời trịnh trọng, đúng lễ nghi: Dạ bẩm lạy Trời con xin đọc. - Thi sĩ đọc rất nhiệt tình, cao hứng và có phần tự hào, tự đắc vì văn th¬ cña chÝnh m×nh. +Điệp từ hết và các từ ngữ, câu văn (thông thờng trong đời sống, Thái độ và tình cảm của ng- sinh hoạt): đang cơn đắc ý, đọc đã thích… văn dài hơi tốt ran cung êi nghe (Trêi vµ ch tiªn) khi m©y. nghe th¬ v¨n cña T¶n §µ + TƯởng tượng cảnh chính mình đọc thơ cho những đối tợng đặc nh thÕ nµo? biệt (Trời, tiên) nghe, tác giả đã vẽ lại chính tâm hồn và t cách nghệ sĩ của mình trớc bạn đọc. + Nhiệt hứng nghệ sĩ khi tìm đợc bạn đọc, bạn nghe tri âm thực sảng kho¸i hÕt m×nh. - Thái độ cảm xúc, tình cảm của ngời nghe vừa khâm phục, vừa thÝch thó, nh hßa cïng dßng c¶m xóc th¬ v¨n cña t¸c gi¶: Trêi còng lấy làm hay, Tâm nh nở dạ, Cơ lè lỡi, Hằng Nga, Chức Nữ chau đôi mµy, cïng vç tay… - Trêi khen th¬ v¨n phong phó, giµu cã, l¹i l¾m lèi ®a d¹ng. Nh÷ng câu: Nhời văn chuốt đẹp nh sao băng- Khí văn hùng mạnh nh mây chuyÓn- £m nh giã tho¶ng, tinh nh s¬ng- §Çm nh ma sa, l¹nh nh tuyết! đã cực tả cái tự hào, tự nhận thức của nhà thơ về tài năng sáng t¹o nghÖ thuËt cña m×nh. - Không những thế, ở đây đã hé mở một quan niệm của Tản Đà về H: §äc ®o¹n tiÕp D¹ bÈm sù giµu cã, phong phó cña thÓ lo¹i chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn l¹y Trêi…Lßng kh«ng trë nhân hấp dẫn ngời đọc. ng¹i chi s¬ng tuyÕt. V¨n ch¬ng còng lµ mét thø hµng hãa cã kÎ b¸n, ngêi mua, cã Qua cảnh Trời hỏi Tản Đà đắt, có rẻ, có cả ế, chạy…sự chuyên tâm và dài vốn (còn một bụng vµ T¶n §µ xng tªn, tuæi, văn đó, không biết viết ra còn mấy mơi!) sẽ tạo tiềm lực hùng hậu… quª qu¸n, ®o¹n Trêi xÐt sæ nhËn ra trÝch tiªn Kh¾c Hiếu bị đày vì tội ngông, tác gi¶ muèn nãi ®iÒu g× vÒ b¶n * §o¹n tiÕp: D¹ bÈm l¹y Trêi…Lßng kh«ng trë ng¹i chi s¬ng tuyÕt. th©n? - Niểm tự hào và khẳng định tài năng của bản thân. - Phong cách lãng mạn, tài hoa độc đáo, tự ví mình nh một vị tiên bị trời đày (học Lí Bạch). - Gi¶i thÝc tõ “ng«ng”? - Tản Đà tự cho mình đã. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> lÜnh nhËn nhiÖm vô cao quÝ g× cña nhµ nghÖ sÜ? - Gi¶i thÝch tõ “tiªn l¬ng”. Nhí l¹i nh©n vËt HuÊn cao vµ qu¶n ngôc trong truyÖn ng¾n “Ch÷ ngëi tö tï”?. ViÖc chen vµo ®o¹n th¬ giµu mµu s¾c hiÖn thùc trong bµi th¬ l·ng m¹n cã ý nghÜa g×?. * Qua nh÷ng lêi kÓ mang giäng ®iÖu riªng, võa vui, võa hãm hØnh mµ phãng tóng => thÊy hiÖn râ ch©n dung t©m hån tµi hoa, tÝnh c¸ch tµi tö vµ c¸i ng«ng cña T¶n §µ: - Tù ý thøc vÒ c¸i t«i nghÖ sÜ cña nhµ th¬ quª h¬ng nói T¶n, s«ng Đà. Ông rất tự hào về quê hơng bản quán, đất nớc mình. ông khai víi Trêi trÞnh träng mµ kh«ng giÊu næi niÒm tù hµo. - “Ng«ng” lµ mét c¸ch sèng, c¸ch viÕt, c¸ch nãi n¨ng, ¨n uèng, c sö khác ngời, khác đời của một nhà nho tài hoa nào đấy trong vòng lễ gi¸o phong kiÕn kiÒm táa chÆt chÏ (NguyÔn C«ng Tr÷, cao B¸ Qu¸t… TrÇn TÕ X¬ng) vµ giê ®©y lµ T¶n §µ. Kh«ng muèn chÊp nhận sự bằng phẳng, đơn điệu, thích phá cách, tự đề cao, phóng đại c¸ tÝnh cña m×nh (uèng rîu, ¨n thÞt, ¨n rau, ¨n c¸, tÞch cèc, móa kiÕm… laf nh÷ng thãi quen vµ c¸ch sèng cña T¶n §µ tõng thÓ nghiÖm). - Hành động lên trời đọc thơ , trò chuyện với Trời và tiên , còn định gánh văn lên để bán chợ trời của Tản Đà thật khác thờng, thật ngông (tìm thị trờng mới để dễ dàng tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa), đó chính là bản ngã, tính cách, là nét độc đáo của tâm hồn lãng mạn ®Çy b¶n lÜnh cña NguyÔn Kh¾c HiÕu. - Khao khát khẳng định tài năng của mình trớc cuộc đời bằng cách riªng cña m×nh. B¸n v¨n ë h¹ giíi rÎ nh bÌo th× lªn Trêi b¸n cho Trêi, cho tiªn lµ nh÷ng ngêi tri ©m, tri kØ. - Xác định thiên chức của nghệ sĩ là đánh thức, khơi dậy, phát triển c¸i thiªn l¬ng, híng thiÖn vèn cã cña mçi con ngêi. * ViÖc chen vµo ®o¹n th¬ giµu mµu s¾c hiÖn thùc trong bµi th¬ l·ng m¹n cã ý nghÜa: - Tản Đà không chỉ muốn thoát li cuộc đời bằng những cuộc mơ ớc lên trăng, lên tiên. Ông vẫn sống, viết cho đến chết giữa cuộc đời nghÌo khæ, ®en b¹c. Nh÷ng lêi gi·i bµy ch©n thËt víi Trêi vÒ hoµn cảnh sống của ông dới trần là hoàn toàn thực. Tản đà vẫn muốn giúp đời, cứu đời. Đời ông là đáng chán nhng chỉ đáng chán có một nửa mµ th«i. V× vËy míi cã ®o¹n th¬ giµu tÝnh hiÖn thùc xen vµo bµi th¬ l·ng m¹n. - ThÓ hiÖn mµu s¾c trong t tëng, t×nh c¶m, gi÷a hiÖn thùc vµ m¬ íc cña con ngêi con ngêi c«ng d©n vµ con ngêi nghÖ sÜ cña «ng. III- Tæng kÕt: 1- C¸c kh¸i c¹nh cña c¸i t«i“ng«ng”, tù biÓu hiÖn trong bµi th¬ “HÇu trêi”:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> C¸i t«i c¸ nh©n tù biÓu hiÖn: c¸i t«i ng«ng, phãng tóng, tù ý thøc về tài năng và giá trị đích thực của mình, khao khát đợc khẳng định bản thân trớc cuộc đời 2-§Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi th¬: + ThÓ th¬ thÊt ng«n trêng thiªn. + VÇn, nhÞp khæ th¬ kh¸ tù do. + Giäng ®iÖu tho¶i m¸i tù nhiªn, hãm hØnh. + Lời kể giản dị, sống động. Ghi nhí sgk T17. 4- Cñng cè: - Cái tôi cá nhân, khao khát được khẳng định mình trước cuộc đời. - Hình thức nghệ thuật: thể thơ trường thiên, giọng điệu thoải mái, tự nhiên. 5- Hướng dẫn về nhà:: - ChuÈn bÞ TiÕt 77: Véi vµng (Xu©n DiÖu). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Hoạt động của T. Hoạt động của H. I- TiÓu dÉn 1- T¸c gi¶ (1916- 1985) : - Cßn cã bót danh lµ Tr¶o Nha, tªn khai sinh lµ Ng« Xu©n DiÖu - Cha lµ mét nhµ nho, quª lµng Tr¶o Nha (nay x· §¹i Léc), huyÖn Can Léc, Hµ TÜnh.. - Mẹ: ở Gò Bồi, xã Tùng Giản, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình §o¹n th¬ thÓ hiÖn ­íc m¬ g× cña §Þnh. nhà thơ? Mơ ước vô lí ấy nói lên - Xuân Diệu: +lớn lên ở Qui Nhơn, sau khi đỗ tú tài, ông đi dạy ­íc muèn sù thËt cña t¸c gi¶ lµ học làm viên chức ở Mĩ Tho.=> Sau đó ra Hà Nội sống bằng g×? nghÒ viÕt v¨n, lµ thµnh viªn cña nhãm Tù lùc v¨n ®oµn. T¹i sao t¸c gi¶ l¹i më ®Çu b»ng + Lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh Héi nhµ v¨n ViÖt Nam 4 c©u th¬ ngò ng«n? khãa I,II, III. + 1963 ®­îc bÇu lµ viÖn sÜ th«ng tÊn ViÖn Hµn l©m nghÖ thuËt Céng hµo d©n chñ §øc. - “Lµ nhµ th¬ míi nhÊt trong c¸c nhµ th¬ míi” (Hoµi Thanh). - Là cây bút có sức sáng tạo dồi dào, bền bỉ, đóng góp to lớn đối nền văn học Việt Nam hiện đại. - 1996: được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn häc nghÖ thuËt. 2- Bµi th¬ “Véi vµng”. §­îc TrÝch tõ tËp th¬ ®Çu tay: Th¬ th¬ (1938), ®­îc tuyÓn vµo Thi nh©n ViÖt Nam, ®­îc coi nh­ mét trong nh÷ng bµi th¬ tiªu biÓu nhÊt cña Xu©n DiÖu. I- §äc- hiÓu: A- §äc- hiÓu kh¸i qu¸t: * §äc: * Bè côc: + §o¹n 1 (13 c©u th¬ ®Çu): béc lé t×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt. + Đoạn 2 (từ câu 14 đến câu 29): thể hiện nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi của kiếp người trước sự trôi chảy nhanh chóng của thêi gian( Quan niÖm vÒ thêi gian- tuæi trÎ vµ t×nh yªu- lÏ sèng. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> véi vµng) + Đoạn 3(từ câu 30 đến hết):lời giục giã cuống quýt vội vàng để tận hưởng những giây phút tuổi xuân của mình giữa mùa xuân của cuộc đời, của vũ trụ. B- §äc –hiÓu chi tiÕt: 1-béc lé t×nh yªu cuéc sèng trÇn thÕ tha thiÕt. * Bèn c©u th¬ ®Çu: - Më ®Çu bµi th¬ b»ng 4 c©u ngò ng«n, nªu 2 m¬ ­íc v« lÝ, không tưởng của nghệ sĩ: tắt nắng, buộc gió. => Với mục đích Cảm nhận chung khi đọc đoạn giữ lại màu sắc, cản lại mùi hương đừng cho lan toả, bay đi. th¬? Nh÷ng h×nh ¶nh, mµu s¾c, Rõ ràng đó là ước mơ kiểu Đôn –ki-hô-tê điên rồ, không bao âm thanh, hành động tả trong giờ thực hiện được, nhưng mục đích ước muốn đều rất thực chất đoạn thơ đều có chung đặc điểm của nó là tâm lí sợ thời gian trôi, muốn níu kéo thời gian, muốn g×? C©u th¬ nµo em cho lµ míi giữ mãi niềm vui được tận hưởng màu sắc, hương vị của cuộc mẻ, hiện đại nhất? Vì sao? sèng m·i m·i. Qua ®o¹n th¬, cã thÓ nãi g× vÒ - C¸ch nãi k× l¹, ng«ng cuång, t¹o sù chó ý, thÓ th¬ ngò ng«n quan niệm sống của Xuân Diệu? ngắn gọn như lời khẳng định, giãi bày và cố nén cảm xúc, ý tưởng của nghệ sĩ.( Thật khác xa ngũ ngôn của Vũ Đình Liên : Ông đồ- người tác giả đề tặng bài thơ vội vàng). - C¸i t«i c¸ nh©n ®­îc béc lé trùc tiÕp tù tin vµ tù t«n: T«i muèn, t«i muèn. * Cảm nhận thiên đường mặt đất: đoạn: Của ong bướm -> mới hoài xuân. - Câu thơ kéo dài, mở rộng thành 8 chữ để dễ dàng vẽ bức tranh cuộc sống thiên đường chính ngay trên mặt đất này. - NhÞp th¬ nhanh, ®iÖp tõ nµy ®©y, vµ nµy ®©y nh­ tr×nh bµy, mời gọi người quan sát thưởng thức. Điệp từ của khiến câu thơ cã vÎ h¬i T©y, míi l¹ so víi c©u th¬ truyÒn thèng. - Những hình ảnh đẹp đẽ, tươi non của thiên nhiên: đồng nội xanh rì, cành tơ phơ phất, ong bướm, hoa lá, yến anh, hàng mi chip sáng, thần vui gõ cửa… Rõ ràng đó chính là cảnh thật của cuộc sống thiên thiên thật, quen thuộc hằng ngày trước mắt, nhưng qua cảm xúc nồng nàn, nhà thơ đã biến thành tuần tháng mËt, thµnh c¶nh vËt vµ cuéc sèng chèn thÇn tiªn, thiªn ®­êng. §Æc biÖt lµ c¶nh vËt Êy, thiªn nhiªn Êy, cuéc sèng Êy ®­îc nhµ thơ gợi tả và hình dung trong quan hệ như với người yêu, người đang yêu, như tình yêu đôi lứa của tuổi trẻ đắm say, si mê và trµn trÒ h¹nh phóc (tuÇn th¸ng mËt, khóc t×nh si)… - Câu thơ độc đáo và hết sức mới mẻ (cho đến lúc ấy) tháng. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>