Bài giảng toi pham hoc

CHƯƠNG III
TÌNH HÌNH TỘI PHẠM
Đối tượng nghiên cứu chính
của Tội phạm học
•
Tình hình tội phạm
•
Nguyên nhân của tội phạm
•
Nhân thân người phạm tội
•
Phòng ngừa tội phạm.
I. KHÁI NIỆM TÌNH
HÌNH TỘI PHẠM
II. CÁC THÔNG SỐ
CỦA TÌNH HÌNH TỘI
PHẠM
I. KHÁI NIỆM TÌNH HÌNH TỘI
PHẠM
1. KHÁI NIỆM TÌNH HÌNH TỘI
PHẠM
•
PHÂN BIỆT CÁC KHÁI NIỆM:
•
TỘI PHẠM - ĐỐI TƯỢNG
NGHIÊN CỨU CỦA TPH VỚI
TỘI PHẠM - ĐỐI TƯỢNG
NGHIÊN CỨU CỦA KHOA HỌC
LUẬT HÌNH SỰ
•
TÌNH HÌNH TỘI PHẠM

•
TÌNH TRẠNG PHẠM TỘI
Tội phạm (LHS) Tội phạm ( TPH)
Ofence”; “Criminal
offence” hoặc
Crime
Crime
Straftat hoặc Delikt Kriminalität
Délit hoặc Infraction Criminalité
Преступление hoặc
Kриминал
Преступность
KHOA HỌC LHS TỘI PHẠM HỌC
CÁC DẤU HIỆU
(ĐẶC ĐIỂM) CỦA
TỘI PHẠM:
• Tính nguy hiểm
cho XH
•
Tính có lỗi
•
Tính trái pháp
luật
• Tính chịu HP
•
CÁC TỘI PHẠM ĐÃ ĐƯỢC
THỰC HIỆN TRÊN THỰC
TẾ, ĐÃ BỊ PHÁT HIỆN,
ĐTRA, TRUY TỐ, XX (TỘI
PHẠM RÕ)

•
CÁC TỘI PHẠM TRÊN
THỰC TẾ ĐÃ XẢY RA
NHƯNG CHƯA BỊ PHÁT
HIỆN, ĐT, TT, XX (TỘI
PHẠM ẨN)
Tội phạm ( TPH) Tình hình tội phạm
Crime Situation of the
crime
Kriminalität Situation der
Kriminalität
Criminalité Situation de la
criminalité
Преступность Положение о
преступлении
Tình hình Tình trạng
Tổng thể nói chung
những sự kiện, hiện
tượng có quan hệ với
nhau, diễn ra trong một
không gian, thời gian
nào đó, cho thấy một
tình trạng hoặc xu thế
phát triển của sự vật.
Tình hình chính trị, tình
hình gia đình, tình hình
thời tiết
Tổng thể nói chung những
hiện tượng không hoặc ít
thay đổi, tồn tại trong một

thời gian tương đối dài,
xét về mặt bất lợi đối với
đời sống hoặc những hoạt
động nào đó của con
người. Khắc phục tình
trạng lạc hậu về kinh tế.
Lâm vào tình trạng khủng
hoảng.
Từ điển tiếng việt - Viện ngôn ngữ - NXB Đà nẵng
2002 – Hoàng Phê chủ biên
Hiện nay tồn tại ba quan điểm
•
Tình trạng phạm tội là khái niệm rộng hơn
tình hình tội phạm vì “tình trạng” bao gồm
“tình hình” và “hiện trạng” nên khái niệm
này đã bao hàm khái niệm THTP
•
THTP là một khái niệm rất rộng, khi chúng
ta chụp ảnh bức tranh của THTP (THTP ở
trạng thái tĩnh) thì gọi là tình trạng phạm tội.
•
THTP và Tình trạng phạm tội là hai khái
niệm được dùng tương đương
Hiện nay có ba cách diễn đạt:
•
Tình hình tội phạm tội…(tên tội
danh)
•
Tình hình tội phạm…(tên tội
danh)

•
Tình tình tội…(tên tội danh)
Cụ thể:
•
Tình hình tội phạm tội trộm cắp
tài sản
•
Tình hình tội phạm trộm cắp tài
sản
•
Tình tình tội trộm cắp tài sản
(thông dụng)
•
Tình trạng phạm tội là hiện tượng xã
hội tiêu cực mang thuộc tính xã hội,
thường xuyên thay đổi, giai cấp, pháp
luật hình sự và được phản ánh bằng
toàn bộ tình hình, cơ cấu, diễn biến của
tổng thể các loại hoặc của một loại tội
phạm đã xảy ra trong khoảng thời gian
nhất định và trong một phạm vi nhất
định
Giáo trình Tội phạm học, Khoa Luật ĐHQG Hà Nội, tr. 60.
•
Tình hình tội phạm là một hiện
tượng xã hội tiêu cực, trái pháp
luật hình sự, mang tính giai cấp
và thay đổi theo quá trình của
lịch sử; được thể hiện ở một
tổng hợp các tội phạm cụ thể

đã xảy ra trong xã hội và trong
một khoảng thời gian nhất
định.
(giáo trình của trường đại học luật Hà Nội)
THTP là toàn bộ tình hình, cơ cấu,
động thái, diễn biến của các loại
tội phạm hay từng loại tội phạm
trong một giai đoạn nhất định xảy
ra trong một lĩnh vực, một địa
phương, trong phạm vi quốc gia,
khu vực hoặc toàn thế giới trong
một khoảng thời gian nhất định.
(GS. TS. Nguyễn Xuân Yêm, Tội phạm học
hiện đại và phòng ngừa tội phạm)
•
THTP là trạng thái, xu thế vận
động của các tội phạm nói
chung hoặc của nhóm, loại tội
cụ thể đã xảy ra trong một
khoảng thời gian và một đơn vị
không gian nhất định
(GS. TS. Nguyễn Ngọc Hoà. Tội phạm và
cấu thành tội phạm, Nxb. CAND, Hà Nội
2008, tr. 203)
•
THTP chính là „bức tranh tổng
thể“ của những tội phạm đã
xảy ra trong một địa phương và
trong một khoảng thời gian
nhất định

•
“Bức tranh” này được tạo ra từ
chính những tội phạm cụ thể
2. CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA THTP
•
ĐẶC ĐIỂM VỀ PHẠM VI: THTP
LUÔN GẮN VỚI CÁC PHẠM VI :
PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI
KHÔNG GIAN VÀ PHẠM VI
THỜI GIAN THỜI GIAN.
PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG:
3 MỨC ĐỘ
•
TẤT CẢ CÁC TỘI PHẠM
•
NHÓM TỘI PHẠM
•
TỘI CỤ THỂ
•
ĐẶC ĐIỂM VỀ TÍNH PHÁP LÍ VÀ
TÍNH VẬN ĐỘNG
•
TÍNH PHÁP LÍ: TỪNG HÀNH VI
PHẠM TỘI CỤ THỂ MANG TÍNH
PHÁP LÍ
•
TÍNH VẬN ĐỘNG: LUÔN XẢY
RA
•
Ví dụ:

•
Tình hình tội phạm ở Việt Nam
thời kì 2005 -2008.
•
Tình hình các tội xâm phạm sở
hữu của Việt Nam thời kì 2005
-2008.
•
Tình hình tội trộm cắp của Việt
Nam thời kì 2005 -2008.
•
Phân biệt tình hình tội phạm
với tội phạm (TPH):
Tội phạm (TPH) là những hành
vi phạm tội (người, vụ phạm tội
cụ thể) đã được thực hiện trên
thực tế tạo thành bức tranh
chung: Tình hình tội phạm
•
Phân biệt tình hình tội phạm với tổng
thể tội phạm
•
Diễn biến này chính là tình hình tội
cướp tài sản của địa phương A quý
IV/2008
•
Tổng số người phạm tội ĐF A quý
IV/2008 là 520 người
Tháng Tháng 10 Tháng 11 Tháng 12
Số người

phạm tội
150 160 210
II. CÁC THÔNG SỐ CỦA TÌNH
HÌNH TỘI PHẠM
1. Thông số về thực trạng của
tình hình tội phạm
1.1 Khái niệm thực trạng của
THTP
Thực trạng của tình hình tội phạm
là tổng số các tội phạm cụ thể đã
xảy ra và số lượng người thực
hiện các tội phạm đó trong một
khoảng thời gian nhất định và ở
một địa bàn nhất định.