Giáo án văn 8 tuần 22

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngoài chức năng là dùng để hỏi, câu

nghi vấn còn được dùng với nhiều

chức năng khác.

Nhắc lại kiến thức đã học

Dấu hiệu, chức năng

chính của câu nghi vấn?

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Xét ba ví dụ sau:

a.Tuần vừa rồi bạn nghỉ học do ảnh

hưởng của virut corona à?

b.Bạn có thể cho tơi mượn cuốn sách

được khơng?

c.Cụ tưởng tơi sung sướng hơn

chăng?

<b>Ba câu trên có phải là câu nghi vấn khơng? Vì sao?</b>

<b>Mục đích của ba câu nghi vấn đó là gì?</b>

<b>→</b>

<b>Hỏi</b>

<b>→ Cầu khiến</b>

<b>→ Phủ định </b>

( Tôi

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Tiết</b>

:

<b>81</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>a) Năm nay đào lại nở,</b>

<b> Không thấy ông đồ xưa.</b>

<b> Những người muôn năm cũ</b>

<b> Hồn ở đâu bây giờ?</b>

b)

<b>Cai lệ khơng để cho chị được nói hết </b>

<b>câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát: </b>

<b>- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? </b>

<b>Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin với </b>

<b>khất</b>

c)

<b>Đê vỡ rồi!...Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

d.

<b>Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì </b>

<b>mình thế mà khi nghe chuyện hay ngâm thơ </b>

<b>có thể vui buồn, mừng, giận cùng với những </b>

<b>người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, </b>

<b>há chẳng phải là cái chứng cớ cho cái mãnh </b>

<b>lực lạ lùng của văn chương hay sao?</b>

e.

<b>Đến lượt bố tôi ngây người ra như không </b>

<b>tin vào mắt mình.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Các câu nghi vấn trong đoạn

trích trên có dùng để hỏi

khơng?

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

a/ Những người muôn năm cũ

Hồn ở đâu bây giờ

?

b/ Mày định nói cho cha mày nghe đấy à

?

c/ Có biết khơng?...Lính đâu? Sao bay dám để nó chạy

xồng xộc vào đây như vậy? Khơng cịn phép tắc gì nữa

à

?

e/ Con gái tơi vẽ đây ư

?

Chả lẽ lại đúng là nó, cái

con Mèo hay lục lọi ấy

!

<i> </i>

d/ Một người hằng ngày chỉ cặm cụi ….. há chẳng

phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn

chương hay

sao

?

-

<i>> Bộc lộ cảm xúc</i>

<i> (xót xa, tiếc nuối)</i>

<i>- > Để đe dọa, mắng chửi</i>

<i>-> Để đe dọa, nạt nộ, ra oai </i>

<i>-> Khẳng định: sức mạnh </i>

<i>của văn chương</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

-

<b>_{Bộc lộ tình cảm,}</b>

<b> cảm xúc</b>

<b>- Đe doạ</b>

<b>- Khẳng định</b>

<b>- Phủ định</b>

<b>- Cầu khiến.</b>

<b> Nhớ ai góc bể quê người</b>

<b>Nhớ ai góc bể bên trời bơ vơ .</b>

<b> (Tản Đà)</b>

<b> Và rồi con thấy điều gì </b>

<b>xẩy ra …</b>

<b> </b>

<b>(Buổi học cuối cùng)</b>

<b>* Chức năng khác: </b>

<b>Không </b>

<b>yêu </b>

<b>cầu </b>

<b>trả lời</b>

<b>* Kết thúc câu:</b>

<b> Nếu không </b>

<b>dùng để hỏi thì trong một số </b>

<b>trường hợp câu nghi vấn có </b>

<b>thể kết thúc câu bằng dấu </b>

<b>chấm, dấu chấm than, dấu </b>

<b>chấm lửng</b>

<b> Con gái tôi vẽ đây ư? </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>IV. Luyện tập:</b>

a/ " Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết ..
Một người như thế ấy !... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!..

Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng
xóm, láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư
để có ăn ư ? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...

<b>Bài tập 1: Xác định câu nghi vấn và chức năng của nó:</b>

Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?

Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?

Đâu những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt”,

Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
-Than ơi!Thời oanh liệt nay cịn đâu?

(Thế Lữ , <i>Nhớ rừng</i>)
b/

Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư
để có ăn ư ?

<b>=> Cả khổ thơ </b>

<b>đều là câu nghi vấn </b>
<b>(chỉ riêng “Than ơi !”)</b>

<b> Phủ định, bộc lộ tình </b>

<b>cảm , cảm xúc</b>

<b> Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.( sự ngạc nhiên)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

a) – Sao cụ lo xa thế? Cụ còn khoẻ lắm, chưa chết đâu mà sợ! Cụ cứ
để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay! Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để
lại?

- Không, ông giáo ạ! Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
(Nam Cao, Lão Hạc)
b) Nghe con giục, bà mẹ đến hỏi phú ơng. Phú ơng ngần ngại. Cả đàn
bị giao cho thằng bé không ra người, không ra ngợm ấy, chăn dắt làm
sao?

(Sọ Dừa)

c) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt
như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất luỹ mà trỗi dậy, bẹ măng bọc
kín thân cây non, ủ kĩ như áo mẹ trùm lần trong ngoài cho đứa con non
nớt.

Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên khơng có tình mẫu tử?

(Ngơ Văn Phú, Luỹ làng)
d) Vua sai lính điệu em bé vào, phán hỏi:

- Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao lại đến đây mà khóc?
(Em bé thông minh)

<i><b>2. Bài tập 2</b></i>

<b>: Xác định câu nghi vấn ,đặc điểm hình thức và </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Câu nghi vấn

Đặc điểm hình

thức

Chức

năng

a

b

c

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Cõu nghi vn

c im hỡnh

thức

Chức

năng

a
b
c
d

Sao cụ lo xa quá thế? Tội gì bây
giờ nhị đói mà để tiền lại? Ăn mãi
hết thì đến lúc chết lấy gì mà lo
liệu.

Cả đàn bị giao cho thằng bé
khơng ra người, không ra ngợm
ấy, chăn dắt làm sao ?

Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên
khơng có tình mẫu tử ?

Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao
lại đến đây mà khóc?

Kết thúc bằng dấu
chấm hỏi,Có từ để
hỏi ( sao, gì )

Kết thúc bằng dấu
chấm hỏi,Có từ để
hỏi ( làm sao )

Kết thúc bằng dấu

chấm hỏi,Có từ để
hỏi ( Ai )

Kết thúc bằng dấu
chấm hỏi,Có từ để
hỏi ( gì, sao )

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Chuyển:

-> Cụ không phải lo xa như thế. Không nên nhịn

đói mà để tiền lại. Ăn hết thì đến lúc chết khơng có

tiền để lo liệu.

-> Khơng biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt

được đàn bị hay khơng?

-> Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử.

a) Sao cụ lo xa q thế? Tội gì bây giờ nhịn đói

mà để tiền lại? Ăn mãi hết thì đến lúc chết lấy gì

mà lo liệu.

b) Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người,

không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>CÂU NGHI VẤN</b>

<b>CÂU NGHI VẤN</b>

<b>ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC</b> <b>CHỨC NĂNG</b> <b>DẤU KẾT THÚC CÂU</b>

<b>Có những từ nghi vấn </b>
<b> (ai, gì, nào, sao, hả, </b>
<b>chứ…) hoặc từ hay </b>
<b>(nối các quan hệ lựa </b>
<b>chọn)</b>

<b>Chức năng chính: </b>
<b> dùng để hỏi</b>

<b>Chức năng khác : </b>
<b>dùng để cầu khiến, </b>
<b>khẳng định, phủ </b>
<b>định, đe doạ, bộc lộ </b>
<b>tình cảm, cảm </b>

<b>xúc,mỉa mai.</b>

<b>Dấu chấm hỏi</b>

<b>Dấu chấm, dấu </b>
<b>chấm than hoặc </b>
<b>dấu chấm lửng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

- Học nội dung phần ghi nhớ.

- Làm bài tập (SGK).

- Sưu tầm những đoạn thơ đoạn văn sử dụng câu nghi

vấn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>IV. Luyện tập:</b>

<b>Bài tập 3:</b>

<b>Đặt 2 câu nghi vấn không dùng để hỏi mà để:</b>

<b>- Yêu cầu bạn kể lại một nội dung của một bộ phim vừa được trình </b>
<b>chiếu</b>

<b>.</b>

<b>- Bộc lộ tình cảm cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học.</b>

-> Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung bộ phim <b>“Cánh đồng </b>
<b>hoang” </b>được không?

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>IV. Luyện tập:</b>

<b>Bài tập 4:</b>

- Anh ăn cơm chưa?

- Cậu đọc sách đấy à?

- Em đi đâu đấy ?



Không dùng để hỏi mà dùng để chào. Người nghe

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19></div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>1. Nam có thể lấy hộ mình quyển sách được không? </b>

<b> </b>

<b>(</b>

<i><b>cầu khiến).</b></i>

<b>2. Dun khơng đi thi học sinh giỏi thì ai đi? </b>

<i><b> ( khẳng định</b></i>

<b>).</b>

<b>3. Ai lại làm thế? </b>

<b> ( </b>

<i><b>phủ định</b></i>

<b>). </b>

<b>4. Con có đi học khơng thì bảo? </b>

<b> </b>

<b>(đe doạ).</b>

<b>5. Lượm ơi, còn không? </b>

<b> (</b>

<i><b>bộc lộ tình cảm, cảm xúc).</b></i>

<b>6. Thằng kia, ơng tưởng mày chết đêm qua, cịn sống đấy </b>

<b>à?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>Xin Tr©n trọng cảm ơn, kính</b>

<b> chúc sức </b>

<b>khoẻ</b>

<b> các thầy, cô gi¸o</b>

</div>

<!--links-->