Giáo án Sinh học Lớp 10 - Nguyễn Thị Hải

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. 10A2 - Ngµy so¹n …/…/…. Ngµy d¹y …/…/… PhÇn mét. giíi thiÖu chung vÒ thÕ giíi sèng Bµi 1: c¸c cÊp tæ chøc cña thÕ giíi sèng I. Môc tiªu bµi häc:. Häc xong bµi nµy HS ph¶i:. 1. VÒ kiÕn thøc - Xác định được tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sống. - Nªu ®­îc c¸c cÊp tæ chøc sèng c¬ b¶n cña thÕ giíi sèng. - Nêu được đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống. - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS. RÌn luyÖn t­ duy so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp. 2. Về thái độ - Cã c¸i nh×n bao qu¸t vÒ thÕ giíi sèng. II. Phương tiện dạy học - Tranh phãng to h×nh 1 SGK III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng * æn ®inh líp vµ kiÓm tra sÜ sè Hoạt động thầy-trò. Néi dung I. C¸c cÊp tæ chøc cña thÕ giíi sèng. ? VÒ mÆt tæ chøc sinh vËt kh¸c vËt v« sinh ë ®iÓm nµo? HS: - vËt v« sinh: ®­îc cÊu t¹o nªn bëi các nguyên tử - phân tử - đại phân tử. - sinh vËt? (HS quan s¸t H 1SGK) GV: ở sinh vật có nhiều cấp độ tổ chức. ? trong c¸c cÊp tæ chøc cña sù sèng, cÊp độ nào được phân biệt rõ sinh vật với vËt v« sinh ? HS: CÊp c¬ thÓ - v× chØ ë cÊp c¬ thÓ míi biểu hiện đầy đủ các đặc tính của sự sèng ?§¬n vÞ c¬ b¶n cÊu t¹o nªn c¬ thÓ lµ g×? HS GV:+ Cơ thể đơn bào: mỗi tế bào là một. - C¸c cÊp c¬ b¶n cña thÕ giíi sèng bao gåm : TÕ bµo, c¬ thÓ, quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i.. - Chỉ cấp cơ thể mới biểu hiện đầy đủ các đặc tính của sự sống.. - Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mäi c¬ thÓ sinh vËt.. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. c¬ thÓ + C¬ thÓ ®a bµo: NhiÒu tÕ TB bµo t¹o thµnh m«, c¬ quan, hÖ c¬ quan, c¬ thÓ GV: Tuy thÕ giíi sèng rÊt ®a d¹ng vµ gåm nhiÒu cÊp tæ chøc sèng kh¸c nhau song vẫn mang những đặc điểm chung. GV: Tuy thÕ giíi sèng rÊt ®a d¹ng vµ II.§Æc ®iÓm chung cña thÕ giíi sèng gåm nhiÒu cÊp tæ chøc sèng kh¸c nhau 1.Tæ chøc theo nguyªn t¾c thø bËc song vẫn mang những đặc điểm chung. - ThÕ giíi sèng ®­îc tæ chøc theo ?T×m hiÓu H.1 vµ SGK h·y cho biÕt nguyªn t¾c thø bËc, tæ chøc sèng cÊp nguyªn t¾c nµy ®­îc thÓ hiÖn ntn? dưới làm nền tảng xây dựng tổ chức sèng cÊp trªn. HS - Tổ chức sống cấp cao mang các đặc ®iÓm cña tæ chøc sèng thÊp h¬n vµ cã các đặc tính nổi trội - §Æc tÝnh næi tréi: VD: TÕ bµo thÇn kinh – bé n·o + là những đặc tính mà tổ chức sống thÊp h¬n kh«ng cã ®­îc. ?Các đặc tính nổi trội là gì, nó được + hình thành do sự tương tác của các h×nh thµnh ntn? bé phËn cÊu thµnh. - VD: + TĐC và năng lượng + Sinh s¶n + Sinh trưởng và phát triển + C¶m øng + KN tù ®iÒu chØnh + KN tiÕn hãa thÝch nghi víi m«i trường sống. ?T¹i sao l¹i gäi c¸c tæ chøc sèng lµ hÖ 2. HÖ thèng më vµ tù ®iÒu chØnh: thèng më? LÊy VD? HS VD: HÝt O2, th¶i CO2 - Hệ thống mở: Sinh vật ở mọi cấp độ tổ VD: KN thÝch nghi cña c©y rau m¸c chức đều không ngừng trao đổi vật chất Sự cân bằng động trong quần thể, và năng lượng với môi trường. Hàm lượng đường máu duy trì 3,2- - Mọi cấp độ tổ chức đều có các cơ chế 6,4 mmol/l. Khi cơ chế tự điều chỉnh tự điều chỉnh đảm bảo duy trì và điều không còn, đường máu tăng thì mắc hòa sự cân bằng động trong hệ thống, bệnh tiểu đường. ở sinh vật đẳng nhiệt giúp tổ chức sống có thể tồn tại và phát có cơ chế tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể triển ổn định 3. ThÕ giíi sèng liªn tôc tiÕn hãa Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. ?t¹i sao nãi thÕ giíi sèng liªn tôc tiÕn hãa? HS GV: v× sinh vËt lu«n ph¸t sinh biÕn dÞ di -ThÕ giíi sèng liªn tôc sinh s«i n¶y në truyền và sự thay đổi không ngừng của và không ngừng tiến hóa tạo nên một điều kiện ngoại cảnh đã chọn lọc và giữ thế giới vô cùng đa dạng và phong phú. l¹i c¸c d¹ng sèng thÝch nghi nhÊt.. IV. Cñng cè: PhÇn ghi nhí SGK IV. Bµi tËp vÒ nhµ: C©u hái SGK V. Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. bµi 2: c¸c giíi sinh vËt. Lớp dạy. Tiết ppct. Ngày dạy. I. Môc tiªu bµi d¹y: - Häc sinh ph¶i nªu ®­îc kh¸i niÖm giíi. - Tr×nh bµy ®­îc hÖ thèng ph©n lo¹i sinh giíi ( hÖ thèng 5 giíi). - Nêu được đặc điểm chính của mỗi giới sinh vật(giới khởi sinh, giới nguyên sinh, giới nấm, giới thực vật, giới động vật). - Rèn luyện kỹ năng quan sát, thu nhận kiến thức từ sơ đồ, hình vẽ. II. Phương tiện dạy học: - Tranh vÏ phãng to h×nh 2 sgk, m¸y chiÕu. - Phiếu học tập (các đặc điểm chính của các giới sinh vật) hoạt III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: * æn ®inh líp vµ kiÓm tra sÜ sè Hoạt động của thầy & trò. néi dung I. Giíi vµ hÖ thèng ph©n lo¹i 5 giíi:. GV: viết sơ đồ: giới - ngành - lớp bộ- họ - chi - loài 1) Kh¸i niÖm giíi: *em hiÓu thÕ nµo lµ giíi? - giới sinh vật là đơn vị phân loại lớn nhất, bao - giíi lµ g× ? cho vÝ dô gồm các ngành sinh vật có chung những đặc điểm nhất định. 2) HÖ thèng ph©n lo¹i 5 giíi: gv cho häc sinh quan s¸t tranh s¬ - giíi khëi sinh (monera) tÕ bµo nh©n s¬ đồ hệ thống 5 giới sv - giíi nguyªn sinh (protista) *hÖ thèng ph©n lo¹i 5 giíi gåm - giíi nÊm (fungi) tÕ bµo nh÷ng giíi nµo? - giíi thùc vËt (plantae) nh©n thùc - giới động vật (animalia) * t¹i sao kh«ng biÓu thÞ c¸c giíi trªn cïng mét hµng? (v× ngµy nay c¸c giíi tån t¹i song II. §Æc ®iÓm chÝnh cña mçi giíi: song ) 1) Giíi khëi sinh:( monera) *đặc điểm của giới khởi sinh? Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. *phương thức sống?. - gåm nh÷ng loµi vi khuÈn nh©n s¬ cã kÝch. * giới nguyên sinh gồm những đại diÖn nµo? * đặc điểm cấu tạo chung, hình thøc sèng cña giíi nguyªn sinh?. * giới nấm gồm những đại diện nµo? * đặc điểm cấu tạo chung, hình thøc sèng cña giíi nÊm?. * giới thực vật gồm những đại diện nµo? * đặc điểm cấu tạo chung, hình thøc sèng cña giíi thùc vËt? * giới động vật gồm những đại diÖn nµo? * đặc điểm cấu tạo chung, hình thức sống của giới động vật? * häc sinh hoµn thµnh phiÕu häc tËp. thước nhỏ 1-5m. - phương thức sống đa dạng. 2) Giíi nguyªn sinh:(protista) ( tảo, nấm nhày và động vật nguyên sinh) - tảo: s.vật nhân thực, đơn bào, đa bào. Hình thức sống quang tự dưỡng (cơ thể có diệp lục) - nÊm nhµy: s.vËt nh©n thùc, c¬ thÓ tån t¹i 2 pha đơn bào và hợp bào. Hình thức sống dị dưỡng, hoại sinh. - ĐVNS: s.vật nhân thực, đơn bào. Hình dạng đa dạng, sống dị dưỡng. 3) Giíi nÊm:(fungi) - gồm những sinh vật nhân thực, đơn bào hoặc ®a bµo. thµnh tÕ bµo chøa kitin. - sinh s¶n h÷u tÝnh vµ v« tÝnh (nhê bµo tö). - hình thức sống dị dưỡng: hoại sinh, ký sinh, céng sinh. 4) Giíi thùc vËt:( plantae) (rªu, quyÕt, h¹t trÇn, h¹t kÝn) - sinh vËt nh©n thùc, ®a bµo, thµnh tÕ bµo cÊu t¹o b»ng xenlul«z¬. - hình thức sống: sống cố định, có khả năng quang hợp (có diệp lục) tự dưỡng. 5) Giới động vật:(animalia) (th©n lç, ruét khoang, giun dÑp, giun trßn, giun đốt, thân mềm, chân khớp, da gai và động vật cã d©y sèng) - sinh vËt nh©n thùc, ®a bµo, cã cÊu tróc phøc t¹p víi c¸c c¬ quan vµ hÖ c¬ quan chuyªn ho¸ cao. - hình thức sống: dị dưỡng và có khả năng di chuyÓn.. IV. Cñng cè: Bµi tËp cuèi bµi V. Bài tập về nhà: hướng dẫn các em đọc thêm phần: em có biết - hệ thống 3 lãnh giíi. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. Ngµy so¹n …/…/…. Ngµy d¹y …/…/… PhÇn hai: Sinh häc tÕ bµo. Chương I: thành phần hóa học của tế bào Bài 3: các nguyên tố hóa học và nước. I. Môc tiªu bµi häc: Häc xong bµi nµy HS ph¶i: 1. VÒ kiÕn thøc - Nªu ®­îc c¸c lo¹i nguyªn tè hãa häc cÇn cho c¸c c¬ thÓ sèng. Vai trß cña c¸c loại nguyên tố đó. - Nêu được cấu tạo, tính chất và vai trò của nước. - Nêu được đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống. 2. VÒ kÜ n¨ng - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS. RÌn luyÖn t­ duy so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp. 3. Về thái độ - X©y dùng ®­îc niÒm tin khoa häc vÒ sù sèng. II. Phương tiện day học - Tranh phãng to h×nh 3.1 vµ 3.2 SGK. - B¶ng 3 SGK. - B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng * æn ®inh líp vµ kiÓm tra sÜ sè A. Kiểm tra bài cũ (Bài đầu chương nên không kiểm tra) B. Tổ chức hoạt động dạy - học: Hoạt động thầy - trò. Néi dung I. C¸c nguyªn tè hãa häc. ?Cã bao nhiªu nguyªn tè hãa häc trong tù nhiªn tham gia vao thµnh phÇn cÊu t¹o nªn c¬ thÓ sèng ? - Trong 92 nguyªn tè hãa häc trong tù HS: nhiªn cã vµi chôc nguyªn tè tham gia vµo thµnh phÇn cÊu t¹o nªn c¬ thÓ sèng. ?Nguyªn tè nµo lµ chñ yÕu, v× sao? - Các nguyên tố C, H, O, N đóng vai trò HS: chñ yÕu ?Người ta chia các nguyên tố cần - Dựa vào tỉ lệ về nguyên tố có trong cơ Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. thiÕt cho sù sèng thµnh mÊy nhãm? thÓ mµ chia thµnh 2 lo¹i: ph©n biÖt? TÇm quan träng cña + Nguyên tố đa lượng (chiếm hơn chóng? 0,1%): C, H, O, N, S, P, ….Tham gia cÊu HS: tạo nên các đại phân tử hữu cơ là thành phÇn cÊu t¹o nªn tÕ bµo. VD: Thiếu Iot gây bướu cổ + Nguyên tố vi lượng (chiếm ít hơn ThiÕu Fe g©y thiÕu m¸u 0,1%): Fe,Cu, Zn, Mn,…Kh«ng thÓ thiÕu Thõa c¸c nguyªn tè nµy còng víi sù sèng, mét sè lµ thµnh phÇn cña c¸c enzim. g©y bÖnh cho c¬ thÓ Thõa Iot g©y bÖnh Baz¬do GV: Ngoài ra các nguyên tố vi lượng cßn tham gia vµo thµnh phÇn cña c¸c vitamin, heemoglobin, clorophyl,… II.Nước và vai trò của nước trong tế bào: 1.Cấu trúc và đặc tính lí hóa của nước ?Quan s¸t h×nh 3.1 SGK m« t¶ l¹i cÊu - CÊu t¹o: Mét nguyªn tö oxi kÕt hîp víi tạo hóa học của phân tử nước hai nguyªn tö hidro b»ng c¸c liªn kÕt HS céng hãa trÞ ph©n cùc. - §Æc tÝnh: Cã tÝnh ph©n cùc - cã vai trß đặc biệt quan trọng đối với sự sống . ?Quan s¸t h×nh 3.2 SGK vµ cho biÕt điều gì xảy ra khi đưa các tế bào sống 2. Vai trò của nước đối với tế bào vµo ng¨n d¸ tñ l¹nh? - Nước trong tế bào tồn tại ở dạng tự do HS: hoÆc d¹ng liªn kÕt. GV: Nước trong tế bào chiếm một tỉ lệ lớn . 70-98% khối lượng cơ thể là nước. Nếu thiếu nước sẽ dẫn đến hậu qu¶ g×? ?h·y lÊy VD vÒ hËu qu¶ cña mét sè trường hợp khi cơ thể bị thiếu nước? HS *Vai trß ?Nước trong tế bào có vai trò gì ? - Lµ thµnh phÇn cÊu t¹o cña tÕ bµo. HS: - Lµ dung m«i hßa tan c¸c chÊt. - Là môi trường của các phản ứng sinh hãa . C. Cñng cè: PhÇn ghi nhí SGK IV. Bµi tËp vÒ nhµ: C©u hái SGK Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. Ngµy so¹n …/…/…. Ngµy d¹y …/…/… Bµi 4: cacbonhidrat vµ lipit. I. Môc tiªu bµi häc. Häc xong bµi nµy HS ph¶i: 1. VÒ kiÕn thøc - Ph©n biÖt ®­îc sù kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¸c lo¹i ®­êng đơn, đường đôi, đường đa trong cơ thể sống. - KÓ ®­îc c¸c lo¹i lipit, cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¸c lo¹i lipit. 2. VÒ kÜ n¨ng - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS. RÌn luyÖn t­ duy so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp 3. Về thái độ - X©y dùng ®­îc niÒm tin khoa häc vÒ sù sèng. II. Phương tiện day học - Tranh phãng to h×nh 4.1 vµ 4.2 SGK - Tranh phãng to h×nh 10.2 SGK (h×nh vÏ cÊu t¹o mµng tÕ bµo) - H×nh vÏ c«ng thøc cÊu t¹o cña mì, dÇu vµ photpholipit. III.TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. KiÓm tra bµi cò - Tr×nh bµy vai trß cña c¸c lo¹i nguyªn tè hãa häc cã trong c¬ thÓ sèng? - Quan sát H4.1SGK và dựa vào kiến thức đã học hãy cho biết phân tử glucozo được cấu tạo bởi những nguyên tố nào? nó thuộc các nguyên tố đa lượng hay vi lượng vì sao? B. Tổ chức hoạt động dạy-học Hoạt động thầy-trò. Néi dung. I. Cacbonhidrat (®­êng) ? Cacbonhidrat gåm nh÷ng nguyªn tè 1. CÊu tróc hãa häc. hãa häc nµo? HS: - Cacbonhidrat lµ lo¹i hîp chÊt h÷u c¬ chØ chøa C, H, O. - Cã cÊu tróc ®a ph©n. - §¬n ph©n chñ yÕu lµ glucozo, fructozo, galactozo,…... *Ph©n lo¹i GV: Đường đơn còn được gọi là a. Đường đơn monosaccarit, cã 2 lo¹i lµ ®­êng 5C -§­êng 6 cacbon gåm glucozo, fructozo, (®­êng pentozo) vµ ®­êng 6C (®­êng galactozo,…... hexozo) Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. GV: VD Saccarozo gåm glucozo + fructozo Lactozo gåm glucozo + galactozo. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. b. Đường đôi - Gåm 2 ph©n tö ®­êng liªn kÕt víi nhau: saccarozo, lactozo,. c. §­êng ®a GV: tùy theo cách thức liên kết của các - Do 3 hay nhiều đơn phân liên kết lại đơn phân mà có các loại đường đa khác với nhau nhau với các đặc tính lí hóa học rất - Gồm glicogen, tinh bột, kitin, kh¸c nhau. xellulozo, … GV: Glicogen: lµ chÊt dù tr÷ trong gan Tinh bét: chÊt dù tr÷ trong tÕ bµo thùc vËt. Xellulozo: cÊu t¹o nªn thµnh tÕ bµo thùc vËt. Kitin cấu tạo nên bộ xương ngoài của ch©n khíp vµ mµng ngoµi cña sîi nÊm. ?Cacbonhidrat cã chøc n¨ng g×? HS:. 2. Chøc n¨ng - Là nguồn năng lượng dự trữ của tế bào c¬ thÓ. - CÊu t¹o nªn tÕ bµo vµ c¸c bé phËn c¬ thÓ. II. Lipit - Cã nhiÒu lo¹i, cã cÊu t¹o hãa häc rÊt ®a d¹ng, kh«ng cã cÊu t¹o ®a ph©n. - Có đặc tính chung là kị nước 1.Mì (dÇu). ? Xem H4.1SGK cho biÕt cÊu tróc cña mì nh­ thÕ nµo? -CÊu tróc hãa häc gåm: 1 ph©n tö HS: glixeron liªn kÕt víi 3 ph©n tö axit bÐo. ?Nghiªn cøu SGK vµ ph©n biÖt mì (động vật ) khác dầu (thực vật ) ntn? HS ? Mì cã chøc n¨ng g× trong tÕ bµo? HS: - Chức năng chính là dự trữ năng lượng cho tÕ bµo vµ c¬ thÓ. -§Æc tÝnh: Cã tÝnh ph©n cùc- cã vai trß. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. 2. Photpholipit ?Nghiªn cøu SGK vµ cho biÕt photpholipit cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng ntn? - CÊu t¹o gåm: 1 ph©n tö glixeron liªn HS kÕt víi 2 ph©n tö axit bÐo vµ mét gèc photphat. - Chøc n¨ng: cÊu t¹o nªn c¸c lo¹i mµng cña tÕ bµo. 3. Steroit - Colesteron: cÊu t¹o nªn mµng sinh chÊt của tế bào động vật và người . - Testosteron vµ ostrogen lµ c¸c hoocmon giíi tÝnh. ?h·y kÓ tªn mét sè lo¹i s¾c tè vµ vitamin mµ em biÕt? 4. S¾c tè vµ vitamin HS -S¾c tè: carotenoit . -Vitamin: A, D, E, K, …. C. Cñng cè PhÇn ghi nhí SGK IV. Bµi tËp vÒ nhµ C©u hái SGK V. Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. Ngµy so¹n …/…/…. Ngµy d¹y …/…/… Bµi 5: protein. I. Môc tiªu bµi häc. Häc xong bµi nµy HS ph¶i: 1. VÒ kiÕn thøc - Tr×nh bµy ®­îc c¸c bËc cÊu tróc cña protein. - Nªu ®­îc chøc n¨ng chÝnh cña protein. 2. VÒ kÜ n¨ng - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS. RÌn luyÖn t­ duy so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp 3. Về thái độ - X©y dùng ®­îc niÒm tin khoa häc vÒ sù sèng. II. Phương tiện day học - Tranh phãng to h×nh5.1 SGK - Tranh cÊu t¹o hång cÇu - Tranh c©m vÏ cÊu tróc ho¸ häc cña c¸c lo¹i ®­êng vµ lipit. - Phấn màu để vẽ cấu trúc của protein III.TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. KiÓm tra bµi cò - Quan sát tranh câm , hãy nêu tên của các chất đó? Vai trò của mỗi chất đối với c¬ thÓ ? B. Tổ chức hoạt động dạy - học Hoạt động thầy - trò GV vÏ cÊu tróc cña mét ®o¹n ph©n tö protein ? §©y lµ c«ng thøc hãa häc cña cacbonhidrat hay lipit? V× sao? HS: GV: §©y lµ mét ®o¹n cña ph©n tö protein, nó được cấu tạo bởi các đơn ph©n lµ c¸c axit amin. ?Qua đó hãy nêu cấu tạo hóa học của protein? HS:. Néi dung. I. CÊu tróc cña protein 1. CÊu tróc hãa häc. - Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn ph©n lµ c¸c axit amin. - Cã 20 lo¹i axit amin. - Thành phần, số lượng và trình tự sắp xếp của các axit amin quyết định tính đặc thù và đa dạng của protein. 2. CÊu tróc kh«ng gian cña protein. - Protein cã 4 bËc cÊu tróc.. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. ?Quan s¸t H5.1SGK, h·y cho biÕt sù a. CÊu tróc bËc 1. kh¸c nhau gi÷a c¸c bËc cÊu tróc ? - C¸c axit amin liªn kÕt víi nhau t¹o HS: thµnh chuçi polipeptit (m¹ch th¼ng) - Là trình tự sắp xếp đặc thù của các loại GV: C¸c axit amin liªn kÕt víi nhau axit amin trong chuçi polipeptit. b»ng c¸c liªn kÕt peptit t¹o thµnh chuçi c¸c axit amin gäi lµ chuçi polipeptit. ?liªn kÕt peptit lµ g× ? GV: lµ liªn kÕt ®­îc h×nh thµnh gi÷a nhãm (-NH2) cña axit amin nµy víi nhãm (-COOH) cña axit amin kh¸c. b. CÊu tróc bËc 2. - Chuçi polipeptit bËc 1 co xo¾n hoÆc gÊp nÕp t¹o thµnh cÊu tróc bËc 2. c. CÊu tróc bËc 3vµ bËc 4. - Chuçi polipeptit bËc 2 tiÕp tôc co xo¾n t¹o nªn cÊu tróc kh«ng gian 3 chiÒu gäi lµ cÊu tróc bËc 3. - NhiÒu chuçi polipeptit bËc 3 liªn kÕt GV l­u ý HS: Mçi lo¹i protein cã mét víi nhau t¹o thµnh cÊu tróc bËc 4. cấu trúc đặc trưng, quy định đặc tính riêng cho mỗi loại protein đó . - NÕu ph©n tö protein tõ 1 chuçi polipeptit chØ cã cÊu tróc bËc 3. Khi nhiÒu chuçi polipeptit liªn kÕt víi nhau míi cã cÊu tróc bËc 4 ?CÊu tróc kh«ng gian cña protein cã vai trß g× ? - ý nghÜa cña cÊu tróc kh«ng gian HS: Quy định chức năng của protein. Khi cÊu tróc kh«ng gian bÞ ph¸ vì protein sÏ bÞ mÊt chøc n¨ng sinh häc. ?Trøng gµ khi luéc, s÷a v¾t chanh vµo thì protein trong đó ntn? HS: GV: Protein bị đông tụ lại có nghĩa là bị biến tính (biến đổi cấu trúc không gian) ?Yếu tố nào ảnh hưởng đến cấu trúc kh«ng gian cña protein? -Nhiệt độ cao, độ pH,… ảnh hưởng đến HS: cÊu tróc cña protein. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. II. Chøc n¨ng cña protein. ?T×m hiÓu SGK vµ cho biÕt protein cã chøc n¨ng g×? H·y lÊy vÝ dô ? HS: - CÊu t¹o nªn tÕ bµo vµ c¬ thÓ. - Dù tr÷ c¸c axit amin. - VËn chuyÓn c¸c chÊt. - B¶o vÖ c¬ thÓ. - Thu nhËn th«ng tin. - Xóc t¸c cho c¸c ph¶n øng hãa sinh. - Điều hòa hoạt động trao đổi chất trong c¬ thÓ.. C. Cñng cè - Vì sao nói protein có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự sống - chiếm ở vi trí số 1? - T¹i sao chóng ta cÇn ¨n nhiÒu protein tõ c¸c nguån thùc phÈm kh¸c nhau? IV. Bµi tËp vÒ nhµ. V. Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. Ngµy so¹n …/…/…. Ngµy d¹y …/…/… Bµi 6: axit nuclªic. I. Môc tiªu bµi häc: Häc xong bµi nµy HS ph¶i: 1. VÒ kiÕn thøc - Tr×nh bµy ®­îc cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¸c lo¹i axit nucleic (AND vµ ARN). - Nªu ®­îc sù kh¸c biÖt gi÷a AND vµ ARN. 2. VÒ kÜ n¨ng - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS. RÌn luyÖn t­ duy so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp. 3. Về thái độ - Cã c¸i nh×n bao qu¸t vÒ thÕ giíi sèng. II. Phương tiện dạy học -Tranh phãng to h×nh 6.1 vµ 6.2 SGK III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. KiÓm tra bµi cò Nªu c¸c bËc cÊu tróc cña protein? Nêu một vài loại protein trong tế bào người và cho biết chức năng của chúng? B. Tổ chức hoạt động dạy - học Hoạt động thầy-trò Axit nucleic cã nghÜa lµ axit nh©n, v× nã ®­îc t¸ch chiÕt chñ yÕu tõ nh©n tÕ bµo. ? Nhớ lại kiến thức đã học và n/c SGK h·y tr×nh bµy cÊu tróc cña AND? HS:. Néi dung Cã 2 lo¹i axit nucleic: AND vµ ARN I. AND (Axit đêôxiribônuclêic) 1.CÊu tróc cña ADN - CÊu tróc theo nguyªn t¾c ®a ph©n. - Mỗi đơn phân là một nucleotit. - Cấu tạo một đơn phân gồm 3 tp: + §­êng 5 C + Nhãm ph«tphat + Baz¬ nit¬ - Cã 4 lo¹i nucleotit: A, T, G, X - C¸c nucleotit liªn kÕt víi nhau theo mét chiều xác định  chuỗi polinucleotit. - Mçi ph©n tö AND gåm 2 chuçi (m¹ch) polinucleotit liªn kÕt víi nhau b»ng c¸c liªn. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. kÕt hidro, theo nguyªn t¾c bæ sung: A-T, G-X. - 2 mạch của phân tử AND xoắn đều tạo nên cÊu tróc xo¾n kÐp nh­ mét cÇu thang xo¾n. GV: ë sinh vËt nh©n s¬ AND thường có cấu trúc mạch vòng, ở sinh vật nhân thực AND thường cã cÊu tróc m¹ch th¼ng. ? AND cã chøc n¨ng g×? HS: ?Hãy cho biết các đặc điểm cấu tróc cña AND gióp chóng thùc hiện dược chức năng mang, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyÒn? HS ?N/c SGK vµ tr×nh bµy cÊu tróc cña c¸c lo¹i ARN? (Bằng cách hoàn thành PHT) HS. 2. Chøc n¨ng cña AND - Mang, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyÒn.. II. ARN (axit rib«nuclªic) 1. CÊu tróc cña ARN - CÊu tróc theo nguyªn t¾c ®a ph©n. - Mỗi đơn phân là một nucleotit. - Cã 4 lo¹i nucleotit: A, U, G, X - §a sè c¸c ph©n tö ARN chØ ®­îc cÊu t¹o tõ 1 chuçi (m¹ch) polinucleotit - Cã 3 lo¹i ARN + mARN: cÊu t¹o tõ 1 chuçi polinucleotit dưới dạng mạch thẳng + tARN: cÊu t¹o tõ 1 chuçi polinucleotit, cã nhiÒu vïng c¸c nucleotit liªn kÕt bæ sung víi nhau  tARN cã cÊu tróc 3 thïy. + rARN: cÊu t¹o tõ 1 chuçi polinucleotit, cã nhiÒu vïng c¸c nucleotit liªn kÕt bæ sung víi nhau t¹o nªn c¸c vïng xo¾n kÐp côc bé 2. Chøc n¨ng cña ARN - mARN: là khuôn để tổng hợp protein. ?Nªu chøc n¨ng cña mçi lo¹i - tARN: VËn chuyÓn axit amin tíi riboxom. ARN? - rARN: lµ thµnh phÇn cÊu t¹i nªn riboxom. HS:. C. Cñng cè - PhÇn ghi nhí SGK Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. - So s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau trong cÊu tróc cña AND vµ ARN? IV. Bµi tËp vÒ nhµ: C©u hái SGK Phụ lục:. Phiếu học tập Hoàn thành cấu trúc và chức năng của các loại ARN. Loại ARN. Cấu trúc. Chức năng. mARN. tARN. rARN. V. Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRUNG TÂM GDTX&DN CẦU GIẤY. ĐỀ KIỂM TRA MÔN SINH 10 Thời gian 45 phút Họ và tên:…………………………….Lớp………………….. Mã đề 373. Phần I: Trắc nghiệm (8đ) Câu 1. Cacbonhiđrat là tên gọi dùng để chỉ nhóm chất nào sau đây? a. Mỡ b. Đạm c.Đường d. Chất hữu cơ Câu 2. Prôtêin tham gia trong thành phần của enzim có chức năng : a. Xây dựng các mô và cơ quan của cơ thể b. Điều hoà các hoạt động trao đổi chất c. Xúc tác các phản ứng trao đổi chất d. Cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào . Câu 3. Đơn phân cấu tạo của phân tử ADN là : a. Nuclêotit b. A xit amin b. Plinuclêotit d. Ribônuclêôtit Câu 4. Đặc điểm của sinh vật thuộc giới khởi sinh là : a. Chưa có cấu tạo tế bào b. Tế bào cơ thể có nhân sơ c. Là những có thể có cấu tạo đa bào d. Cả a,b,c đều đúng Câu 5. Điểm giống nhau của các sinh vật thuộc giới Nguyên sinh , giới thực vật và giới động vật là : a. Cơ thể đều có cấu tạo đa bào b. Tế bào cơ thể đều có nhân chuẩn . c. Cơ thể đều có cấu tạo đơn bào d. Tế bào cơ thể đều có nhân sơ Câu 6. Sống tự dưỡng quang hợp cơ ở : a. Thực vật , tảo b. Động vật , tảo c. Thực vật , nấm d. Động vật , nấm Câu 7. Giữa các nuclêôtit trên 2 mạch của phân tử ADN có : a. G liên kết với X bằng 2 liên kết hiđrô b. Các liên kết hidrô theo nguyên tắc bổ sung c. A liên kết với T bằng 3 liên kết hiđrô d. Cả a,b,c đều đúng Câu 8. Đặc điểm nào sau đây không phải của giới động vât ? a. Cơ thể đa bào phức tạp b. Tế bào có nhân chuẩn c. Có khả năng di chuyển tích cực trong môi trường d. Phản ứng chậm trước môi trường Câu 9. Trong các nguyên tố hoá học sau đây, nguyên tố nào chiếm tỷ lệ cao nhất trong cơ thể người ? a. Cacbon b. Nitơ c.Hidrô d. Ô xi Câu 10. Trong các cơ thể sống , thành phần chủ yếu là : a. Chất hữu cơ b. Nước c. Chất vô cơ d. Vitamin Câu 11. Nước có vai trò sau đây ? a. Dung môi hoà tan của nhiều chất b. Thành phần cấu tạo bắt buộc của tế bào Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. c. Là môi trường xảy ra các phản ứng sinh hoá của cơ thể d. Cả 3 vai trò nêu trên Câu 12. Tổ chức nào sau đây là đơn vị phân loại của sinh vật trong tự nhiên ? a. Quần thể b. Quần xã c. Loài d. Sinh quyển Câu 13. Chức năng chủ yếu của đường glucôzơ là : a. Tham gia cấu tạo thành tế bào b. Cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào c. Tham gia cấu tạo nhiễm sắc thể d. Là thành phần của phân tử ADN Câu 14. Photpholipit có chức năng chủ yếu là : a. Tham gia cấu tạo nhân của tế bào . b. Là thành phần cấu tạo của màng tế bào c. Là thành phần của máu ở động vật d. Cấu tạo nên chất diệp lục ở lá cây Câu 15. Chức năng của ADN là : a. Cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào b. Bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền c. Trực tiếp tổng hợp Prôtêin d. Là thành phần cấu tạo của màng tế bào Câu 16. Đơn phân cấu tạo của Prôtêin là : a. Mônôsaccarit b.axit amin c. Photpholipit d. Stêrôit Câu 17- Tính đa dạng của prôtêin được qui định bởi a. Nhóm amin của các axit amin b. Nhóm R của các axit amin c. Liên kết peptit d. Thành phần , số lượng và trật tự axitamin trong phân tử prôtêin Câu 18. Loại Prôtêin sau đây có chức năng điều hoà các quá trình trao đổi chất trong tế bào và cơ thể là: a.Prôtêin cấu trúc b. Prôtêin kháng thể c. Prôtêin vận động d. Prôtêin hoomôn Câu 19. Hoạt động nào sau đây xảy ra ở tế bào sống ? a. Trao đổi chất b. Sinh trưởng và phát triển c. Cảm ứng và sinh trưởng d. Tất cả các hoạt động nói trên Câu 20. Cấu trúc nào sau đây có chứa Prôtêin thực hiện chức năng vận chuyển các chất trong cơ thể ? a. Nhiễn sắc thể b. Xương b. Hêmôglôbin d. Cơ. Phần II: Tự luận (2đ) Câu 1: So sánh cấu trúc của AND và Prôtêin.. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRUNG TÂM GDTX&DN CẦU GIẤY. ĐỀ KIỂM TRA MÔN SINH 10 Thời gian 45 phút Họ và tên:…………………………….Lớp………………….. Mã đề 273. Phần I: Trắc nghiệm (8đ) Câu 1. Tổ chức nào sau đây là đơn vị phân loại của sinh vật trong tự nhiên ? a. Quần thể b. Quần xã c. Loài d. Sinh quyển Câu 2. Hoạt động nào sau đây xảy ra ở tế bào sống ? a. Trao đổi chất b. Sinh trưởng và phát triển c. Cảm ứng và sinh trưởng d. Tất cả các hoạt động nói trên Câu 3. Chức năng của ADN là : a. Cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào b. Bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền c. Trực tiếp tổng hợp Prôtêin d. Là thành phần cấu tạo của màng tế bào Câu 4. Đặc điểm của sinh vật thuộc giới khởi sinh là : a. Chưa có cấu tạo tế bào b. Tế bào cơ thể có nhân sơ c. Là những có thể có cấu tạo đa bào d. Cả a,b,c đều đúng Câu 5. Điểm giống nhau của các sinh vật thuộc giới Nguyên sinh , giới thực vật và giới động vật là : a. Cơ thể đều có cấu tạo đa bào b. Tế bào cơ thể đều có nhân sơ c. Cơ thể đều có cấu tạo đơn bào d. Tế bào cơ thể đều có nhân chuẩn . Câu 6. Sống tự dưỡng quang hợp cơ ở : a. Thực vật , nấm b. Động vật , tảo c. Thực vật , tảo d. Động vật , nấm Câu 7. Giữa các nuclêôtit trên 2 mạch của phân tử ADN có : a. G liên kết với X bằng 2 liên kết hiđrô b. A liên kết với T bằng 3 liên kết hiđrô c. Các liên kết hidrô theo nguyên tắc bổ sung d. Cả a,b,c đều đúng Câu 8. Đặc điểm nào sau đây không phải của giới động vât ? a. Cơ thể đa bào phức tạp b. Tế bào có nhân chuẩn c. Có khả năng di chuyển tích cực trong môi trường d. Phản ứng chậm trước môi trường Câu 9. Trong các nguyên tố hoá học sau đây, nguyên tố nào chiếm tỷ lệ cao nhất trong cơ thể người ? a. Cacbon b. Nitơ c.Hidrô d. Ô xi Câu 10. Trong các cơ thể sống , thành phần chủ yếu là : a. Chất hữu cơ b. Nước c. Chất vô cơ d. Vitamin Câu 11. Nước có vai trò sau đây ? a. Dung môi hoà tan của nhiều chất b. Thành phần cấu tạo bắt buộc của tế bào Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n sinh häc líp 10. Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H¶i. c. Là môi trường xảy ra các phản ứng sinh hoá của cơ thể d. Cả 3 vai trò nêu trên Câu 12. Cacbonhiđrat là tên gọi dùng để chỉ nhóm chất nào sau đây? a. Đường b. Đạm c. Mỡ d. Chất hữu cơ Câu 13. Chức năng chủ yếu của đường glucôzơ là : a. Tham gia cấu tạo thành tế bào b. Cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào c. Tham gia cấu tạo nhiễm sắc thể d. Là thành phần của phân tử ADN Câu 14. Photpholipit có chức năng chủ yếu là : a. Tham gia cấu tạo nhân của tế bào . b. Là thành phần cấu tạo của màng tế bào c. Là thành phần của máu ở động vật d. Cấu tạo nên chất diệp lục ở lá cây Câu 15. Đơn phân cấu tạo của phân tử ADN là : a. A xit amin b. Nuclêotit b. Plinuclêotit d. Ribônuclêôtit Câu 16. Đơn phân cấu tạo của Prôtêin là : a. Mônôsaccarit b.axit amin c. Photpholipit d. Stêrôit Câu 17- Tính đa dạng của prôtêin được qui định bởi a. Nhóm amin của các axit amin b. Nhóm R của các axit amin c. Liên kết peptit d. Thành phần , số lượng và trật tự axitamin trong phân tử prôtêin Câu 18. Loại Prôtêin sau đây có chức năng điều hoà các quá trình trao đổi chất trong tế bào và cơ thể là: a.Prôtêin cấu trúc b. Prôtêin kháng thể c. Prôtêin vận động d. Prôtêin hoomôn Câu 19.Prôtêin tham gia trong thành phần của enzim có chức năng : a. Xúc tác các phản ứng trao đổi chất b. Điều hoà các hoạt động trao đổi chất c. Xây dựng các mô và cơ quan của cơ thể d. Cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào . Câu 20. Cấu trúc nào sau đây có chứa Prôtêin thực hiện chức năng vận chuyển các chất trong cơ thể ? a. Nhiễn sắc thể b. Xương b. Hêmôglôbin d. Cơ. Phần II: Tự luận (2đ) Câu 1: So sánh cấu trúc của AND và Prôtêin.. Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề CÇu GiÊy Lop10.com. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>