Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (251.96 KB, 20 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng:. TiÕt 1+2:. ¤n tËp. I- Môc tiªu bµi häc. 1- Cñng cè kiÕn thøc: Củng cố các khái niệm có liên quan đến nguyên tử, phân tử: Nguyên tố hoá học, nguyên tử, đơn chất, hợp chất, phân tử, công thức ho¸ häc. 2- RÌn kÜ n¨ng. TÝnh sè mol cña c¸c chÊt, tÝnh sè nguyªn tö, ph©n tö theo sè mol c¸c chÊt. II- ChuÈn bÞ:. Giáo viên: Câu hỏi và bài tập để hệ thống kiến thức. Häc sinh: §äc l¹i SGK Ho¸ 8 – CÊu t¹o nguyªn tö. III- KÕ ho¹ch lªn líp.. 1- ổn định tổ chức : Sĩ số : A2: 35/35. 2- KiÓm tra bµi cò: ( KÕt hîp trong bµi gi¶ng) 3- Néi dung bµi gi¶ng. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của trò. Hoạt động 1:. Nguyên tử, phân 1- Nguyên tử: Nguyên tử là hạt vi mô đại tö lµ g×? T¹i sao nãi nguyªn tö, diÖn cho nguyªn tè vµ kh«ng bÞ chia nhá ph©n tö lµ c¸c h¹t vi m«. trong ph¶n øng ho¸ häc. - Nh÷ng nguyªn tö cña mét nguyªn tè ho¸ học đều thuộc cùng một loại, có tính chất ho¸ häc nh nhau. - Mçi kÝ hiÖu ho¸ häc chØ mét nguyªn tö của nguyên tố đó. - Phân tử: Phân tử là hạt vi mô đại diện cho mét chÊt cã tÊt c¶ tÝnh chÊt ho¸ häc của chất đó 1 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Hoạt động 2:. * Nếu cứ chia đôi liên tiếp một. Nguyªn tö, ph©n tö ®îc gäi lµ nh÷ng h¹t. viªn bi s¾t th× phÇn tö nhá. vi mô kích thước của chúng rất nhỏ (Vài. nhÊt mang tÝnh chÊt cña s¾t. phần trăm triệu cm) và khối lượng của. ®îc gäi lµ g×? (Nguyªn tö s¾t). chóng rÊt nhá (Vµi phÇn ngh×n tØ tØ gam). * Cho một mẩu nước đá, nếu. 2- §¬n vÞ cacbon. Cứ chia đôi mẩu nước đá liên Vì khối lượng của nguyên tử quá nhỏ không tiÕp th× phÇn tö nhá nhÊt cßn thÓ c©n ®o ®îc nªn c¸c nhµ ho¸ häc vµ vËt mang tính chất đặc trưng của lý quốc tế đưa ra một đơn vị qui ước về khối nước là gì? (Phân tử nước) lượng gọi là đơn vị khối lượng nguyên tử , hiện nay đơn vị đó là đơn vị cácbon (đ.v.c) Hoạt động 3: Đơn vị cacbon Là Đơn vị cacbon có số trị bằng 1/12 khối lượng g× ? Nã cã sè trÞ b»ng bao nhiªu cña mét nguyªn tö cacbon. 19,926.10 24 nguyªn tö cacbon b»ng 1®.v.c = g = 1,6605.10-24 12. 19,926 x 10-24 gam. Hoạt động 4:. 1- Sè Avoga®ro lµ g×? Nã cã sè trÞ b»ng bao nhiªu. 3- a) Sè Avoga®ro lµ sè nguyªn tö cacbon cã trong 12gam cacbon.. 2- Mol là gì? khối lượng mol là gì ? Khối lượng mol nguyên tử, ph©n tö lµ g×?. Số Avogađro thường được kí hiệu N b) Mol là một lượng chất chứa 6,022.1023 hạt vi mô.Khối lượng Mol là khối lượng của 6,022.1023 một loại hạt vi mô nào đó . Đối. Hoạt động 5: Tính khối lượng của một mol nguyªn tö AL, mét mol ph©n tö H2.. với nguyên tử ta có khối lượng mol nguyên tử. Đối với phân tử ta có khối lượng mol ph©n tö VD. Hoạt động 6:. Kết luận: * Khối lượng nguyên tử (Nguyên tö khèi) , KLPT (Ph©n tö khèi) ®îc biÓu diễn theo đ.v.c, còn khối lượng mol nguyên tử, khối lượng mol phân tử có số trị đúng b»ng KLNT, KLPT nhng ®îc biÓu diÔn. Gi¸o viªn kÕt luËn vÒ quan hÖ gi÷a KLNT, KLPT và khối lượng mol nguyên tử , khối lượng mol ph©n tö. Số đó =. 2 Lop10.com. 12 g =6,022.1023.. 19,926.10 24 g.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. theo gam. Hoạt động 7:. * Một mol của bất cứ chất nào đều chứa Trong 0,1 mol muèi ¨n cã bao 6,022.1023 hạt vi mô của chất đó. nhiêu phân tử NaCl? Một lượng 4- Công thức liên hệ giữa số mol (n) khối s¾t kim lo¹i nguyªn chÊt gåm lượng chất (m gam) và khối lượng mol 6,02.1020 nguyªn tö s¾t sÏ nguyªn tö ( §èi víi nguyªn tö hoÆc khèi chøa bao nhiªu mol nguyªn tö s¾t. lượng mol phân tử (đối với phân tử) M. n=. m M. 4- Cñng cè bµi: Bµi tËp 14,15,16,(SBT-3) 5- Hướng dẫn học ở nhà: Bài tập 1.7 1.11 (SBT-4). 3 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng:. Chương I. TiÕt 3:. Nguyªn tö -Thµnh phÇn nguyªn tö I – Môc tiªu bµi häc. 1- VÒ kiÕn thøc Häc sinh biÕt: * Nguyªn tö lµ phÇn tö nhá nhÊt cña nguyªn tè. * Nguyªn tö cã cÊu t¹o phøc t¹p. Nguyªn tö cã cÊu t¹o rçng. 2- VÒ kÜ n¨ng. * Rèn luyện phương pháp tư duy trìu tượng. * Lµm quen víi ph¸n ®o¸n, suy luËn khoa häc. * Rèn luyện kỹ năng tính toán: Tính khối lượng, kích thước nguyªn tö. II- ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: Tranh ¶nh vÒ mét sè nhµ b¸c häc nghiªn cøu, ph¸t hiÖn thµnh phÇn cÊu t¹o nguyªn tö. Sơ đồ tóm tắt thí nghiệm tìm ra tia âm cực Häc sinh: §äc l¹i SGK Ho¸ häc 8 – CÊu t¹o nguyªn tö. III- KÕ ho¹ch lªn líp.. 1- ổn định tổ chức: Sĩ số : 35/35 2- KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) 3- Néi dung bµi. Hoạt động của giáo viên Hoạt động1:. GV treo tranh c¸c nhµ b¸c häc Dalton, Rutheford, Borh vµ kÓ chuyÖn 1 sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ nguyªn tö cña 1 sè nhµ b¸c häc.. Hoạt động của học sinh Hoạt động1:. Tõ kÕt qu¶, hiÖn tù¬ng thÝ nghiÖm rót ra kÕt luËn vÒ tÝnh chÊt cña tia ©m cùc. Hoạt động 2:. 4 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Hoạt động 2:. Giáo viên treo sơ đồ thÝ nghiÖm t×m ra tia ©m cùc vµ tÝnh chÊt cña tia ©m cùc. Hoạt động 3:. Gi¸o viªn tr×nh bµy thÝ nghiÖm chøng minh sù tån t¹i cña h¹t nh©n nguyªn tö. Hoạt động 4:. G.viªn: Th«ng b¸o 1919 R¬d¬pho đã phát hiện ra hạt mang điện tích dương trong hạt nhân của nguyªn tö lµ h¹t Proton, chÝnh lµ ionH+, ®îc kÝ hiÖu P. Hoạt động 5:. NÕu thùc hiÖn thÝ nghiÖm t×m ra chïm tia ©m cùc vµ h¹t nh©n nguyªn tö trªn c¸c chất khác cũng thấy hiện tượng tương tự.. Học sinh giải thích các hiện tượng thÝ nghiÖm: +? C¸c h¹t xuyªn th¼ng qua l¸ kim lo¹i ? T¹i sao cã 1 sè Ýt h¹t bÞ chệch hướng ban đầu. ? T¹i sao cã 1 Ýt h¹t bÞ bËt trë l¹i Hoạt động 3:. Tõ kÕt qu¶ th«ng b¸o của giáo viên đối với các hiện tượng thÝ nghiÖm . KÕt luËn: C¸c h¹t electron (e) vµ Proton (P) cã trong thµnh phÇn cña mäi nguyªn tö Hoạt động 4:. Häc sinh nghiªn cøu b¶ng 1.1 CÊu t¹o nguyªn tö vµ thµnh phần đặc tính của các hạt cấu tạo nªn nguyªn tö. Häc sinh nhËn xÐt vÒ tØ lÖ khèi lượng của hạt nhân so với khối lượng nguyên tử. Hoạt động 5:. Từ cấu tạo nguyên tử khối lượng nguyªn tö nh thÕ nµo.. Hoạt động 6:. Gi¸o viªn lu ý: + C¸c electron hoµn toµn gièng nhau. + Nguyªn tö trung hoµ vÒ ®iÖn trong nguyªn tö sè electron b»ng sè proton. Hoạt động 7:. Thùc nghiÖm x¸c định được khối lượng nguyên tử C lµ 19,9206.10-27 kg. §ã lµ khèi lượng tuyệt đối của nguyên tử C. Trả lời : Để thuận tiện, người ta lấy Giá trị 1/12 khối lượng nguyên tử C làm đơn vị khối lượng cl nguyên tử 5. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. cã trÞ sè rÊt nhá. ? §Ó thuËn tiÖn cho tÝnh to¸n người ta xác định khối lượng nguyªn tö nh thÕ nµo ? Giáo viên: Nếu phóng đại kích thước nguyên tử vàng lên 1 tỉ lần th× nã cã ®êng kÝnh 30cm, h¹t nhân của nó có kích thước 0,003 cm( H¹t c¸t).. Häc sinh: Tõ th«ng b¸o cña gi¸o Viªn so s¸nh vµ rót ra kÕt luËn vÒ kích thước, khối lượng hạt nhân so víi nguyªn tö.. 4- Cñng cè bµi: 0,0005. Vá nguyªn tö: - 1e Nguyªn tö H¹t nh©n. 1 1. 1 0. P. n. Nguyên tử có kích thước rất nhỏ. Hạt nhân có kích thước càng nhỏ hơn . Khối lượng nguyên tử rất nhỏ. 1.®.v.c= 1,66.10-27kg, 1®.v.®.t = 1,6.10-19cu l«ng.. 5- Hướng dẫn học ở nhà. Bµi tËp SGK, SBT ho¸ 10. C©u I(3) - 26, I(1)-99, I(3) -40 (§Ò tuyÓn sinh). 6 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng: TiÕt 4: H¹T NH¢N NGUY£N Tö – NGUY£N Tè HO¸ HäC. I- Môc tiªu bµi häc:. 1-VÒ kiÕn thøc. Häc sinh biÕt: Kh¸i niÖn vÒ sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n, ph©n biÖt kh¸i niÖm sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n víi kh¸i niÖm ®iÖn tÝch h¹t nh©n. Häc sinh hiÓu. * Kh¸i niÖm vÒ sè khèi, quan hÖ gi÷a sè khèi vµ nguyªn tö khèi * Quan hÖ gi÷a sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n, sè Proton, sè electron trong nguyªn tö * Kh¸i niÖm vÒ nguyªn tè ho¸ häc vµ kÝ hiÖu nguyªn tö. 2- VÒ kÜ n¨ng Sö dông thµnh th¹o c«ng thøc tÝnh sè khèi, khÝ hiÖu nguyªn tö, mối quan hệ giữa số điện tích hạt nhân, số proton, số electron để biết ®îc cÊu t¹o 1 nguyªn tö cô thÓ. II- ChuÈn bÞ:. Học sinh: Nắm vững đặc điểm của các hạt cấu tạo nên nguyên tử. III- KÕ ho¹ch lªn líp. 1- ổn định tổ chức: Sĩ số A2 34/34. 2- KiÓm tra bµi cò: ? Thµnh phÇn cÊu t¹o nªn nguyªn tö. §Æc ®iÓm cña c¸c h¹t. ? Ba häc sinh lµm bµi tËp 3,4,5( SGK-7) 3- Néi dung bµi. Hoạt động của thầy- trò. Néi dung. Giáo viên: Em hãy nhắc lại đặc ®iÓm cña c¸c h¹t cÊu t¹o nªn h¹t nhân nguyên tử, từ đó cho biết ®iÖn tÝch h¹t nh©n do ®iÖn tÝch của hạt nào quyết định.. 1- §iÖn tÝch h¹t nh©n: §iÖn tÝch cña h¹t nh©n do ®iÖn tÝch của proton quyết định. VD: BiÕt ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö oxi lµ 8+ Sè h¹t proton? 7. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Sè h¹t n¬t¬ron ? Häc sinh: §iÖn tÝch cña h¹t nh©n Gi¶i do điện tích của proton quyết định Điện tích của 1 hạt proton là 1+ Gi¸o viªn: LÊy vÝ dô: BiÕt ®iÖn Sè proton trong h¹t nh©n nguyªn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö oxi lµ 8+. tö oxi 8 V× nguyªn tö trung hoµ ®iÖn Tæng sè ®iÖn tÝch (-): 8- . §iÖn tÝch 1-. Em cã thÓ tÝnh ®îc trong h¹t nh©n nguyªn tö oxi cã bao nhiªu. Sè electoron trong vá ngtö oxi: 8. proton, vá nguyªn tö oxi cã bao nhiªu electron. Häc sinh:. TÝnh sè proton, sè. KÕt luËn:. electron cña nguyªn tö oxi. Tõ vÝ. Sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n = sè proton =. dô rót ra kÕt luËn vÒ quan hÖ sè. sè electron. ®iÖn tÝch h¹t nh©n víi sè proton,. 2- Sè khèi cña h¹t nh©n. Sè khèi cña h¹t nh©n, kÝ hiÖu A A= Z+N Z: Tæng sè h¹t proton. N: Tæng sè h¹t n¬t¬ron. VD: Nguyªn tö oxi cã 8 proton,9 N¬t¬ron A = 8+9=17.. sè electron. Häc sinh: Häc sinh t×m hiÓu trong SGK vµ cho biÕt sè khèi cña h¹t nh©n lµ g×? Gi¸o viªn: LÊy vÝ dô: + H¹t nh©n nguyªn tö oxi cã 8 protonvµ 9 n¬t¬ron. Sè khèi cña nguyªn tö oxi nµy lµ bao nhiªu. * §iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö cl lµ. + Nguyªn tö clo cã ®iÖn tÝch h¹t. 17+ sè khèi 35 Sè n¬t¬ron=18.. nh©n 17+. Sè khèi nguyªn tö : 35. *Sè khèi nguyªn tö Kali: 39.. H¹t nh©n nguyªn tö nµy cã bao. sè n¬t¬ron: 20 Sè proton: 19.. nhiªu n¬t¬ron.. §iÖn tÝch h¹t nh©n K: 19+. + Sè khèi nguyªn tö Kali lµ 39.. * Nguyªn tö S cã 16 electron , sè. BiÕt h¹t nh©n nguyªn tö cã 20. khèi: 33 Sè proton: 16. n¬t¬ron. H·y cho biÕt ®iÖn tÝch. Sè n¬t¬ron: 17.. h¹t nh©n K. + Vá nguyªn tö S cã 16 electron sè khèi cña nã b»ng 33 . TÝnh sè. NhËn xÐt: Dùa vµo sè khèi (A) vµ sè. Proton, số nơtơron của ng.tử đó.. ®iÖn tÝch h¹t nh©n ta biÕt ®îc cÊu. Häc sinh: Tõ nh÷ng vÝ dô rót ra ý. T¹o nguyªn tö. 8. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. nghÜa quan träng cña sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n vµ sè khèi.. KL: Sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n Z vµ sè khối A được coi là những số đặc trưng cña nguyªn tö hay cña h¹t nh©n. Häc sinh: T×m hiÓu SGK vµ cho biÕt nguyªn tè ho¸ häc lµ g×?. II- Nguyªn tè ho¸ häc. 1- Kh¸i niÖm. Nguyªn tè ho¸ häc lµ tËp hîp c¸c ng.tö cã cïng ®iÖn tÝch h¹t nh©n. Giáo viên : Nguyên tử nói đến nguyên tử là nói đến 1 loại hạt vi m« gåm cã h¹t nh©n vµ líp vá. Nguyên tố: Nói đến nguyên tố là nói đến tập hợp các nguyên tử có ®iÖn tÝch h¹t nh©n nh nhau.. 2- Sè hiÖu nguyªn tö. Sè hiÖu nguyªn tö ®îc kÝ hiÖu lµ z, Bằng số đơn vị điện tích hạt nhân và B»ng sè electron cã trong nguyªn tö cña nguyªn tè Häc sinh: Dùa vµo SGK cho biÕt Sè hiÖu nguyªn tö cho biÕt. Sè hiÖu nguyªn tö lµ g×? Cho biÕt + Sè proton trong h¹t nh©n ng.tö ®iÒu g×? + Số đơn vị điện tích Häc sinh: Dùa vµo SGK gi¶i thÝch + Sè electron trong nguyªn tö ý nghÜa kÝ hiÖu nguyªn tö + Sè thø tù cña nguyªn tè trong B¶ng tuÇn hoµn 3- KÝ hiÖu nguyªn tö: Cho biÕt kÝ hiÖu hãa häc vµ chØ sè đặc trưng nguyên tử A Z X X : KÝ hiÖu nguyªn tö ho¸ häc Z: Số đơn vị điện tích hạt nhân = số hiÖu nguyªn tö 35 Gi¸o viªn: LÊy vÝ dô 17 Cl. A: Sè khèi 35 Häc sinh: Cho biÕt ý nghÜa cña kÝ VD: 17 Cl. + Sè khèi cña clo lµ 35®.v.e hiÖu + Sè hiÖu nguyªn tö ng.tè Clo lµ 17 + Nguyên tố clo đứng thứ 17 trong B¶ng tuÇn hoµn. + §iÖn tÝch h¹t nh©n ng.tö Clo lµ 17+ Gi¸o viªn: Cñng cè bµi gi¶ng b»ng + Trong h¹t nh©n nguyªn tö clo cã c©u hái vµ bµi tËp SGK-10 17 proton, 18 n¬t¬ron. + Nguyªn tö clo cã 17 electron quay quanh h¹t nh©n. 4- Cñng cè bµi : Bµi tËp SGK –10 9 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. 5- Hướng dẫn học ở nhà. Häc bµi theo néi dung bµi häc + Bµi tËp1 17 (SGT ho¸ 10-16) Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng: TiÕt 5. §ång vÞ –NGUY£N Tö KHèI Vµ nguyªn tö khèi trung b×nh I- Môc tiªu bµi häc:. Học sinh hiểu : Khái niệm đồng vị. Kh¸i niÖm nguyªn tö khèi trung b×nh Häc sinh vËn dông: TÝnh nguyªn tö khèi trung b×nh cña nguyªn tè ho¸ häc mét c¸ch thµnh th¹o. II- ChuÈn bÞ:. Giáo viên : Tranh vẽ các đồng vị của hiđro. III- KÕ ho¹ch lªn líp.. 1- ổn định tổ chức : Sĩ số 34/34 2- KiÓm tra bµi cò : C©u hái vµ bµi tËp SGK- S¸ch BT ho¸. 3- Néi dung bµi. Hoạt động của thầy- trò. Néi dung I- §ång vÞ. Häc sinh : Dùa vµo SGK ®a ra định nghĩa về đồng vị.. 1- §Þnh nghÜa: §ång vÞ lµ nh÷ng nguyªn tö cã cïng sè proton nhng kh¸c nhau về số nơtơron, do đó có số khối A Häc sinh: tr¶ lêi c©u hái kh¸c nhau. 35 35 35 35 + T¹i sao 17 Cl vµ 17 Cl ®îc gäi lµ VD1: 17 Cl vµ 17 Cl là hai đồng vị vì đồng vị của nhau. đều có 17 proton trong hạt nhân nguyªn tö, nhng sè n¬t¬ron lÇn Lượt là 18 và 20. + Xác định số proton, số nơtơron, VD 2: 84 11 54 sè electron vµ sè khèi cña mçi Nguyªn tö. 105 A 64 29 B 36 C 5 D 26 E 63 nguyên tử. Nguyên tử nào là đồng 109 47 G 29 H vÞ cña nhau Sè khèi: 10 64 84 11 54 109 63 10 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Sè proton 5 29 36 5 26 47 29 Sè electon 5 29 36 5 26 47 29 Sè n¬t¬ron 5 35 48 6 28 62 34 Nguyên tử đồng vị: 10 11 5 A Vµ 5 D 64 63 29 B Vµ 29 H 2- TÝnh chÊt: - Các đồng vị của cùng 1 nguyên tố cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n nh nhau cã tÝnh chÊt ho¸ häc gièng nhau nhưng khác nhau về khối lượng Cã tÝnh chÊt vËt lý kh¸c nhau. - Tỉ lệ các đồng vị của cùng 1 nguyên tố là không đổi, không tuỳ thuéc vµo hîp chÊt ho¸ häc chøa Các đồng vị đó VÝ dô: Trong H20 % 168 0 = 99,76% Trong 02 % 178 0 = 0,04% Trong H2 S04 % 188 0 = 0,2%. Gi¸o viªn: §iÖn tÝch h¹t nh©n quyết định tính chất nguyên tử Theo em các đồng vị của cùng 1 nguyªn tè cã tÝnh chÊt gièng hay kh¸c nhau. Giáo viên: Tỉ lệ các đồng vị của 17 18 oxi 168 0 80 80 99,76% 0,04% 0,2% Cl 75% 35 17. Cl 25% 37 17. Häc sinh : Nghiªn cøu SGK cho biÕt nguyªn tö khèi trung b×nh lµ g×.. II- Nguyªn tö khèi trung b×nh cña nguyªn tè. a- §Þnh nghÜa: Khối lượng nguyên tử của một nguyên tố có nhiều nguyên tử đồng vị là khối Lượng nguyên tử trung bình của hỗn hợp các đồng vị có tính đến tỉ lệ % mỗi nguyên tử đồng vị b- C«ng thøc:. Häc sinh: ViÕt c«ng thøc tÝnh. A =. nguyªn tö khèi trung b×nh vµ gi¶i. aA bB ... 100. A : Nguyªn tö khèi trung b×nh. A,B: Là nguyên tử khối mỗi đồng vị. A,b Tỉ lệ % số nguyên tử mỗi đồng vÞ. 4- Củng cố bài.Hướng dẫn học sinh làm bài tập 3,4,5.( SGK-13).. 5- Hướng dẫn học ở nhà.+ Học bài theo nội dung đã học + Bµi tËp1 17 (S¸ch gi¶i to¸n hãa 10-16) 11 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. + C©u I (§Ò 33) C©u I (3) –26 C©u I (1-57) C©u I (23-94) Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng:. TiÕt 6: Sự chuyển động của Electron trong nguyên tử OBITAN nguyªn tö I- Môc tiªu bµi häc:. Häc sinh biÕt Trong nguyên tử, electron chuyển động xung quanh hạt nhân không theo một quỹ đạo xác định. Mật độ xác suất tìm thấy electron trong không gian nguyên tử không đồng đều. Khu vực xung quanh hạt nhân mà tại đó xác suất t×m thÊy electron lín nhÊt ®îc gäi lµ obitan nguyªn tö. II- ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: Tranh vÏ 1- MÉu hµnh tinh nguyªn tö cña R¬-z¬- Fo vµ Bo. 2- Obitan nguyªn tö hi®ro. 3- H×nh ¶nh c¸c obitan s, p, d. III- KÕ ho¹ch lªn líp.. 1- ổn định tổ chức : Sĩ số 34/34 2- KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra 15/ C©u hái: 1. Brom có 2 đồng vị . BiÕt 79 35 Br chiÕm 54,5% M = A = 79,91. T×m sè khèi cña đồng vị thứ 2.. 35 2. A (Cl) = 35,5 clo có 2 đồng vị là 17 Cl vµ 37 17 Cl + Tìm thành phần % của mỗi đồng vị. 35 + Hỏi có bao nhiêu % về khối lượng của 17 Cl chøa trong a xÝt HClO4 + Hỏi có bao nhiêu % về khối lượng của 37 17 Cl chøa trong KClO3 3- Néi dung bµi. Hoạt động của thầy- trò. Néi dung I- Sự chuyển động của electron. 12 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10 trong nguyªn tö. Giáo viên: Dùng sơ đồ mẫu hành tinh nguyên tử Rơzơpo và Bo để th«ng b¸o cho häc sinh. Gi¸o viªn: Ph©n tÝch h¹n chÕ , thµnh c«ng cña nguyªn tö H. Giáo viên: Mô tả hiện tượng một que hương được châm lửa, Khi để yên ta thấy 1 đốm than hồng Nhng nÕu h¬ thËt nhanh que hương ta thấy “ Sợi dây lửa” Giáo viên: Vậy ta đã biết electron chuyển động rất nhanh nên không thÓ quan s¸t ®îc ®êng ®i cña nã. 1- M« h×nh nguyªn tö Bo Các electron chuyển động xung quanh hạt nhân nguyên tử theo quỹ đạo hình tròn hay bầu dục giống như quỹ đạo hành tinh chuyển động xung quanh mÆt trêi. Thµnh c«ng: Gi¶i thÝch ®îc quang Phæ cña nguyªn tö H. H¹n chÕ: - M©u thuÉn víi tÝnh bÒn Cña nguyªn tö - Kh«ng gi¶i thÝch ®îc 1 sè tÝnh chÊt Cña nh÷ng nguyªn tö cã nhiÒu electron. Mô tả chưa đúng trạng thái chuyển động của electron trong vỏ nguyên tử.. 2- Mô hình hiện đại về sự chuyển động Cña electron trong nguyªn tö obitan nguyªn tö a- Sự chuyển động của electron trong nguyªn tö. Electron chuyển động rất nhanh, không theo một quĩ đạo xác định nào. Electron cã mÆt ë mäi n¬i nhng u tiªn chuyÓn động trong những khu vực xác định (Thường xuyên ở gần hạt nhân hơn là ở xa hạt nhân) tạo thành đám mây electron, đám mây electron có hình dạng electron kh¸c nhau. VÝ dô: Nguyªn tö H cã 1 electron x¸c suÊt cã mÆt electron xung quanh hạt nhân tạo thành đám mây electron xung quanh h¹t nh©n cã d¹ng khèi cÇu cã b¸n kÝnh. Gi¸o viªn : Ph©n tÝch h×nh ¶nh đám mây electron nguyên tử H. 0,053n.m lµ 90% cßn 0,53 A 0. 10% x¸c suÊt cã mÆt electron ë ngoµi khèi cÇu . 13. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. mçi chÊm kh«ng ph¶i lµ 1 electron b- Obitan nguyªn tö mµ lµ vÞ trÝ mµ electron xuÊt hiÖn * kh¸i niÖm: Obitan nguyªn tö lµ Kho¶ng kh«ng gian xung quanh h¹t nhân mà tại đó tập trung phần lớn Häc sinh: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ x¸c suÊt cã mÆt electron (kho¶ng 90%) obitan nguyªn tö KhÝ hiÖu A0 . NhËn xÐt: Nguyªn tö cã nhiÒu electron Mçi electron cã khu vùc tån t¹i u tiªn riªng Cã obitan riªng cña m×nh Giáo viên: A0 nguyên tử H là một Mỗi electron có một năng lượng riêng khèi cÇu, ®êng kÝnh 1,06A0 nghÜa VÝ dô: A0 nguyªn tö H lµ 1 khèi cÇu , lµ g×? ®êng kÝnh 1, 06 A0 nghÜa lµ x¸c suÊt cã mÆt cña electron trong nguyªn tö H lµ 90% trong mét khèi cÇu cã b¸n kÝnh Häc sinh : Tr¶ lêi là 0,53 A0 còn bên ngoài khối cầu đó x¸c suÊt t×m thÊy electron lµ 10%. T©m Khèi cÇu kh¶ n¨ng cã mÆt e lµ 0% II- H×nh d¹ng obitan nguyªn tö. Gi¸o viªn: Sö dông tranh vÏ h×nh ¶nh c¸c obitan s,p,d. Häc sinh: NhËn xÐt h×nh d¹ng obitan nguyªn tö H. Gi¸o viªn: Dùa vµo tranh vÏ vµ phân tích đặc điểm cácA0. A0 nguyªn tö H lµ mét khèi cÇu. §ã lµ A0 1s,A02s, 3s,4s …..còng cã d¹ng khèi cầu nhưng kích thước lớn hơn + A0 s có đối xứng cầu, tâm khối cầu trùng gốc toạ độ + A0 p cã d¹ng sè 8 næi, mçi A0 p nhËn trục toạ độ làm trục đối xứng px,py, pz. lần lượt nhận trục x,y, z làm trục đối xứng + A0 d vµ A0 f cã h×nh d¹ng phøc t¹p. 4- Cñng cè bµi: Bài 2(SGK) củng cố kiến thức về sự chuyển động e Bài 3(SGK) củng cố kiến thức về hình dạng và đặc điểm của các obitan nguyªn tö. 5- Hướng dẫn học ở nhà. Học thuộc bài trước khi làm bài tập 14 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Ngµy so¹n Ngµy gi¶ng: TiÕt 9:. Líp vµ ph©n líp Electron I- Môc tiªu bµi häc Häc sinh biÕt. - ThÕ nµo lµ líp vµ ph©n líp electron. - Số lượng các obitan trong một phân lớp và trong một lớp. - Sù gièng nhau, kh¸c nhau gi÷a c¸c obitan trong cïng mét ph©n líp. - Dùng kí hiệu để phân biệt các lớp, phân lớp obitan. II- KÕ ho¹ch lªn líp. 1- ổn định tổ chức : Sĩ số 34/34 2- KiÓm tra bµi cò: C©u hái SGK-19 3- Néi dung. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. I- Líp electron. ? T¹i sao electron cã khu vùc u tiªn. Hoạt động 1: Học sinh trả lời câu. hái: Trong nguyªn tö, mçi electron có một trạng thái năng lượng nhất định. Tuỳ vào trạng thái năng lượng Nµy, mçi electron cã khu vùc u tiªn riªng.. ? CÊu t¹o nguyªn tö Treo h×nh vÏ obitan h×nh cÇu thuéc líp trong (a) vµ líp ngoµi (b). Trong nguyªn tö cã thÓ cã nhiÒu electron. H×nh vÏ cho ta thÊy 2 obitan h×nh cÇu thuéc 2 líp : Líp trong (a) vµ líp ngoµi (b). Obitan thuộc lớp ngoài có kích thước lín h¬n obitan thuéc líp trong. ë 15 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Obitan ngoµi, x¸c suÊt cã mÆt electron còng ®îc tËp trung ë khu vùc xa h¹t nh©n trong nguyªn tö, h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch (+) hót c¸c electron (-). Muèn t¸ch electron ra khái vá nguyªn tử thì cần cung cấp năng lượng cho nã Electron ë gÇn h¹t nh©n th× ®îc h¹t nh©n liªn kÕt chÆt chÏ, muèn t¸ch electron nµy ra khái nguyªn tö th× cÇn cung cÊp cho chóng n¨ng lượng rất lớn nên ta nói các electron ở gần hạt nhân có mức năng lượng thÊp. Ngược lại những electron ở xa hạt nhân chỉ cần 1 năng lượng nhỏ đã có thể tách chúng ra khỏi vỏ nên chúng có mức năng lượng cao h¬n ? Cho biÕt sù kh¸c nhau cña c¸c electron ë c¸c líp kh¸c nhau? Gi¸o viªn: Nh÷ng electron cã møc năng lượng như thế nào thì được xÕp vµo mét líp Gi¸o viªn: KÓ tõ h¹t nh©n nguyªn tö trë ra ngoµi vá, c¸c líp electron được đánh số thứ tự hoặc kí hiệu b»ng ch÷ c¸i lín. Thø tù: n= 1 2 3 4 5 6 7 Tªn líp K L M N O P Q. Häc sinh : Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o viªn sau khi nghe gi¸o viªn ph©n tÝch C¸c electron ë líp trong vµ líp ngoµi. Electron ë c¸c líp kh¸c nhau cã møc Năng lượng khác nhau. Những electron có mức năng lượng xÊp xØ b»ng nhau th× ®îc xÕp vµo mét líp Mức năng lượng của các electron tăng dÇn theo thø tù h¹t nh©n ra ngoµi vá ®îc biÓu diÔn theo c¸c líp n =1 2 3 4 5 6 7 Tªn líp K L M N O P Q Lớp K : electron có mức năng lượng thÊp nhÊt, liªn kÕt víi h¹t nh©n bÒn chÆt nhÊt Lớp Q electron có mức năng lượng cao nhÊt. ? Mức năng lượng của các electron biến đổi như thế nào kể từ hạt nh©n nguyªn tö ra ngoµi vá 16 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. ? Lớp nào có mức năng lượng thấp nhÊt, cao nhÊt II- Ph©n líp electron. II- ph©n líp electron. Gi¸o Viªn: §Æt c©u hái : ThÕ nµo lµ 1 líp electron?. Hoạt động 2:. Häc sinh: Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ 1 líp electron Häc sinh: Tr¶ lêi c¸c c©u hái. ? Các electron có năng lượng như. + C¸c electron trªn cïng 1 ph©n líp. thÕ nµo th× thuéc cïng ph©n líp.. có năng lượng bằng nhau.. ? C¸c obitan nguyªn tö thuéc. Häc sinh: Ghi néi dung do gi¸o viªn. cùng một phân lớp có đặc điểm gì. th«ng b¸o. chung, riªng?. + Tuỳ thuộc vào đặc điểm của từng. Gi¸o viªn: Ghi b¶ng c©u tr¶ lêi. líp mµ mçi líp cã thÓ cã 1 hay nhiÒu. đúng của học sinh. ph©n líp cô thÓ. Gi¸o viªn : Th«ng b¸o. LípK (n-1) cã 1 ph©n líp KÝ hiÖu 1s Líp L(n-2) cã 2 ph©n líp kÝ hiÖu 2s,2p Líp M(n-3) cã 3 ph©n líp kÝ hiÖu 3s , 3p, 3d Líp N (n-4) cã 4 ph©n líp: 4s 4p 4d 4f. Gi¸o viªn: Yªu cÇu rót ra sè ph©n. Häc sinh: Rót ra nhËn xÐt. líp trong líp thø n. Líp thø n cã n ph©n líp : ns,np,nd,nf III- Sè obitan trong mét ph©n líp. Hoạt động 3:. electron. Gi¸o viªn : §Æt c©u hái: Cho biÕt. Hoạt động 3:. hình dạng, đặc điểm của các obitan. H.sinh : Nhắc lại hình dạng, đặc điểm C¸c obitan.. Gi¸o viªn: §Æt c©u hái: C¸c obitan. H.sinh: Tr¶ lêi. trên cùng 1 phân lớp có đặc điểm gì. C¸c obitan trªn cïng 1 ph©n líp cã. chung vµ riªng.. mức năng lượng bằng nhau, nhưng. Giáo viên: Ghi câu trả lời đúng của. khác nhau về sự định hướng trong. häc sinh. kh«ng gian. Gi¸o viªn: Ph©n tÝch :Do h×nh d¹ng. Học sinh: Ghi số lượng các obitan. các obitan khác nhau sự định. Ph©n líp s: Cã 1 AO 17. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. hướng trong không gian có khác. Ph©n líp p: Cã 3 AO. nhau. Sè obitan kh¸c nhau. Ph©n líp d: Cã 5 AO Ph©n líp f : Cã 7AO Häc sinh: KÕt luËn Sè obitan trong c¸c ph©n líp s,p,d.f Tương ứng là 1,3,5,7. IV- Sè obitan trong mét líp electron. Gi¸o viªn: KÎ b¶ng Häc sinh ®iÒn vµo b¶ng c¸c sè liÖu Sè Ao trong ph©n líp. ph©n líp. Líp s. p. d. n=1. *. n=2. *. *. n=3. *. *. *. n=4. *. *. *. f. s. p. d. Tæng f. sè Ao. 1. *. 1. 1. 3. 1. 3. 5. 1. 3. 5. n=n. 4 9 7. 16 n2. 4- Cñng cè bµi: Sö dông c¸c bµi tËp trong SGK. 5- Hướng dẫn học ở nhà Học thuộc bài trước khi làm bài tập vì nội dung đáp án chính là néi dung bµi häc. 18 Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 10+11:. Năng lượng các electron trong nguyên tử CÊu h×nh electron nguyªn tö. I- Môc tiªu bµi häc.. Häc sinh biÕt .Sè electron tèi ®a trong 1 ph©n líp vµ trong 1 líp c¸c nguyªn lý, quy t¾c s¾p xÕp electron trong nguyªn tö. Häc sinh hiÓu: ViÕt cÊu h×nh electron. §Æc ®iÓm electron líp ngoµi cïng. Häc sinh vËn dông: Dùa vµo c¸c nguyªn lÝ, qui t¾c vÒ sù ph©n bè electron trong nguyên tử để viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyªn tè thuéc chu kú 1,2,3. II- ChuÈn bÞ. Giáo viên: Tranh vẽ trật tự các mức năng lượng của obitan nguyên tử bảng cấu hình electron và sơ đồ phân bố electron trên các obitan cña 20 nguyªn tè ®Çu tiªn. III- KÕ ho¹ch lªn líp .. 1- ổn định tổ chức: Sĩ số 34/34 2- KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra theo c©u hái bµi tËp s¸ch gi¸o khoa 3- Néi dung bµi: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. I- Năng lượng của electron trong nguyªn tö 1- Mức năng lượng obitan nguyên tö ? Em hãy nhắc lại đặc điểm của electron trong nguyªn tö. I- Năng lượng của electron trong nguyªn tö. 1- Mức năng lượng obitan nguyên tử: §Æc ®iÓm electron trong nguyªn tö electron có một năng lượng xác định riêng, các electron có năng lượng bằng nhau thuéc cïng ph©n líp, c¸c ph©n líp 19. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ho¸ 10. Gi¸o viªn: bæ sung. Mỗi phân lớp electron tương ứng 1 giá trị năng lượng xác định. Người ta gọi mức năng lượng obitan ngtử ? Vậy electron chuyển động trên Ao 1s có mức năng lượng như thế nµo ? Các electron chuyển động trên Ao 2p có mức năng lượng như thế nµo?. ? Dựa vào mức năng lượng của h×nh 1.12(SGK) Em h·y rót ra trËt tù c¸c møc năng lượng Giáo viên: Giải thích trường hợp bất thường là do sự chèn mức năng lượng G. viªn: Giíi thiÖu c¸ch x¸c ®inh. mức năng lượng Ao theo qui tắc Kleec«pxki. II- C¸c nguyªn lÝ vµ qui t¾c ph©n bè electron trong nguyªn tö 1- Nguyªn lÝ Pauli ? Ôlượng tử là gì. ? Vẽ các ôlượng tử của n=1 n=2. ®îc ký hiÖu s,p,d. VD: 1 electron chuyển động trên Ao 1s có mức năng lượng 1s thấp nhất. Các electron chuyển động trên AO 2/2 có mức năng lượng bằng nhau và bằng mức năng lượng của 2p, lớn hơn năng lượng 1s. 2-Trật tự các mức năng lượng obitan nguyªn tö 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d….. Hiện tượng mức 4s thấp hơn 3d 5s thÊp h¬n 4d 6s thÊp h¬n 4f,5d… Gọi là hiện tượng chèn mức năng lượng Qui t¾c: Kleec«pxki A0 có (n+l) thấp Năng lượng thấp A0 có (n+l) Cao Năng lượng cao 2A0 cã (n+l) b»ng nhau th× Ao cã n nhá hơn có năng lượng thấp hơn. II- C¸c nguyªn lÝ vµ qui t¾c ph©n bè electron trong nguyªn tö. 1- Nguyªn lÝ Pauli: a- Ô lượng tử biểu diễn Ao 1 cách đơn giảm 1 ô lượng tử ứng với 1Ao. KÝ hiÖu: VD: n=1 cã 1 A0 s 1s n = 2 cã 1 A02s, 3 A02 p 20. Lop10.com.
<span class='text_page_counter'>(21)</span>