Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tuần 21

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 21, tiÕt thø: 61, 62, 63. Ngày soạn: từ 18 đến 25/1/2007. TÝnh chuÈn x¸c hÊp dÉn cña v¨n b¶n thuyÕt minh. a. môc tiªu bµi häc. - Ôn tập và củng cố kiến thức về văn bản thuyết minh đã học ở THCS. - HiÓu thÕ nµo lµ tÝnh chuÈn x¸c, hÊp dÉn cña v¨n b¶n thuyÕt minh. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh chuÈn x¸c, hÊp dÉn. b. phương tiện thực hiện. --SGK, SGV. - ThiÕt kÕ bµi häc.. c. TiÕn tr×ng d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi Phương pháp. Nội dung cần đạt I. tÝnh chuÈn x¸c trong v¨n b¶n thuyÕt minh. GV: Cho H/S đọc SGK GVH: Thế nào là văn bản 1. Tính chuẩn xác và một số biện pháp đảm bảo tính. thuyết minh ? để đảm b¶o tÝnh chuÈn x¸c trong v¨n b¶n thuyÕt minh chóng ta cÇn l­u ý nh÷ng ®iÓm g× ?. chuÈn x¸c cña v¨n b¶n thuyÕt minh. HS§&TL:. - V¨n b¶n thuyÕt minh lµ v¨n b¶n nh»m giíi thiÖu, tr×nh bµy chÝnh x¸c, kh¸ch quan vÒ cÊu t¹o, tÝnh chÊt, quan hÖ, gi¸ trÞ của một sự việc, hiện tượng một vấn đề thuộc tự nhiên, xã hội, con người. GV: Cho HS đọc và thảo - Cần chú ý tới 03 điểm sau: SGK. luËn theo 03 nhãm, ph¸t 2. LuyÖn tËp: biÓu theo nhãm, c¶ líp HS§&TL: * C©u hái a: Ch­a chuÈn… xem xÐt bæ sung. * VÝ dô b : Lµ ¸ng v¨n bÊt tö chø kh«ng chØ lµ 1000 n¨m. * Ví dụ c : Không, vì nó không hề nói đến sự nghiệp thơ ca cña NguyÔn BØnh Khiªm. GV: Cho H/S đọc SGK. II. TÝnh hÊp dÉn cña v¨n b¶n thuyÕt minh GVH: Anh (chÞ) h·y cho 1, TÝnh hÊp dÉn vµ mét sè biÖn ph¸p t¹o tÝnh hÊp dÉn cña biÕt c¸c biÖn ph¸p t¹o v¨n b¶n thuyÕt minh. nªn sù hÊp dÉn cho v¨n HS§&TL HSPB: b¶n thuyÕt minh ? - Cã 04 biÖn ph¸p cã thÓ lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cho v¨n b¶n GV: Cho HS luyÖn tËp, thuyÕt minh: SGK. 2, LuyÖn tËp: th¶o luËn 02 vÝ dô. - Bài tập 1: + Luận điểm “Nếu bị tước đi…” có ý nghĩa khái quát trừu tượng, phần nào mang tính áp đặt, do đó có thể dễ GVH: Ph©n tÝch 02 vÝ dô ? quªn. + C¸c chi tiÕt, sè liÖu vµ lËp luËn ë nh÷ng c©u sau đã góp phần cụ thể hoá luận điểm trên một cách sinh. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TuÇn 21, tiÕt thø: 61, 62, 63 Ngày soạn: từ 18 đến 25/1/2007 động, cụ thể, hấp dẫn, thú vị. - Bµi tËp 2: + NÕu chØ nãi “ Hå Ba BÓ lµ mét danh lam th¾ng cảnh nổi tiếng…” thì cũng đủ và chắc ít người phản đối, như thế là đúng nhưng chưa hấp dẫn. + Nh­ng khi g¾n hå Ba BÓ víi truyÒn thuyÕt Pß Gi¸ M¶i th× nã trë nªn hÊp dÉn vµ dÔ nhí h¬n. III. Cñng cè - Cho HS tham kh¶o phÇn Ghi nhí trong SGK. IV. LuyÖn tËp.. Tùa “TRÝch diÔm thi tËp” a. môc tiªu bµi häc. - Gióp HS hiÓu ®­îc tÊm lßng tr©n träng, tù hµo vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm của tác giả đối với di sản thi ca của dân tộc trong việc bảo tồn di sản văn học của tiền nhân. Qua đó các em có tình cảm và thái độ đúng đắn víi di s¶n v¨n häc d©n téc. - N¾m ®­îc c¸ch lËp luËn chÆt chÏ kÕt hîp víi tÝnh biÓu c¶m cña bµi tùa. b. phương tiện thực hiện. --SGK, SGV. - ThiÕt kÕ bµi häc.. c. TiÕn tr×ng d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi. Phương pháp. GV: Cho HS đọc tiểu dÉn SGK.. GV: Cho HS đọc baì. Nội dung cần đạt I, Giíi thiÖu chung. 1, T¸c gi¶: - Hoàng Đức Lương quê Văn Giang, Hưng Yên, trú tại Gia Lâm – Hà Nội, đỗ Tiến sĩ năm 1478. 2,T¸c phÈm: a, Thể loại: Tựa là bài viết thường đặt ở đầu sách tương tự như các lời nói đầu, lời giới thiệu, lời tự bạch…( trước thời Đường thường để ở cuối sách). Mục đích là để giới thiêu với độc giả mục đích, động cơ sáng tác, kết cấu, bố cục nội dung hoÆc t©m t­, t©m sù cña t¸c gi¶. b. Gi¶i thÝch tõ khã: SGK. GVH: Anh (chÞ) h·y xem ë II, Néi dung chÝnh. phÇn ®Çu cña t¸c phÈm t¸c giả nêu gì ? phương pháp lËp luËn nh­ thÕ nµo ?. 1, Nguyªn nh©n khiÕn s¸ng t¸c th¬ v¨n kh«ng ®­îc l­u truyÒn. HS§&TL - Cã 06 nguyªn nh©n c¶ chñ quan lÉn kh¸ch quan.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TuÇn 21, tiÕt thø: 61, 62, 63 Ngày soạn: từ 18 đến 25/1/2007 * Nguyªn nh©n chñ quan: + Người có học, người làm quan thì bận việc hoặc không quan tâm đến thơ văn (còn mải học thi) + Chỉ có thi nhân (tức nhà thơ-người có học vấn) mới they được cái hay cái đẹp của thơ ca. + Người yêu thích sưu tầm thơ lại không đủ trình độ, năng lùc, tÝnh kiªn tr×. + Nhà nước (triều đình nhà vua) không khuyến khích in ấn (kh¾c v¸n), chØ in kinh phËt. * Nguyªn nh©n kh¸ch quan + §ã lµ sù ph¸ huû cña thêi gian víi s¸ch vë. + §ã lµ chiÕn tranh, ho¶ ho¹n còng gãp phÇn ph¸ huû v¨n th¬ trong s¸ch vë. - NghÖ thuËt lËp luËn: + Nghệ thuật liên tưởng, so sánh thơ văn như khoái chá, gấm vóc, sắc đẹp ngoài sắc đẹp… + Phương pháp lập luận quy nạp + Dïng c©u hái tu tõ : lµm sao gi÷ m·i…®­îc mµ kh«ng.. GVH: Anh (chÞ) h·y cho 2, Tình cảm và sự cố gắng của Hoàng Đức Lương. biết tác giả đã làm gì để HS§&TL s­u tÇm th¬ v¨n cña tiÒn - Ông không quản khó khăn đã đi “tìm quanh…hỏi khắp nh©n ? §iÒu g× th«i thóc trong nhân gian, thu lượm tong tác phẩm một…” ông vượt khó để biên - §o¹n v¨n trùc tiÕp bµy tá t©m tr¹ng, t©m sù cña t¸c gi¶ so¹n tuyÓn tËp th¬ nµy ? trước thực trạng đau lòng. Khó khăn trong việc khảo cứu thơ văn Lí – Trần làm tác giả thường có ý thở than, trách lçi c¸c trÝ thøc ®­¬ng thêi. - ¤ng cã ý thøc tr©n träng v¨n th¬ cña «ng cha, yªu quý di s¶n v¨n häc d©n téc. - C«ng viÖc cña «ng cã ý nghÜa gi¸o dôc vµ ý nghÜa thùc tiÔn. Bëi v× nÕu kh«ng cã «ng th× chóng ta ngµy nay ®©u còn biết đến “Chiếu dời đô - Lí Công Uẩn”, “ Bạch Đằng Giang Phú – Trương Hán Siêu”… III. Tæng kÕt - Cho HS đọc phần ghi nhớ SGK. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TuÇn 21, tiÕt thø: 61, 62, 63. Ngày soạn: từ 18 đến 25/1/2007. Hieàn taøi laø nguyeân khí quoác gia. a. môc tiªu bµi häc. - HiÓu ®­îc néi dung vµ gi¸ trÞ cña mét tÊm v¨n bia trong V¨n MiÕu – Quốc Tử Giám: Khẳng định tầm quan trọng của hiền tài đối với quốc gia. - Khẳng định việc khắc bia tiến sĩ là việc làm có ý nghĩa đối với đương thời và hậu thế, chính sách trọng nhân tài của triều đại Lê Thánh Tông. Qua đó rút ra bài học quý báu cho hậu thế về văn hoá giáo dục. b. phương tiện thực hiện. --SGK, SGV. - ThiÕt kÕ bµi häc.. c. TiÕn tr×ng d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi. Phương pháp. GV: Cho HS đọc SGK phần tiểu dẫn để tìm hiểu vÒ t¸c gi¶ vµ vÞ trÝ cña bµi bia.. GVH: Anh (chÞ) h·y cho biÕt vai trß cña hiÒn tµi víi sù h­ng thÞnh cña quèc gia ?. GVH: Anh (chÞ) h·y cho. Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung. 1, T¸c gi¶: - Th©n Nh©n Trung (1418-1499), nguyªn lµ phã so¸i trong Tao đàn văn học do Lê Thánh Tông sáng lập. 2. T¸c phÈm - Bài kí được khắc bia năm 1484. Trước phần trích học có một đoạn văn dài kể việc từ khi Lê Thái Tổ dựng nước (1428) đến năm 1484, các vua Lê tuy đều có chú ý bồi dưỡng nhân tài nhưng chưa có điều kiện dựng bia tiến sĩ. Cuèi phÇn trÝch lµ danh s¸ch 33 vÞ tiÕn sÜ khoa Nh©m TuÊt 1442. - Bµi bia nµy gi÷ vai trß quan träng nh­ mét lêi tùa chung cho 82 tÊm bia tiÕn sÜ ë V¨n MiÕu, Hµ Néi. II. Néi Dung ChÝnh. 1, Vai trß cña hiÒn tµi víi quèc gia HStl&TL. - Hiền tài là người có đức độ, tài cao. - Nguyªn khÝ lµ khÝ chÊt ban ®Çu lµm lªn sù sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña sù vËt. => Như vậy, với sự sống còn và phát triển của đất nước, dân tộc, người hiền tài đóng vai trò vô cùng quan trọng, quý gi¸, kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. 2, ý nghÜa, t¸c dông cña viÖc lËp bia vµ bµi häc lÞch sö. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TuÇn 21, tiÕt thø: 61, 62, 63 Ngày soạn: từ 18 đến 25/1/2007 biÕt ý nghÜa, t¸c dông cña HStl&TL viÖc lËp bia vµ bµi häc lÞch + KhuyÕn khÝch hiÒn tµi, kÎ sÜ tr«ng vµo mµ phÊn chÊn, sö ? h©m mé, rÌn luyÖn danh tiÕt, g¾ng søc gióp vua. + Ng¨n ngõa ®iÒu ¸c, kÎ ¸c: ý xÊu ®­îc ng¨n chÆn, lßng thiện tràn đầy, kẻ ác thấy đó làm điều răn, người thiện xem đó mà cố gắng. + Dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, góp phần làm cho hiền tài nẩy nở, đất nước hưng thịnh, rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, củng cố mệnh mạch cho Nhà nước. => Ngày nay các cấp chính quyền địa phương, nhà nước đều phải có những chính sách đãi ngộ, khuyến khích phát triển người tài, tránh chảy máu chất xám. Vinh danh các thủ khoa đỗ đầu ở Văn Miếu hàng năm… GVH: Anh (chÞ) h·y dùa 3, Sơ đồ kết cấu của bài văn bia vµo néi dung bµi bia kÝ lËp HSTL&PB sơ đồ kết cấu ? Tầm quan trọng của người hiền tài. ^. Khuyến khích phát triển người hiền tài. ^. Những việc đã làm. ^. Nh÷g viÖc ®ang lµm vµ sÏ lµm (kh¾c bia tiÕn sÜ). ^. ý nghÜa t¸c dông cña viÖc kh¾c bia tiÕn sÜ III. Tæng kÕt - HS §äc phÇn ghi nhí SGK. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>