BỆNH PHỔI TẮC
NGHẼN MÃN TÍNH
Mục tiêu
1. Trình bày định nghĩa và các triệu chứng
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
2. Nhận định vai trị của người điều dưỡng
trong chăm sóc bệnh nhân bệnh phổi tắc
nghẽn mạn tính.
3. Lập kế hoạch chăm sóc
4. Thực hiện chăm sóc
5. Đánh giá hiệu quả chăm sóc điều dưỡng
ĐỊNH NGHĨA
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là
bệnh đường hơ hấp nhỏ đặc trưng bởi tắc
nghẽn thơng khí (do viêm phế quản mạn
hay khí phế thũng).
Sự tắc nghẽn này thường tiến triển, có thể
tăng đáp ứng của đường hơ hấp và có
phục hồi một phần.
Biểu hiện là tình trạng ho khạc đàm kéo
dài, khó thở khi gắng sức và tắc nghẽn
khơng khí.
Có 2 dạng:
+ Khí phế thủng
+ Viêm phế quản
Nguyên nhân
Nguyên nhân thực sự chưa rõ.
Các yếu tố nguy cơ:
+ Thuốc lá
+ Ơ nhiễm mơi trường sống và làm việc
+ Dị nguyên
+ Tuổi
+ Yếu tố xã hội
+ Giới tính
+ Di truyền
+ Khí hậu
+ Nhiễm trùng
LÂM SÀNG
1. Viêm phế quản mạn
Ho khạc đàm
Khó thở khi gắng sức
Khám phổi ran rít, ran ngáy, ran ẩm…
2. Khí phế thũng
Khó thở khi gắng sức
Ho và khạc đàm ít dần
Khám lồng ngực hình thùng, rung thanh
giảm, gõ vang, RRPN giảm hay mất
CẬN LÂM SÀNG
1. Chức năng hô hấp
Không thực hiện khi BN đang khó thở
Giúp chẩn đốn, theo dõi diễn tiến, kiểm
tra điều trị và tiên lượng
Xác định tắc nghẽn và mức độ tắc nghẽn
2. Hình ảnh học
+ X Quang ngực: viêm phế quản, khí
phế thũng
+ Siêu âm tim…
CẬN LÂM SÀNG
3. Xét nghiệm sinh hóa: Khí máu động mạch
4. Xét nghiệm vi trùng học
5. Nội soi phế quản
Lập kế hoạch chăm sóc
1. Nhận định tình trạng bệnh nhân
Tiền sử bản thân và của gia đình
Điều kiện sống và làm việc
Thói quen hút thuốc lá
Hỏi tình trạng bệnh hiện tại: sốt, khó thở,
ho khan hay đàm, tính chất đàm…
2. Quan sát và thăm khám
Dấu hiệu sinh tồn
Tri giác
Dấu hiệu khó thở, đàm và tính chất đàm,
mồ hơi, lượng nước tiểu…
3. Lập kế hoạch chăm sóc
+ Nghỉ ngơi
+ Trấn an bệnh nhân
+ Nằm đầu cao
+ Chế độ ăn nhiều dinh dưỡng, nhiều
nước
+ Thực hiện y lệnh
+ Giáo dục bệnh nhân: triệu chứng,
nguyên nhân, biến chứng…
THỰC HIỆN KẾ HOẠCH CHĂM SĨC
1. Chăm sóc cơ bản
Cho BN nằm tư thế thoải mái, đầu cao
Động viên BN
Giải thích cho BN hiểu về bệnh
Áp dụng những động tác giúp BN dễ ngủ
Giảm stress
Uống nhiều nước, hạ sốt nếu có
+ Vỗ rung
+ Dẫn lưu theo tư thế
+ Tập thở
+ Hút đàm dãi
+ Nằm tư thế dễ thở
+ Tăng cường lượng nước vào cơ thể giúp
loãng đàm
2. Thực hiện y lệnh
+ Thuốc
+ Truyền dịch, chích
+ Thở oxy
3. Theo dõi BN
+ Dấu hiệu sinh tồn
+ Bảng theo dõi nước xuất nhập
+ Tình trạng hơ hấp, tri giác, đàm, tình
trạng khó thở
+ Cận lâm sàng…
GIÁO DỤC SỨC KHỎE
+ Tránh tiếp xúc các yếu tố khởi phát bệnh
+ Giảm stress
+ Tăng cường thể lực: tập luyện, ăn uống
đủ chất…
+ Tập thở, tập ho đúng cách
+ Không hút thuốc, không sử dụng thuốc
bừa bãi
+ Khám ngay khi có triệu chứng bệnh