ngày soạn ngữ văn 11 nâng cao 3 ngày soạn ngày dạy tiết 35 chiếu cầu hiền ngô thì nhậm a mục tiêu cần đạt giúp học sinh hiểu được chủ trương cầu hiền đúng đắn của vua quang trung sau ngày dẹp

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn:

Ngày dạy: <b> </b>
<b> TIẾT 35:</b>

<b>CHIẾU CẦU HIỀN</b>

Ngơ Thì Nhậm

<b>*******</b>

<i><b> A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:</b></i>
<b> Giúp học sinh:</b>

- Hiểu được chủ trương cầu hiền đúng đắn của vua Quang Trung sau ngày dẹp yên thù
trong giặc ngoài để thấy được tầm chiến lược sâu rộng cũng như tấm lịng vì dân, vì nước
của ơng.

- Thấy được cách diễn đạt tinh tế bằng những lời lẽ vừatâm huyết vừa có sức thuyết phục
cao và lập luận chặt chẽ của tác giả.

<b>B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ: </b>

- Giáo viên thiết kế giáo án chu đáo, khoa học.

- Phương pháp: giảng bình, phân tích, tổng hợp, phát vấn, thảo luận nhóm.
- Học sinh đọc bài trước, soạn phần Hướng dẫn học bài.

<b>C. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:</b>

<b>1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số: </b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ: ( 5phút)</b>

Phân tích cảm hứng chủ đạo của bài thơ Bài ca ngất ngưởng, chon một đọan trong
bài thơ làm rõ cảm hứng chủ đạo đó.

<b>3.Tiến trình bài mới: </b>

<b>Nội dung cần đạt</b> <b>Hoạt động của thầy</b> <b>Hoạt động của trò</b>
<b>I. ĐỌC- HIỂU TIỂU DẪN: ( 5 phút)</b>

<b>1. Hòan cảnh sáng tác:</b>

- Năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngơi hồng đề,
đuổi giặc Thanh cùng bọn Lê Chiêu Thống ra
khỏi đất nước.

- Ngơ Thì Nhậm thay Quang Trung viết chiếu
cầu hiền kêu gọi những người tài đức ra giúp
nước.

<b>2. Ngơ Thì Nhậm (1746-1803):</b>

- Hiệu Hi Dõan, quê: Tả Thanh Oai, huyện
Thanh Oai, Hà Đông.

- Đỗ tiến sĩ năm 1775, từng ra làm quan triều
Lê _ theo Tây Sơn, được giao nhiệm vụ sọan
thảo công văn giấy tờ.

<b>TIẾT 1:</b>

- Cho học sinh đọc phần
tiểu dẫn SGK, yêu cầu
học sinh trình bày đôi
nét về cuộc đời tác giả.
- Cung cấp thêm cho
học sinh hòan cảnh lịch
sử.

- Diễn giảng, khắc sâu
kết luận chung.

- Học sinh đọc phần
tiểu dẫn SGK, trình
bày đơi nét về hồn
cảnh lịch sử và cuộc
đời tác giả.

<b>II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: ( 25 phút)</b> - Cho học sinh đọc bài
chiếu.

- Thử tìm hiểu bố cục
bài thơ?

- Học sinh đọc bài
chiếu.

- Ba phần:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>1. Quy luật xử thế của người hiền: phần 1.</b>
- Phải do thiên tử sử dụng.

- Không làm như vậy là trái đạo trời, trái quy
luật cuộc sống.

- Người hiền-ngôi sao sáng.
- Thiên Tử-ngôi Bắc Thần.



so sánh, dùng điển cố.

=> Lập luận mạnh, có sức thuyết phục đối với
trí thức Bắc Hà: thiên tính của người hiền là
để dùng cho đời.

<b>2. Thực trạng người hiền ở Bắc Hà và việc</b>
<b>cầu hiền của vua Quang Trung: phần 2.</b>
<i><b>a. Thực trạng người hiền Bắc Hà:</b></i>

- Bỏ đi ở ẩn, mai danh ẩn tích bỏ phí tài năng.
- Người ra làm quan với Tây Sơn: sợ hãi im
lặng làm bù nhìn hoặc làm việc cầm chừng.
- Tự tử phí bỏ tài năng.



Khơng nhiệt tình với triều đại mới.

<i><b>b. Việc cầu hiền của vua Quang Trung:</b></i>
- Hay trẫm ít đức khơng đáng để phò tá

chăng?

- Hay đương thời đổ nát không thể ra phụng
sự vương hầu chăng?



Câu hỏi tu từ, có sức tác động lớn, làm thay
đổi cách ứng xử của sĩ phu Bắc Hà: thơi thúc
ra phục vụ.

* Tính chất của thời đại và nhu cầu của đất
nước:

- Tính chất của thời đại:

+ Trời còn tăm tối -> buổi đầu của triều đại
mới.

+ Kỷ cương triều chính cịn nhiều khiếm

- Theo em, ở đọan đầu
tiên, tác giả nói gì về
quy luật xử thế của
người hiền.

- Nghệ thuật được sử
dụng ở đây là gì? Nêu
kết luận chung về nội
dung?

- Cho học sinh chia lớp
thành 4 nhóm , thảo
luận, tìm hiểu và phân
tích rõ, cụ thể:

+Nhóm 1: thực trạng
người hiền ở Bắc Hà.
+ Nhóm 2: việc cầu hiền
của vua Quang Trung.
+ Nhóm 3: tính chất thời
đại.

+ Nhóm 4: nhu cầu của
đất nước.

- Cho học sinh trình bày
kết quả vừa thảo lụân
lên bảng phụ.

- Gọi cả lớp nhận xét,
đánh giá, bổ sung.
- Sửa chữa, hòan chỉnh
bài học-> giảng bình,
khắc sâu.

+ Đường lối cầu
hiền.

- Học sinh dựa vào

văn bản, trình bày
theo suy nghĩ của
bản thân.

- Học sinh chia
nhóm thảo luận theo
yêu cầu của giáo
viên, trình bày lên
bảng phụ bằng
những gạch đầu
dòng.

- Cử đại diện trình
bày.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

khuyết.

+ Biên cương phải lo toan.
+ Dân cịn mêt nhọc.

+ Đức hóa của nhà vua chưa kịp thấm nhuần
khắp nơi.



Thực trạng khó khăn: công việc nhiều và
nặng nề.

- Nhu cầu của đất nước:

+ Quân tử phải trổ tài -> cần người tài giúp
nước.

+ Một cai cột không thể đỡ nổi một căn nhà
lớn, mưu lược một người khơng thể dựng
nghiệp trị bình.



Địi hỏi phải có sự trợ giúp của nhiều bậc
hiền tài.

=> Lời lẽ khiêm nhường,tha thiết, lập luận
chặt chẽ khiến người hiền tài không thể không
ra giúp triều đại mới.

<b>3. Đường lối cầu hiền của vua Quang</b>
<b>Trung: phần 3.</b>

- Mọi tầng lớp nhân dân đều được dâng sớ tỏ
bày việc nước.

- Cách tiến cử rộng mở và dễ làm.

- Kêu gọi người tài đức cùng gánh vác việc
nước.



Cụ thể, dễ thực hiện: đúng đắn và rộng mở.

- Em hãy cho biết
đường lối cầu hiền của
vua Quang Trung thế
nào? Em có nhận xét gì
về đường lối đó?

- Dựa vào những hiểu
biết về lịch sử, em hãy
cho biết sau khi ban
chiếu cầu hiền, Quang
Trung đã thu nhận được
những người tài nào?

-> Cụ thể, dễ thực
hiện: đúng đắn và
rộng mở.



Phan Huy Ích, Vũ
Huy Tấn, Trần Bá
Lam, Nguyễn Nha,
Đòan Nguyễn Tuấn,
Nguyễn Bá Lân,
Nguyễn Thế Lịch,
Nguyễn Thiếp.
<b>III. CHỦ ĐỀ: ( 5 phút)</b>

- Chủ trương cầu hiền đúng đắn của vua

Quang Trung sau ngày dẹp yên thù trong giặc
ngoài.

- Tầm chiến lược quan trọng cũng như tấm
lịng vì dân vì nước của vua Quang Trung.

- Em thử phát biểu chủ
đề bài chiếu vừa tìm
hiểu?

- Học sinh tự rút ra
chủ đề.

<b>4. Củng cố: ( 5phút)</b>

Cho học sinh làm bài tập nâng cao SGK: Hãy cho biết chiếu thuộc loại văn gì ( tự
sự, trữ tình, nghị luận…) và về nghệ thuật, chiếu coi trong yếu tố nào?

( Gợi ý: về tính chất, chiếu thuộc loại ngjị luận chính trị-xã hội và do đó, về nghệ
thụât chiếu coi trong yếu tố lập luận và các luận cứ thuyết phục người đọc.)

<b>5. Dặn dò: </b>

</div>

<!--links-->