Bài soạn TTVH

cảm nhận về bài thơ: Tiếng gà tra
Kớnh tha ban giỏm kho
Kớnh tha quớ thy cụ,cựng cỏc bn hc sinh thõn mn.
Tui th chúng ta có lẽ ai cng cú nhng k nim p,nhng hi c ỏng nh.ú
l nhng k nim trong sỏng,hn nhiờn.K nim ú gn lin vi nhng gỡ gn
gi,thõn quen.Vi Giang Nam l nhng chiu chn trõu trờn cỏnh ng lng,Vi
Bng Vit l hỡnh nh bp la chn vn sng sm.Cũn vi n s Xuõn
Qunh,k nim tui th gn lin vi hỡnh nh ngi b tn to,lo toan,gn vi
lng xúm thõn thng,gn gi,gắn vi õm thanh quen thuc ca Ting g tra
c bi thTing g traca Xuõn Qunh,hỡnh nh ting g tra ó li
trong em nhiu cm xỳc.Nú khụng day dt,khc khoi lũng ngi m c nhố nh
xõm ln hn ngi c.Nhng k nim tui th nh th ựa v.Chớnh vỡ vy,n
vi cuc thi hụm nay,em xin c núi lên cm nhn ca mỡnh v bi th Ting
g tra ca n s Xuõn Qunh.
Kớnh tha quớ thy cụ giỏo
Trớc khi nói lên sự cảm nhận của em về bài thơ Tiếng gà tra cho phép em đợc
nói đôi nét về nữ sĩ Xuân Quỳnh: Xuân Quỳnh sinh năm 1942 mất năm 1988, bà là
nhà thơ nữ xuất sắc nhất của nền văn thơ hiện đại Việt Nam .Thơ Xuân Quỳnh th-
ờng hớng về những hình ảnh ,những sự việc bình dị ,gần gũi đời sống thờng nhật
trong gia đình,tình yêu,tình mẹ con,bà cháu... Bài thơ Tiếng gà tra là một bài thơ
nh thế.Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh cả nớc chống Mĩ. Nh nhiều tác phẩm đơng
thời,thơ Xuân Quỳnh hớng vào chủ đề bao trùm của cả nền văn học bấy giờ là lòng
yêu nớc và cổ vũ tinh thần chiến đấu của toàn dân,trớc hết là của những ngời cầm
súng.Tuy bài thơ có nhiều kỷ niệm riêng của bản thân nhà thơ nhng hình tợng nhân
vật trữ tình lại là ngời chiến sĩ đang trên đờng hành quân ra tiền tuyến .Cái tôi riêng
của ngời nghệ sĩ và cái ta chung của cả thế hệ,cả dân tộc hoà quyện tự nhiên toả ra
những cảm hứng vừa thân thơng,gần gũi vừa cao cả thiêng liêng,lay động lòng ng-
ời.
M u bi th ,Xuõn Qunh ó dn ngi c vo khụng khớ sụi ng ca
nhng ngy khúi la chin tranh,a ta theo chõn nhng ngi chin s trờn
ng hnh quõn qua mt xúm nh:

Trờn ng hnh quõn xa
Dng chõn bờn xúm nh
Ting g ai nhy :
Cc.....cc tỏc.....cc ta
Nghe xao ng nỏng tra
Nghe bn chõn mi
Nghe gi v tui th
Ngời chiến sĩ chống Mỹ cứu nớc -đoàn quân ra tiền tuyến ,trong đó có nhà thơ-kể
về một sự việc bình thờng mà thú vị .Trên đờng hành quân ,lúc tạm nghỉ ở một
xóm nhỏ bên đờng,chiến sĩ ta bỗng nghe tiếng gà nhảy ổ vang lên: cục...cục tác
,cục ta.Câu thơ ghi âm tiếng gà rất đỗi thân thơng,gần gũi. Gia khụng gian yờn
,thanh bỡnh ú bng vang lờn õm thanh ting g nhy :Cc cc tỏc....cc
ta”. Âm thanh tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh đưa ta về với cảnh sống thanh
bình.Âm thanh ấy khuấy động cái không gian vốn dĩ yên ả,nhưng lại vẽ ra một
không gian tràn đầy sự sống.Âm thanh ấy làm dÞu đi cái nắng ban trưa,xua đi nỗi
nhọc nhằn của người lính và gợi nhắc về những kỉ niệm tuổi thơ.
“Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Ba câu thơ ngắn,từ nghe được lặp lại ba lần,tạo ra những dư âm kì diệu của
tiếng gà trong lòng người đọc.Tiếng gà đánh thức những kỉ niệm tuổi thơ,đưa
người chiến sĩ sống lại những năm tháng đẹp nhất của đời lính.Đoạn thơ kể về
một sự việc đời thường nhưng thơ mộng,góp phần làm dịu đi không khí khốc liệt
của chiến tranh,mở ra một không gian thanh bình,sâu lắng giúp cho những người
lính,người đọc thuở ấy cũng như chúng ta ngày nay một chút thời gian để yên
tĩnh cõi lòng,để lắng sâu suy cảm.Điệp từ “nghe” được chuyển đổi cảm giác
nhiều lần cho ta thấy sự tinh tế,nhạy cảm trong tâm hồn tác giả.Nhà thơ không
chỉ nghe âm thanh tiếng gà trưa bằng tai mà bằng cả tâm hồn,bằng mọi giác
quan. Phải có một tâm hồn nhạy cảm tinh tế,phải có một tuổi thơ đầy ắp kỷ niệm
thì mới có những vần thơ réo rắt,xúc động lòng người đọc đến vậy.

Từ âm thanh tiếng gà trưa nhảy ổ quen thuộc đã khơi gợi trong tâm trí người
chiến sĩ nỗi nhớ nhà mênh mang,da diết.Trong phút chốc đàn gà của tuổi thơ hiện
ra.Đó là hình ảnh những chú gà xinh đẹp,đáng yêu với nhiều màu sắc.Nào là chị
mái mơ”khắp mình hoa đốm trắng” .Nào là chị nâu vàng”lông óng như màu
nắng”.Tác giả như nhớ lại,đếm lại từng con gà.Đoạn thơ có sự kết hợp tả,kể,so
sánh rất tài tình đã tái hiện lại hình ảnh hết sức sinh động của đàn gà,một hình
ảnh rất đỗi quen thuộc,gần gũi,bừng sáng rộn rã nơi thôn dã.Hình ảnh chị gà
mái”Cục ta...cục tác”khi đẻ trứng và rúc rích dẫn con đi kiếm mồi như một bức
tranh hiện ra trước mắt người đọc.
Bài thơ”Tiếng gà trưa”như một cuốn phim quay nhanh,lần lượt đánh thức
bao kỉ niệm của những ngày sống bên người bà thân thương:
“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!”
Với sự ngây thơ,hiếu động ,tò mò đến ngé nghĩnh của đứa cháu có lần xem trộm
gà đẻ và bị bà bắt được và la mắng.Những lời mắng yêu ấy vẫn còn đọng mãi
trong nỗi nhớ của nữ sĩ
“Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”
Hai câu thơ ngắn gọn đã tái hiện hình ảnh đứa cháu sao ngây thơ ,đáng yêu đến
thế.
Ting g tra
Tay b khum soi trng

Dnh tng qu cht chiu
Cho con g mỏi p
C hng nm hng nm
Khi giú mựa ụng ti
B lo n g toi
Mong tri ng sng mui
cui nm bỏn g
Chỏu c qun ỏo mi
Ôi cỏi qun chộo go
ng rng di quột t
Cỏi ỏo cỏnh chỳc bõu
i qua nghe st sot
Càng về cuối ,kỉ niệm tuổi thơ càng da diết cảm động .Qua những dòng thơ êm
nhẹ ,thánh thót nh những nốt nhạc trong veo ,hỡnh nh ngi b hin lờn tht gin
d,giu lũng thng yờu,ựm bc,cht chiu chm lo chỏu nh.Vi ụi mt ó
kộm,ụi bn tay gy khum soi trng cho g mỏi p.B khụng ch cht chiu,dnh
dm tng qu trng m cũn ngy ờm lo lng.B lo thi tit thay i s nh
hng n n g.Cng lo, b cng mong c:
Mong tri ng sng mui
cui nm bỏn g
Chỏu c qun ỏo mi
Tỡnh b tht cao quớ bit bao,ỏng trõn trng bit bao.B ó tn to,cht chiu
trong cnh nghốo nõng ,lo lắng cho đứa chỏu.Bn tay tn to ca b chm
chỳt tng qu trng cng chớnh l chm chỳt,chp cỏnh cho nhng nim hnh
phỳc nh bộ,n s m ht sc tuyt vi ca chỏu .B mong bỏn c g may
cho chỏu cỏi qun chộo go,chic ỏo cỏnh chỳc bõu cỏi ỏo,cỏi qun rt n s ,r
tin nhng ú li l mún qu vụ giỏ m b trao tng.Nú l ni nhc nhn ca i
b,l tỡnh cm thiờng liờng ,l tỡnh b sõu nng.Đợc hởng hạnh phúc ấy ,có lẽ với
nữ sĩ Xuân Quỳnh thực sự cảm động và nhớ mãi .Nếu không nhớ thơng,biết ơn bà
làm sao nữ sĩ có thể viết đợc những câu thơ ,ghi lại đợc những kỷ niệm đẹp nh

thế.Thơ với đời,hiện tại và quá khứ cứ đan xen ,gắn bó hài hoà ,tự nhiên,hồn
nhiên,trong veo nh nắng tra và gió mát ngày hè vậy.
c n nhng cõu th ny,ta khụng th khụng nh n hỡnh nh ngi b
trong bi th Bp la ca Bng Vit:
Mt bp la chn vn sng sm
Mt bp la p iu nng m
Chỏu thng b bit my nng ma
V cú l tt c cỏc ngi b u tt nh M.Go r Ki ó nhn xột. N s Xuõn
Qunh cng ó thuyt phc em iu y.
Trong dũng hoi nim tui th ca tỏc gi luụn thy hỡnh nh ngi b
hiện v.Chớnh tỡnh cm ca b i vi chỏu ó li trong lũng ngi chỏu mt
tỡnh cm rt i thiờng liờng .ú l tỡnh yờu b sõu sc.T lỳc u th n lỳc
trng thnh,tỡnh cm thiờng liờng y luụn song hnh vi cuc i chỏu,vi thi
gian.Nó là động lực thôi thúc cháu vững bước hành quân.Nó cũng là cội nguồn
của tình yêu quª h¬ng đất nước:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi,cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Bài thơ khép lại mà hình ảnh tiếng gà trưa cùng với hình ảnh người bà vẫn còn
đọng mãi.Những hình ảnh này,những kỉ niệm ấy đã thôi thúc những người chiến
sĩ cầm chắc tay súng để bảo vệ Tổ quốc,bảo vệ xóm làng quª h¬ng vµ nÒn §éc
lËp,Tù do cña Tæ quèc.‘Tiếng gà trưa” đã nhắc người chiến sĩ nghĩ về mục đích
chiến đấu của mình.Điệp từ”vì” trong bài thơ được nhắc lại bốn lần khẳng định
rõ ràng mục đích chiến đấu của người chiến sĩ”Vì Tổ quốc,vì xóm làng,vì bà,vì
tiếng gà tuổi thơ.
Phải chăng,tình yêu quê hương bao giờ cũng bắt nguồn từ những gì gần gũi
thân quen nhất.Và đó cũng chính là tình yêu Tổ quốc sâu nặng.Nhà văn Nga Ê

Ren Bua khẳng định “Lòng yêu nhà,yêu làng xóm trở nên lòng yêu Tổ
quốc”.Đúng như vậy,đó là qui luật của tình cảm.
Kính thưa ban giám khảo
Kính thưa quí thầy cô cùng các bạn thân mến.
Bài thơ “Tiếng gà trưa”viết về một loại âm thanh quen thuộc của làng quê
Việt Nam nhưng đã thể hiện được những suy nghĩ sâu sắc những cảm xúc sâu
lắng của nữ sĩ Xuân Quỳnh.tiếng gà trưa được lặp lại trong suốt bài thơ như sợi
dây vô hình liên kết các hình ảnh tuổi thơ thơ mộng và tình bà cháu đậm đà,thắm
thiết,tình cảm gia đình,tình yêu quê hương,xứ sở đã làm sâu sắc thêm tình yêu đất
nước,trách nhiệm đối với Tổ quốc,quê hương.
Với thể thơ ngụ ngôn,một thể thơ gốc Việt Nam ,bắt nguồn từ lối hát dặm
Nghệ Tĩnh và vè dân gian.Bài thơ có giọng điệu kể chuyện tâm tình ,nhẹ
nhàng,thú vị,tự sự,miêu tả,biểu c¶m xen lẫn nhau.Trong bài thơ,cụm từ ba âm
tiết”Tiếng gà trưa”như một biến tấu khiến người đọc phải dừng lại để suy
ngẫm,để gợi lại những kỉ niệm tuổi thơ.Mỗi lần cất lên câu thơ ấy lại gợi lên một
kỉ niệm,một kí ức tuổi thơ.Có tiếng gà trong hiện tại,gợi tiếng gà trong quá
khứ,nhắc nhở hiện tại và nghĩ về tương lai.Chỉ ba âm thanh mà được tác giả sắp
đặt thật tài tình tạo ra cả một khoảng thời gian,không gian nghệ thuật đầy biến
động.Điệp từ “Tiếng gà trưa” như dòng nhạc chủ âm vừa kết nối các đoạn thơ
vừa đếm nhịp cho từng cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ tình.Chính vì vậy bài
thơ “Tiếng gà trưa”đã gây xúc động mạnh mẽ trong lòng người đọc.
Bài thơ của Xuân Quỳnh như muốn nhắc nhở chúng ta hãy luôn nhớ về tuổi
thơ của mình bởi đó là quãng thời gian đẹp nhất.Hãy nâng niu,trân trọng những
gì ta đã có và đang có.Và cao hơn nữa,tác giả muốn gởi gắm chúng ta tình yêu
quê hương đất nước,tinh thần trách nhiệm đối với Tổ quốc.

A.Tờn ti: cảm nhận về bài thơ: Tiếng gà tra
B.DN í:
I.t vn :
-Trong cuc i ca mi chỳng ta ai cng cú nhng k nim v tui th

- Vi n s Xuõn Qunh thỡ k nim ú gn vi hỡnh nh ngi b,vi lng xúm
thõn thng v gn vi õm thanh ca ting g tra.
-Bi th Ting g tra ó li trong lũng ngi c mt cm xỳc sõu lng v
cng gi li cho em nhng k nim v tui th ca mỡnh.
II.Gii quyt vn :
1.Lun im 1:Ting g gi nh hỡnh nh trong k nim tui th khụng th no
quờn ca ngi chin s trên đờng hành quân.
2.Lun im 2: Nhng k nim ca tui th, v ngi b c tỏi hin li qua
nhiu s vic: hỡnh nh n g con hin lờn rt sinh ng, vic nhỡn trm g
,hỡnh nh ngi b soi trng,dnh dm cht chiu mua qun ỏo mi cho chỏu khi
tt n...
3.Lun im 3:Tõm nim ca ngi chin s tr( cng l ca tỏc gi Xuõn
Qunh)trờn ng ra trn v ngha v ,trỏch nhim chin u cao c
III.Kt thỳc vn :
-Ting g tra l mt õm thanh quen thuc ca lng quờ Vit Nam
-Ting g tra nh si dõy vụ hỡnh liờn kt cỏc hỡnh nh tui th v tỡnh b chỏu
sõu nng
-Tỡnh cm gia ỡnh gn vi tỡnh yờu quờ hng ,t nc v trỏch nhim vi t
nc
-Khẳng định giá trị của bài thơ và lời nhắc nhở của tác giả.