CÁC PHƯƠNG PHÁP LƯỢNG GIÁ sức KHỎE THAI (lâm SÀNG sản PHỤ KHOA SLIDE)

CÁC PHƯƠNG PHÁP LƯỢNG GIÁ SỨC KHỎE THAI


Đứng trước 1 thai kì

•

Đặt câu hỏi ??? Làm sao có thể biết được thai nhi trong bụng mẹ hiện tại
khỏe ??? KHI CHƯA CHUYỂN DẠ hoặc ĐÃ VÀO CHUYỂN DẠ


Mục tiêu

•
•

Biết đánh giá sức khỏe của thai nhi trong thai kì
Biết được đánh giá sức khỏe thai nhi trong chuyển dạ


TRƯỚC CHUYỂN DẠ

•

Lượng giá sức khỏe thai nhi nhằm theo dõi thai nhi trước sinh để phòng ngừa
các trường hợp thai chết trong tử cung hoặc có những can thiệp khơng cần thiết

•
•
•
•

Cử động thai
Nhịp tim thai
Cử động thở
Sự sản xuất nước ối


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
1. Cử động thai

•
•

Tại sao phải đếm ?
Khi tình trạng tưới máu bánh nhau giảm , thai nhi bị toan máu  cử động thai
giảm  đếm cử động thai

•

Cần thiết nên thực hiện ở thai phụ nguy cơ cao và có thể có ích ở thai phụ nguy
cơ thấp


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
1. Cử động thai

•
•
•

Nhiều cách đếm
Cardiff đề nghị đếm 10 cử động trong 1 thời gian nhất định
Ban đầu 12h , sau đó thay đổi cịn 6h(Liston) hoặc 30p2h (Sadovsky) hoặc 2h
(Moore)

•

Nên đếm tốt nhất ở tư thế nằm và đầu buổi tối


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
1. Cử động thai

•
•
•
•

•

Khuyến cáo đếm ở khoảng 26-32 tuần
6 cử động / 2h phản ánh thai nhi ổn định / 1 thai kì khỏe mạnh (SOGC )
Thai kì khỏe mạnh thai nhi 10 cử động / 20p ( Sadovsky , Moore , Neldam )
≤ 3 cử động /1h ( Sadovsky ) , không thấy cử động kéo dài hơn 90p là bất thường

Theo Rayburn (1982): Cử động thai ≥ 4 lần/ 1 giờ, nếu cử động thai ≤ 3
lần / 1 giờ trong 2 giờ liên tiếp là bất thường.


TRƯỚC CHUYỂN DẠ

1. Cử động thai

•

Bất thường:
+ Cử động thai gia tăng đột ngột như giẫy giụa là biến chứng của dây rốn bị chèn ép, thắt
nút hay nhau bong non,…
+ Cử động thai giảm nhẹ, yếu dần: biểu hiện tình trạng rối loạn chức năng nhau, thiếu oxy,
giảm dinh dưỡng. Thai phụ cảm giác cử động thai giảm dần và mất, có thể tim thai vẫn
cịn.


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
1. Cử động thai

•
•
•

Khi cử động thai giảm nên làm gì ?
Non-stress test và siêu âm là 2 test đầu tay khi có giảm cử động thai
Lưu ý : test cử động thai là test sơ cấp nên tỷ lệ dương tính giả cao nên tư vấn
cho thai phụ trước


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)

•
•

•

Đánh giá sự tồn vẹn của hành não thai

•
•

NST đáp ứng chỉ đảm bảo sức khỏe em bé trong 3 ngày

Đánh giá sự thay đổi của nhịp tim thai theo cử động thai khi chưa chuyển dạ
Dao động nội tại bình thường + đáp ứng tăng nhịp tim là dấu chỉ tốt cho thai nhi
bình thường
NST không đáp ứng chưa chắc thai suy (50%)


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)
Khi nào làm NST ??

-

Thai quá ngày – 41 tuần , lúc chưa chuyển dạ
ĐTĐ thai kì – 36 tuần
ĐTĐ phụ thuộc insulin – 28-32 tuần
THA mãn – 28-32 tuần
Tiền sản giật – lúc chẩn đoán
Tiền căn thai lưu - ≤ 32 tuần hoặc trước thời điểm thai chết 2 tuần
Nghi ngờ thai suy dinh dưỡng – lúc chẩn đoán
Giảm cử động thai – lúc chần đoán

TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)

•
-

Báo cáo NST
Thời gian đo ( 20p) ? Kéo dài thêm nếu 20p đầu bất thường
Có cơn gị chưa ? ( chưa có cơn gị )
Tim thai căn bản ?
Dao động căn bản ?
Cử động thai ? Lần /30p ( 20p tùy theo ) ( ít nhất 2 cử động thai )
Nhịp giảm ? Nhịp tăng ?
Kết luận có đáp ứng ? Bất thường ?


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)

•

Thai kì có chu kì thức ngủ 20-75p

•
•

≥ 2 nhịp tăng (20-40p )

•

– Sau 32 tuần: Tăng biên độ ≥ 15 nhịp kéo dài ≥ 15 giây
– Trước 32 tuần: Tăng biên độ ≥ 10 nhịp kéo dài ≥ 10 giây

Tim thai căn bản 110-160

Theo Devoe và cs (1986): Tỷ lệ dương giả ≥ 90%, vì thai nhi có thể khơng
cử động trong khoảng thời gian 75 phút  Kết luận NST không đáp ứng có
thể phải thực hiện 120 phút ( Brown và Patrick, 1981).


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)

•
•
•
•

Đánh giá kết quả NST theo SOGC ( TBL Y4 )

•

Nhịp giảm kéo dài ≥ 1 phút: tiên lượng xấu

Nhịp giảm trong NST : Nhịp giảm bất định

Nếu không lập lại và < 30 giây: không đe dọa thai và không cần can thiệp.
Nếu lập lại ít nhất 3 lần trong 20 phút, dù nhịp giảm nhẹ cũng tăng nguy cơ mổ
lấy thai vì suy thai.


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
2. Non-stress test (NST)


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3.Non-stress test (NST)

•

Khoảng thời gian lập lại NST ( ACOG 2007)

–

7 ngày: Thai bình thường:

–

2 lần mỗi tuần: Thai quá ngày, đa thai, tiểu đường loại 1, thai chậm tăng
trưởng, cao huyết áp thai kỳ.

–

Mỗi ngày: Tiền sản giật nặng,…

TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•

Ý nghĩa: Đánh giá khả năng chịu đựng của thai nhi trong chuyển dạ ( 3 cơn gị
trong 10 phút)

•

Điều kiện;
+ Khơng có chống chỉ định dùng Oxytocin.
+ Thai đủ trưởng thành


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•

Cách thực hiện;
+ Thai phụ nằm nghiêng một bên tránh tụt huyết áp do nằm ngữa.
+ Truyền tĩnh mạch Oxytoxin, hoặc kích thích tiết Oxytocin nội sinh để tạo cơn gị.

•

Tiêu chuẩn đọc kết quả:

•

Có thể lập lại mỗi tuần.

– 3 cơn co trong 10 phút, mỗi cơn ≥ 40 giây.
– Thời gian theo dõi: 90 phút.


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•

Cơ chế:

– Co cơ TC  Áp lực nước ối tăng  Chèn ép cơ Tc  Xẹp các mạch máu qua
cơ TC  Giảm lượng máu đến nhau  thiếu Oxy thời gian ngắn 

• Nhịp giảm muộn: bệnh lý tử cung nhau?
• Nhịp giảm bất định có tình trạng chèn ép dây rốn? Thiểu ối? (thường
đi đôi với sự khuyết dưỡng bánh nhau).

•

CST: đánh giá chức năng tử cung – nhau.


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•

Âm tính : khơng có nhịp giảm muộn


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•
•

Kết quả :

•
•
•

Dương tính : xuất hiện nhịp giảm muộn lặp lại trong hơn 50% cơn gị

Âm tính : trị số tim thai bình thường , dao động nội tại bình thường , khơng có
nhịp giảm muộn
Nghi ngờ : khơng có nhịp giảm muộn nhưng xuất hiện nhịp giảm bất định
Không đánh giá được : cơn gò <3 cơn/10p


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•

Dương tính : nhịp giảm muộn > 50% số cơn gò

TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•
•
•

CST là 1 test có giá trị dự báo âm rất cao nhưng dương rất thấp
CST (-) nghĩa là bé được đảm bảo về tính mạng
Trong nhứng thai kì nguy cơ cao thì CST vẫn có mục đích quan trọng trong lượng
giá


TRƯỚC CHUYỂN DẠ
3. Contraction stress test (CST)

•

Dương tính:
+ Chỉ khoảng 8%-15% là dự báo dương về suy thai
+ Theo Freedman (1975): dương tính giả 25%, có tác giả khác 75%
+ CST dương tính có đáp ứng nhịp tim thai tăng thường kèm theo dương tính
giả: khuyến cáo làm thêm một số cận lâm sàng: siêu âm xem lượng ối,
màu sắc ối.
+ CST dương tính khơng có đáp ứng nhịp tim thai tăng thường hiếm khi dương
tính giả: chấm dứt thai kỳ bằng mổ lấy thai.

•

CST nghi ngờ lập lại thử nghiệm trong vòng 24 giờ và kết hợp thêm siêu âm
kiểm tra ối, màu sắc ối.

•

Nhịp giảm bất định trên CST thường kèm theo chèn ép dây rốn do thiểu ối
hoặc sa dây rốn,…