Xây dưng thương hiệu sản phẩm Cam sành Hàm Yên

1
I. Đặt vấn đề
Xã hội ngày càng phát triển đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao
nhu cầu về lương thực, thực phẩm an toàn chất lượng là một điều mà người
dân đặc biệt chú trọng. Chính vì thế hoa quả cũng được quan tâm rất lớn.
Để đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân là có những sản phẩm hoa quả
không chỉ để ăn có chất lượng cao mà còn để trang trí trong những ngày lễ
tết hay để làm quà biếu…Chúng tôi đã chọn “ Cam sành Hàm Yên” là sản
phẩm để làm mục tiêu kinh doanh.
Nói đến Tuyên Quang có lẽ không ai là không biết đến những địa danh
đã đi vào lịch sử như mái đình Hồng Thái, Cây đa Tân Trào, rồi hình ảnh
các cô gái xinh đẹp có làn da trắng ngần đã đi vào câu hát "Chè Thái, gái
Tuyên", nhưng ít biết Tuyên Quang còn có một loại sản vật đặc trưng nữa là
cam sành Hàm Yên mà người dân quen gọi là cam làng Mường.
Từ lâu huyện Hàm Yên - tỉnh Tuyên Quang được biết đến bởi một sản
phẩm nổi tiếng là “cam sành Hàm Yên”. Cây cam hiện đang chiếm ví trí
quan trọng trong phát triển kinh tế của huyện, giúp xoá đói giảm nghèo, tăng
thu nhập cho người dân.
Việc tuyên truyền quảng bá sản phẩm "cam sành Hàm Yên" sớm trở
thành thương hiệu là niềm mong mỏi của người dân vùng trồng cam các xã
phía bắc và thị trấn Tân Yên huyện Hàm Yên. Thực tế, cam sành Hàm Yên
là một loại cây ăn quả đặc sản rất nổi tiếng. Nhưng do chưa có thương hiệu
nên cam sành Hàm Yên thường bị ép giá nên đời sống của người dân trồng
cam còn gặp nhiều khó khăn.
Được sự hỗ trợ của tổ chức xây dựng thương hiệu “Cam sành Hàm Yên”
bộ môn Marketing trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên , kết hợp với
UBND huyện Hàm Yên cùng sở Nông Nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh
Tuyên Quang. Chúng tôi chung tay vào việc xây dưng thương hiệu sản phẩm
“Cam sành Hàm Yên ” .
2
1. Muc đích, mục tiêu

1.1. Mục đích
Hoạch định chiến lược Marketing một cách khả thi và phù hợp cho sản
phẩm “Cam sành Hàm Yên”
1.2. Mục tiêu
1.2.1. Mục tiêu về kinh tế
- Nâng cao hiệu quả kinh tế
- Mở rộng diện tích sản xuất trong địa bàn huyện theo quy mô lớn
+ Tăng sản lượng
+ Tập trung thành vùng sản xuất hiệu quả
1.2.2. Mục tiêu sản phẩm
- Xây dưng thương hiệu cho sản phẩm
- Xây dựng được mức giá hợp lý cho người tiêu dùng
- Nâng cao chất lượng mẫu mã sản phẩm
- Đáp ứng nhu cầu của khách hàng
- Xây dựng các vùng sản xuất cam sạch bệnh, đảm bảo vệ sinh an toàn
thực phẩm
- Đa dạng hoá sản phẩm: Quả tươi, nước cam ép, cam ướp…
- Kéo dài chu kỳ sống của sản phẩm.
1.2.3. Mục tiêu hướng tới khách hàng
- Tạo kênh phân phối sản phẩm rộng rãi, thuận tiện cho khách hàng
- Tạo sự tin cậy của khách hàng đối với sản phẩm
- Bảo vệ sức khoẻ của người tiêu dùng
1.2.4. Mục tiêu môi trường, xã hội
- Góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân
- Đẩy mạnh phát triển kinh tế địa phương, xoá đói giảm nghèo
- Bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng cũng như người sản xuất
2. Phương pháp tiến hành.
- Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo, các
niên giám thống kê, thông tin trên báo chí, truyền hình, internet và các
nghiên cứu trước đây.

- Phương pháp thu thập thong tin sơ cấp: Điều tra trực tiếp tại vùng sản
xuất cam, điều tra thị trường tiêu thụ sản phẩm cam, điều tra mặt hàng
của đối thủ cạnh tranh, và điều tra thông tin về lượng tiêu thụ cam
hiện tại của khách hàng.
3
- Phương pháp thống kê bằng bảng, biểu: Thống kê tìm ra xu hướng
hay đặc điểm chung của các yếu tố phân tích.
- Phương pháp SWOT: Tìm ra điểm mạnh, điểm yếu bên trong doanh
nghiệp, cơ hội và nguy cơ bên ngoài doanh nghiệp. Đây là phương
pháp then chốt trong hoạch định chiến lược.
4
II. Nội dung
2.1 Quy trình sản xuất Cam Sành
2.1.1 Chuẩn bị đất trồng
Gồm có : cây giống, phát quang, san mặt bằng, thiết kế vườn trồng , đào
hố, bón phân và lấp hố…
- Giống cam sạch bệnh được trung tâm cây ăn quả huyện Hàm Yên cung
cấp cho nhân dân.
- Phải đào hố trước khi trồng it nhất là 2 tháng các hố đào theo hàng lối
để đảm bảo mĩ quan và có hiệu quả kinh tế cao, theo tỉ lệ 50x50x50
- Khoảng cách giữa các hố trồng là 4(m)
2.1.2 Kỹ thuật trồng
- Thời vụ trồng tốt nhất là vào tháng 2-3 dương lịch có thể trồng vào
tháng 8-9 (đã lập thu)
- Đào một hố nhỏ chính giữa hố trồng đặt cây vào hố lắp đất vào hố lấp
đất vừa bằng cỗ rễ hoặc cao hơn 2-3 cm. Không được lấp quá sâu.
- Trồng xong mỗi cây cần cắm 1cái cọc để buộc vào cây cho gió khỏi lay
làm đổ thân cây, tưới nước đẫm để đất và rễ cây tiếp xúc chặt với nhau và
dùng cỏ mục để ủ gốc ( chú ý không ủ sát gốc sẽ tạo điều kiện cho mối và dế
mèn làm hại tới gốc cây).

2.1.3 Kĩ thuật chăm sóc
Chăm sóc sau khi trồng và thời gian chưa có quả :
- Làm cỏ ,tưới nước giữ ẩm và trồng xen
- Cắt tỉa tạo hình
- Bón phân
Chăm sóc cây thời kì cho quả
- Làm cỏ , tưới nước
- Bón phân
- Cắt tỉa hàng năm
2.1.4 Phòng trừ sâu bệnh
- Trồng cây ở những nơi có điều kiện tự nhiên thích hợp không thuận
tiện cho sâu bệnh phát triển
- Chọn giống phải chọn những cây không có mầm bệnh kiểm tra kĩ loại
bỏ những cây sâu bệnh
- Đốn tỉa đúng cách cũng làm giảm sâu bệnh,cắt bỏ những phần yếu
cành có sâu bệnh..
- Dọn sạch cỏ dại trong vườn
5
- Tưới nước đúng lúc ,đáp ứng yêu cầu của cây làm cho cây khoẻ,sâu
bệnh ít gây hại.
- Thường xuyên chăm sóc để sớm phát hiện mầm bệnh và điều trị kịp
thời…
2.1.5 Thu hoạch và bảo quản
Khi vỏ quả có màu vàng nhạt, phần vỏ xốp có màu hơi vàng, dễ bóc;
chính giữa đáy quả xuất hiện đốm tròn có đường kính từ 1,5-2mm. Vị chua
ngọt hài hòa. Nếu thu hái khi quả còn xanh, vỏ có màu xanh đậm, vị chua
gắt, có hậu đắng.
Ngoài ra, để tăng thu nhập và đáp ứng được nhu cầu thị trường là có thể
sử dụng cam sành thơm ngon trong thời gian lâu hơn mà vẫn đảm bảo sức
khoẻ người sản xuất cũng như người tiêu dùng nên có thể phun chế phẩm

Kivica lên cây, quả cam đã làm chậm chín cam và chín không đồng đều trên
cùng một cây, một vườn, kéo dài thời gian thu hoạch chậm hơn 1 tháng so
với vụ cam chín bình thường. Song với sản lượng cam lớn nên việc bảo quản
cam sau thu hoạch vẫn rất cần thiết.
Bảo quản cam sau thu hoạch đối với người trồng cam rất quan trọng,
đảm bảo cam tươi lâu, bán được giá và không độc hại cho người tiêu dùng.
Sử dụng chế phẩm BOQ-15 vào bảo vệ cam sau thu hoạch. Bằng cách xoa
đều chế phẩm lên cam quả, hoặc nhúng trực tiếp bề mặt cam quả vào dung
dịch chế phẩm trong thời gian 30 đến 40 giây, rồi để khô trước khi đưa vào
kho bảo quản. Chế phẩm BOQ-15 sẽ tạo ra lớp màng bán thấm lên bề mặt
quả cam, kéo dài được thời gian bảo quản mà không ảnh hưởng đến chất
lượng cam quả. Đặc biệt bảo quản cam quả bằng công nghệ này có ưu điểm
là không gây độc hại, sau khi thực hiện quy trình bảo quản cam vẫn có thể
sử dụng được ngay.
2.2 Đặc điểm vùng và tình hình sản xuất
Làng Mường, xã Phù Lưu, được coi là “rốn” cam sành của huyện Hàm
Yên, nơi bắt đầu của dãy núi vôi Pá Phúng, còn nguyên những cánh rừng
xanh ngút ngàn. Theo truyền thuyết cây cam sành Hàm Yên do hai người
dân tộc trong lúc đi bẫy thú ở núi Quan Tiên, bản Mường đã nhìn thấy một
loại cây có gai nhọn, lá thơm, có một số quả đã chín vàng.
Hái ăn thử thấy có mùi vị ngon và thơm mát bèn mang hạt về trồng ở
vườn nhà, bởi vậy cam sành Hàm Yên còn có tên gọi là cam làng Mường.
Từ đó, mọi người truyền nhau xin giống mang về nhà trồng.
Xã Phù Lưu nhờ có loại đất đá vôi, có nhiều mỏ nước từ các hang đá
cao mà cây cam ở đây luôn xanh tốt, sai quả, quả to, chín đỏ đẹp, chất
lượng thơm ngon hơn các nơi khác. Cam được trồng thành các trang trại
nhỏ trên đồi với quy mô hộ ít vài trăm cây, hộ nhiều nhất tới 3.000 cây,
6
tương đương từ 8-10 ha mỗi năm cho thu lãi từ vài chục triệu đồng tới
300- 400 triệu đồng.

Toàn huyện hiện có tới 2.950 ha trồng cam, với quy mô là các trang
trại trồng cam nhỏ, chủ yếu tập trung ở các xã Phù Lưu, Minh Dân, Minh
Khương, Bạch Sa, Yên Phú, Yên Lâm, Yên Thuận, thị trấn Tân Yên. Sản
lượng cam ở vùng này đạt năng suất bình quân 7-9 tấn/ha. Những hộ có
10ha trồng cam thì đến vụ thu hoạch, với giá thị trường hiện nay, sau khi
trừ các khoản chi phí, cũng thu lãi khoảng hơn 200 triệu đồng.
2.2.1 Đặc điểm cam Hàm Yên
Cam đựoc coi là cây trồng chủ yếu ở Hàm Yên và đây cũng là nguồn
thu nhập chính của người dân nơi đây.
Cam sành Hàm Yên chín quả to, tròn, nhẵn bóng, cùi dày, tép mọng
nước có màu đỏ với vị ngọt đặc trưng. Cam sành hàm Yên là loại quả cao
cấp, có giá trị dinh dưỡng cao. Thành phần múi chứa từ 6-12% đường,
7
hàm lượng vitamin C từ 40 đến 90mg/100 gam cam sành tươi, các axit
hữu cơ từ 0,4 đến 12% trong đó nhiều loại khoáng chất dầu thơm có lợi
cho sức khỏe.
Cam sành Hàm Yên có mẫu mã đẹp, chất lượng cao do được trồng trên
vùng núi đá vôi, có khí hậu mát mẻ quanh năm và đặc biệt được trồng với
qui trình công nghệ sạch do Hội cam sành Hàm Yên tổ chức và giám sát
chặt chẽ, chịu trách nhiệm từ khâu chỉ đạo cho tới khâu tiêu thụ sản phẩm
đến tay người tiêu dùng”.
2.2.2 Vai trò và ý nghĩa của quả cam
Theo các nhà khoa học Anh: “Bình quân trong một trái cam có chứa
khoảng 170 mg phytochemicals bao gồm các chất dưỡng da và chống lão
hóa”.
Bên cạnh đó, cam có chất Limonoid hoạt động một cách đặc biệt trong
việc ngăn ngừa bệnh ung thư và có tác dụng giải độc, lợi tiểu. Những người
thường ăn cam, quýt có tỉ lệ nhiễm các bệnh ung thư như: ung thư phổi và
dạ dày… khá thấp. Tuy nhiên những người hay bị rối loạn tiêu hóa không
nên ăn nhiều cam.

Ngoài vitamin C có tác dụng gia tăng đề kháng và tăng tính hấp thu
chất sắt, thực vật… Nước cam còn chứa nhiều canxi hơn là các sản phẩm từ
sữa. Đặc biệt, chất canxi còn tập trung nhiều hơn trong các vỏ cam. Không
những thế, vỏ cam còn có tác dụng chữa bệnh ho có đàm và giã rượu rất
hiệu quả.
Khi pha nước cam, phần lớn canxi sẽ tiết ra trong nước cam. Để tận
dụng được tối đa lượng canxi có trong vỏ cam, bạn nên ăn thêm vỏ cam
cùng với nước cam hoặc cam cắt miếng.
Một ly nước cam 200ml có chứa 20% lượng canxi và 100% lượng
vitamin. Vì thế bạn nên dùng nước cam hàng ngày, nhất là một ly cam vắt
tươi vào mỗi buổi sáng, hay dùng làm món tráng miệng cũng rất tốt. Đây
không chỉ là cách tốt nhất giúp bạn giải khát và giúp bạn làm việc tốt hơn
mà còn là một giải pháp tối ưu cho những người béo, đặc biệt những người
không có thói quen uống sữa.
- Cam Sành Hàm Yên là loại hoa quả được ưa chuộng trên thị trường, là
loại hoa quả thơm ngon có giá trị dinh dưỡng cao.
- Cam còn là nguồn nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp chế biến,
công nghiệp thực phẩm, ép dầu làm bánh kẹo, nước ép trái cây.
- Từ các ngành công nghiệp chế biến cam đã được tạo ra nhiều sản phẩm
đa dạng góp phần tích cực vào việc nâng cao hiệu quả sử dụng. Các sản
phẩm làm từ cam: Nước cam ép, cam ướp…
8