CHẨN đoán và điều TRỊ CHẤN THƯƠNG NIỆU đạo (NGOẠI KHOA SLIDE)

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO


Đại cương

•
•
•
•

Chấn thương niệu đạo là cấp cứu thường gặp trong tiết
niệu
Cấu tạo giải phẫu chia niệu đạo nam giới thành niệu
đạo trước và sau
Biểu hiện lâm sàng của chấn thương niệu đạo trước và
sau khác hẳn nhau về cơ chế, triệu chứng và điều trị
Xử trí chấn thương niệu đạo cần kịp thời để tránh các
biến chứng nguy hiểm trước mắt và các di chứng về sau.


Chấn thương niệu đạo trước

•

Nguyên nhân - cơ chế


Chấn thương niệu đạo trước
Phân loại tổn thương GPB
1. đứt khơng hồn tồn

- Giập vỡ vật xốp, tụ máu tầng sinh mơn
- Niệu đạo giập từ trong ra ngồi nhưng hai đầu khơng
tách xa nhau
2. đứt hồn tồn
- đứt ngang vật xốp
- Hai đầu niệu đạo đứt rời xa nhau


Chấn thương niệu đạo trước
Triệu chứng lâm sàng và chẩn đốn

•
•
•

Hỏi bệnh:
Cơ chế, hồn cảnh tai nạn
Đau chói TSM, chảy máu miệng sáo, bí đái

•
•
•
•
•

Thăm khám:
Máu tụ TSM hinh cánh bướm
Chảy máu miệng sáo
Điểm đau chói TSM
Cầu bàng quang

Chấn thương niệu đạo trước
Các hình thái lâm sàng

•
•
•
•
•
•
•

Giập vật xốp đơn thuần
Tụ máu TSM, khơng có chảy máu niệu đạo, đái dễ
niệu đạo khơng hồn tồn
Tụ máu TSM, có chảy máu niệu đạo
Khám có cầu bàng đ niệu đạo hoàn toàn
Tụ máu nước tiểu lớn TSM
chảy máu niệu đạo nhiều
Khám có bí đái, cầu bàng quang

đ


Chấn thương niệu đạo trước

•
•
•

•
•
•
•

Chẩn đốn
Cơ chế gây tai nạn và triệu chứng lâm sàng
Chụp niệu đạo ngược dòng
Thuốc cản quang tràn ra ngoàI niệu đạo
Thuốc cản quang đọng lại ở tầng sinh mơn
Soi niệu đạo chẩn đốn đứt hồn tồn hay khơng hồn
tồn
Khơng được thăm dị bằng sonde niệu đạo, có thể gây tổn
thương thêm và nhiễm khuẩn


Chấn thương niệu đạo trước
Diễn biến

•
•
•
•

Bí đái
Viên tấy nước tiểu tầng sinh môn
Abces tầng sinh môn
Hẹp niệu đạo

Chấn thương niệu đạo trước
•

X Quang hẹp niệu đạo trước


Chấn thương niệu đạo trước
Nguyên tắc điều trị
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

đánh giá đúng tổn thương dựa trên TCLS:
Bệnh nhân có đái được khơng
Mức độ chảy máu niệu đạo
Mức độ tụ máu tầng sinh môn
Tinh trạng viêm tấy nước tiểu tầng sinh môn
Nguyên tắc xử trí:
Mở thơng bàng quang khi có bí đái
Mổ lấy máu tụ và cầm máu niệu đạo khi có máu tụ
lớn tầng sinh môn
9. Rạch mở rộng tầng sinh môn khi có viêm tấy nước
tiểu tầng sinh mơn

Chấn thương niệu đạo trước
điều trị cụ thể
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Bệnh nhân đái được
Bệnh nhân khơng đái được
Trường hợp có máu tụ vùng tầng sinh mơn lớn
Trường hợp đến muộn có viêm tấy nước tiểu TSM
Phẫu thuật phục hồi niệu đạo ngay thi đầu
Khó phân định giữa tổ chức niệu đạo lành - chấn thương
Phụ thuộc điều kiện từng bệnh viện
Phẫu thuật phục hồi niệu đạo thi hai
Điều trị di chứng hẹp niệu đạo


Chấn thương niệu đạo sau

•

Nguyên nhân - cơ chế

Chấn thương niệu đạo sau
x quang vỡ xương chậu


Chấn thương niệu đạo sau
Phân loại tổn thương GPB
Vỡ xương chậu 10% - 20%
Đứt niệu đạo sau: đ màng 90%
Thương tổn phối hợp
Vỡ bàng quang trong và ngoài phúc mạc
Tổn thương mạch máu - thần kinh tiểu đ chấn thương


Chấn thương niệu đạo sau
Biểu hiện lâm sàng

•
•
•
•
•
•
•
•

Bệnh cảnh chung của vỡ xương chậu
Sốc vừa và nặng trong 75% trường hợp
Tụ máu lớn trước bàng quang, sau phúc mạc
Phát hiện đứt niệu đạo sau
Chảy máu niệu đạo

Bí đái
Máu tụ quanh hậu môn
Thăm trực tràng


Chấn thương niệu đạo sau
Chẩn đốn

•
•
•
•
•
•
•

Chẩn đốn xác định
BN vỡ xương chậu, bí đái, rỉ máu miệng đ sonde niệu
đạo
Chụp niệu đạo bàng quang ngược dịng
Soi niệu đạo
Chẩn đốn phân biệt
Vỡ tuyến tiền liệt, đứt niệu đạo tuyến tiền liệt
Vỡ bàng quang ngoài và trong phúc mạc


Chấn thương niệu đạo sau
Diễn biến - biến chứng

•

•
•
•
•
•
•

Bí đái
Viêm tấy nước tiểu vùng tiểu khung, hố ngồi trực tràng,
nhiễm trùng nhiễm độc
Hẹp niệu đạo sau
Biến chứng muộn
Viêm xương kéo dài
Rò nước tiểu
Suy thận


Chấn thương niệu đạo sau
X quang hẹp niệu đạo sau


Chấn thương niệu đạo sau
Ngun tắc điều trị tồn thân

•
•

Hồi sức chống sốc, chống suy hơ hấp, tuần hồn, bất
động chi gãy, giảm đ giá đầy đủ thương tổn phối hợp và
chỉ định mổ cấp cứu để cứu tinh mạng

Chỉ định mổ cấp cứu cầm máu, thắt động mạch chậu
trong khi khối máu tụ sau phúc mạc tăng nhanh


Chấn thương niệu đạo sau
Thái độ xử trí thương tổn niệu đạo sau

•
•
•
•
•
•
•
•
•

Trường hợp đến sớm
Khơng được cố đặt ống thông niệu đạo
Bất động bệnh nhân trên ván cứng
Không được chọc kim trên xương mu khi có bí đái
Mở thơng bàng quang đơn thuần
Mở thông bàng quang và đặt ống thông niệu đạo
Phục hồi lưu thông niệu đạo ngay thi đầu
Phục hồi lưu thông niệu đạo thi hai
điều trị di chứng hẹp niệu đạo sau


Chấn thương niệu đạo sau
Thái độ xử trí thương tổn niệu đạo sau

•
•
•
•
•

Trường hợp đến muộn, tụ máu sau phúc mạc lan rộng và
viêm tấy nước tiểu vùng tiểu khung
Dẫn lưu bàng quang
Dẫn lưu triệt để ổ máu tụ và nước tiểu vùng tiểu khung
Kết hợp điều trị tích cực chống nhiễm trùng và chống suy
thận
Phục hồi lưu thông niệu đạo thi hai


Chẩn đốn và đIều trị chấn thương
bàng quang
Ths. Hồng Long

Bộ MÔN NGOạI - đại học y Hà nội


đại cương

•
•
•

Chấn thương bàng quang trong 10 % vỡ xương chậu, 10%

- 15% CTBK
Biểu hiện lâm sàng của chấn thương bàng quang thường
bị che lấp
Cần xử trí sớm chấn thương bàng quang để tránh các biến
chứng nặng viêm phúc mạc, viêm lan nước tiểu, viêm
xương chậu và các di chứng về tiểu tiện và sinh dục


Chấn thương bàng quang

•

Sinh lý bệnh học


Chấn thương bàng quang

•

Nguyên nhân - cơ chế