Luận văn định hướng chiến lược kinh doanh nhằm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của công ty cổ phần giống cây trồng nghệ an

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
------------------------------

NGUY N TH PHI PHƯ NG

NGHIÊN C U CHI N LƯ C KINH DOANH
C A CÔNG TY C

PH N GI NG CÂY TR NG V T NUÔI

& CÔNG NGH NÔNG NGHI P MI N B C

LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH

Chuyên ngành: QU N TR KINH DOANH
Mã s : 60.34.05

Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. TR N H U CƯ NG

HÀ N I - 2011


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan r ng, s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn
này là trung th c và hoàn toàn chưa h ñư c s d ng ñ b o v m t h c v
nào.
Tơi cam đoan r ng, m i s giúp ñ ñ th c hi n lu n văn này ñã ñư c
c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn ñ u ñư c ch rõ ngu n g c.
Tác gi lu n văn

Nguy n Th Phi Phư ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

i


L I C M ƠN
Quá trình h c t p và th c hi n đ tài tơi đã nh n đư c s giúp đ nhi t
tình c a nhi u cá nhân, t ch c và doanh nghi p. Tơi xin đư c bày t s cám
ơn sâu s c nh t t i t t c các cá nhân, t ch c và doanh nghi p ñã t o đi u
ki n giúp đ tơi h c t p và nghiên c u.
Trư c h t, v i tình c m chân thành và lịng bi t ơn sâu s c, tôi xin c m
ơn Thày PGS.TS Tr n H u Cư ng ñã tr c ti p hư ng d n và giúp đ tơi
trong su t quá trình h c t p, nghiên c u, hồn thành lu n văn này.
Tơi xin chân thành c m ơn các th y giáo, cô giáo Khoa K toán &
Qu n tr kinh doanh, Khoa Kinh t và Phát tri n nông thôn, Vi n ðào t o Sau
ñ i h c ñã t o ñi u ki n giúp đ tơi v m i m t trong q trình h c t p và
hồn thành lu n văn.
Tôi xin chân thành c m ơn Công ty c ph n Gi ng cây tr ng, v t nuôi
& Công ngh Nông nghi p Mi n B c, các phịng ban ch c năng đã t o đi u
ki n cho tôi trong vi c thu th p s li u và nh ng thông tin c n thi t cho vi c
nghiên c u lu n văn .
Tôi xin bày t s bi t ơn chân thành t i gia đình, đ ng nghi p và b n
bè nh ng ngư i đã ln bên tơi giúp đ v v t ch t cũng như tinh th n trong
su t q trình h c t p và hồn thành lu n văn.
Hà N i, ngày 10 tháng 10 năm 2011
Tác gi lu n văn

Nguy n Th Phi Phư ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

ii


M CL C
L i cam ñoan

i

L i c m ơn

ii

Danh m c ch vi t t t

v

Danh m c b ng

vi

Danh m c bi u ñ

vii

Danh m c sơ ñ

viii

Danh m c nh

ix

1

M ð U

1

1.1

Tính c p thi t c a ñ tài

1

1.2

M c tiêu nghiên c u

3

1.3

ð i tư ng và ph m vi nghiên c u

4

2

CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N

5

2.1

Cơ s lý lu n v chi n lư c kinh doanh

5

2.2

Cơ s th c ti n c a ñ tài

22

3

ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

45

3.1

ð a bàn nghiên c u

45

3.2

Phương pháp và h th ng ch tiêu nghiên c u

58

4

K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

65

4.1

Mô t chi n lư c Công ty

65

4.1.1

M c tiêu chi n lư c kinh doanh c a công ty t năm 2010 - 2015

65

4.1.2

Các chi n lư c c a Cơng ty đ n năm 2015

65

4.2

ðánh giá chi n lư c kinh doanh c a Công ty c ph n Gi ng cây
tr ng, v t nuôi & Công ngh Nông nghi p Mi n B c

66

4.2.1

Chi n lư c s n ph m

66

4.2.2

Chi n lư c th trư ng

72

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

iii


4.2.3

Chi n lư c giá

90

4.2.4

Chi n lư c phân ph i

92

4.2.5

Chi n lư c chiêu th

94

4.2.7

Chi n lư c con ngư i

97

4.3

T ch c th c hi n chi n lư c kinh doanh c a Công ty

99

4.3.1

Th i gian

99

4.3.2

ð a bàn

101

4.4

Phân tích đi m m nh y u, cơ h i, thách th c c a Cơng ty

106

4.4.1

Phân tích ñi m m nh y u

106

4.4.2

Cơ h i c a Cơng ty

110

4.4.3

Phân tích các thách th c c a Cơng ty

111

4.5

ð xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n và th c hi n chi n lư c
kinh doanh

113

4.5.1

Tăng cư ng và hoàn thi n s n ph m cung c p cho th trư ng

113

4.5.2

Tăng cư ng công tác th trư ng và tiêu th s n ph m

116

4.5.3

S d ng giá c làm vũ khí c nh tranh

119

4.5.4

Hồn thi n cơng tác phân ph i s n ph m

121

4.5.5

Tăng cư ng công tác chiêu th

122

4.5.6

Nâng cao trình đ cho ngư i lao đ ng trong cơng ty

125

4.5.7

M r ng các hình th c liên k t trong s n xu t:

126

4.5.8

Huy ñ ng và s d ng v n cho ñ u tư phát tri n s n xu t có hi u qu

126

4.5.9

K ho ch tri n khai th c hi n

126

4.5.10 K ho ch theo dõi và ñi u ch nh

131

5

K T LU N VÀ KI N NGH

132

5.1

K t lu n

132

5.2

Ki n ngh

132

TÀI LI U THAM KH O

134

PH L C

135

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

iv


DANH M C CH

BVTV

B o v th c v t

CĂQ

VI T T T

Cây ăn qu

CBCNV Cán b công nhân viên
CLKD

Chi n lư c kinh doanh

CP

C ph n

DN

Doanh nghi p

ðBSH

ð ng b ng sông H ng

ðBSCL ð ng b ng sông C u Long
GCT

Gi ng cây tr ng

HTX

H p tácxã

KD

Kinh doanh

KN

Khuy n nông

NN

Nông nghi p

NSC

Công ty c ph n Gi ng cây tr ng Trung Ương

NVL

Nguyên v t li u

NXB

Nhà xu t b n

PTNT

Phát tri n nông thôn

SP

S n ph m

SX

S n xu t

SSC

Công ty CP Gi ng cây tr ng Mi n Nam

TCN

Tiêu chu n Ngành

TNHH

Trách nhi m h u h n

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

v


DANH M C B NG
STT

Tên b ng

Trang

2.1

K t qu s n xu t m t s cây tr ng giai ño n 2008- 2010

24

2.2

Ch s phát tri n s n xu t m t s cây tr ng giai ño n 2008- 2010

25

3.1

Tình hình lao đ ng c a cơng ty

51

3.2

Tình hình tiêu th s n ph m, hàng hố c a Công ty qua 3 năm
(2009- 2011)

54

3.3

K t qu ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty

55

3.4

Phân b s lư ng m u ñi u tra

60

4.1

Tiêu chu n h t gi ng lúa thu n và lúa lai

71

4.2

S n lư ng gi ng cung ng sơ b m t s t nh ñi u tra c a Cơng ty
đ i th

4.3

trong sáu tháng ñ u năm 2011

85

Cơ c u s n lư ng gi ng cung ng m t s t nh ñi u tra c a Cơng
ty đ i th

86

4.4

K t qu ñánh giá c a khách hàng v thành công ch ch t c a đ i th

87

4.5

Thói quen mua hàng c a ngư i tiêu dùng

89

4.6

K ho ch tiêu th s n ph m, hàng hố c a Cơng ty đ n năm 2015 100

4.7

Phân tích tóm t t c a ma tr n Swot

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

109

vi


DANH M C BI U ð
STT
4.1

Tên bi u ñ

Trang

S n lư ng c a 3 vùng, ðBSH, Mi n núi phía B c và B c Trung
B qua nghiên c u

102

4.2

Phân khúc th trư ng theo ñ i tư ng ñ i lý

103

4.3

Phân khúc th trư ng theo ch ng lo i gi ng

104

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

vii


DANH M C SƠ ð
STT

Tên sơ ñ

Trang

2.1

M i quan h gi a chi n lư c t ng quát và chi n lư c b ph n

12

2.2

Quy trình 8 bư c xây d ng chi n lư c

16

2.3

Các lo i chi n lư c kinh doanh ch y u theo y u t và các b
ph n h p thành

18

2.4

Các kênh phân ph i c a các Công ty gi ng phía B c

37

2.5

Các kênh phân ph i c a các Cơng ty gi ng phía Nam

38

2.6

Các y u t mơi trư ng ho t đ ng c a doanh nghi p

44

3.1

Mơ hình t ch c b máy c a Cơng ty

50

4.1

Sơ đ phát tri n chi n lư c s n ph m c a Công ty

67

4.2

Phân ph i s n ph m c a Công ty

92

4.3

Phương pháp ki m nghi m trong phịng thí nghi m Theo tiêu
chu n 10 TCN 322- 2003

96

4.4

Quy trình ch bi n s n ph m

97

4.5

Tiêu th c a h th ng ñ i lý

117

4.6

Chu i cung ng s n ph m c a Công ty

127

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

viii


DANH M C NH
STT

Tên nh

Trang

3.1

Máy g t tu t lúa liên hồn c a cơng ty

3.2

46

Cán b lãnh đ o cơng ty đi ki m tra sinh trư ng khoai tây gi ng s ch
b nh cùng cán b S NN& PTNT t nh B c Giang t i Yên Dũng

47

3.3

Nghi m thu lúa gi ng t i ñ ng ru ng

48

3.4

B o qu n gi ng khoai tây s ch b nh trong kho l nh cơng ty

49

4.1

Lãnh đ o công ty nh n gi i thư ng t i L tôn vinh “ Doanh nhân
Doanh nghi p Vi t Nam vàng”

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

68

ix


1. M

ð U

1.1 Tính c p thi t c a ñ tài

Trên thương trư ng, b t k doanh nghi p nào cũng ñ u ph i t quy t
ñ nh con đư ng phát tri n cho riêng mình, ho c doanh nghi p t n t i và phát
tri n, ho c s t t h u và d n b lo i b ra kh i vòng xoáy c a n n kinh t th
trư ng - ð c bi t là trong xu th h i nh p và tồn c u hố hi n nay. Trong
q trình chuy n đ i cơ ch qu n lý kinh t đó, khơng ít các doanh nghi p t
ra lúng túng, làm ăn thua l , th m chí đi t i phá s n.

cu c chi n thương

trư ng tuy khơng nhìn th y khói l a m t mùng, song s tàn kh c đó r t ghê
gh m. Nhưng cũng có nhi u doanh nghi p ra kinh doanh t m t s v n ít i,
sau nh ng b ng ban ñ u h ñã d n thích ng ñư c v i cơ ch th trư ng và
nhanh chóng thành đ t, đi t th ng l i này ñ n th ng l i khác. ð đ t đư c
đi u đó thì doanh nghi p ph i bi t t n d ng các cơ h i và xây d ng ñư c
chi n lư c kinh doanh cho mình sát th c t , ñ t hi u qu . N u chi n lư c kinh
doanh c a doanh nghi p ñư c xây d ng phù h p s giúp doanh nghi p b o
t n ñư c ngu n v n và phát tri n lâu dài, b n v ng.

nư c ta, t khi chuy n

sang n n kinh t hàng hoá theo cơ ch th trư ng, các doanh nghi p ñã b t ñ u
phân c c. M t s thích ng v i cơ ch m i, xây d ng ñư c chi n lư c kinh
doanh đúng đ n và nhanh chóng ph t lên. Ngư c l i, nhi u ngư i t ra lúng
túng khơng tìm đư c l i thốt, d n đ n làm ăn ngày càng thua l . Vì th trong
n n kinh t th trư ng, n u doanh nghi p khơng có chi n lư c kinh doanh
ho c xây d ng chi n lư c kinh doanh sai l m thì ch c ch n s th t b i.
Trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, lo i tr nh ng y u t may r i,
ng u nhiên; s t n t i và thành công trong kinh doanh c a doanh nghi p ñ u
ph thu c trư c h t vào tính đúng đ n c a chi n lư c kinh doanh ñã ñư c
v ch ra và th c thi t t các chi n lư c đó. Vi c xác đ nh đúng hư ng đi s

khuy n khích các lãnh đ o và nhân viên làm t t ph n vi c c a mình trong

Trư ng ð i h c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

1


ng n h n cũng như m c tiêu dài h n c a doanh nghi p. Ngoài ra, t n d ng t t
các cơ h i kinh doanh là bi u hi n m i quan h gi a s d ng các ngu n l c
tài nguyên và m c tiêu c a doanh nghi p v i th trư ng, trong đi u ki n mơi
trư ng kinh doanh bi n ñ i, c n nhanh chóng t o ra nh ng cơ h i tìm ki m
l i nhu n. Nh ng vi c làm ñó ñ y c m b y và r i ro. Chính vì v y, chi n lư c
kinh doanh s giúp cho doanh nghi p t n d ng t i ña các cơ h i kinh doanh
ngay t khi chúng v a xu t hi n và gi m b t r i ro trong quá trình ho t đ ng
trên thương trư ng. Vi c phân tích, d báo chính xác các đi u ki n c a môi
trư ng kinh doanh trong tương lai s t o cơ h i cho doanh nghi p n m b t,
t n d ng t t các cơ h i, đ ng th i có th gi m b t các nguy cơ liên quan ñ n
ñi u ki n c a môi trư ng. Nh v n d ng kinh doanh theo chi n lư c, các
doanh nghi p có th th c thi các quy t đ nh c a mình phù h p v i đi u ki n
c a môi trư ng và làm ch các di n bi n trên th trư ng. M i quan h gi a
m t bên là tài nguyên, ngu n l c và m c tiêu c a doanh nghi p v i bên kia là
các cơ h i c a th trư ng ñư c th hi n m t cách khăng khít và ch t ch trong
su t quá trình kinh doanh c a doanh nghi p. Chi n lư c kinh doanh không
nh m gi i quy t các v n ñ c th , chi ti t như m t k ho ch mà nó đư c xây
d ng trên cơ s phân tích các ñi m m nh, ñi m y u c a doanh nghi p, giúp
doanh nghi p có m t cái nhìn t ng th v b n thân mình cũng như v mơi
trư ng kinh doanh bên ngồi đ hình thành nên các m c tiêu chi n lư c và
các chính sách, các gi i pháp th c hi n thành cơng các m c tiêu đó.
V i ch c năng s n xu t kinh doanh các s n ph m thu c lĩnh v c nông
nghi p (ch y u là gi ng cây tr ng, trong đó gi ng lúa thu n là gi ng ch

ñ o). Ba năm qua, m c dù m i thành l p song Công ty CP Gi ng cây tr ng,
v t nuôi & Công ngh Nông nghi p Mi n B c đã có nhi u c g ng trong vi c
xây d ng chi n lư c kinh doanh ng n h n, dài h n. Nhưng, vi c xây d ng
chi n lư c kinh doanh v a qua chưa đư c thích h p: cơ c u s n ph m chưa
ña d ng, vi c phát tri n th trư ng còn h n ch làm cho s n lư ng bán ra th i
gian qua chưa cao.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

2


ð ng trư c nh ng tình hình đó, Ban giám đ c Cơng ty c ph n Gi ng
cây tr ng, v t nuôi & Công ngh Nông nghi p Mi n B c đã khơng ng ng
hi u ch nh, cũng như ñi ñi u tra kh o sát, nghiên c u th c t nh m xây d ng
chi n lư c kinh doanh phù h p cho doanh nghi p mình, đưa dịng s n ph m
chi n lư c xâm nh p vào th trư ng, t ng bư c xây d ng và kh ng đ nh
thương hi u riêng cho mình trên th trư ng gi ng cây tr ng Vi t Nam. T
nh ng lý do trên chúng tôi ti n hành nghiên c u ñ tài:
“Nghiên c u chi n lư c kinh doanh c a Công ty c ph n Gi ng cây
tr ng, v t nuôi & Công ngh Nông nghi p Mi n B c"
1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu chung
Nghiên c u chi n lư c kinh doanh c a Công ty CP Gi ng cây tr ng,
v t nuôi & Công ngh Nơng nghi p Mi n B c, tìm ra nh ng h n ch trong
xây d ng và th c hi n chi n lư c kinh doanh. T đó hoàn thi n chi n lư c
kinh doanh c a cơng ty nh m đ y m nh s n xu t kinh doanh, góp ph n đáp
ng nhu c u th trư ng và tăng thu nh p cho CBCNV c a công ty.
1.2.2 M c tiêu c th
- Góp ph n h th ng hố cơ s lý lu n và th c ti n v chi n lư c kinh

doanh c a các cơ s s n xu t kinh doanh gi ng cây tr ng;
- ðánh giá th c tr ng chi n lư c kinh doanh c a Công ty c ph n
Gi ng cây tr ng, v t nuôi & Công ngh Nông nghi p Mi n B c. Phân tích các
y ut

nh hư ng ñ n chi n lư c kinh doanh c a công ty;
- ð xu t m t s gi i pháp đ xây d ng, hồn thi n chi n lư c kinh doanh

c a Công ty c ph n Gi ng cây tr ng, v t nuôi & Công ngh Nông nghi p
Mi n B c.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

3


1.3

ð i tư ng và ph m vi nghiên c u

1.3.1 ð i tư ng
Nghiên c u chi n lư c kinh doanh c a Công ty c ph n Gi ng cây
tr ng, v t nuôi & Công ngh Nông nghi p Mi n B c.
1.3.2 Ph m vi nghiên c u
1.3.2.1 V n i dung
Nghiên c u nh ng n i dung, lý lu n, th c tr ng, y u t

nh hư ng v

th trư ng gi ng cây tr ng (ch y u là gi ng lúa).

ðánh giá chi n lư c kinh doanh và chính sách h tr kinh doanh mà
Công ty c ph n Gi ng cây tr ng, v t nuôi& Công ngh Nơng nghi p Mi n
B c đang áp d ng trên th trư ng hi n nay.
ð xu t nh ng gi i pháp ñ phát tri n s n xu t kinh doanh trong công ty.
1.3.2.2 V th i gian
+ Th i gian nghiên c u:
Thu th p s li u s n xu t kinh doanh c a cơng ty t năm 2009 đ n
tháng 06 năm 2011, t đó xây d ng chi n lư c s n xu t kinh doanh ñ n năm
2015.
+ Th i gian th c hi n ñ tài:
T tháng 11 năm 2010 đ n tháng 10 năm 2011.
1.3.2.3 V khơng gian
ð tài đư c nghiên c u t i Cơng ty c ph n Gi ng cây tr ng v t nuôi &
Công ngh Nông nghi p Mi n B c.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

4


2. CƠ S
2.1

LÝ LU N VÀ TH C TI N

Cơ s lý lu n v chi n lư c kinh doanh

2.1.1 Các khái ni m cơ b n liên quan
2.1.1.1 M t s khái ni m v chi n lư c
Thu t ng chi n lư c ñư c khái ni m theo nhi u cách khác nhau; Song

theo nghĩa thông thư ng, chi n lư c (xu t phát t g c t Hy L p là strategos)
là m t thu t ng quân s dùng ñ ch k ho ch dàn tr n và phân b l c lư ng
v i m c tiêu ñánh th ng k thù. Carl von Clausewitz- Nhà binh pháp c a th
k 19 đã mơ t chi n lư c là “l p k ho ch chi n tranh và ho ch ñ nh các
chi n d ch tác chi n. Nh ng chi n d ch y s quy t ñ nh tham gia c a t ng cá
nhân”. G n ñây hơn, s gia Edward Mead Earle ñã mô t chi n lư c là ‘‘ngh
thu t ki m soát và dùng ngu n l c c a m t qu c gia ho c m t liên minh các
qu c gia nh m m c đích đ m b o và gia tăng hi u qu cho quy n l i thi t y u
c a mình’’[8]
Ngày nay, các t ch c kinh doanh cũng áp d ng khái ni m chi n
lư c tương t như trong lĩnh v c quân s , khái ni m chi n lư c cũng ñư c
s d ng trong lĩnh v c kinh t

t m vĩ mơ và vi mơ, có nhi u ñ nh nghĩa

khác nhau v chi n lư c.
Theo Alferd (ð i h c Hazard) “Chi n lư c bao hàm vi c n ñ nh các
m c tiêu cơ b n dài h n c a doanh nghi p, ñ ng th i l a ch n cách th c ti n
hành ho c ti n trình hành ñ ng và phân b các tài nguyên thi t y u ñ th c
hi n các m c tiêu đó”.
Sammen.B.Quinn (ð i h c Darmouth) “Chi n lư c là m t d ng th c
ho c k ho ch ph i h p các m c tiêu chính, các chính sách và trình t hành
đ ng thành m t t ng th k t dính l i v i nhau”.
Còn William Glucek- Businesspolicy & strategic managent l i coi

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

5

“chi n lư c là m t k ho ch mang tính th ng nh t, tính tồn di n và tính ph i
h p đư c thi t k ñ ñ m ñ o ñ m r ng các m c tiêu cơ b n c a doanh
nghi p s ñư c th c hi n” [11].
“Nhi u nhà khoa h c Trung Qu c cho r ng chi n lư c là nh ng mưu
tính và quy t sách ñ i v i nh ng v n ñ tr ng đ i có tính ch t tồn c c và lâu
dài’’ [5].
2.1.1.2 Qua các khái ni m trên ta có th hi u
- Chi n lư c là k ho ch ki m soát và s d ng ngu n l c c a t ch c
như con ngư i, tài s n, tài chính... nh m m c đích nâng cao và b o đ m
nh ng quy n l i thi t y u c a mình. (Kenneth Andrews là ngư i đ u tiên đưa
ra các ý tư ng n i b t này trong cu n sách kinh ñi n The concept of
Corporate Strategy. Theo ơng, chi n lư c là nh ng gì mà m t t ch c ph i
làm d a trên nh ng ñi m m nh và y u c a mình trong b i c nh có nh ng cơ
h i và c nh ng m i ñe do ). K ho ch đó nh m đem l i cho t ch c m t l i
th c nh tranh so v i ñ i th [11].
- Chi n lư c kinh doanh c a doanh nghi p là đ nh hư ng ho t đ ng có
m c tiêu, hi u ñư c m c tiêu c a nh ng vi c mình đang làm cho m t th i kỳ
nh t ñ nh và h th ng chính sách, bi n pháp, trình t th c hi n các m c tiêu
ñ ra trong ho t ñ ng kinh doanh c a mình.
M t chi n lư c t t, ñư c th c hi n hi u qu s giúp các nhà qu n lý và
nhân viên m i c p xác ñ nh m c tiêu, nh n bi t phương hư ng hành đ ng,
góp ph n vào s thành cơng c a doanh nghi p. Trái l i, n u doanh nghi p nào
khơng có chi n lư c rõ ràng ch ng khác nào con thuy n không ngư i lái.[3]
Chi n lư c ñư c áp d ng

c c p cơng ty và phịng ban, m i b ph n

đ u có th có chi n lư c ho t ñ ng riêng nhưng ph i phù h p v i chi n lư c
t ng th c a công ty.
V y thu t ng chi n lư c kinh doanh c a doanh nghi p bao g m:

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

6


M c tiêu và phương hư ng c a doanh nghi p ñ m b o cho doanh
nghi p phát tri n v ng ch c trong m t th i kỳ dài (t 5 đ n 10 năm).
Các chính sách, bi n pháp cơ b n quan tr ng như lĩnh v c kinh doanh,
m t hàng kinh doanh, phát tri n th trư ng, lôi kéo khách hàng ....mà ch có
ngư i ch s h u doanh nghi p m i có quy n thay đ i nh ng chính sách này.
C n phân bi t khái ni m chính sách v i khái ni m chi n lư c kinh
doanh: N u chi n lư c kinh doanh là m t chương trình hành đ ng t ng quát
hư ng t i ñ t ñư c nh ng m c tiêu c th c a doanh nghi p thì chính sách
kinh doanh cho phép l a ch n phương th c hành đ ng. Các chính sách kinh
doanh ñư c ñ nh nghĩa là các ch d n trong phân b , s d ng các ngu n l c
c a doanh nghi p như là m t phương ti n m c tiêu đ ra. Trình t các hành
ñ ng và các ñi u ki n ñ th c hi n các m c tiêu ñ ra đó [8].
2.1.2 Vai trị và n i dung c a chi n lư c kinh doanh ñ i v i doanh nghi p
2.1.2.1 T m quan tr ng c a chi n lư c kinh doanh
CLKD ñem l i th ng l i cho doanh nghi p: L ch s kinh doanh trên th
gi i ñã t ng ch ng ki n khơng ít các doanh nghi p bư c vào kinh doanh t m t
s v n ít i, nhưng h đã nhanh chóng thành đ t, t th ng l i này ñ n th ng l i
khác nh có đư c chi n lư c kinh doanh hi u qu .
CLKD thích h p giúp b o t n ngu n v n và phát tri n kinh doanh: S
nghi t ngã c a th trư ng ñã t ng ng n m t tài s n, v n li ng c a nhi u doanh
nghi p nh y vào kinh doanh mà khơng có chi n lư c kinh doanh ho c chi n
lư c kinh doanh khơng sát th c t .
CLKD thích h p làm cho doanh nghi p thích ng v i th trư ng:

nư c

ta, t khi chuy n sang n n kinh t hàng hoá nhi u thành ph n theo cơ ch th
trư ng, các doanh nghi p ñã b t ñ u phân c c: M t s thích ng v i cơ ch m i,
xây d ng ñư c chi n lư c kinh doanh ñúng ñ n và nhanh chóng ph t lên. Ngư c
l i, nhi u doanh nghi p t ra lúng túng không tìm đư c l i thốt, d n đ n làm ăn

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

7


ngày càng thua l . Vì th trong n n kinh t th trư ng, n u doanh nghi p khơng
có chi n lư c kinh doanh ho c chi n lư c kinh doanh chưa phù h p thì ch c
ch n v lâu dài s th t b i.
2.1.2.2 L i ích c a chi n lư c kinh doanh
- Các ñ nh hư ng ñúng ñ n và th c hi n t t chi n lư c ñã ñ ra
Trong ho t ñ ng kinh doanh, lo i tr các y u t may r i, ng u nhiên, s
t n t i và thành công c a doanh nghi p ñ u ph thu c trư c h t vào tính sát
th c và phù h p c a chi n lư c kinh doanh ñã ñư c v ch ra và th c thi t t
các chi n lư c đó.
- Xác đ nh ñúng hư ng ñi
Xác ñ nh ñúng hư ng ñi là y u t cơ b n, quan tr ng ñ m b o s thành
công c a doanh nghi p. Hư ng đi đúng s khuy n khích các lãnh ñ o và nhân
viên làm t t ph n vi c c a mình trong k ho ch ng n h n cũng như dài h n
c a doanh nghi p.
- T n d ng t i ña các cơ h i kinh doanh
T n d ng t i ña các cơ h i kinh doanh là bi u hi n m i quan h gi a s
d ng các ngu n l c tài nguyên và m c tiêu c a doanh nghi p v i th trư ng.
Trong ñi u ki n kinh doanh bi n ñ i, c n nhanh chóng tìm ra nh ng cơ h i

tìm ki m l i nhu n, nhưng vi c làm này cũng ñ y c m b y và r i ro. Chi n
lư c kinh doanh s giúp cho doanh nghi p t n d ng t i ña các cơ h i kinh
doanh ngay t khi chúng v a xu t hi n và gi m b t r i ro trên thương trư ng.
- Gi m b t r i ro trong môi trư ng kinh doanh
Có chi n lư c kinh doanh đúng s t o cơ h i ñ các doanh nghi p gi m
thi u các r i ro trong kinh doanh. Vi c phân tích, d báo tương đ i chính xác
các đi u ki n c a mơi trư ng kinh doanh trong tương lai s t o cơ h i cho
doanh nghi p n m b t t n d ng t t các cơ h i, ñ ng th i có th gi m b t các
nguy cơ có liên quan đ n đi u ki n mơi trư ng.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

8


- Làm ch ñư c nh ng thay ñ i
Nh v n d ng kinh doanh theo chi n lư c, các doanh nghi p có th
th c thi các quy t đ nh c a mình phù h p v i ki u ki n th c t . M i quan h
gi a m t bên là tài nguyên, ngu n l c và m c tiêu c a doanh nghi p v i m t
bên là các cơ h i th trư ng ñư c th hi n m t cách khăng khít và ch t ch
trong su t quá trình kinh doanh c a doanh nghi p.
Trên th gi i, chi n lư c kinh doanh ñã có t lâu và ñư c kh ng ñ nh.
ðó là q trình phát tri n t t y u c a vi c qu n tr chi n lư c kinh doanh.
2.1.2.3 N i dung c a chi n lư c kinh doanh ñ i v i doanh nghi p
Chi n lư c kinh doanh thư ng ñư c xu t phát t nh ng k ho ch và
nh ng k ho ch này thư ng ñư c tri n khai trong ng n h n, trung h n, và dài
h n. ð m t doanh nghi p làm ăn có hi u qu , địi h i doanh nghi p đó ph i
xác đ nh đư c cho mình nh ng phương hư ng, chính sách và nh ng m c tiêu
c th c n ñ t ñư c trong kho ng th i gian dài. ðây ñư c xem là nh ng chi n
lư c phát tri n c a doanh nghi p vì v y m i chi n lư c thư ng có đ c ñi m:

- Ho ch ñ nh chi n lư c là phác th o khuôn kh cho các ho t ñ ng kinh
doanh dài h n c a doanh nghi p trong tương lai, d a trên cơ s các thơng tin
thu th p đư c qua q trình phân tích và d báo. Do v y, s sai l ch gi a các
m c tiêu ñ nh hư ng và khuôn kh phác th o chi n lư c ban đ u v i hình nh
kinh doanh đang di n ra trong th c t là ch c ch n, s có s xem xét tính h p
lý và ñi u ch nh các m c tiêu ban ñ u cho phù h p v i các bi n đ ng c a mơi
trư ng và đi u ki n kinh doanh ñã thay ñ i ph i là vi c làm thư ng xuyên c a
các doanh nghi p trong quá trình t ch c kinh doanh.
- Chi n lư c kinh doanh luôn luôn t p trung v ban lãnh đ o cơng ty
ho c th m chí v nh ng ngư i đ ng đ u cơng ty đ đưa ra quy t đ nh nh ng
v n ñ l n, quan tr ng ñ i v i công ty. Chi n lư c chung tồn cơng ty đ c p
t i nh ng v n đ như:

Trư ng ð i h c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

9


+ Các m c tiêu cơ b n c a cơng ty là gì?
+ Cơng ty hi n đang tham gia nh ng lĩnh v c kinh doanh nào?
+ Li u có rút lui ho c tham gia m t ngành kinh doanh nào đó khơng ?
Chi n lư c chung ph i ñư c ban lãnh ñ o cao nh t c a công ty thông qua.
- Chi n lư c kinh doanh luôn luôn xây d ng trên cơ s các l i th so
sánh v i các ñ i th c nh tranh trên th trư ng. B i vì k ho ch hố chi n
lư c mang b n ch t ñ ng và t n cơng, ch đ ng t n d ng th i cơ, đi m m nh
c a mình đ h n ch r i ro và ñi m y u, cho nên t t y u là ph i xác ñ nh
chính xác đi m m nh c a ta so v i ñ i th c nh tranh trên th trư ng. Mu n
v y ph i ñánh giá ñúng th c tr ng c a cơng ty mình trong m i liên h v i các
ñ i th c nh tranh trên th trư ng đó.
- Chi n lư c kinh doanh luôn xây d ng cho nh ng ngành ngh kinh

doanh trong nh ng lĩnh v c kinh doanh chun mơn hố truy n th ng và th
m nh c a công ty. Phương án kinh doanh c a cơng ty đư c xây d ng trên cơ
s k t h p chun mơn hố v i đa d ng hoá s n xu t kinh doanh và kinh
doanh t ng h p. M i chi n lư c ñ u ho ch ñ nh tương lai phát tri n c a t
ch c, có th chia chi n lư c kinh doanh làm hai c p, chi n lư c t ng quát và
chi n lư c b ph n.
* Chi n lư c t ng quát (chi n lư c c p Công ty) : là chi n lư c kinh
doanh c a doanh nghi p v ch ra m c tiêu phát tri n c a doanh nghi p trong
kho ng th i gian dài, chi n lư c t ng quát quy t ñ nh nh ng v n đ s ng cịn
c a doanh nghi p. Chi n lư c t ng quát t p trung vào các m c tiêu sau [3]
- Tăng kh năng sinh l i: T i đa hố l i nhu n v i m c chi phí th p
nh t, m c tiêu t l sinh l i c a ñ ng v n và t l l i nhu n càng cao càng t t
ph i là m c tiêu t ng quát c a m i doanh nghi p.
- T o th l c trên th trư ng: Th l c trên th trư ng c a doanh nghi p
thư ng ñư c ño b ng th trư ng mà doanh nghi p ki m sốt đư c; t tr ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

10


hàng hoá hay d ch v c a doanh nghi p so v i t ng cung v hàng hoá, d ch v
đó trên th trư ng, kh năng tài chính, kh năng liên doanh, liên k t trong,
ngồi nư c, m c ñ ph thu c c a các doanh nghi p khác vào doanh nghi p,
uy tín ti ng tăm c a doanh nghi p ñ i v i khách hàng.
- ð m b o an toàn trong kinh doanh: Kinh doanh luôn g n li n v i
may r i, chi n lư c kinh doanh càng táo b o c nh tranh càng kh c li t thì kh
năng thu l i nhu n càng l n, r i ro càng cao. R i ro là s b t ch c khơng
mong đ i nhưng các nhà chi n lư c khi xây d ng chi n lư c ch p nh n nó thì
s tìm cách ngăn ng a, né tránh, h n ch n u có chính sách phịng ng a t t thì

thi t h i s

m c th p nh t.

* Chi n lư c b ph n: là các chi n lư c ch c năng bao g m: chi n
lư c thương m i, chi n lư c tài chính, chi n lư c s n xu t, chi n lư c xã h i,
chi n lư c công ngh , chi n lư c mua s m, chi n lư c marketing [3]:
- Chi n lư c thương m i: T p h p các chính sách dài h n nh m xác
đ nh v trí c a các doanh nghi p trên th trư ng.
- Chi n lư c tài chính: là t p h p các chính sách nh m ñ m b o s phù
h p gi a nhu c u tài chính đ theo đu i các m c tiêu thương m i v i nh ng
ñi u ki n ñ t ra b i th trư ng v n.
- Chi n lư c s n xu t: là t p h p các chính sách nh m xác ñ nh lo i s n
ph m c n s n xu t, s lư ng s n ph m t ng lo i và phân b phương ti n hay
các ngu n s n xu t đ s n xu t m t cách có hi u qu s n ph m cung c p cho
th trư ng.
- Chi n lư c xã h i: là t p h p các chính sách xác l p hành vi c a
doanh nghi p ñ i v i th trư ng lao đ ng, nói r ng l n hơn là đ i v i mơi
trư ng kinh t xã h i và văn hoá.
- Chi n lư c đ i m i cơng ngh : là t p h p các chính sách nh m nghiên
c u phát tri n s n ph m m i, cơng ngh m i và hồn thi n các s n ph m hi n

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

11


hành cũng như các phương pháp cơng ngh đang s d ng.
- Chi n lư c mua s m và h u c n: là t p h p các chính sách nh m đ m
b o cho doanh nghi p “mua t t” và s d ng h p lý các ngu n v t ch t t khâu

mua s m ñ n s n xu t và tiêu th s n ph m hi n hành cũng như các phương
pháp cơng ngh đang s d ng.
Các chi n lư c này tác ñ ng qua l i v i nhau, chi n lư c này là ti n ñ
ñ xây d ng chi n lư c kia và th c hi n m t chi n lư c s

nh hư ng ñ n

vi c th c hi n các chi n lư c còn l i.
Chi n lư c t ng quát hay chi n lư c b ph n liên k t v i nhau thành
m t chi n lư c kinh doanh hoàn ch nh c a doanh nghi p:
Chi n lư c t ng quát

T o th l c trên th
trư ng

T i đa hố l i nhu n

B o đ m an tồn
trong kinh doanh

Chi n lư c b ph n
Sơ ñ 2.1: M i quan h gi a chi n lư c t ng quát và chi n lư c b ph n
[4]
2.1.3 Trình t xây d ng chi n lư c kinh doanh c a Công ty
2.1.3.1 Xây d ng chi n lư c theo phân c p qu n lý
Theo phân c p qu n lý doanh nghi p: Chia thành chi n lư c kinh

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

12

doanh t ng quát (c p công ty) và chi n lư c kinh doanh c a các b ph n ch c
năng tr c thu c công ty.
- Chi n lư c kinh doanh c p công ty: Là chi n lư c t ng th ñ c p ñ n
v n ñ ngành kinh doanh nào c n ti p t c, ngành kinh doanh nào c n lo i b ,
ngành kinh doanh m i nào c n ñ u tư m i tham gia.
- Chi n lư c kinh doanh c a các b ph n ch c năng c a ñơn v tr c
thu c công ty. Trên cơ s chi n lư c c a cơng ty, các đơn v tr c thu c và các
cơ quan ch c năng các c p c n c th hoá chi n lư c c a c p mình qu n lí.
2.1.3.2 Trình t xây d ng chi n lư c kinh doanh
ð xây d ng chi n lư c kinh doanh phù h p cho doanh nghi p, ta c n
ph i xác ñ nh m t s v n ñ sau:
M t là xác ñ nh ch trương: Trong giai ño n hi n t i, căn c vào các
k t qu ñi u tra cơ b n v tình hình th trư ng đ i v i các m t hàng chính mà
cơng ty ñang kinh doanh, ñ xác ñ nh chi n lư c t ng th cho quá trình s n
xu t kinh doanh c a cơng ty c n đ t t i. T khâu ð u vào => S n xu t =>
Ch bi n => ðóng gói => Tiêu th s n ph m
C n d đốn nh ng bi n ñ i qu c t và n i t i có th x y ra mà xác
đ nh nhu c u th trư ng, nhu c u v n ñ u tư, cơ c u s n ph m ñ u tư và vùng
th trư ng cung ng ñ i v i t ng s n ph m c a cơng ty.
Hai là xác đ nh phương hư ng, m c tiêu:
Trong giai ño n này là c th hoá k t qu nghiên c u kinh doanh c a
giai ño n trư c b ng các ch tiêu t ng h p v nh ng v n ñ c n xây d ng như
cơ c u s n ph m, th trư ng, giá c , phân ph i, ngu n v n ñ u tư, nhân s
....[4]; Tính tốn theo phương pháp cân đ i d

báo ñ ñ m b o th c hi n

ñư c các m c tiêu ñ ra. Trên cơ s k t qu nghiên c u, ti n hành t ng h p,

liên k t các k t qu theo nh ng căn c có khoa h c đ xác ñ nh các ch tiêu
t ng h p c a chi n lư c kinh doanh. Chi n lư c kinh doanh s ñư c c th

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

13


hoá thành nh ng k ho ch dài h n (thư ng là 05 năm) ñ làm khung cho vi c
xây d ng k ho ch s n xu t kinh doanh hàng năm.
Ba là các bi n pháp th c hi n m c tiêu: T nh ng nghiên c u phương
hư ng s n xu t kinh doanh ch y u s xác ñ nh các m c tiêu và bi n pháp
th c hi n. B ng phương pháp ñ nh lư ng s xác ñ nh các ch tiêu g p b ng
cách g n vào các chương trình có m c tiêu, chương trình kinh doanh cơng ty
đang th c hi n. T đó l p sơ ñ t ng h p phân b l c lư ng s n xu t kinh
doanh. ð ng th i xác ñ nh các bi n pháp cơ b n nâng cao năng su t, ch t
lư ng và hi u qu phát tri n công ty như vi c ng d ng ti n b khoa h c k
thu t, b trí s d ng h p lý l c lư ng lao đ ng, b trí cơ c u kinh t h p lý,
th c hi n cơ ch qu n lý tương thích, có hi u qu ,...
Khi xây d ng các chi n lư c kinh doanh, doanh nghi p ph i căn c vào
nh ng ñ nh hư ng phát tri n kinh t xã h i; ch đ , chính sách pháp lu t c a
Nhà nư c; k t qu ñi u tra nghiên c u d báo nhu c u th trư ng; k t qu
phân tích tính tốn, d báo v ngu n l c mà doanh nghi p có th khai thác.
Chi n lư c kinh doanh ln ñư c hoàn thi n và s a ñ i khi có nh ng
bi n đ ng l n v ch trương và s thay ñ i l n c a tình hình th trư ng. Chi n
lư c kinh doanh đư c hình thành thơng qua bư c nghiên c u hi n tr ng; nh n
th c v quan ñi m phát tri n c a Nhà nư c; nh n ñ nh v th trư ng và ñ ra
các chính sách phát tri n trong các chi n lư c b ph n.
Có nhi u cách th c ñư c t ng k t ñ xây d ng chi n lư c

doanh

nghi p. Tuy nhiên khơng có quy trình nào đư c coi là hồn h o, c n nghiên
c u hoàn thi n ti p. Tuy cách th c ti n hành có khác nhau song n i dung c a
các quy trình này v cơ b n là ñ ng nh t v i nhau. Sau đây là quy trình 8
bư c ho ch đ nh chi n lư c

c p công ty.

Bư c 1: Phân tích d báo v mơi trư ng kinh doanh, trong đó c t lõi
nh t là phát tri n và d báo v th trư ng, doanh nghi p c n nh n th c rõ các

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

14


y u t c a mơi trư ng có nh hư ng ñ n ho t ñ ng kinh doanh c a mình, đo
lư ng m c đ chi u hư ng nh hư ng c a chúng.
Bư c 2: T ng h p k t qu phát tri n và d báo v môi trư ng kinh
doanh. Các thông tin, k t qu phân tích và d báo c n đư c xác đ nh theo hai
hư ng có th x y ra trong môi trư ng kinh doanh.
- Th i cơ, cơ h i, thách th c c a môi trư ng kinh doanh
- R i ro, c m b y, đe do .
Bư c 3: Phân tích và đánh giá tình tr ng c a doanh nghi p. N i dung
ñánh giá c n b o ñ m tính tồn di n, h th ng song các v n ñ c t y u c n
ñư c t p trung là h th ng t ch c tình hình nhân s và tình tr ng tài chính
c a doanh nghi p.
Bư c 4: T ng h p k t qu phân tích và đánh giá tình tr ng doanh
nghi p theo 2 hư ng cơ b n :

- Xác ñ nh ñi m m nh, ñi m l i th trong kinh doanh c a doanh
nghi p.
- Xác ñ nh các ñi m y u, b t l i trong kinh doanh.
Bư c 5: Nghiên c u các quan ñi m, mong mu n, ý ki n .. c a nh ng
lãnh đ o trong cơng ty.
Bư c 6: Xác ñ nh các m c tiêu chi n lư c, các phương án chi n lư c.
Bư c 7: So sánh ñánh giá, l a ch n phương án chi n lư c t i ưu cho
doanh nghi p, c n đánh giá tồn di n và l a ch n theo m c tiêu ưu tiên
Bư c 8: Chương trình hố chi n lư c đã ñư c l a ch n và hai công tác
tr ng tâm như:
- C th hoá m c tiêu kinh doanh chi n lư c, phương án, d án
- Xác đ nh các chính sách kinh doanh, các cơng vi c qu n tr
nh m th c hi n chi n lư c kinh doanh.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t ……………………………

15