THUYÊN TẮC MẠCH DO
HUYẾT KHỐI Ở TRẺ SINH NON
Ths.BS LÊ THỊ THANH LIÊM
Khoa Sơ Sinh – BV Nhi Đồng 2
Non 28w
CN: 900g
Lấy vein?
CA 1
Non 34w
CN: 1200g
HAXL
CA 2
Non 29w
CN 1300g
Lấy vein?
CA 3
NỘI DUNG
1. DỊCH TỂ HỌC
2. SINH LÝ BỆNH
3. CHẨN ĐOÁN
4. ĐIỀU TRỊ
DỊCH TỂ HỌC
• Thường gặp ở sơ sinh.
• Trẻ sinh non có nguy cơ cao nhất
• Liên quan catheter ( 15% SS đủ tháng, 50%
non tháng ở NICU có catheter TW):
– > 80% huyết khối TM
– > 90% huyết khối ĐM
– Thường gặp: TM cửa
• Huyết khối ko liên quan catheter thường
gặp nhất là TM thận
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis, Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016. 8ed. Pp 596-613.
Rukhmi Bhat, Paul Monagle . The preterm infant with thrombosis . Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed (2012)
DỊCH TỂ HỌC
Quốc gia
Tần suất
Canada
2,4/1000 ss nhập NICU
Hà Lan
6,8/1000 ss nhập NICU
( 63% <32ws)
Ý
5,8/1000 ss nhập NICU
Đức
5,1/100.000 trẻ sinh sống
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016. 8ed. Pp 596613.
SINH LÝ BỆNH
Goldie L. Peters, P. Benjamin Erwin, Matthew K. Pitlick, . Utilization of Coagulation Assays in Clinical Therapeutics.
Pharmacotherapy 2013;33(11).
LMWH =low-molecular-weight heparin; TFPI =tissue pathway factor inhibitor
SINH LÝ BỆNH
William P. Fay, Nadish Garg, Madhavi Sunkar. Vascular Functions of the Plasminogen Activation System. Arterioscler Thromb
Vasc Biol. June 2007.
PA plasminogen activator. TAFI: Thrombin activatable fibrinolysis inhibitor . FDP: Finrin degradation products
SINH LÝ BỆNH
Revathi Rajagopal, Fook-Choe Cheah b, Paul Monagle, Thromboembolism and anticoagulation management in the preterm
infant . Seminars in Fetal & Neonatal Medicine 21 (2016) 50 -56
SINH LÝ BỆNH
•Catheter
•Tăng độ nhớt
máu (đa HC, thiếu
nước, sốc..)
•Khả năng biến
dạng kém của HC
•TBS
•Catheter
•Đa HC
•Sốc
•Nhiễm trùng
•Ngạt
•Mẹ: TSG, NT ối,
ĐTĐ…
•Giảm yếu tố kháng đơng (pro C,
pro S, Antithrombin III)
•Giảm yếu tố tiêu sợi huyết
(plasminogen)
Courtney Thornburg , Steven Pipe , Neonatal thromboembolic emergencies. Seminars in Fetal & Neonatal Medicine (2006)
CHẨN ĐOÁN
ĐỘNG MẠCH
TRIỆU CHỨNG
CHẨN ĐOÁN
Đột quỵ do
thiếu máu não
Lơ mơ, bú kém,
khóc yếu, co giật,
yếu chi
MRI/CT/SA
ĐM ngoại biên
Tím , lạnh, mất
mạch, hoại tử
SA
ĐMC
Giảm tưới máu,
THA, mất mạch chi
dưới
VRHT
Suy tim
Tiểu máu
SA
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care 2016, 8ed. Pp 596613.
CHẨN ĐOÁN
TĨNH MẠCH
TRIỆU CHỨNG
Xoang TM não Co giật, ngưng thở, hơn mê
CHẨN ĐỐN
MRI/CT/SA
TM chi
Phù, tím
Nhĩ phải
Đa số ko triệu chứng
SA
Âm thổi mới, suy hô hấp, suy
tim, nhịp tim nhanh
TM thận
Tiểu máu, mass vùng thận,
THA, tiểu đạm, suy thận
Giảm tiểu cầu
SA
TM cửa
Đa số ko triệu chứng
SA
SA
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 8ed. Pp 596-613.
ĐIỀU TRỊ
Chưa thống nhất
Nghiên cứu nhỏ, báo cáo ca
Dựa trên phác đồ của trẻ lớn và người lớn
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s of Neonatal Care, 2016, 8ed. Pp 596-613.
ĐIỀU TRỊ
Mục tiêu
• Ngăn chặn các hậu quả đe dọa tính mạng
• Ngăn huyết khối lan rộng và tái phát
• Tránh các biến chứng lâu dài
• Khơng làm tăng nguy cơ xuất huyết
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s of Neonatal Care, 2016, 8ed. Pp 596-613.
Các lựa chọn
Huyết khối nhỏ
Không triệu chứng
Liên quan catheter
Huyết khối lớn
Có tắc nghẽn
Huyết khối lớn gây
hoại tử chi, cơ quan
đe dọa tính mạng
Huyết khối đe dọa
tính mạng, có CCĐ
dùng thuốc
Rút bỏ catheter
Điều trị hỗ trợ
Kháng đông
(UFH/LMWH)
Tiêu sợi huyết (tPA)
Phẫu thuật
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016, 8ed. Pp 596-613.
Chống chỉ định kháng đơng và
tiêu sợi huyết
• Tuyệt đối
–
–
–
–
Phẫu thuật hệ TKTƯ, thiếu máu cục bộ trong vòng 10 ngày
Thủ thuật xâm lấn trong vòng 3 ngày
Co giật trong vũng 48 gi
ang chy mỏu
ã Tng i
PLT < 50.000/àl hoc < 100.000/µl + bệnh nặng
Fibrinogen< 100mg/dl
INR > 2
RLĐM nặng
THA
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis , Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016, 8ed. Pp 596-613.
Kháng đông (UFH, LMWH)
UFH/LMWH
Goldie L. Peters, Benjamin Erwin, Matthew K. Pitlick. Utilization of Coagulation Assays in Clinical Therapeutics. Pharmacotherapy
2013;33(11). LMWH =low-molecular-weight heparin; TFPI =tissue pathway factor inhibitor
Heparin không phân đoạn
(UFH: Unfractionated heparin)
Tuổi thai
<37 tuần
≥ 37 tuần
Khởi đầu
(TMC/10 phút)
25-50 UI/kg
75 UI/kg
Duy trì
15-20 UI/kg/h
28 UI/kg/h
Thời gian sử dụng : 10 – 14 ngày
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis, Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016, 8ed. Pp 596-613.
Heparin khơng phân đoạn
• Theo dõi
–
–
–
–
Trước điều trị: CTM, CNĐM
Duy trì APTT 1,5-2 lần giới hạn trên theo tuổi
Anti Xa 0,3 – 0,7 U/mL (nếu có thể)
Thử APTT /4h sau liều khởi đầu hay sau mỗi lần
thay đổi liều duy trì thử APTT mỗi ngày nếu
ổn.
Xem xét truyền plasma nếu hiệu quả UFH kém
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis, Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016, 8ed. pp 596-613.
Heparin không phân đoạn
Monagle P et al. Antithrombotic therapy in neonates and children: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed:
American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest 2012;141(2 suppl):e737S-e801S
Heparin khơng phân đoạn
• Biến chứng
– Chảy máu (2% ở trẻ đủ tháng)
– Giảm tiểu cầu (hiếm)
• Chảy máu tiếp diễn sau ngưng Heparin
Protamin
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis, Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016, 8ed. Pp 596-613.
Heparin trọng lượng phân tử thấp
(LMWH: low molecular weight heparin)
• Liều LMWH (Enoxaparin)
Tuổi
< 2 tháng
> 2 tháng
Liều (mg/kg/12h)
TDD
1,5
1
Non tháng: xem xét khởi đầu 2mg/kg/12 giờ
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis, Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2016 8ed. Pp 596-613.
Heparin trọng lượng phân tử thấp
(Enoxaparin)
• Theo dõi
– Anti-Xa 0,5-1 UI/ml (BN có nguy cơ cao xuất
huyết: 0,4-0,6 UI/ml)
– Thử anti-Xa 4-6 giờ sau liều khởi đầu. Khi
đạt được mục tiêu 24-48h: thử anti-Xa mỗi
tuần
Katherine A. Sparger, Munish Gupta. Neonatal Thrombosis, Cloherty Stark’s Manual of Neonatal Care, 2106, 8ed. Pp 596-613.
Heparin trọng lượng phân tử thấp
(Enoxaparin)
Monagle P et al. Antithrombotic therapy in neonates and children: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed:
American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest 2012;141(2 suppl):e737S-e801S