Sang kien kinh nghiem Toan

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (133.66 KB, 10 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHOØNG GD HUYỆN ĐẮK R’ LẤP
TRƯỜNG THCS NGUYỂN TRÃI

*************** Ω ****************

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP, GIẢI PHÁP ĐỂ GIẢM TỶ LỆ

HỌC SINH YẾU KÉM MƠN TỐN.

I/ ĐẶT VẤN ĐỀ:

1 ) Mục đính yêu cầu :

Tốn học là mơn học được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống, một môn học
không thể thiếu với mỗi chúng ta. Là mơn học trừu tượng và khó cho người dạy
cũng như người học. Đứng trước một yêu cầu cao khi Việt Nam gia nhập tổ
chức thương mại thế giới WTO địi hỏi phải có nguồn nhân lực chất lượng cao
để dân đưa đất nước ta chuyển từ một nước có nền nơng nghiệp là chính sang
một nước công nghiệp và tiến dần nền kinh tế tri thức . Đứng trước một thách
thức như vậy thì nền giáo dục của chúng ta lại gánh vác một nhiệm vụ hết sức
nặng nề, đòi hỏi ngày một cao để đào tạo ra những con người lao động chất
lượng cao đáp ứng cho nhu cầu xã hội. Để làm được điều đó trước hết phải đổi
mới về phương pháp dạy và phương pháp học. Người thầy giữ vai trò là người
tổ chức , điều khiển giúp học sinh tự tìm tịi, khám phá, phát hiện ra những điều
mới. Từ đó tạo cho các em sự hứng thú , tích cực chủ động biến những tri thức
nhân loại thành sản phẩm của riêng mình vận dụng vào cuộc sống phục vụ cho
bản thân, cho tương lai đất nước .

Thế nhưng hiện nay việc học toán của các em học sinh còn rất nhiều hạn chế
, nhiều em yếu mơn tốn . Vì nhiều ngun nhân khác nhau nên có một bộ
phận khơng nhỏ học sinh ở trường THCS yếu kém . Do đó làm thế nào để giúp

các em học tốt mơn tốn ham thích với bộ mơn tốn là trăn trở suy nghĩ của các
giáo viên giảng dạy mơn tốn , đó là lý do tơi chọn đề tài này để trình bày.
Khó khăn :

Nhằm giúp các em học sinh yếu kém mơn tốn vươn lên trong học tập thì
ngồi việc nâng kém của giáo viên trong từng tiết dạy tốn chính khóa cần phải
có hình thức phụ đạo ngồi giờ . cơng tác này thường gặp một số khó khăn như

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Thời gian học các mơn theo chương trình quy định cũng cần địi hỏi nhiều
nên thời gian học mơn tốn của các em có nhiều hạn chế

- Theo bộ GD và ĐT thì việc phụ đạo HS yếu kém là nghĩa vụ của GV

2/ Thực trạng:

Khi chưa áp dụng biên pháp , giải pháp giải tỉ lệ học sinh , thì kết quả chất
lượng hàng năm số học sinh yếu kém mơn Tốn nhiều hơn số học sinh đạt trung
bình trở lên , tỉ lệ học sinh yếu , kém so với mặt bằng xã hội thì cịn q chân lệch
. Nếu khơng có biện pháp , giải pháp giải tỉ lệ số học sinh yếu kém , thì trước mắt
sẽ có nhiều học sinh bỏ học vì học yếu khơng thích học , rồi dần rất dễ trở thành
không những không có kiến thức mà cịn là những đứa trẻ khơng có đạo đức ,
khơng có ích cho xã hội cho gia đình , làm ảnh hưởng xấu đến gia đình , cộng
đồng xã hội .

* Số liệu cụ thể : Đầu vào ( kết quả năm học 2006 – 2007 ).

Yếu 47,50 % , Kém 25,00 % , Tổng tỉ lệ học sinh yếu kém 72,50 % , số học sinh
đạt trung bình trở lên là 27,50 % . Như vậy tỉ lệ học sinh yếu kém quá nhiều gần

gấp ba lần số học sinh đạt trung bình trở lên .

3 / Giải pháp đã sử dụng :

Khi chưa sử dụng giải pháp này , tôi nhắc nhỡ các em luôn cố gắng học , kiểm
tra thường xuyên vở bài tập ở nhà nhưng biện pháp này chưa đạt hiểu quả vì học
sinh chỉ học vẹt , chép bài tập đã giải sẵn ( sách giải bài tập ) để đối phó , cịn
thực tế không hiểu cách giải , không nắm vững kiến thức .

Nguyên nhân:
a / Đối với HS :

Một số các em bị mất kiến căn bản ở cấp tiểu học , lên lớp 6 mà cộng trừ
nhân, chia, bảng cửu chương, chưa thành thạo , quy đồng mẫu hai phân số đơn
giản chưa biết quy đồng…..

Một số học sinh vì lười học chán học hay do hồn cảnh khách quan cũng
dẫn đến học yếu mơn tốn

Vì trường nằm trên địa bàn là một xã thuần nông nên vào vụ mùa thi đa số
các em phải phụ giúp gia đình do đó ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học
tập của các em.

Đời sống văn hóa tinh thần ngày một nâng cao, một số các nhu cầu giải trí:
Xem ti vi , chơi điện tử……. Ngày càng nhiều làm cho một số em chưa ý thức
việc học bị cuốn hút vào đó

b/ Đối với gia đình , địa phương:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Mơt số vì gia đình khơng quan tâm,giao khốn hết cho nhà trường,ít kiểm
sốt việc học hành của con em.

c/ Đối với ngành giáo dục:

Bệnh thành tích quá nặng dẫn đến một số học sinh ngồi nhầm lớp đã mấy
năm nay . tuy năm học 2006 – 2007 ngành GD đã phát động thực hiện hai khơng
( Khơng thành tích khơng tiêu cực ) nhưng hiện nay số học sinh ngồi nhầm lớp
chưa được triển dể .

Chương trình sách giáo khoa mới có nhiều cái hay nhưng chưa phù hợp lắm
với trình độ chung của học sinh diện đại trà.

- Đồ dùng học tập còn thiếu và chất lượng khơng cao hoặc khơng chính xác.
- Các trường cịn chạy đua theo thành tích.

d/ Đối với giáo viên:

Đa số giáo viên còn tận tụy,với công tác giảng dạy,chăm lo cho học sinh
nhưng còn mặt hạn chế sau:

Phương pháp giảng dạy chưa thực sự phù hợp với loại học sinh yếu.

Sĩ số một số lớp đơng nên rất khó cho giáo viên trong việc giúp đỡ,kèm
cặp các em yếu Toán.

Một số giáo viên chưa thực sự yêu nghề,chưa yên tâm công tác.

Một số giáo viên chưa đi sâu tìm hiểu tâm lí học sinh,do đó việc gần gũi
động viên học sinh còn hạn chế,nên hay chê trách mạt sát học sinh trước

lớp,làm ảnh hưởng khơng nhỏ đến tích cực,hứng thú học tập của học sinh,gây
nên tâm lí chán học,ngại học tốn.Từ đó học sinh học yếu tốn là lẽ đương
nhiên.

II/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ : 
1 / Cơ sở lí luận :

Đề tài này được nghiên cứu thực hiện trên thực tế các tiết dạy ở lớp , cụ thể
qua các câu hỏi gợi ý giải bài tập ( từ câu dễ đến câu khó ) , giải bài tập đơn giản
trước rồi mới giải bài tập khó khăn phức tạp hơn , cho học sinh làm các bài tập có
liên hệ thực tế , bài Tốn về nhà Tốn học , hoặc các bài thơ vể cơng thức Tốn
vv...Để gây chú ý hứng thú học mơn Tốn ngay trong các tiết học trên lớp .

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2/ Giả thuyết :

a ) Phân loại học sinh :

Ngay từ đầu năm học,sau khi khảo sát chất lượng đầu năm giáo viên bộ
mơn Tốn cần phân loại học sinh và thơng báo cho giáo viên chủ nhiệm nắm
được tình hình cụ thể của lớp mình.Việc phân loại học sinh để nắm được lý do
yếu Toán là mất căn bản hay do lười học để có hướng phù đạo phù hợp.

b ) Họp với gia đình phụ huynh:

Tổ chức việc họp phụ huynh có học sinh học yếu mơn Tốn để thơng báo
tinh hình và có biện pháp phối hợp giúp học sinh vươn lên.

c ) Chuẩn bị bài của giáo viên và nội dung giảng dạy:
* Về soạn bài :

- Cần lưu ý hệ thống câu hỏi từ dễ đến khó phù hợp cho từng đối tượng học

sinh,đặc biệt đối với học sinh yếu để tập trung sự chú ý của các em.
Ví dụ: Phân tích đa thức: x4 – 9x3 + x2 -9x thành nhân tử .

Câu hỏi gợi mở:

GV : Đa thức trên các hạn tử có nhân tử chung nào ?
HS : Trả lời .

GV : Đặt x nhân tử chung ra ngoài ngoặc,trong ngoặc còn những hạn tử nào ?
HS : Trả lời :

GV : Ta có thể nhóm hai hạng tử nào trong ngoặc với nhau để sau khi phân
tích thì hai hạng tử ( Hai nhóm đó ) lại có nhân tử chung ?

HS : Trả lời :

GV : Hãy phân tích tiếp để đa thức thành nhân tử ?
HS : Trả lời :

Câu hỏi khó hơn;

GV : Ngồi cách nhóm trên ta cịn có cách nhóm khác như thế nào ? Đế phân
tích đa thức trong ngoặc thành nhân tử .

HS : Trả lời cách hai.

GV cần có các câu gợi ý cho các bài tập tương đối khó theo trình tự,giúp
học sinh giải quyết dần bài nội dung bài Tốn .

Ví dụ : Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức : x 2 –2 x + 3 .

Giáo viên gợi ý :

GV : x2 – 2 x + ? = ( x + 1 )2

HS : Trả lời .

GV : Biểu thức trên ta viét được : x 2 – 2 x + 1 + ?

HS : Trả lời .

GV : Như vậy ta đã tách 3 = 1 + 2 .

Biểu thức viết được dạng bình phương của một hiệu nào cộng với 2 .
HS : Trả lời .

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

HS : Trả lời .

GV : Neân ( x -1 ) 2 + 2 ≥ ? vơi mọi x .

HS : Trả lời .

GV : Biểu thức có giá trị nhỏ nhất là gì ? khi x = 1 .

- Tận dụng tối đa chuyện vui về Toán học,lịch sử Toán học,các nhà Toán học
liên quan đến bài dạy để tạo sự hứng thú cho các em .

Ví dụ 1 :Tính nhanh toång .

1 + 2 +3 + 4 + 5 + 6 + ……… + 99 + 100

Giới thiệu câu chuyện : Cậu bé giỏi tinh toán .

( Tiểu sử nhà Tốn học Đức Gau-xơ ).

Ví dụ 2 : Máy bay trực thăng ra đời năm nào ?
Biết máy bay ra đời năm a b c d .

Trong đó : a khơng là số ngun tố, ủng không là hợp số .
b là số dư phép chia 105 cho 12 .

c là số nguyên tố lẽ nhỏ nhất .
d laø trung bình cộng của b và c.

Ví dụ 3 :

Bài Tốn đố vui : Hai bạn Hùng và Vân tranh luận với nhau : Hùng nói rằng
có hai số nguyên mà tổng của chúng nhỏ hơn mỗi số hạng ;Vân lại nói rằng
khơng thể có được .

Theo bạn : Ai đúng ? nêu một ví dụ .

Đặc biệt cần có các bài Tốn liên hệ với thực tế : Như đo chiều cao của cây
mà không cần trèo lên cây đo ; biết được đường kính thân cây mà khơng cần
chặt thân cây ra để đo,có thể đo được khoảng cách hai điểm của hai bờ sông
mà không cần vượt sông để đo ..vv….

* Về giảng dạy :

- Đầu tiên phải xây dựng cho các em lòng tự tin vào bản thân để tiến tới học
tập tốt mơn Tốn .

- Ngơn ngữ trong giảng cần hết sức rõ ràng dễ hiểu , kiến thức ghi trên bảng
ngắn gọn xúc tích dễ hiểu , dễ nhớ .

- Rút ngắn khoảng cách giữa thầy và trò để các em thoải mái trao đổi những
vấn đề cịn thắc mắc của mình .

- Giảm tối đa sự chê trách , mặc sát đối với học sinh , tuyên dương kịp thời
những em yếu có biểu hiện tiến bộ dù là nhỏ để đọng em các em vươn lên .

- Cố gắng tìm ra chổ hổng kiến thức và giúp các em bù chỗ hổng hoặc các sai

lầm thường gặp trong bài Tốn bằng các ví dụ,các bài Tốn …vvv….

Ví dụ 1: Một học sinh rút gọn phân thức : 7x + 7 = 7

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

GV : Hỏi em rút gọn như thế nào được kết quả trên .

HS : Em rút gọn 7x ở tử thức với 7x ở mẩu thức nên được kết quả 7 .

Trong tình huống này GV thấy sự sai lầm của học sinh , đã chia số hạng cho

thừa so á, giáo viên cần sữa sai cho học sinh ngay.

Ví dụ2 :Có học sinh viết : x 2 – z 2

= x + z Nhưng học sinh giải thích như sau

x – z

“ x2chia cho x được x ; dấu ” –“ chia cho dấu ” – “ được dấu ” + ; z 2 chia cho

z được z .

Như vậy trong trường hợp này học sinh làm tập kết quả đúng nhưng cách chia
lại sai .

Tận dụng các công thức tổng quát ghi ngắn gọn trên bảng , cho học sinh
phát biểu bằng lời .

- Ví dụ : Dựa vào công thức : A =

A .

M ( M là đa thức ≠ 0 )

B B . M

=

A: N ( N là nhân tử chung )

B B : N

Hãy phát biểu bằng lời tính chất cơ bản của phương thức ?

Cần cho học sinh yếu thuộc các bài thơ liên quan đến Toán như bài thơ tính
diện tích hình thang , bài thơ về tỉ số lượng giác ..vv… Để học sinh dễ vận dụng
làm bài tập .

Cuối mỗi tiết học,nên dành thời gian cho các bài tập “chạy”để đánh gía

mức độ tiếp thu của học sinh và là cơ sở cho giáo viên điều chỉnh phương pháp
dạy trong bài .

d ) Hướng dẫn học ngoài giờ :

Tổ chức các học sinh yếu Toán theo phân loại từng lớp để phụ đạo ( nếu có
điều kiện ) .

Trường hợp khơng có điều kiện về cơ sở vật chất , có thể tham khảo dạy tự
chọn đối với lớp 8 và lớp 9 .

+ Trước hết GV mơn Tốn cần nghiên cứu đưa ra một số chủ đề thiết thực
trong chương trình cho học sinh đăng kí chủ đề cần học .Tùy theo chủ đề đễ
phân số tiến cho phù hợp bố trí học mỗi tuần hai tiết .

+ Sau mỗi tiết phụ đạo,nên kiểm tra học sinh bằng phiếu học tập để đánh giá
chất lượng học sinh và cũng là cơ sở để giáo viên tự điều chỉnh hình thức phụ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tổ chức các nhóm học tập , đơi bạn học tập để các em khá giỏi giúp đỡ bạn
mình “ Học thầy không tày học bạn ”

e ) Hướng dẫn học sinh yếu cách tự học :

Sau khi phù đạo cho học sinh yếu , kém vươn lên cần hướng dẫn các em
cách tự học mơn Tốn :

Phải đọc kỉ sách giáo khoa trước khi đến lớp . Từ đó các em có thể hiểu
phần nào nội dung bài trước khi giáo viên dạy .

Sau khi học ở trường,về cần học lại ngay lí thuyết,làm ngay những bài Toán

đơn giản áp dụng các kiến thức vừa học bởi vì khi đó bài giảng của thầy cơ
trên lớp phần vẫn cịn đọng lại trong tâm trí các em , do đó đỡ mất thời gian
học lại.Gần đến ngày học bài tiếp theo xem lại một lần nữa , như vậy kiến
thức được khắc sâu hơn.Còn về bài tập , sau khi đã làm được các bài tập đơn
giản vận dụng kiến thức,học sinh sẻ có đà để giải quyết những bài tập phức
tạp hơn . Lưu ý học sinh yếu cần phải nắm chắc lí thuyết trước khi thực hiện
làm bài tập.

3 / Qúa trình thử nghiệm và hiệu quả mới : qua gần ba năm học thực hiện đổi
mới phương pháp dạy và học nói chung , thực hiện một số giải pháp , biện pháp
giải tỉ lệ học sinh yếu kém mơn Tốn nói riêng , kết quả chất lượng mơn Tốn của
khối tơi dạy đã có phần tiến bộ rõ rệt , tỉ lệ học sinh yếu kém giảm dần , tỉ lệ học
sinh trung bình trở lên đã được tăng dần . So với tỉ lệ mặt bằng chung của xã hội
đẫ tương đối ổn thỏa.

Số liệu củ thể :

NĂM HỌC TỈ LỆ HS
YẾU

TỈ LỆ HS
KÉM

TỔNG TỈ LỆ
HS YẾU KÉM

TỈ LỆ HS – TB
TRỞ LÊN

2005- 2006 42,50 % 20,50 % 63,00 % 37,00 %

2006- 2007 30,05 % 15,03 % 45,08 % 54,92 %
2007- 2008 KÌ I 28,76 % 3,42 % 32,18 % 67,82 %

Như vậy số học sinh yếu kém đã giảm hơn một nửa so với ban đầu , còn số học
sinh đạt trung bình trở lên đã tăng hơn hai lần so với số học sinh đạt trung bình lúc
đầu .

Các thành viên của tổ khối , các đòan thể và ban giám hịêu nhà trường sau khi
giám sát , khảo sát thực nghiệm cho rằng đây là đề tài có tính khả thi cao , có thể
đưa vào áp dủng cho trường.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Với tính khả thi của đề tài , chúng ta có thể áp dụng vào q trình dạy và học
ở cấp THCS và có thể nhân rộng ra ở các cấp khác phù hợp với tình hình thực tế .
Đây là sáng kiến kinh nghiệm của quá trình và dạy học .

2 / Sử dụng sáng kiến kinh nghiệm :

Để mọi người có thể sử dụng .áp dụng ssáng kiến kjinh nghiệm này , chúng ta
cần chú ý phát huy tính độc lập , sáng tạo của học sinh, biến quá trình đào tạo của
thầy thành quá trình đào tạo của trò và tự giải quyết vấn đề đặt ra . Ở đây cần chú
trọng việc dạy học nêu vấn đề để tao ra tình huống gây sự chú ý và tập trung giải
quyết vấn đề . kết hợp với một số biện , pháp giải pháp giảm tỉ lệ học sinh yếu
như đã nêu trên .

3/ Kết luận và kiến nghị :

* Kiến nghị :

a ) Đối với phụ huynh : Cần quan tâm đến việc học hành của con em

mình,đầu tư nhiều về thời gian cho con em học , không nên để học sinh phụ
giúp nhiều công việc gia đình . Cần phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà
trường .

b ) Đối với địa phương : Quản lý chặt chẽ các điểm kinh doanh Intenet và các

điểm dịch vụ không lành mạnh , làm ảnh hưởng chất lượng học tập của học
sinh.Đầu tư cơ sở vật chất kịp thời trong việc dạy và học.

c ) Đối với phòng GD : Tổ chức các hội thảo chuyên đề cho giáo viên bộ mơn
Tốn trong từng năm học để nâng cao chất lượng dạy học mơn Tốn.có chế độ
đãi ngộ giáo viên giảng dạy phụ đạo thêm cho học sinh yếu kém . Nên có
giáo trình phụ đạo cho học sinh yếu kém .

* Kết luận :

Đề tài này trình bày một số biện pháp giải pháp để giảm học sinh yếu kém
môn Toán ở trường THCS và cụ thể là trường THCS Nguyển Trãi . Là giáo
viên dạy mơn Tốn tôi ý thức rõ ràng rằng giảm tỉ lệ học sinh yếu kém mơn
Tốn là một vấn đề bức xúc và cần phải thường xuyên thực hiện một cách
kiên trì . Đồng thời giúp tơi thực hiện đề tài này một cách linh hoạt hơn , phù hợp
thực tế hơn . đặc biệt , trong quá trình thực hiện tơi rất mong được sự giúp đỡ ,
gĩp ý của các đồng nghiệp , Ban giám Hiệu nhà trường , các cấp và các ban
ngành liên quan .

Tơi xin chân thành cảm ơn !