Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp xây dựng thuộc tổng công ty sông đà (tt)

i

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
DANH MỤC SƠ ĐỒ
TĨM TẮT NGHIÊN CỨU....................................................................................................iii
Chƣơng 1: GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.. Error! Bookmark not defined.
1.1. Tính cấp thiết của đề tài................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Câu hỏi nghiên cứu ........................................... Error! Bookmark not defined.
1.4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................... Error! Bookmark not defined.
1.5. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu ......................... Error! Bookmark not defined.
1.6. Kết cấu của đề tài nghiên cứu ......................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KHẢ NĂNG
SINH LỜI VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ............. Error! Bookmark not defined.
2.1. Tổng quan nghiên cứu...................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Nghiên cứu quốc tế .................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Nghiên cứu trong nước ............................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Cơ sở lý luận về khả năng sinh lời và các nhân tố ảnh hƣởng ........... Error!
Bookmark not defined.
2.2.1. Khái niệm và đặc điểm của doanh nghiệp xây dựng..... Error! Bookmark
not defined.
2.2.2. Khái niệm và ý nghĩa khả năng sinh lời của doanh nghiệp ..............Error!
Bookmark not defined.

ii

2.2.3. Chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời của doanh nghiệp . Error! Bookmark
not defined.
2.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp xây dựng
............................................................................. Error! Bookmark not defined.
Kết luận Chƣơng 2.................................................................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Thiết kế nghiên cứu .......................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Giả thuyết xây dựng mơ hình nghiên cứu Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Xây dựng mơ hình nghiên cứu................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Phƣơng pháp thu thập và xử lý dữ liệu.......... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Thu thập dữ liệu ....................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Phương pháp xử lý dữ liệu ....................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 4: KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN
KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG THUỘC
TỔNG CÔNG TY SÔNG ĐÀ .............................................. Error! Bookmark not defined.
4.1. Tổng quan về các doanh nghiệp xây dựng thuộc Tổng Công ty Sông Đà
.................................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Tổng Công ty Sông Đà ........Error!
Bookmark not defined.
4.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý của Tổng Công ty Sông Đà . Error! Bookmark
not defined.
4.1.3. Đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng Tổng Công ty Sông Đà ....................................... Error! Bookmark not defined.
4.1.4. Tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng
thuộc Tổng Công ty Sông Đà ............................. Error! Bookmark not defined.
4.2. Kết quả các nhân tố ảnh hƣởng đến khả năng sinh lời của các doanh
nghiệp xây dựng thuộc Tổng Công ty Sông Đà .... Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Kết quả nghiên cứu .................................. Error! Bookmark not defined.

4.2.2. Kiểm định mơ hình................................... Error! Bookmark not defined.


iii

Kết luận Chƣơng 4..................................................................................................................75
Chƣơng 5: THẢO LUẬN VỀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, KHUYẾN NGHỊ VÀ
KẾT LUẬN............................................................................... Error! Bookmark not defined.
5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu............................. Error! Bookmark not defined.
5.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu ......................... Error! Bookmark not defined.
5.3. Các khuyến nghị nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các doanh nghiệp
xây dựng thuộc Tổng Công ty Sông Đà ................. Error! Bookmark not defined.
5.3.1. Khuyến nghị với các cơ quan Nhà nước . Error! Bookmark not defined.
5.3.2. Khuyến nghị với Tổng Công ty Sông Đà Error! Bookmark not defined.
5.3.3. Khuyến nghị với các doanh nghiệp xây dựng thuộc Tổng Công ty Sông
Đà ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
5.4. Đóng góp của đề tài .......................................... Error! Bookmark not defined.
5.4.1. Đóng góp về mặt lý luận .......................... Error! Bookmark not defined.
5.4.2. Đóng góp về thực tiễn .............................. Error! Bookmark not defined.
5.5. Những hạn chế và một số gợi ý cho các nghiên cứu trong tƣơng lai . Error!
Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố
đến khả năng sinh lời của các doanh nghiệp xây dựng thuộc Tổng Công ty Sông Đà.
Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính (BCTC) của 10 doanh nghiệp xây dựng
chủ chốt thuộc Tổng Công ty Sơng Đà trên Thị trường Chứng khốn Việt Nam
trong giai đoạn từ 2011 đến 2015. 10 doanh nghiệp chủ chốt thuộc Tổng Cơng ty
Sơng Đà gồm có CTCP Sơng Đà 2, 4, 5, 6, 7, 10, 11, công ty Someco Sông Đà và

công ty tư vấn Sông Đà.
Tác giả đi từ tổng quan nghiên cứu gồm 4 nghiên cứu quốc tế và 4 nghiên
cứu trong nước, đặc biệt kế thừa nghiên cứu của Võ Thị Tuyết Hằng (2015) với đề
tài “Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các doanh


iv

nghiệp ngành xây dựng niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam”, tác giả đưa ra 5
nhân tố ảnh hưởng đên khả năng sinh lời của các doanh nghiệp xây dựng thuộc
Tổng Công ty Sông Đà (được đại diện bởi ROA) đó là: cơ cấu vốn, quy mơ doanh
nghiệp, đầu tư TSCĐ, tốc độ tăng trưởng, năng lực quản trị tài chính.
Đi từ 5 nhân tố ảnh hưởng ở trên, tác giả xây dựng mơ hình hồi quy với các
biến độc lập và phụ thuộc sau:

Trong đó:
Y: Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA); biến này đại diện cho khả năng sinh
lời.
: Hệ số tự do (hệ số chặn)
: Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu
: Quy mô doanh thu
: Tỷ trọng tài sản cố định (TSCĐ/Tổng tài sản)
: Tốc độ tăng trưởng doanh thu
[xác định = (Doanh thu năm N – Doanh thu năm N-1)/Doanh thu năm N]
: Vòng quay phải thu khách hàng (Doanh thu thuần/Phải thu bình quân)
(i = 1 -> 5): Hệ số hồi quy riêng của các biến độc lập

(i = 1 -> 5)

: Sai số ngẫu nhiên

Để kiểm định các khuyết tật của mơ hình, tác giả lựa chọn phương pháp
kiểm định như: kiểm định mơ hình có ý nghĩa thống kê hay không thông qua việc
đánh giá giá trị thống kê Prob (F – Statistic), sử dụng hệ số phóng đại phương sai
(Variance Inflation Factors_VIF) để kiểm định đa cộng tuyến, kiểm định
Breusch–Pagan-Godfrey để kiểm định tự tương quan, kiểm định Durbin-Watson để
kiểm định phương sai sai số thay đổi.
Các kết quả kiểm định cho thấy mơ hình khơng xảy ra hiện tượng đa cộng
tuyến, không xảy ra hiện tượng tự tương quan, khơng có khuyết tật phương sai sai
số thay đổi, mơ hình chỉ định đúng. Do đó kết quả thu được từ mơ hình là đáng tin


v

cậy và không vi phạm các giả thiết cơ bản của phương pháp bình phương nhỏ nhất
đối với mơ hình đa biến.
Trong các biến đưa vào mơ hình X1 (Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu), X2
(Doanh thu), X3 (Đầu tư tài sản cố định), X4 (Tăng trưởng doanh thu), X5 (Vịng
quay phải thu khách hàng) thì các biến đều có ảnh hưởng đến ROA do có mức ý
nghĩa Prob < 5%, các biến giải thích 73,1748 % (

= 0.731748). Trong đó, các biến

về doanh thu, tốc độ tăng trưởng doanh thu và vòng quay phải thu khách hàng có
tác động cùng chiều với ROA. Ngược lại, các biến tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu và
đầu tư TSCĐ có tác động ngược chiều với ROA.
Dựa vào kết quả nghiên cứu này, một số khuyến nghị được đưa ra nhằm tăng
khả năng sinh lời của các doanh nghiệp trong mẫu nghiên cứu như sau:
Thứ nhất, xây dựng cơ cấu vốn hợp lý
Xây dựng cơ cấu vốn hợp lý nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp có cơ cấu vốn
cân bằng tối đa giữa rủi ro và chi phí vốn, có thể đáp ứng được nhu cầu vốn thường

xuyên có nhiều biến động của doanh nghiệp. Sử dụng vốn có hiệu quả hơn qua việc
giải quyết tốt các công việc như thu hồi nợ từ khách hàng, giải phóng hàng tồn kho
tồn đọng lâu ngày. Đa dạng hóa các kênh huy động nợ vay như xem xét huy động
vốn dưới hình thức phát hành trái phiếu, cổ phiếu cho đội ngũ cổ đơng hiện có, đội
ngũ lao động trong doanh nghiệp, các đối tác chiến lược.
Thứ hai, đầu tư có trọng điểm, tăng thị phần nhằm tăng doanh thu
Đầu tư và mở rộng khách hàng bằng cách tránh đầu tư đa ngành, dàn trải,
kém hiệu quả. Danh mục đầu tư của các doanh nghiệp cần phải được thu gọn và chỉ
tập trung vào các dự án có tiềm năng và vốn đầu tư đảm bảo. Mỗi doanh nghiệp xây
dựng cần tái cấu trúc lại sản xuất, kịp thời nắm bắt và nghiên cứu thị trường, bảo
đảm giữ vững và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao của khách hàng. Để cải thiện năng lực cạnh tranh, mở rộng thị phần, các
doanh nghiệp xây dựng có thể lựa chọn các dự án thuộc phân khúc tiềm năng dựa
theo xu hướng thị trường hoặc thế mạnh kỹ thuật.
Thứ ba, quản lý tốt quá trình tăng trưởng


vi

Các doanh nghiệp xây dựng cần quản lý tốt quá trình tăng trưởng của doanh
nghiệp mình hướng đến sự tăng trưởng bền vững và tạo môi trường tốt cho lĩnh vực
xây dựng phát triển qua (i) chú trọng đầu tư vào các thủy điện nhỏ; (ii) tích cực
thâm nhập vào đầu tư các cơng trình giao ; (iii) phát triển bất động sản một cách
thận trọng; (iv) đầu tư nguồn lực nhằm thiết lập kênh thông tin điều tra nhu cầu của
khách hàng và thường xuyên nhận phản hồi từ khách hàng.
Thứ tư, chú trọng đầu tư đúng hướng TSCĐ và cải tiến cơng nghệ
Đầu tư TSCĐ góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công và nâng cao chất lượng
công trình, hạ giá thành sản phẩm, làm tăng uy tín cho doanh nghiệp, qua đó góp
phần làm tăng doanh thu của doanh nghiệp. Trong thời gian tới, để đầu tư đúng
hướng TSCĐ, các doanh nghiệp xây dựng có thể áp dụng (i) tiếp tục duy trì khai

thác tồn bộ TSCĐ hiện có, tận dụng tối đa cơng suất TSCĐ hiện có. Hồn thiện
cơng tác bảo dưỡng, sửa chữa dự phịng theo kế hoạch để hạn chế những sự cố hỏng
hóc lớn trong quá trình sử dụng; (ii) thường xuyên tiến hành đánh giá lại TSCĐ
hiện có. Đối với những tài sản lạc hậu, lỗi thời khơng cịn đáp ứng được u cầu của
cơng việc thì cần thanh lý ngay để nhanh chóng thu hồi số vốn đã đầu tư; (iii) tính
tốn, nghiên cứu, lập kế hoạch, đầu tư có lựa chọn TSCĐ. TSCĐ được đầu tư phải
dựa trên nhu cầu sản xuất kinh doanh thực tế, phù hợp với yêu cầu thị trường cũng
như khả năng huy động vốn của doanh nghiệp.
Thứ năm, đẩy mạnh công tác thu hồi nợ
Tăng cường kiểm tra, giám sát, đảm bảo tiến độ xây dựng, thi công đúng thiết
kế, đảm bảo chất lượng và yêu cầu kỹ thuật. Thường xuyên đối chiếu công nợ, đẩy
mạnh công tác thu hồi các khoản phải thu đến hạn, đơn đốc khách hàng trả tiền
đúng hạn. Có biện pháp khuyến khích khách hàng thanh tốn trước hạn và đúng
hạn. Trong hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp cũng cần chú ý đến việc phân loại
đối tượng nợ, theo dõi, đơn đốc thu nợ và đánh giá tình hình thanh tốn khách hàng.
Cơng tác thu hồi nợ nên tiến hành đều đặn, không nên dồn dập vào cuối năm làm
cho vốn bị chiếm dụng lâu, gây ra lãng phí.


vii

Mặc dù, nghiên cứu này đã chỉ rõ được các nhân tố ảnh hưởng và mức độ
ảnh hưởng của các nhân tố đó tới khả năng sinh lời của các doanh nghiệp xây dựng
thuộc Tổng Công ty Sông Đà. Những khuyến nghị được đề xuất trong đề tài là
những gợi ý hữu ích, có giá trị cho những nhà quản lý doanh nghiệp nói chung và
các nhà quản trị tài chính nói riêng tại các doanh nghiệp này trong việc triển khai
các giải pháp trên thực tế nhưng nghiên cứu này vẫn tồn tại một số hạn chế cần
được các nghiên cứu trong tương lai bổ sung và hoàn thiện. Các nghiên cứu về các
nhân tố ảnh hưởng tới khả năng sinh lời trong thời gian tới nên sử dụng thêm các
phương pháp hồi quy khác ngoài OLS như: hồi quy ảnh hưởng ngẫu nhiên (REM),

hồi quy ảnh hưởng cố định (FEM) và hồi quy từng bươc (step – wise) vì rất có thể
nó sẽ làm cho kết quả nghiên cứu phong phú hơn, kiểm soát tốt hơn các nhân tố ảnh
hưởng, cũng như nên sử dụng thêm các thông tin phi tài chính như văn hóa doanh
nghiệp, chính sách quản lý của cơng ty, trình độ của nhà quản lý và các thông tin
kinh tế vĩ mô như tỷ lệ lạm phát, tỷ giá hối đoái, lãi suất thị trường,… để tìm hiểu
mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này tới khả năng sinh lời của doanh nghiệp.


8