Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần chế tạo điện cơ hà nộicnguyễn thị hà thu (tt)

1. Tính cấp thiết của Đề tài
Văn hóa doanh nghiệp là cơng cụ quản lý hiện đại có thể giúp doanh nghiệp đương
đầu với môi trường cạnh tranh quốc tế bằng cách xây dựng lợi thế cạnh tranh bằng giá trị.
Văn hóa doanh nghiệp tạo ra bản sắc riêng cho doanh nghiệp, hình thành thương hiệu và
tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Công ty CP Chế tạo Điện Cơ Hà Nội thuộc Tổng Công ty Cổ phần Thiết bị điện
Việt Nam - Bộ Công Thương, được thành lập từ năm 1961 và hiện là doanh nghiệp lớn
tại Việt Nam trong lĩnh vực chế tạo động cơ điện, máy phát điện, máy biến thế và các
thiết bị kỹ thuật điện khác. Với q trình lịch sử như vậy, cơng ty đã hình thành những
nét văn hóa doanh nghiệp riêng, tuy nhiên những nét văn hóa doanh nghiệp sẵn có chưa
được định hướng để tạo ra giá trị, tạo ra sức mạnh cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Trong giai đoạn hiện tại, đặc biệt là từ sau khi thực hiện cổ phần hóa tham gia cạnh
tranh trong nền kinh tế thị trường, Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội phải đối mặt
với rất nhiều thách thức cạnh tranh.Vì vậy, vấn đề hồn thiện văn hóa doanh nghiệp đề
tạo dựng giá trị, tạo sức mạnh canh tranh, nâng cao hiệu quả quản lý trong sản xuất và
kinh doanh là một vấn đề bức thiết được đặt ra cho các nhà quản lý của Công ty cổ phần
Chế tạo điện cơ Hà Nội
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đó của doanh nghiệp, tác giả quyết định chọn đề tài:
“Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội” để
làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn thạc sỹ của mình.
2. Phương pháp nghiên cứu
2.1 Khung lý thuyết, lựa chọn mơ hình nghiên cứu
Luận văn sử dụng lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp của E.Schien về cấu trúc của
văn hóa doanh nghiệp, và các lý thuyết về Văn hóa doanh nghiệp, các yếu tố của văn hóa
doanh nghiệp, các biểu hiện, vai trị và yếu tố ảnh hưởng tới văn hóa doanh nghiệp.
Để thực hiện việc đánh giá và đo lường văn hóa doanh nghiệp tại cơng ty Cổ phần
chế tạo điện cơ Hà Nội, luận văn sử dụng mơ hình DOCS (Denison Organizational
Culture Survey) do Daniel R. Denison đề xuất và phát triển. Mơ hình Denison khai thác
khá đầy đủ các yếu tố của văn hóa doanh nghiệp từ việc nhận thức của nhân viên về sứ

mệnh, mục tiêu chiến lược cũng như các giá trị cốt lõi của doanh nghiệp hay việc phân
quyền, phát triển nguồn nhân lực như thế nào cho đến khả năng thích nghi của doanh
nghiệp thể hiện trong việc tạo ra sự thay đổi thích nghi với mơi trường như thế nào. Điều
này giúp chúng ta có được cái nhìn tồn diện và sâu sắc về văn hóa doanh nghiệp tại
doanh nghiệp được nghiên cứu.
2.2 Nguồn dữ liệu
Luận văn sử dụng cả nguồn dữ liệu sơ cấp và dữ liệu thứ cấp, cụ thể:
- Dữ liệu thứ cấp: Luận văn sử dụng nguồn dữ liệu thứ cấp là từ các công trình khoa
học nghiên cứu về vấn đề văn hóa doanh nghiệp, qua báo chí, internet, … các tài liệu nội
bộ, ấn phẩm của công ty, các báo cáo tổng kết, báo cáo tài chính, thơng tin trên website
Cơng ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nôi
- Dữ liệu sơ cấp:
• Luận văn tiến hành thu thập dữ liệu sơ cấp bằng cách tiến hành lấy ý kiến của cán
bộ, công nhân viên trong Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội thông qua bảng hỏi,
điều tra, phỏng vấn. Bảng hỏi được thiết kế theo mơ hình DOCS, nhằm tìm kiếm khả
năng thích nghi của doanh nghiệp cũng như sự hịa hợp giữa doanh nghiệp với mơi
trường của mình. Mơ hình sẽ nghiên cứu bốn khung đặc điểm chính của văn hóa doanh
nghiệp, mỗi khung đặc điểm được đại diện bởi 3 chỉ số liên quan đến các đặc điểm của
văn hóa doanh nghiệp. Mỗi chỉ số được thiết kế thành 5 câu hỏi trong bảng hỏi để thu
thập ý kiến cán bộ công nhân viên Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội.
• Quan sát văn hóa cơng ty trong thực tế thơng qua các hoạt động, cách ứng xử
trong công ty.
2.3 Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu
Phương pháp phân tích tài liệu: Thu thập, tổng hợp, phân tích, đánh giá các tài
liệu từ các nghiên cứu trước, kế thừa có chọn lọc những tài liệu cần thiết. Cụ thể, đề tài
sẽ đi sâu tham khảo các cơng trình nghiên cứu trong và ngồi nước đã cơng bố có liên
quan, từ đó sẽ rút ra được kết luận, cách thức phù hợp để hồn thiện văn hóa doanh
nghiệp trong trường hợp cụ thể của Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội.
Phương pháp điều tra xã hội học: Tiến hành điều tra thu thập dữ liệu thông qua

bảng hỏi đối với các công nhân viên làm việc trong công ty. Bảng hỏi được phát phiếu
hoặc gửi email đến các nhân viên trong cơng ty, sau đó tập hợp lại để đo lường, lượng
hóa các khía cạnh văn hóa doanh nghiệp củaCơng ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội.
Phương pháp xử lý dữ liệu: Phân tích tổng hợp các số liệu thực tế thu thập được,
để đánh giá thực trạng, điểm mạnh, điểm yếu của văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty cổ
phần Chế tạo điện cơ Hà Nội.
Tiến hành điều tra chọn mẫu là các cán bộ nhân viên đang làm việc tại Công ty Cổ
phần chế tạo điện cơ Hà Nội.Luận văn sử dụng mơ hình DOCS (Denison Organizational
Culture Survey) để nghiên cứu và đánh giá các yếu tố văn hóa doanh nghiệp hiện tại của
Công ty
Các đối tượng tham gia trong nghiên cứu là các cán bộ, công nhân viên đang làm
việc tại Công ty cổ phần chế tạo Điện cơ Hà Nội, gồm nhân viên ở tất cả các phòng ban,
xưởng sản xuất.
Kích thước mẫu trong nghiên cứu là n=200 (Kích thước mẫu này chọn theo kinh
nghiệm có nhà nghiên cứu cho rằng kích thước mẫu tới hạn phải là 200 (Hoelter, 1983).
Với nhân thức về những ưu khuyết điểm trong mô hình Denison cùng phương pháp
điều tra bằng bảng hỏi và những hạn chế của bản thân trong vai trò là người nghiên cứu,
nên tác giả nhận thấy phương pháp thu thập thơng tin thích hợp sẽ là sự phối hợp giữa
các phương pháp quan sát văn hóa doanh nghiệp theo mơ hình E. Schein và phương pháp
điều tra bảng hỏi của mơ hình Denison. Trong đó mơ hình Denison sẽ đóng vai trị chủ
đạo, nhằm đánh giá, định lượng văn hóa doanh nghiệp, và mơ hình E. Schein để đưa ra
cái nhìn tổng quan về văn hóa doanh nghiệp của Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội


3. Cơ sở lý luận của Đề tài
3.1 Tổng quan về văn hóa doanh nghiệp
3.1.1 Khái niệm
Có rất nhiều khái niệm về văn hóa đã được đưa ra, mà tựu chung lại văn hóa là một
tổng thể bao gồm những nét khác biệt giữa các dân tộc về vật chất cũng như về tinh thần,

văn hóa là những sáng tạo của con người, mang lại giá trị cho con người, trong đó bao
gồm cả giá trị vật chất và tinh thần. Những giá trị này lắng đọng và kết tinh từ đời sống
thực tiễn của con người trong sự tương tác với môi trường tự nhiên và xã hội mà họ đang
sống. Đó là tất cả những gì con người tạo ra và được kết tinh thành giá trị.
Cũng như văn hóa nói chung, văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp có rất
nhiều khái niệm. Tuy vậy, định nghĩa phổ biến và được chấp nhận rộng rãi nhất là định
nghĩa của chuyên gia nghiên cứu các tổ chức Edgar Schein: “ Văn hố cơng ty là tổng
hợp những quan niệm chung mà các thành viên trong công ty học được trong quá trình
giải quyết các vấn đề nội bộ và sử lý các vấn đề với môi trường xung quanh”.
3.1.2 Cấu trúc của văn hóa doanh nghiệp
Theo Schein (2004), văn hóa doanh nghiệp là tập hợp các giá trị, chuẩn mực và
niềm tin căn bản được tích lũy trong q trình doanh nghiệp tương tác với mơi trường
bên ngồi và hịa nhập trong mơi trường bên trong, các giá trị và chuẩn mực này đã được
xác lập qua thời gian, được truyền đạt cho những thành viên mới như một cách thức đúng
để tiếp cận, tư duy và định hướng giải quyết những vấn đề họ gặp phải.
Schein (2004) đã đưa ra cấu trúcvăn hóa doanh nghiệp được mơ hình hóa thành


3 nhóm thành tố sau:
- Cấu trúc hữu hình
- Các giá trị được công bố
- Các quan niệm ngầm định
3.2 Mơ hình Denison trong phân tích đánh giá doanh nghiệp
Mơ hình khảo sát nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp của Denison (Denison
organization culture survey – DOCS) là một công cụ để xác định sự thay đổi của doanh
nghiệp dưới sự tác động của văn hóa doanh nghiệp.

3.2.1 Niềm tin và quan niệm
Tại vị trí trung tâm của mơ hình Denison là “Niềm tin và quan niệm”. Mỗi chúng ta
có một niềm tin sâu xa về doanh nghiệp của mình, những người cùng làm việc, khách

hàng, các đối thủ cạnh tranh và ngành mà mình đang kinh doanh. Những niềm tin và
quan niệm này, cùng với sự kết nối của chúng với các hành vi xác định nên văn hóa của
doanh nghiệp. Mơ hình Denison và DOCS cho phép chúng ta bộc lộ niềm tin và quan
niệm trong cách nhận biết và đo lường tác động đến văn hóa doanh nghiệp.
3.2.2 Các đặc điểm và chỉ số


Các đặc điểm được nêu trong mơ hình Denison trả lời cho 4 câu hỏi về doanh nghiệp:
• Sứ mệnh: Doanh nghiệp có hiểu rõ về định hướng và con đường phát triển?
• Khả năng thích ứng: Doanh nghiệp có hiểu về thị trường và khách hàng để chuyển
thành các hành động cụ thể?
• Sự tham chính: Đội ngũ nhân viên có cam kết với các mục tiêu và định hướng đã
đặt ra
• Tính nhất qn:Doanh nghiệp đã có các hệ thống để thực hiện hiệu quả hoạt động
kinh doanh?
Đó là những đặc điểm trong mơ hình Denison. Mỗi đặc điểm của các tổ chức này
tiếp tục được chia thành 3 chỉ số. Các chỉ số mô tả hành vi cụ thể trong ngôn ngữ kinh
doanh tạo ra kết quả xác đáng và có tính thực tiễn trong doanh nghiệp.
Sứ mệnh: Là một chỉ dẫn trong dài hạn cho doanh nghiệp. Những tổ chức thành
cơng ln có những định hướng rõ ràng về mục tiêu cũng như phương hướng hoạt động
dài hạn. Khung đặc điểm Sứ mệnh được đánh giá thông qua 3 chỉ số
- Định hướng chiến lược
- Hệ thống mục tiêu
- Tầm nhìn
Khả năng thích ứng:Là hoạt động của doanh nghiệp nhằm chuyển đổi các yêu cầu
của môi trường bên ngoài thành hành động của doanh nghiệp. Khả năng thích ứng được
đánh giá qua các yếu tố
- Đổi mới
- Định hướng vào khách hàng
- Tổ chức học tập

Sự tham chính: Xây dựng nguồn nhân lực có năng lực và tạo ra sự chia sẻ tinh thần
làm chủ và trách nhiệm xuyên suốt trong doanh nghiệp. Đặc điểm Sự tham chính được
đánh giá qua các chỉ số
- Việc phân quyền
- Định hướng nhóm
- Phát triển năng lực


Tính nhất quán: Xác định các giá trị và hệ thống là nền tảng cơ bản của văn hóa và
được sử dụng để xác định sự vững chắc và tính cố kết trong nội bộ của văn
hố doanh nghiệp. Tính nhất quán được đánh giá qua 3 chỉ số
- Giá trị cốt lõi
- Sự đồng thuận
- Hợp tác và hội nhập
Phân tích kết hợp theo chiều dọc và chiều ngang của mơ hình
- Linh hoạt và ổn định
- Hướng nội và hướng ngoại
Phân tích cắt chéo của mơ hình
- Liên kết Sứ mệnh và Sự tham chính
- Chuỗi giá trị khách hàng (Khả năng thích ứng và Tính nhất quán)
4. Kết quả nghiên cứu
4.1 Tổng quan về công ty cổ phần chế tạo điện cơ Hà Nội và văn hóa doanh nghiệp
của Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội.
Giới thiệu về Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội bao gồm: Lĩnh vực hoạt
động, lịch sử hình thành và phát triển, một số thành tích đã đạt được của Công ty cổ phần
Chế tạo điện cơ Hà Nội. Và đặc biệt tác giả đã nêu được thực trạng các thành tố cấu
thành văn hóa doanh nghiệp Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội thơng qua mơ tả
theo mơ hình cấu trúc văn hóa doanh nghiệp của E. Shein.
4.2 Sử dụng mơ hình Denison đánh giá văn hóa doanh nghiệp của cơng ty cổ phần
chế tạo điện cơ Hà Nội

Nêu cụ thể các bước tác giả đã thực hiện để tiến hành nghiên cứu, đánh giá văn hóa
doanh nghiệp của Cơng ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội, sử dụng mô hình Denison.
Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo sơ đồ:


Để đạt được mục tiêu nghiên cứu với kích thước mẫu 200, tác giả đã phát 250 bảng
câu hỏi khảo sát và thu về được 208 bảng trả lời hợp lệ. Thông qua kết quả nghiên cứu
tập hợp được từ 208 bảng hỏi, tác giả tiến hành phân tích, thống kê, tập hợp số liệu và
xây dựng được mơ hình Denison về văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty cổ phần Chế tạo
điện cơ Hà Nội như sau:


Từ mơ hình thu được, tác giả tiến hành nhận xét từng đặc điểm, sự liên kết giữa các
đặc điểm văn hóa doanh nghiệp theo mơ hình Denison để thấy rõ hơn từng khía cạnh, ý
nghĩa của mơ hình về văn hóa doanh nghiệp của Cơng ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà
Nội.
4.3 Đánh giá văn hóa doanh nghiệp Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội
Từ những phân tích, thống kê số liệu nghiên cứu về văn hóa doanh nghiệp của Cơng
ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội trên cơ sở phân tích, cơ sở lý thuyết , cơ sở thực tế tác
giả đưa ra một số nhận xét đánh giá văn hóa doanh nghiệp của Công ty cổ phần Chế tạo
điện cơ Hà Nội. Chỉ ra những điểm mạnh, những hạn chế.
Nhìn chung văn hóa doanh nghiệp của HEM chỉ được đánh giá ở mức trung bình
chứ khơng thể nói rằng HEM có văn hóa doanh nghiệp mạnh vì hầu hết các chỉ số hầu
hết chỉ được đánh giá ở mức điểm trung bình hoặc trên trung bình một chút.
4.4 Nhận xét và đề xuất một số giải pháp hồn thiện văn hóa doanh nghiệp của
Công ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội
Từ những phân tích, nhận xét về văn hóa doanh nghiệp của Công ty cổ phần Chế
tạo điện cơ Hà Nội đã trình bày trong chương 3. Để hồn thiện Văn hóa doanh nghiệp
của Cơng ty cần có những giải pháp tổng thể để phát triển và nâng cao tất các các đặc

điểm, khía cạnh văn hóa doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng từ kết quả nghiên cứu, có thể dễ
dàng nhận thấy điểm yếu lớn nhất trong văn hóa doanh nghiệp Cơng ty cổ phần Chế tạo
điện cơ Hà Nội là các đặc điểm thuộc về tính hướng nội bao gồm Tính nhất quán và Sứ
mệnh. Do đó tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm tập trung vào việc cải thiện Sứ mệnh
và Tính nhất qn.
4.4.1 Truyền thơng Sứ mệnh rộng rãi trong công ty
Một doanh nghiệp hoạt động hiệu quả phải có Sứ mệnh để giúp cho nhân viên biết
rằng tại sao họ phải làm việc mà họ đang làm, và những việc họ làm hàng ngày đóng góp
ra sao? Tác giả đã đề xuất các giải pháp để:
- Hồn thiện Tầm nhìn
- Hồn thiện Định hướng chiến lược
- Hồn thiện Hệ thống mục tiêu:
4.4.2 Cải thiện tính nhất quán
Tất cả các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả đều có các khía cạnh văn hóa nhất qn
và ổn định. Tác giả đề xuất một số chiến lược cụ thể để cải thiện Tính nhất quán theo
từng chỉ số
- Giá trị cốt lõi
- Sự đồng thuận
- Hợp tác và hội nhập
4.4.3 Nâng cao khả năng thích ứng
Một doanh nghiệp hoạt động hiệu quả là một doanh nghiệp có khả năng thích
ứng cao, họ ln tìm kiếm những cách thức mới để cải tiến hoạt động của họ. Khả
năng thích ứng của Văn hóa doanh nghiệp Cơng ty cổ phần Chế tạo điện cơ Hà Nội
được đánh giá khá tốt tuy nhiên chưa đạt được sự cân bằng giữa các yếu tố do đó tác
giả đề xuất các chiến lược nhằm nâng cao yếu tố Đổi mới, tạo sự cân bằng cho đặc
điểm Khả năng thích ứng và nâng cao Khả năng thích ứng của Văn hóa doanh nghiệp.