Phát triển hoạt động mvàa trong lĩnh vực ngân hàng tài chính tại việt nam (tt)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGUYỄN THU PHƯƠNG

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG LĨNH
VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính - Ngân hàng

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ

HÀ NỘI, năm 2011


i

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng đang ngày càng trở thành
một chủ đề “nóng” nhất là trong bối cảnh khi mà nhiều ngân hàng, cơng ty chứng
khốn, cơng ty bảo hiểm,… gặp khó khăn như hiện nay. Hoạt động M&A ở Việt
Nam có một lịch sử phát triển vẫn cịn khiêm tốn so với bề dày của hoạt động này
trên thế giới. Luận văn:”Phát triển hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính –
ngân hàng tại Việt Nam” sẽ hệ thống hóa một phần lý thuyết về hoạt động M&A
trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, cung cấp một số bài học kinh nghiệm của các
nước về hoạt động M&A tài chính, phân tích thực trạng và vị thế của các định chế
tài chính trong thời gian gần đây, xem xét thực tế hoạt động M&A của các định chế
tài chính qua các giai đoạn, đánh giá môi trường pháp lý liên quan tới hoạt động
M&A trong lĩnh v ực tài chính cũng như xem xét m ột số thương vụ M&A điển hình
để từ đó đề xuất hệ thống các kiến nghị, giải pháp nhằm phát triển hoạt động M&A
trong lĩnh v ực tài chính – ngân hàng tại Việt Nam.
 Mục đích nghiên cứu:

Hệ thống hóa hoạt động M&A trong lĩnh v ực tài chính tại thị trường Việt
Nam;
Đánh giá, phân tích thực trạng hoạt động M&A trong lĩnh v ực tài chính tại
Việt Nam;
Đề xuất các giải pháp để thúc đẩy phát triển của hoạt động M&A trong lĩnh
vực tài chính tại Việt Nam đối với Chính phủ, tổ chức trung gian tư vấn
M&A, các đối tác mua/bán trong thương vụ M&A.
 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động M&A trong lĩnh v ực tài
chính.
Phạm vi nghiên cứu của luận văn:
Đứng trên giác độ nhà nghiên cứu độc lập, luận văn khơng đi sâu vào phân
tích kỹ thuật thực hiện M&A mà chỉ đề xuất một số kiến nghị, giải pháp để


ii

Chính phủ, các tổ chức trung gian tư vấn M&A, các đối tác mua/bán trong
thương vụ M&A góp phần thúc đẩy sự phát triển của hoạt động M&A trong
lĩnh v ực tài chính tại Việt Nam từ thời điểm nghiên cứu là 2008 - đầu năm
2011. Một số các số liệu được lấy theo báo cáo thường niên của các ngân
hàng nên lấy số là thời điểm cuối năm 2010.
 Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp: thống kê số liệu, bảng biểu và đồ thị,
phân tích định tính, nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp.
 Những đóng góp của đề tài
Cung cấp những các số liệu thống kê về hoạt động M&A trong lĩnh vực tài
chính;
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính;
Cho thấy tăng trưởng về số lượng của hoạt động M&A trong lĩnh vực tài

chính tại Việt Nam;
Cung cấp các kiến nghị, giải pháp tới Chính phủ, tổ chức trung gian tư vấn
M&A, đối tác mua/bán M&A nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển của hoạt
động M&A trong lĩnh vực tài chính tại Việt Nam.
 Kết cấu luận văn
Ngoài “Lời mở đầu” và “Kết Luận”, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG
LĨNH VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG
LĨNH VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG TẠI VIỆT NAM
Chương 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG LĨNH
VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG TRONG THỜI GIAN TỚI
Sau đây là nội dung tóm tắt của từng chương:


3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG LĨNH V ỰC
TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Trong luận văn đã trình bày khái ni ệm hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính
được hiểu là:
Hoạt động hợp nhất giữa hai hay một số định chế tài chính cùng; khác lĩnh v ực hay
hợp nhất giữa định chế tài chính và một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh v ực khác
với nhau và trở thành một định chế tài chính mới với tên gọi mới.
Hoạt động của một định chế tài chính này thâu tóm, mua lại một hoặc một vài định
chế tài chính khác hoặc thâu tóm, mua lại một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
khác và khi đó định chế hay doanh nghiệp bị mua lại sẽ chấm dứt hoạt động trong khi
định chế tài chính đi thâu tóm vẫn hoạt động bình thường.
Hoạt động mà các cơng ty, doanh nghiệp hay định chế tài chính nắm giữ cổ phần
đủ lớn để có thể chi phối hoạt động của định chế tài chính mục tiêu hoặc trở thành cổ

đông chiến lược của một định chế tài chính cũng có thể được coi là một dạng của
M&A.
Luận văn cũng chỉ ra M&A là một giải pháp quan trọng trong tiến trình tái cơ cấu
hệ thống tài chính như vậy phát triển hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính – ngân
hàng là rất cần thiết. Phát triển hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng
mà luận văn trình bày đư ợc xét theo các tiêu chí:
Các điều kiện để phát triển hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng bao
gồm các yếu tố sau:
 Hệ thống các quy định của pháp luật về M&A tài chính – ngân hàng đầy đủ và
toàn diện;
 Hệ thống các tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ M&A gia tăng về số lượng và
chất lượng dịch vụ;
 Kiến thức M&A của các đối tác mua/bán trong thương vụ M&A được cập nhật và
ngày càng được nâng cao;
 Sự khuyến khích của cơ quan quản lý Nhà nư ớc khi các định chế tài chính thực
hiện M&A;


4

 Sự xuất hiện và phát triển của tổ chức xếp hạng tín nhiệm các định chế tài chính;
 Có cơ sở dữ liệu đầy đủ về hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng.

Một số bài học kinh nghiệm của Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Nhật Bản được nghiên cứu
trong luận văn để tham khảo tìm ra giải pháp áp dụng cho Việt Nam.
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG LĨNH V ỰC
TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG TẠI VIỆT NAM
Chương này đề cập tới các nội dung:
Thứ nhất là thực trạng hoạt động của các định chế tài chính tại Việt Nam giai
đoạn hiện nay. Tại đây đề cập tới quy mô vốn cịn nhỏ, mức độ đầu tư cơng nghệ chưa

được đồng bộ, khả năng quản trị rủi ro vẫn còn yếu, chất lượng nguồn nhân lực chưa
đáp ứng được yêu cầu, hoạt động xây dựng và phát triển thương hiệu của các định chế
tài chính tại Việt Nam cịn chưa tốt. Trong khi đó áp lực gia tăng M&A ngày càng lớn
với các điều kiện ngày càng chín muồi: số lượng các định chế thành lập mới ngày một
tăng, niêm yết ngày một nhiều, các tổ chức trung gian tư vấn M&A ngày càng tăng, sự
xâm nhập mạnh mẽ của các định chế nước ngoài, việc thành lập định chế mới ngày
càng khó khăn, sự tác động sâu rộng của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới khiến
nhiều định chế gặp khó khăn.
Thứ hai là mơi trường pháp lý cho hoạt động M&A tài chính – ngân hàng tại
Việt Nam vẫn chưa đầy đủ, chưa bao quát hết các lĩnh vực từ ngân hàng, bảo hiểm và
chứng khoán và mới chỉ nêu một số khái niệm và một số khía cạnh của hoạt động
M&A mà chưa đi bao quát hết tổng thể hoạt động M&A từ lúc chuẩn bị tới khi kết
thúc thương vụ. Các quy định về M&A trong lĩnh v ực tài chính – ngân hàng hiện nay
mới nhất mới và cịn hiệu lực là thơng tư số 04/2010/TT-NHNN - Quy định việc sáp
nhập, hợp nhất, mua lại TCTD trong đó nêu cụ thể hơn các điều kiện; trình tự thủ tục;
hồ sơ; đề án sáp nhập, mua lại, hợp nhất cũng như trách nhi ệm của các bên liên quan.
Tuy vậy thông tư này mới chỉ điều chỉnh các đối tượng là: NHTM, CTTC, CTCTTC,
TCTD hợp tác.hoạt động M&A các TCTD.


5

Thứ ba là thực trạng phát triển hoạt động M&A tài chính – ngân hàng tại Việt
Nam hiện nay đã có những bước phát triển mới: có thêm nhiều thương vụ M&A với
tính chất mới so với các giai đoạn trước, đã xuất hiện M&A lĩnh vực khác ngoài ngân
hàng là chứng khoán, bảo hiểm và kiểm toán.
Như vậy, luận văn đã nêu được những nét phát triển chính của hoạt động M&A
trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Tuy nhiên luận văn vẫn thu thập được đầy đủ số
liệu để phân tích được cụ thể tốc độ phát triển của hoạt động M&A dưới góc độ định
lượng. Việc phân tích mơi trường pháp lý và một số thương vụ M&A tài chính điển

hình vẫn chưa được thực hiện một cách chi tiết và tỷ mỷ do thiếu một số dữ liệu thực
tế.
Chương 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG M&A TRONG LĨNH VỰC TÀI
CHÍNH – NGÂN HÀNG TRONG THỜI GIAN TỚI
Luận văn đề cập tới 3 nhóm giải pháp dành cho Chính phủ, tổ chức trung gian
tư vấn M&A và các đối tác mua/bán của thương vụ M&A. Trong đó, nhóm giải pháp
dành cho Chính phủ tập trung vào hai nội dung chính là:
 Ban hành khung pháp lý cho hoạt động M&A nói chung và M&A tài chính nói
riêng
 Nâng cao vai trị của NHNN, UBCKNN và Bảo hiểm tiền gửi trong định hướng
và lộ trình thúc đẩy hoạt động M&A tài chính
Cịn giải pháp đối với tổ chức trung gian tư vấn M&A thì hướng tới khuyến nghị
các tổ chức này xây dựng và chuẩn hóa quy trình cung cấp dịch vụ M&A, tăng cường
hợp quốc tế, tích cực xây dựng mạng lưới liên kết với doanh nghiệp. Đối với các đối
tác mua/bán trong thương vụ M&A thì giải pháp tập trung vào nâng cao kiến thức về
M&A trong nội bộ tổ chức, tích cực tham gia hội thảo đào tạo và hợp tác M&A cũng
như tổ chức tốt công cụ IR (quan hệ nhà đầu tư) khi thực hiện thương vụ M&A.
KẾT LUẬN
Như vậy, luận văn đã mơ t ả và phân tích được một số nét chính về thực trạng
về quy mơ, cơng nghệ áp dụng, quản trị rủi ro, nguồn nhân lực và các sản phẩm dịch
vụ của các định chế tài chính tại Việt Nam hiện nay và:


6

 Cung cấp những các số liệu thống kê về hoạt động M&A trong lĩnh v ực tài
chính – ngân hàng;
 Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính –
ngân hàng;
 Cho thấy sự phát triển của hoạt động M&A trong lĩnh v ực tài chính – ngân

hàng tại Việt Nam;
 Cung cấp các kiến nghị, giải pháp tới Chính phủ nhằm góp phần thúc đẩy sự
phát triển của hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính tại Việt Nam.
Tuy nhiên, do bối cảnh nghiên cứu của luận văn là từ 1997 - nửa đầu năm 2011
nên chưa thể cập nhật và phân tích hết được các yếu tố mới trong hoạt động M&A
lĩnh vực tài chính từ trước cho tới thời điểm cuối năm 2011 mặc dù giai đoạn này hoạt
động M&A có nhiều biến động lớn và mới mẻ. Đặc biệt là trong luận văn chưa đề cập
tới cung như chưa đánh giá, phân tích được thương vụ hợp nhất của ba ngân hàng
thương mại cổ phần: Sài Gòn, Đệ Nhất và Việt Nam Tín Nghĩa. Do đó, luận văn mới
chỉ bước đầu nêu được một số các giải pháp cơ bản nhất chứ chưa đi sâu vào chi tiết,
cụ thể các khó khăn, vướng mắc khi thực hiện một thương vụ M&A tài chính gần sát
nhất với thời điểm hiện tại khi mà công cuộc tái cơ cấu hệ thống tài chính bắt đầu thực
sự đi vào guồng để tìm ra đư ợc các giải pháp khả thi nhất, hiệu quả nhất.