Sử dụng internet trong dạy học địa lí 11 thpt theo định hướng phát triển năng lực

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐỖ THỊ CÓ

SỬ DỤNG INTERNET
TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 THPT
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Đà Nẵng, tháng 01 năm 2019


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐỖ THỊ CÓ

SỬ DỤNG INTERNET
TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 THPT
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành sư phạm Địa lý

Giảng viên hướng dẫn: PGS.TS. Đậu Thị Hòa

Đà Nẵng, tháng 01 năm 2019


LỜI CẢM ƠN

Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn, sự tri ân sâu sắc đến Cơ PGS.TS Đậu Thị HịaTrường Đại học Sư phạm Đà Nẵng là người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ, động viên
và tạo mọi điều để tơi nghiên cứu và thực hiện đề tài khóa luận này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy, cơ trong khoa Địa lí và phịng ĐàoTạo
trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tơi trong q trình làm
khóa luận.
Xin chân thành cảm ơn các thầy, cô đang giảng dạy tại các trường THPT thành
phố Đà Nẵng và các em học sinh tại các trường thực nghiệm đã giúp đỡ tơi trong q
trình điều tra, khảo sát và thực hiện một số nội dung liên quan đến đề tài.
Xin chân thành cảm ơn.
Tác giả

Đỗ Thị Có

i


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..............................................................................v
PHẦN 1: PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................1
1.Lý do chọn đề tài ..........................................................................................................1
2.Mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................................2
3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................2
3.1.Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................2
3.2.Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................................2
4.Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................................2
5.Lịch sử nghiên cứu .......................................................................................................3
6.Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................................4
6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết ....................................................................4
6.1.1. Phương pháp tổng hợp tài liệu...............................................................................4

6.1.2. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm ..................................................5
6.1.3. Phương pháp phân loại, hệ thống hóa lý thuyết ....................................................5
6.1.4. Phương pháp lịch sử ..............................................................................................5
6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn ....................................................................5
6.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu ..........................................................................5
6.2.2. Phương pháp chuyên gia .......................................................................................5
6.2.3. Phương pháp quan sát ............................................................................................5
6.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ......................................................................5
6.2.5. Phương pháp toán học thống kê ............................................................................5
7.Cấu trúc đề tài ...............................................................................................................6
PHẦN 2: PHẦN NỘI DUNG..........................................................................................7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG INTERNET
TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 THPT THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC .................................................................................................................................7
1.1. Internet ......................................................................................................................7
1.1.1. Khái niệm Internet .................................................................................................7
1.1.2. Đặc điểm của Internet trong dạy học .....................................................................7
1.1.3. Vai trò của Internet trong dạy học địa lí ................................................................8
1.1.4. Một số yêu cầu chung khi sử dụng Internet trong dạy học ...................................9
1.2. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực ........................................................10
ii


1.2.1. Khái niệm năng lực..............................................................................................10
1.2.2. Cấu trúc của năng lực ..........................................................................................10
1.2.3. Quá trình hình thành năng lực .............................................................................11
1.2.4. Các năng lực cốt lõi của học sinh THPT .............................................................11
1.2.5. Các năng lực chun biệt của mơn Địa lí ............................................................12
1.3. Đặc điểm chương trình sách giáo khoa Địa lí 11 ...................................................12
1.3.1. Mục tiêu của chương trình Địa lí 11....................................................................12

1.3.2. Cấu trúc của chương trình Địa lí 11 ....................................................................13
1.3.3. Đặc điểm chương trình Địa lí 11 .........................................................................13
1.4. Đặc điểm tâm sinh lý và trình độ nhận thức của học sinh 11 THPT......................14
1.5. Thực trạng sử dụng Internet trong dạy học mơn Địa lí 11 THPT ..........................15
1.5.1. Tổ chức khảo sát điều tra .....................................................................................15
1.5.2. Kết quả khảo sát, điều tra ....................................................................................16
CHƯƠNG 2: SỬ DỤNG INTERNET TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 THPT THEO
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ...............................................................23
2.1. Khả năng sử dụng Internet trong dạy học địa lí 11 THPT theo định hướng phát
triển năng lực .................................................................................................................23
2.2. Phương pháp sử dụng Intermet trong dạy học Địa lí 11 THPT theo định hướng
phát triển năng lực .........................................................................................................26
2.2.1. Hướng dẫn học sinh sử dụng Internet để xây dựng hệ thông tư liệu học tập Địa lí
11 THPT ........................................................................................................................26
2.2.2. Hướng dẫn học sinh sử dụng Internet học tập Địa lí 11 trên lớp ........................37
2.2.3. Hướng dẫn học sinh sử dụng Internet viết và trình bày báo cáo Địa lí 11 THPT
.......................................................................................................................................40
2.2.4. Hướng dẫn học sinh sử dụng Internet tự kiểm tra, đánh giá kiến thức Địa lí 11
THPT .............................................................................................................................43
2.3. Thiết kế minh hoạ bài dạy học Địa lí 11 THPT sử dụng Internet theo định hướng
phát triển năng lực .........................................................................................................45
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM..................................................................57
3.1. Mục tiêu thực nghiệm sư phạm ..............................................................................57
3.2. Nguyên tắc tiến hành thực nghiệm .........................................................................57
3.3. Nội dung thực nghiệm ............................................................................................57
3.4. Tổ chức thực nghiệm ..............................................................................................58
3.5. Kết quả thực nghiệm...............................................................................................58
3.5.1. Kết quả định lượng ..............................................................................................58
3.5.2. Kết quả định tính .................................................................................................61
3.5.3. Kết luận chung về thực nghiệm ...........................................................................62

PHẦN 3: PHẦN KẾT LUẬN .......................................................................................63
1.Kết quả đạt được .........................................................................................................63
2.Hạn chế của đề tài .......................................................................................................63
iii


3.Một số đề xuất, kiến nghị ...........................................................................................64
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................65
PHIẾU ĐIỀU TRA SỐ 1 ...............................................................................................66
PHIẾU ĐIỀU TRA SỐ 2 ...............................................................................................70

iv


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ nguyên nghĩa

Chữ viết tắt
GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

SGK

: Sách giáo khoa

THPT

: Trung học phổ thông

ĐC

: Đối chứng

TN

: Thực nghiệm

v


PHẦN 1: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, nước ta đang đẩy nhanh q trình cơng nghiệp hóa hiện đại hóa và
mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế để tiến tới hội nhập với nền kinh tế - xã hội thế giới,
nhằm tạo ra một sự phát triển vượt bậc vì mục tiêu nâng cao tồn diện đời sống nhân
dân và nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Để đạt được điều đó nhất
thiết phải nâng cao năng lực về mọi mặt. Vì thế, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Giáo dục
là phải đào tạo ra những con người lao động mới, có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng
cao của thời kì đổi mới. Nghị quyết đại hội Đảng cũng đã đề ra “Phải xác định rõ mục
tiêu, nội dung đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo. Từng bước áp dụng các phương
pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học để đào tạo được những
con người lao động tự chủ, năng động và sáng tạo, có năng lực giải quyết các vấn đề
do thực tiễn đặt ra, tự lo được việc làm, lập nghiệp, và thăng tiến trong cuộc sống, qua
đó góp phần xây dựng “đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Xu hướng mới hiện nay trong quá trình dạy học là “Lấy học sinh làm trung tâm”, tức

là người dạy học phải phát huy tối đa tính tích cực chủ động của người học trong quá
trình dạy học, phải đề cao vai trò chủ thể của người học trong quá trình nhận thức. Bắt
học sinh phải làm việc nhiều hơn để tự nắm kiến thức, tự tìm ra chân lí thơng qua
nhiều biện pháp đổi mới về phương pháp cũng như vận dụng các phương tiện thiết bị
dạy học hiện đại. Để phù hợp với xu thế ngày nay, việc dạy và học phải được thay đổi
theo hướng phát huy tính tích cực chủ động của người học thơng qua nhiều con đường
như: Đổi mới về phương pháp, phương tiện dạy học. Một trong những hướng đó là sử
dụng các phương tiện dạy học hiện đại để phát huy tính tích cực chủ động của học sinh
trong q trình học tập.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin không ngừng tác động mạnh mẽ đến giáo
dục và đào tạo, làm thay đổi cách suy nghĩ của giáo viên cho học sinh. Q trình dạy
học trở nên tích cực hơn, sinh động hơn, trực quan hơn khi nó được gắn liền với các
phương tiện nghe nhìn hiện đại. Cơng nghệ thơng tin vừa là một phương tiện vừa là
một nhân tố mới trong quá trình dạy học nhằm thúc đẩy quá trình đạt được mục tiêu
nhanh hơn, trở thành một cơng cụ dạy học tích cực trong việc dạy học và học ở trường
phổ thông. Tuy nhiên, làm thế nào để khai thác hiệu quả Internet đang là vấn đề đặt
đối với giáo viên.
Đặc biệt, mơn Địa lí là mơn học ln địi hỏi tính cập nhật về nội dung kiến
thức, kĩ năng khai thác Internet làm sao có hiệu quả nhất ngày càng đóng vai trị quan
trọng. Trong chương trình giáo dục phổ thơng có một số kiến thức, khái niệm, hiện
1


tượng khá trừu tượng khiến cho học sinh khó khăn trong việc tìm hiểu và tiếp thu nó.
Tuy nhiên, nhờ có sự hỗ trợ của các phương tiện dạy học đã khắc phục được một phần
nào đó của khó khăn trên. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của mạng Internet, giáo
viên có thể tìm thấy nhiều tài liệu phục vụ cho việc giảng dạy trên kho dữ liệu khổng
lồ này. Đồng thời có thể hướng dẫn học sinh hình thành và rèn luyện kĩ năng tự học.
Địa lí là một mơn học có rất nhiều lợi thế để ứng dụng Internet phục vụ cho
công tác giảng dạy và học tập trong nhà trường phổ thông. Đặc biệt, trong môn học

này có nhiều nội dung nếu như khơng có sự mơ phỏng bằng hình ảnh, âm thanh,…thì
học sinh khó có thể hình dung và tiếp thu được. Sử dụng Internet trong dạy học Địa lí
ở trường phổ thơng là một xu thế đổi mới của đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng tích cực. Đồng thời, chương trình Địa lí 11 – THPT có nhiều khả năng sử dụng
Internet để dạy học. Từ những lí do trên, tơi lựa chọn đề tài: “ Sử dụng Internet trong
dạy học Đia lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực” để làm đề tài nghiên
cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu cách thức sử dụng Internet trong dạy học Địa lí 11 THPT theo định hướng
phát triển năng lực học sinh. Qua đó, nâng cao hiệu quả dạy học Địa lí THPT.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Internet.
- Mơn Địa lí 11 THPT.
- Phát triển năng lực học sinh.
- Học sinh lớp 11 THPT.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Phương pháp sử dụng Internet trong q trình dạy học Địa lí 11
THPT theo định hướng phát triển năng lực.
- Phạm vi không gian: Nghiên cứu tại một số trường THPT trên địa bàn TP Đà Nẵng.
- Phạm vi thời gian: Từ tháng 9/2018 đến 01/2019.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc sử dụng Internet trong dạy học Địa lí 11 THPT
theo định hướng phát triển năng lực.
- Điều tra thực trạng sử dụng Internet trong dạy học Địa lí 11 ở trường THPT.
2


- Nghiên cứu cách thức sử dụng Internet trong dạy học Địa lí 11 THPT theo định
hướng phát triển năng lực.

- Xây dựng một số bài dạy Địa lí 11 THPT sử dụng Internet.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng tính hiệu quả và khả thi của đề tài.
5. Lịch sử nghiên cứu
Trong cuốn “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học” tác giả Lê Công
Triêm, Nguyễn Đức Vũ đã giới thiệu cho người học những kiến thức ban đầu của việc
sử dụng máy tính vào dạy học.
Nguyễn Viết Thịnh (chủ biên) đồng một số tác giả của cuốn “Windows
Msoffice Internet dùng trong giảng dạy và nghiên cứu địa lí” đã giới thiệu về Internet
ở phần cuối cuốn sách. Trong đó, giới thiệu về một số khái niệm liên quan đến
Internet, cách kết nối Internet và cách khai thác thông tin Internet bằng cách phải xác
định chiến lược tìm kiếm và đưa ra một số chỉ dẫn khi tìm kiếm trên một số cơng cụ
lớn.
Trong cuốn “1500 địa chỉ Internet thông dụng và tự học thiết kế trang website”
của Văn Thảo, Thu Minh đã chỉ ra được các trang Website thuộc nhiều lĩnh vực khác
nhau: kinh tế, xã hội, thể thao, du lịch, mua sắm...Trong đó có các trang website về
thiên nhiên, mơi trường có chứa thơng tin địa lí. Ngồi ra, cuốn sách cịn diễn đạt cho
độc giả cách tìm một thơng tin đơn giản và một thơng tin phức tạp khi lên mạng.
Trong đó đã chú ý đến việc dùng tốn tử, từ khóa khi trình duyệt để tìm thơng tin.
Sử dụng Internet trong dạy học Địa lí đã được đề cập đến trong một số cơng
trình nghiên cứu của các tác giả như: Nguyễn Đức Vũ - Đổi mới phương pháp dạy học
địa lí ở trung học phổ thơng, Nguyễn Đức Vũ - Ứng dụng công nghệ thông tin trong
dạy học, Nguyễn Đức Vũ - Phương tiện và thiết bị dạy học Địa lí. Ngồi ra, cịn được
đề cập đến trong các cơng trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Viết Thịnh. Các cơng
trình nghiên cứu trên chủ yếu hướng dẫn xây dựng và sử dụng Video giáo khoa, mạng
Internet, Website có nội dung Địa lí vào dạy học.
Ngồi ra, cịn được đề cập trong một số bài báo khoa học, tham luận của các tác
giả như: Nguyễn Đức Vũ - Một số giải pháp tăng cường sử dụng công nghệ thông tin
trong dạy học, Nguyễn Đức Vũ, Vũ Tuấn Anh - Thiết kế website hỗ trợ dạy học Địa lí
các vùng kinh tế lớp 12 trung học phổ thơng, các cơng trình nghiên cứu trên ở một
mức độ nào đó đã có đề cập đến việc sử dụng Internet trong dạy học mơn Địa lí.

3


Giáo trình “Phương pháp giảng dạy Địa lí ở trường phổ thông, 2003, NXB Giáo
dục của PGS-TS Nguyễn Đức Vũ có đề cập đến vấn đề lý luận về việc gắn tài liệu
thực tế vào bài dạy Địa lí ở phổ thông.
Một số bài viết của các tác giả: Huỳnh Hải Sơn, “Hướng dẫn tìm kiếm thơng tin
trên Internet”, năm 2008, bài viết trên mạng ; Trần Đức Tuấn,
“Tăng cường sử dụng Internet trong dạy học Địa lí ở các trường THPT”, Kỉ yếu hội
thảo khoa học – Đổi mới phương pháp dạy học với sự tham gia của các thiết bị kỉ
thuật, ĐHSP Huế, 2004.
Nguyễn Thu Hương Lam (2013), Luận văn: Xây dựng website hỗ trợ dạy học
địa lí 7 THCS”, Đại học sư phạm Huế, tác giả đã xây dựng được một website có tiêu
đề chính là “Học địa lí” với nhiều website khác nhau nhằm hỗ trợ cho việc dạy học
Địa lí 7 THCS.
Phạm Kim Trang ( 2015), Luận văn: “ Dạy học Địa lí lớp 11 THPT theo định
hướng phát triển năng lực”, Đại học Sư phạm Hà Nội , tác giả nghiên cứu các biện
pháp để đổi mới phương pháp dạy học theo điịnh hướng phát triển năng lực nhằm góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Các tài liệu, cơng trình kể trên đã có đề cập ít nhiều đến một số nội dung liên
quan đến vấn đề nghiên cứu của đề tài như Internet và tìm kiếm trên Internet, một số
vấn đề lý luận về sử dụng các tài liệu từ Internet trong dạy học địa lí hiện nay, xây
dựng website hỗ trợ dạy học Địa lí. Có tài liệu đã nghiên cứu sâu về việc day học địa lí
11 theo định hướng phát triển năng lực. Tuy nhiên, chưa có đề tài nào nghiên cứu về
việc sử dụng Internet theo định hướng phát triển năng lực trong dạy học Địa lí 11
THPT. Đối với đề tài này, các tài liệu kể trên cung cấp một số cơ sở lý luận về các tài
liệu tham khảo bổ ích cho việc nghiên cứu đề tài.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết

6.1.1. Phương pháp tổng hợp tài liệu
Phương pháp đọc, phân tích, tổng hợp tài liệu: Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến
đề tài như lí luận dạy học, phương pháp dạy học bộ mơn Địa lí qua nhiều nguồn khác
nhau như: Sách báo, Internet, các sách chuyên ngành và các cơng trình nghiên cứu
khoa học liên quan đến đề tài.

4


6.1.2. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm
Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm là phương pháp kết hợp lý thuyết với
thực tế, phương pháp xem xét lại những kết quả nghiên cứu đã có về việc sử dụng
Internet trong dạy học Địa lí, từ đó rút ra những kết luận bổ ích cho đề tài nghiên cứu
6.1.3. Phương pháp phân loại, hệ thống hóa lý thuyết
Phương pháp phân loại, hệ thống hóa lý thuyết là phương pháp sắp xếp những thông
tin đa dạng đã thu thập được từ các nguồn tài liệu khác nhau thành một hệ thống với
một kết cấu chặt chẽ. Từ đó, xây dựng một lý thuyết hoàn chỉnh hơn về việc sử dụng
Internet trong dạy học Địa lí 11THPT.
6.1.4. Phương pháp lịch sử
Phân tích các tài liệu lý thuyết đã có về việc sử dụng Internet trong dạy học Địa lí, từ
đó xây dựng lịch sử nghiên cứu của đề tài.
6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
6.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu
Sử dụng phương pháp này để điều tra, thu thập thông tin về thực trạng sử dụng
Internet trong dạy học Địa lí 11 THPT. Trên cở sở đó tiến hành phân tích, rút ra những
kết luận về tình hình dạy học mơn Địa lí ở trường THPT và đề xuất một số giải pháp.
6.2.2. Phương pháp chuyên gia
Phương pháp chuyên gia là phương pháp thu thập những ý kiến và kinh nghiệm của
các thầy cô giáo giỏi môn Địa lí bao gồm các giảng viên trong khoa Địa lí trường Đại
học Sư phạm Đà Nẵng và các thầy cơ dạy Địa lí tại các trường THPT trên địa bàn TP

Đà Nẵng. Từ những kiến thức thu thập được, tác giả đã có những định hướng về nội
dung nghiên cứu cũng như những vấn đề liên quan đến thực nghiệm sư phạm.
6.2.3. Phương pháp quan sát
Quan sát là quá trình học tập của học sinh với việc sử dụng Internet trong mơn Địa lí
11 THPT để thấy được mức độ tích cực, thái độ học tập, hứng thú đối với môn học,
đặc biệt là những năng lực phát triển cho học sinh.
6.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Quá trình thực nghiệm được thực hiện ở một số trường THPT trên địa bàn TP Đà
Nẵng nhằm kiểm chứng, đánh giá tính khả thi của đề tài.
6.2.5. Phương pháp tốn học thống kê

5


Phương pháp này cho phép xử lí, phân tích các kết quả điều tra, thực nghiệm thông
qua việc sử dụng các phép toán thống kê để rút ra những kết luận cần thiết về thực
trạng, hiệu quả phương pháp dạy học đã lựa chọn.
7. Cấu trúc đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tham khảo và phụ lục, nội dung chính của
đề tài gồm 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc sử dụng Internet trong dạy học Địa lí
11 THPT.
- Chương 2: Sử dụng Internet trong dạy học Địa lí 11 THPT theo định hướng phát
triển năng lực của học sinh.
- Chương 3: Thực nghiệm sư phạm.

6


PHẦN 2: PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG
INTERNET TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 THPT THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC

1.1. Internet
1.1.1. Khái niệm Internet
Mạng máy tính là hệ thống gồm nhiều máy tính và các thiết bị được kết nối với nhau
bởi đường truyền vật lý theo một kiến trúc (Network Architecture) nào đó nhằm thu
thập, trao đổi dữ liệu và chia sẽ tài nguyên cho nhiều người sử dụng. Các máy tính
được kết nối với nhau có thể trong cùng một phòng, một tòa nhà, một thành phố hoặc
trên phạm vi tồn cầu.
Internet là một hệ thống thơng tin tồn cầu có thể được truy nhập cơng cộng gồm
các mạng máy tính được liên kết với nhau. Hệ thống này truyền thơng tin theo kiểu nối
chuyển gói dữ liệu (packet switching) dựa trên một giao thức liên mạng đã được chuẩn
hóa (giao thức IP). Hệ thống này bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của các
doanh nghiệp, của các viện nghiên cứu và các trường đại học, của người dùng cá nhân
và các chính phủ trên tồn cầu.
1.1.2. Đặc điểm của Internet trong dạy học
Mạng Internet chứa đựng khối lượng tri thức khổng lồ, đa dạng với khối lượng lớn
người sử dụng, nhiều thành phần khác nhau, việc cung cấp và chia sẻ tài liệu được
diễn ra hằng ngày, trong đó có nhiều cơng trình khoa học được công bố, nhiều tài liệu
quý, nhiều thông tin mới nhất được chia sẻ thông qua các website. Việc tiếp cận các
thông tin cũng trở nên dễ dàng hơn với việc cùng một thông tin được đăng tải trên
nhiều trang mạng khác nhau. Do đó, người sử dụng có thể tiếp cận thơng tin ở nhiều
khía cạnh, nhiều góc độ khác nhau, đa dạng và đa chiều.
Các tư liệu được tổ chức dưới tư liệu số, tức là thông tin khi đưa vào máy tính đã được
mã hóa. Khi một thơng tin được đưa vào máy tính qua q trình xử lí, được lưu trữ,
thơng tin được đưa ra cho người sử dụng truy cập. Quá trình này thống nhất nên thơng
tin đưa ra thống nhất tồn cầu.
Các tư liệu dạy học từ mạng Internetc có hình thức chuyển tải hết sức đa dạng với hình

ảnh, âm thanh sống động, màu sắc phong phú, các hiệu ứng mang tính trực quan sinh
động, màu sắc phong phú, các hiệu ứng mang tính trực quan sinh động, kích thích
được sự tập trung chú ý của người đọc.
7


Việc khai thác và sử dụng Internet trong dạy học là một q trình chọn lọc thơng tin
một cách cẩn thận, kĩ lưỡng và cần được sắp xếp một cách logic. Bởi vì khơng phải tất
cả các thơng tin cập nhật trên mạng Internet đều đáng tin cậy, việc xác định các nguồn
tài liệu chính thống, đảm bảo tính khoa học lại là một khó khăn cho người sử dụng,
đặc biệt trong dạy học khi các tài liệu này được sử dụng cho việc truyền thụ tri thức
cho cả thế hệ học sinh.
1.1.3. Vai trò của Internet trong dạy học địa lí
Mạng Internet là nguồn trí tuệ khổng lồ của nhân loại. Với thời đại công nghệ thông
tin phát triển như vũ bão và ngày càng được ứng dụng nhiều vào lĩnh vực giảng dạy thì
tầm quan trọng của Internet với dạy học ngày càng được nâng lên.
Internet giúp cho việc dạy học rất nhiều trong việc tìm kiếm tư liệu học tập Địa lí 11
THPT, tìm hiểu những điều mà giáo viên hoặc học sinh chưa biết. Hiện nay, bất kì một
lĩnh vực nào, lúc nào trên mạng cũng có tài liệu liên quan. Qua mạng Internet sẽ tìm
được những nguồn thông tin mới nhất, được cập nhật hàng ngày, hàng giờ, thậm chí
hàng giây.
Khi học tập trên mạng, nếu biết khai thác thì cơng việc sẽ diễn ra một cách nhanh
chóng. Thơng thường, các câu trả lời cho những câu hỏi đơn giản chỉ trong vòng vài
phút, kể cả thời gian để nối máy với cả bộ phận cung cấp dịch vụ.
Với nguồn thơng tin tìm được đa dạng, phong phú khơng chỉ giúp cho người học mà
cịn giúp cho người dạy sẽ có nhiều cơ hội để lựa chọn cho mình những phương pháp
dạy học trong tiết học để mang lại hiệu quả tối ưu nhất.
Internet sẽ tạo điều kiện để người học có thể học mọi nơi, mọi lúc. Chỉ cần có mạng và
một chiếc máy tính hoặc một chiếc điện thoại thơng minh đã có thể trao đổi thông tin,
giao lưu học hỏi với tất cả trên tồn cầu, rút ngắn khoảng cách về khơng gian địa lí.

Internet có sức mạnh to lớn góp phần phát triển động cơ, hứng thú học tập địa lí của
học sinh. Với ưu thế của một nguồn thông tin khổng lồ, đầy màu sắc sống động phản
ánh được sự đa dạng, phong phú của thế giới. Internet kích thích ở học sinh sự tò mò
và ham muốn học tập, tìm tịi nghiên cứu. Đối với cá nhân và nhóm học sinh cần giải
các bài tập nhận thức hay thực hiện các dự án thì Internet chẳng hạn nguồn tài liệu
khổng lồ quý giá có thể khai thác được trong một thời gian ngắn mà cịn là nơi học
sinh cơng bố kết quả học tập của mình. Với việc sử dụng thư điện tử, email, học sinh
có thể tiến hành các cuộc điều tra, thu thập, trao đổi ý kiến với bạn bè, giáo viên,
chuyên gia về đề tài mà học sinh cần tìm hiểu. Như vậy, Internet có khả năng tạo ra
những động lực mạnh mẽ kích thích học sinh tích cực độc lập làm việc.
8


1.1.4. Một số yêu cầu chung khi sử dụng Internet trong dạy học
Để sử dụng Internet hiệu quả trong giảng dạy, học tập và nghiên cứu đòi hỏi người sử
dụng phải có một số kĩ năng sau:
- Kỹ năng sử dụng các máy tính, các phần mềm và multimedia:
Để sử dụng Internet, trước hết người dùng phải biết cách sửu dụng máy vi tính và máy
vi tính là phương tiện để có thể truy cập Internet. Người sử dụng cần biết các thao tác
đơn giản như biết duyệt web, copy, cắt, dán, dowload, lưu trữ,… Các thơng tin tìm
được đến phân biệt được các loại file dữ liệu và phần mềm hỗ trợ đọc tương ứng.
Kiến thức và kỹ năng sử dụng đa phương tiện truyền thông như văn bản, âm thanh,
ảnh tĩnh, ảnh động, phim, sơ đồ, bảng biểu,… Cũng rất quan trọng vì trên internet
ngày càng có nhiều dạng thơng tin phong phú có thể được tìm kiếm và chia sẻ dễ
dàng.
-Kỹ năng tra cứu tìm kiếm và đánh giá, xử lý thông tin trên Internet
Biết cách sử dụng các cơng cụ tìm kiếm
Biết tìm kiếm các tài liệu điện tử trong các website cung cấp tài liệu điện tử hay thư
viện điện tử.
Biết các bước để tra cứu thơng tin có hiệu quả với các giai đoạn như phân tích u cầu

tìm, diễn đạt lệnh tìm kiếm, phân tích nhóm u cầu thơng tin,chọn cơng cụ tìm kiếm
phù hợp, tìm lời khuyên từ một người, thử lại nếu chưa thành cơng, đánh gia kết quả
tìm kiếm.
-Kỹ năng ngoại ngữ và giao tiếp trên Internet
Bên cạnh các tài liệu trong nước bằng Tiếng Việt còn hạn chế, GV và HS cần pahri
tìm hiểu thêm ở các tài liệu nước ngoài và trao đổi với mọi người trong cộng đồng
Internet.
-Kỹ năng tự học, tự nghiên cứu
Việc khai thác, sử dụng Internet chủ yếu diễn ra ở bên ngoài lớp học, được thực hiện
đọc lập. Nó gắn liền với quá trình tự tìm tịi mở rộng kiến thức nên khai thác, sử dụng
Internet cũng gắn liền với tự học, tự nghiên cứu. Điều này đòi hỏi GV và HS cần có kĩ
năng đánh giá, chọn lọc thơng tin trước khi đưa vào sử dụng trong quá trình dạy và
học.
-Kỹ năng sắp xếp, hệ thống hóa thơng tin

9


Thông tin tư liệu sau khi thu thập đực cần sắp xếp một cách hợp lí, khoa học để việc lư
trữ và sử dụng đực thuận tiện, nhanh chóng và không chiếm nhiều dung lượng trong
thiết bị lưu trữ.

1.2. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực
1.2.1. Khái niệm năng lực
Khái niệm năng lực gắn liền với khả năng hành động. Năng lực hành động là loại năng
lực, nhưng khi nói phát triển năng lực người ta hiểu đồng thời là phát triển năng lực
hành động. Chính vì vậy, năng lực được hiểu là: Khả năng thực hiện có trách nhiệm và
hiệu quả các hành động, giải quyết nhiệm vụ, vấn đề trong những tình huống khác
nhau thuộc các lĩnh vực nghề nghiệp, xã hội hay cá nhân trên cơ sở hiểu biết, kỹ năng,
kỹ xảo và kinh nghiệm cũng như sự sẵn sàng hành động.

Bản chất của năng lực là khả năng của chủ thể kết hợp một cách có linh hoạt, có tổ
chức hợp lí các kiến thức, kĩ năng với thái độ, giá trị, động cơ, nhằm đáp ứng những
yêu cầu phức tạp của một hoạt động, bảo đảm cho hoạt động đó đạt kết quả tốt đẹp
trong một bối cảnh nhất định.
Biểu hiện của năng lực là biết sử dụng các nội dung và các kĩ năng trong một tình
huống có ý nghĩa, chứ khơng ở tiếp thu lượng tri thức rời rạc.
1.2.2. Cấu trúc của năng lực
- Cấu trúc chung của năng lực hành động được mô tả là sự kết hợp của 4 năng lực
thành phần sau:
+ Năng lực chuyên môn: Là khả năng thực hiện các nhiệm vụ có chun mơn cũng
như khả năng đánh giá kết quả chuyên môn một cách độc lập, có phương pháp và
chính xác về mặt chun môn.
+ Năng lực phương pháp: Là khả năng đối với những hành động có kế hoạch, định
hướng mục đích trong việc giải quyết các nhiệm vụ và vấn đề. Năng lực phương pháp
bao gồm năng lực phương pháp chung và phương pháp chuyên môn. Trung tâm của
phương pháp này là khả năng tiếp nhận, xử lí, đánh giá, truyền thụ và trình bày tri
thức.
+ Năng lực xã hội: Là khả năng đạt được mục đích trong những tình huống xã hội
cũng như trong những nhiệm vụ khác nhau trong sự phối hợp chặt chẽ với những
thành viên khác.
+ Năng lực cá thể: Là khả năng xác định, đánh giá được những cơ hội phát triển cũng
như những giới hạn của các nhân, phát triển năng khiếu cá nhân, xây dựng và thực
10


hiện kế hoạch phát triển cá nhân, quan điểm, chuẩn giá trị đạo đức và động cơ chi phối
các ứng xử và hành vi.
Mơ hình bốn thành phần năng lực trên phù hợp với bốn trụ cột giáo dục theo
UNESCO:
Các thành phần năng lực

Các trụ cột giáo dục của UNESCO

Năng lực chuyên môn

Học để biết

Năng lực phương pháp

Học để làm

Năng lực xã hội

Học để cùng chung sống

Năng lực các thể

Học để tự khẳng định

1.2.3. Quá trình hình thành năng lực
Quá trình hình thành năng lực được thể hiện qua các bước sau:
- Bước 1: Tiếp nhận thông tin
- Bước 2: Xử lí thơng tin
- Bước 3: Áp dụng/ vận dụng kiến thức
- Bước 4: Thái độ và hành động
- Bước 5: Sự kết hợp đầy đủ các yếu tố trên để tạo thành năng lực
Sự kết hợp đầy đủ các yếu tố trên tạo thành năng lực ở người học. Tuy nhiên, cần có
sự kết hợp nhiều năng lực mới tạo ra sự chuyên nghiệp, kết hợp với sự học hỏi kinh
nghiệm mới có thể hình thành năng lực chun nghiệp.
1.2.4. Các năng lực cốt lõi của học sinh THPT

Năng lực cốt lõi là năng lực cơ bản, thiết yếu mà bất kỳ người nào cũng cần có để
sống, học tập và làm việc. Tất cả các hoạt động giáo dục với khả năng khác đều hướng
tới mục tiêu hình thành và phát triển năng lực cốt lõi của học sinh. Có nhiều hệ thống
năng lực cốt lõi khác nhau, tuy nhiên trong các hệ thống này thường gồm có:
- Kỹ năng sống và nghề nghiệp
- Kỹ năng học tập và kỹ năng đổi mới
11


- Kỹ năng về thông tin, đa phương tiện và công nghệ.
1.2.5. Các năng lực chuyên biệt của môn Địa lí
HS cần hình thành và phát triển được năng lực tìm hiểu tự nhiên của xã hội, cụ thể là
năng lực Địa lí, bao gồm các thành phần sau:
- Năng lực nhận thức thế giới theo quan điểm không gian: Nhận thức được các sự vật,
hiện tượng, quá trình Địa lí gắn liền với lãnh thổ, đáp ứng các câu hỏi chủ yếu: Cái gì?
ở đâu? Như thế nào?
- Năng lực giải thích các hiện tượng và q trình Địa lí (tự nhiên, kinh tế- xã hội):
Nhận thức và phát triển được kỹ năng phân tích các mối liên hệ (tương hỗ, nhân quả)
giữa các hiện tượng, quá trình Địa lí tự nhiên, giữa các hiện tượng, q trình Địa lí
kinh tế- xã hội, cũng như hệ thống tự nhiên và hệ thống kinh tế - xã hội.
- Năng lực sử dụng các cơng cụ Địa lí học và tổ chức học tập thực địa: sử dụng bản đồ,
atlat địa lí, lược đồ, biểu đồ, sơ đồ, lát cắt, mơ hình, bảng số liệu, tranh ảnh, … Tổ
chức được các hoạt động học tập thực địa như tìm hiểu, khảo sát, điều tra Địa lí địa
phương.
- Năng lực thu thập, xử lí và truyền đạt thơng tin Địa lí.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn.

1.3. Đặc điểm chương trình sách giáo khoa Địa lí 11
1.3.1. Mục tiêu của chương trình Địa lí 11
* Về kiến thức: Cung cấp cho HS những kiến thức phổ thông cơ bản, cần thiết về đặc

điểm tự nhiên, dân cư, kinh tế - xã hội của một số khu vực khác nhau và một số quốc
gia trên thế giới.
* Về kĩ năng: Hình thành và phát triển ở học sinh:
- Kỹ năng làm việc với bản đồ, tranh ảnh, biểu đồ, sơ đồ, bảng số liệu, bảng kiến thức.
- Kỹ năng thu thập, xử lí, thơng báo thơng tin Địa lí.
- Kỹ năng liên hệ giải thích một số vấn đề xảy ra trong thực tế.
* Về thái độ: Góp phần bồi dưỡng cho học sinh:
- Niềm tin vào khoa học, ham học hỏi, hứng thú, say mê tìm hiểu các sự vật, hiện
tượng Địa lí.
- Có ý thức trách nhiệm, tinh thần quốc tế về sử dụng hợp lí, bảo vệ, cải tạo môi
trường thế giới.
12


* Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực nhận thức thế giới theo quan điểm không gian.
- Năng lực giải thích các hiện tượng và q trình Địa lí
- Năng lực sử dụng các cơng cụ Địa lí học và tổ chức học tập thực địa.
- Năng lực thu thập, xử lí và truyền đạt thơng tin Địa lí.
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn.
1.3.2. Cấu trúc của chương trình Địa lí 11
Chương trình Địa lí 11 học về Địa lí thế giới. Cấu trúc chương trình gồm 2 phần:
A. Khái quát nền kinh tế - xã hội thế giới
- Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước, cuộc cách
mạng khoa học cơng nghệ hiện đại.
- Xu hướng tồn cầu hóa, khu vực hóa kinh tế.
- Một số vấn đề mang tính tồn cầu.
- Một số vấn đề của Châu lục và khu vực:
+ Một số vấn đề của Châu Phi
+ Một số vấn đề của Mỹ La Tinh

+ Một số vấn đề của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á
B. Địa lí khu vực và quốc gia
- Hợp chủng quốc Hoa Kì
- Liên minh Châu Âu EU
- Liên Bang Nga
- Nhật Bản
- Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ( Trung Quốc)
- Khu vực Đơng Nam Á
- Ơxtraylia
1.3.3. Đặc điểm chương trình Địa lí 11
Chương trình Địa lí 11 có 2 đặc điểm sau:
- Một là nội dung chương trình thể hiện bức tranh tổng thể nền kinh tế thế giới, các
vấn đề tồn cầu hóa được thế giới quan tâm, đặc điểm địa lí tự nhiên và kinh tế - xã
13


hội của một số quốc gia tiêu biểu như Hoa Kì, Liên Bang Nga, liên minh Châu Âu,
Nhật Bản, Trung Quốc, Đơng Nam Á.
- Hai là chương trình được xây dựng theo các chuyên đề, để thuận lợi hơn trong việc
học và giảng dạy, việc sắp xếp chương trình dạy một cách logic và xây dựng chuyên
đề dạy học giúp chúng ta thêm hứng thú và hiệu quả giáo dục cao hơn.

1.4. Đặc điểm tâm sinh lý và trình độ nhận thức của học sinh 11 THPT
Nhờ sự hoàn thiện tích cực của hệ thần kinh và sự phát triển của hoạt động học
tập, trí tuệ của học sinh THPT được phát triển một cách tồn diện.
Tính chủ định được phát triển mạnh ở tất cả các quá trình nhận thức, hình thành
khả năng điều khiển, điều chỉnh các quá trình tri giác, trí nhớ, tưởng tượng, chú ý một
cách có ý thức. Các em biết hướng đến những quá trình này phục vụ việc giải quyết
những nhiệm vụ, những hoạt động nhất định.
Cảm giác, tri giác của học sinh đạt tới mức độ tinh nhạy của người lớn.

Ngưỡng tuyệt đối và ngưỡng sai biệt của những cảm giác nghe, nhìn, vận động…thấp.
Năng lực cảm thụ âm nhạc, thể thao cũng phát triển mạnh. Tri giác có mục đích đạt tới
trình độ phát triển rất cao. Quá trình quan sát của các em đã chịu sự điều khiển của hệ
thống tín hiệu thứ hai và khơng tách khỏi tư duy ngơn ngữ, tuy vậy cũng khó có hiệu
quả nếu khơng được sự hướng dẫn của giáo viên.
Ghi nhớ có chủ định giữ vai trị chủ đạo trong trí nhớ của học sinh THPT. Vai
trò của ghi nhớ ý nghĩa ngày càng tăng. Các em đã sử dụng tốt các phương pháp, thủ
thuật ghi nhớ, đã tạo được thế phân hóa trong ghi nhớ, biết cái nào cần thuộc lòng từng
câu từng chữ, cái nào chỉ cần hiểu, ý nào là ý chính.
Dưới ảnh hưởng của sự phát triển hệ thần kinh và hoạt động học tập tư duy của
học sinh THPT có nhiều thay đổi. Khả năng tư duy lý luận, tư duy trừu tượng mang
tính chất độc lập, sáng tạo phát triển mạnh. Các em có khả năng phán đốn lý luận và
tự phân tích những vấn đề phức tạp của xã hội như chính trị, tơn giáo, đạo đức. Do
phải giải quyết nhiều vụ phức tạp khi tiếp nhận những tri thức khoa học trừu tượng
trong quá trình học tập nên các thao tác tư duy của học sinh được hồn thiện. Khả
năng phân tích, tổng hợp, khái quát, suy luận, chứng minh của các em mang tính logic
chặt chẽ, nhất quán. Tính phê phán cao, trước một vấn đề thanh niên học sinh không
dễ chấp nhận một chiều. Các em chỉ chấp nhận những gì mà bản thân cho là hợp lý và
hữu ích, độc lập lựa chọn những phương thức hành vi, hệ giá trị và những chuẩn mực
theo quan điểm riêng của mình.
Sự phát triển tư duy cịn thể hiện qua hoạt động ngơn ngữ của các em. Kỹ năng
đọc, lời nói độc thoại và lời nói viết của học sinh THPT phát triển mạnh. Các em có
14


khả năng chuẩn bị, thực hiện những bài nói, lập luận, trình bày các ý tưởng, luận cứ
các phán đốn khá logic. Lời nói viết phát triển theo hướng từ khả năng trình bày văn
bản đến tự sáng tác theo chủ đề cho trước hay chủ đề tự do.
Nhiều nghiên cứu cho thấy học sinh THPT hồn tồn có điều kiện và khả năng
đạt tới trình độ tư duy lý luận. Tuy nhiên, do những lý do khác nhau không phải mọi

học sinh đều đạt được trình độ phát triển trí tuệ đặc trưng của lứa tuổi. Nhiều em vẫn
chưa chú ý phát huy hết năng lực suy nghĩ của bản thân, suy xét theo cảm tính, kết
luận vội vàng. Do vậy, nhiệm vụ quan trọng của các nhà sư phạm phải chú ý để phát
triển hoàn thiện khả năng nhận thức cho học sinh.
Cùng với các chức năng nhận thức, chú ý của học sinh THPT phát triển với chất
lượng mới, đặc trưng là chú ý có chủ định. Các em có sự phân phối chú ý tốt rất tốt, có
thể vừa nghe giảng, vừa ghi chép, vừa theo dõi câu trả lời của bạn, phân tích, nhận xét.
Tính có lựa chọn và tính bền vững của chú ý cũng phát triển cao hơn hẳn so với
các học sinh lớp dưới. Nhìn chung, trí tuệ của thanh niên học sinh đã đạt đến sự trưởng
thành.

1.5. Thực trạng sử dụng Internet trong dạy học mơn Địa lí 11 THPT
1.5.1. Tổ chức khảo sát điều tra
* Mục tiêu:
- Tìm hiểu thực trạng sử dụng Internet trong dạy học Địa lí hiện nay ở các trường
THPT.
* Nội dung:
- Điều tra các GV Địa lí tại một số trường THPT ở TP Đà Nẵng về quan điểm, thực
trạng, những thuận lợi và khó khăn, phương pháp sử dụng Internet trong dạy học Địa lí
11 theo định hướng phát triển năng lực.
- Điều tra HS lớp 11 tại một số trường THPT ở TP Đà Nẵng về việc sử dụng Internet
tromg quá trình học tập Địa lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực.
* Phương pháp:
- Phát phiếu điều tra, phỏng vấn hỏi ý kiến và dự giờ thăm lớp.
* Tổ chức điều tra:
- Thời gian điều tra: Thực hiện vào tháng 9 năm 2018.
- Tổ chức điều tra tại một số trường trên địa bàn TP Đà Nẵng.
Bảng 1.1. Bảng thống kê số trường, số GV, HS tham gia điều tra thực tế.
15

Trường

STT

Số lượng điều tra
GV

HS

1

THPT Phan Châu Trinh

3

39

2

THPT Hoàng Hoa Thám

4

40

3

THPT Ngô Quyền

4

38

4

THPT Tôn Thất Tùng

4

40

5

THPT Nguyễn Trãi

3

39

6

THPT Trần Phú

3

37

7

THPT Nguyễn Thượng Hiền

4

38

8

THPT Thái Phiên

4

40

9

THPT Thanh Khê

3

37

10

THPT Ngũ Hành Sơn

4

38

36

386

Tổng cộng
1.5.2. Kết quả khảo sát, điều tra

Kết quả điều tra với 36 GV, 386 HS tại một số trường THPT trên địa bàn TP Đà Nẵng
đã cho thấy:
1.5.2.1. Thực trạng sử dụng cơng nghệ thơng tin trong dạy học Địa lí 11
THPT của GV
Tích cực ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào dạy học nói chung và dạy học Địa lí nói
riêng là mối quan tâm, nhiệm vụ là hướng tất yếu của GV nhằm đổi mới phương pháp
dạy học. Liên quan đến đề tài, tơi đã tìm hiểu thực trạng quan niệm của GV về việc sử
dụng Internet trong dạy học Địa lí 11 THPT thơng qua phiếu điều tra số 1 tại trường
THPT trên địa bàn TP Đà Nẵng với 36 thầy cơ dạy mơn Địa lí và rút ra được nhận xét
sau:
-

Kết quả khảo sát về sự quan tâm chỉ đạo và cơ sở vật chất của nhà trường phục
vụ cho việc sử dụng Internet trong quá trình dạy học ở trường THPT (xem bảng
1.2).
16


Bảng 1.2. Mức độ quan tâm và cơ sở vật chất kĩ thuật của nhà trường phục vụ
cho sử dụng Internet
STT

1

Nội dung

Nhà trường

Khơng
có

Rất ít

Trung
bình

Nhiều

Rất nhiều

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

0

0

0

0

0

0

0

0

36

100

quan tâm
đến vấn đề
ứng dụng

CNTT trong
dạy học
2

Phịng có
máy chiếu
Projector,
máy nghe
nhìn để dạy
học

0

0

0

0

11

30,5

20

55,6

5

13,9

3

Có phịng

0

0

0

0

4

11,1

30

83,4

2

5,6

30

83,4

6

16,6

0

0

0

0

0

0

máy tính
đảm bảo sỉ
số học sinh
và kết nối
Internet
4

Phịng bộ
mơn Địa lí
được đầu tư

Theo bảng 1.2 các trường THPT đã trang bị được hệ thống máy tính, màn hình
lớn, máy chiếu Projector. Trong đó, các trường đều có phóng máy tính riêng, các
phịng học được trang bị các màn hình, tivi, màn hình lớn thay thế cho máy chiếu
Projector. Hầu hết, các trường đều được lắp hệ thống Internet khơng dây (wifi) phủ kín

khơng gian khn viên trường. Điều đó, đã tạo thuận lợi cơ bản cho việc sử dụng
Internet trong quá trình dạy học nói chung và dạy học Địa lí nói riêng.
17


-

Kết quả khảo sát thực trang mức độ sử dụng Internet trong dạy học Địa lí ở
trường THPT (xem bảng 1.3)

Bảng 1.3. Mức độ sử dụng Internet trong dạy học Địa lí ở trường phổ thơng
Mức độ

Số GV (người)

Tỉ lệ

Rất thường xuyên

10

27,8

Thường xuyên

22

61,1

Thỉnh thoảng

4

11,1

Không sử dụng

0

0

Theo bảng 1.3, tất cả GV đều cho rằng việc ứng dụng mạng Internet vào dạy học
Địa lí 11 THPT là rất cần thiết vì nó mang lại tính trực quan cao, kích thích tính tị mị,
khám phá của HS, thơng tin hiện đại được cập nhật góp phần đổi mới phương pháp dạy
học. Thầy cơ nào cũng đã có sử dụng Internet phục vụ cho việc dạy học Địa lí. Nhìn
chung, hầu hết các GV đều sử dụng Internet cho việc dạy học Địa lí một cách thường
xun và khơng có giáo viên nào không sử dụng Internet trong dạy học.
Tuy nhiên, qua quan sát vẫn cịn một số ít GV sử dụng Internet phục vụ cho
việc dạy học còn hạn chế. Điều này là do tâm lý ngại lên mạng, ngại soạn giáo án điện
tử làm cho thông tin khai thác từ mạng dùng cho giảng dạy cịn ít. Bên cạnh đó, sự
thiếu hụt về trình độ tin học, tiếng Anh của đội ngũ cán bộ, giáo viên trong nhà trường.
Một số giáo viên, đặc biệt là giáo viên lớn tuổi, kĩ năng tin học yếu kém và trình độ
tiếng Anh rất hạn chế nên làm việc với máy tính nối mạng gặp nhiều khó khăn.
-

Kết quả khảo sát mục đích sử dụng các ứng dụng Internet để dạy học Địa lí ở
trường phổ thơng (xem bảng 1.4)
Bảng 1.4. Mục đích sử dụng một số ứng dụng Internet để dạy học Địa lí ở
trường phổ thơng
Sử dụng Internet trong dạy học Địa lí TX

TT

Khai thác thông tin, tư liệu dạy học x
và hướng dẫn HS khai thác thơng tin,
tư liệu Địa lí
Dạy học Địa lí trên lớp

x

18

HK

KBG

KB