Giáo án Sinh học 8: Thực Hành - Tìm Hiểu Chức Năng ( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống

BÀI 44 :

Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng
( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống

I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:


Tiến hành thành cơng các thí nghiệm quy định



Từ kết quả quan sát thí nghiệm :

+ Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần

cấu tạo của tuỷ sống .
+ Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa

cấu tạo và chức năng .
2/ Kỹ năng:


Rèn luyện kỹ năng thực hành

3/ Thái độ :


Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh .

II/ CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên: Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl
0,3% , 1 %
2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở
Bảng 44


Tuỷ sống

Đặc điểm
–– Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt

sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II
–– Hình dáng : hình trụ dài 50 cm

Có hai phần phình là phình cổ và
Cấu tạo ngồi phình thắt lưng .
–– Màu sắc : Màu trắng bóng
–– Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng

nhện , màng nuôi  Bảo vệ và nuôi dưỡng
tuỷ sống .
–– Chất xám : Nằm trong , có hình cánh

bướm
Cấu tạo trong
–– Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh chất

xám

III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp
2 / Kiềm tra bài cũ :
+ Hoàn thành sơ đồ sau :


……………………………………

…………………………………

Tuỷ

sống

––

Hệ thần kinh

Bộ phận ngoại biên

……………………………………
Hạch thần kinh
i. Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ?
3 / Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động 1 : Tìm hiểu chức năng
của tủy sống :
Mục tiêu: học sinh tiến hành thành
cơng 3 thí nghiệm ở lơ 1 . Từ kết
quả thí nghiệm của 3 lơ nêu được

chức năng của tủy sống .
–– GV giới thiệu tiến hành thí

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài


nghiệm trên Ếch đã hủy não .
–– Cách làm :
+ Ếch cắt đầu hoặc phá não .
+ Treo trên giá , để cho hết choáng (

khoảng 5 – 6 phút )
Bước 1

–– Học sinh từng nhóm chuẩn bị

hủy tủy Ếch theo hướng dẫn của

: Học sinh tiến hành thí GV

nghiệm theo giới thiệu ở bảng 44 .

–– Đọc kỹ 3 thí nghiệm các

–– GV lưu ý học sinh : Sau mỗi lần nhóm phải làm và lần lược làm 3

kích thích bằng axit phải rưả sạch thí nghiệm đó. Ghi kết quả quan
chỗ da có axit và để khoảng 3 – 5 sát vào bảng 44

phút mới kích thích lại .

–– Thí nghiệm thành cơng có kết

quả :
+ Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co.

–– Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết + Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co

về phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự + Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co .
đoán về chức năng của tủy sống .

–– Các nhóm ghi kết quả và dự

–– GV ghi nhanh các dự đốn ra một đốn ra nháp .

góc bảng .
Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệm 4 ,

–– Một số nhóm đọc kết quả


5
–– Cách xác định vị trí vết cắt ngang

–– Học sinh quan sát thí nghiệm

tủy ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa ghi kết quả thí nghiệm 4 và 5 vào
khoảng cách của gốc đôi dây thần cột trống bảng 44 .
kinh thứ nhất và thứ hai ( Ở lưng )

+ Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co

–– GV lưu ý : Nếu vết cắt nông có + Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trước

thể chỉ cắt đường lên ( Trong chất co
trắng ở mặt sau tủy ) . Do đó nếu
kích thích chi trước thì chi sau cũng
co ( Đường xuống trong chất trắng
cịn ) .
–– GV hỏi : Em hãy cho biết thí

nghiệm này nhằm mục đích gì ?

–– Các trung khu thần kinh liên

hệ với nhau nhờ các đường dẫn

Bước 3 : GV biểu diễn thí nghiệm 6, truyền
7

–– Học sinh quan sát phản ứng

–– Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng của Ếch ghi kết quả thí nghiệm 6

định được điều gì ?

và 7 vào bảng 44 .

–– GV cho học sinh đối chiếu với dự + Thí nghiệm 6 : 2 chi trước

đoán ban đầu  Sưả chưã câu sai .

không co nưã


+ Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co

–– Tủy sống có các trung khu

Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo thần kinh điều khiển các phản xạ .
của tủy sống
Mục tiêu :
–– GV cho học sinh quan sát hình

–– Học sinh quan sát kỹ hình và

44.1 ; 44.2 đọc chú thích và hồn đọc chú thích .
thành bảng của GV :
–– GV chốt lại kiến thức về cấu tạo

–– Thảo luận  hoàn thành

của tủy sống = cách treo bảng đáp án bảng
.
–– Từ kết quả của 3 lô thí nghiệm

–– Đại diện nhóm phát biểu

trên , liên hệ với cấu tạo trong của

tủy sống , GV yêu cầu học sinh nêu
rõ chức năng của :

+ Chất xám là trung khu thần

 Chất xám ?

kinh của các phản xạ không điều
kiện

 Chất trắng ?

+ Chất trắng : Là các đường dẫn

truyền nối các trung khu thần kinh


trong tủy sống với nhau và với
não bộ .

IV/ CỦNG CỐ:
1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập :
2. Trả lời các câu hoỉ sau :
+ Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống

đảm nhận ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ?
+ Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí

nghiệm nào chứng minh điều đó ?
V/ DẶN DỊ:

–– Học cấu tạo của tủy sống .
–– Hoàn thành báo cáo thu hoạch
–– Đọc trước bài 45 : “ Dây thần kinh tủy ”