Hoàn thiện quy trình lập kế hoạch phát triển thông tin truyền thông hàng năm của thành phố hà nội (tt)

i

TĨM TẮT LUẬN VĂN

Thơng tin và truyền thơng là một ngành đa lĩnh vực, bao gồm bưu chính,
viễn thơng, cơng nghệ thơng tin, báo chí và xuất bản. Trong những năm qua, ngành
thơng tin và truyền thơng đóng vai trị quan trọng trong sự phát triển và đóng góp tỷ
trọng lớn trong tăng trưởng GDP của đất nước. Hà Nội là thành phố có tốc độ phát
triển nhanh trong cả nước về thông tin và truyền thông. Trong những năm qua, Hà
Nội ln là một trong số ít địa phương dẫn đầu các tỉnh/thành phố trong cả nước về
ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin, phát triển hạ tầng và các dịch vụ bưu
chính, viễn thơng. Hà Nội cũng là nơi tập trung hầu hết các doanh nghiệp lớn của cả
nước về lĩnh vực bưu chính, viễn thơng, cơng nghệ thơng tin và các cơ quan báo chí,
xuất bản của trung ương và địa phương.
Lập kế hoạch là chức năng đầu tiên trong bốn chức năng của quản lý là lập
kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra. Lập kế hoạch là chức năng rất quan trọng
đối với mỗi nhà quản lý bởi vì nó gắn liền với việc lựa chọn mục tiêu và chương
trình hành động trong tương lai, giúp nhà quản lý xác định được các chức năng khác
còn lại nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu đề ra.
Kế hoạch phát triển Thông tin và Truyền thông hàng năm của thành phố Hà
Nội, do Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội chủ trì lập và tổ chức thực
hiện, là một trong những kế thành phần trong tổng thể Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm của Thành phố Hà Nội, góp phần khơng nhỏ trong việc định
hướng, phát triển của ngành thông tin và truyền thông của Thủ đô.
Trong những năm qua, công tác kế hoạch phát triển thông tin và truyền
thông của Thành phố do Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội thực hiện
tuy đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng vẫn cịn một số tồn tại như:
chưa có một quy trình lập kế hoạch hàng năm một cách cụ thể, thống nhất; trong
q trình thực hiện cịn nhiều yếu tố ảnh hưởng đến các bước trong quy trình và
chất lượng của bản kế hoạch. Xuất phát từ tầm quan trọng của công tác kế hoạch,
việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Hồn thiện quy trình lập kế hoạch phát triển thông

ii

tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội” nhằm hồn thiện quy trình
hiện tại và nâng cao chất lượng lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông
của thành phố Hà Nội trong những năm tiếp theo là rất cần thiết.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đánh giá thực trạng quy trình lập kế hoạch
phát triển thông tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội do Sở Thông
tin và Truyền thông thực hiện theo các mốc thời gian từ giai đoạn hướng dẫn đến
giai đoạn hoàn thành bản kế hoạch để tìm ra những điểm hợp lý, bất hợp lý và
nguyên nhân. Từ những nguyên nhân của những điểm bất hợp lý, hồn thiện quy
trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà
Nội và đề xuất các cấp có thẩm quyền đối với quy trình lập kế hoạch phát triển
thơng tin và truyền thông hàng năm.
Đề tài đi sâu trả lời các câu hỏi sau:
- Quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông hàng năm của
thành phố Hà Nội theo các mốc thời gian như thế nào?
- Các bước trong quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng
hàng năm của thành phố Hà Nội có phù hợp với cơ sở lý thuyết và thực tế khơng?
- Những nội dung của quy trình lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền
thông hàng năm của thành phố Hà Nội nào cần hoàn thiện? Hoàn thiện như thế nào?
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài là “Quy trình lập kế hoạch phát
triển thơng tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội” trong giai đoạn từ
năm 2010 đến năm 2012. Nội dung chính tập trung nghiên cứu quy trình lập kế
hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội do Sở
Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội lập theo các mốc thời gian từ giai
đoạn hướng dẫn đến giai đoạn hoàn thành bản kế hoạch.
Phương pháp nghiên cứu:

iii

Khung lý thuyết:
Các yêu cầu thực
hiện quy trình lập
kế hoạch phát triển
thông tin và truyền
thông hàng năm
cấp tỉnh
Các bên tham gia
quy trình lập kế
hoạch phát
triển
a
thơng tin và truyền
thơng hàng năm
cấp tỉnh
Các yếu tố ảnh
hưởng đến quy
trình lập kế hoạch
phát triển thơng tin
và truyền thơng
hàng năm cấp tỉnh

Quy trình lập kế hoạch phát
triển thông tin và truyền thông
hàng năm cấp tỉnh
Bước 1: Hướng dẫn lập kế hoạch
Bước 2: Lập kế hoạch theo từng
lĩnh vực

Bước 3: Tiếp nhận và thẩm định
kế hoạch
Bước 4: Dự thảo kế hoạch chung
Bước 5: Thảo luận kế hoạch
cấp sở
Bước 6: Quyết định dự thảo kế
hoạch - lần 1
Bước 7: Thảo luận kế hoạch
cấp thành phố
Bước 8: Quyết định dự thảo kế
hoạch - lần 2
Bước 9: Phê duyệt kế hoạch

Quy trình lập kế
hoạch được hồn
thiện nhằm nâng cao
chất lượng, hiệu quả
của kế hoạch phát
triển thông tin và
truyền thông hàng
năm cấp tỉnh

Quy trình nghiên cứu:
Bước 1: Nghiên cứu về quy trình lập kế hoạch hàng năm về phát triển
ngành/lĩnh vực của các cơ quan Trung ương và kế hoạch hàng năm về phát triển
kinh tế - xã hội của các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương để làm cơ sở đưa ra
quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông hàng năm.
Bước 2: Làm rõ các yêu cầu, các bên tham gia, các yếu tố ảnh hưởng và các
điều kiện xây dựng quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng hàng
năm nói chung và lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thơng hàng năm của

thành phố Hà Nội nói riêng.
Bước 3: Tiến hành thu thập dữ liệu thực trạng về công tác lập kế hoạch phát
triển thông tin và truyền thơng hàng năm, từ đó đánh giá các điểm hợp lý, bất hợp lý
của quy trình trình lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm tại
thành phố Hà Nội. Nội dung các số liệu được thu thập gồm:
- Các văn bản hướng dẫn xây dựng kế hoạch của Bộ Thông tin và Truyền


iv

thông, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính và
các quy trình xây dựng kế hoạch hàng năm của Sở Thơng tin và Truyền thông, của
Thành phố Hà Nội.
- Các văn bản kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông của thành phố
Hà Nội từ năm 2010 đến 2012.
- Các kế hoạch của các phòng, ban, đơn vị thuộc Sở về các lĩnh vực chuyên
môn và nội dung kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông của các sở, ban,
ngành, Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã của thành phố Hà Nội các năm từ 2010
đến 2012.
Bước 4: Đưa ra giải pháp hồn thiện quy trình lập kế hoạch cho Sở Thông
tin và Truyền thông thành phố Hà Nội và kiến nghị với các cấp có thẩm quyền để
giúp cho quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng hàng năm hồn
thiện hơn trong giai đoạn tới.
Đề tài gồm 3 Chương và có những đóng góp cơ bản sau:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin
và truyền thông hàng năm cấp tỉnh
Kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm cấp tỉnh là một kế
hoạch tác nghiệp, cụ thể hóa của các kế hoạch chiến lược về phát triển các lĩnh vực
thuộc ngành thông tin và truyền thông của địa phương như quy hoạch và kế hoạch 5
năm để thực hiện các mục tiêu đã đề ra. Kế hoạch này được Sở Thông tin và Truyền

thơng lập và trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.
Trên cơ sở lý thuyết về kế hoạch, trong Chương 1, đề tài đã hệ thống các
vấn đề liên quan đến kế hoạch, lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông
hàng năm cấp tỉnh cũng như xác định vị trí, vai trị của kế hoạch này trong hệ thống
kế hoạch kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông; nội dung và sự tham gia của
các bên trong q trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng hàng năm.
Quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng hàng năm cấp
tỉnh có 9 bước cơ bản, bao gồm: 1) Hướng dẫn lập kế hoạch, 2) Lập kế hoạch theo
từng lĩnh vực, 3) Tiếp nhận và thẩm định kế hoạch, 4) Dự thảo kế hoạch chung, 5)


v

Thảo luận kế hoạch cấp sở, 6) Quyết định dự thảo kế hoạch lần 1, 7) Thảo luận kế
hoạch cấp thành phố, 8) Quyết định dự thảo kế hoạch lần 2 và 9) Phê duyệt kế hoạch.
Trong chương này, đề tài đã phân tích, xác định yêu cầu cụ thể, những nội dung cần
thực hiện trong từng bước. Đặc biệt, để giúp cho việc lập kế hoạch đạt chất lượng,
hiệu quả, trên cơ sở thực tiễn của công tác lập kế hoạch, đề tài đã rút ra các yêu cầu,
yếu tố ảnh hưởng đến quy trình lập kế hoạch và một số mơ hình phân tích phù hợp
cho việc lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm. Những mơ hình
phân tích được sử dụng trong lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng
năm bao gồm: PEST, SWOT, 5W1H và mơ hình phân tích mục tiêu.
Những lý luận về kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm
cấp tỉnh được nghiên cứu trong Chương 1 sẽ làm tiền đề, cơ sở cho việc hồn thiện
quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông hàng năm của thành phố
Hà Nội được đề cập trong Chương 3 của đề tài này.
Chương 2, bám sát vào nội dung lý thuyết được đề cập trong Chương
1, đề tài đã đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng quy trình lập kế hoạch phát
triển thông tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội trong giai
đoạn 2010 - 2012.

Qua phân tích, đánh giá Quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và
truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2010 - 2012, đề tài đã
đưa ra những đánh giá về việc đáp ứng các yêu cầu của quy trình lập kế hoạch và
rút ra những điểm hợp lý và bất hợp lý của quy trình lập kế hoạch, cụ thể như sau:
Thứ nhất, về việc đáp ứng các yêu cầu của quy trình lập kế hoạch:
- Kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà
Nội được lập đảm bảo tuân theo định hướng, chủ trương của nhà nước về phát triển
thông tin - truyền thông và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của thành
phố Hà Nội.
- Trong giai đoạn từ 2010 - 2012, các mốc thời gian trong quy trình lập kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của thành phố Hà Nội không được thực
hiện thống nhất. Tiến độ thực hiện các bước trong quy trình lập kế hoạch thường chậm


vi

hơn so với yêu cầu của thành phố Hà Nội.
- Bản kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm của thành phố
Hà Nội chưa có sự tham gia đầy đủ của các cơ quan, đơn vị như: Ủy ban nhân dân
quận, huyện thị xã; Tổ chức, doanh nghiệp nhà nước về thông tin và truyền thông
trên địa bàn thành phố Hà Nội nên đối với các nội dung trong bản kế hoạch như:
Công tác quản lý nhà nước, các chỉ tiêu phát triển ngành thông tin và truyền thơng
cịn thiếu và chưa thực sự đáp ứng u cầu. Bên cạnh đó các phương pháp lập kế
hoạch được áp dụng chưa đầy đủ và các yếu tố ảnh hưởng tác động đến quy trình
lập kế hoạch nên cũng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng của bản kế hoạch.
Thứ hai, về những điểm hợp lý và bất hợp lý của quy trình lập kế hoạch:
- Có 2 điểm hợp lý của quy trình được nêu ra gồm có:
+ Giúp cho công tác quản lý kế hoạch của Sở Thông tin và Truyền thông
thành phố Hà Nội một cách khoa học, đẩy mạnh cơng tác cải cách hành chính của
cơ quan.

+ Thể hiện nguyên tắc tập trung dân chủ. Nguyên tắc này xuất phát từ nhu
cầu và xu hướng phân cấp ngày càng mạnh trong công tác quản lý nhà nước. Biểu
hiện cụ thể của nguyên tắc này là sự kết hợp hài hịa giữa quy trình từ trên xuống và
quy trình từ dưới lên trong quá trình lập kế hoạch.
- Có 6 điểm bất hợp lý của quy trình được nêu ra gồm có:
+ Sở Thơng tin và Truyền thơng thành phố Hà Nội chưa ban hành chính thức
quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông của thành phố Hà Nội.
Điều này ảnh hưởng đến tính thống nhất trong việc áp dụng quy trình lập kế hoạch
hàng năm.
+ Bộc lộ những điểm bất hợp lý tại các bước: 1. Hướng dẫn lập kế hoạch, 2)
Lập kế hoạch theo từng lĩnh vực, 4) Dự thảo kế hoạch chung, 5) Thảo luận kế hoạch
cấp sở và 9) Phê duyệt kế hoạch.
Trên cơ sở đánh giá những điểm bất hợp lý, đề tài đã nêu ra được những
nguyên nhân, đây là cơ sở cho việc đề xuất những phương án hồn thiện cho quy
trình sau này, bao gồm:


vii

- Công tác lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm của
các tỉnh/thành phố chưa được Bộ Thông tin và Truyền thông quan tâm đầy đủ.
- Nhận thức về công tác lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông
hàng năm của các cấp lãnh đạo và các phịng, ban, đơn vị thuộc Sở Thơng tin và
Truyền thơng thành phố Hà Nội cịn hạn chế. Chưa đánh giá hết tầm quan trọng và
vai trò của các bên tham gia trong quá trình lập kế hoạch như các quận, huyện, thị
xã về công tác quản lý nhà nước tại địa phương và các tổ chức, doanh nghiệp nhà
nước hoạt động trong lĩnh vực thông tin và truyền thông trên địa bàn thành phố.
- Hệ thống văn bản quy định về công tác lập kế hoạch của lĩnh vực thông
tin và truyền thông chưa được bổ sung, hồn thiện.
- Việc lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng phải thực hiện theo

quy trình xây dựng và giao kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của thành
phố Hà Nội nên bị áp đặt về thời gian, chưa phù hợp với tính thực tế của công tác
lập kế hoạch.
- Công tác lập kế hoạch bị tác động bởi nhiều yếu tố tác động này làm mất
vai trị của cơng tác kế hoạch, làm cho cơng tác kế hoạch thiếu tính khoa học.
- Các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý nhà nước
về thông tin và truyền thông chưa đầy đủ, ảnh hưởng không tốt đến quy trình lập kế
hoạch cũng như chất lượng bản kế hoạch.
Chương 3, trên cơ sở đánh giá thực trạng và cơ sở lý luận về quy trình
lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm cấp tỉnh, đề tài đã
đề xuất phương án hồn thiện quy trình lập kế hoạch phát triển thông tin và
truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội.
Quan điểm khi hoàn thiện quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và
truyền thơng hàng năm của thành phố Hà Nội bao gồm:
- Quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng hàng năm của
thành phố Hà Nội được hồn thiện phải phù hợp với yêu cầu thực tiễn trong công
tác kế hoạch của ngành thông tin và truyền thông, đồng bộ với xu hướng đổi mới
quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của 3 cấp trên địa bàn


viii

thành phố Hà Nội.
- Quy trình lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm của
thành phố Hà Nội phải huy động được các cấp tham gia và có sự phân cấp rõ ràng
về trách nhiệm cũng như tiến độ thực hiện các bước trong quy trình.
- Quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông hàng năm của
thành phố Hà Nội phải gắn liền với chất lượng của nội dung bản kế hoạch, phù hợp
với năng lực và thể chế hiện hành.
Mục tiêu cần đạt được khi hồn thiện quy trình, cụ thể sau:

- Tạo ra một quy trình lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông
hàng năm của thành phố Hà Nội thống nhất và lồng ghép với quy trình lập kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của 3 cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Nâng cao chất lượng bản kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông
hàng năm của thành phố Hà Nội.
- Hồn thiện quy trình góp phần tạo điều kiện thuận lợi trong công tác chỉ
đạo, điều hành của Lãnh đạo Sở cũng như tạo điều kiện cho các đơn vị tham gia,
theo dõi, đánh giá và thực hiện bản kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông
hàng năm của thành phố Hà Nội một cách đồng bộ, hiệu quả.
Nội dung quy trình lập kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thông hàng
năm của thành phố Hà Nội gồm 9 bước: 1) Hướng dẫn lập kế hoạch, 2) Lập kế
hoạch theo từng lĩnh vực, 3) Tiếp nhận và thẩm định kế hoạch, 4) Dự thảo kế hoạch
chung, 5) Thảo luận kế hoạch cấp sở, 6) Quyết định dự thảo kế hoạch lần 1, 7) Thảo
luận kế hoạch cấp thành phố, 8) Quyết định dự thảo kế hoạch lần 2 và 9) Phê duyệt
kế hoạch. Các tồn tại ở các bước 1, 2, 3, 5 và 9 đều được hoàn thiện phù hợp với
quy định chung về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và thực tế của ngành
thông tin và truyền thông tại thành phố Hà Nội.
Đề tài cũng nêu ra các kiến nghị để hồn thiện quy trình lập kế hoạch phát
triển thơng tin và truyền thông của thành phố Hà Nội với các cấp có thẩm quyền
như: Bộ Thơng tin và Truyền thơng, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Sở Thông
tin và Truyền thông thành phố Hà Nội và các bên tham gia lập kế hoạch phát triển


ix

thông tin và truyền thông hàng năm của thành phố Hà Nội.
Trên cơ sở nghiên cứu nghiêm túc và có hệ thống các vấn đề lý luận về quy
trình lập kế hoạch phát triển thông tin và truyền thông hàng năm, tác giả đã đi sâu
phân tích, đánh giá hiện trạng và đề xuất những giải pháp hoàn thiện quy trình lập
kế hoạch phát triển thơng tin và truyền thơng hàng năm của thành phố Hà Nội. Đề

tài này đã giúp cho tác giả, cũng chính là một trong những người làm chuyên môn về
công tác kế hoạch của Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội, nhận thức
được một cách có hệ thống, khoa học trong cơng tác lập kế hoạch và góp phần
chuẩn hóa quy trình, nâng cao chất lượng kế hoạch phát triển thông tin và truyền
thông hàng năm của thành phố Hà Nội.