Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Thống kê

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
–––––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN ĐĂNG THANH

ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
–––––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN ĐĂNG THANH

ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 8.34.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Trọng Xuân

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn “Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
Trường Cao đẳng Thống kê” là cơng trình nghiên cứu của cá nhân tơi, được
thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Trọng Xuân.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn
này trung thực.
Tơi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Tác giả

Nguyễn Đăng Thanh


ii

LỜI CÁM ƠN
Bên cạnh sự cố gắng của bản thân, tác giả đã nhận được rất nhiều sự
quan tâm, động viên, giúp đỡ của thầy cơ giáo, gia đình, bạn bè và đồng
nghiệp để hồn thành chương trình cao học và luận văn thạc sỹ.
Trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới tập thể cán bộ, giảng viên
của Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo
điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập chương trình Thạc sỹ chun
ngành Quản trị kinh doanh Khóa 13 tại Nhà trường.
Tơi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Trọng Xuân đã tận tình
hướng dẫn và có những ý kiến đóng góp giúp tơi hồn thành luận văn này.
Tơi xin cảm ơn các cơ quan, tổ chức, đồng nghiệp, bạn bè, gia đình đã
tạo điều kiện giúp đỡ tơi trong suốt q trình hồn thiện luận văn.

Do thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều
nên luận văn vẫn cịn những điểm thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp
của Q Thầy/Cơ và các anh chị học viên.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 12 năm 2017
Tác giả

Nguyễn Đăng Thanh


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CÁM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................ viii
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ ix
DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ ............................................................... xi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 4
5. Bố cục luận văn ............................................................................................. 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐÀO TẠO VÀ
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG....... 5
1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 5
1.1.1. Giảng viên và đội ngũ giảng viên............................................................... 5
1.1.2. Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên .................................................... 5

1.2. Vai trò, ý nghĩa của đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên ................... 8
1.2.1. Vai trò của đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên ................................... 8
1.2.2. Ý nghĩa của đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên.................................. 9
1.3. Yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng .............................. 9
1.3.1. Yêu cầu về số lượng .................................................................................. 9
1.3.2. Yêu cầu về trình độ chun mơn (quyết định về chất lượng giảng viên) ..... 9
1.3.3. Yêu cầu về chất lượng (chung) ................................................................ 10
1.3.4. Yêu cầu về cơ cấu ................................................................................... 13
1.4. Nội dung công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên ................... 14


iv

1.4.1. Xác định nhu cầu đào tạo ...................................................................... 14
1.4.2. Xây dựng kế hoạch chương trình đào tạo đội ngũ giảng viên .............. 15
1.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới công tác đào tạo đội ngũ giảng viên .................... 21
1.5.1. Các nhân tố bên ngoài ........................................................................... 21
1.5.2. Các nhân tố bên trong ........................................................................... 22
1.6. Kinh nghiệm đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên của một số trường .... 30
1.6.1. Liên kết đào tạo với giảng viên nước ngoài của Khoa Quốc tế Trường
Đại học Bà Rịa Vũng Tàu ................................................................................. 30
1.6.2. Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của trường Đại học Quốc gia
Hà Nội .............................................................................................................. 31
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 35
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 35
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 35
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................... 35
2.2.2. Phương pháp xử lý thơng tin .................................................................... 37
2.2.3. Phương pháp phân tích thơng tin.............................................................. 37
2.2.4. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi ........................................................ 37

2.3. Một số chỉ tiêu đánh giá công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng
viên thống chỉ tiêu đánh giá công tác phát triển đội ngũ giảng viên .................... 37
2.3.1. Số lượng, chất lượng…. Đội ngũ giảng viên ............................................ 37
2.3.2. Công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng
Thống kê .......................................................................................................... 38
Chương 3: THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG THỐNG KÊ ...................... 39
3.1. Tổng quan về Trường Cao đẳng Thống kê .............................................. 39
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Trường Cao đẳng Thống kê ............. 39
3.1.2. Cơ cấu tổ chức của trường Cao đẳng Thống kê ........................................ 41
3.1.3. Cơ sở vật chất và tài chính của trường Cao đẳng Thống kê ...................... 42


v

3.1.4. Tình hình CBVC của trường Cao đẳng Thống kê..................................... 45
3.1.5. Quy mô đào tạo Trường Cao đẳng Thống kê ........................................... 45
3.1.6. Ngành nghề đào tạo Trường Cao đẳng Thống kê ..................................... 46
3.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ giảng viên Trường Cao đẳng Thống kê ........ 47
3.2.1. Về số lượng đội ngũ cán bộ giảng viên của Trường Cao đẳng Thống kê .. 47
3.2.2. Về cơ cấu đội ngũ giảng viên của Trường Cao đẳng Thống kê ................. 49
3.2.3. Thực trạng trình độ, phẩm chất của đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng
Thống kê .......................................................................................................... 51
3.2.4. Thực trạng phẩm chất của ĐNGV Trường Cao đẳng Thống kê ................ 55
3.2.5. Thực trạng năng lực chuyên môn của đội ngũ giảng viên Trường Cao
đẳng Thống kê .................................................................................................. 55
3.3. Thực trạng đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên của Trường Cao
đẳng Thống kê ................................................................................................. 58
3.3.1. Xác định nhu cầu đào tạo ...................................................................... 58
3.3.2. Xây dựng kế hoạch chương trình đào tạo ............................................. 59

3.3.3. Triển khai chương trình kế hoạch đào tạo ............................................ 61
3.3.4. Hoạt động đánh giá kết quả đào tạo ......................................................... 63
3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
Trường Cao đẳng thống kê.............................................................................. 69
3.4.1. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 69
3.4.2. Các yếu tố khách quan ........................................................................... 75
3.5. Đánh giá thực trạng công tác đào tạo và phát triển đội ngũ Giảng viên
Trường Cao đẳng Thống kê ............................................................................ 77
3.5.1. Những kết quả đạt được trong công tác đào tạo và phát triển đội ngũ
giảng viên tại Trường Cao đẳng Thống kê ......................................................... 77
3.5.2. Những thuận lợi trong công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên .. 84
3.5.3. Những khó khăn trong cơng tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên.. 85


vi

Chương 4: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC ĐÀO TẠO VÀ
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG
THỐNG KÊ ................................................................................................... 86
4.1. Định hướng đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên tại Trường Cao
đẳng Thống kê ................................................................................................. 86
4.2. Những nguyên tắc đề xuất giải pháp ........................................................ 86
4.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ........................................................... 86
4.2.2. Nguyên tắc đảm bảo kế thừa.................................................................... 87
4.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ........................................................... 87
4.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ........................................................... 87
4.3. Giải pháp hồn thiện cơng tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng
viên của Trường Cao đẳng Thống kê .............................................................. 87
4.3.1. Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức cho toàn thể cán bộ quản lý và
giảng viên về tầm quan trọng của đội ngũ giảng viên đối với sự phát

triển nhà trường.............................................................................................. 88
4.3.2. Giải pháp 2: Hồn thiện cơng tác quy hoạch phát triển đội ngũ
giảng viên ....................................................................................................... 89
4.3.3. Giải pháp 3: Tổ chức các hoạt động nâng cao chất lượng đội
ngũ giảng viên ................................................................................................ 92
4.3.4. Giải pháp 4: Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả quy trình tuyển
dụng giảng viên .............................................................................................. 96
4.3.5. Giải pháp 5: Tổ chức tốt các hoạt động sự nghiệp tạo động lực cho
đội ngũ giảng viên tham gia ............................................................................ 99
4.3.6. Giải pháp 6: Thực hiện tốt công tác kiểm tra, thanh tra, đánh giá xếp
loại GV .......................................................................................................... 101
4.3.7. Giải pháp 7: Cải tiến quy trình xác định nhu cầu, mục tiêu đào tạo phát triển ........................................................................................................ 104


vii

4.3.8. Giải pháp: Tăng cường trang bị cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ giảng
dạy và học tập................................................................................................ 106
4.4. Kiến nghị ................................................................................................ 108
4.4.1. Đối với Tổng cục Thống kê - Bộ Kế hoạch và Đầu tư ............................ 108
KẾT LUẬN .................................................................................................. 109
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 111
PHỤ LỤC .................................................................................................... 113


viii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Nội dung

BQL

Ban quản lý

CBQL

Cán bộ quản lý

CĐ

Cao đẳng

ĐH

Đại học

ĐNGV

Đội ngũ giảng viên

GV

Giảng viên

GD

Giáo dục

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

ĐHQGHN

Đại học Quốc gia Hà Nội

HSSV

Học sinh sinh viên

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

LLCT

Lý luận chính trị

NCKH

Nghiên cứu khoa học

NCS

Nghiên cứu sinh

QL

Quản lý

QLKH

Quản lý khoa học

QLNNL

Quản lý nguồn nhân lực

TCCN

Trung cấp chuyên nghiệp

TS

Tiến sỹ

TW

Trung ương

VLVH

Vừa làm vừa học


ix

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Phân biệt đào tạo và phát triển.......................................................... 7
Bảng 2.1. Mẫu điều tra số liệu sơ cấp ............................................................. 36
Bảng 3.1. Cơ sở vật chất của Trường Cao đẳng Thống kê ............................. 44
Bảng 3.2. Số lượng cán bộ viên chức của Trường Cao đẳng Thống kê qua
3 năm 2015-2017 ............................................................................ 45
Bảng 3.3. Quy mô tuyển sinh đào tạo hệ chính quy của Trường Cao đẳng
Thống kê giai đoạn 2015-2017 ....................................................... 45
Bảng 3.4. Các chương trình đào tạo đã xây dựng và giảng dạy ..................... 46
Bảng 3.5. Số lượng CBGV của Trường Cao đẳng Thống kê 2015-2017 ....... 47
Bảng 3.6. Tình hình cán bộ giảng viên của Trường Cao đẳng Thống kê
(chia theo đơn vị) qua 3 năm 2015-2017 ........................................ 48
Bảng 3.7. Cơ cấu đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng Thống kê giai
đoạn 2015-2017 .............................................................................. 49
Bảng 3.8. Trình độ chuyên môn của Đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng
Thống kê giai đoạn 2015-2017 ....................................................... 51
Bảng 3.9. Trình độ nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giảng viên Trường
Cao đẳng Thống kê giai đoạn 2015-2017 ....................................... 52
Bảng 3.10. Trình độ tin học của đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng
Thống kê giai đoạn 2015-2017 ....................................................... 53
Bảng 3.11. Trình độ Ngoại ngữ của đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng
Thống kê giai đoạn 2015-2017 ....................................................... 54
Bảng 3.12. Trình độ Lý luận chính trị của đội ngũ giảng viên Trường Cao
đẳng Thống kê giai đoạn 2015-2017 .............................................. 54
Bảng 3.13. Năng lực chuyên môn của ĐNGV Trường Cao đẳng Thống kê .. 57
Bảng 3.14. Ý kiến đánh giá về công tác quy hoạch ĐNGV .......................... 60
Bảng 3.15. Ý kiến đánh giá về công tác tuyển dụng, sử dụng ĐNGV ........... 64


x

Bảng 3.16. Ý kiến về cơng tác đánh gía ĐNGV ............................................. 63
Bảng 3.17. Ý kiến đánh giá về công tác ĐT, BD ĐNGV ............................... 61
Bảng 3.18. Ý kiến đánh giá về chính sách đãi ngộ ĐNGV ............................ 66
Bảng 3.19. Tình hình chính sách đãi ngộ đội ngũ giảng viên......................... 67


xi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1 Cơ cấu tổ chức của Trường Cao đẳng Thống kê ............................ 42
Biểu đồ 3.1. Cơ cấu CBVC của Trường Cao đẳng Thống kê năm 2017 ........ 47
Biểu đồ 3.2. Tình hình về độ tuổi và thâm niên công tác của ĐNGV
Trường Cao đẳng Thống kê giai đoạn 2015-2017.......................... 51


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tại điều 15 Luật giáo dục 2005 đã ghi: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định
trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục”. Do đó, phát triển đội ngũ nhà giáo
đủ về số lượng, đạt chuẩn về chất lượng và phù hợp về cơ cấu được coi là một
trong các giải pháp quan trọng để phát triển sự nghiệp giáo dục trong công
cuộc đổi mới đất nước.
Ban Bí thư Trung ương Đảng đã có Chỉ thị 40/CT-TW ngày 15/6/2004 về
việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án “Xây dựng, nâng cao
chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005 –
2010” theo Quyết định số 09/2005/QĐ-TTG ngày 11/01/2005 với mục tiêu:
“Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn

hóa, nâng cao chất lượng, đảm bảo đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc
biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương
tâm nghề nghiệp và trình độ chun mơn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày
càng cao của sự nghiệp giáo dục trong cơng cuộc đẩy mạnh cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước”. Đồng thời cũng đưa ra giải pháp: “Các cơ sở đào tạo
đại học, cao đẳng phải xây dựng quy hoạch và kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng
giảng viên phù hợp với quy mô và yêu cầu đào tạo trong từng giai đoạn”.
Trước những yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn đẩy mạnh
CNH, HĐH và xu thế hội nhập quốc tế, đặc biệt chú trọng phát triển giáo dục
đại học, cao đẳng để đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực trình độ cao, nâng cao
năng lực cạnh tranh và hợp tác bình đẳng trong quá trình hội nhập kinh tế
quốc tế. Đó cũng là mục tiêu của Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP về đổi mới
cơ bản và toàn diện giáo dục đại học giai đoạn 2006 - 2020.
Công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên lại càng có ý nghĩa hơn
trong sự nghiệp phát triển đối với các trường đại học, cao đẳng nói chung trong


2

đó có khối các trường kinh tế, có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực vững về
chuyên môn, giỏi về tay nghề, trong sáng về đạo đức nghề nghiệp, phục vụ sự
nghiệp phát triển kinh tế xã hội trong công cuộc cơng nghiệp hố, hiện đại hố
đất nước.
Trường Cao đẳng Thống kê là cơ sở đào tạo công lập thuộc hệ thống
giáo dục quốc dân, trực thuộc Tổng cục Thống kê - Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Trường có chức năng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ có trình độ cao đẳng và các
trình độ thấp hơn trong lĩnh vực thống kê, kế tốn, hệ thống thơng tin kinh tế
và tiếng Anh kinh doanh; nghiên cứu khoa học, đào tạo nguồn nhân lực phục
vụ yêu cầu phát triển ngành Thống kê và phát triển kinh tế xã hội.
Là một trong hai trường đào tạo của ngành Thống kê, được sự quan

tâm của Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và sự phấn đấu của
toàn thể cán bộ, giảng viên nhà trường, trong những năm qua nhà trường đã
đạt được những thành cơng đáng khích lệ như: xây dựng trường lớp khang
trang, trang thiết bị hiện đại đáp ứng được yêu cầu công tác của cán bộ,
giảng viên và học tập của học sinh, sinh viên; đội ngũ giảng viên khơng
ngừng được nâng cao trình độ, năng lực. Đó là điều kiện thuận lợi để nhà
trường phát triển hơn nữa như tăng quy mô đào tạo, mở rộng mã ngành và
nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực có
chất lượng trong thời kỳ đổi mới.
Tuy nhiên, trước yêu cầu của sự phát triển giáo dục hiện nay thì đội
ngũ giảng viên của trường vẫn cịn bất cập, đó là: Số lượng giảng viên của
trường còn thiếu, chưa đáp ứng được sự tăng trưởng về quy mô đào tạo của
nhà trường; Trình độ giảng viên cịn chưa đồng đều và nhìn chung cịn thấp,
đặc biệt là thiếu giảng viên có học vị cao; Khả năng nghiên cứu khoa học, tự
học, tự bồi dưỡng của đội ngũ giảng viên mặc dù đã có cố gắng nhưng vẫn
cịn ở mức độ thấp; Cơ cấu đội ngũ giảng viên còn chưa hợp lý, đồng bộ, có
khoa, bộ mơn lực lượng giảng viên cịn mỏng.


3

Trong Chiến lược phát triển Trường Cao đẳng Thống kê giai đoạn
2010- 2020, tầm nhìn đến năm 2025 đã được phê duyệt thì nhà trường sẽ tích
cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết, đặc biệt là việc đào tạo và phát triển đội
ngũ giảng viên nhà trường cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu; xây dựng hệ
thống cơ sở vật chất để phấn đấu nâng cấp trở thành trường Đại học.
Xuất phát từ những lý do trên, với nhiệm vụ công tác thực tế của bản thân
hiện đang đảm nhiệm, tác giả đã lựa chọn đề tài: "Đào tạo và phát triển đội ngũ
giảng viên tại Trường Cao đẳng Thống kê ” để nghiên cứu luận văn Thạc sỹ
kinh tế.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu
Phân tích, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ giảng viên (ĐNGV) của
Trường Cao đẳng (CĐ) Thống kê, từ đó đề xuất các giải pháp hồn thiện cơng
tác đào tạo và phát triển ĐNGV đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển nhà
trường trong giai đoạn tiếp theo.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác đào tạo và phát triển đội ngũ
nhà giáo nói chung và đội ngũ giảng viên trong các trường cao đẳng, đại học
nói riêng.
Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ giảng viên và công tác đào tạo và
phát triển đội ngũ giảng viên của trường Cao đẳng Thống kê.
Đề xuất các giải pháp hồn thiện cơng tác đào tạo và phát triển đội ngũ
giảng viên của trường Cao đẳng Thống kê trong giai đoạn hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đội ngũ giảng viên, công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
của trường Cao đẳng Thống kê.


4

3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung: Đề tài tiến hành tìm hiểu thực trạng đội ngũ giảng
viên tại trường Cao đẳng Thống kê. Từ đó, đề tài sẽ đưa ra các giải pháp nhằm
hồn thiện cơng tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên Nhà trường.
- Phạm vi về thời gian: Đề tài nghiên cứu thực tế về đội ngũ giảng viên
tại trường Cao đẳng Thống kê thời kỳ 2015- 2017.
- Phạm vi về không gian: Giới hạn nghiên cứu tại trường Cao đẳng
Thống kê - Địa chỉ: phường Vệ An, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Đánh giá một cách khoa học thực trạng chất lượng độ ngũ giảng viên
của Trường Cao đẳng Thống kê.
- Trên cơ sở phân tích lý luận và thực tiễn, luận văn nêu lên một số giải
pháp hồn thiện cơng tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên Trường Cao
đẳng Thống kê.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là tài liệu thiết thực góp phần xác
định mục tiêu, chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên của trường cao đẳng
Thống kê.
5. Bố cục luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và các danh mục, luận văn được kết
cầu thành 4 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về đào tạo và phát triển đội ngũ
giảng viên các Trường Cao đẳng
Chương 2. Phương pháp nghiên cứu
Chương 3. Thực trạng công tác đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
của Trường Cao đẳng Thống kê
Chương 4. Giải pháp hồn thiện cơng tác đào tạo và phát triển đội ngũ
giảng viên tại trường cao đẳng Thống kê.


5

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Giảng viên và đội ngũ giảng viên
1.1.1.1. Giảng viên
Theo Luật Giáo dục được Quốc hội thơng qua ngày 01/07/2010 thì

“Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ
sở giáo dục khác. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục
phổ thông, giáo dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung
cấp chuyên nghiệp gọi là giáo viên. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục Đại
học, trường cao đẳng nghề gọi là giảng viên”.
1.1.1.2. Đội ngũ giảng viên
Theo từ điển tiếng Việt thông dụng (Nguyễn Như Ý, 2009): “Đội ngũ
là tập hợp một số đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp,
hợp thành lực lượng hoạt động trong một hệ thống, tổ chức”.
Qua đó ta có thể hiểu đội ngũ của một tổ chức cũng chính là nguồn
nhân lực của tổ chức đó. Đó là những người có chung mục đích, lợi ích và
ràng buộc với nhau bằng trách nhiệm pháp lý. Đó là sự gắn kết những cá thể
với nhau, hoạt động qua sự phân công, hợp tác lao động.
Đội ngũ của trường học bao gồm: Cán bộ QL các cấp trong trường học,
nhà giáo (giảng viên, giáo viên), nhân viên phục vụ các hoạt động giáo dục
trong trường học.
Đội ngũ giảng viên: là tập hợp các nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy,
giáo dục trong các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng.
1.1.2. Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
1.2.2.1. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
Theo “Đào tạo nguồn nhân lực” của Business Edge thì đào tạo là một
quy trình có hoạch định và có tổ chức nhằm tăng kết quả thực hiện công việc
của nhân viên thông qua việc cung cấp cho họ kỹ năng và kiến thức mới.


6

Theo tài liệu về Quản lý và Phát triển nguồn nhân lực của Trung tâm
Nâng cao năng lực cộng đồng, nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực ở 1 tổ
chức được hiểu gồm:

+ Việc học tập của tổ chức và mỗi cá nhân: phát triển tổ chức thành “tổ
chức cầu thị”; tạo cơ hội học tập cho nhân viên để phát huy năng lực của họ,
tạo cơ hội phát triển nghề nghiệp và khả năng giải quyết công việc.
+ Phát triển năng lực quản lý: tạo những cơ hội học tập và phát triển
nhằm nâng cao năng lực cho các cán bộ quản lý để họ đóng góp hiệu quả vào
mục tiêu của cơ quan.
+ Quản lý phát triển nghề: lập kế hoạch và thực hiện việc phát triển
nghề nghiệp cho nhân viên có tiềm năng.
+ Giáo trình Quản trị nhân lực của trường ĐH Kinh tế Quốc dân lại đưa
ra một khái niệm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực khác tổng quát hơn.
Theo đó, nội dung phát triển nguồn nhân lực bao gồm 3 loại hoạt động là giáo
dục, đào tạo và phát triển.
+ Giáo dục: được hiểu là các hoạt động học tập để chuẩn bị cho con
người bước vào một nghề nghiệp hoặc chuyển sang một nghề mới, thích hợp
hơn trong tương lai.
+ Đào tạo: được hiểu là các hoạt động học tập nhằm giúp cho người lao
động có thể thực hiện có hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ của mình. Đó
chính là q trình học tập làm cho người lao động nằm vững hơn về cơng
việc của mình, là những hoạt động học tập để nâng cao trình độ, kỹ năng của
người lao động để thực hiện nhiệm vụ lao động có hiệu quả hơn.
+ Phát triển: là sự thay đổi: (1) Tăng lên về số lượng; (2) Thay đổi theo
hướng nâng cao về chất lượng; (3) Thay đổi cơ cấu về thành phần theo hướng
phù hợp với yêu cầu của thực tiễn. Với ý nghĩa đó, phát triển đội ngũ giảng
viên cung có thể được hiểu là hoạt động (tác động) nhằm làm cho đội ngũ
giảng viên được tăng lên về số lượng, nâng cao về chất lượng và có một cơ
cấu đảm bảo đáp ứng tốt cho sự biến đổi không ngừng của thực tiễn.


7

Như vậy, bản chất của đào tạo và phát triển đều là những hoạt động học
tập giúp nâng cao trình độ của người lao động. Tuy nhiên, giữa đào tạo và
phát triển nguồn nhân lực có những điểm khác biệt sau:
Bảng 1.1. Phân biệt đào tạo và phát triển
Đào tạo

Phát triển

1. Tập trung Công việc hiện tại

Công việc tương lai

2. Phạm vi

Cá nhân và Tổ chức

Cá nhân

3. Thời gian Ngắn hạn
4. Mục đích

Khắc phục sự thiếu hụt về kiến
thức và kỹ năng hiện tại

Dài hạn
Chuẩn bị cho tương lai

1.2.2.1. Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
Để xác định khái niệm đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên, tác giả
sử dụng khái niệm đào tạo và phát triển của giáo trình Quản trị nhân lực NEU. Trên cơ sở đó, khái niệm đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên được

hiểu như sau: “Đào tạo đội ngũ giảng viên là các hoạt động học tập để nâng
cao trình độ, kỹ năng của người giảng viên, làm cho người giảng viên nắm
vững hơn cơng việc của mình, từ đó có thể thực hiện hiệu quả hơn chức năng,
nhiệm vụ của người giảng viên”.
“Phát triển đội ngũ giảng viên là các hoạt động học tập vượt ra
khỏi phạm vi công việc trước mắt của người giảng viên, nhằm mở ra cho
họ những công việc mới dựa trên cơ sở những định hướng tương lai của
nhà trường”.
Trong khái niệm trên, công việc không được hiểu một cách khái quát là
công việc giảng dạy hay NCKH. Công việc ở đây được hiểu rất cụ thể là tất
cả những nhiệm vụ được thực hiện bởi 1 người giảng viên. Chỉ cần 1 trong số
những nhiệm vụ này thay đổi tức là đã có sự thay đổi trong cơng việc hay
phát sinh cơng việc mới. Với giảng viên, cơng việc mới có thể hình thành bởi


8

sự thay đổi yêu cầu đối với lĩnh vực chuyên mơn đang giảng dạy, sự thay đổi
chính lĩnh vực chun mơn mình đảm nhiệm hay việc kiêm nhiệm quản lý…
Sự khác biệt trong 2 khái niệm đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
chính là sự khác biệt trong 2 khái niệm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
Về bản chất, 2 khái niệm này đều đề cập tới những hoạt động học tập và sự
khác biệt lớn nhất giữa chúng chỉ là mục tiêu của việc thực hiện hoạt động
học tập đó.
1.2. Vai trị, ý nghĩa của đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
1.2.1. Vai trò của đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
Về thực chất, đào tạo là một trong những hoạt quan trọng, quyết định
của phát triển đội ngũ giảng viên. Với ý nghĩa đó, trong luận văn này chúng
tơi quan niệm đào tạo và phát triển như hai mặt của vấn đề phát triển đội ngũ
giảng viên nên thường dùng “đào tạo và phát triển”. Đào tạo và phát triển đội

ngũ giảng viên là một trong những biện pháp tích cực tăng khả năng thích
ứng của nhà trường trước sự thay đổi của môi trường.
Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên cung cấp cho nhà trường
nguồn vốn nhân sự chất lượng cao góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh.
Đào tạo được coi là một vũ khí chiến lược của nhà trường nhằm nâng cao khả
năng cạnh tranh trước các đối thủ. Góp phần thực hiện tốt chiến lược chung
về nhân sự của một trường đại học hoặc trường cao đẳng và cao hơn là thực
hiện chiến lược chung về nhân sự giảng dạy của một quốc gia.
Ngày nay đào tạo được coi như một khoản đầu tư vào nguồn vốn nhân
lực của tổ chức. Các nghiên cứu cho thấy hiệu quả của những nhân viên mới
được đào tạo ngang bằng với những nhân viên có kinh nghiệm. Đồng thời đào
tạo tạo ra một nguồn năng lực hiện tại và tương lai cho tổ chức. Ngày càng có
nhiều bằng chứng kinh tế chứng tỏ rằng việc đầu tư cho đào tạo gắn liền với
khả năng sinh lợi lâu dài và bền vững cho tổ chức


9

1.2.2. Ý nghĩa của đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên
Đào tạo để phát triển đội ngũ giảng viên là điều kiện cho sự tồn tại và
phát triển của mỗi nhà trường. Trước đây các nhà trường không mấy chú
trọng đến chất lượng giảng viên mà chỉ quan tâm đổi mới trang thiết bị dạy
và học, đặc biệt là việc xây ngôi trƣờng dẫn đến hoạt động giáo dục và đào
tạo kém hiệu quả. Ngày nay, họ nhận ra rằng hoạt động của nhà trường sẽ
khơng có hiệu quả nếu như đội ngũ giảng viên không được đầu tư phát triển.
Do đó, nhà trường muốn tồn tại và phát triển thì phải đầu tư vào đội ngũ
giảng viên.
Hơn nữa đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên góp phần thực hiện
mục tiêu:
“Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài” của Đảng và

Nhà nước ta.
1.3. Yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng
1.3.1. Yêu cầu về số lượng
Số lượng giảng viên là biểu thị về mặt định lượng của đội ngũ này, nó
phản ánh qui mơ của đội ngũ giảng viên tương xứng với qui mô của một nhà
trường. Số lượng giảng viên của mỗi trường đại học, cao đẳng phụ thuộc vào
qui mô phát triển nhà trường, nhu cầu đào tạo và một số yếu tố như chỉ tiêu
biên chế, chế độ chính sách đối với giảng viên.
Yêu cầu về số lượng giảng viên của các trường ĐH, CĐ được xác định
với từng khối ngành đào tạo theo quyết định số 37/2013/QĐ-TTg ngày
26/06/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh Quy hoạch mạng
lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006-2020: “Đến năm 2020 đạt
bình quân từ 17 đến 26 sinh viên đại học và cao đẳng/1 giảng viên”.
Như vậy, số lượng giảng viên cần có = Tổng số SV/Tỷ lệ qui chuẩn.
1.3.2. Yêu cầu về trình độ chun mơn (quyết định về chất lượng giảng viên)
- u cầu về trình độ chun mơn của ĐNGV, theo mục tiêu “Quy
hoạch mạng lưới các trường ĐH, CĐ giai đoạn 2006 – 2020 được Thủ tướng


10

Chính phủ phê duyệt trong quyết định số 121/2007/QĐ-TTg ngày 27/07/2007
thì: “Đến năm 2020 có trên 90% giảng viên đại học và trên 70% giảng viên
cao đẳng có trình độ thạc sĩ trở lên; có trên 75% giảng viên đại học và ít nhất
20% giảng viên cao đẳng có trình độ tiến sĩ”.
- Yêu cầu về cơ cấu trình độ đào tạo của các trường ĐH, CĐ ngành
kinh tế cũng giống các khối trường khác, có tỷ lệ trung bình giữa GV có trình
độ tiến sỹ, thạc sỹ và đại học là 1/3/6.
Tức là, để được tuyển dụng làm GV giảng dạy các môn chuyên ngành
trong các trường Cao đẳng ngành kinh tế, thì cơ bản người đó phải tốt nghiệp

ở các trường ĐH khối kinh tế.
1.3.3. Yêu cầu về chất lượng (chung)
Chất lượng là một khái niệm tương đối, động, đa chiều do đó có nhiều
cách tiếp cận khác nhau về vấn đề chất lượng.
Theo từ điển tiếng Việt thông dụng (Nguyễn Như Ý, 2009): “Chất
lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, sự vật, hiện tượng”.
Trong lĩnh vực giáo dục ĐH, theo tổ chức đảm bảo chất lượng giáo dục
đại học quốc tế (INQAHE) đưa ra định nghĩa về chất lượng giáo dục ĐH là
đạt được các mục tiêu đề ra.
Theo cách tiếp cận này thì chất lượng giáo dục là sự phù hợp của các
nhiệm vụ giáo dục cụ thể và các mục tiêu đạt được về phát triển nhân cách
của mỗi SV với các chuẩn trách nhiệm được xã hội chấp nhận và mức độ
đóng góp vào sự phát triển xã hội. Chất lượng giáo dục của một nhà trường
chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó chất lượng của nguồn nhân lực
(CBQL các cấp và ĐNGV) có vai trị quyết định. Nói đến chất lượng của
ĐNGV thì phẩm chất và năng lực chuyên môn là nhân tố quyết định cho chất
lượng của từng GV và qua đó sẽ tạo thành chất lượng của ĐNGV.
Yêu cầu về phẩm chất:
Yêu cầu về phẩm chất của ĐNGV các trường ĐH, CĐ nói chung là
phải có phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức và phẩm chất nghề nghiệp.


11

Phẩm chất chính trị là yếu tố quan trọng giúp cho người GV có bản lĩnh
vững vàng trước những biến động của xã hội. Thực hiện các chủ trương,
đường lối của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là chủ trương, đường lối và chính
sách của ngành GD&ĐT. Trên cơ sở đó thực hiện hoạt động giáo dục tồn
diện, định hướng xây dựng nhân cách cho SV có hiệu quả. Do đó, việc khơng
ngừng nâng cao tính tích cực chính trị cho ĐNGV là rất cần thiết, đảm bảo

tính định hướng xã hội chủ nghĩa của giáo dục ĐH Việt Nam, kết hợp một
cách hài hịa giữa tính dân tộc và quốc tế, truyền thống và hiện đại trong đào
tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển của giáo dục ĐH Việt Nam.
Phẩm chất đạo đức cũng là một trong những tiêu chuẩn hàng đầu của
nhà giáo. Cùng với năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức được coi là yếu
tố nền tảng của ĐNGV. Do đó, yêu cầu người GV phải có phẩm chất đạo đức
trong sáng, tức là có niềm tin, thái độ đạo đức phù hợp với các giá trị và
chuẩn mực đạo đức của xã hội, để trở thành tấm gương cho thế hệ SV noi
theo, để giáo dục đạo đức và xây dựng nhân cách cho thế hệ trẻ.
Phẩm chất nghề nghiệp của ĐNGV chính là phẩm chất đạo đức nhà
giáo. Đạo đức nhà giáo thể hiện: “Nói khơng với tiêu cực trong thi cử và bệnh
thành tích trong giáo dục”, “Nói khơng với đào tạo khơng đạt chuẩn và không
đáp ứng nhu cầu xã hội” ….
Yêu cầu về năng lực chuyên môn
Theo từ điển tiếng Việt thông dụng (Nguyễn Như Ý, 2009): “Năng lực
là khả năng, điều kiện chủ quan hay tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt
động nào đó”.
Đối với ĐNGV, năng lực được hiểu là trên cơ sở hệ thống tri thức
được trang bị (trình độ chun mơn, nghiệp vụ sư phạm, lý luận chính trị, tin
học, ngoại ngữ, phương pháp nghiên cứu khoa học, tâm lý…) họ phải hình
thành và nắm vững kỹ năng để tiến hành hoạt động sư phạm có hiệu quả.


12

Các hoạt động sư phạm bao gồm nắm vững nguyên lý giáo dục, mục
tiêu, nội dung của môn khoa học mình đảm nhận, thơng thạo trong việc xây
dựng chương trình, biên soạn giáo trình, lập kế hoạch bài giảng, áp dụng các
phương pháp dạy học một cách phù hợp để phát huy tính tích cực, chủ động
của người học, đánh giá kết quả học tập của SV….

Giảng dạy và NCKH là hai hoạt động cơ bản, đặc trưng của người
giảng viên ĐH, CĐ. Vì vậy, nói đến năng lực của ĐNGV, cần phải xem xét
trên hai góc độ chủ yếu là năng lực giảng dạy và năng lực NCKH.
- Năng lực giảng dạy: Là khả năng đáp ứng yêu cầu học tập, nâng cao
trình độ học vấn của đối tượng; là khả năng đáp ứng tăng quy mô đào tạo; là
khả năng truyền thụ tri thức cho SV thông qua việc sử dụng các phương pháp
dạy học tích cực, phù hợp. ĐNGV giảng dạy các môn chuyên môn trong các
trường ĐH, CĐ khối kinh tế yêu cầu phải có khả năng giảng dạy được cả lý
thuyết và khả năng tiếp cận được với thực tế.
- Năng lực NCKH: Là năng lực tổ chức và thực hiện các hoạt động phát
hiện, tìm hiểu các sự vật, hiện tượng, quy luật của tự nhiên, xã hội và tư duy;
sáng tạo các giải pháp nhằm ứng dụng lý luận môn học vào thực tiễn, các giải
pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo nhân lực.
- Năng lực tự phát triển: ĐNGV là đội ngũ tri thức, cho nên phải luôn
luôn tự rèn luyện, tự học, tự bồi dưỡng làm giàu tri thức của mình, để hồn thiện
và phát triển bản thân theo yêu cầu ngày càng cao của nhà trường và xã hội.
- Năng lực sử dụng tin học, ngoại ngữ: Trong thời đại phát triển mạnh
mẽ công nghệ thông tin và hội nhập quốc tế, thì ngoại ngữ và tin học được coi
là hai công cụ cần thiết để nâng cao hiệu quả công việc trong tất cả các lĩnh
vực. Người GV các trường kinh tế cần có khả năng sử dụng tin học và các
tiện ích của tin học để thiết kế bài giảng, biên soạn giáo trình, tìm kiếm và cập
nhật thông tin, lưu trữ và quản lý thông tin đào tạo…đồng thời phải sử dụng
được ngoại ngữ trong giao tiếp, đặc biệt là ngoại ngữ chuyên ngành để tìm
hiểu về kiến thức kinh tế của các nước tiên tiến.