Bài giảng GIÁO ÁN HÓA 9(T1- T5)HKII2010-2011

Tuần 1HKII ,
Bài 30Tiết 38 SILIC, CƠNG NGHIỆP SILIC
Ngày dạy ;: 5-01-2011
I. Mơc tiªu
1.KiÕn thøc :
- Silic lµ phi kim ho¹t ®éng u (t¸c dơng ®ỵc víi oxi, kh«ng ph¶n øng trùc
tiÕp víi hi®ro), SiO
2
lµ mét oxit axit (t¸c dơng víi kiỊm, mi cacbonat kim
lo¹i kiỊm ë nhiƯt ®é cao).
- Mét sè øng dơng quan träng cđa silic, silic ®ioxit vµ mi silicat.
- S¬ lỵc vỊ thµnh phÇn vµ c¸c c«ng ®o¹n chÝnh s¶n xt thủ tinh, ®å gèm,
xi m¨ng.
1.2 KÜ n¨ng
- §äc vµ tãm t¾t ®ỵc th«ng tin vỊ Si, SiO
2
, mi silicat, s¶n xt thủ tinh, ®å
gèm, xi m¨ng.
- ViÕt ®ỵc c¸c ph¬ng tr×nh ho¸ häc minh ho¹ cho tÝnh chÊt cđa Si, SiO
2
, mi
silicat.
1.3 Thái độ : Yªu khoa häc, lßng yªu thÝch bé m«n.
2. Träng t©m
− Si, SiO
2
vµ s¬ lỵc vỊ ®å gèm, sø, xi m¨ng, thđy tinh.
3. Chu ẩn bị :
Gv : Su tÇm tranh ¶nh, mÉu vËt.
4. Ti ến trình :
4. 1. ỉn ®Þnh líp : (1')

2. KiĨm tra miệng : (5 ’ )
1/Dựa vào tính chất hóa học của muối cacbonat hãy nêu tính chất của
K
2
CO
3
viết phương trình minh họa
HSTL :
K
2
CO
3
tan được trong nước
Tác dụng được với axi K
2
CO
3
+2 HCl -> 2KCl + H
2
CO
3
Tác dụng được với dung dịch muối : K
2
CO
3
+ BaCl
2
-> 2KCl + BaCO
3
Tác dụng với dd kiềm K

2
CO
3
+ NaOH ->Na
2
CO
3
+ KOH
2/Thế nào là cơng nghiệp si licat
1. Bµi míi :
. Silíc là nguyên tố phổ biến thứ 2 trong vỏ trái đất, ngành công nghiệp
liên quan đến Si và hợp chất của nó gọi là CN Silicát rất gần gũi trong
đời sống.
Chúng ta hãy nguyên cứu Silic va ngành CN này.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung bài học
GV cho hs nghiên cứu sgk và kiến
thức lớp 8 hãy nêu trạng thái tự nhiên
của silic ?
HS :Trạng thái tự nhiên của Si :
Si là ngun tố phổ biến trong tự
nhiên,chiếm ¼ khối lượng vỏ trái đất
SILIC-CƠNGNGHIỆP SILICAT
I. Silic : Si = 28
1. Trạng thái thiên nhiên
-Si lµ nguyªn tè phỉ biÕn, chiÕm 1/4
khèi lỵng vá tr¸i ®Êt.
-Tån tai ë d¹ng hỵp chÊt: ®Êt sÐt, c¸t
tr¾ng,…
Trong tự nhiên Si tồn tại ở dạng nào?

(chỉ ở dạng hợp chất)
HS nờu tớnh cht vt lớ :
Si l cht rn, xỏm , khú núng
chy,dn in kộm(l cht bỏn dn)
v trỏi t
-SiO
2
cú nhiu trong cỏt thch anh,cỏt
trng , t sột(cao lanh)
II. Tớnh cht :
1)Tớnh cht vt lớ
Gii thiu tớnh cht vt lớ ca silic ?
gi hc c sgk
-Si có những t/c vật lí nào?
-Si có những t/c hoá học nào?
-Si có ứng dụng gì?
H: n/cứu thông tin sgk trả lời câu
hỏi.
II. Silic ioxit : SiO
2
GV: Silic i oxit l oxit axit nhng
khụng phn ng vi nc
Gi hs vit PTHH gia Si vi
NaOH , CaO ? c tờn sn phm ?
III.Slcv cụng nghipsilicat:
Cụng nghip silicat l gỡ ? k mt s
cụng nghip sili cat ?
-Cho bit nguyờn liu sn xut
gm,s ?
-Cỏc cụng on chớnh ntn ?

-K mt s c s s/xut gch ngúi
hay snh , s a phng em
Tr li :
L ngnh cụng nghip s dng cỏc
hp cht thiờn nhiờn ca silic
K tờn cỏc cN silicat nh sgk
Sn xut gm , s :
-Nguyờn liu : t sột,thch anh...
-Cỏc cụng on : nguyờn liu nho
nhuyn vi nc ,to thnh
khung,nung núng
-K tờn c s lm gch , ngúi hoc
snh s nu cú a phng hay ni
khỏc
2. Tớnh cht :
a)Tớnh cht vt lớ
Si l cht rn, xỏm , khú núng
chy,dn in kộm(l cht bỏn dn)
b)Tớnh cht húa hc :
Silic l phi kim yu :
Tỏc dng vi oxi nhit cao
Si + O
2
SiO
2
Si khụng tỏc dung vi H
2
II. Silic ioxit : SiO
2
+SiO

2
l oxit axit :Vỡ cú axit tng
ng (H
2
SiO
3
)
1-Tỏc dng vi kim, vi oxit baz
nhit cao :
SiO
2
+2NaOHNa
2
SiO
3
+H
2
O
Natri silicat
SiO
2
+ CaO CaSiO
3
Canxi silicat
-SiO
2
khụng tỏc dng vi nc
III.Slcv cụng nghipsilicat:
1--Sn xut gm,s :
a)Nguyờnliu :t sột,thch anh....

b)Cỏc cụng on chớnh : t
nho sột+thch anh+nc khi
nung do gm
Nung ở nhịêt độ cao thích hợp
2. Sn xut ximng :
a)Nguyờn liu : ỏ vụi, t sột
b)Cỏc cụng on chớnh :ỏ vụi+
Nghin
2. Sản xuất ximăng :
Ximăng có tính chất gì được áp dụng
để dùng trong xây dựng ?
-Nguyên liệu sản xuất ximăng ?
-Tóm tắt quá trình s/xuất xi măng ?
-Kể tên một số nhà máy s/xuất xi
măng ở tỉnh em ?
HS: Tính chất : đông cứng khi gặp
nước
-Nguyên liệu : đá vôi, đất sét
-Các công đoạn chính :
Nguyên liệu nghiền rồi trộn với cát
,nước thành dạng bùn, nung trong lò
quay,sau đó thu chất rắn và nghiền
với chất phụ gia thành ximăng
-Một số nhà máy SX XM : Hoàng
thạch, Bỉm sơn....
-Giới thiệu thành phần chính của
thủy tinh : Hỗn hợp muối :Na
2
SiO
3

và CaSiO
3
-Nêu nguyên liệu sản xuất thủy tinh ?
-Các công đoạn chính ?goi hs lên viết
PTHH xả ra trong lò nấu thủy tinh ?
-Các cơ sở sản xuất thủy tinh ở nước
ta ? ở tỉnh nhà ?
đất sét+ nước  dạng bùn 
Nghiền với CaCO
3
clanke 
bột ximăng
3. Sản xuất thủy tinh :
a)Nguyên liệu : cát thạch anh,dá
vôi,sôđa (Na
2
CO
3
)
b)Các PƯ HH :
t
0
CaCO
3
 CaO + CO
2
t
0
CaO + SiO
3

 CaSiO
3
t
0
Na
2
CO
3
+SiO
2
Na
2
SiO
3
+CO
2
4- 4 : Câu hỏi và bài tập cũng cố .
BT 1 : Những cặp chất nào dưới đây có thể tác dụng với nhau , viết PTHH ( nếu
có )
a/. SiO
2
và CO
2
b/. SiO
2
và CaO c/ SiO
2
và NaOH d/ SiO
2
và H

2
SO
4
e/ SiO
2
và H
2
O
TL : cặp có phảm ứng b, c
PT : SiO
2
+ CaO
o
t
→
CaSiO
3
; SiO
2
+ NaOH
o
t
→
Na
2
SiO
3
+ H
2
O

4. 5- Hướng dẫn HS tự học :
- học bài làm bài tập 1,2,3,4 SGK trang 95
- Xem bài sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
- chuẩn bị bảng hệ thống tuần hoàn
- Cấu tạo của bảng tuần hoàn
5 / Rút kinh nghiệm :
Nội dung :
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
Phương pháp
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
Thiết bị và phương tiện dạy học
----------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------
*********************
Tuần 2 HKII
Bài 31 ,TiÕt 39: SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HỒN
CÁC NGUN TỐ HĨA HỌC
Ngày dạy : /01/2011
I. Mơc tiªu bµi häc
1.1KiÕn thøc
- C¸c nguyªn tè trong b¶ng tn hoµn ®ỵc s¾p xÕp theo chiỊu t¨ng dÇn cđa
®iƯn tÝnh h¹t nh©n nguyªn tư. LÊy vÝ dơ minh ho¹.
- CÊu t¹o b¶ng tn hoµn gåm: ¤ nguyªn tè, chu k×, nhãm. LÊy vÝ dơ minh
ho¹.
- Quy lt biÕn ®ỉi tÝnh kim lo¹i, phi kim trong chu k× vµ nhãm. LÊy vÝ dơ
minh ho¹.
- ý nghÜa cđa b¶ng tn hoµn: S¬ lỵc vỊ mèi liªn hƯ gi÷a cÊu t¹o nguyªn tư,
vÞ trÝ nguyªn tè trong b¶ng tn hoµn vµ tÝnh chÊt hãa häc c¬ b¶n cđa

nguyªn tè ®ã.
1.2 KÜ n¨ng
- Quan s¸t b¶ng tn hoµn, « nguyªn tè cơ thĨ, nhãm I vµ VII, chu k× 2, 3 vµ
rót ra nhËn xÐt vỊ « nguyªn tè, vỊ chu kú vµ nhãm.
- Tõ cÊu t¹o nguyªn tư cđa mét sè nguyªn tè ®iĨn h×nh (thc 20 nguyªn tè
®Çu tiªn) suy ra vÞ trÝ vµ tÝnh chÊt ho¸ häc c¬ b¶n cđa chóng vµ ngỵc l¹i.
- So s¸nh tÝnh kim lo¹i hc tÝnh phi kim cđa mét nguyªn tè cơ thĨ víi c¸c
nguyªn tè l©n cËn (trong sè 20 nguyªn tè ®Çu tiªn).
1.3.Th¸i ®é : ý thøc häc tËp . Yªu khoa häc
2 . Träng t©m
− CÊu t¹o vµ ý nghÜa cđa b¶ng tn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc.
3. Chu ẩn bị :
3. 1. Giáo viên :
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố, ô nguyên tố phóng to, chu kì 2.3 phóng
to, nhóm I, nhóm IV phóng to.
- Sơ đồ cấu tạo nguyên tử (phóng to của một nguyên tố)
3. 2. Học sinh : Bảng tuần hoàn các nguyên tố trang 169/SGK.
4 . Ti ến trình 4 :
4. 1. ỉn ®Þnh líp : (1')
4. 2. KiĨm tra miệng : 5’
1/S¶n xt thủ tinh nh thÕ nµo? ViÕt c¸c ptp x¶y ra trong qu¸ tr×nh s¶n
xt thủ tinh?
2/ Bng tun hon ca cỏc nguyờn t húa hc c cu ta nh th no ?
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
3. Bài mới :
*Gtb : Bng tun hon ca cỏc nguyờn t
húa hc c cu ta nh th no v cú ý ngha gỡ ?
*HĐ1(8 ) Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố
G: giới thiệu qua về lịch sử bảng HTTH do nhà bác
học ngời Nga tìm ra.

G: Y/c hs quan sát bảng HTTH và đọc thông tin trả
lời câu hỏi: Các nguyên tố trong bảng đợc sắp xếp
theo nguyên tắc nào?
H: đọc thông tin sgk trả lời
*HĐ2(25 ) Cấu tạo bảng HTTH
Gii thiu khỏi quỏt bng h thng tun
hon.
Treo s ụ nguyờn t lờn bng v hi ụ
nguyờn t cho bit gỡ?
Tr li: ễ nguyờn t cho bit s hiu
nguyờn t, ký hiu húa hc, tờn nguyờn t,
nguyờn t khi.
Gi mt hc sinh gii thớch cỏc ký hiu, con
s trong ụ nguyờn t Mg.
Hc sinh gii thớch:
S hiu nguyờn t ca Mg l 12 cho bit:
Mg ụ s 12
Yờu cu hc sinh quan sỏt bng h thng
tun hon v s cỏc nguyờn t: H, O, Na,
Li, Cl, Mg, C, N v tho lun.
Hc sinh quan sỏt, tho lun v trỡnh by:
+ Bng tun hon cú bao nhiờu chu k, mi
chu k cú my hng?
Bng tun hon cú 7 chu k 1, 2, 3 (chu k
nh) 4, 5, 6, 7 (chu k ln).
+ in tớch ht nhõn thay i nh th no?
in tớch ht nhõn tng dn trong cựng mt
chu k.
+ S lp e trong cựng mt chu k cú c im
gỡ

S lp e trong cựng mt chu k l bng
nhau v bng s th t ca chu k.
Yờu cu quan sỏt bng tun hon, quan sỏt s
I.Nguyên tắc sắp xếp các nguyên
tố trong bảng HTTH
- Các nguyên tố đợc sắp xếp
theo chiều tăng dần của điện tích
hạt nhân ng.tử.
II.Cấu tạo bảng tuần hoàn
1.ô nguyên tố: cho biết
-Số hiệu nguyên tử, kí hiệu hoá
học, tên nguyên tố, NTK.
-Số hiệu nguyên tử có số trị
bằng số đơn vị điện tích hạt nhân,
bằng số e, trùng với số thứ tự của
ngtố trong bảng.
2.Chu kỳ
-Là dãy các ngtố mà nguyên tử
của chúng có cùng số lớp e đợc
xếp theo chiều điện tích hạt nhân
tăng dần.
-Số thứ tự cuả chu kỳ bằng số
lớp e.
3.Nhóm
-Nhóm gồm các ngtố mà ngtử
của chúng có số e lớp ngoài cùng
bằng nhau avf do đó có tính chất t-
ơng tự nhau, xếp thành cột theo
đồ ngun tử: Na, K, H, Cl, F và thảo luận:
+ Mấy nhóm.

+ Điện tích hạt nhân ?
+ Số lớp e ngòai cùng
– Quan sát, thảo luận và trình bày:
Có 8 nhóm.
Điện tích hạt nhân tăng dần.
Cùng số e ngồi cùng bằng số thứ tự của
nhóm.
G: NhËn xÐt chèt l¹i kiÕn thøc.
chiỊu t¨ng cđa ®iƯn tÝch h¹t nh©n.
-Sè thø tù cđa nhãm b»ng sè e
líp ngoµi cïng.
4-4: Câu hỏi và bài tập cũng cớ .
KHH
H
trong
Tên
ngun
tố
KL
ngu
n
Vị trí trên bảng hệ
thống TH
Cấu tạo ngun
tử
ST
T
Ch
u
kỳ

Nhó
m
Điệ
n
tích
S
ố
p
S
ố
e
Số
lớ
p e
e
ngồ
i
Si Silic 28 14 3 IV 14+ 1
4
1
4
3 4
P Photph
o
31 15 3 V 15+ 1
5
1
5
3 5
K Kali 19 19 4 I 19+ 1

9
1
9
4 1
Ca Canxi 40 20 4 II 20+ 2
0
2
0
4 2
5. H ướng dẫn HS tự học : (4’)
Lµm bµi tËp 1 -> 4 sgk
- Học bài, xem trước bài “Sơ lược về bảng hệ thống tuần hoàn các
nguyên tố hóa học” Phần III, phần IV.
V/ Rút kinh nghiệm :
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------