Thanh ngu tiet 48

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.99 MB, 22 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

KIỂM TRA BÀI CŨ

1-Đặt câu với mỗi cặp từ đồng âm sau:+

sâu

(danh từ)-

sâu

( tính từ)

+

năm

(danh từ)-

năm

( số từ)

2-Từ ví dụ, hãy cho biết từ đồng âm là gì ? Cách sử dụng ?

+Con sâu đang bò dưới hố sâu.
+Năm nay em Mai tròn năm tuổi.

Từ đồng là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với
nhau.

Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với 
nghĩa nước đôi do hiện tượng tượng đồng âm.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Chuột sa chĩnh gạo

• ...

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Ngày 13 tháng 11 năm 2010
Môn : Ngữ Văn

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

Em hiểu nghĩa của cụm từ “

lên

thác xuống ghềnh”

như thế

nào?

Nước non lận đận một mình

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

*Nghĩa là lên trên thác, xuống dưới ghềnh.

Ý chỉ đến sự khó khăn trong cuộc

sống.

* Thay 2 cụm từ này bằng những

cụm từ ngữ khác được khơng? Vì

sao?



lên núi xuống ghềnh



lên thác rồi lại xuống ghềnh

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

Khơng , vì đó là một trật tự hợp lí có

tính cố định, nếu thay đổi, thêm bớt thì ý

nghĩa trở lên lỏng lẻo, không đặc tả

được sự lận đận, vất vả của thân cị.

Cấu tạo : cố định
Ý nghĩa: Hồn chỉnh

Những cụm từ này gọi là thành ngữ.

Vậy em có nhận xét gì về cấu tạo, ý

nghĩa của thành ngữ? Lấy ví dụ.

- Là loại cụm từ có cấu tạo cố định,
biểu thị một ý nghĩa hồn chỉnh.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Hai nhóm quan sát các nhóm từ sau và trả

lời câu hỏi?

Nhóm 1

- Tham sống sợ chết.

- Bùn lầy nước đọng.

- Mẹ góa con cơi.

- Mưa to gió lớn.

Nhóm 2

- Lá lành đùm lá rách.

-Nhanh như chớp

-Lòng lang dạ thú

- Đi guốc trong bụng.

*Nhóm 1

: Bắt nguồn trực tiếp từ

nghĩa đen của các yếu tố tạo nên

nó.

-

Tham sống sự chết: Người hèn

nhát.

-

Bùn lầy nước đọng: lầy lội, ẩm

thấp.

-

Mẹ góa con cơi: đơn chiếc

-

Mưa to gió lớn: Miêu tả thời tiết

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

- Là loại cụm từ có cấu tạo cố định,

biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.

VD: Nhanh như sóc

Qua đó,

hãy cho

biết nghĩa

của thành

ngữ suy ra

từ đâu ?

-Nghĩa của thành ngữ có thể bắt

nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của

các từ tạo nên nó nhưng thường

thông qua một số phép chuyển

nghĩa như ẩn dụ, so sánh, ….

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

Quan sát ví dụ sau và rút ra

điểm lưu ý gì của thành ngữ ?

- Châu chấu đấu ông voi

- Châu chấu đấu voi

- Châu chấu đá xe

- Ba chìm bảy nổi

- Bảy nổi ba chìm

- Năm chìm bảy nổi

-

Đứng núi này trơng núi nọ

- Đứng núi này trông núi khác

- Đứng núi nọ trơng núi kia

*Chó ý

:

Tuy thành ngữ

có cấu tạo cố

định nhưng

một số ít

thành ngữ vẫn

có thể có

những biến

đổi nhất

định.Do đó

tính cố định

chỉ là tương

đối.

I-Thành ngữ là gì?

- Là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu
thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.

VD: Nhanh như sóc

-Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn
trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo
nên nó nhưng thường thông qua một
số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so
sánh, ….

*Ghi nhớ 1(Sgk)

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

Tìm và giải thích nghĩa của các thành

ngữ trong các câu?

a) Đến ngày lễ Tiên Vương, các lang mang sơn hào hải

vị, nem công chả phượng tới, chẳng thiếu thứ gì.

=> Các sản phẩm, món ăn q hiếm.

b) Một hơm, có người hàng rượu tên là Lí Thơng đi

qua đó. Thấy Thạch Sanh gánh về một gánh củi lớn,

hắn nghĩ bụng: “Người này khỏe như voi. Nó về ở

cùng thì lợi biết bao nhiêu”. Lí Thơng lân la gợi

chuyện, rồi gạ cùng Thạch Sanh kết nghĩa anh em.

Sớm mồ côi cha mẹ, tứ cố vơ thân, nay có người săn

sóc đến mình, Thạch Sanh cảm động, vui vẻ nhận lời.

(Thạch Sanh)

 khỏe như voi : to, khỏe

 tứ cố vô thân: đơn độc, khơng họ hàng, người

thân thích.

I-Thành ngữ là gì?

- Là loại cụm từ có cấu tạo cố định,
biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
VD: Nhanh như sóc

-Nghĩa của thành ngữ có thể bắt
nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của
các từ tạo nên nó nhưng thường
thơng qua một số phép chuyển
nghĩa như ẩn dụ, so sánh, ….

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

a.“Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm

với nước non”.

(Hồ Xuân Hương)

b.Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là

anh đào giúp cho em một cái ngách sang nhà

anh, phòng khi

tắt lửa tối đèn

có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…

(Tơ Hồi)

c.

Hắn

chạy

nhanh như thỏ.

d.

Tre già măng mọc

là một quy luật tất yếu.

Xác định vai trò ngữ pháp của

thành ngữ trong các câu sau:

I-Thành ngữ là gì?
*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1
II- Sử dụng thành ngữ
1. Chức vụ ngữ pháp.

a.“Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm

với nước non

”.

(Hồ Xuân Hương)

b.

Tre già măng mọc

là một quy luật tất yếu.

c.Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là

anh đào giúp cho em một cái ngách sang

nhà anh, phịng khi

tắt lửa tối đèn

có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…

(Tơ Hồi)

d. Hắn

chạy

nhanh như thỏ.

Vị ngữ

//

DT Phụ ngữ

Phụ ngữ
ĐT

Chủ ngữ

//

-Làm chủ ngữ, vị ngữ trong

câu.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

-Làm phụ ngữ cho cụm danh

từ, cụm động từ.

Quan sát

hình ,

đốn

thành

ngữ và

đặt câu?

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp.

Vd: Nó làm nhanh như chớp.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

So sánh các cách

diễn đạt sau ?

Cách 1

Cách 2

a.Thân em vừa trắng lại 
vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với 
nước non.

Thân em vừa trắng lại vừa
tròn

Long đong,vất vả, với nước
non.

b. Anh đã nghĩ thương em 
như thế thì hay là anh đào 
giúp cho em một cái ngách 
sang nhà anh, phòng khi

tắt lửa tối đèn có đứa nào 
đến bắt nạt thì em chạy 
sang…

Anh đã nghĩ thương em
như thế thì hay là anh đào
giúp cho em một cái ngách
sang nhà anh, phịng khi

khó khăn, hoạn nạn có đứa
nào đến bắt nạt thì em chạy
sang…

-Làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu.
-Làm phụ ngữ cho cụm danh từ,
cụm động từ.

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

Vd: Nó làm nhanh như chớp.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

Cách 1

Cách 2

a.Thân em vừa trắng lại 
vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước

non.

Thân em vừa trắng lại vừa
tròn

Long đong,vất vả, với nước
non.

b. Anh đã nghĩ thương em 
như thế thì hay là anh đào 
giúp cho em một cái ngách 
sang nhà anh, phòng khi

tắt lửa tối đèn có đứa nào 
đến bắt nạt thì em chạy 
sang…

Anh đã nghĩ thương em
như thế thì hay là anh đào
giúp cho em một cái ngách
sang nhà anh, phịng khi

khó khăn, hoạn nạn có đứa
nào đến bắt nạt thì em chạy
sang…

-Làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu.
-Làm phụ ngữ cho cụm danh từ,
cụm động từ.

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

Vd: Nó làm nhanh như chớp.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

- Ngắn gọn, hàm súc, có tính

hình tượng, tính biểu cảm cao.

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

Hãy cho biết

khi nói, viết sử

dụng thành

ngữ có tác

dụng gì?

-Làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu.
-Làm phụ ngữ cho cụm danh từ,
cụm động từ.

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

Vd: Nó làm nhanh như chớp.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

III-Luyện tập

Bài 3:

3.Điền thêm các yếu tố để hoàn

chỉnh thành ngữ :

- Lời …… tiếng nói.

- Một ……… hai sương.

- Ngày lành tháng…….

- No cơm ấm …….

.

- Bách ……. bách thắng .

- Sinh …… lập nghiệp.

ăn

nắng

tốt

áo

chiến

cơ

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

Hai đội thi tiếp sức: Đội nào ghi được nhiều

thành ngữ là đội chiến thắng

III-Luyện tập

Bài 3:

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

2. Tác dụng:

Hết giờ

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

BT trắc nghiệm:

1. Thành ngữ là:

a. Một cụm từ có vần, có điệu, có từ làm trung
tâm.

b. Một cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý
nghĩa hoàn chỉnh.

c. Một tổ hợp từ có danh từ hoặc động từ, tính từ
làm trung tâm.

d. Một kết cấu chủ vị, biểu thị một ý nghĩa hồn
chỉnh.

2. Trong những dịng sau đây, dịng nào khơng phải
là thành ngữ:

a. Vắt cổ chày ra nước.

b. Chó ăn đá, gà ăn sỏi.

c. Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
d. Lanh chanh như hành không muối.

III-Luyện tập

Bài 3:

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

2. Tác dụng:

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

Thành ngữ

là lời nói đã

thành 1 tổ hợp từ cố

định để miêu tả hiện

tượng, sự vật, tâm tư,

tình cảm, hồn cảnh

lịch sử...

Ví dụ: Sơng cạn đá

mịn; trăm công ngàn

việc; bách chiến bách

thắng; ngàn cân treo

sợi tóc; …

"Tục" là thơng tục, dân

dã.

Tục ngữ

là những

lời nói được dân gian

đúc kết lại về kinh

nghiệm, ứng xử thông

qua các sự vật hiện

tượng.

Ví dụ: Con dại cái mang;

Đời cha ăn mặn, đời

con khát nước;…

Phân biệt thành ngữ với tục ngữ ?

III-Luyện tập

Bài 3:

I-Thành ngữ là gì?

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Lưu ý: Tính cố định của thành 
ngữ chỉ là tương đối.

* Áp dụng bài tập 1

II- Sử dụng thành ngữ

1. Chức vụ ngữ pháp:

2. Tác dụng:

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Ngày 13 tháng 11 năm 2010
Môn : Ngữ Văn

Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ

I-Thành ngữ là gì?

- Là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa
hoàn chỉnh.

VD: Nhanh như sóc

-Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ
nghĩa đen của các từ tạo nên nó nhưng thường thông
qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh, ….

*Ghi nhớ 1(Sgk)

*Áp dụng bài tập 1.

II-Sử dụng thành ngữ
1)Chức vụ ngữ pháp

-Làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu.

-Làm phụ ngữ cho cụm danh từ, cụm động từ.
VD: Nó làm nhanh như chớp.

2)Tác dụng

- Ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm
cao.

III-Luyện tập

Bài 3

- Nắm nội dung bài học.

-Làm các bài tập 1c; bài 2

-Sưu tầm ít nhất 10 thành

ngữ chưa có trong SGK và

giải thích nghĩa.

- Chuẩn bị bài: Cách làm bài

văn biểu cảm về tác phẩm

văn học.

- Nắm nội dung bài học.

-Làm các bài tập 1c; bài 2

-Sưu tầm ít nhất 10 thành

ngữ chưa có trong SGK và

giải thích nghĩa.

- Chuẩn bị bài: Cách làm bài

văn biểu cảm về tác phẩm

văn học.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>

Thanh ngu tiet 48

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

1-Đặt câu với mỗi cặp từ đồng âm sau:+

<i>sâu</i>

<i> (danh từ)- </i>

<i>sâu</i>

<i>( tính từ)</i>

<i> +</i>

<i>năm</i>

<i>(danh từ)- </i>

<i>năm</i>

<i>( số từ)</i>

2-Từ ví dụ, hãy cho biết từ đồng âm là gì ? Cách sử dụng ?

<i><b>Chuột sa chĩnh gạo </b></i>

<b>Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ</b>

Em hiểu nghĩa của cụm từ “

lên

thác xuống ghềnh”

như thế

nào?

<b>Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ</b>

<b>I-Thành ngữ là gì?</b>

*Nghĩa là lên trên thác, xuống dưới ghềnh.

Ý chỉ đến sự khó khăn trong cuộc

sống.

* Thay 2 cụm từ này bằng những

cụm từ ngữ khác được khơng? Vì

sao?



lên núi xuống ghềnh



lên thác rồi lại xuống ghềnh

<b>Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ</b>

<b>I-Thành ngữ là gì?</b>

Khơng , vì đó là một trật tự hợp lí có

tính cố định, nếu thay đổi, thêm bớt thì ý

nghĩa trở lên lỏng lẻo, không đặc tả

được sự lận đận, vất vả của thân cị.

Những cụm từ này gọi là thành ngữ.

Vậy em có nhận xét gì về cấu tạo, ý

nghĩa của thành ngữ? Lấy ví dụ.

Hai nhóm quan sát các nhóm từ sau và trả

lời câu hỏi?

Nhóm 1

- Tham sống sợ chết.

- Bùn lầy nước đọng.

- Mẹ góa con cơi.

- Mưa to gió lớn.

Nhóm 2

- Lá lành đùm lá rách.

-Nhanh như chớp

-Lòng lang dạ thú

- Đi guốc trong bụng.

<i><b>*Nhóm 1</b></i>

<b>: Bắt nguồn trực tiếp từ </b>

<b>nghĩa đen của các yếu tố tạo nên </b>

<b>nó.</b>

-

<b>Tham sống sự chết: Người hèn </b>

<b>nhát.</b>

-

<b>Bùn lầy nước đọng: lầy lội, ẩm </b>

<b>thấp.</b>

-

<b>Mẹ góa con cơi: đơn chiếc</b>

-

<b>Mưa to gió lớn: Miêu tả thời tiết </b>

<b>Tiết 48: Tiếng Việt : THÀNH NGỮ</b>

<b>I-Thành ngữ là gì? </b>

- Là loại cụm từ có cấu tạo cố định,

biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.

VD: Nhanh như sóc

Qua đó,

hãy cho

biết nghĩa

của thành

ngữ suy ra

từ đâu ?

-Nghĩa của thành ngữ có thể bắt

nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của