Các ngôn ngữ thuộc họ ngôn ngữ Nam Á có mặt tại Việt Nam

Các ngơn ngữ thuộc họ ngơn ngữ Nam Á có mặt tại Việt Nam
Nhóm Khmer • Nhóm Bahnar • Nhóm Katu • Nhóm Việt Mường • Nhóm Khmú

Theo danh sách chính thức hiện nay có 25 ngơn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt
Nam thuộc nhánh Mon-Khmer, họ Nam Á với số người sử dụng tổng cộng là
2.620.371 người (1989). Địa bàn cư trú của cư dân sử dụng các ngôn ngữ này trải
từ Nam ra Bắc trên khắp lãnh thổ Việt Nam. Chính vì vậy, có thể coi họ ngôn ngữ
Nam Á (cụ thể hơn là nhánh Mon-Khmer) là một họ ngôn ngữ quan trọng hiện
diện ở địa bàn nước ta.


1. Nhóm Khmer
Ở Việt Nam, nhóm này có hai ngơn ngữ thuộc các dân tộc thiểu số là:



Tiếng Khmer (Nam Bộ)



Tiếng Rơmăm (Sa Thầy – Kon Tum)

Cả hai tiếng này cũng có mặt ở Campuchia và Lào
2. Nhóm Bahnar
Đây là nhóm ngơn ngữ thuộc nhánh Mon-Khmer có nhiều ngơn ngữ thành phần
nhất ở Việt Nam. Ngôn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam thuộc nhóm Bahnar
được chia thành hai tiểu nhóm là:
2.1. Tiểu nhóm Bahnar Nam, gồm:
1. Tiếng Kơ Ho 3. Tiếng Xtiêng
2. Tiếng Mnông4. Tiếng Mạ

5. Tiếng Chơ Ro

Cư dân nói các tiếng này cư trú ở các tỉnh Nam cao nguyên Trung Bộ và vùng
Đông Nam Bộ, và họ cũng có mặt ở lãnh thổ Campuchia. Lãnh thổ của tiểu nhóm
này bị lãnh thổ của các cư dân nói tiếng Nam Đảo xen kẽ khiến nó tách rời với
lãnh thổ của tiểu nhóm Bahnar Bắc.


2.2. Tiểu nhóm Bahnar Bắc, gồm:
1. Tiếng Ba Na

3. Tiếng Hrê

5. Tiếng Co

2. Tiếng Xơ Đăng4. Tiếng Gié Triêng6. Tiếng Brâu

Các ngôn ngữ này phân bố trên lãnh thổ các tỉnh phía Bắc cao nguyên Trung Bộ,
Lào và Campuchia. Trong các ngơn ngữ này, tiếng Ba Na có số người nói đơng
nhất (136.859 người – năm 1989), và tiếng Brâu có số người nói ít nhất (231
người).
3. Nhóm Katu
Ở về phía Bắc nhóm Bahnar, nhóm Katu có các ngơn ngữ sau là ngôn ngữ các dân
tộc thiểu số ở Việt Nam:
1. Tiếng Bru-Vân Kiều 2. Tiếng Cơ Tu 3. Tiếng Tà Ơi

4. Nhóm Việt Mường
Ngồi tiếng Việt, nhóm này cịn có các ngơn ngữ sau:
1. Tiếng Mường2. Tiếng Thổ3. Tiếng Chứt

Tuy nhiên, trong tình hình nghiên cứu hiện nay, tiếng Thổ có thể ba gồm: tiếng
Cuối, tiếng Poọng; và tiếng Chứt có thể bao gồm: tiếng Chứt, tiếng Arem, tiếng Mã
Liềng.
5. Nhóm Khmú
Các ngơn ngữ thành viên của nhóm này ở Việt Nam cư trú chủ yếu ở Thanh Hoá,
Nghệ An và Tây Bắc Bắc Bộ. Bao gồm:
1. Tiếng Khơ Mú2. Tiếng Xinh Mun
3. Tiếng Kháng 4. Tiếng Mảng

5. Tiếng Ơ Đu

So với các ngôn ngữ thuộc nhánh Mon-Khmer ở Việt Nam, các ngơn ngữ thuộc
nhóm Khmú cư trú về phía Bắc hơn cả. Địa bàn cư trú của các ngơn ngữ thuộc
nhóm này lại đan xen với các ngơn ngữ không cùng họ hàng.