tuan 14

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (128.59 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần: 14 Ngày soạn: ……../………/………..
Tiết: 66,,67 Ngày dạy: ……../………/………..

LẶNG LẼ SA PA

Nguyễn Thành Long
A. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Vẻ đẹp của hình tượng con người thầm lặng cống hiến quên mình vì tổ quốc trong tác phẩm
- Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn trong truyện

2. Kĩ năng :

- Nắm bắt diễn biến truyện và tóm tắt được truyện
- Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự

- Cảm nhận được một số chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm

B. Chuẩn bi:

1. Giáo viên: Thiết kế bài giảng định hướng tích hợp với phần VH (bài), phần TLV (bài), phần TV (bài).

2. Học sinh: Đọc bài, dự kiến trả lời các câu hỏi trong SGK.

C. Tiến trình lên lớp:
 1. Ổn đinh lớp: (1 phút)

2. Bài cu: (5 phút)

? Tại sao nói tâm trạng của ông Hai trong truyện ngắn Làng là một tâm trạng diễn biến khá phức tạp và độc
đáo? Phân tích, chứng minh.

3. Bài mới:

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

Hoạt động 1: Giới thiệu bài (1 p): Từ cuộc gặp gỡ với những con người đang lặng lẽ, miệt mài làm việc cho
đất nước ở Sa Pa – Nơi nghỉ mát kỳ thú nhưng cũng là nơi sống và làm việc của những con người lao động với
những phẩm chất trong sáng, cao đẹp, Nguyễn Thành Long đã viết nên một truyện ngắn đặc sắc, dào dạt chất thơ.

Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc hiểu (25)

Học sinh đọc chú thích (*)

? Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Thành
Long?

? Nêu xuất xứ, thời diemr ra đời và hoàn cảnh sang tác
của tác phẩm?

Hd cách đọc: chậm, phân biệt lời kể và nhân vật
Đọc mẫu cho học sinh 1 đoạn

Học sinh đọc văn bản.

Giải nghĩa thắc mắc của HS về từ ngữ
Hãy tóm tắt truyện một cách ngắn gọn?
Xác định phương thức biểu đạt của truyện?

Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu cốt truyện (13)

? Trình bày nhận xét của em về cốt truyện của tác
phẩm Lặng lẽ Sa Pa?

? Truyện gồm những nhân vật nào? Nhân vật nào là
nhân vật chính?

? Nhận xét của em về hệ thống nhân vật trong truyện?
Giáo viên giảng thêm về cốt truyện và hệ thống nhân
vật.

Chuyển tiết: 67

HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu hình ảnh anh TN (20p)

I. Tìm hiểu chung: 
 1. Tác giả, Tác phẩm:

- Nguyễn Thành Long (1920 – 1991) quê ở tỉnh
Quảng Nam. Ông chuyên viết thể loại truyện ngắn và
ký.

- Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa được viết năm 1970,
sau chuyến đi Lào Cai của tác giả. In trong tập Giữa
trong xanh.

2. Đọc, giải nghĩa từ
3. Tóm tắt:

Cuộc gặp gỡ của 4 nhân vật: bác lái xe, ông họa sĩ,
cô kĩ sư và anh thanh niên trên một trạm dừng chân ở
đỉnh Yên Sơn

4. Phương thức biểu đạt:

Tự sự. miêu tả, nghị luận

5. Thể loại:

Truyện ngắn

II. Phân tích:

1. Tìm hiểu cốt truyện và hệ thống nhân vật:
 - Cốt truyện đơn giản: Tập trung vào cuộc gặp gỡ
giữa bác lái xe, ông họa sĩ, cơ kí sư với anh thanh
niên làm cơng tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn.
- Nhân vật chính là anh thanh niên, được giới thiệu
qua cái nhìn và ấn tượng của nhân vật khác.

- Cùng với nhân vật chính, các nhân vật khác đều
góp phần thể hiện chủ đề và tư tưởng tác phẩm.

2. Nhân vật anh thanh niên:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

? Nhận xét về cách giới hiệu nhân vật chính của tác
giả?

Giáo viên phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật của

tác giả qua nhân vật anh thanh niên.

? Nhân vật anh thanh niên hiện ra qua nhìn nhận, đánh
giá của nhân vật nào?

Giáo viên giảng về miêu tả nhân vật anh thanh niên
của tác giả.

? Nhân vật anh thanh niên sống và làm việc tong hoàn
cảnh như thế nào?

? Điểu khổ nhất anh phải vượt qua là gì?

? Điều gì giúp anh vượt qua nhũng khó khăn đó?
Giáo viên giảng về sự gắn bó của anh thanh niên với
cơng việc.

? Điều đó thể hiện ở những chi tiết nào?

? Để vượt qua sự cơ đơn vắng vẻ anh thnah niên cịn có
niềm vui nào khác?

HĐ2: Hướng dẫn tìm hiểu các nhân vật khác (15p)
? Nhân vật anh thanh niên cịn có phẩm chất đáng quý
nào khác?

Giáo viên bình giảng các chi tiết, lời nói của anh
thanh niên và cách tổ chức cuộc sống của nhân vật
này.

? Nhân vật ông họa sĩ có vai trị như thế nào trong việc
thẻ hiện những suy nghĩ về con người và nghệ thuật
của tác giả?

? Ấn tượng của ông họa sĩ về anh thanh niên như thế
nào?

? Án tượng đó có tác dụng nghệ thuật như thế nào
trong việc thể hiện nhân vật chính?

Giáo viên bình giảng một số chi tiết trong tác phẩm.

? Cuộc gặp gỡ và trò chuyện với anh thanh niên khiến
cơ kỹ sư có tâm trạng như thế nào? Vì sao như vậy?

? Nhân vật bác lái xe có vai trị như thế nào? Trong câu
chuyện?

Giáo viên giảng: Các nhân vật phụ góp phần thể hiện
tư tưởng, chủ đè tác phẩm

HĐ3: Hướng dẫn tổng kết (5p)

Nêu vài thành công về nội dung và nghệ thuật của
truyện ngắn

Học sinh thảo luận và trình bày kết quả
Học sinh đọc ghi nhớ.

truyện mà chỉ hiện ra trong chốc lát. Tuy vậy các

nhân vật khác vẫn kịp ghi nhận một ấn tượng về anh.
Rồi dường như anh lại khuất vào trong mây mù bạt
ngàn và cái lặng lẽ muôn thưở của núi cao Sa Pa.
Nhân vật anh thanh niên hiện ra qua sự nhìn nhận,
suy nghĩ, đánh giá và cảm xúc của các nhân vật khác.

 nhân vật anh thanh niên hiện lển rõ nét, đáng mến

hơn.

Anh thanh niên sống và làm việc một mình trong đỉnh núi cao.
Cơng việc của anh địi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần
trách nhiệm cao. Điều khổ nhất anh phải vượt qua là sự cô đơn,
vắng vẻ.

Anh vượt qua hồn cảnh khó khăn đó là nhờ ý thức về công
việc và long yêu nghề. Anh thấy được cơng việc thầm lặng đó
có ích cho mọi người, cho cuộc sống. Anh suy nghĩ đúng đắn
và sâu sắc về công việc đối với cuộc sống con người.

Cuộc sống của anh không cô đơn buồn tẻ vì ngồi niềm vui
cơng việc anh cịn có niềm vui đọc sách. Anh coi sách như
người bạn. Anh thanh niên tổ chức, sắp xếp cuộc sống của mình
một cách ngăn nắp, chủ động.

Nhân vật anh thanh niên cịn có những phẩm chất đáng q
khác. Đó là sự cởi mở, chân thành, q trọng tình cảm của mọi
người. Anh còn là người khiêm tốn, thành thật.

3. Nhân vật ông họa sĩ và các nhân vật khác:

a. Nhân vật ông họa sĩ:

Tuy không dung cách kể theo ngôi thứ nhất nhưng hầu như
người kể đã hóa thân vào nhân vật ông họa sĩ để quan sát, miêu
tả từ thiên nhiên đến nhân vật chính.

Ngay từ phút đàu gặp anh thanh niên ông đã xúc
động, bối rối. Ơng muốn ghi lại hình ảnh anh thanh
niên bằng nét bút ký họa.Những xúc cảm và suy nghĩ
của ông họa sĩ làm cho nhân vật chính thêm sang đẹp.

b. Nhân vật cô kỹ sư:

cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên và những
điều anh nói khiến cơ bàng hồng. Cơ hiểu thêm về
cuộc sống của anh và những người như anh, cơ tin
vào con đường mình đã chọn.

c. Nhân vật bác lái xe:

Qua lời kể của nhân vật này ông họa sĩ, cô kỹ sư và
người đọc được kích thích sự chú ý, đón chờ sự xuất
hiện của anh hanh niên. Cũng qua lời kể của nhân vật
này người đọc biết được những nét sơ lược về nhân
vật chính.

III. Tổng kết: (Ghi nhớ - SGK)

1. Nội dung:

- Ca ngợi những người lao động miệt mài, lặng lẽ
cống hiến sức mình cho đất nước, lí giải ý nghĩa của
niềm vui lao động.

- Ca ngợi những đóng góp thầm lặng cho lợi ích
chung

2. Nghệ thuật:

- Cốt truyện đơn giản. Tình huống tự nhiên.
- Kết hợp tự sự với trữ tình, bình luận.

- Chất trữ tình của truyện:

+ Phong cảnh thiên nhiên hiện lên qua cái nhìn của
người họa sĩ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

+ Suy nghĩ, cảm nhận của các nhân vật trong truyện

Hoạt động 4: HDLuyện tập (3p)

Học sinh viết, trình bày. Giáo viên nhận xét.

IV. Luyện tập:

Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về nhân vật anh
thanh niên.

4. Củng cố: (1p): Giáo viên hệ thống nội dung bài giảng làm nổi bật chủ đề tác phẩm.

5. Dặn dò: (1p): Đọc lại tác phẩm, học bài, soạn Chiếc lược ngà



Tuần: 14 Ngày soạn: ……../………/………..
Tiết: 68, 69 Ngày dạy: ……../………/………..

VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3
A. Mục tiêu: Giúp HS:

- Củng cố kiến thức văn tự sự

- Rèn luyện viết văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm, yếu tố nghị luận.
- Giáo dục tính độc lập, sáng tạo cá nhân.

B. Chuẩn bi:

1. Giáo viên: Đề bai, đáp án, biểu điểm.

2. Học sinh: Ôn tâp văn tự sự.

C. Tiến trình lên lớp:
 1. Ổn đinh lớp:
 2. Bài cu:
 3. Bài mới:

Giáo viên dặn dò học sinh làm bài nghiêm túc, cố gắng hoàn thành bài tốt nhất.
Giáo viên phát đề (đề thống nhất trong tổ)

4. Giáo viên thu bài, nhận xét giờ làm bài.



Tuần: 14 Ngày soạn: ……../………/………..
Tiết: 70 Ngày dạy: ……../………/………..

NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
A. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Vai trò của người kể chuyện trong tác phẩm tự sự. Những hình thức kể chuyện trong tác phẩm tự sự
- Đặc điểm của mỗi hình thức người kể chuyện trong tác phẩm tự sự

2. Kĩ năng :

- Nhận diện người kể chuyện trong tác phẩm tự sự

- Vận dụng hiểu biết về người kể chuyện để đọc- hiểu văn bản tự sự

B. Chuẩn bi:
 1. Giáo viên:

Thiết kế bài giảng định hướng tích hợp với phần VH (bài), phần TLV (bài), phần TV (bài).

2. Học sinh:

Đọc bài, dự kiến trả lời các câu hỏi trong SGK.

C. Tiến trình lên lớp:

1. Ổn đinh lớp: (1 p)

2. Bài cu: (3p)

Kiểm tra dụng cụ học tập của học sinh.

3. Bài mới:

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

Hoạt động 1 (2p): Giới thiệu bài

Ở các lớp 6 ,7, 8 chúng ta đã được học về ngôi kể và chuyển đổi ngơi kể, trong chương trình Ngữ văn lớp 9,
các em tiếp tục được học nâng cao hơn một bước về người kể chuyện và ngôi kể trong văn tự sự, cụ thể như
thế nào ? chúng ta cùng tìm hiểu trong giờ học hơm nay.

Hoạt động 2 (25p): Hình thành kiến thức.

HS đọc đoạn văn SGK và giới thiệu xuất xứ đoạn văn?

I. Vai trò người kể trong văn bản tự sự:

1. Ví dụ: (SGK) Đoạn trích trong truyện Lặng lẽ Sa
Pa - Nguyễn Thành Long.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

HS thảo luận trả lời các câu hỏi SGK.

? Trong câu a: chuyện kể về ai? Về việc gì?
Trong câu b:

- Người kể về phút chia tay trong đoạn văn đó khơng xuất hiện  Vì nếu

là một trong 3 nhân vật trong đoạn văn trên thì ngôi kể phải thay đổi, lời
văn phải thay đổi

* Như vậy, nếu người kể là một trong 3 nhân vật trên thì phải thay đổi
ngơi kể: xưng “tơi” hoặc xưng tên 1 trong 3 nhân vật đó, do vậy lời dẫn
dắt phải thay đổi theo cho phù hợp với ngôi kể.

Câu nhận xét thứ (2) người kể chuyện như nhập vai vào nhân vật anh
thanh niên để nói hộ những suy nghĩ và tình cảm của anh, tuy nhiên vẫn là
câu trần thuật (câu kể) của người kể chuyện. Câu nói đó khơng đơn thuần
là nói hộ tâm trạng của anh thanh niên mà là tiếng lòng, tâm trạng của
nhiều người trong tình huống đó. Nếu đây chỉ là câu nói của anh thanh
niên thì tính khái qt sẽ bị mất đi (hoặc hạn chế nhiều).

? Ai là người kể chuyện? vì sao?

? Nếu là một trong 3 nhân vật trong đoạn văn thì ngơi
kể và đoạn văn phải thay đổi như thế nào?

Câu hỏi c: Những câu:

(1) “Giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ…”

(2) “Những người con gái sắp xa ta, không biết bao giờ
gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy…” là nhận xét của
người nào về ai?

GV yêu cầu HS thảo luận: người kể chuyện căn cứ vào
đâu để có thể nhận xét về tâm trạng, cảm xúc, hành
động của các nhân vật?

? Như vậy trong đoạn văn trên người kể không hề xuất
hiện, nhưng ta vẫn cảm nhận được gì?

anh thanh niên.

- Trong đoạn văn, các nhân vật đều trở thành đối tượng
miêu tả khách quan.

Ví dụ:

+Anh thanh niên vừa vào, kêu lên…
+ Cô kỹ sư trẻ nhếch mép, mặt đỏ ửng…
+ Bỗng người hoạ sĩ già quay lại…

 Người kể chuyện không xuất hiện trong đoạn

văn-khách quan kể lại (ngôi thứ 3).

Người kể chuyện ở đây là vô nhân xưng khơng xuất hiện
trong câu chuyện (có thể hiện là ngơi thứ 3).

-Là lời nhận xét của người kể chuyện về anh thanh niên
về suy nghĩ của anh

* Cũng có khi người kể nhận xét khách quan, có khi nhập vai vào
một (ngôi thứ nhất).

* Người kể căn cứ vào chủ thể đứng ra kể câu chuyện, đối tượng
được miêu tả, ngơi kể, điểm nhìn và lời văn, … để nhận xét về tâm
trạng, cảm xúc, hành động của các nhân vật.

Từ đó, người kể như thấy hết và biết hết tất cả mọi việc, mọi
người,mọi hoạt động, tâm tư, tình cảm của các nhân vật.

- Người kể tuy khơng xuất hiện nhưng lại có mặt ở hầu
hết các phần, các câu trong đoạn, là người hiểu biết mọi
việc về các nhân vật, kể, nhận xét, đánh giá về họ.

2. Ghi nhớ:

* Người kể chuyện là người đứng ra kể câu chuyện trong tác phẩm.
Người kể chuyện xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, ngơi kể
khác nhau (Khi thì ở ngơi thứ 1; Khi thì ở ngơi thứ 3)

* Người kể chuyện trình bày sự việc gắn với điểm nhìn nào đó
(điểm nhìn là vị trí quan sát của người kể).

Có 3 loại điểm nhìn.

+ Điểm nhìn bên trong: thơng qua đơi mắt 1 nhân vật.
+ Điểm nhìn bên ngồi: Quan sát bên ngồi khách quan.

+ Điểm nhìn thấu suốt: điểm nhìn có mặt ở khắp nơi, thấy mọi hoạt
động,hiểu hết mọi tâm tư tình cảm của các nhân vật đánh giá về họ.
-Khơng nên đồng nhất người kể chuyện với tác giả, ngay cả khi
người kể xưng “tôi”.

Hoạt động 3 (10p): Luyện tập.

Gọi học sinh đọc đoạn văn.
HS thảo luận nhóm

Người kể chuyện là ai? Ngơi kể này có ưu điểm và hạn
chế gì so với đoạn trích “Lặng lẽ Sa Pa” ?

II. Luyện tập:

1. Đọc đoạn trích “Trong lịng mẹ”.
2. Nhận xét :

a. Người kể : nhân vật tôi – bé Hồng

-ưu điểm: miêu tả được những diễn biến tâm lí sâu sắc
phức tạp, những tình cảm tinh tế, sinh động của nhân vật
tôi.

-Hạn chế:Không miêu tả được diễn biến nội tâm của
nhân vật người mẹ, tính khái quát chưa cao, làm cho
giọng văn đơn điệu.

b. Kể lại đoạn văn ở mục I , thay vai nhân vật (kể theo
ngôi thứ nhất: 1 trong 3 nhân vật).

- Về nhà học bài và soạn bài “Chiếc lược ngà” .

4. Củng cố: (2p)

Giáo viên hệ thống bài : Ngôi kể , người kể chuyện trong văn bản tự sự