Nghiên cứu giải pháp phát triển sản xuất nông sản hàng hóa ở nông hộ ở thị xã từ sơn tỉnh bắc ninh

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NƠNG NGHI P HÀ N I
---------------

ð

TH BÍCH TH O

NGHIÊN C U GI I PHÁP PHÁT TRI N S N XU T
NƠNG S N HÀNG HỐ NƠNG H
TH XÃ T SƠN, B C NINH

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Chuyên ngành: Kinh t nông nghi p
Mã s : 60.31.10

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. ðinh Văn ðãn

HÀ N I – 2009


L I CAM ðOAN

Tơi xin cam đoan s li u và k t qu nghiên c u trong lu n
văn này là trung th c và chưa h ñư c s d ng ñ b o v m t h c v
nào khác.
Tơi cam đoan r ng m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n
văn này ñã ñư c c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn
đ u ñã ñư c ch rõ ngu n g c.

TÁC GI

ð Th Bích Th o

Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………i


L I C M ƠN
Tơi xin bày t lịng bi t ơn t i TS ðinh Văn ðãn, ngư i
th y ñã tr c ti p hư ng d n tơi hồn thành lu n văn!
Tơi xin chân thành c m ơn nh ng cá nhân, t p th ñã
hư ng d n, giúp đ

cho tơi trong q trình hồn thành lu n

văn. ð c bi t là Khoa Kinh t nông nghi p và Phát tri n nông
thôn, Vi n Sau ñ i h c, Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i,
Phịng Kinh t th xã T Sơn, gia đình tơi và các b n bè cùng
h c.
TÁC GI

ð Th Bích Th o

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………ii


M CL C
1. M ð U ................................................................................................... 1
1.1. Tính c p thi t c a ñ tài nghiên c u ........................................................ 1
1.2. M c tiêu nghiên c u................................................................................ 2

1.2.1. M c tiêu chung..................................................................................... 2
1.2.2. M c tiêu c th ..................................................................................... 2
1.3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 2
1.3.1. ð i tư ng nghiên c u ........................................................................... 2
1.3.2. Ph m vi nghiên c u .............................................................................. 3
2. CƠ S LÍ LU N, TH C TI N V PHÁT TRI N S N XU T NÔNG
S N HÀNG HỐ

NƠNG H ................................................................... 4

2.1. M t s v n đ lí lu n ............................................................................... 4
2.1.1. M t s khái ni m.................................................................................. 4
2.1.2. Vai trò c a s n xu t nơng s n hàng hố
2.1.3. Các y u t

nơng h ............................... 7

nh hư ng ñ n s n xu t nơng s n hàng hố

2.2. Th c ti n phát tri n s n xu t nông s n hàng hố

nơng h ........ 8

m t s nư c và Vi t

Nam ............................................................................................................. 11
2.2.1. Kinh nghi m

m t s nư c................................................................ 11

2.2.2. Tình hình phát tri n s n xu t nơng s n hàng hố nơng h Vi t Nam.... 25
3. ð C ðI M ð A BÀN NGHIÊN C U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
C U............................................................................................................. 31
3.1. ð c ñi m ñi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a th xã T Sơn……….31
3.1.1. ði u ki n t nhiên .............................................................................. 31
3.1.2. ði u ki n kinh t - xã h i ................................................................... 34
3.2. Phương pháp nghiên c u ....................................................................... 38
3.2.1. Ch n ñi m nghiên c u........................................................................ 38
3.2.2. Phương pháp thu th p tài li u ............................................................. 39
3.2.3. Phương pháp th ng kê kinh t ............................................................ 41
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………iii


3.2.4. Phương pháp chuyên gia, chuyên kh o ............................................... 42
3.2.5. H th ng các ch tiêu nghiên c u........................................................ 42
4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N......................................... 44
4.1. Th c tr ng và ti m năng s n xu t nơng s n hàng hố

th xã T Sơn... 44

4.1.1. Th c tr ng và ti m năng s n xu t ngành tr ng tr t ............................. 44
4.1.2. Th c tr ng và ti m năng s n xu t ngành chăn nuôi............................. 47
4.1.3. Th c tr ng và ti m năng s n xu t ngành thu s n............................... 50
4.2. Th c tr ng s n xu t nơng s n hàng hố

các nơng h ñi u tra.............. 52

4.2.1. Thông tin chung v nông h ñi u tra................................................... 52
4.2.2. ð u vào và cách th c t ch c s n xu t

nơng h đi u tra.................. 63

4.2.3. ðánh giá k t qu và hi u qu s n xu t nông s n hàng hố

nơng h

đi u tra .............................................................................................................
4.2.4. Tình hình tiêu th nơng s n hàng hố c a nơng h đi u tra năm 2008 ...... 67
4.3. ð nh hư ng và gi i pháp nh m phát tri n nông s n hàng hố

nơng h

th xã T Sơn................................................................................................ 73
4.3.1. ð nh hư ng phát tri n nơng s n hàng hố

th xã T Sơn ................. 73

4.3.2. Nh ng gi i pháp ch y u nh m phát tri n nông s n hàng hố

nơng h

th xã T Sơn................................................................................................ 75
5. K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................. 81
5.1. K t lu n................................................................................................. 81
5.2. Ki n ngh ............................................................................................... 82
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ...................................................... 83

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………iv

DANH M C CÁC CH

T T VÀ KÍ HI U

NSHH

Nơng s n hàng hố

SPHH

S n ph m hàng hố

NN

Nơng nghi p

SXNN

S n xu t nông nghi p

SXHH

S n xu t hàng hố

ðVT

ðơn v tính

GTSX

Giá tr s n xu t

DT

Di n tích

SL

S n lư ng

NS

Năng su t

BQ

Bình qn

CC

Cơ c u

CN-TTCN

Cơng nghi p – Ti u th công nghi p

TM-DV

Thương m i - D ch v

HTX

H p tác xã

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………v


DANH M C CÁC B NG
B ng 3.1
B ng 3.2
B ng 3.3
B ng 3.4

Trang
th xã T Sơn 2004- 33

Tình hình phân b s d ng đ t đai
2008
Tình hình dân s , lao ñ ng th xã T Sơn 2004 - 2008
K t qu s n xu t m t s ngành s n xu t chính 2004 2008
Danh sách tài li u th c p ñư c thu th p

35
37
40

B ng 4.1

Di n tích, năng su t và s n lư ng m t s cây tr ng hàng
năm 2004 - 2008

44

B ng 4.2
B ng 4.3
B ng 4.4

T ng ñàn gia súc, gia c m 2004 - 2008
M t s ch tiêu phát tri n ngành thu s n 2004 - 2008
Thông tin chung v nông h

49
51
52

B ng 4.5
B ng 4.6

ð u vào và cách th c t ch c s n xu t c a h tr ng rau
ð u vào và cách th c t ch c s n xu t c a h ni gà đ

54
58

B
B
B
B

tr ng

ng 4.7 ð u vào và cách th c t ch c s n xu t c a h nuôi l n
60
th t
ng 4.8 K t qu và hi u qu s n xu t rau c a h ñi u tra
62
ng 4.9 M t s ch tiêu kinh t kĩ thu t chăn ni gà đ tr ng c a 64
h ñi u tra
ng 4.10 K t qu và hi u qu chăn ni gà đ tr ng c a h ñi u
62
tra

B ng 4.11 M t s ch tiêu kinh t kĩ thu t chăn nuôi l n th t c a h
ñi u tra

65

B ng 4.12 K t qu và hi u qu chăn nuôi l n th t c a h ñi u tra
B ng 4.13 T tr ng tiêu th nông s n theo các hình th c
B ng 4.14 Quy ho ch vùng s n xu t nơng s n hàng hố đ n năm

65
69
74

2020

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………vi


M C CÁC B N ð , SƠ ð , BI U ð , NH

Trang
Bi u ñ 3.1

Cơ c u kinh t th xã T Sơn 2004, 2008

38

Sơ ñ 4.1

Chu i tiêu th rau c a nơng h đi u tra

67

nh 1

B n ñ quy ho ch th xã T Sơn đ n năm 2020

75

nh 2

Chăn ni gà c a h SXHH l n

87

nh 3

Chăn nuôi gà c a h SXHH nh

87

nh 4.

Chăn nuôi l n c a h SXHH l n

88

nh 5.

Chăn nuôi l n c a h SXHH nh

88

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………vii


1. M

ð U

1.1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI NGHIÊN C U
Phát tri n nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hoá là m t hư ng ñi
ñúng ñ n c a ð ng và Nhà nư c ta, ñ ng th i ñó cũng là m t xu hư ng t t
y u trong quá trình h i nh p v i kinh t th gi i.
M t trong nh ng m c tiêu c a nông nghi p nư c ta trong nh ng năm
t i là nâng cao g p ñôi thu nh p/ha ñ t và thu nh p/h nơng dân m t năm. ð
đ t đư c m c tiêu đó, chúng ta ph i phát tri n đư c s n xu t nơng s n hàng
hố

các nơng h và nâng cao đư c s c c nh tranh c a nơng s n hàng hố

trên th trư ng.
T Sơn là m t trong nh ng th xã có t c đ phát tri n kinh t nhanh
nh t

thành ph B c Ninh. Cu i năm 2008, th xã đư c chính th c cơng nh n

là ñô th lo i IV và là ñô th v tinh c a thành ph Hà N i. Chính vì v y, nông
nghi p s n xu t theo l i truy n th ng như lâu nay c a các nơng h

th xã

khơng cịn phù h p n a mà s ph i d n chuy n mình sao cho thích nghi v i
khơng gian đơ th , phù h p v i ñi u ki n s n xu t khó khăn thách th c hơn
c a th xã. Nh ng khó khăn thách th c đó là: ô nhi m môi trư ng và ô nhi m
ngu n nư c, ñ t ñai dành cho s n xu t nơng nghi p ngày càng ít đi, lao đ ng
c n có trong nơng nghi p ngày m t già ñi và thi u h t thư ng xun. ð c
bi t, v n đ mơi trư ng cho s n xu t và môi sinh cho cu c s ng con ngư i s
là v n ñ căng th ng c n ñư c gi i quy t m t cách hài hoà trong m i quan h
h u cơ gi a thành th và nông thôn, gi a phát tri n nông nghi p và phát tri n
khơng gian đơ th văn minh – xanh - ñ p. Bên c nh ñó, nhu c u c a th trư ng
s ngày càng ña d ng và phong phú hơn, s n ph m nông nghi p c a các nông
h s n xu t ra s c n ph i ña d ng hơn v ch ng lo i và ch t lư ng ñ ñ s c
c nh tranh v i hàng hoá t nơi khác ñ n.
V i thu n l i là n m giáp ranh các thành ph l n, c ng v i có hàng
ch c khu cơng nghi p và làng ngh truy n th ng, hàng ch c trư ng h c và
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………1


hơn 82.000 th dân, nhu c u nông s n

n i th xã đã là r t l n. Chính vì v y,

hư ng đi đúng đ n cho s n xu t nông nghi p c a th xã đó là phát tri n s n xu t
nơng s n hàng hố (NSHH) các nơng h . ðây đư c xem như m t bi n pháp có
tính kh thi cao, góp ph n tích c c vào gi i quy t nh ng v n ñ liên quan đ n
nơng nghi p, nơng thơn trong ti n trình đơ th hố c a th xã T Sơn.
Câu h i ñ t ra là phát tri n s n xu t NSHH
ra như th nào? Th c tr ng s n xu t NSHH

nông h

th xã s di n

nông h trong nh ng năm qua

ñ t k t qu ra sao? Gi i pháp nào đ có th phát tri n s n xu t NSHH

các

nơng h mà đ m b o c v s lư ng, ch t lư ng và mơi trư ng?
Nh m góp ph n nghiên c u và gi i ñáp nh ng v n đ nêu trên, chúng
tơi ch n đ tài: “ Nghiên c u gi i pháp phát tri n s n xu t nơng s n hàng
hố

nơng h th xã T Sơn, B c Ninh”.

1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U
1.2.1. M c tiêu chung
ðánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t NSHH

T Sơn, phân tích các y u t

nơng h thu c th xã

nh hư ng, t đó đưa ra m t s gi i pháp ch

y u nh m phát tri n s n xu t NSHH

th xã T Sơn giai ño n 2010 - 2020.

1.2.2. M c tiêu c th
- Góp ph n h th ng hố cơ s lí lu n và th c ti n v phát tri n s n
xu t NSHH

nông h .

- ðánh giá th c tr ng tình hình phát tri n s n xu t NSHH

nông h

thu c th xã T Sơn trong th i gian qua.
- ð xu t ñ nh hư ng và m t s gi i pháp ch y u ñ tri n s n xu t
NSHH

nông h thu c th xã T Sơn, B c Ninh, góp ph n vào s phát tri n

kinh t - xã h i c a th xã trong th i gian t i.
1.3. ð I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
1.3.1. ð i tư ng nghiên c u
- Các nông h có s n xu t NSHH thu c th xã T Sơn, B c Ninh.

- Các v n ñ liên quan ñ n phát tri n NSHH th xã T Sơn, B c Ninh.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………2


1.3.2. Ph m vi nghiên c u
1.3.2.1. Ph m vi v n i dung
- Làm rõ các v n ñ lí lu n, th c ti n v phát tri n s n xu t NSHH
nông h .
- T p trung nghiên c u th c tr ng phát tri n s n xu t 3 lo i NSHH là
rau xanh, l n th t và gà đ tr ng

nơng h th xã T Sơn, B c Ninh.

1.3.2.2. Ph m vi v không gian
ð tài nghiên c u trong ph m vi th xã T Sơn.
1.3.2.3. Ph m vi v th i gian
Các tài li u, s li u phân tích đư c l y t năm 2004 đ n năm 2008 và
kh o sát th c t năm 2008.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………3


2. CƠ S

LÍ LU N, TH C TI N V PHÁT TRI N

S N XU T NÔNG S N HÀNG HỐ
2.1. M T S

NƠNG H

V N ð LÍ LU N

2.1.1. M t s khái ni m
* Nông s n
Nông s n là nh ng s n ph m c a nơng nghi p như thóc, g o, bơng,
gai…[26]
Theo s phân chia có tính ch t tương đ i c a Vi t Nam, nơng nghi p
thư ng đư c hi u theo nghĩa r ng là bao g m nông nghi p (tr ng tr t, chăn
nuôi), thu s n, lâm nghi p và diêm nghi p. Các ngành công nghi p ch bi n
nông lâm thu s n l i đư c g p vào lĩnh v c cơng nghi p.
Theo Hi p đ nh Nơng nghi p c a T ch c thương m i th gi i (WTO)
[33], nông s n l i bao g m các s n ph m nông nghi p không bao g m các s n
ph m thu c lĩnh v c thu s n, lâm nghi p và diêm nghi p. V i cách hi u này,
nông s n bao g m m t ph m vi khá r ng các lo i hàng hố có ngu n g c t
ho t đ ng nơng nghi p như các s n ph m nông nghi p cơ b n như lúa g o,
lúa mỳ, b t mỳ, s a, ñ ng v t s ng, cà phê, h tiêu, h t ñi u, chè, rau qu
tươi…; Các s n ph m phái sinh như bánh mỳ, bơ, d u ăn, th t…; Các s n
ph m ñư c ch bi n t s n ph m nông nghi p như bánh k o, s n ph m t s a,
xúc xích, nư c ng t, rư u, bia, thu c lá, bơng xơ, da đ ng v t thơ…
Trong th c ti n thương m i th gi i, nông s n thư ng đư c chia thành
2 nhóm, g m nhóm nơng s n nhi t đ i và nhóm cịn l i. Cho đ n nay, chưa có
đ nh nghĩa th ng nh t th nào là nông s n nhi t ñ i nhưng nh ng lo i ñ u ng
(như chè, cà phê, ca cao), bông và nhóm có s i khác (như đay, lanh), nh ng
lo i qu (như chu i, xoài, i và m t s nơng s n khác) đư c x p vào nhóm
nơng s n nhi t đ i. Trên th c t , nhóm nơng s n nhi t đ i ñư c s n xu t ch
y u b i các nư c ñang phát tri n.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………4

ñây tác gi nghiên c u dư i cách hi u

Vi t Nam, nông s n là

nh ng s n ph m c a ngành tr ng tr t, chăn nuôi, thu s n, lâm nghi p và
diêm nghi p.
* Nơng s n hàng hố
Nơng s n hàng hố là ph n nơng s n do các đơn v s n xu t thu c m i
thành ph n kinh t trong nông nghi p bán ra th trư ng trong nư c hay xu t
kh u; bao g m c ph n bán cho các công ty qu c doanh, h p tác xã, ngư i
tiêu dùng, ngoài ph n tiêu dùng tr c ti p c a ngư i s n xu t nơng nghi p và
gia đình h [26].
Dư i ch ñ phong ki n, s n xu t t c p t túc, s dư th a đem ra trao
đ i r t ít vì năng su t lao ñ ng quá th p. Hi n nay, năng su t lao ñ ng ngày
càng cao, s n ph m ngày càng nhi u nên ngoài ph n tiêu dùng, ph n dư th a
khá l n ñư c ñưa ra th trư ng trao ñ i. Trong nơng nghi p, nơng s n hàng
hố là m t b ph n c a t ng s n ph m nơng nghi p, đư c tách ra kh i nơng
nghi p đ ph c v cho các ngành kinh t khác trong s n xu t và tiêu dùng.
* S n xu t nơng s n hàng hố
S n xu t NSHH là quá trình s n xu t ra nơng s n đ trao đ i, đ bán,
ch khơng ph i đ tiêu dùng b i chính ngư i s n xu t nơng s n đó [20].
Theo ñ c ñi m s d ng NSHH ñư c phân làm ba lo i:
- Hàng hoá d ch v : nh ng ñ i tư ng ñư c bán dư i d ng ho t ñ ng
nh m tho mãn l i ích cho s n xu t nơng nghi p như d ch v làm đ t, b o v
th c v t, d ch v ch bi n nông s n, d ch v b o hi m.
- Hàng hoá tiêu dùng: ngư i tiêu dùng mua đ lo i s n ph m hàng hố
và ñư c chia làm nhi u nhóm khác nhau. M t phương pháp phân nhóm thơng
thư ng nh t là phân chia chúng d a trên thói quen mua hàng c a ngư i tiêu
dùng. Theo cách này có th phân chia thành 4 nhóm: hàng hố s d ng hàng

ngày, hàng hố theo nhu c u đ c bi t, hàng hố mua có l a ch n và hàng hố
theo nhu c u th đ ng.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………5


- Hàng hoá là tư li u s n xu t g m gi ng cây, gi ng con, các lo i v t
tư ph c v s n xu t, các quy trình cơng ngh .
ð bi u th s phát tri n c a s n xu t NSHH, ngư i ta thư ng dùng
m c tăng c a s n ph m NSHH c a năm so v i năm g c ho c m c tăng c a
giá tr nơng s n hàng hố hay t su t nơng s n hàng hố trong m t th i gian
nh t ñ nh.
* Phát tri n s n xu t nơng s n hàng hố

nơng h

Nơng h là nh ng h ch y u ho t ñ ng nông nghi p theo nghĩa r ng
bao g m c ngh r ng, ngh cá, và ho t ñ ng phi nông nghi p nông thôn [11].
Nông h là “các h thu ho ch các phương ti n s ng t ru ng ñ t, s
d ng ch y u lao đ ng gia đình trong s n xu t nông tr i, n m trong m t h
th ng kinh t r ng hơn, nhưng v cơ b n ñư c ñ c trưng b ng vi c tham gia
m t ph n trong th trư ng ho t đ ng v i m t trình đ hồn ch nh khơng cao"
[Ellis - 1988].
Nơng h có nh ng ñ c ñi m sau:
- Là m t ñơn v kinh t cơ s , v a là m t ñơn v s n xu t v a là m t
ñơn v tiêu dùng.
- Quan h gi a tiêu dùng và s n xu t bi u hi n

trình đ phát tri n

c a h t c p, t túc. Trình đ này quy t đ nh quan h gi a nơng h và th

trư ng.
- Các nơng h ngồi ho t đ ng nơng nghi p cịn tham gia vào ho t
đ ng phi nơng nghi p v i các m c ñ r t khác nhau.
Như v y có th th y, nơng h là nh ng h s ng

nơng thơn, có ho t

đ ng s n xu t nông nghi p, s d ng ch y u lao đ ng gia đình trong s n xu t;
v a là ñơn v s n xu t v a là đơn v tiêu dùng. Ngồi ho t đ ng nông nghi p,
nông h con tham gia các ho t ñ ng phi nông nghi p các m c ñ khác nhau.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………6


S n xu t NSHH

nơng h đư c hi u là q trình nơng h phân ph i

và s d ng các ngu n l c có s n đ s n xu t ra nh ng nông s n v i m c đích
chính là đ trao đ i, ñ bán trên th trư ng.
V y, phát tri n s n xu t NSHH

nơng h là q trình nơng h l a

ch n nông s n s n xu t, s d ng các ngu n l c, ng d ng nh ng ti n b khoa
h c công ngh đ t o ra kh i lư ng nơng s n l n, có ch t lư ng cao nh m ñáp
ng nhu c u c a th trư ng.
2.1.2. Vai trị c a s n xu t nơng s n hàng hố
- S n xu t NSHH

nơng h

nơng h có vai trị quan tr ng trong cung ng

lương th c, rau qu và các lo i nông s n ph m cho cư dân đơ th và cư dân
làm vi c

nh ng ngành ngh phi nông nghi p.

Lư ng lương th c, th c ph m cung ng cho cư dân đơ th và cư dân
làm vi c

nh ng ngành ngh phi nông nghi p ch y u ph thu c vào vi c

s n xu t NSHH
xu t NSHH

nông h . Ngày nay v i dân s th gi i trên 6 t ngư i, s n

nông h có vai trị quan tr ng trong vi c cung c p nhu c u t i

thi u cho con ngư i đ có th t n t i và phát tri n.
- Cung c p nguyên li u cho các ngành công nghi p ch bi n, nh t là
công nghi p ch bi n nông s n.
các nư c phát tri n, các doanh nghi p ch bi n nông s n r t coi
tr ng liên k t v i nh ng nông h trong s n xu t nơng s n hàng hố. Nh ng
nơng h này đóng vai trị quan tr ng trong vi c ñ m b o ngu n nguyên li u
cho các doanh nghi p ch bi n nông s n.

nư c ta, m c dù nhà nư c ñã ban

hành chính sách khuy n khích tiêu th nơng s n thơng qua h p đ ng gi a
doanh nghi p và ngư i s n xu t t năm 2002 nhưng m i liên k t này xem ra
v n cịn r t l ng l o và chưa đư c coi tr ng.
- T o vi c làm và làm tăng thu nh p cho nhi u dân cư nơng thơn, giúp
xố đói gi m nghèo, như v y s h n ch vi c di dân t phát t nơng thơn ra
thành th , đ m b o n đ nh chính tr xã h i.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………7


nư c ta, dân s s ng
xu t NSHH

vùng nông thôn v n chi m trên 70%, s n

nông h s gi i quy t công ăn vi c làm và t o ngu n thu nh p

cho cư dân nơi ñây. Th c t ñã ch ng minh

m t s vùng nông thôn trong

nư c, nh vào s n xu t NSHH nhi u nơng h đã khơng nh ng thốt nghèo
mà tr thành nh ng h giàu có thu nh p hàng trăm tri u ñ ng/năm.
- ðem l i ngu n thu ngo i t l n ph c v cho tăng trư ng và phát
tri n ñ t nư c nh vào xu t kh u nông s n.
M t s nư c s n xu t NSHH r t phát tri n như Hà Lan, tuy s lao
đ ng nơng nghi p ch chi m 3,6% s lao ñ ng xã h i nhưng kim ng ch xu t
kh u hàng năm ñ t g n 40 t USD.

nư c ta, xu t kh u nơng s n cũng đem

l i ngu n ngo i t l n cho ñ t nư c. Theo s li u c a T ng c c th ng kê năm
2008, kim ng ch xu t kh u nông s n c a Vi t Nam ñ t trên 10 t USD, chi m
16,3% trong t ng kim ng ch hàng hoá xu t kh u.
- S n xu t NSHH

nơng h n u đư c t ch c m t cách khoa h c s

góp ph n quan tr ng trong vi c gi m thi u ô nhi m môi trư ng, b o v và làm
giàu môi trư ng sinh thái và c nh quan.
2.1.3. Các y u t

nh hư ng ñ n s n xu t nơng s n hàng hố

nơng h

* Các y u t v ñi u ki n s n xu t (ñ t ñai, v n và lao ñ ng)
- ð t đai: là v n đ s ng cịn c a b t kỳ m t nông h l n hay nh .
Quy mơ ru ng đ t l n thư ng làm tăng thu nh p c a nông h , các nơng h có
th m r ng quy mô s n xu t thành trang tr i.
ð i v i nh ng nông h l n, v n ñ s h u ru ng ñ t ñư c quan tâm
nhi u hơn nh ng nông h nh . Nơng h nh quan tâm nhi u đ n kh năng
ti p c n ñư c ru ng ñ t và v n đ an tồn c a ru ng ñ t mà h ñang khai
thác. Ru ng ñ t khơng an tồn là nh ng ru ng đ t khi ti n hành canh tác,
ngư i nơng dân có nguy cơ khơng thu đư c hoa l i trên đó. Như v y, ngun
nhân m t an tồn ru ng đ t có th đ n t nh ng r i do thiên nhiên do ñ c
ñi m c a m nh ru ng đó mang l i, t s khơng nh t qn v chính sách ru ng
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………8

ñ t ho c r i ro v h p ñ ng thuê mư n, kh năng b chi m ño t b i các th
l c xã h i khác nhau… Trong ñi u ki n hi n nay, Nhà nư c đã chia ru ng đ t
cho nơng dân đ canh tác, nhưng như th khơng có nghĩa là an tồn ru ng đ t
đã b o đ m. S n xu t nông nghi p v n còn nhi u r i ro v thiên tai, m t khác
chính sách ru ng đ t cịn nhi u ñi m chưa th t rõ (nh t là th i h n s d ng
ñ t) và ñ c bi t là nguy cơ m t ñ t do cơng nghi p hố, do đ u cơ, tham
nhũng ru ng ñ t ñe do nhi u ñ n an tồn ru ng đ t

m t s vùng thu c

đ ng b ng, nh hư ng tr c ti p ñ n phát tri n s n xu t NSHH.
- Lao ñ ng: th hi n

c s lư ng và ch t lư ng lao đ ng, trong đó

ch t lư ng c a lao ñ ng ngày càng nh hư ng quan tr ng ñ n gia tăng s n
lư ng nơng s n.
S lư ng lao đ ng c a nông h bao g m c nh ng lao ñ ng trong ñ
tu i lao ñ ng theo quy ñ nh c a pháp lu t (nam t 18 ñ n 60 tu i, n t 18
ñ n 55 tu i) và nh ng lao đ ng ngồi ñ tu i lao ñ ng nhưng có tham gia vào
q trình s n xu t NSHH c a nơng h .
Ch t lư ng lao đ ng là trình đ h c v n, trình đ chun mơn và kinh
nghi m s n xu t c a lao ñ ng. Ch t lư ng lao đ ng có v trí quan tr ng trong
q trình s n xu t NSHH c a nông h . Nh ng ch h có trình đ h c v n cao
thư ng d ti p thu nh ng ti n b khoa h c kĩ thu t, m nh d n áp d ng nh ng
thành t u khoa h c vào s n xu t và d thành công hơn.
- V n: là y u t quan tr ng tham gia vào t t c các khâu c a quá trình
s n xu t. S thay đ i c a quy mơ v n s n xu t s

nh hư ng r t l n ñ n

phương th c s n xu t c a nơng h . Khi có quy mơ v n đ l n, nơng h
thư ng có xu hư ng chuy n ñ i cơ c u s n xu t nh m nâng cao thu nh p.
* Khoa h c và công ngh
ðây là y u t quan tr ng làm thay ñ i phương pháp s n xu t, nâng
cao ch t lư ng s n ph m, gia tăng năng su t lao ñ ng, ti t ki m lao ñ ng s ng
và gi m chi phí s n xu t c a nơng h .
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………9


S n xu t NSHH c a nông h ngày càng liên quan ch t ch t i nh ng
ti n b khoa h c và cơng ngh , đ c bi t khi di n tích đ t s n xu t ngày càng
thu h p. Th c t cũng cho th y nh ng nông h nh y c m v i nh ng ti n b kĩ
thu t v gi ng, công ngh s n xu t, hi u bi t v th trư ng, dám ñ u tư l n và
ch p nh n nh ng r i ro trong s n xu t nông nghi p thư ng ñ t hi u qu kinh
t cao.
* Giá c nơng s n đ u ra:
Giá c nơng s n ñ u ra thư ng làm thay ñ i chi n lư c s n xu t c a
nơng h . Khi giá có l i, ngư i s n xu t s tăng m c ñ u tư v n, lao ñ ng, ñ t
ñai vào s n xu t. Khi đó, m t s thay đ i tương ñ i c a m c ñ u ra này so v i
ñ u ra khác d n ñ n s thay ñ i cơ c u s n xu t và cơ c u s n ph m c a nơng
h do h nơng dân đã đi u ch nh cơ c u s n xu t theo s thay ñ i v kh năng
sinh l i tương ñ i c a các s n ph m ñ u ra.
Tuy nhiên, do ñ c thù c a nơng nghi p là tính mùa v vì th , s tác
đ ng c a giá có nh ng đi m đ c thù. Ngư i ta nói nhi u ñ n “tính tr ” c a s
thay ñ i v s n lư ng nơng nghi p khi có s thay ñ i v giá (hay sơ ñ m ng
nh n). M i khi có s bi n đ ng giá (ví d giá tăng), do tính mùa v trong
nơng nghi p nên ph i đ i đ n v ti p sau nông dân m i tăng di n tích gieo
tr ng lên đư c. Và như v y ph i ñ i thêm 1 chu kỳ s n xu t n a s n lư ng
nông nghi p m i tăng, khi đó giá l i b t ñ u gi m xu ng. Tương t như v y

ph i m t 1 chu kỳ s n xu t ti p theo khi nơng dân khơng đ u tư s n xu t n a
thì s n lư ng m i gi m xu ng và giá lúc đó l i tăng lên.
* Các y u t v qu n lý vĩ mô c a Nhà nư c
Các y u t này bao g m các chính sách, ch trương c a ð ng và Nhà
nư c như chính sách ru ng đ t, chính sách v tín d ng, chính sách thu , chính
sách b o h s n ph m, tr giá nông s n ph m… ðây là cơng c đ nhà nư c
đi u ti t s n xu t nông nghi p, t o ñi u ki n cho phát tri n s n xu t NSHH
c a nông h .
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………10


2.2. TH C TI N PHÁT TRI N S N XU T NƠNG S N HÀNG HỐ
NƠNG H

M TS

2.2.1. Kinh nghi m

NƯ C VÀ VI T NAM

m t s nư c

2.2.1.1. Phát tri n nơng s n hàng hố

nơng h Australia

M t nơng dân Australia có th ni 204 ngư i. ðây là m t k l c
chưa có nư c nào trên th gi i có th so sánh ñư c, k c Hoa Kỳ. Giá tr
nông s n c a Australia ñ t kho ng 25 t USD/năm, chi m kho ng 3,8% giá
tr t ng s n lư ng qu c gia, trong đó xu t kh u ñ t 18-20 t USD, chi m 7580% t ng s n lư ng nông s n [21].

Ngành s n xu t rau, hoa qu c a Australia g m s n xu t rau, hoa, qu ,
h t (h t d , h t macadamia…) và vư n ươm là m t ngành khơng nh ng có giá
tr kinh t l n, mà còn gi m t v trí xã h i đ c bi t quan tr ng vì s d ng
nhi u lao đ ng nh t, s d ng tài nguyên thiên nhiên hi u qu nh t và có nhi u
cơ h i xu t kh u nh t.
* V t ch c và chính sách: ð phát tri n ngành làm vư n, Australia
đã xây d ng chính sách 3 đi m:
- C i thi n m c lãi trong thu nh p c a nông dân;
- Tăng cư ng s c c nh tranh c a m t hàng rau, hoa, qu ;
- Nâng cao tính b n v ng c a ngành này.
ð tri n khai 3 đi m nói trên, Nhà nư c Australia đã có sáng ki n t
ch c nhi u cơ quan h tr v nghiên c u, ng d ng thi t b kĩ thu t vào s n
xu t, ti p th , ki m d ch… ñ t o s ñ ng b trong dây chuy n s n xu t. Ví
d , cơ quan Làm vư n - HAL có trách nhi m xây d ng chi n lư c và ñ nh
hư ng phát tri n cho toàn ngành; cơ quan Nghiên c u và phát tri n k ngh
nông thôn RIRDC xét duy t và h tr tài chính cho nh ng ñ án nghiên c u
v rau, hoa, qu sát v i chi n lư c mà HAL ñã ñ ra; H i ñ ng Ti p th rau,
hoa, qu HAMC ñ ra ch ñ ưu tiên trong vi c tìm ki m th trư ng cho
ngành hàng nào đang là tr ng tâm c a chi n lư c phát tri n; cơ quan Ki m
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………11


d ch và thanh tra AQIS v a là nơi cung c p thơng tin v ch đ ki m d ch SPS c a th trư ng xu t kh u v a ñ m nhi m d ch v thanh tra, ki m d ch cho
hàng xu t kh u. Nh có s k t h p ch t ch gi a các cơ quan, b , ngành v i
các hi p h i tư nhân, ngành làm vư n Australia ñã ñáp ng tương ñ i t t tình
hình th c t , t o m t m ng lư i nghiên c u và s n xu t khít khao t a đ n z, ít
b lãng phí v nhân s và tài chính. T ch c ki u này mang l i hi u qu cao,
ñ ng th i làm cho các nhà ñ u tư yên tâm h p tác.
*V

ng d ng công ngh cao

- Thành l p các Trung tâm Xu t s c (Centre of Excellence) đ nghiên
c u nh ng cơng ngh cao nh m xây d ng mơ hình gi i quy t d t ñi m t ng
lo i cây, con đã đóng góp cho ngành làm vư n Australia nh ng thành cơng
đáng k . ðây là nh ng trung tâm nghiên c u tr n gói. T khâu ch n gi ng,
canh tác, thu ho ch, ti p th , ñ c bi t khâu qu n lý sau thu ho ch và ki m tra
ch t lư ng do các chuyên viên thu c các ngành ngh và cơ quan khác nhau
nhưng l i cùng nhau h p tác làm vi c trong m i d án.
- Quy trình s n xu t t t GAP (Good Agriculture Practice) cũng ñã
ñư c nghiên c u, t ch c và nghiêm ch nh th c hi n trong t ng khâu c a dây
chuy n s n xu t và cho t ng lo i cây/con ñ nơng s n ln đ m b o an tồn
v sinh, ñáp ng yêu c u v ch t lư ng c a nhà s n xu t và ngư i tiêu th
trong và ngồi nư c.
Nh nh ng mơ hình tri n khai

các Trung tâm Xu t s c, ngành rau,

hoa, qu ñã tr thành m t ngành mũi nh n c a nông nghi p Australia. Ngày
nay, h u như tồn b vành đai xanh ven các thành ph l n ho c nh ng vùng
làng ngh xa xơi đã s n xu t rau, hoa, qu theo cơng ngh cao, v a có năng
su t cao v a b o đ m an tồn v sinh. Năng su t 500 t n cà chua ho c 450 t n
dưa chu t/ha/năm khơng cịn là m t con s không tư ng. Nông gia tr ng rau,
hoa Australia ñã có m t thu nh p kho ng hơn n a tri u USD/năm t m t nhà
kính ch có di n tích 5.000 m2
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………12


2.2.1.2. Phát tri n s n xu t nông s n hàng hố

nơng h Hà Lan

ð t đai Hà Lan hi m hoi, di n tích đ t canh tác 910.000 ha, ñ t ñ ng
c 1.020.000 ha, di n tích đ t canh tác kho ng 0,058 ha/ngư i, là m c th p
nh t c a th gi i. Trên th gi i có nh ng n n nông nghi p phát tri n

m c cao:

M , Pháp, Nh t, Australia, v.v...nhưng n n nông nghi p Hà Lan v n có s c s ng
đ c bi t c a riêng mình. Nh ng kỳ tích th hi n trên các lĩnh v c sau [14]:
- Hi u su t xu t kh u nông s n ñ ng ñ u th gi i.
- Hi u su t s n xu t c a ñ t ñ ng đ u th gi i.
- N n nơng nghi p ñư c ñ u tư k t c u h t ng ñ ng hàng ñ u th gi i.
* Bí quy t thành cơng c a s n xu t NSHH

nông h

Hà Lan:

1. Bi t phát huy l i th so sánh c a ñ t nư c, bi t khai thác ngu n l c
v tài nguyên th gi i, xây d ng và k p th i ñi u ch nh cơ c u s n xu t hư ng
t i t i ưu hố, đ m b o ngành nơng nghi p đ t hi u qu cao.
Trên th trư ng th gi i, các m t hàng nông s n c a Hà Lan có s c
c nh tranh cao d a vào nh ng gi i pháp ch y u sau ñây:
- D a vào v n và k thu t cao.
- ð i m i phương th c s n xu t ñ tăng s c c nh tranh.
- Tăng giá tr gia tăng nh vào ch bi n sâu.
2. Phát tri n k t c u h t ng và áp d ng thành t u cao và m i v khoa
h c-công ngh .
3. S c s ng mãnh li t c a trang tr i nông nghi p g n v i các t ch c

m nh c a nơng dân, đư c v n hành trong m t cơ ch thơng thống, hi u qu .
S c s ng c a kinh t trang tr i nông nghi p Hà Lan b t ngu n t
nh ng ñ c trưng ñ c ñáo sau ñây:
+ Ph n l n kinh t trang tr i c a nông dân là trang tr i gia đình:
+ Các trang tr i đư c tích t ru ng đ t đ có quy mơ đ l n, g n li n
v i q trình t o vi c làm phi nơng nghi p, đ s c thu hút nơng dân "ly

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………13


nông", gi m thi u nhanh s lư ng nông dân và gi i th các trang tr i nh , làm
ăn kém hi u qu .
+ S n xu t kinh doanh c a trang tr i có trình đ chun mơn hố cao.
V i nh ng đ c trưng trên đây, trang tr i nơng nghi p c a Hà Lan là
m t ch th s n xu t kinh doanh s n xu t hàng hoá, th c ch t là m t doanh
nghi p nông nghi p, ho t ñ ng trong cơ ch th trư ng, h i nh p hoàn toàn
vào th trư ng th gi i, ñ s c v i m i thách th c trong c nh tranh qu c t .
4. Hi u l c cao c a qu n lý Nhà nư c v cơ ch , chính sách
Kỳ tích n n nơng nghi p Hà Lan có quan h tr c ti p đ n vai trị c a
Nhà nư c.
M t s nhi m v v qu n lý Nhà nư c c a B Nông nghi p, qu n lý
thiên nhiên và ngh cá (trong đó có ph n vi c c a Chính ph Hà Lan) như sau:
- Th ng nh t v h th ng quy t sách nông nghi p v i 2 lý do:
(1). M c đích cu i cùng c a s n xu t nông nghi p là tho mãn nhu
c u c a ngư i tiêu dùng.
(2). Trong cơ ch th trư ng, ch c năng qu n lý Nhà nư c v nơng
nghi p c a Chính ph v cơ b n ch là nh ng lĩnh v c mà cơ ch th trư ng
khơng có kh năng x lý, như đ ra chính sách th c thi pháp lu t, giám sát
ch t lư ng, th c hi n các d ch v công, phát tri n k t c u h t ng, qu n lý tài
nguyên thiên nhiên và b o v môi trư ng.v.v... Các ph n vi c khác v s n

xu t và lưu thông trong s n xu t nông nghi p là do ch th kinh t trong th
trư ng t x lý, Chính ph khơng can d . Vi c xoá b nh ng, "c t khúc" gi a
các ngành đã làm gi m các khâu hành chính, tăng hi u su t qu n lý. B Nông
nghi p-ngh cá giành tâm s c vào d ch v công phát tri n nơng nghi p.
- Ch trì kinh t ñ i ngo i nông nghi p, xúc ti n m r ng th trư ng
qu c t .
Do th trư ng n i ñ a nh bé, cơ ch ho t đ ng đã đư c hồn thi n,
nên nhi m v hàng đ u c a các cơng ty Cơng thương là tìm ki m th trư ng
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………14


xu t kh u. H đã có thương v đ t

36 thành ph c a th gi i, n m b t thông

tin, xu t b n n ph m, qu ng bá tồn di n n n nơng nghi p và nơng s n hàng
hố c a Hà Lan v i các nư c trên th gi i.
- Ưu tiên tài tr s nghi p phát tri n khoa h c, giáo d c và chuy n
giao công ngh .
Khoa h c cơng ngh là tiêu đi m liên k t gi a chính sách, qu n lý và
tri th c. Do đó chính sách nơng nghi p c a Hà Lan có 2 m ng cơng vi c: ñ u
tư vào tri th c và khoa h c cơng ngh và chính sách cơ c u nơng nghi p. Năm
1996, Nhà nư c tài tr cho "Khoa h c và truy n bá ki n th c", kho ng 830
tri u USD, chi m 41,5% kinh phí tài tr c a Chính ph cho nơng nghi p, tính
ra bình quân là 3000 USD/trang tr i, ho c 420 USD/ha. Nghiên c u khoa h c,
giáo d c và chuy n giao công ngh là m t tam giác có l c thúc đ y l n nhau,
ph c v l i ích c a nơng dân.
- Phát tri n k t c u h t ng
Nư c Hà Lan có 110.000 km đư ng b xun su t đ n t n thơn, xã,
gia dình nơng dân, v i nh ng c ng bi n l n và lư ng hàng hố

c ng t

760.000 đ n 14 tri u t n hàng nông s n/năm. ðư ng hàng khơng đ m b o
đưa hoa, rau, c a Hà Lan đư c v n chuy n nhanh chóng đ n các nư c mà ch
trong vòng 48 gi hàng có th đ n đư c các siêu th

Ln đơn, Niuooc,

Tokio, Xingapo, v.v... Chính ph đã đ u tư xây d ng h th ng cơng trình k t
c u h t ng v thu l i ñ s c ñ i phó v i m i lo i thiên tai, nh t là lũ l t.
- Các chính sách cơ c u và b o v môi trư ng
Hà Lan có qu đ t ít, Chính ph r t quan tâm ñ n vi c nâng cao hi u
su t ñ t d a ch y u vào vi c phát tri n quy mô trang tr i và ñ i m i cơ c u
nông nghi p. Nguyên t c quan tr ng c a chính sách đ t là các trang tr i có
đư c quy n s d ng ñ t v i giá th p, v a có l i cho ch s d ng, v a có l i
cho cơng b ng trong phân ph i thu nh p, tránh ñư c s phân hố thu nh p
q đáng. Chính ph khơng khuy n khích thành viên trong gia đình đ n làm
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………15


vi c và có thu nh p kiêm vi c

m t trang tr i khác. ðó là nguyên nhân g c

gác c a t l trang tr i chuyên môn hoá cao

Hà Lan khác h n nhi u nư c

khác. M t khác, Chính ph cũng khơng b o h trang tr i làm ăn y u kém.

Nh ng trang tr i t nguy n gi i th ñư c tài tr m c ñ nh t ñ nh ñư c pháp
lu t cho phép, đ h t tìm vi c m i. Do công thương nghi p d ch v phát
tri n,

Hà Lan khơng có chuy n lao đ ng dư th a. Sau khi ngư i làm ngh

nông rút kh i nơng nghi p, đ t đư c chuy n như ng cho nh ng trang tr i làm
ăn gi i, m r ng quy mơ, góp ph n nâng cao hi u qu chung c a n n kinh t
đ t nư c.
Chính sách mơi trư ng ñã ñư c quan tâm ñ c bi t, chính ph Hà Lan
ñã ñ ra ch trương kh ng ch m c s d ng phân bón, ch t th i chăn nuôi gia
súc, thông qua 3 lĩnh v c: ñi u ch nh cơ c u, m c kh ng ch t ng lư ng, bi n
pháp x lý ch t th i gia súc, thông qua các bi n pháp tài tr và các chính sách
thu m i.
B c tranh tồn c nh n n nơng nghi p Hà Lan, đích th c là m t t m
gương c a th gi i, x ng ñáng ñư c th gi i ngư ng m và h c t p, là ni m
t hào không ch cho ngư i dân Hà Lan mà cũng là ni m t hào c a lồi
ngư i trong q trình chinh ph c thiên nhiên, vì l i ích con ngư i.
2.2.1.3. Phát tri n nơng s n hàng hố

nơng h

nð

n ð có di n tích g n 33 tri u kilơmét vng, trong đó có 141,23
tri u hecta đ t nơng nghi p, dân s trên 1 t ngư i. Nh th c hi n các cu c
cách m ng trong nông nghi p,

n ð khơng nh ng đ m b o an ninh lương

th c mà còn tr thành nư c s n xu t mía đư ng đ ng th hai th gi i; s n
xu t và tiêu dùng chè nhi u nh t (chi m 28% s n lư ng và 13% v buôn bán
trên th gi i); ñ ng th 6 v s n xu t càphê, năng su t cao su thu c lo i cao
nh t th gi i; ñ ng th 3 v s n xu t thu c lá, th nh t v s n xu t rau, th 2
v hoa qu ...

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………16


"Cách m ng xanh" l n th nh t năm 1963: Hàng lo t gi ng lúa m i
năng su t cao ñư c ñưa vào s n xu t như lúa mì Mê-xi-cơ, lúa nư c IR8...
Năm 1986, s n lư ng lương th c c a

n ð ñ t 148 tri u t n. T ch ph i

nh p kh u lương th c nhi u nh t th gi i, Ân ð ñã vươn lên là nư c ñ ng
th hai v xu t kh u lương th c.
"Cách m ng tr ng" nh ng năm 70 c a th k XX v i m c tiêu ch
y u là chăn ni đ l y s a. V i s n lư ng s a tăng 6%/năm,

n ð ñã tr

thành nư c s n xu t s a hàng ñ u th gi i.
"Cách m ng xanh" l n 2 năm 1983: n ð ti n hành cu c cách m ng
b ng vi c m r ng cung c p các y u t ñ u vào và d ch v cho nông dân.
Tuy nhiên, m t cu c cách m ng ñơn l chưa ñ s c đưa
kh i khó khăn. T năm 1991,

n ð thốt

n ð b t đ u cơng cu c c i cách tồn di n,

trong đó, nơng nghi p là lĩnh v c tr ng tâm. Hàng lo t bi n pháp ñư c n ð
áp d ng trong quá trình c i cách, đó là:
- Tăng cư ng k t c u h t ng trong nông nghi p. V th y l i, Chính
ph đã đưa ra k ho ch phát tri n các ngu n nư c, l p qu h tr phát tri n
ngu n nư c cho 100 khu v c ñư c ưu tiên. Các lĩnh v c b o qu n, ch bi n,
ti p th sau thu ho ch... cũng ñư c tăng cư ng ñ u tư. Vi c s d ng phân bón
đư c chú ý hơn. Nhà nư c ñã chi 10 tri u USD cho chương trình c i t o và
khai thác ñ t hoang.
- Nâng cao vai trị c a h nơng dân, vì kinh t h v n gi vai trò to l n
trong n n nông nghi p n ð .
- Qu n lý t t hơn các ngu n tài nguyên thiên nhiên, áp d ng ti n b
k thu t ñ tăng s n lư ng lương th c t i mi n ðông và ðông B c, m r ng
và c ng c các h p tác xã.
- Khuy n khích ngh làm vư n, tr ng hoa, cây dư c li u, tr ng r ng,
tăng xu t kh u các s n ph m thu c lĩnh v c này.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………17