Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5 6 tổi bằng cách trải nghiệm thông qua các hoạt động trong ngày tại trường mầm non thị trấn

MỤC LỤC
STT

NỘI DUNG
Mục lục

1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
*
*

Mở đầu
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung
Cơ sở lí luận
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Các biện pháp tổ chức thực hiện
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục
Biện pháp 2: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường bằng cách
trải nghiệm thông qua các hoạt động trong ngày

*

Biện pháp 3: Bản thân cô giáo là tấm gương cho trẻ noi
theo
Biện pháp 4: Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh
trong công tác giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
Hiệu quả của sáng kiến
Kết luận và kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

*
2.4
3
*
*

1

Trang
2
2
2-3
3
3
3
3
3- 4
5

5
5-7
7-12
12
13-14
14-15
15
15-16
16-17
18


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Mơi trường có vai trị vơ cùng quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến đời
sống của con người. Sự biến đổi mạnh mẽ của môi trường đang gây ra nhiều hệ lụy
nghiêm trọng đến đời sống, kinh tế văn hóa xã hội của các quốc gia.[1]
Khơng nói đâu xa, ở ngay Việt Nam của chúng ta thôi gần đây nhất là trận lũ
lụt ở miền trung vào tháng 10.2020 đã làm cho 153 người chết và mất tích, 222
người bị thương, thiệt hại về tài sản chỉ trong tháng 10 lên đến 2.700 tỷ đồng. [2]
Và “ Rào Trăng” là cái tên mà mỗi khi nhắc đến tất cả chúng ta đều khơng khỏi đau
lịng
“ Mai này ai nhắc lại rào trăng
Bữa ấy lũ to đất san bằng
Mười ba chiến sỹ đầu mũ cối
Để đời thương tiếc mãi trăm năm”
Tất cả những mất mát, đau thương đó là do thái độ của con người với mơi
trường sống của chính chúng ta. Việc phá rừng, gây ơ nhiễm khơng khí, ơ nhiễm
mơi trường sống đã làm cho mẹ thiên nhiên nổi giận. Do đó giáo dục bảo vệ mơi
trường ln là u cầu cấp bách mang tính kinh tế, tính khoa học và tính xã hội sâu

sắc.
Hiện nay mơi trường sống của chúng ta đang bị hủy hoại nghiêm trọng, gây
nên sự mất cân bằng sinh thái, sự can thiệp các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến
chất lượng cuộc sống. Mỗi năm trên thế giới có hơn 22 vạn người chết vì các loại
bệnh tật do nguồn nước bị ô nhiễm và môi trường mất vệ sinh gây ra, do ý thức của
con người. Một trong những nguyên nhân cơ bản hiểu biết về môi trường và giáo
dục bảo vệ môi trường trở thành một vấn đề cấp bách, có tính chiến lược tồn cầu.
Nhân tố con người là yếu tố chính làm cho tình trạng ơ nhiễm càng gia tăng trầm
trọng nhưng chính con người cũng là nhân tố bảo vệ mơi trường và cải thiện môi
trường sống.
Ngày nay, giáo dục bảo vệ môi trường đã trở thành nhiệm vụ quan trọng trong
việc đào tạo thế hệ trẻ ở các trường học và được quan tâm ngay từ bậc học đầu tiên:
Giáo dục Mầm non. Trên thực tế, trẻ em có khỏe mạnh hay không là do tác động
của môi trường. Môi trường có tốt, có trong lành thì sức khỏe của trẻ mới được
đảm bảo. Vì vậy, ngay từ khi cịn nhỏ, trẻ phải có ý thức bảo vệ mơi trường xã hội
và mơi trường cho bản thân. Muốn trẻ có được ý thức đó thì chúng ta phải cung cấp
cho trẻ những hiểu biết về mơi trường. Trong q trình giảng dạy người giáo viên
phải thường xuyên tìm ra phương pháp giáo dục phù hợp với từng bài dạy, từng chủ
đề có được một hoạt động giáo dục bảo vệ mơi trường đạt kết quả cao và phát huy
được tính tích cực của trẻ. Giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ mầm non
là q trình giáo dục có mục đích nhằm phát triển ở trẻ những
hiểu biết sơ đẳng về mơi trường, có sự quan tâm đến vấn đề môi
2


trường phù hợp với lứa tuổi, được thể hiện qua những kiến thức,
thái độ hành vi của trẻ đối với môi trường xung quanh.
Thực hiện chỉ thị chung của ngành giáo dục mầm non, dựa
vào tình hình thực tế của trường, của lớp. Từ thực tế tôi thấy rằng
trẻ chưa đạt được mục tiêu cơ bản, tỉ lệ trẻ có những hành vi, thái

độ tham gia bảo vệ môi trường cịn rất ít và khơng thường xun,
trẻ chưa có ý thức bảo vệ mơi trường xung quanh mình, do trẻ
chưa được sự chú ý giáo dục thường xuyên và đúng phương pháp,
trẻ chưa nắm được kiến thức cơ bản về môi trường, chưa hiểu hết
hành vi vứt rác bừa bãi làm cho trường học mất vệ sinh.
Với tình hình thực tế tại lớp đang phụ trách, tôi nhận thức sâu sắc và xác
định rõ những việc cần làm ngay đối với trẻ, với phụ huynh để đẩy mạnh công tác
giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ mầm non. Đó là lí do tơi chọn đề tài
“Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5 – 6 tuổi bằng cách trải nghiệm
thông qua các hoạt động trong ngày tại trường mầm non Thị Trấn Hà Trung”
1.2. Mục đích nghiên cứu
“Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5 – 6 tuổi bằng cách trải nghiệm
thông qua các hoạt động trong ngày tại trường mầm non Thị Trấn Hà Trung” để
đưa ra hướng giải quyết tốt nhất hình thành, phát triển bền vững, khắc phục phần
lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy cao nhất được tính tích cực của trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Các biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5 – 6 tuổi bằng cách
trải nghiệm thông qua các hoạt động trong ngày tại trường mầm non Thị trấn Hà
Trung
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Căn cứ vào mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu, tôi đã sử dụng một số phương
pháp sau:
* Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết
Nghiên cứu nhiều tài liệu tham khảo có liên quan đến giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường cho trẻ, bằng lý luận và phân tích giúp tơi tìm hiểu sâu sắc về vấn đề
này. Qua đó tổng hợp để tạo ra phương pháp giải quyết các biện pháp giáo dục ý
thức bảo vệ môi trường hiệu quả nhất cho trẻ 5 - 6 tuổi.
* Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết
Sau khi phân tích và tổng hợp lý thuyết tôi đã dùng phương pháp phân loại,

hệ thống nhằm khái quát lên các biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường để
thực hiện tại lớp mình.
1.4.2. Phương pháp thực tiễn:
* Phương pháp điều tra

3


Bản thân đã tiến hành khảo sát việc ý thức bảo vệ môi trường trên trẻ 5 - 6
tuổi để tìm hiểu thơng tin, chủ yếu tập trung các nội dung xoay quanh giáo dục ý
thức bảo vệ môi trường
* Phương pháp thực nghiệm
Thực nghiệm các biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5- 6
tuổi
* Phương pháp trao đổi, trò chuyện
Được thực hiện trao đổi thông qua phụ huynh, các đồng nghiệp và thông qua trẻ
để thu thập thêm thông tin cũng như ở những biện pháp đề xuất khả thi hơn.
* Phương pháp trực quan
Tôi cho trẻ xem tranh ảnh, video về môi trường bị ô nhiễm và những hành vi
bảo vệ môi trường, cho trẻ tham gia nhặt lá khô ở sân trường, sắp xếp đồ chơi ở
lớp, chăm sóc cây xanh… qua đó giúp trẻ nhận biết những việc làm để bảo vệ mơi
trường.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận:
Mơi trường có vai trò hết sức quan trọng đối với con người. Môi trường là
nơi chứa đựng tài nguyên cần thiết cho đời sống sản xuất của con người. Là nơi
chứa đựng các phế thải do con người tác động. [4]
Chỉ thị số 36/ 1998/ CT - TW ngày 25/6/1998 của Bộ chính trị về “Tăng
cường cơng tác bảo vệ mơi trường trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước” đã đưa ra những giải pháp cơ bản để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi

trường như “Thường xuyên giáo dục, tuyên truyền, xây dựng thói quen nếp sống
và phong trào quần chúng bảo vệ môi trường” và “Đưa các nội dung bảo vệ mơi
trường vào chương trình giáo dục tất cả các bậc trong hệ thống giáo dục quốc
dân”. [5]
Các chuyên gia giáo dục đã khẳng định giáo dục bảo vệ môi trường là rất cần
thiết và cấp bách bắt đầu từ thế hệ mầm non, tuy nhiên giáo dục bảo vệ môi trường
không thể đặt ra thành một mơn học riêng mà chỉ có thể tích hợp trong các mơn học
của chương trình giáo dục mầm non và nó đóng một vai trị hết sức quan trọng. Nó
cung cấp những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của con người, thế giới xung
quanh.
Như chúng ta đã biết trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ độ tuổi mầm non
nhận thức của trẻ còn non nớt. Ở trẻ 5 - 6 tuổi các loại tư duy đều được
phát triển nhưng mức độ khác nhau. Tư duy trực quan hành động vẫn tiếp tục phát
triển, nhưng chất lượng khác với trẻ 4 - 5 tuổi ở chỗ trẻ biết suy nghĩ xem xét
nhiệm vụ hoạt động, phương pháp và phương tiện giải quyết nhiệm vụ tư duy. Tư
duy trực quan hình tượng phát triển mạnh mẽ và chiếm ưu thế. [3]
Đối với trẻ 5 tuổi giáo dục bảo vệ môi trường là hình thành cho trẻ có thói
quen tốt biết sắp xếp đồ dùng đồ chơi trong lớp và ngoài trời gọn gàng ngăn nắp,
biết bỏ rác đúng nơi qui định, biết chăm sóc cây xanh và chăm sóc con vật nuôi,
4


hình thành cho trẻ có thái độ thiện cảm bảo vệ môi trường, biết được hành vi xấu
như vứt rác bừa bãi nơi công cộng, vẽ bẩn lên tường, dẫm đạp lên cây xanh…Bên
cạnh đó giúp cho các bậc phụ huynh và cộng đồng có kiến thức cơ bản về giáo dục
bảo vệ mơi trường và tích cực tham gia vào các hoạt động làm “ Xanh- sạch - đẹp”
cho đất nước và cho thế hệ mai sau.
Học thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế có nghĩa là học thơng qua
làm. Dựa trên những đánh giá phân tích của bản thân, trẻ được cung cấp các kiến
thức, kỹ năng từ đó hình thành những năng lực phẩm chất và kinh nghiệm. Giáo

viên có vai trị hỗ trợ, định hướng, đánh giá uốn nắn, để sửa sai cho trẻ tùy thuộc
vào từng hoạt động trải nghiệm với các tình huống đó. Như vậy trẻ rất hứng thú và
từ đó kiến thức, kỹ năng sẽ được hình thành một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
Vì vậy việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5 -6 tuổi trong trường
mầm non là rất cần thiết. Thông qua việc giáo dục bảo vệ môi trường là cung cấp
cho trẻ những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của bản thân nói riêng và của
con người nói chung. Trong các năm học qua vấn đề tích hợp giáo dục bảo vệ môi
trường luôn được đề cập, áp dụng lồng ghép và vận dụng một cách linh hoạt, sáng
tạo dưới nhiều hình thức khác nhau đáp ứng nhu cầu hứng thú của trẻ: “Chơi mà
học, học bằng chơi”.
Đây chính là cơ sở lý luận để tôi xây dựng các biện pháp sao cho phù hợp
với đề tài
2.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Năm học 2020- 2021 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường, đã
phân cho tôi đứng lớp 5 - 6 tuổi, tổng số cháu là 34 cháu, trong đó có 15 cháu nam,
19 cháu nữ. Qua quá trình tổ chức hoạt động lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
*Thuận lợi:
Trường mầm non Thị trấn Hà Trung là trường đạt chuẩn quốc gia, có cơ sở
vật chất, trang thiết bị đầy đủ cho các hoạt động, có khn viên rộng thống mát, là
điều kiện tốt cho việc dạy và học của nhà trường.
Trình độ dân trí trên địa bàn cao so với các xã trong huyện nên việc phối kết
hợp với gia đình và nhà trường trong việc chăm sóc giáo dục trẻ có phần thuận lợi.
Nhà trường đã đầu tư mua sắm hệ thống thùng đựng rác cho tất cả các lớp
học, ngoài hành lang, ngồi sân trường….
Bản thân trực tiếp chăm sóc và giảng dạy các cháu có độ tuổi 5-6 tuổi nên
nắm bắt được về đặc điểm tâm sinh lí cũng như sự phát triển của trẻ về mọi mặt
đặc biệt về thể chất và tư duy của trẻ.
* Khó khăn:
Trẻ cịn ảnh hưởng nhiều từ yếu tố gia đình, phần đông số trẻ chưa được tiếp

cận với các hoạt động bảo vệ mơi trường vì phụ huynh thường làm thay trẻ nên
phần nào cũng ảnh hưởng đến việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ.

5


Nhiều trẻ còn vứt rác ra sân trường, đồ dùng đồ chơi chưa cất gọn gàng ngăn
nắp, vặn vòi nước sử dụng lãng phí tràn ra ngồi, bẻ hoa trong vườn, chưa có ý
thức giữ gìn vệ sinh cá nhân.
Ý thức tham gia các hoạt động giữ gìn mơi trường của trẻ cịn hạn chế.
Cịn một số ít phụ huynh bận công việc nên chưa quan tâm đến trẻ, trẻ ở nhà
chủ yếu với ơng bà. Gia đình trẻ cũng chưa giáo dục rèn luyện thói quen cho trẻ
chính vì vậy một số trẻ chưa có ý thức bảo vệ mơi trường.
Từ những thuận lợi và khó khăn trên tơi đã tiến hành khảo sát để đánh giá
mức độ đạt được của trẻ.
Bảng khảo sát lần 1
T
Nội dung
Số
Kết quả khảo sát
T
trẻ
Đạt
Chưa đạt
được Số
Tỷ Lệ
Số
Tỷ Lệ
khảo Trẻ
Trẻ

sát
Có thói quen sống gọn gàng, ngăn
1 nắp, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi
34
17 50 %
17
50 %
trường sạch sẽ
Tích cực tham gia các hoạt động
2
34
16 47,1%
18
52,9%
gần gũi, bảo vệ môi trường
Biết chia sẻ, hợp tác với bạn bè và
3
34
15 44,1%
19
55,9%
người xung quanh
Có phản ứng với các hành vi của
4 con người làm bẩn môi trường và
34
17 50 %
17
50 %
phá hại mơi trường
Nhìn vào bảng khảo sát ta thấy chỉ có khoảng hơn 50% trẻ đạt yêu cầu, tỷ lệ

trẻ có những hành vi, thái độ tham gia bảo vệ mơi trường cịn ít, khơng thường
xuyên. Từ đây bản thân đã tìm ra biện pháp để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường
cho trẻ và áp dụng có hiệu quả tại lớp mình
2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện
* Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục
Có thể nói đây là bước quan trọng nhất, quyết định biện pháp giáo dục đưa
ra có thành cơng hay khơng. Phải có kế hoạch để xác định rõ mục tiêu cần phải đạt
là gì? Và cần phải làm gì để đạt được mục tiêu đó?
Trước tiên tôi lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp với lứa tuổi như dạy trẻ
phân biệt một số khái niệm cơ bản: Mơi trường sạch, mơi trường bẩn. Vì sao khơng
khí bị ơ nhiễm? Ơ nhiễm mơi trường đã gây ra những tác hại như thế nào? Tại sao
cần rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh? Tại sao cần bảo vệ và trồng cây
xanh? Giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường và thực hành những hành động thiết
thực nhất ở trường mầm non như các công việc lao động tự phục vụ lao động phù
hợp với lứa tuổi, sức khỏe của trẻ. Tất cả các nội dung đó được đưa vào kế hoạch
6


năm học cụ thể vào từng tháng, tuần, ngày phù hợp với chủ đề đang thực hiện và
trình ban giám hiệu phê duyệt để thực hiện.
Tôi xây dựng kế hoạch cụ thể như sau:
Giai đoạn I: (Tháng 9,10,11)
- Xây dựng kế hoạch, triển khai nội dung và biện pháp thực hiện.
- Nghiên cứu nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trên các trang wed và tư liệu
- Cho trẻ làm quen với một số đồ dùng giáo dục bảo vệ môi trường trong thời
gian đưa trẻ vào nề nếp từ chủ đề Trường mầm non …
- Tham mưu với hiệu trưởng trang bị một số đồ dùng phục vụ bảo vệ môi
trường, cho trẻ cùng cô làm quen với đồ dùng phục vụ hoạt động.
* Rèn nền nếp thói quen vệ sinh cá nhân:
- Tập cho trẻ nhận ký hiệu và sử dụng đúng đồ dùng cá nhân của mình.

- Biết giữ vệ sinh thân thể, đầu tóc, quần áo gọn gàng; biết thường xuyên tắm gội,
thay quần áo hàng ngày.
- Biết giữ vệ sinh môi trường trong và ngồi lớp tốt, biết bỏ rác đúng nơi quy
định, khơng xả rác bừa bãi, biết rửa tay sạch sẽ sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn.
- Biết giúp cô kê bàn ghế, lấy và cất đồ chơi ngăn nắp, vệ sinh phịng nhóm.
- Tập các kỹ năng: đánh răng sau khi ăn, rửa mặt, rửa tay, xúc miệng nước muối,
rửa tay bằng xà phòng...
- Gom rác bỏ vào đúng nơi quy định.
* Rèn nền nếp thói quen trong giờ ăn:
- Kê bàn ghế, lấy bát thìa giúp cơ
- Biết mời cô, mời bạn, mời khách trước khi ăn.
- Biết xúc cơm, cháo ăn, không để rơi vãi.
- Không nói chuyện trong giờ ăn, khi hắt hơi phải che miệng...
- Cô cùng trẻ sưu tầm một số tranh ảnh, bài thơ có liên quan đến giáo dục bảo vệ
mơi trường để treo ở các góc lớp, góc trao đổi phụ huynh.
* Giai đoạn II: (Tháng 12 ,1, 2)
-Tham gia chuyên đề thực hành tích hợp vào trong hoạt động và thực hiện trên
một tiết dạy về khám phá khoa học.
-Tiếp tục sưu tầm tranh ảnh, thơ chuyện, bài hát và sáng tác thơ chuyện, bài hát
câu đố về bảo vệ môi trường
- Lồng ghép nội dung tuyên truyền qua nội dung của chủ đề trong tháng: Vệ
sinh cá nhân trẻ
- Duy trì tiếp nề nếp thói quen vệ sinh, lao động tự phục vụ và nâng cao kỹ năng
thực hành các thói quen vệ sinh ở giai đoạn I.
- Giáo dục trẻ biết lao động chăm sóc thiên nhiên, vật ni, cây trồng... khơng xả
rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh đồ dùng đồ chơi, biết sắp xếp gọn gàng ngăn nắp sau
khi chơi xong, vệ sinh nơi công cộng, biết yêu quý vật nuôi và cây trồng, gần gũi
với thiên nhiên. Thấy rác thải, lá khô rơi ở sân trường tự giác nhặt bỏ vào thùng
rác.
- Trồng và chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, rau xanh tại góc thiên nhiên của lớp.

7


- Biết sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hợp lý.
Giai đoạn III: (Tháng 3, 4, 5)
-Tiếp tục sưu tầm tranh ảnh, thơ chuyện, bài hát câu đố và sáng tác với các nội
dung liên quan.
- Hướng dẫn trẻ làm sách tranh về giáo dục môi trường, làm đồ chơi, ( bài tập
kỹ năng)
-Trao đổi kinh nghiệm khi thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường với đồng
nghiệp.
- Giáo dục trẻ biết đoàn kết giúp đỡ bạn bè, tiết kiệm nước, ăn hết xuất ăn
không làm rơi vãi, biết chia sẻ giúp đỡ bạn bè và những người xung quanh, lễ phép
với người lớn, khơng nói bậy, khơng nói trống khơng.
- Biết phản ứng với những hành vi của con người làm bẩn hay phá hoại môi
trường: nhắc nhở bạn khi bạn xả rác không đúng nơi quy định hay bạn bẻ lá, ngắt
hoa... khi ăn bánh kẹo, quà bánh biết bỏ vỏ vào thùng rác.
- Gom góp tận dụng nguyên vật liệu phế thải: bia lon, vỏ chai, giấy vụn cùng cô
giáo tạo ra một số đồ dùng, đồ chơi trang trí lớp, góc thiên nhiên.
- Cho trẻ đi dạo, tham quan một số khu di tích lịch sử gần địa phương nơi trường
đóng.
- Đánh giá kết quả trên trẻ qua phiếu khảo sát.
* Biện pháp 2: Cô gương mẫu chuẩn mực
Chúng ta biết rằng có dạy trẻ nhiều đến mấy về ý thức bảo vệ môi trường
cũng sẽ vô tác dụng nếu bản thân bé không thấy những người xung quanh cùng
hành động giống như những gì người lớn dạy. Bởi thế, trước tiên, cô giáo, bố mẹ,
người lớn cần làm gương cho con một nếp sống sạch sẽ, gọn gàng, vệ sinh.
Sự gương mẫu của cô và những người xung quanh ảnh hưởng rất lớn đối với
trẻ. Đặc điểm ở trẻ là hay bắt chước, trẻ có thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng
cũng có thể bắt chước cái sai, cái xấu. Vì vậy, cơ giáo và mọi người xung quanh

cần thực hiện triệt để lời nói phải đi đôi với việc làm để thực sự là tấm gương sáng
cho các cháu noi theo. Cô và mọi người xung quanh trẻ tích cực bảo vệ mơi trường
như: Vệ sinh trường lớp sạch sẽ, gọn gàng; sử dụng điện nước tiết kiệm, hiệu quả;
chăm sóc cây trồng vật ni… thì trẻ sẽ bắt chước và làm theo những hành vi tốt
của người lớn.
Giáo viên lôi cuốn trẻ tham gia vào các cuộc trò chuyện bằng những câu hỏi
ngắn về kinh nghiệm của trẻ, tạo hứng thú bước đầu cho trẻ đối với những nội dung
đặt ra.
Ví dụ: Tại sao phải trồng cây? Trồng cây trong lớp (sân trường) mình để làm
gì? Muốn cây xanh tươi tốt chúng ta làm gì?... Với những câu hỏi đó, cơ cho trẻ
trao đổi với nhau những gì trẻ biết, động viên trẻ thể hiện những kinh nghiệm của
bản thân.
Có thể buổi trị chuyện sẽ được tiếp diễn vào ngày hôm sau để tiếp tục giải
quyết những câu hỏi được đặt ra, trẻ có thể nói thêm, kể thêm về các đối tượng.
8


Kích thích nhiều trẻ hỏi về những chi tiết nào mà trẻ thấy hứng thú. Luôn tạo
sự hưng phấn để trẻ tìm hiểu sâu về các đối tượng của mơi trường thiên nhiên.
Đối với con vật nuôi, cây xanh cho trẻ tìm hiểu về đặc điểm, giá trị, vẻ đẹp
của con vật, cây, hoa, lá... (tùy theo chủ đề). Cô cho trẻ xem về quá trình phát triển,
thay đổi của đối tượng: Hạt - nảy mầm - cây có chồi - lá non - lá xanh thẫm, to hơn,
sau đó trẻ được xem cả q trình lao động chăm sóc cây trồng.
Qua đó giáo dục trẻ đối với cây xanh: Khơng bẻ cành, ngắt phá cây xanh,
trồng và chăm sóc cây xanh, giữ gìn và bảo vệ cây xanh nơi vườn trường và nơi
công cộng.
Hay cô cho trẻ quan sát và tiến hành thí nghiệm với nhiều nội dung khác
nhau: Hiện tượng nước bốc hơi; hình dạng khác nhau của nước; các lớp chất lỏng;
nước có màu gì? chất gì hòa tan trong nước? nước biến đi đâu?...
Tùy theo điều kiện cơ chọn những thí nghiệm làm cho trẻ xem và sau đó trị

chuyện với trẻ: Điều gì xảy ra nếu khơng có nước? Phải làm những cơng việc gì để
bảo vệ nguồn nước? Chúng ta làm gì để góp phần tiết kiệm nước?...
Tiết kiệm điện, nước ở lớp cũng như ở nhà, tiết kiệm mọi lúc, mọi nơi, tắt
điện, quạt khi rời khỏi lớp, tránh để nước rò rỉ…
Cũng có thể cho trẻ xem trên máy chiếu những vùng, miền thiếu nước, cây
cối thiếu nước, đất đai thiếu nước hoặc nguồn nước bị ơ nhiễm hay hình ảnh lãng
phí nước sẽ tác động đến tình cảm của trẻ. Khi được xem và tìm hiểu về nước, các
bé đã xây dựng được ý thức tiết kiệm và hình thành thói quen tắt nước khi không sử
dụng.
* Biện pháp 3: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường bằng cách trải nghiệm
thông qua các hoạt động trong ngày
Trong chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ ở trường mầm non có rất nhiều các
hoạt động: HĐ vui chơi, hoạt động học, hoạt động ăn, ngủ, hoạt động lao động.
Thông qua các hoạt động này tôi tổ chức cho trẻ được trải nghiệm thực tế trẻ được
tiếp cận với những tình huống có vấn đề và tự đưa ra cách giải quyết vấn đề đó.
Việc lồng ghép ý thức bảo vệ mơi trường vào các hoạt động hàng ngày để trẻ có thể
vừa học, vừa chơi vừa tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả nhất
Vd: Trong hoạt động giáo dục khám phá khoa học tôi tổ chức cho trẻ quan
sát và làm các thí nghiệm đơn giản như
Cây cần gì để lớn lên (Nước, khơng khí, ánh sáng). Hiểu sự cần thiết của
nước, khơng khí, ánh sáng đối với con người, động thực vật và mọi vật xung
quanh….
Hay tiết khám phá khoa học: “Đồ dùng sử dụng bằng điện trong gia đình
bé” Tơi giáo dục trẻ những kỹ năng sử dụng đồ dùng bằng điện đúng cách vừa tiết
kiệm lại có thể bảo quản đồ dùng. Cơ đưa ra các tình huống nhằm lồng ghép nội
dung “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” như khi ra khỏi phòng các con
phải làm gì? (Tắt đèn, tắt tivi, quạt...)
9

Hay như tiết KPKH: “Năm giác quan của bé”. Cho trẻ khám phá thực hành
trải nghiệm các giác quan và qua đó giáo dục trẻ biết chăm sóc giữ gìn đôi mắt
( không dụi tay bẩn lên mắt, rửa mặt hàng ngày bằng nước và khăn sạch ). Giáo
dục trẻ biết giúp đỡ những bạn bị khiếm thị, bị cận... khơng cho tay bẩn vào tai,
khơng dùng que ngốy tai của mình và của bạn, khi tắm gội chú ý không để nước
chui vào tai... biết đội mũ ô khi ra nắng và đeo khẩu trang, thường xuyên đánh răng
và khơng ăn những thức ăn q nóng, q lạnh phải giữ vệ sinh răng miệng hàng
ngày, tiết kiệm nước khi rửa tay và đánh răng...
+ Trong hoạt động Tạo hình:
Với các giờ hoạt động tạo hình ở một số chủ đề tôi thường tạo sân chơi cho
trẻ bằng cách tổ chức hoạt động thi vẽ tranh về bảo vệ môi trường, rất nhiều trẻ đã
thể hiện được ý tưởng của mình như vẽ về bạn đang nhặt rác, vẽ về cảnh con sông
bị ô nhiễm…
- Tận dụng những đồ phế thải như các vỏ chai, vỏ lon… để tái sử dụng thành
các đồ chơi trong hoạt động học, hoạt động chơi…
Tôi tổ chức cho trẻ làm bưu thiếp. Tôi đi sưu tầm những giấy báo cũ, lá
khô ...Trẻ cắt, xé dán những bông hoa chiếc lá cho bưu thiếp thêm sinh động. Khi
trẻ làm xong tôi cho mang về tặng bà, mẹ, và tôi nhắc nhở trẻ nếu thấy rác bẩn ở
trong lớp thì nhặt bỏ vào thùng rác.

+ Ở các góc chơi
Trong q trình chơi, cơ đưa các tình huống về giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường để trẻ trải nghiệm như: đóng vai bác nơng dân chăm sóc vườn rau; cơ lao
cơng đang qt dọn đường phố… Tất cả những tình huống, vai chơi, hồn cảnh
chơi giáo viên đều có thể tạo cơ hội để trẻ trải nghiệm nhằm lồng ghép các nội
dung giáo dục.
- Góc xây dựng: Xây dựng công viên cây xanh, xây ao cá, xây lăng Bác Hồ, sắp
xếp đồ dùng ngăn nắp, hợp lý
10

- Góc nghệ thuật: Gấp thuyền từ giấy vụn, làm trâu từ lá cây...
- Góc thiên nhiên: Cơ làm vườn chăm sóc vườn cây, lau lá, nhổ cỏ, tưới cây, nhặt lá
khô, trồng cây, gieo hạt, chơi với cát nước (Chơi xong phải rửa tay, chân bằng xà
phòng)

+ Ở hoạt động ngồi trời.
Trẻ được quan sát trực tiếp với mơi trường tự nhiên, các địa danh xung
quanh trường, lớp để trẻ cảm nhận về vẻ đẹp của môi trường quanh trẻ và có ý thức
giữ gìn và bảo vệ
Ví dụ: quan sát cây bị héo. Cô hỏi: Tại sao cây bị héo? Cây sống được là do
đâu? Muốn cây xanh tốt chúng ta phải làm gì? Chính những câu hỏi, lời dẫn dắt của
giáo viên dần hình thành ở trẻ ý thức về bảo vệ cây xanh.
Ví dụ: Cơ cho trẻ thăm quan vườn rau, cô cho trẻ nhặt cỏ trong các bồn hoa,
cây cảnh và giáo dục trẻ nhặt rác, lá cây bỏ vào thùng rác cho sạch….

11


+ Ở giờ ăn, ngủ cho trẻ:
Tôi thường xuyên nhắc trẻ phải biết kê bàn ngay ngắn, biết lấy đĩa (Đựng
cơm thừa, cơm rơi vãi và 1 đĩa để khăn ướt lau miệng). Sau đó ra xếp hàng rửa tay
bằng xà phịng theo qui trình 6 bước (Cơ bao qt nhắc nhở trẻ thực hiện).
Trong khi ăn cô nhắc trẻ ăn ngon miệng, nhai kỹ, ăn hết xuất, khi ho phải lấy
tay che miệng, khơng nói chuyện trong khi ăn tạo những thói quen văn minh lịch sự
trong khi ăn.
Ăn xong biết xếp bát, thìa vào nơi quy định một cách gọn gàng, sau đó trẻ đi
súc miệng, nhắc nhở trẻ tiết kiệm nước.
Nhắc trẻ giữ gìn vệ sinh phịng, nhóm sạch sẽ, đi vệ sinh phải đúng nơi quy
định, đi xong để dép lên giá xếp ngay ngắn theo tổ, sau đó biết lấy gối đi ngủ, biết

gấp quần áo và để đúng nơi quy định.

12


+ Ở hoạt động chiều
Ví dụ: Vào các buổi chiều thứ 6 cuối tuần tôi cho trẻ lao động vệ sinh môi
trường xung quanh trường lớp như :
+ Tổ hoa Mai: Thu gom rác xung quanh trường (Nhặt giấy vụn, vỏ bimbim, vỏ hộp
sữa, thu gom lá bỏ vào thùng rác).

+ Tổ hoa Hồng: Lau đồ dùng, đồ chơi, các giá để đồ chơi của lớp.
13


+ Tổ hoa Cúc: Sắp xếp đồ chơi đúng nơi quy định.

* Biện pháp 4: Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong công tác
giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường.
Phụ huynh là nguồn động viên lớn, khích lệ và luôn sát cánh bên tôi trong
việc giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường. Ngồi các giờ học trên lớp, tơi tin rằng trẻ
em có thể học hỏi rất nhiều kiến thức bảo vệ môi trường từ gia đình của mình. Tơi
14


sẽ tuyên truyền đến phụ huynh các biện pháp đơn giản và hữu hiệu nhất để trẻ thực
hiện khi ở nhà.
- Qua giờ đón trả trẻ nhắc nhở phụ huynh thường xuyên nhắc trẻ cất giầy dép
đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, khi nhìn thấy vỏ bánh kẹo nơi cơng cộng,
ngồi sân phải nhặt bỏ vào thùng rác ngay.

- Lồng vào các buổi họp phụ huynh trao đổi về tầm quan trọng của việc giáo
dục bảo vệ môi trường của trẻ ở gia đình. Tập cho trẻ thói quen vệ sinh cơ thể vệ
sinh môi trường
- Thông qua góc tun truyền tơi treo các tranh ảnh về bảo vệ môi trường
- Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục trẻ phân loại rác
thải, thu gom các loại rác thải có thể tái chế được như vỏ chai lọ, lon bia, hộp sữa ...
để làm các loại đồ chơi hay đồ dùng trong gia đình như: vỏ hộp sữa làm ống cắm
bút, vỏ chai nước ngọt để trồng rau, làm búp bê từ vỏ lon sữa trẻ thường hay uống
và rất nhiều các loại đồ chơi khác nữa. Qua đó dần dần cả phụ huynh và trẻ đều hào
hứng tham gia tạo nên được nhiều sản phẩm đẹp từ nguyên vật liệu tái chế; ý thức
phân loại rác thải bảo vệ môi trường được nâng cao, phụ huynh tin tưởng giáo viên
hơn và tích cực tham gia ủng hộ các hoạt động của lớp, của trường.

2.3 . Hiệu quả của biện pháp.
Dựa trên những nghiên cứu và các biện pháp tôi đã thu lại được kết quả:
* Đối với giáo viên:
Giúp giáo viên nhận thức đúng đắn về vai trị và tầm quan trọng của cơng tác
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường là
15


một việc làm cấp bách không những chỉ cho thế hệ hơm nay mà cịn cho cả thế hệ
mai sau.
Nâng cao hình thức đổi mới, tổ chức giờ học, giờ chơi sinh động hấp dẫn
hơn.
* Đối với trẻ:
- Trẻ đã có hành vi tốt để bảo vệ mơi trường: khơng vứt rác bừa bãi, biết đi
vệ sinh đúng chỗ, biết tiết kiệm nước và biết phân biệt hành vi đúng, sai đối với
môi trường.
- Trẻ biết làm những việc đơn giản: Giữ vệ sinh lớp, sắp xếp đồ dùng đồ chơi

gọn gàng, biết bỏ rác đúng nơi quy định,
-Ngoài ra trẻ cịn biết nhắc nhở khi nhìn thấy người khác xả rác bừa bãi.
-Biết chăm sóc và bảo vệ cây ở góc thiên nhiên của lớp cũng như cây trong
vườn trường ( không bẻ cành hái hoa, giẫm lên cỏ).
-Biết tiết kiệm nước khi rửa tay, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi
trường.
* Đối với phụ huynh:
Phụ huynh rất phấn khởi yên tâm khi thấy con em mình có ý thức bảo vệ
mơi trường, khơng những ở trường mà cịn cả ở trong gia đình.
Bản thân các bậc phụ huynh cũng ý thức và trách nhiệm cao hơn về việc bảo
vệ mơi trường.
Có thể nói sau gần một năm thực hiện áp dụng biện pháp giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường thông qua các hoạt động trong ngày, tôi thấy ý thức bảo vệ môi
trường của trẻ đã có sự thay đổi đáng khích lệ.
Bảng khảo sát lần 2
T
T

1
2
3
4

Nội dung

Số
trẻ
được
khảo
sát

Kết quả khảo sát
Đạt
Chưa đạt
Số
Tỷ Lệ
Số Tỷ Lệ
Trẻ
Trẻ

Có thói quen sống gọn gàng, ngăn
nắp, vệ sinh cá nhân, vệ sinh mơi
34
30
trường sạch sẽ
Tích cực tham gia các hoạt động
34
31
gần gũi, bảo vệ môi trường
Biết chia sẻ, hợp tác với bạn bè và
34
31
người xung quanh
Có phản ứng với các hành vi của
con người làm bẩn môi trường và
34
32
phá hại môi trường
3 : KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
16

88,2 %

4

11,8%

91,2%

3

8,8%

91,2%

3

8,8%

94,1 %

2

5,9 %


* KẾT LUẬN:
Có thể nói: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường mang tầm quan trọng rất lớn
đối với mỗi cá thể con người. Đặc biệt giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm
non càng hết sức quan trọng. Chính vì vậy ngay từ bây giờ khi trẻ đang học trong

trường mầm non thì nhiệm vụ của cơ giáo cũng như gia đình và xã hội là tấm
gương sáng cho trẻ noi theo về ý thức bảo vệ môi trường, cách làm cho môi trường
sống trong lành.
- Để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ có hiệu quả hơn địi hỏi giáo
viên phải có lịng nhiệt tình, tính linh hoạt và có khả năng, kiến thức về bảo vệ mơi
trường, có kiến thức tổ chức hoạt động. Từ đó tơi rút ra một số bài học kinh
nghiệm:
+ Giáo viên phải nhận thức đầy đủ đúng đắn về nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường và mơi trường đối với sự phát triển của trẻ.Vì thể đòi hỏi giáo viên phải
nghiên cứu và hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để từ đó có những biện pháp tích
hợp giáo dục bảo vệ mơi trường, mọi lúc mọi nơi khơng ngại khó, khổ, ngại bẩn...
+ Tích cực tìm tịi, sáng tạo áp dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy để áp
dụng nội dung chuyên đề một cách phù hợp với khả năng của trẻ và tình hình thực
tế ở trường, lớp.
+ Gia đình phải thật sự là mái ấm tình thương của trẻ, bố mẹ phải là tấm gương
sáng để trẻ noi theo, phải quan tâm, yêu thương trẻ, có trách nhiệm giáo dục trẻ
ngay từ khi mới chào đời. Luôn phối kết hợp chặt chẽ cùng phụ huynh học sinh gia
đình và nhà trường để giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ.
+ Tích cực sưu tầm tranh đẹp, hấp dẫn đảm bảo tính thẩm mỹ có nội dung giáo
dục bảo vệ mơi trường.
+ Tích cực ứng dụng cơng nghệ thơng tin, bài giảng điện rử sưu tầm băng hình
chất lượng cao để lưu giữ và sử dụng trên tiết học và các hoạt động.
+ Lập kế hoạch tham mưu với ban giám hiệu tổ chun mơn dự giờ đóng góp
xây dựng ý kiến.
* KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.
Để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5-6 tuổi đạt hiệu quả cao hơn
bản thân tơi xin có một số ý kiến đề xuất như sau:
1. Đối với nhà trường.
+ Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường tham mưu với các cấp, các ngành, lãnh đạo
địa phương mua sắm trang thiết bị, đồ chơi ngồi trời cho trẻ, để các cháu có điều

kiện học tập và vui chơi .
Xây dựng khn viên có vườn hoa cây cảnh, vườn cây ăn qủa và vườn cây của
bé, xây vườn cổ tích để trẻ thích thú học tập vui chơi và trải nghiệm cùng cô để
giúp trẻ hoạt động đạt được kết quả tốt hơn.
+ Xử lý tốt các nguồn nước thải, nhà vệ sinh.
+ Để phục vụ tốt cho việc giáo dục bảo vệ môi trường trong trường mầm non thì
nhà trường nên có những hình thức tun truyền với phụ huynh một cách có hiệu
17


quả như: Tổ chức các buổi lao động tập thể, dùng các bản tin, thông báo để cung
cấp kiến thức cho cha mẹ trẻ.
+ Trồng vườn rau sạch giúp bé tìm hiểu các loại rau, củ, quả, đồng thời cịn cung
cấp thực phẩm tươi, sạch cho nhà bếp..
* Đối với ngành giáo dục.
+ Đầu tư thêm kinh phí cho ngành học mầm non và hỗ trợ thêm các trang thiết bị
có nội dung giáo dục bảo vệ mơi trường như: Đĩa DVD, tập san... về nạn phá rừng,
sóng thần, rác thải, khí thải, khói bụi....
+ Phát động phong trào sáng tác thơ ca, truyện kể, trò chơi ,câu đố ... hội thi, hội
giảng có nội dung giáo dục bảo vệ môi trường.
Trên đây là những biện pháp “Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 5
– 6 tuổi bằng cách trải nghiệm thông qua các hoạt động trong ngày tại trường
mầm non Thị Trấn Hà Trung” mà thực tế tôi đã thực hiện và đã gặt hái được một
số thành công. Nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót nên rất mong sự đóng
góp ý kiến của hội đồng khoa học, các bạn bè đồng nghiệp để đề tài của tơi hồn
thiện và đạt kết quả cao hơn cho những lần sau và cho quá trình giảng dạy sau này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Thanh Hóa, ngày 15 tháng 3 năm
ĐƠN VỊ
2021

............................................................
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
............................................................ mình viết, khơng sao chép nội dung của
............................................................
người khác.
............................................................
............................................................
............................................................
............................................................
Lê Thị Huệ

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bồi dưỡng thường xuyên module GVMN 17: Giáo dục bảo vệ môi trường cho
trẻ em lứa tuổi mầm non
2. Báo dân trí
3. Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non. Nguyễn Thị Ánh tuyết NXBGD1994
4. Luật bảo vệ môi trường năm 2005
5. Chỉ thị số 36/ 1998/ CT - TW ngày 25/6/1998 của Bộ chính trị

19


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Thị Huệ

Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non Thị Trấn Hà Trung

TT
1.
2.

3.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

SKKN môn văn học
Huyện
SKKN Phát triển ngôn ngữ
Huyện
cho trẻ 4-5 tuổi thông qua
hoạt động dạy trẻ kể chuyện
sáng tạo
Một số biện pháp nâng cao
Huyện
chất lượng dạy vận động theo
nhạc cho trẻ Mẫu giáo 4 – 5
tuổi
20

Kết quả

đánh giá
xếp loại
(A, B, hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

C
A

2011 - 2012
2013 - 2014

C

2016- 2017


4.

xây dựng trò chơi học tập cho Tỉnh
trẻ 5-6 tuổi nhằm phát triển
khả năng hình thành biểu
tượng số lượng, con số và
phép đếm

21

C

2018-2019