Một số giải pháp nâng cao chất lượng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp mẫu giáo 5 6 tuổi

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp
những điều kiện tự nhiên và xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến mọi hoạt
động chăm sóc, giáo dục trẻ.
Việc xây dựng mơi trường phù hợp với điều kiện thực tế cho trẻ hoạt động là
việc làm không thể thiếu được đối với cô giáo mầm non, nhằm phát triển tồn diện
cho trẻ (đức, trí, thể, mỹ và lao động) , đặc biệt là góp phần hình thành nhân cách
ban đầu, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ bước vào lớp một.
Trong thực tế cho thấy q trình tương tác giữa cơ và trẻ đã giúp trẻ khám phá
những tri thức mới mà bản thân trẻ chưa biết, chưa rõ và đặc biệt là hình thành
những thói quen, tư duy độc lập, sáng tạo, phát triển toàn diện các kỹ năng, những
phẩm chất đạo đức phù hợp với những chuẩn mực xã hội cho trẻ.
Nhận thức được tầm quan trọng của môi trường giáo dục đối với sự phát triển
nhân cách của trẻ và cụ thể là nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ trong những
năm học qua, bản thân tôi đã đặc biệt coi trọng việc xây dựng môi trường giáo dục
cho trẻ và đã góp 1 phần trí tuệ khơng nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục
của trường mầm non Hoa Mai, đơn vị trọng điểm của bậc học mầm non thành phố
Thanh Hóa. Đồng thời việc “Xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”
được đánh giá là vấn đề đột phá trong công tác nâng cao chất lượng giáo dục trẻ
trong trường mầm non Hoa Mai chúng tơi.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Tìm ra các giải pháp giúp trẻ tích cự hoạt động và mang lại hiệu quả trong
công tác giáo dục trẻ.
- Tạo cơ hội cho tất cả mọi trẻ trong lớp đều có cơ hội học tập thông qua vui
chơi bằng nhiều cách khác nhau phù hợp với nhu cầu hứng thú và khả năng của
bản thân trẻ, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong lớp tơi phụ trách, trên cơ
sở đó tích lũy kinh nghiệm để nhân ra diện rộng.
- Tạo niềm tin trong đồng nghiệp, đặc biệt là phụ huynh trong công tác nâng
cao chất lượng giáo dục trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu

Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non Hoa Mai - thành phố Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1


- Khảo sát thực tiễn; nghiên cứu thực tiễn;
- Phân tích, tổng hợp; thống kê;
- Kiểm tra, đánh giá;
- Dựa trên cơ sở chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm” và các tài liệu của bậc học mầm non.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non là
thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công
tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của
trẻ, thơng qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn diện.
Một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp
và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ đối với sự phát triển
thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ,
kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Mơi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện
giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi rường xung quanh sẽ tạo cơ hội
cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với
bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp
nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn. Trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô
giáo và bạn bè hơn.
Đối với giáo viên, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương
tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với
phụ huynh và xã hội, q trình xây dựng mơi trường giáo dục sẽ thu hút được sự
tham gia của các phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn
mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn, trong từng thời

kì.
Việc tổ chức mơi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trị
quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, tình cảm- kỹ năng xã
hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Vì vậy mà khi xây dựng mơi trường giáo
dục cần tạo cho trẻ cảm giác an toàn về mặt tâm lý: được yêu thương, được tôn
trọng và đáp ứng các nhu cầu chính đáng, mơi trường lớp học cần phù hợp với tính
chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian

2


phù hợp cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của
nhóm nhỏ hoặc cá nhân trẻ.
Xây dựng môi trường giáo dục là xây dựng môi trường thân thiện, sắp xếp
đẹp mắt, tạo được hứng thú cho trẻ, giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động,
có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp 1 cách tích cực, đó chính là mơi trường vật chất
và môi trường xã hội.
2.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Năm học 2020-2021 tôi được giao phụ trách lớp Hoa Phượng 1 với tổng
số33 cháu, 12 nữ 11 nam.

Trong quá trình giảng dạy tơi nhận thấy rằng đa số các cháu cịn rụt rè rất
nhiều, khơng dám thể hiện bộc lộ ý kiến cá nhân vì sợ sai. Mơi trường hoạt động
học tập vui chơi còn nhiều hạn chế.
Một số hình ảnh mơi trường trong lớp học trước khi áp dụng giải pháp
Vì vậy tơi thường xun thay đổi mơi trường học tập trong và ngoài lớp với
nhiều đồ dùng đồ chơi hình thức đa dạng và phong phú nhằm giúp trẻ hứng thú
hơn. Bản thân được tham gia tập huấn trong các đượt tập huấn về làm đồ dùng đồ
chơi, và cũng có chút khéo tay trong việc trang trí sắp sếp xây dựng mơi học tập
vui chơi của trẻ, đã tham gia nhiều cuộc thi làm đồ dùng đồ chơi trong và ngoài

lớp học đạt giải cấp trường. Có đầu tư nghiên cứu trong việc làm đồ dùng đồ chơi,
trình bày trang trí mơi trường khoa học, đẹp mắt, phong phú, đa dạng, thường

3


xuyên thay đổi các đồ dùng đồ chơi sắp xếp môi trường học tập vui chơi mới mẽ
để tạo hứng thú cho trẻ, phục vụ cho việc học tập vui chơi của trẻ có hiệu quả.

Hình ảnh tồn cảnh mơi trường trong lớp học sau khi áp dụng giải pháp
Tuy nhiên trẻ dễ hứng thú hoạt động nhưng nhanh chán, chỉ tập trung sự chú
ý trong thời gian ngắn, thực tế cơ hội để thể hiện bản thân còn hạn chế nên trẻ còn
nhút nhát khi tham gia vào hoạt động. Bên cạnh đó, cịn nhiều phụ huynh chưa
quan tâm và chưa dành thời gian để phối hợp với giáo viên trong việc cho trẻ hoạt
động học tập vui chơi ở trường, mà chỉ nặng về kiến thức về việc hơm nay ở
trường con mình học được điều gì mà qn đi rằng ở trường trẻ cịn có nhiều hoạt
động khác cần được tham gia.
* Khảo sát chất lượng đầu năm:
Chưa có
Số

Nội dung

lượng

Tỉ lệ

Thỉnh thoảng
Số
lượng

Tỉ lệ

Thường xuyên
Số
lượng

Ghi
Tỉ lệ

chú

- Trẻ hoạt động tích cực
ở mơi trường

được

10/33

30,3%

18/33

54,5%

5/33

15,2%

12/33

36,4%

15/33

45,5%

6/33

18,1%

09/33

27,3%

18/33

54,5%

6/33

18,2%

xây dựng
- Kĩ năng sử dụng mơi
trường trong các hoạt
động
- Trẻ hứng thú tích cực
tham gia vào hoạt động

4


Hiện tại, từ những thực trạng trên tôi sẽ tiếp tục khai thác vận dụng các điều
kiện thuận lợi và khó khăn để từ đó phát triển thêm một số biện pháp, giải pháp
khác nhau nhằm khắc phục những hạn chế mà đề tài đã đưa ra.
2.3. Biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong trường mầm non thông
qua việc “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” mà bản thân tôi áp
dụng trong năm học qua được đánh giá là biện pháp chủ đạo trong công tác giáo
dục trẻ, mang lại hiệu quả giáo dục cao.
2.3.1. Xây dựng kế hoạch
Để thực hiện hiệu quả điều đầu tiên chúng ta phải xây dựng kế hoạch hoạt
động trong lớp 1 cách phù hợp với điều kiện thực tế. Việc xây dựng kế hoạch hoạt
động cần bám sát kế hoạch nhà trường và đặc biệt là bám sát vào tình hình thực tế
của lớp (điều kiện về mơi trường, điều kiện về tự nhiên, về diện tích phịng học
đặc biệt là nhận thức của trẻ trong lớp,…).
Việc xây dựng kế hoạch tôi thường chú ý tới các nội dung sau:
- Kế hoạch phải thể hiện các mục tiêu cụ thể, phản ánh được kết quả mong
đợi, đáp ứng sự phát triển của trẻ theo từng giai đoạn và thời điểm.
- Kế hoạch phải thể hiện được nội dung theo chương trình thực hiện tuy nhiên
cần điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với sự phát triển của trẻ trong lớp tôi phụ trách.
- Kế hoạch đưa ra không nhấn mạnh vào việc cung cấp kiến thức, kỹ năng
cho trẻ mà tơi coi trọng việc hình thành và phát triển các năng lực hoạt động và kỹ
năng sống cho trẻ, nội dung này kích thích được khả năng tích cực hoạt động và
trí tưởng tượng của trẻ.
- Kế hoạch phải thể hiện tính tích hợp, tạo sự gắn kết tác động 1 cách thống
nhất đồng bộ đến sự phát triển của trẻ để nhằm phát huy khả năng tư duy của cơ và
trẻ.
- Kế hoạch phải khuyến khích trẻ tham gia hoạt động giáo dục bằng vận động

thân thể và các giác quan khác nhau nhằm phát triển về thể lực cho trẻ.
Tóm lại:
Khi xây dựng kế hoạch chúng ta cần xác định rõ mục tiêu để vạch ra nội
dung và từ đó lựa chọn biện pháp thực hiện cho phù hợp với lớp, với điều kiện nhà
trường và dựa trên đặc điểm tình hình nhà trường, đặc biệt là tình hình trẻ trong

5


lớp để từ đó tìm ra các giải pháp phù hợp nhằm vận dụng để nâng cao chất lượng
giáo dục trẻ trong lớp mang lại hiệu quả.
Kế hoạch cần đảm bảo đủ các nội dung: tổ chức hoạt động giáo dục; đánh
giá sự phát triển của trẻ; sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng trong
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
2.3.2. Tạo mơi trường giáo dục:
Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non là
thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công
tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của
trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn diện. Một
mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngồi
trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất
của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích
trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô
với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ
được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn bè,
nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn
nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn
bè hơn.
Việc tạo môi trường giáo dục ở đây tơi ln quan tâm đến 2 nội dung đó là:
Môi trường vật chất (MTVC) và môi trường xã hội (MTXH) cho trẻ. Bởi khi hoạt

động trẻ cần có phương tiện để hoạt động, đồng thời phải đảm bảo tinh thần thật
thoải mái thì hiệu quả mới cao.
Cụ thể như sau:
a. Môi trường vật chất
Bao gồm môi trường bên trong và mơi trường bên ngồi. 2 nội dung này tơi
đi sâu vào vấn đề cơ bản đó là:
Tạo các góc mở trong và ngoài lớp cho trẻ hoạt động, việc tạo các góc mở
trong và ngồi lớp và tận dụng nguyên vật liệu tự nhiên và phế thải nhằm cho trẻ
thỏa sức tưởng tượng, phát huy tính sáng tạo của trẻ. Tận dụng nguyên vật liệu tự
nhiên và phế thải để trẻ trải nghiệm nhằm phát huy tính sáng tạo của trẻ. Tuy nhiên
nội dung này cần đáp ứng các yêu cầu: Sạch sẽ - an toàn – thuận tiện – hấp dẫn
thu hút sự hứng thú của trẻ.

6


Hình ảnh mơi trường vật chất trong lớp
- Đầu tiên tôi quan tâm đặc biệt đến việc tạo môi trường trong và ngoài lớp
nhằm đáp ứng được nhu cầu hứng thú chơi của trẻ, tạo điều kiện cho tất cả trẻ đều
được tham gia 1 cách thoải mái song tôi chú ý đến việc tách nhóm cho trẻ hoạt
động để trẻ có cơ hội trải nghiệm thực tế, phát huy được hiệu quả việc “ học bằng
chơi, chơi mà học” của trẻ.

Hình ảnh trẻ hoạt động theo nhóm
Mơi trường lớp học nhiều màu sắc sinh động và ngộ nghĩnh, các khu vực
hoạt động trong lớp được bố trí sắp xếp hợp lý linh hoạt và thuận tiện cho trẻ trong
mọi hoạt động; Đồ dùng đồ chơi tự tạo đa dạng phong phú đảm bảo an tồn, hấp
dẫn khuyến khích trẻ hoạt động tích cực, thể hiện rất rõ MT vật chất và
MTXH.Các góc trong lớp tơi ln sắp xếp theo hướng tạo không gian cho trẻ hoạt
động; đồ dùng, đồ chơi phong phú, có các góc hoạt động trong và ngồi lớp mang

tính mở, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ hoạt động và trải nghiệm.
7


Một số hình ảnh các khu vực trong lớp học
Ngồi ra, trẻ được tham gia vào các hoạt động chơi, được giao tiếp với nhau,
được trải nghiệm các hoạt động và được tham gia trực tiếp vào các tình huống cụ
thể. Trẻ được sử dụng những nguyên vật liệu có sẵn hoặc nguyên vật liệu phế thải
để trực tiếp làm đồ dùng đồ chơi như làm bánh kẹo, tham gia hoạt động ở các góc
bán hàng, góc bác sỹ, góc xây dựng,…trẻ nhập vai làm các thành viên trong gia
đình, nhập vai làm bác sĩ và bệnh nhân,…một cách rất chuẩn mực.

Một số hình ảnh trẻ tham gia các hoạt động
Ngồi mơi trường trong lớp chúng tơi cịn tạo mơi trường hoạt động ở bên
ngồi lớp học. Ví dụ như ở hành lang, ở cầu thang…
8


Tức là chúng tôi quan niệm là môi trường không chỉ ở trong lớp học mà nó
có thể bao gồm rất nhiều khu vực khác nhau trong nhà trường. Và thể hiện rõ nét
là có thể trẻ hoạt động ở sân thể chất để vận động, có thể trên lớp, có thể ngồi
hành lang, cầu thang hoặc có thể là 1 góc của sân trường…

Hình ảnh khu vực hoạt động cho trẻ ở hành lang sau lớp học
Mục tiêu của giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đầu tiên chính là cần xây dựng
môi trường này để làm sao để cho mục tiêu chính là trẻ được thoải mái nhất trong
q trình trẻ hoạt động và ngồi thoải mái ra trẻ còn nhập vai và trẻ được hoạt
động như thế nào để đạt được hiệu quả cao nhất.
Ví dụ: các góc mà chúng tơi đã tạo ngồi lớp mặc dù khuôn viên nhà trường
khá hẹp so với quy mô về số lượng nhưng chúng tôi vẫn bằng mọi cách để tạo ra

các góc chơi mà trẻ được hoạt động, được trải nghiệm. Trước trong và sau mỗi lúc
chơi đó thì công tác vệ sinh được chúng tôi luôn đặt lên hàng đầu để đảm bảo an
toàn và sức khỏe cho trẻ.

9


Hai mơi trường trong và ngồi lớp trước hết phải sạch sẽ, an toàn, thuận
tiện và hấp dẫn trẻ nhằm thu hút sự hứng thú của trẻ.
Sở dĩ chúng ta cần mơi trường sạnh sẽ vì để nhằm thực hiện tốt công tác vệ
sinh môi trường, vệ sinh cá nhân trẻ và đặc biệt là phòng chống dịch bệnh cho trẻ,
được thể hiện rõ nét dưới các hình thức tổ chức cho trẻ hoạt động hàng ngày.
b. Môi trường xã hội:
Theo kết quả nghiên cứu của Unesco trong chương trình giá trị sống tồn
cầu, mơi trường giáo dục cần tạo cho trẻ cảm thấy được an tồn, được có giá trị,
được yêu thương, được hiểu và được tôn trọng.
Một môi trường tâm lí - xã hội lấy trẻ làm trung tâm, các mối quan hệ dựa
trên sự tin tưởng, tôn trọng, sự quan tâm sẽ khơi dậy động cơ tốt đẹp, tinh thần
trách nhiệm, khả năng sáng tạo… của cả giáo viên và trẻ bởi được sống và học tập
trong mơi trường tâm lí - xã hội lành mạnh giáo viên và trẻ sẽ có cơ hội phát huy
tối đa tiềm năng của mình, mọi hình thức kiểm sốt sẽ phù hợp.
Chính vì thế, trường mầm non cần tạo mơi trường tâm lí - xã hội cho giáo
viên, thể hiện:
- Ổn định, thân thiện, cởi mở: Nhằm giúp trẻ rèn luyện sự giao tiếp thân
thiện với người xung quanh ngay từ bé, yếu tố này là động lực góp phần xây dựng
mơi trường thân thiện, học sinh tích cực trong trường học.
- Xây dựng mơi trường tâm lí - xã hội: Yếu tố này đã mang tính chất như
một gia đình để trẻ có thể phát huy hết những tiềm năng đang nảy nở trong trẻ.
Do đó bản thân tơi đã tạo mơi trường cho trẻ như sau:
- An tồn cả về thể chất lẫn tinh thần, trẻ được người lớn chăm sóc giáo dục

bằng tình cảm u thương;
- Mơi trường phong phú về các mối quan hệ (ban giám hiệu, giáo viên, các
cô bác công nhân viên, phụ huynh, trẻ em) cũng như phong phú về đồ dùng,
phương tiện trực quan…;
- Môi trường mà trẻ được giáo dục bằng giao tiếp trực tiếp và thường xuyên
trong mọi tình huống trong giờ ăn, giờ ngủ, giờ học, giờ chơi…thể hiện một cách
chuẩn mực;
- Môi trường tự do tạo cơ hội, điều kiện để phát triển tối ưu những tiềm
năng sẵn có;

10


- Mơi trường có sự tơn trọng, tin tưởng lẫn nhau vì mỗi trẻ là một cá thể rất
đặc biệt có nhu cầu, khả năng, mong muốn, kinh nghiệm,… khơng giống nhau;
niềm tin của người lớn là động lực để trẻ phát huy mọi năng lực và mơi trường
khuyến khích trẻ tích cực, chủ động dựa trên nhu cầu, mong muốn, khả năng của
bản thân.
Như vậy, để có được mơi trường tinh thần cho trẻ, giáo viên cần biết lắng
nghe kèm theo lời nói và cử chỉ thể hiện sự quan tâm, tơn trọng, khơng phân biệt
đối xử, khơng khí giao tiếp tích cực, vui tươi, mối quan hệ gần gũi, yêu thương;
tạo điều kiện, cơ hội cho trẻ tham gia nhiều hoạt động cũng như trẻ được làm việc
cùng nhau để phát huy mọi tiềm năng của trẻ.
Trong những năm qua, tơi đã xác định rõ vị trí, vai trị của việc xây dựng
mơi trường giáo dục trong trường mầm non, đặc biệt là trong lớp học, tôi luôn
quan tâm đến vấn đề này, bởi tôi xét thấy: Việc xây dựng mơi trường giáo dục phù
hợp nó góp phần thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, qua đó trẻ được
hình thành và phát triển nhân cách 1 cách toàn diện cho trẻ 1 cách tốt nhất, hiệu
quả nhất; được thể hiện rất rõ ở chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ của lớp tơi phụ
trách đã luôn khẳng định vị thế về chất lượng giáo dục trẻ trong việc tổ chức các

hoạt động, được nhà trường và đặc biệt là phụ huynh ghi nhận. Điều đó đã góp 1
phần khơng nhỏ trong cơng tác nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong trường mầm
non Hoa Mai – TP. Thanh Hóa.
Dựa vào đặc điểm tâm lý của trẻ thích cái đẹp nên mơi trường tạo cho trẻ
hoạt động cần an toàn, thuận lợi đáp ứng nhu cầu, hứng thú trong quá trình hoạt
động của trẻ, tạo điều kiện cho tất cả các trẻ có thể chơi mà học, học bằng chơi,
phù hợp với điều kiện thực tế trường, lớp.
MTXH bao gồm sự gắn kết giữa con người với con người, cụ thể là sự giao
tiếp; cách biểu lộ tình cảm… giữa cơ với cơ; cơ với trẻ; trẻ với trẻ; trẻ với phụ
huynh; cô với phụ huynh…
Trong thực tế bản thân tôi đã tạo MTXH cho trẻ như sau:
- An toàn cả về thể chất lẫn tinh thần, trẻ được chăm sóc giáo dục bằng tình
cảm u thương. Mơi trường an tồn nhằm đảm bảo sự bình n cho trẻ, đây cũng
chính là chỗ dựa tinh thần cho trẻ, giúp trẻ được thoải mái trong các hoạt động.
Mơi trường này ngồi đồ dùng, đồ chơi an tồn cịn phải xây dựng mơi trường thân
thiện, gần gũi trẻ, ln theo sát, động viên, khích lệ trẻ (giữa cô với trẻ, trẻ với trẻ).

11


Hình ảnh tạo MTXH cho trẻ của lớp Hoa phượng 1, trường MN Hoa Mai – TPTH

- Môi trường hấp dẫn trẻ: Cần chú ý ngoài việc thay đổi theo chủ điểm giáo
viên cần chú ý tới đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để luôn tạo ra môi trường mới mẻ,
hấp dẫn nhằm giúp trẻ không bị nhàm chán. Đây chính là sự thay đổi mơi trường
thường xun theo các chủ đề, chủ điểm hoặc có thể theo tuần.
- Môi trường thuận tiện: Các khu vực lớp được quy hoạch theo hướng tận
dụng các không gian mở để cho trẻ hoạt động 1 cách phù hợp, linh hoạt, đa dạng,
phong phú, các góc hoạt động trong và ngồi lớp, tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng lựa
chọn và sử dụng sự vật, đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm.

Ngồi ra tơi cịn chú ý tạo MTTT cho trẻ thể hiện sự phong phú về các mối
quan hệ cũng như về đồ dùng, phương tiện trực quan; môi trường mà trẻ được giáo
dục bằng giao tiếp trực tiếp và thường xuyên trong mọi tình huống trong giờ ăn,
giờ ngủ, giờ học, giờ chơi…thể hiện một cách chuẩn mực; môi trường tự do tạo cơ
hội, điều kiện để phát triển tối ưu những tiềm năng sẵn có; mơi trường có sự tơn
trọng, tin tưởng lẫn nhau….

12


2.3.3. Tổ chức hoạt động giáo dục
- Phối hợp các phương pháp hợp lý, tăng cường tính chủ động, tích cực hoạt
động của trẻ, đảm bảo trẻ “Học bằng chơi, chơi mà học” mang lại hiệu quả cao
nhất cho lớp;
- Phương pháp hỗ trợ theo hướng mở rộng được quan tâm để khuyến khích
trẻ sáng tạo, làm thay đổi và cá thể hóa đối với những trẻ thiếu hụt hoặc có hồn
cảnh khó khăn để động viên khuyến khích trẻ tham gia hoạt động;
- Tạo ra các cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực phù hợp với nhu cầu, hứng thú
của trẻ và sự phát triển của từng cá nhân trẻ để phát huy khả năng tiềm ẩn trong trẻ;
- Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ hết khả năng của riêng mình 1 cách tốt nhất.
- Tổ chức, điều khiển, hỗ trợ đúng lúc, không làm thay trẻ. Khuyến khích
tương tác giữa trẻ với trẻ nhằm phát huy tính tự lập của trẻ.
2.3.4. Đánh giá sự phát triển của trẻ
- Đánh giá đúng khả năng của mỗi trẻ để có những tác động phù hợp và tơn
trọng những gì trẻ có; đánh giá kết quả giáo dục trẻ phải dựa trên cơ sở sự thay đổi
của từng trẻ, không kỳ vọng giống nhau đối với tất cả trẻ.
- Đánh giá sự tiến bộ của từng trẻ dựa trên mức độ đạt so với mục tiêu, trên
cơ sở đó sử dụng kết quả đánh giá để xây dựng kế hoạch giáo dục (KHGD), điều
chỉnh KHGD và tổ chức các hoạt động giáo dục tiếp theo cho phù hợp với khả
năng, nhu cầu, sở thích, kinh nghiệm sống của trẻ và điều kiện thực tế của trường,

lớp (không đánh giá, so sánh giữa các trẻ với nhau mà đáng giá sự tiến bộ của
chính bản thân trẻ trong các hoạt động và thời gian khác nhau).
- Tôn trọng sự khác biệt của mỗi trẻ về cách thức và tốc độ học tập và phát
triển riêng; chú trọng và thúc đẩy tiềm năng của mỗi trẻ.
2.3.5. Sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng trong giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm.
- Đa dạng các hình thức, hoạt động tuyên truyền tới cộng đồng, cha mẹ trẻ
về vị trí, vai trị của giáo dục mầm non và hướng dẫn chăm sóc, giáo dục trẻ tại gia
đình, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
- Có mối quan hệ hợp tác, chia sẻ giữa giáo viên, nhà trường, cha mẹ trẻ và
cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ.
- Tạo điều kiện để các bậc cha mẹ tham gia vào hoạt động của trường, lớp
nhằm nâng cao chất lượng CS-GD trẻ. Kịp thời thơng tin đến gia đình về những
13


tiến bộ hoặc những khó khăn của trẻ. Có biện pháp khuyến khích sự chia sẻ của
gia đình về đặc điểm tâm lí của trẻ để thống nhất các biện pháp thúc đẩy sự tiến bộ
của trẻ.
2.4. Hiệu quả của các giải pháp:
Việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã mang lại hiệu
quả cao trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ ở lớp Hoa Phượng 1 mà tơi phụ
trách. Điều này đã góp 1 phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục trẻ trong trường mầm non Hoa Mai trong những năm qua. Biện pháp này
đã đáp ứng yêu cầu đổi mới trong cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non.
Hiệu quả này đã được thể hiện qua việc khảo sát chất lượng của nhà trường.
Trong năm học qua tỉ lệ trẻ đạt yêu cầu 100% và đặc biệt trong đó 100% trẻ mạnh
dạn, tự tin và tích cực tham gia các hoạt động tập thể do trường tổ chức, đặc biệt là
trẻ hợp tác với gia đình, nhà trường làm tốt mọi hoạt động do cô giáo yêu cầu.
Kết quả cụ thể như sau:

Chưa có
Nội dung

Số
lượng

Tỉ lệ

Thỉnh thoảng
Số
lượng

Tỉ lệ

Thường xun
Số
lượng

Ghi
Tỉ lệ

chú

- Trẻ hoạt động tích
cực ở mơi trường

0/33

0%

01/33

3%

32/33

97%

1/33

3%

0/33

0%

32/33

97%

0/33

0%

0/33

0%

33/33

100%

được xây dựng
- Kĩ năng sử dụng
môi trường trong các
hoạt động
- Trẻ hứng thú tích
cực tham gia vào hoạt
động
Việc sử dụng giải pháp “xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”
của tôi đã mang lại kết quả không nhỏ, kết quả này đã được thể hiện qua sự tự tin,
sự sáng tạo của trẻ, sự tích cực hoạt động và đặc biệt là sự giao tiếp trong mọi
hoàn cảnh của trẻ đã được ban giám hiệu và đặc biệt là phụ huynh ghi nhận.

14


Sau đây là một số hình ảnh về kết quả hoạt động của trẻ trong các lễ hội giúp
cho chúng ta nhận thấy rất rõ việc trẻ tự tin và hăng say và các hoạt động của trẻ
đều mang lại hiệu quả cao trong việc tham gia các hoạt động tập thể do nhà trường
và lớp tổ chức:

15


16


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

3.1. Kết luận
Việc nâng cao chất lượng “xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm” là việc làm cần thiết nó mang lại hiệu quả đáng kể trong việc nâng cao chất
lượng chăm sóc, giáo dục trẻ trong lớp mẫu giáo 5-6 tuổi cá nhân tôi phụ trách.
Để xây dựng môi trường này trước hết giáo viên cần làm:
a. Phải nắm vững mục tiêu, phương pháp tổ chức hoạt động;
b. Xây dựng được kế hoạch cho cá nhân trên cơ sở đó vận dụng phương pháp
1 cách phù hợp, sáng tạo;
c. Xây dựng môi trường vật chất trong và ngoài lớp đảm bảo sinh động, hấp
dẫn, phù hợp độ tuổi; đồng thời phải an tồn tuyệt đối về mọi mặt;
d. Xây dựng mơi trường tinh thần để trẻ có điểm tựa vững chắc, tự tin hoạt
động và tạo tiền đề cho trẻ xây dựng các hành vi văn minh…
e. Nắm vững tâm sinh lý của trẻ từ đó thiết kế mơi trường giáo dục sát với
thực tế, khơi gợi hứng thú, phát huy khả năng tìm tịi và khám phá của trẻ; cung
cấp cho trẻ nhiều cơ hội khám phá; đồng thời phát huy tính tích cực chủ động và tự
tin tham gia vào các hoạt động 1 của trẻ cách kịp thời.
Tuy nhiên mơi trường cần phù hợp với với văn hóa địa phương, bản sắc dân
tộc để trẻ trải nghiệm cảm giác thân quen, mơi trường phải đáp ứng sở thích, khả
năng của cá nhân trẻ nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong trường
mầm non 1 cách tốt hơn.
3.2. Kiến nghị
- Đối với nhà trường:
+ Ban giám hiệu cần quan tâm hơn nữa trong việc bồi dưỡng chuyên môn
theo chuyên đề “ Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy mọi khả năng của
giáo viên đặc biệt là khơi dậy trong trẻ sự hứng thú, việc trải nghiệm với thực tế.
+ Tích cực tham mưu với địa phương trong việc xây dựng cơ sở vật chất đáp
ứng nhu cầu hiện tại, đặc biệt là đảm bảo diện tích phịng học giúp giáo viên thuận
lợi trong việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động theo hướng “ lấy trẻ làm trung
tâm”.
- Đối với phòng giáo dục: Tham mưu với thành phố quan tâm nhiều hơn

trong việc đầu tư cơ sở vật chất, đặc biệt là các phòng học đảm bảo diện tích theo

17


quy định nhằm tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên thực hiện ngày càng hiệu quả
hơn về chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học các cấp để đề tài
đạt được hiệu quả tốt nhất, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong
trường mầm non.
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 01 tháng 4 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của
tôi viết không sao chép nội dung của người khác

HIỆU TRƯỞNG

Người viết sáng kiến

Lê Thị Toàn

Nguyễn Thị Quỳnh Anh

18