Các đồng chí lãnh đạo Liên Xô nói về vai trò và trách nhiệm của xã hội học

Xã h i h c, s 3 - 1983

CÁC

NG CHÍ LÃNH

75

O LIÊN XƠ NĨI V VAI

TRỊ VÀ V TRÍ C A XÃ H I H C
TCXHH
L.T.S - T i h i ngh toàn th U ban Trung

ng

ng C ng s n

liên xô h p tháng 6/1983 v a qua, đ ng chí t ng bí th
Lu.V.Anđrơp p phát bi u:
Ph i đ m b o đ
t

c trình đ m i, cao h n đáng k công tác t

ng – lý lu n trong l nh v c khoa h c xã h i, tr

c h t là các

nghành khoa h c kinh t , công tác c a các c quan khoa h c và
t ng nhà khoa h c c a chúng ta nói riêng. C n ph i kiên quy t

chuy n xang nh ng nhi m v c th và th c t mà cu c s ng đang
đ t ra v i xã h i chúng ta. Khoa h c xã h i c ng
khoa h c t nhiên. Ph i tr thành ng

m c đ nh

i tr th đ c l c c a đ ng

và toàn th nhân dân trong vi c gi i quy t nh ng nhi m v này.
ng chí K.V.Tréc-nen-cơ, U viên b chính tr , Bí th U ban
Trung

ng

ng C ng s n Liên Xô, đã phê phán s ch m ch c a

xã h i h c và nh n m nh trách nhi m và vai trò c a nó v i vi c
th c hi n đ

ng l i c a

ng.

Chúng tơi xin tríh l i phát bi u y c a đ ng chí K.V.Tréc-nen-cơ đ
gi i xã h i hoc chúng ta c n tham kh o.
Chúng ta đã ch đ i nhi u đóng góp c a vi n xã h i h c và vi n toán kinh
t trung

ng thu c vi n hàn lâm khoa h c Liên Xô đ

c thành l p t nh ng

n m 60. Nh ng cho t i nay v n ch a có nh ng cơng trình nghiên c u c th và
đ y đ v nh ng hi n t

ng xã h i và nh ng v n đ kinh t c p bách. Trong

ho t đ ng c a các vi n này b c l nh ng thi u sót mà m c đ này hay m c đ
khác c ng tiêu bi u cho m t s c quan khoa h c khác gói g n trong nh ng l i
ích c c b và trong nh ng lu n án c a mình, đ tài nghiên c u v n v t, ch a th
hi n rõ nh h

ng c a

ng.
B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org


Xã h i h c, s 3 - 1983

76

N u nói v ngun t c thì nh ng cơng trình nghiên c u trong l nh v c xã
h i ph i nh th nào?
Th nh t nh ng công trình nghiên c u đó ph i c n c t th c ti n hi n
nay v i t t c nh ng u đi m và nh

c đi m c a nó. Ph i phân tích m t cách

đ y đ h n nh ng quy lu t phát tri n khách quan c a s phát tri n xã h i.

V n đ v mâu thu n nh là m t đ ng l c đ thúc đ y s phát tri n xã
h i, nh m i ng
V n đ này đ

i đ u bi t có t m quan tr ng to l n v i lý lu n và th c ti n.
ng đ i k cho phù h p v i th i k quá đ t

c nghiên c u t

ch ngh a t b n ti n lên ch ngh a xã h i. Hi n nay, đòi h i ph i nghiên c u
toàn di n v nh ng mâu thu n khơng mang tính ch t đ i kháng v n đ c tr ng
cho ch ngh a xã h i chin mu i, v nh ng đ c đi m trong vi c gi i quy t nh ng
mâu thu n đó trong đi u ki n s th ng nh t v xã h i – chính tr và xã h i ngày
càng t ng c a xã h i xô vi t.

đây, c ng nh trong b t c m t c c u xã h i

nào đang di n ra cu c đ u tranh gi a cái m i và cái c , không nh ng ch có
nh ng xu h
đ a ph

ng xây d ng mà cón c xu h

ng tiêu c c.Ch ng h n đó là thái đ

ng ch ngh a và c c b , là ch ngh a quan lieu và b o th . C n ph i

v ch rõ nguyên nhân c a hi n t

ng này và nh ng hi n t

ng t

ng t khác,

tìm ra bi n pháp kh c ph c chúng.
Th 2, các c quan khoa h c c n ph i làm vi c k p th i và linh ho t h n.
cu c s ng không phát tri n theo m t s đ đ
Chúng ta th

ng th y có nh ng b

c v ch ra trong m t l n nào đó.

c ngo t b t ng c a các s ki n và có nh ng

v n đ b t ng . Và c n ph i bi t t p trung l c l

ng khoa h c vào các s ki n và

v n đ đó m t cách k p th i.
Th 3, các cu c tranh lu n v v n đ các quy lu t và ph m trù khoa h c,
v i t t c t m quan tr ng c a chúng không đ
vi n.

c mang tính ch t bi t l p và kinh

ng hy v ng r ng nh k t qu c a các cu c nghiên c u khoa h c, nh ng

đ ngh thi t th c t t s xu t hi n ngáy càng th

ng xuyên h n.

Th 4, khi làm vi c các cán b khoa h c c n ph i h
nhi u h n, k p th i n m b t đ

c nh ng xu h

ng t i t

ng lai

ng c p thi t. Tơi mu n nói t i

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org


Xã h i h c, s 3 - 1983

công tác d báo đáng tin c y cho phép nhìn th y t
đ a ra đ

77

ng lai m t cách rõ h n và

c nh ng quy t đ nh có c s .

Và đi u quan tr ng nh t là các môn khoa h c xã h i d t khốt ph i ln
ln qn tri t quan đi m cách m ng, áp d ng m t cách thành th o ph

lu n mác xít – lênin đã đ

ng pháp

c th thách vào vi c tìm tịi khoa h c. D nhiên,

nh ng s ki n m i nh t thi t ph i c n đ n s b sung, ddieeuf ch nh nh ng quan
đi m đã hình thành. Nh ng có nh ng chân lý khơng th nào đ a ra xem xét l i,
có nh ng v n đ đã đ

c gi i quy t t lâu và ch có m t cách gi i quy t. N u

đ ng v ng trên c s khoa h c thì khơng đ

c qn nh ng nguyên t c c b n

c a phép bi n ch ng duy v t.
Có nh ng quan đi m phi khoa h c cho r ng nh ng ph m ch t c a con
ng

i nh long trung th c, d ng c m, tính k lu t là do các gen tích c c và h u

nh ph nh n r ng nh ng ph m ch t này đ
h i.

ã t lâu ng

ni m và ph
các hi n t

c hình thành b i mơi tr

ng xã

i ta bi t có nh ng m u toan áp d ng máy móc nh ng khái

ng pháp c a khoa h c t nhiên và khoa h c k thu t vào l nh v c
ng xã h i, đ n gi n hố vi c gi i thích các m i quan h qua l i gi a

thiên nhiên và xã h i, m t đi u v th c ch t vi c c n tr vi c t ng c

ng s h p

tác có k t qu gi a các môn khoa h c này v i xã h i h c.
S phê phán có tính ch t khoa h c đúng đ n đóng vai trị quan tr ng trong
vi c kh c ph c nh ng quan đi m sai l mki u nh v y. S ch p m v t t

ng

trong cu c tranh lu n v lý thuy t t t nhiên là đi u quá đáng. Th gi i quan rõ
rang, k ku t ph

ng pháp lu n trong t duy – đó là đi u ki n nh t thi t ph i có

đ i v i s phát tri n thành công c a các môn khoa h c xã h i.
Trong các nghành khoa h c c a chúng ta có hang ch c nghìn ng
lao đ ng, trung thành v i đ ng và nhân dân.
tin r ng các nhà khoa h c Liên Xơ trong t

ó là m t l c l

ng to l n.

i yêu
ng

ng lai s ti p t c c ng hi n tồn b

ki n th c c a mình, tồn b tài n ng c a mình cho s nghi p ph c v T qu c
xã h i ch ngh a c a chúng ta.

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c www.ios.org