Bài 1 : Giới thiệu về mạng máy tính và thông tin dữ liệu

Bài 1

Giới thiệu về mạng máy tính
và thơng tin dữ liệu
8-2005

1


Bài 1: Đối tượng nghiên cứu
• Khái niệm cơ bản của mạng máy tính.
• Các thành phần cơ bản trong bức tranh lớn về
mạng máy tính.
• Sơ lược về các cấu hình mạng máy tính cơ bản.
• Lý do sử dụng một mơ hình mạng (network model)
và giải thích cách áp dụng mơ hình mạng vào các
hệ thống mạng hiện nay.
• Các lớp trong mơ hình OSI và mơ tả nhiệm vụ của
mỗi lớp.
• Các lớp trong bộ giao thức TCP/IP và mơ tả nhiệm
vụ của mỗi lớp.
• So sánh mơ hình OSI với bộ giao thức TCP/IP và liệt
kê những điểm giống và khác nhau giữa chúng.

2


Giới thiệu
• Mạng máy tính có ở khắp
mọi nơi.
• Đường cao tốc, điểm luân

chuyển, nhà băng, siêu thị,
hệ thống truyền hình trả tiền
(pay TV), điện thoại di
động, hầu hết các cơ sở
kinh doanh, cơ quan, văn
phịng, cơng ty và trường
học

3


Ngơn ngữ về mạng máy tính
• Mạng máy tính (Computer Network)
một sự kết nối giữa các máy tính và các thiết bị tính tốn
sử dụng dây nối hoặc sóng vơ tuyến qua một khoảng cách
địa lý nhỏ hoặc lớn
• Mạng cục bộ (Local Area Network - LAN)
các mạng có phạm vi địa lý nhỏ trong phạm vi một phịng,
tồ nhà hay campus
• Mạng đơ thị (Metropolitan Area Network - MAN)
các mạng phục vụ trong một khu vực có phạm vi 5 đến 50
km - xấp xỉ phạm vi của một thành phố hay thị trấn.
4


Ngơn ngữ về mạng máy tính
• Mạng diện rộng (Wide area network – WAN)
một mạng lớn bao gồm một phần của tỉnh hoặc quốc gia,
nhiều tỉnh, nhiều quốc gia và cả tồn cầu
• Thơng tin dữ liệu (Data communications)

sự truyền dẫn dữ liệu số (digital) hoặc tương tự (analog) sử
dụng các tín hiệu số hoặc tương tự
• Mạng thoại (Voice network)
một mạng truyền dẫn các tín hiệu điện thoại
• Mạng dữ liệu (Data network)
một mạng truyền dẫn các tín hiệu máy tính
5


Ngơn ngữ về mạng máy tính
• Viễn thơng (Telecommunications)
nghiên cứu về điện thoại và các hệ thống truyền dẫn các
tín hiệu điện thoại.
• Quản lý mạng (Network management)
thiết kế, lắp đặt và hỗ trợ kỹ thuật cho một mạng và các
phần cứng và phần mềm của nó.
• Mạng cá nhân (Personal Area Network - PAN)
một mạng trong phạm vi vài mét kết nối giưũa các thiết bị
không dây như thiết bị hỗ trợ cá nhân số (PDA), các máy
tính xách tay (laptop) và các thiết bị tương tự.
6


Bức tranh lớn về mạng
Mạng (network) cấu thành từ nhiều thiết bị khác nhau, bao gồm:
• Các máy trạm (workstations) là các máy tính và điện thoại
• Các máy chủ mạng (network server)
• Các hub, switch hoặc cầu nối (bridge)
• Các bộ định tuyến (router) để kết nối LAN-WAN hay WANWAN
• Các chuyển mạch điện thoại (telephone switching)

7


Bức tranh tổng thể kết nối giữa các loại mạng khác nhau

8


Mạng máy tính - Các cấu hình cơ bản
(Basic Configurations)
• Máy tính đầu cuối/Máy tính nhỏ với máy tính lớn
(Computer terminal/Microcomputer-to-Mainframe
computer)
• Máy tính nhỏ với máy tính lớn (Microcomputer-toMainframe Computer)
• Máy tính nhỏ với LAN (Microcomputer-to-LAN)
• Máy tính nhỏ với Internet (Microcomputer-to-Internet)
• LAN với LAN (LAN-to-LAN)
9


Mạng máy tính – Các cấu hình cơ bản
(Basic Configurations)
• Mạng cá nhân với máy trạm (PAN-to-Workstation)
• LAN với MAN (LAN-to-MAN)
• LAN với WAN (LAN-to-WAN)
• Bộ cảm biến tới LAN (Sensor-to-LAN)
• Vệ tinh và vi ba (Satellite - Microwave)
• Điện thoại có dây và khơng dây với mạng (Wireless/wired
telephone-to-network).

10


Cấu hình cơ bản - Máy tính đầu cuối nối với máy
tính lớn (Terminal-to-Mainframe)

Là dạng chủ đạo trong những năm 60 và 70 của thế
kỷ trước.
Ngày nay vẫn còn được dùng ở nhiều nơi để vào dữ
liệu hoặc lấy dữ liệu ra
Thường là kết nối tốc độ chậm

11


Sử dụng đầu cuối để thực hiện giao dịch dựa trên cơ sở văn bản đầu vào

12


Cấu hình cơ bản - Máy tính nhỏ nối với LAN
(Microcomputer-to-Local Area Network)
Rất thông dụng với các môi trường
kinh doanh, giảng dạy và học tập,
và gia đình
Thơng thường là kết nối tốc độ cao
Máy tính nhỏ (microcomputer) cần
có mơt card mạng (NIC)
NIC kết nối tới thiết bị kiểu hub.
13

Một phịng máy tính có cáp kết nối máy trạm với một điểm kết nối LAN

14


Cấu hình cơ bản - Máy tính nhỏ nối với
Internet (Microcomputer-to-Internet)
Rất thơng dụng với người dùng gia đình và doanh
nghiệp nhỏ
Thường dùng modem quay số (dial-up modems) để
kết nối máy tính nhỏ tới một nhà cung cấp dịch vụ
Internet (ISP)
Các công nghệ mới hơn như ADSL và modem cáp
(cable modem) đang dần thay thế cho modem quay số
15


Máy tính gửi dữ liệu qua đường điện thoại đến nhà cung cấp dịch
vụ trên Internet

16


Cấu hình cơ bản - LAN nối với LAN
(LAN-to-LAN)
Thường thấy trong các doanh nghiệp và
trường học mà có hai hoặc nhiều mạng
LAN và cần liên kết nối chúng với nhau

Thường dùng một thiết bị kiểu cầu nối
(chẳng hạn như một switch) để liên kết
các LAN với nhau
Thiết bị kiểu cầu nối (bridge-like device)
có thể lọc (filter) các khung dữ liệu.

17


Hai mạng LAN liên kết với nhau qua một thiết bị kiểu switch

18


Cấu hình cơ bản - Mạng cá nhân nối với LAN
(PAN-to-LAN)

Kết nối các thiết bị vô
tuyến không dây như máy
trợ giúp cá nhân số
(PDA), máy tính xách tay
(laptop), và các thiết bị
nghe nhạc
Sử dụng trong phạm vi
khoảng cách ngắn vài
mét.
19


Một người dùng đang truyền dữ liệu từ một PDA tới một máy trạm

trong mạng LAN

20


Cấu hình cơ bản - LANnối với MAN
(LAN-to-MAN)

Được dùng để kết nối các cơng ty (có mạng cục bộ
LAN) thành mạng trong phạm vi đô thị
Thường là kết nối tốc độ cao với mạch kết nối dự
phòng

21


Các doanh nghiệp kết nối mạng với nhau trong phạm vi đô thị qua
một mạng MAN

22


Cấu hình cơ bản - LAN nối với WAN
(LAN-to-WAN)
Một trong những cách thông dụng nhất
để kết nối một người dùng trên một
máy trạm của mạng LAN với Internet
(là một mạng WAN toàn cầu)
Một bộ định tuyến là thiết bị điển hình
thực hiện kết nối LAN với WAN

Bộ định tuyến (router) là thiếtbị phức
tạp hơn so với cầu nối bridge hay
switch.
23


Cấu hình kết nối LAN với WAN

24


Cấu hình cơ bản - WAN nối với WAN
(WAN-to-WAN)
Các bộ định tuyến tốc độ cao
được dùng để kết nối một
WAN với một WAN khác
Có hàng vạn mạng WAN trên
tồn cầu
Nhiều kết nối thông qua bộ
các định tuyến và switch.
25